CDA wil ander beleid
voor woningbouw sector
Standpunten op hoofdpunten
Ceidae Sou/temt
Meeste kleine fracties
wijzen Bestek af
ilNNENLAND
„Wiegel
praal-
BESCHOUWINGEN TWEEDE KAMER
Regering zal duidelijk
moeten bijstellen
CDA en PvdA teleurgesteld
over kernbeleid
PVDA: INITIATIEFLOOS BUITENLANDS BELEID
CDA en
WD
botsen
over Zuid-
Af rika
LEIDSE COURANT
pagina 11
OPPOSITIE:
Van onze parlementaire re
dactie
DEN HAAG De socialist
D.Dolman vindt dat minis
ter Wiegel er erg onverstan
dig aan heeft gedaan de zit
ting 1977-1978 van het
parlement weer met enig
ceremonieel te sluiten.
Tijdens de algemene be
schouwingen vroeg Dolman
zich af hoe het kabinet de
mensen kan overtuigen van
de noodzaak tot versobering,
wanneer de vice-president,
„die als eerste bewijs daar
toe zich een tweede woning
op het Binnenhof had aan
geschaft, de zitting van de
Staten Generaal voor het
eerst na acht jaar weer kon
sluiten in een protserige
koets met zestig blinkende
agenten te paard. Praalhans
is zedenmeester".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - In de discussie over de
door het kabinet-Van Agt ontvouwde
meerjarenplan onder de titel „Bestek
*81" stonden enkele onderwerpen cen
traal: Beperking van de stijging van
de sociale' uitkeringen met een half
procent per halfjaar gedurende drie ja
ren, eenzelfde beperking van de sala
rissen van het overheidspersoneel, be
perking van de kosten der sociale
venekering door invoering van een zo
genaamd eigen risico, zaken als koop-
krachthandhaving, prijscompensatie
e.d. Hoe denken de vier grootste par
tijen over deze cruciale zaken?
Beperking sociale
uitkeringen
Het CDA plaatste vraagtekens bij de
zes stapjes van een half procent als be
perking van de stijging der uitkeringen.
De gehandicapten zouden ervan uitge
zonderd moeten worden, dan wel een
compensatie moeten krijgen.
De PvdA heeft geëist, dat de maatregel
opnieuw wordt overwogen. In een motie
is gevraagd de bestaande koppeling van
de sociale uitkeringen aan het netto-mi
nimumloon op het nu geldende niveau
te handhaven. Zij voorziet een verla
ging van de sociale minima en aldus
een verslechtering van de positie van
de minimumtrekkers. D'66 heeft een
korting op de sociale uitkeringen hele
maal van de hand gewezen.
De WD aanvaardt de korting als een
voorlopige correctie op punten in het
aanpassingssysteem. Zij wil echter wel
snel een zuivere herberekening, sneller
dan de drie jaar die de regering kenne
lijk denkt nodig te hebben.
Salarissen
overheidspersoneel
Het CDA meent, dat de totale rechtspo
sitie van het overheidspersoneel een of
fer rechtvaardigt. De vraag is, of minis
ter Wiegel door de discussie over dit
punt met de ambtenarenorganisatie op
te schuiven niet een hoeksteen van het
ombuigingsbeleid heeft weggenomen.
De PvdA wil wachten op het resultaat
van het georganiseerde overleg, maar
de ambtenarensalarissen mogen niet ex
tra worden beperkt zolang niet overtui
gend is aangetoond, dat het trendbei eid
tot onbedoelde en ongerechtvaardigde
voordelen leidt. In geen geval mag de
eerste korting van een half procent per
januari as. doorgaan.
