Italiaans „historisch
compromis" staat op instorten
CALLAGHANLAAT
PARTIJCONGRES
VERDER PRATEN
Paus Johannes Paulus bijgezet
'in krypte onder Sint-Pieter
7,buitenland
T
Paria's verwekken
consternatie in
vijfsterrenhotel
i olieraffina
derij
ontploft bij
Denver
BULGAAR VLADIMIR KOSTOV
EVENEENS GERAAKT DOOR
BOLLETJES MET VERGIF
LEVENSLANG VOOR
ONTVOERDERS
PATRICIA HEARST
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 4 OKTOBER 1978 PAGINA 7
(Van onze correspondent)
VATICAANSTAD „Johannes Paulus
PP r' staat er gegrift op de vijftiende
eeuwse graftombe in de krypte van de
Sint-Pieter, waarin hedenmiddag de over
leden paus na een sobere begrafenisplech
tigheid onder leiding van de deken van
het kardinalencollege, Carlo Confalonieri,
is bijgezet, dicht bij zijn voorgangers Jo
hannes XXIII en Paulus VL
Het stoffelijk overschot is in een driedubbe
le kist gelegd, voorzien van platen, met
daarop afgebeeld een kruis, een schedel met
twee gekruiste beenderen en het wapen van
de paus, met eronder in het Latijn de tekst:
„Het lichaam van opperpriester Johannes
Paulus I. Hij leefde 65 jaar, elf maanden,
elf dagen. Hij leidde de wereldkerk een
maand en drie dagen. Hij stierf op 28
september in het jaar des Heren 1978".
Meer dan een half miljoen mensen hebben
in de afgelopen dagen van de overleden
paus afscheid genomen.
Bij hen waren vanochtend nog duizenden
invaliden, die congresseerden in Rome en
vanmiddag in plaats van een audiëntie,
zoals de bedoeling was, de begrafenis was
de paus bijwoonden.
Uit Nederland werd de begrafenis bijge
woond door mr. H. Kolfschoten, oud-burge
meester van Den Haag, als Kamerheer in
buitengewone dienst, de ambassadeur bij
de Heilige stoel ir. J. L. Ceulen, gevolmach
tigd minister mr. A. J. M. van Thiel Coovels
en ook door mgr. M. Kok, als voorzitter
van de internationale bisschoppenconferen
tie van de oud-katholieke kerk.
Kardinaal Willebrands heeft in Rome ge
zegd, geen idee te hebben over de duur
van het conclaaf. Hij ging niet in op de
vraag of de keuze het best op een Italiaan
zou kunnen vallen. „We bidden om een
goede paus te kiezen die een zegen is voor
de kerk en voor de wereld, zoals het korte
pontificaat van paus Luciani is geweest".
Op de opmerking van kardinaal Jubany
Arnau, aartsbisschop van Barcelona, die
kardinaal Willebrands een zeer serieuze
kandidaat voor het pausschap had ge
noemd, zei de kardinaal: „Werkelijk? Maar
dat is erg aardig van hem". Vanwege het
conclaaf zullen de kardinalen Willebrands
en Alfrink niet de rouwdienst kunnen bij
wonen, die op dinsdag 10 oktober des
avonds om half acht zal worden gehouden
in de St-Jacobuskerk aan de Parkstraat
in Den Haag. Mgr. J. Bluyssen, bisschop
van Den Bosch, zal dan als vice-voorzitter
van de Nederlandse bisschoppenconferen
tie voorgaan in een pontificale requiem,
samen met de andere Nederlandse bis
schoppen en mgr. G. Berloco, tijdelijk
zaakgelastigde van de nuntiatuur in Den
Haag. De pro-nuntius, mgr. John Gordon,
is afwezig.
Voor deze plechtigheid wordt grote belang
stelling verwacht, vooral van regering en
parlement. De voorzitters van de Eerste en
Tweede Kamer hebben gistermiddag en
vandaag de overleden paus herdacht.
