Ontevredenheid
Bijlmerbajes
lijkt af te nemen
Zuid-Afrika speelt laatste troef in Namibië uit
koersval dollar
liet te stuiten
Groeiproces in CDA
ïog lang niet voltooid
Ian Smith akkoord met
vredesoverleg Rhodesiè
Moskou laat zich door
N-bom niet beïnvloeden
/l
PERIODIEKE
UTOKEURING
KU SPOEDIG
ERPLICHT
IINNENLAND/BUITENLAND
-f
LEIDSE COURANT/
ZATERDAG 21 OKTOBER 1978 PAGINA 7
(Van onze redactie
buitenland)
DEN HAAG Waarschijnlijk is er in Afrika geen gro
tere tegenstelling denkbaar dan die welke zich aftekent
tussen het Zuidwestafrikaanse Windhoek en de haar om
ringende woestijn. Dit stadje met zijn van Hollandse ko
lonisten geërfde naam ademt volgens Europese reizigers
een sfeer uit die herinnert aan de Biedermeiertijd. In
derdaad is de Duitse invloed in Windhoek, dat (tot 1920)
bijna zestig jaar lang de zetel was van de Duitse kolo
nie Zuidwest-Afrika, nog alles overheersend, ook al is ze
lang niet meer toonaangevend. Met de blanke Zuid-Afri
kanen die na de Duitsers het gebied beheerden namens
Volkenbond en Verenigde Naties (totdat deze hen daar
van in 1966 ontsloegen en het omdoopten in Namibië)
zijn zij al lang vergroeid. Terwijl de woestijn rondom
Windhoek de sfeer uitademt van het meest godvergeten
maanlandschap, is de stad zelf een centrum van burger
lijkheid. Het heeft zijn bierbrauerei, zijn Kaiserstrasse,
een Gasthof en niet te vergeten een standbeeld van kei
zer Wilhelm II wiens afgezanten het gebied rüim hon
derd jaar geleden koloniseerden. En deze maand vinden
er traditiegetrouw de oktoberfeesten plaats rond bier en
wijn.
Wie dit contrast onderkent, beseft ook des te meer dat
dit westerse anachronisme in de woestijn van zuidelijk
Afrika op gespannen voet staat met het onafhankelijk
heidsstreven van een deel van de zwarte bevolking uit dit
dunbevolkte gebied. Deze week heeft de republiek van
Zuid-Afrika die nu al twaalf jaar tegen de zin van de
Verenigde Naties het beheer voert over Namibië, zijn
laatste troef uitgespeeld om zijn verwanten in Namibië
de hand boven het hoofd te houden. Immers zo en niet
anders kan men het resultaat karakteriseren van het
overleg dat vijf westerse landen (de Verenigde Staten,
Engeland, Frankrijk, West-Duitsland en Canada) deze
week hebben gevoerd om Zuid-Afrika te bewegen alsnog
in te stemmen met een regeling, die de Verenigde Naties
voor de onafhankelijkheid van Namibië willen treffen.
Die Verenigde Naties waren trouwens al vorige maand
gekomen tot het besluit: gaat het niet met U, dan moet
het maar zonder U. Maar aangezien het dan in Namibië
op een keiharde confrontatie met Zuid-Afrika zou zijn
uitgelopen, deden de westerse landen een uiterste poging
om Zuid-Afrika tot andere gedachten te brengen. Tenslot
te hebben die landen zelf grote zakelijke belangen in
Zuid-Afrika en Namibië, die bij een gewapende confron
tatie gevaar lopen.
Zuid-Afrika's premier Pieter Botha heeft nu beloofd dat
hij in het voorjaar verkiezingen zal laten plaats hebben
onder auspiciën van die Verenigde Naties, maar de ver
kiezingen die hij daar zelf gepland heeft in december, en
die volgens eerder gemaakte plannen eind 1978 ook nog
tot onafhankelijkheid hadden moeten leiden, gaan in ie
der geval door. Zuid-Afrika speelt zijn laatste beslissende
troef uit
Wat is het geval? In de verkiezingen die de blanke Zuid-
Afrikanen organiseren voor een eigen wetgevende verga
dering mogen elf partijen deelnemen. Vrijwel allemaal
vertegenwoordigen ze blanke belangengroeperingen. Zij
willen afsturen op een onafhankelijk blank minderheids
bewind (de blanken vormen in totaal honderdduizend in
woners op een gezamenlijk inwoneraantal van nog geen
een miljoen). De twaalfde partij, de SWAPO die sinds
het begin van de jaren zestig het zwarte verzet mobili
seert tegen de blanke kolonisten in Windhoek, werd als
„marxistisch subversief verbond" buitengesloten.