D'66 vindt dat de ambtenaren een be
langrijke netto-voorsprong hebben en
dat beperking van de stijging der over-
heids salaris sen daarom aanvaardbaar
is. Deze beperking moet echter niet een
half procent per jaar maar per heel
jaar bedragen. Daarenboven zou de
pensioenpremie moeten worden ver
hoogd, waardoor de totale besparing op
eenzelfde peil blijft. De trendvolgers
(semi-overheidspersoneel) mogen hele
maal niet gekort worden. De WD
vindt een correctie van de ambtenaren
salarissen op haar plaats, omdat er wat
scheef gegroeid is. Zij ziet de half pro
cent inlevering als een voorschot op de
definitieve correcties in het trendsys
teem. De definitieve veranderingen
moeten er wel snel komen.
Prijscompensatie, koopkracht
Het CDA wil, dat de hogere inkomens
een duidelijk offer brengen. Dit zou on
der meer kunnen door de prijscompen
satie af te toppen, te maximaliseren.
Die compensatie zou 450 600 gulden
maximaal per procent prijsstijging moe
ten zijn. Weliswaar is dit in de eerste
plaats een zaak van werkgevers-werkne
mers, maar de overheid zou toch een
stimulans kunnen geven. Ze zou er al
van kunnen uitgaan bij de vaststelling
van de tarieven voor de vrije beroepen
en zeker kunnen beginnen bij de sala
rissen van kamerleden. Voorts zou een
stuk prijscompensatie (b.v. een half
procent) in een fonds kunnen worden
gestopt om vervroegde pensionering te
financieren.
De PvdA wil de prijscompensatie nog
verder aftoppen en wel door iedereen
20 gulden per maand te geven (240 gul
den in vergelijking met de CDA-opvat-
ting). Het draaipunt voor koopkrach-
thandhaving ligt hier dus duidelijk
lager dan bij het CDA.
De WD wenst tenminste handhaving
van de koopkracht tot aan het modale
inkomen en wil die handhaving het
liefst doorgetrokken zien tot twee maal
modaal (60.000 gulden). Dat principe
moet ook voor de overheidssector ge
lden.
Werktij dverkorting
Het CDA wil werktijdverkorting in de
eerste plaats zien als een middel voor
vervroegde pensionering, wat kan wor
den gefinancierd uit de VAD-pot en uit
een afdracht uit de prijscompensatie.
Op de vrijkomende plaatsen kunnen
dan (jeugdige) werklozen aan het werk
worden gezet
De PvdA steunt de gedachte van ver
vroegde pensionering als een bijdrage
tot vermindering van de werkloosheid.
De WD wil wel experimenteren met
verschillende vormen van werktijdver
korting (vervroegd pensioen, deeltijdar
beid), maar de arbeidskosten mogen er
niet door stijgen voor de bedrijven.
Eigen risico
Het CDA heeft grote moeite met de ei
gen bijdrage van honderd gulden per
ziekenfonds-gezin per jaar voor niet-kli-
nische hulp. Administratief is dit moei
lijk uitvoerbaar en zo'n eigen risico tast
de koopkracht aan. De eerste-lijns-ge-
zondheidszorg moet worden ontzien.
D'66 wijst de honderd gulden eigen risi
co af, onder meer omdat de lasten van
de minst draagkrachtigen ernstig wor
den verzwaard.
De PvdA heeft het eigen risico afgewe
zen al was het alleen maar omdat de
koopkracht van de laagstbetaalden er
door wordt aangetast
De WD wijst het eigen risico niet ge
heel af. Maar de koopkracht van de so
ciale minima mag er niet door teloor
gaan.
De eerste contouren van het politieke krachtenveld
rond de ombuigingsoperatie hebben zich gisteren in de
Tweede Kamer in de eerste ronde van de begrotingsde
batten afgetekend. CDA en WD, de partiien waar de
huidige coalitie op steunt, staan in beginsel welwillend
tegenover de kabinetsplannen, maar van het CDA moet
er op hoofdpunten wel het een en ander aan worden
bijgeschaafd. Dit overigens tot duidelijke teleurstelling
van de WD.