De beide Nederlandse kardinalen Alfrink en Willebrands
bij hun terugkeer in Rome voor de begrafenis van paus
Johannes Paulus en de verkiezing van een nieuwe paus.
Zij zullen voorlopig in Rome blijven, in afwachting van
het conclaaf, dat zaterdag 14 oktober begint.
NEW DELHI Gasten die
maandag het café-restauraut
van het loze vijfsterrenhotel
Ashoka in New Delhi, een
staatshotel, binnenkwamen,
wisten niet wat zij zagen: hon
derden magere, in lompen ge
hulde paria's zaten daar op de
met fluweel beklede stoelen te
wachten op de thee die zij
besteld hadden. Buitenlandse
toeristen en rijke Indiërs waren
diep verontwaardigd en de ho
teldirectie was een zenuwinzin
king nabij: „Nog nooit in mijn
hele loopJ>aan heb ik dergelijke
gasten gezien", aldus hoteldi
recteur Manohar Singh.
Maar de „onaanraakbaren" za
ten er niet toevallig. Rajinder
Puri, voormalig secretaris-gene
raal van de in India aan het
bewind zijnde Janatapartij die
een 'nationaal front' heeft ge
vormd, wilde het feit herdenken
dat de in 1948 vermoorde grote
Indische leider Mahatma Gand
hi 109 jaar geleden geboren
werd en had daarvoor een 'spec
taculaire coup' uitgedacht Hij
huurde 30 bussen, stuurde die
naar de krottenwijken in de
voorsteden van New Delhi en
nodigde daar iedereen die er zin
in had, uit 'een kop thee' in
Ashoka te komen drinken. Zijn
uitnodiging vond een gretig ge
hoor en zeker duizend 'gasten'
liepen de verbijsterde portier
voorbij, nestelden zich in het
luxe café-restaurant en bestel
den thee. Die kregen zij echter
niet De hoteldirectie liet weten
dat een dergelijk groot aantal
gasten niet bediend kon worden
zonder tijdige aanmelding voor
af en belde stiekem de politie
Uiteindelijk slaagde men erin
het leger paria's naar de grote
hal van het hotel te loodsen.
COMMERCE CITY'(UPI) - De
Conoco-olieraffinaderij in
Commerce City, ten noorden
van Denver in de Amerikaanse
staat Colorado, is gisteren met
een enorme ontploffing in de
lucht gevlogen. Vier werkne
mers kwamen om het leven en
tientallen werden gewond.
Een uur na de eerste ontploffing
in de raffinaderij toen de vlam
men 150 meter hoog werden
opgejaagd, ontplofte een van de
hoofdopslagtanks. Gevaar be
staat dat nog twee tanks de
lucht ingaan.
De klap kon tot op 35 kilometer
gehoord worden. Er is inmid:
dels een medisch noodcentrum
ingericht en gewonden worden
met hefschroefvliegtuigen naar
ziekenhuizen in Denver ge
bracht.
Geweldige rookzuilen stijgen op van de brandende olieraffinaderij Conoco oliemaat
schappij bij Denver in de Amerikaanse staat Colorado Even later zou een serie
ontploffingen de raffinaderij goeddeels vernielen Vier mensen kwamen om het leven
en tientallen raakten gewond
(Van onze correspondent Jan Drummen)
Parijs Sedert hij de vrijheid verkoos, hadden
wij Vladimir Kostov, de Parijse correspondent
van de Bulgaarse nationale radio en televisie
ontmoet en ruim een jaar later vertelde hij ons
zijn avontuur. „Het was op zaterdag 26 augus
tus", zo zei hij, „en mijn vrouw en ik stapten
uit de metro aan het station Charles de Gaulle-
Etoile aan de uitgang van de kant aan de Champs
Elysées. En toen voelde ik plotseling een soort
lichte slag in de rug, alsof iemand krachtig een
steen geworpen had en tegelijkertijd hoorde ik
een droge klap als van een luchtbuks".