In de verkiezingen die in december gehouden zullen wor
den komen ongetwijfeld een aantal leiders tevoorschijn
die samen met een aantal zwarte volgelingen de nieuw
verworven legitimiteit van het nieuwe (blanke) bewind
zullen verdedigen. Ook al beschouwen de westerse landen
(en a priori de Verenigde Naties) de verkiezingen die
Zuid-Afrika organiseert van nul en generlei waarde, de
wetgevende vergadering die daarvan het gevolg zal zijn
vormt een onloochenbaar nieuw politiek obstakel dat de
voet zal dwars zetten op de weg naar een zwart meerder
heidsbewind. De conclusie kan niet anders luiden dan
dat premier Botha en de Zuidafrikaans/Duitse kolonisten
opnieuw een klein succesje hebben geboekt. Maar dat er
ooit een zwart meerderheidsbewind gevormd zal worden
in Namibië is onvermijdelijk. Men zou vrede mee kunnen
hebben met het succesje voor de blanke heren van Wind
hoek zij komen tenslotte van zo ver maar zal een
gewapende confrontatie met een SWAPO die kan wijzen
op de zwarte overwinning in Angola en andere buurlan
den op den duur niet des te wreder zijn?
PAUL VAN VELTHOVEN
Vieuw record: f 1,97
[STERDAM (ANP) Na een korte adempauze is de Ameri-
anse dollar gisteren opnieuw onder hevige druk gekomen.
werd weer een rijtje records gebroken, onder meer in
ïsterdam, waar de „psychologische barrière" van twee gulden
dollar moeiteloos werd genomen en de veelgeplaagde Ameri-
anse munt het in de middaguren niet verder bracht dan 1,9750
[den per stuk. Dat is bijna drie cent minder dan het slot van
iderdag. Het uitblijven van concrete maatregelen van Ameri-
anse zijde om het handelstekort te beperken, de inflatie te
minderen en het energieverbruik af te remmen leidt steeds
nieuwe dieptepunten. Verwacht wordt dat de dollar de
mende dagen nog verder in waarde zal dalen.
inonze parlementaire redactie)
LN HAAG Het initiatiefwetsvoorstel van PvdA en VVD
ike verplichte keuring van motorrijtuigen zal eindelijk tot
verheven worden. Dit heeft premier Van Agt gisteravond
(gedeeld op zijn wekelijkse persconferentie.
ministerraad heeft minister Tuynman (Verkeer en Waterstaat)
nachtigd het wetsvoorstel te ondertekenen. De bewindsman
de Tweede Kamer binnenkort informeren over de wijze, waarop
fle wet zal uitvoeren. Het wetsvoorstel laat de mensen de
keus kun motorrijtuig periodiek te laten keuren in een
jjebedrijf of een onafhankelijk keuringsstation. Deze stations
even niet van de overheid te zijn. Ook onafhankeleijke
culiere organisaties mogen zo'n keuringsplaats exploiteren.
Wibo en Saskia
Wibo vari der Linde, chef actualiteiten van de Tros is gistermiddag in het Friese
Koudum in het huwelijk getreden met Saskia Joustra.
AMSTERDAM ANP De voorzitter van de
vaste Tweede-Kamercommissie voor justitie,
mr. A. Geurtsen (VVD), heeft de indruk dat
de scherpe kanten van de geruchtmakende affai
re rond de ventilatie in de Bijlmerbajes wel
verdwenen zijn. Dit zei hij na een gisteren
afgelegd bezoek van de commissie aan dit
gevangeniscomplex in Amsterdam.