Om enkele van die punten te noemen: extra matiging
voor hogere inkomens, geen eigen risico in het zieken
fonds, minder maatregelen bij de sociale minima. Alles
bijeen een behoorlijke waslijst. Premier Van Agt zal
het komende weekeinde nog heel wat overtuigings
kracht nodig hebben om zijn ministers, vooral die van
de WD, over te halen tot het voldoen van een goed
deel van de CDA-verzoeken om bijstelling van de om
buigingsplannen
Want dat de regering serieus dient te pogen om aan
de door de volksvertegenwoordiging naar voren ge
brachte verlangens tegemoet te komen lijkt een duide
lijke zaak. Al waren de bewoordingen waarin de CDA-
fractie gisteren haar verlangens goot dan nog tamelijk
mild, de intentie die eruit sprak had een harde kern.
Een kern, die onherroepelijk volgende week vol op ta
fel zal komen indien Van Agt komende dinsdag in eer
ste instantie afhoudend op de vele verlangens zal reage
ren.
Het CDA heeft zijn verlangens niet zonder grond op de
regeringstafel gedeponeerd. CDA-fractieleiaer Aantjes
hield de ministers gisteren met klem voor dat zij heb
ben te kiezen tussen het risico van het volledig misluk
ken van de ombuigingsoperatie door het gebrek aan
maatschappelijke medewerking, en het voeren van een
strakker particulier inkomensbeleid. Dat is geen knieval
naar de vakbeweging, zoals WD-fractievoorzitter Riet
kerk leek te interpreteren („Zo min als de vakbeweging
zich iets door de overheid laat voorschrijven, zo min
mogen wij ons door de vakbeweging iets laten voor
schrijven").
Het is veeleer een realistische benadering van het
spel der maatschappelijke krachten, waarin pas werke
lijk goed iets tot stand te brengen is als alle belangen
groeperingen er tot op zekere hoogte achter kunnen
staan. Een periode van groeiende arbeidsonrust is het
laatste wat dit land in de huidige omstandigheden kan
gebruiken.
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG CDA-fractie-
leider Aantjes heeft donder
dag in zijn algemene be
schouwing over de begroting
in de Tweede Kamer zijn te
leurstelling uitgesproken over
de nota van CDA-minister
Scholten (Defensie) inzake de
kernbewapening.
„De benadering is sterk een
zijdig bepaald door de militai
re aspecten, en te weinig poli
tiek van aard. Nieuwe
gezichtspunten die de de-nu-
clearisering kunnen bevorde
ren tref ik niet aan".
Ook PvdA-fractievoorzitter
Den Uyl toonde zijn teleur
stelling over de opstelling van
het kabinet. „Het aangekon
digde beleid duidt op vergro
ting in plaats van verminde
ring van de rol van de
kernwapens".
Zowel Aantjes als Den Uyl
vroegen de regering nog eens
een duidelijke uitspraak té
doen over de neutronengrcf-
naat, mede naar aanleiding
van recente berichten hierct
ver.
Van onze parlementaire redactie
1EN HAAG— De CDA-fractie
de tweede kamer wil de
voningbouwplannen van het
binet-Van Agt bijstellen.
Bij de algemene beschouwin-
en in de Tweede kamer deed
CDA-fractieleider Aantjes gis-
eren een aantal suggesties
voor een ander woningbouw-
eleid.
belangrijke maatregel die het
'DA voorstelt is doortrekking van het
luurwaardeforfait (het extra bedrag
lat men voor de belastingaangifte bij
iet inkomen moet tellen aan de hand
'an de waarde van het eigen huis).
Momenteel staat het maximum in de
abel bij een waarde van het huis van
160.000 gulden. Eigenaren van waarde
vollere huizen zouden van het CDA
méér huurwaarde bij hun inkomen
moeten tellen.
Verder wil het CDA een krappe vast
stelling van het percentage van de
jaarlijkse huurverhoging (dus minder
dan de zeven procent die het kabinet
voor volgend jaar voorstelt). Ook de
PvdA wil minder huurverhoging.