Het was erg druk op dat ogenblik en ik kon
niemand in de menigte onderscheiden die mij
verdacht voorkwam, en omdat er verder niets
gebeurde, wijdde ik er nauwelijks aandacht aan.
Een half uur later waren we thuis en ik vroeg
mijn vrouw toch even te kijken of ik geen wond
of een bult of zoiets had. Zij stelde vast dat
er inderdaad een wondje was alsof ik een prik
gekregen had, maar niets wat leek op een blauwe
plek die men van een slag of een steenworp
oploopt Ik besloot niettemin een arts te waar
schuwen die de wond schoon maakte en enkele
miniscule metaaldeeltjes daaruit verwijderde.
Op 11 september kreeg ik uit Londen een
telefoontje dat me de dood van mijn vriend
Markov meldde. Ik ging daarop toch weer naar
een arts, ditmaal een bevriende arts, maar hij
kon niets verontrustends constateren. Niettemin
raadde hij me aan een aantal analyses te laten
doen; allereerst werd een röntgenfoto genomen;
deze wees uit dat er in de wond een klein
metaalachtig rond voorwerpje zat.
De artsen raadden me daarop aan me te laten
opereren om het nog in het lichaam aanwezige
metaal dat de röntgenfoto immers uitgewezen
had, te laten verwijderen. Een tweede foto had
andermaal bewezen dat er nog een metaalachtig
voorwerpje onder de huid zat en op 26 september
werd ik in een Parijse kliniek geopereerd in
aanwezigheid van inspecteurs van Scotland Yard
die speciaal overgekomen waren en die het
metaalachtige voorwerpje opeisten.
In het bolletje bevond zich volgens Scotland Yard
vergif, maar om een nog niet opgehelderde reden
was een dunne plastic mantel die het bolletje
omgaf en die in het lichaam zou moeten oplossen,
intact gebleven. Op de persconferentie van 27
september in Londen maakte de politie bekend
dat het bolletje dat in mijn lichaam gevonden
was, gelijk was aan dat wat Markovs dood
veroorzaakt had".
Cambodja
eigert
W-onderzoek
naar moorden
GENÈVE (API - Cambodja
heeft gisteren in een kort tele
gram aan de VN-commissie
voor de mensenrechten in Ge-
nève krachtig de beschuldiging
van de hand gewezen dat de
mensenrechten in het land ern
stig en op grote schaal geschon
den worden. Het heeft gewaar
schuwd dat het „van iedere
misdadige manoeuvre om de
toestand in Cambodja te onder
zoeken „gehakt" zal maken". In
krachtige bewoordingen werd
voorts gesteld dat „Amerikaan
se imperialisten en hun aan
hangers meer dan een miljoeq
inwoners van Kampuchea
(Cambodja) hebben vermoord
en tachtig procent van het land
verwoest, tijdens de oorlogen
in Indochina". Westerse afge?
vaardigden hebben Cambodja
beschuldigd van de moord op
meer dan een half miljoen men
sen sinds de Amerikanen in '75
vertrokken.
■respondent ROGER SIMONS)
LONDEN Labourpremier Callaghan van
Groot-Brittannië heeft de ontevreden vak
bondsleiders, die zijn „gehate" loonpolitiek
willen vernietigen, gisteren op het socialisti
sche partijcongres in de Noordengelse bad
plaats Blackpool vaderlijk een olijftak aange
boden. Callaghan stelt de vakbeweging voor
een nieuwe dialoog te beginnen over lonen
en looneisen. Sommige waarnemers hebben
de indruk, dat Callaghan's houding iets soe
peler geworden is.
Het idee om opnieuw te praten en intussen
tijd te winnen, komt van Len Murray, secreta
ris-generaal van de centrale van vakverenigin
gen (TUC). In vakbondskringen toont men
zich wel bereid erop in te gaan. Toch kunnen
de vakbondsleiders het nare gevoel niet van
zich afzetten, dat premier Callaghan helemaal
niet van plan is gevolg te geven aan de wens
van het partijcongres om de strenge limiet
van vijf percent voor alle loonsverhogingen
zonder meer overboord te gooien.