In verband met de ventilatie-problemen loopt er
nog een kort geding-procedure van twee vrouwe
lijke gedetineerden tegen de staat. In opdracht
van de president Van de Amsterdamse rechtbank
verricht TNO een onderzoek. De problemen zijn
niet helemaal verdwenen. Een der vrouwelijke
gedetineerden (alleen de vrouwengevangenis is
in gebruik) klaagde erover dat zij permanent
met „een zwaar hoofd" loopt, zei de heer Geurt
sen.
Overigens wordt de overgang van de vrouwenge
vangenis in Rotterdam naar de vrouwentoren
in het complex in Amsterdam, zowel door gedeti
neerden als personeel na een inwerkperiode in
het algemeen positief ervaren, met name door
het personeel, aldus de heer Geurtsen. De leefre
gels in Amsterdam zijn losser dan in de vrouwen
gevangenis in Rotterdam.
De algemene klacht van iedereen betreft de
bereikbaarheid. Het gebouwencomplex is met het
openbaar vervoer onbereikbaar. Dit zal volgens
de heer Geurtsen tot levensgrote problemen
aanleiding geven als het complex in zijn geheel
in gebruik wordt genomen. Het personeel zal
dan 750 man bedragen, terwijl er maar 250
parkeerplaatsen zijn.
Wetsontwerp: £eej2 dubbele kinderbijslag meer voor 16- en 17-jarigen
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG Het kabinet-
Van Agt heeft thans bij de
Tweede Kamer het reeds vaker
aangekondigde wetsontwerp
ingediend, waarbij de dubbele
kinderbijslag voor 16- en 17-ja-
rige studerende en invalide kin
deren zal worden vervangen
door een enkelvoudige.
Het gaat hier om de tweede fase
van de wijziging van de kinder
bijslagwetten. In de eerste fase
- thans reeds van kracht - werd studerende en invalide thuiswo- jaar. dit houdt tevens in, dat
de kinderaftrek voor de loon- nende kinderen en zogenaamde voor dezelfde categorie, maar
en inkomstenbelasting afge- huishoudkinderen, die na 1 ja- uitwonend, de mogelijkheid van
schaft met gelijktijdige verho- nuari 1979 zestien jaar worden, tweevoudige kinderbijslag be
ging van de /bijslag. In deze afgeschaft. Die dubbele bijslag staat vanaf de 16-jarige leeftijd
tweede fase wordt het recht op zal voortaan pas ingaan bij het maar dat het eventuele recht op
tweevoudige kinderbijslag voor bereiken van de leeftijd van 18 drievoudige kinderbijslag pas
ingaat bij het bereiken van de
18-jarige leeftijd.
De wijzigingen zijn nodig om
via de kinderbijslagwetten een
substantieel aandeel in de om
buigingsoperatie van het kabi
net geleverd te krijgen.
fEEN ONTSPANNING NA BESTEK-DEBAT
(Van onze parlementaire redactie)
!N HAAG Vooral als gevolg van
t aangekondigde vertrek van CDA-ka-
rlid Boersma kwam het christen-De-
itisch Appèl deze week opnieuw in
schijnwerper van de politieke belarig-
tiling te staan. AI sinds de oprichting
d het CDA als federatie van de poli-
ke partijen KVP, ARP en CHU wordt
brede kring getwijfeld aan de houd-
arheid van deze samenwerking. Ook
te week is weer intensief gepraat
er dit „driestromenland" en het ge
ek aan eenheid dat het CDA zou ken-
Erken.
d werd dat Jaap Boersma's vertrek
Kamer zou aantonen dat de „radi-
vleugel van het CDA in de afgelo-
n tijd zou zijn ondergesneeuwd en dat
rol van de z.g. loyalisten in de CDA FrUStcltieS
tèede-Kamerfractie zou zijn uitge
teld. Niet zonder medelijden werd ge-
aat over CDA-fractieleider Aantjes die
or een meerderheid in de fractie zou
b ingepakt Het CDA zou een partij
Bhet „grauwe midden" zijn geworden.
toen de gesprekken tussen de drie par
tijen in de tweede helft van de zestiger
jaren van start gingen.