Ook de WD vond het woningbouw
programma te mager. Fractiewvoorzit-
ter Rietkerk pleitte gisteren voor een
uitbrediing van het bouwprogram met
6000. In tegenstelling tot hewt CDA
meent Rietkerk dsat die uitbrediging
de premie-koopsector ten goede dient
te komen.
PvdA-fractieleider Den Uyl uitte grote
kritiek op het buitenlands beleid. Hij
noemde het „verstoken van initiatief
en gezag", en vond dat Nederland te
weinig de stem laat horen tegen de
schending van de mensenrechten in
dictatoriaal geregeerde landen. Hij
vond ook dat Nederland een krachti
ger houding moet innemen bij het
streven naar vermindering van kern
wapens in de wereld. Aantjes zei dat
de afschuwelijke beklemming over een
totale vernietiging van alle leven moet
verhinderen om de vragen van de nu
cleaire bewapening uitsluitend militair-
technisch te bezien. Hij noemde de
NAVO hoeksteen voor het buitenlands
beleid, maar zei dat dat niet betekent
dat het CDA zich zonder meer bij
voorbaat zal neerleggen bij ieder voor
stel. Daarmee doelde Aantjes vooral
op de eventuele invoering van de neu
tronenbom.
CDA en PvdA hadden totaal verschil
lende meningen over het financiering
stekort van zes procent. De PvdA
vindt dat onaanvaardbaar hoog.
Woordvoerder Dolman: „Een flinke
minister van financiën zou zo'n gaten
kaas niet hebben geproduceerd". Lub
bers, vice-voorzitter van de CDA-frac-
tie, vond daarentegen het
financieringstekort „niet alleen aan
vaardbaar, maar in de huidige om
standigheden ook juist".
Samen met D'66 hekelde het CDA de
procedure die minister Wiegel heeft
afgesproken met de ambtenarenorga-
nisaties over hun loonmatiging. „Zitten
alle bouwstenen van Bestek '81 nog
wel stevig op hun plaats?", vroeg
Aantjes aan Van Agt. Hij wil daar
over Van van Agt volgende week bij
de voortzetting van de begrotingsde
batten een duidelijk antwoord.
Aantjes signaleerde dat er in de
troonrede niets is gezegd over de
abortus-wetgeving. Hij sprak hoop i
vertrouwen uit dat er in het kabinet
voor het einde van dit jaar overeen
stemming zal komen over de omstre
den abortus-problematiek. Gebeurt dat
niet, dan is de weg vrij voor het par
lement, en dus voor PvdA en WD sa
men, om een abortus-wetsontwerp in
te dienen.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG WD-
fractieleider Rietkerk
heeft donderdag in
zijn algemene beschou
wing in de Tweede
Kamer een kritische
kanttekening geplaatst
bij het beleid van zijn
geestverwant Van der
Klaauw, minister van
Buitenlandse Zaken,
ten aanzien van Zuid-
Af rika.
CDA-fractieleider Aan
tjes daarentegen liet
zich lovend uit over
Van der Klaauws uit
spraken ten aanzien
van Zuid-Af rika vorige
week.
Rietkerk verklaarde
dat zijn fractie er
moeite mee zou heb
ben als Nederland nu
al te kennen zou geven
naar aanleiding van de
ontwikkelingen rond
Namibië voorstander
van economische sanc
ties te zijn, en zich
daarmee van de overi
ge EG-landen zou wil
len onderscheiden. De
bewindsman sprak zich
vorige week (en dins
dag in Den Haag) dui
delijk uit voor econo
mische sancties als de
regering in Pretoria op
uiterlijk 23 oktober
niet gehoor gegeven
zou hebben aan dé op
roep van de Veilig
heidsraad om het VN-
plan voor Namibië te
steunen. Overigens
vond Rietkerk het
Zuid-Af rika ansè stand
punt terzake wel „on
verantwoord".
CDA-fractieleider Aan
tjes liet zich lovend uit
over de speech van
Van der Klaauw voor
de VN. „De passage
over Zuid-Afrika was
geheel overeenkomstig
ae uitspraken van de
minister-president in
het debat ovër de rege
ringsverklaring", aldus
Aantjes.
llllllllllllllllllllllllllll
Premier Van
Agt heeft
ondanks de
stortvloed die
gisteren over
hem werd
uitgestord
kennelijk nog
plezier met
zijn christen
democratische
geestverwanten
Aantjes en
Van Leyenhorst
(midden).Van
Agt is hier
vanaf de
regeringstafel
even
„afgedaald"
naar het
Tweede
Kamerbankje,
waar hij voria
jaar tijdens de
formatie als
CDA-
fractievoorzitter
ook placht te
zitten.
llllllllllllllllllllllllllll
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG— Mevrouw Ria Beckers
(PPR) vindt het regeringsbeleid, zoals
geschetst in Bestek *81 „hoogst onver
antwoordelijk". Dit omdat het mikt op
een ekonomische groei, wat volgens de
PPR alleen maar schadelijke gevolgen
kan hebben, zoals uitputting van milieu
en grondstoffen en het op grote schaal
uitstoten van arbeid.
De conclusie van de PPR is dat progres
sief Nederland moet gaan werken aan
een gezamenlijk alternatief voor het be
leid, dat nu op tafel ligt.- Mevrouw Be
ckers deed daarom een beroep op de
PvdA zich zo op te stellen, dat bij de
volgende verkiezingen een linkse meer
derheid attractief wordt voor de mensen.
De PSP sloot zich grotendeels aan bij de
PPR wat betreft de kritiek op het Kabi
net. Ook deze partij meent dat het ver
groten van de bedrijfswinsten zal leiden
tot nog meer diepte-investeringen (auto
matisering) en zo tot nog meer werkloos
heid.
In een motie verzocht Van der Spek de
regering vóór 1981 de 7-urige werkdag in
te voeren.
Het GPV vindt dat de huidige situatie
het luiden van de alarmklok noodzake
lijk maakt. Woordvoerder Verbrugh
vroeg de regering een inventarisering te
maken van wat nodig is om vervolgens
een plan van „nationale roeping en in
spanning" af te kondigen.
Ds. Abma, fractievoorzitter van de SGP,
kon zich verenigen met de doelstellingen
van de regering. Abma vroeg met na
druk om de vrijstelling te laten bestaan
voor gemoedsbezwaarden om geen socia
le premies te hoeven betalen. Hij wilde
voorts graag weten waarom de troonrede
sterk de indruk wekte van een „dorre
opsomming". Waar is het ethisch reveil
gebleven", aldus de SGP-woordvoerder.
De heer Nijhof van DS70 pleitte voor
een actieve beleidsvorm van de regering
wat betreft de arbeidsmarkt. Hij stelde
vast dat er iets mis is in Nederland:
205.000 werklozen enerzijds en 90.000 va-
katures en 180.000 buitenlandse werkne
mers anderzijds. Volgens Nijhof is dat
reden om vuil, zwaar en risicodragend
werk beter te belonen, „zodat Nederland
geen standenmaatschappij wordt waar
bepaalde soorten van werk alleen nog
door buitenlandse werknemers worden
verricht".
Marcus Bakker van de CPN typeerde
het regeringsprogramma Bestek '81 als
de operatie „Gold Rush".
De CPN meent dat de regering de situa
tie verkeerd voorstelt. Volgens de com
munisten gaat het alleen in bepaalde sec
toren slecht en niet in alle. „Dus zal men
kunnen volstaan met gerichte maatrege
len". Om die reden verwierp Bakker ook
alle alternatieve begrotingen van de op
positie.
De heer Koekoek zei te betreuren dat hij*
indertijd zijn steun had gegeven aan het
Kabinet-Van Agt. Hij constateerde dat
deze regering in anderhalf jaar niets had
gedaan om verbetering te brengen in de
ekonomische situatie.