Callaghan heeft in Blackpool niet meer ge
praat over ontslag. Als hij een algemene con
frontatie met de vakbonden kan voorkomen
k of uitstellen, verandert er voorlopig niets. La-
bourcongresgangers schijnen het zelfs niet erg
te vinden, dat hun democratische uitspraak
van maandag, die bijzonder vernederend was
voor de premier, praktisch nu volledig gene
geerd wordt. Het partijcongres kan de be
windsleden immers geen politiek opdringen.
De kloof tussen voor- en tegenstanders van
Callaghan's loonbeleid blijft echter breed. En
de staking van 57.000 Ford-arbeiders, die afge
lopen week het startschot gegeven hebben in
de strijd tegen Callaghan's loonbeleid. duurt
voort. Daarvan werd door de premier met
geen woord gerept.
Negen
doden na
schietpartij in
Marseille
MARSEILLE (AFP/Reu-
ter) Bij een schietpartij
in een bar in de Franse stad
Marseille zijn gisteren ne
gen mensen om het leven
gekomen. Een persoon
werd zwaar gewond.
Twee mannep openden
vanuit een auto het vuur op
aanwezigen in de bar. Daar-,
op vluchtten zij. Volgens de
politie Marseille gaat het
om een afrekening binnen
de onderwereld. Onder de
slachtoffers zouden zich
verscheidene „oude beken
den" van de politie bevin
den.
Glazen
bokaal
uit tijd
van
Eliza
beth I
geveild
SPAANSE MARINECOMMANDANT VERMOORD
BILBAO (AP) In de Baskische stad Bilbao,
in het noorden van Spanje, is gisteren de
waarnemend opperbevelhebber van de Spaanse
marine aldaar door vier gewapende mannen in
zijn huis doodgeschoten. De mannen, die kappen
over het hoofd droegen, klopten aan, schoten
piet een machinegeweer op de commandant,
Francisco de As is Diaz Amorote, en wisten
vervolgens te ontkomen.
De marinecommandant is de derde militair die
in Spanje neergeschoten is, sinds koning Juan
Carlos 34 maanden aan de macht kwam, na het
overlijden van generaal Franco.
Afgelopen juli werden in Madrid generaal San
chez Ramos en luitenant-kolonel Perez Rodriguez
door leden van de Baskische guerrilla-organisatie
Eta vermoord.
Botha verzoenend
over Namibië
PRETORIA (UPII In zijn
eerste verzoenende gebaar te
genover het Westen heeft Zuid-
Afrika's nieuwe premier Pieter
Willem Botha verklaard dat de
deur openstaat voor verdere
onderhandelingen om de im
passe over de toekomst van
Namibië te doorbreken.
Botha zat de eerste kabinetszit
ting voor sinds hij vorige week
tot premier werd gekozen. In
zijn verklaring stelde hij dat een
vroegtijdige, door Zuid-Afrika
georganiseerde verkiezing, niet
de toepassing uitsluit van de
voorstellen van de Verenigde
Naties voor de overgang naar
onafhankelijkheid van Nami
bië.
Emily Harris wordt, na haar veroordeling, weggeleid.
OAKLAND (Reuter) Het Amerikaanse echtpaar William en
Emily Harris is gisteren in Oakland (Californië) tot levenslang
veroordeeld wegens de ontvoering in 1974 van Patricia Hearst,
dochter van de krantenmagnaat.
Volgens de gecompliceerde Californische wetgeving zouden Wil
liam en Emily Harris echter al in 1983 op vrije voeten kunnen"
worden gesteld.
Het echtpaar Harris had schuld bekend.