Pas nadat op provinciaal en lokaal vlak,
met name van 1974 af, bewezen was dat
KVP-ers, ARP-ers en CHU-ers wel dege
lijk goed met elkaar kunnen samenwer
ken (een voorproefje was al de jarenlan
ge coöperatie in de christen
democratische fracties in Raad van Eu
ropa en Europees Parlement), durfde
men ook op landelijk niveau de grote
stap aan en zo onstonden na de Kamer
verkiezingen van mei 1977 de christen
democratische fracties in Eerste en
Tweede Kamer. Uiteraard stelde de
moeizame kabinetsformatie vein vorig
jaar de prille samenwerking tussen de
„drie" hevig op de proef.
roeiproces
•e juist een aantal elementen in deze
ienering ook mag zijn, ze is niet vrij
iB eenzijdigheid. Men mag niet verge-
i dat het CDA nog in een groeiproces
rkeert waarin allerlei zaken zich nog
Deten uitkristalliseren. De katholieke en
protestantse partijen hebben tientallen
ren naast elkaar bestaan en van ARP
CHU kan men zeggen dat ze sinds
begin van deze eeuw op een flink
BtaJ punten uit elkaar gegroeid waren,
ft proces van eenwording móest wel
ueizaam verlopen, dat stond al vast
De ontwikkelingen van dit jaar zijn be
kend. Frustraties bij PvdA en D'66 ener
zijds omdat ze in de oppositie terecht ge
komen waren, frustraties ook bij het
CDA omdat noodgedwongen een „twee-
de-keus-coalitie" tot stand was gekomen.
Het CDA spande zich in om aan te to
nen dat van een „breuk" in het beleid
geen sprake was terwijl de WD con
stant probeerde aan te geven dat de re
gering wel degelijk een „nieuw beleid"
voert. In het CDA, dat als middenpartij
en grootste coalitiegroepering een centra
le rol in de Nederlandse politiek speelt,
zetten vooral fractievoorzitter Aantjes en
zijn plaatsvervanger Lubbers een fors
stempel op het beleid van de fractie, wat
vooral tijdens de kamerdebatten over
Bestek'81 tot uiting kwam.
De problemen in de wel zeer pluriforme
CDA-Tweede-Kamerfractie - met als ui
tersten Kamerleden als Scholten ter lin
kerzijde en Van Dijk aan de rechterzijde
- waren en zijn groot. Ze worden geac
centueerd door felle aanvallen uit de
PvdA (o.a. in de reden van Den Uyl in
de laatste nacht van het Bestek-debat) en
hatelijkheden uit de WD ten aanzien
van de loyalisten (linker vleugel) in de
CDA-fractie. En deze week werd de lin
kervleugel opgeschrikt door het vertrek
van Boersma, waardoor tegenstanders
van het CDA voedsel kregen om te wij
zen op de afkalving van de AR-vleugel
van het CDA, die zich ook daarom de
komende tijd wel extra zal weren.
Wrevel
Reacties uit het land wijzen erop dat de
commotie in de CDA-Tweede-Kamerfrac
tie door de leden van het CDA met de
nodige wrevel worden gadegeslagen, niet
het minst omdat de samenwerking in
staten- en raadsfracties in vrijwel alle
gevallen uitstekend is.
Het spreekt vanzelf dat de spanningen
binnen de CDA-Kamerfractie, oök door
de reacties uit PvdA en WD, hoog op
liepen. Het ziet ernaar uit dat het presi
dium van de fractie (Aantjes, Lubbers
en Van Leijenhorst) nog wel veel tijd no
dig zal hebben om van dit 49 leden tel
lende gezelschap een eenheid te maken.
De wil is aanwezig, maar de mogelijkhe
den zijn aan de nodige beperkingen on
derworpen. Zolang dat groeiproces door
gaat zal de Tweede Kamer over netelige
zaken nog heel wat „wollige" betogen
van CDA-zijde moeten aanhoren, hetgeen
de doorzichtigheid van het beleid van de
grootste coalitiefractie er niet gemakke
lijker op maakt
WASHINGTON (AP/UPI) De Rhodesische
premier Ian Smith heeft gisteren met Ameri
kaanse en Britse regeringsfunctionarissen over
eenstemming bereikt over de ruwe omtrekken
van een plan voor een breed opgezette vredes
conferentie inzake Rhodesië.