Een staatscommissie zal een definitief besluit moeten nemen over:
de definitieve lengte van de gevangenisstraffen. Het echtpaar
behoorde tot het symbiotische bevrijdingsleger, waarbij Patricia
Hearst zich na haar ontvoering ook aansloot.
Het echtpaar Harris zit al een straf van elf jaar tot levenslang
uit wegens zijn aandeel in een schietpartij in een sportwinkel
in mei 1974 waarbij ook Patricia Hearst betrokken was.
ROME Het „historisch compromis"
tussen de Italiaanse communisten en
de christen-democratische regering is
onder zware druk komen te staan. Er
zijn aanwijzingen dat Italië een nieu
we politieke crisis te wachten staat.
De rechtervleugel van de christen-de
mocratische partij heeft zich samen
met de socialisten tegen de overeen
komst gekeerd. Binnen de communis
tische partij heerst ook onenigheid
over het compromis. Erger nog, de
communisten zijn bang dat ze stem
men zullen verliezen vanwege hun
verdrag met de regering.
Tegenstanders van het compromis
kunnen er voorlopig nog niet op ho
pen dat te laten ontsporen. De chris
ten-democraten kunnen niet regeren
zonder de steun van de communisten
en de communisten hebben op het
ogenblik geen andere mogelijke bond
genoten. Niettemin is de dreiging voor
de meerderheid zo groot, dat president
Pertini al aan premier Andreotti heeft,
gezegd dat hij het ontslag van de pre
mier en zijn regering niet zal aanvaar
den. Mocht Andreotti het gevoel krij
gen dat zijn coalitie uiteengevallen is,
dan moet hij terug naar het parlement
voor een lijmpoging.
De socialisten hebben een systemati
sche aanval op de communisten geor
ganiseerd. hoewel ook zij in de meer
derheidsregering zitten. De
communisten, zo klagen de socialisten,
zijn diep in hun hart toch Leninisten
gebleven, ondanks het feit dat ze
trouw gezworen hebben aan de meer
gematigde ideéen van het Eurocommu-
nisme. Alsof hij de eerste was heeft
de socialistische leider Craxi „ont
dekt" dat „er een grote mate van on
verenigbaarheid bestaat tussen het Le
ninistische communisme en het
socialisme zoals wij dat zien".
Craxi's ondergeschikten ontkennen
niet dat dit een taktische aanval be
trof, die bedoeld was om de overeen
komst tussen de communisten en
christen-democraten te ontregelen. Een
gunstige bijkomstigheid zou zijn dat
ook de positie van de communisten
zelf verzwakt zou worden. De socialis
ten hebben al hier en daar bij tussen
tijdse verkiezingen stemmen van de
communisten kunnen „stelen". Ze heb
ben zich nu gericht op de verkiezin
gen voor het Europese parlement
Deze worden in juni volgend jaar ge
houden. en de socialisten hopen dan
een doorbraak te forceren
Craxi heeft in de leider van de rech
tervleugel van de christen-democrati
sche partij, Fanfani. een bondgenoot
gevonden die hem zeer van pas komt.
Vorige week hielden de rechtse chris
ten-democraten een speciale bijeen
komst om de juistheid te bespreken
van het „gezamenlijk front". Ook bij
deze groepering gaat het eerder om
macht dan om principes. Fanfani, die
vroeger tot de linkervleugel van zijn
partij gerekend werd, wil nu de rech
tervleugel naar voren schuiven ten
koste van de fractie die de grootste
stem heeft en die geleid wordt door
partijleider Zaccagnini.
De invloed van Fanfani's vleugel moet
niet onderschat worden. Dat bleek wel
uit het grote aantal ministers en ande
re partijgroten die zich op zijn bijeen
komst lieten zien en meer nog uit de
wel zeer kleine marge waarmee de
door Andreotti en Zaccagnini naar vo
ren geschoven kandidaat, Galloni, het
fractievoorzitterschap won
Natuurlijk voelen de communisten de
druk. „We dragen de verantwoorde
lijkheid van een politiek ambt zonder
te kunnen profiteren van de macht
om beleidsbeslissingen te nemen die
zo'n ambt met zich mee zou moeten
brengen", vertelde een lid van het
centrale comité. Dat dilemma heeft
zich laten voelen bij de tussentijdse
verkiezingen. De communistische lei
der Berlinguer heeft op de aantijgin
gen koppig gereageerd en juist een
stapje dichter naar het Leninisme ge
daan dat hem verweten wordt. In een
felle toespraak herinnerde hij Italië
eraan dat de uiteindelijke doelstellin
gen van zijn partij totaal anders zijn
dan die van de christen-democrateq.
Berlinguer wilde zijn achterban ge
ruststellen dat zelfs nu de ommunisti-
sche partij gedeeltelijke regeringsve
rantwoordelijkheid draagt, zij nog
geen greintje van haar strijdgeest ver
loren heeft
Een heel andere bedreiging voor de
coalitie vormt de economische situatie
Dankzij de aanwezigheid van de com
munisten geniet de regering de steun
van de grootste federatie van vakbon
den. Tot nu toe kon de regering daar
om de lonen en de inflatie in de hand
houden, terwijl de koopkracht van de
werkende bevolking enigszins verbe
terd werd.
Deze situatie dreigt echter af te lopen
De werkloosheid neemt schrikbarend
toe. Alleen al in Napels loopt een
waar leger van 370.000 werklozen'
rond Met hun bittere gevoelens over.
het historisch compromis moet de
communistische partij zo langzamer
hand wel rekening gaan houden. De
nieuwe linkse lastposten, de socialis
ten. maken het ook wat dit betreft de
communisten er niet gemakkelijker
op, want zij roepen met nog luidere
stem om een betere verdeling ten gun
ste van de arbeiders
Een derde factor die de politieke situ
atie zo wankel maakt is de nasleep
van de ontvoeringszaak Moro, die. vier
maanden na zijn dood. als een spook
op het politieke toneel blijft rondwa
ren. Het gerechtelijk onderzoek zal
minstens nog een jaar in beslag ne
men, en een groep kamerleden die een
parlementair onderzoek geëist hebben,
is op het spoor gekomen van 30 „ge
bieden die twijfel oproepen".
Het zou best zo kunnen zijn dat alle
spanningen tussen de meerderheid
spartijen veroorzaakt werden door de
Moro-affaire. Toen. Moro nog vastge
houden werd door zijn ontvoerders
wezen de communisten elk compromis
met hen krachtig van de hand De
christen-democraten deden hetzelfde,,
zij het iets minder krachtig. Maar de
socialisten waren blijkbaar bereid een
of andere ruil aan te gaan en nu wor
den ze ervan beschuldigd daar macht
spolitieke motieven voor gehad te heb
ben Een senator zei „De socialisten,
hadden erop gerekend dat de christen
democraten gauw door zouden slaan,
maar dat de communisten stand zou
den houden. Ze hoopten dat dit tot
een ruzie zou leiden en daar zouden
zij. de socialisten, alleen maar baat bij
hebben".
Een aantal van de brieven die Moro
tijdens zijn gevangenschap schreef is
naar de pers gelekt. De vraag is overi
gens wie voor dat lek verantwoorde
lijk is en welk doel hij voor ogen had.
In ieder geval wijzen de brieven erop
dat Moro zich in de steek gelaten
voelde door zijn politieke vrienden
Er wordt zelfs gefluisterd dat de Rode
Brigade op zachte wijze werd aange
moedigd of althans toegestaan werd*
Moro te vermoorden. Dit zou dan ge
daan zijn door mensen die graag af
wilden van Moro, de voornaamste ar
chitect van het historisch compromis
met de communisten. Hoe het ook zij.
de Moro-affaire ligt als een tijdbom
onder het politieke toneel weg te tik
ken.
(copyright The Guardian)