In een Brits-Amerikaanse verklaring die na
afloop van het gesprek op het ministerie van
buitenlandse zaken te Washington werd afgege
ven, wordt gezegd dat de Amerikaanse en de
Britse regeringen de leiders van het patriottisch
guerrillafront zullen polsen in de hoop dat zij
met het plan instemmen.
Eén van de nationalistische guerrillastrijders,
Josjoea Nkomo, heeft inmiddels echter uitgeslo
ten dat hij een dergelijke conferentie zal bijwo
nen.
Het VN-hoge commissariaat voor de vluchtelin
gen heeft gisteren in Genève bekend gemaakt
dat bij de Rhodesische luchthaanval van donder
dag op het Chikumba-kamp in Zambia tenminste
208 mensen om het leven zijn gekomen en 830
personen ernstig gewond geraakt. Een woord
voerder van het commissariaat bevestigde dat
het getroffen kamp slechts werd bewoond door
jongens tussen de zeven en achttien jaar, die
hier een opleiding volgden en door invaliden.
„We zijn ervan overtuigd dat de mensen daar
niet betrokken waren bij militaire activiteit",
aldus de woordvoerder.
RUSSISCH PARTIJBLAD PRAWDA:
MOSKOU (AP) De beslissing van de Ameri
kaanse president Jimmy Carter belangrijke on
derdelen van de neutronenbom te produceren
en op te slaan, zet het licht op groen voor de
productie van dit wapen. Dit heeft het Russische
partijblad de „Prawda" gezegd.
De „Prawda" stelde nogmaals voor dat de Ver
enigde Staten en de Sowjet-unie tot een gezamen
lijk besluit komen de neutronenbom af te wijzen.
Het blad waarschuwde ook dat iedere poging
druk op Rusland uit te oefenen om zijn defensie
politiek te matigen op niets zou uitlopen.
Premier Van Agt heeft gisteravond op zijn
wekelijkse persconferentie de houding van het
parlement tijdens het spoeddebat over de neutro
nenbom gelaakt. Hij vond dat de behandeling
van het „toch zo belangrijke" onderwerp verre
van optimaal was geweest en „beslist niet had
bijgedragen tot verhoging van het gezag" van
de volksvertegenwoordiging.
De minister-president doelde erop, dat de grote
partijen het over de meeste moties niet eens
hadden kunnen worden en dat zij daarbij nogal
chaotisch hadden gedebateerd.
Van Agt had tot zijn spijt geconstateerd dat de
regeringspartijen CDA en WD elkaar niet had
den kunnen vinden.
Van Agt niet
blij met vertrek
Boersma
DEN HAAG (ANP) Premier
Van Agt ontkent, dat hij CDA-
kamerlid Boersma weg wilde
hebben. Hij heeft dat gisteren
gezegd na afloop van de minis
terraad.
Boersma, die donderdag zijn
vertrek in de fractie aankondig
de, had gezegd dat Van Agt en
Steenkamp hem liever zagen
verdwijnen. „Als Boersma
zoiets zegt, moet hij dat ook
bewijzen", aldus Van Agt.
De premier was „helemaal niet
verheugd" met het vertrek dat
hem zeker niet onverschillig liet.
Tenslotte zijn we zes jaar lang
samen minister geweest, aldus
Van Agt.
Kosmonauten
na recordvlucht
terug
naar aarde
MOSKOU (AP) De twee Rus
sische kosmonauten, die zich al
meer dan vier maanden aan
boord bevinden van het ruimte-
laboratorium Saljoet-6, treffen
momenteel voorbereidingen
voor hun terugkeer naar de
aarde.
Wladikmir Kowalyonok en Ale
xander Iwantsjenkow zijn met
speciale lichaamsoefeningen
bezig om hun spieren te verster
ken. Op deze manier zullen zij
zich bij terugkeer op aarde weer
snel kunnen aanpassen aan de
zwaartekracht. De twee man
nen hebben een nieuw ruimte-
record gevestigd.
nnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenste
AM
tmand in de Tweede
"ner weet hoe hij ei-
üijk „van voren"
zelfs de leden uit
eigen fractie niet.
CDA-lid ir P.A.M.
fissen laat zich
lijk al sinds jaar
dag noemen naar
initialen van zijn
iamen: Pam dus.
'baalde malen zijn
op zoek geweest
het geheim van
Pam, maar iedereen en
niet in de laatste plaats
Pam zelf, blijft in alle
talen zwijgen. „Maar
hoe noemt je vrouw je
dan?" vroegen wij hem
laatst. „Ook Pam", ant
woordde hij simpel.
Na enige aandrang
bleek Pam echter wel
bereid om te vertellen
hoe zijn initialen-naam
is ontstaan. „Ik heb in
de beginjaren zestig in
Nigeria gewerkt in een
zeer internationaal ge
zelschap. Daar noemde
men mij op een dag
bij wijze van grap Pam
en zo is het gebleven.
Eigenlijk vond ik het
zelf ook wel leuk en
bovendien gemakkelijk.
Daar komt nog bij, dat
ik door dat woordje
Pam ook voor de Nige-
rianenmet al hun dia
lecten, een begrip
werd. Toen ik in 1967
Kamerlid werd, was ik
inmiddels al zo gewend
en gehecht aan mijn
nieuwe naam, dat ik
het zo maar heb gela
ten". Aldus Pam, wiens
moties wij inmiddels al
aanduiden met „pam
fletten".
NAMEN
Nu we het toch over
namen heben: hoewel
Shakespeare er anders
over dacht, is een
naam wel degelijk van
belang. Zeker voor po
litici. Daar kan bijvoor
beeld het Tweede Ka
merlid Dick Dees
(WD) van meepraten.
Toen hij zes jaar gele
den in de Kamer
kwam, bevond zich
daar reeds dr Willem
Drees jr. van DS'70.
Enfin, u begrijpt het
wel: de namen werden
veelvuldig verward,
niet alleen in de Ka
mer, maar ook in de
pers. Toen Dees in een
krant weer eens een
motie van hem toege
schreven zag aan zijn
bekendere bijna-naam-
genoot, eiste hij gefrus
treerd rectificatie. Dit
gebeurde, maar helaas
sloeg het zetduiveltje
keihard toe, zodat er
de volgende dag helaas
in de krant stond, dat
er niet sprake was van
een motie-Drees, maar
van een motie-Drees.
OVERMOED
Afgelopen woensdag
vond er in de Eerste
Kamer een gezellige
bijeenkomst plaats ter
gelegenheid van het
verschijnen van een
boek van PvdA-fractie-
leider en oud-premier
Joop den Uyl. Het
boek, getiteld „Inzicht
en Uitzicht", handelend
over onze economie,
werd ten doop gehou
den door dr. Jelle Zijl
stra, president-directeur
van de Nederlandsche
Bank. Zijlstra gaf hier
bij een korte kenschets
van het karakter van
Den Uyl, aan de hand
van twee anekdotes.
Zijlstra: „Toen ik stu
dent was in Rotterdam
ontmoette ik op een
vergadering van de stu
dentenvereniging SSR
de penningmeester van
de SSR-afdeling te Am
sterdam. Dat was een
zekere Joop Den Uyl.
Hij werd aangevallen
omdat Amsterdam be
paalde contributies niet
had afgedragen en hoe
wel het maar om een
futiliteit ging, hield
Joop zo'n sterk betoog,
dat iedereen er stil van'
werd. Ik dacht: Sjonge,
hoe is het mogelijk dat
iemand een zwakke
zaak zo sterk kan ver
dedigen. Dat gevoel
heb ik sindsdien altijd
bij hem gehouden, ook
toen ik dit boek door
las."
Een ander verhaal is
dit.,, Halverwege de
zestiger jaren ging een
clubje ministers en Ka
merleden samen naar
Zwitserland. Ik was er
bij en Joop ook. Enke
le van ons besloten op
een dag, te gaan
skieën. Joop wilde ook,
maar hij had het nog
nooit gedaan. Toch zei
hij: ach dat doe ik wel
eventjes. Hij klom op
de lange latten en twee
minuten later was hij
voor veertien dagen
uitgeschakeld. Dat is
nou typisch Joop den
Uyl. Behept met een
flinke neiging tot over
moed".
'itenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbintyenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhofbinnenstebuitenhof
