Dood paus
schokt kerk
en wereld 34 dagen
Rijbewijs voor
leven in maak
Premierschap
Botha
voortzetting tii.'S».
van beleid Vorster
Andriessen tegen Boersma's
bezuinigingsplan
Na
pontificaat
eken
>ndsen
Minister blijft bij
lagere wedde
dienstplichtigen
teid&e ®owa/nt
Rapenburg 2, 2311 GC Leiden, postbus 11, 2300AA. tel. 071-122244 - Giro 103003 - Sank: Amro-bank N.V., Leiden.Directeur-hoofdredacteur- J J Hallewas
redacteur: Wim Buijteweg, Advertenties (excl. BTW) 0,48 per mm. Telefoontjes 4,37 - Klachten bezorging: tel. 071-122244 (18 00 tot 19 00 uur) -
lementen. ikwartaal 41,75; jaar 155,50; losse nummers: 55 cent.
Vrijdag 29 september 1973, 68e jaargang no. 21158
DAGBLAD
VOOR
ZÜID-HOLLAND
Herdenking
van de paus
Om 23.10 uur op Ned. II biedt
KRO-tv een speciaal herden
kingsprogramma bij het overlij
den van de paus. In „Vara-Vi-
sie" op Ned. II om 21.22 uur
komt de Romeinse KRO-corres-
pondent Hein ten Kortenaar
met het laatste nieuws.
Regi
;en
Veel bewolking met van tijd tot
tijd regen. Matige tot krachtige
en aan de kust nu en dan harde
wind uit zuidwest tot west. Tem
peraturen omstreeks 14 graden.
Morgen zon: 7.38-19.20.
Maan: 5.27-18.15
Hoogwater: 2.18 en 14.45
Laagwater: 10.12 en 22.25.
M
(Van onze correspondent)
VATICAANSTAD Grote verslagenheid kenmerkte Rome en
een groot deel van de rest van de wereld, toen hedenochtend
vroeg bij verrassing het overlijden werd gemeld van paus Jo
hannes Paulus I. Drieëndertig dagen na zijn verkiezing op 26
augustus tot opvolger van Paulus VI is hij gisteravond om
streeks elf uur in zijn slaap overleden als gevolg van een har
tinfarct. „Een geweldige slag", zei kardinaal Willebrands in een
eerste commentaar.
De Ierse priester John Wlagee, privé sscrs-
taris van de paus was degene die ontdek
te dat paus Johannes Paulus vanochtend
om half zes_ in zijn slaap was overleden.
Hetofficiële communiqué, dat naar
aanleiding van het overlijden is uitge
geven, meldt, dat de particuliere secre
taris van de paus, Johannes Magee, he
denochtend om half zes de slaapkamer
van de paus is binnengegaan, omdat
hij hem niet, zoals gewoonlijk 's och
tends, in de kapel had aangetroffen.
Hij zocht naar hem in de kamer en
vond hem dood in bed met het licht
nog aan, alsof hij nog had liggen le
zen.
Een dokter, die onmiddellijk was ge
waarschuwd, aldus het communiqué,
stelde de dood vast. Deze is gistera
vond om ongeveer elf uur ingetreden
als gevolg van een hartinfarct. Het
communiqué zegt nog, dat het stoffe
lijk overschot van de paus vandaag
zou worden opgebaard in een hal van
het pauselijk paleis.
Alitalia eindigt staking Niet ziek
na dood van paus
ROME Het personeel van de Italiaanse
luchtvaartmaatschappij Alitalia heeft een
24-uurs staking na negen uur beëindigd
vanwege de dood van paus Johannes
Paulus. Het personeel liet weten de sta-
I king voortijdig te hebben afgebroken om
i het vervoer van kardinalen en anderen
verband met de dood van de paus goed
kunnen verwerken.
Gisteren nog heeft paus Johannes Pau
lus de problemen van de kerk in Ne
derland besproken tijdens een privé-
audiëntie met de pro-nuntius in Neder
land, aartsbisschop John Gordon. Om
half acht gisteravond heeft hij zijn
naaste medewerker, de kardinaal
staatssecretaris Jean Villot nog ontvan
gen. De paus toonde geen enkel teken
van ziekte of vermoeidheid. Kardinaal
Villot verklaarde hierover: „Hij leek in
excellente conditie". Vanochtend luid
den de doodsklokken over heel Vati
caanstad.
In Rome is het bericht van het plotse
ling overlijden uiteraard als een bom
ingeslagen. De meeste mensen hoorden
het bericht via de radio. Toen de om
roeper de nieuwsberichten aan het
voorlezen was, hoorde men ineens een
opgewonden stem roepen: „Onderbre
ken, onderbreken"! Toen volgde de be
kendmaking over de dood van de
paus. Even later werden de krantenki
osken bestormd door mensen die het
laatste nieuws wilden weten.
In Nederland was kardinaal Wille
brands, die tijdens het conclaaf de
paus nog moed had ingesproken, een
van de eersten die reageerden. „Ik kon
het niet geloven", aldus de kardinaal.
„Het is zo ongelooflijk, dat ik zelf het
Vaticaan heb opgebeld". Over de paus
keuze, die nu voor de tweede maal
binnen ruim een maand moet worden
gehouden, zei de kardinaal, dat de
technische organisatie daarvan -nog ge
reed ligt. Over de duur van het con
claaf wilde hij geen verwachtingen uit
spreken. Zoals bekend moet het
conclaaf worden gehouden tussen de
vijftiende en de twintigste dag na het
overlijden van de paus. Dat zal dan
tussen 13 oktober en 18 oktober zijn.
Zijn laatste troespraak hield paus Jo
hannes Paulus gisteren voor een groep
bisschoppen uit de Filippijnen. Hij
sprak over de belofte van Christus
over een leven na de dood.
Zijn pontificaat van 26 augustus tot
de avond van de 28ste september is
een van de kortste geweest in de ge
schiedenis van de Kerk. In deze perio
de heeft hij geen gelegenheid gehad
zijn beleid als hoofd van de om en na
bij zevenhonderd miljoen katholieken
gestalte te geven. Het was echter ook
niet zozeer zijn bedoeling om tot een
nieuw beleid te komen. In ?ijn eerste
grote toespraak op 27 augustus zei hij,
dat hij het beleid van zijn beide voor
gangers wilde voortzetten, welk voorne
men hij vastlegde in zijn naamkeuze.
'Hij wees er toen op, dat de Kerk wel
vol bewondering is voor de menselijke
prestaties, msaar dat zij tegelijkertijd
het evangelie wil stellen tegenover de
kwalijke kanten van die prestaties, met
name de liefde die het evangelie pre
dikt. Hij beloofde toen „zijn hele zijn
en kunnen tot onze laatste ademtocht
aan dit hoge doel te wijden". Opval
lend was zijn nadrukkelijk beroep op
de collegialiteit van de bisschoppen en
zijn belofte om gebruik te maken van
KRO en VARA
verzorgen samen
uitzending van
overlijden paus
(Van onze radio- en tv-redactrice)
HILVERSUM In overleg met KRO-tv
heeft de VARA besloten om vanavond
in haar opinieprogramma „VARA-visie"
op Ned. II om 21.22 uur het laatste
nieuws uit Rome te bieden over het
plotselinge overlijden van paus Johan
nes paulus I. Hiervoor zal verbinding
met Rome gemaakt worden met de KRO-
correspondent Hein ten Kortenaar.
Na afloop van het VARA-programma om
23.10 uur brengt KRO-tv een speciaal
herdenkingsprogramma van ongeveer
drie kwartier. Hierin zal een In Memo-
riam worden uitgesproken door kard.
Willbrands. Ook zal in deze uitzending
Hein ten Kortenaar vanuit Rome de
laatste indrukken weergeven van de ver
slagenheid aldaar.
In het herdenkingsprogramma krijgt men
voorts fragmenten te zien uit eerder
uitgezonden reportages, zoals de plechtig
heden rond het conclaaf, de huldiging
van de paus en de begroeting van de-
kardinalen en ook enige beelden uit
Venetië, waar de paus zijn jonge jaren
doorbracht.
Gezondheid paus zwak
Volgens familieleden van de overleden
Paus is hij bezweken aan de spanning.
In familiekring had hij al eerder uiting
gegeven aan zijn zorgen bij de aanvaar
ding van het pausambt. Zijn nicht Pi^
Luciani zei tegenover verslaggevers dat
zijn gezondheid al tot zorg aanleiding had
gegeven. Kardinaal Willebrands verklaar
de vanmorgen voor de radio dat hij al
eerder had vernomen van het zwakke
gestel van Paus Johannes Paulus. „Vorige
maand is me daar echter niets over
gebleken. Hij toonde zich wel bezorgd.
Hij droeg de onverwoestbare vreugde uit
van een man die leeft met God.
hun medewerking bij het bestuur van
de kerk.
Wat zijn persoonlijk optreden betreft is
paus Johannes Paulus er in korte tijd
in geslaagd zich een enorme populari
teit te verwerven. Afgelbpen woensdag
moest in verband met de grote toeloop
een tweede audiëntie op éen dag wor
den belegd in de enorme audiëntiehal.
Hij leek er ook in te gaan slagen de
onverschilligheid te doorbreken, waar
mee de inwoners van zijn eigen bis
schopsstad Rome over het algemeen te
gen het pausdom aankeken.
ELVEEN (ANP) Als
|>lan van de regering om
i de wet bijzondere ziekte-
(AWBZ) een eigen bij-
fe in te voeren van 10 per
leegdag wordt uitgevoerd,
iat niet de door de regering
amde besparing van 133
fn in 1979 opleveren, maar
ongeveer 80 miljoen,
becijferd op het bureau
i de ziekenfondsraad, zo
I ziekenfondsraad-secreta-
E. Brouwer desgevraagd
tedeeld. Hij komt maar aan
Imiljoen als de eigen bijdra-
Iderdaad alleen zou worden
Bagd van de groepen ver
fden die in „bestek '81"
len genoemd: ongehuwden
jn de 18 met een eigen
men en gehuwden die geen
pen afhankelijke kinderen
jen en die niet onder de al
lande bijdrage-regeling
jet opstellen van het premie-
es voor de AWBZ door de
mfondsraad is deze zaak
ten overigens niet ter spra-
pkomen. De raad adviseert
staatssecretarissen van
gezondheid en van Sociale
voor 1979 een AWBZ-
van 3,0826 procent tegen
procent nu. Hij voegt daar
toe, dat als de door de
g geraamde besparing
eigen bijdragen van 133
>en inderdaad zou worden
ezenlijkt, in 1979 kan wor-
volstaan met een premie
,9803 procent.
Cx van minister van de
fensie tot premier
KAAPSTAD (AFP-Reuter) Met de benoeming van Pieter
Willem Botha, de voormalige minister van defensie tot premier
van Zuid-Afrika en dus tot opvolger van John Vorster, is het
duidelijk geworden, dat het apartheidsbeleid van Zuid-Afrika
onverminderd zal worden voortgezet.
De 62-jarige Pieter Willem Botha kwam als overwinnaar te
voorschijn tijdens de beslissende stemming in het kiesmannencol-
lege van Zuidafrikaanse Nationale Partij tegen zijn uit Transvaal
stammende invloedrijke kabinetscollega Connie Mulder. De derde
kandidaat, Roelof Botha (geen familie van Pieter Willem), had
bij de Zuidafrikaanse afgevaardigden aanzienlijk minder steun
dan was verwacht.
Na zijn verkiezing zei Botha in zijn eerste toespraak als premier:
„Wij moeten ons bepaalde doelen stellen. In de eerste plaats de
handhaving en ontwikkeling van een ordelijke regeringsmacht
De SWAPO, de Namibische vrijheidsbeweging, die in Zuidwest-
Afrika (Namibië) een guerrilla voert, meent, dat door de benoeming
van Pieter Botha de mogelijkheden voor een VN-oplossing voor
Namibië op zijn best voor onbepaalde tijd zijn verkeken. De
Swapovertegenwoordiger noemt Botha „een doorgewinterde fas
cist en oorlogsophitser, die meermalen heeft gezegd, dat hij niet
zal toestaan dat de SWAPO aan de macht komt, hetzij door
verkiezingen, hetzij op andere manier."
De aftredende premier van Zuid-Afrika, John Vorster is door
de regerende Nationale Partij aangewezen als kandidaat voor
het presidentschap. Vandaag zou hierover gestemd worden.
Door nog onbekende
oorzaak is vandaag op
de Dorpenweg bij Ra-
venstein een vrachtwa
gen tegen een boom
gereden. De bestuurder
van de vrachtauto werd
levensgevaarlijk ge
wond naar het zieken
huis gebracht. De bijrij
der overleed ter plaatse.
Niet met zes maar met tien miljard starten
(Van onze correspondent Dick Toet)
Washington/Den Haag Minister Andriessen
van Financien wijst het voorstel van oudminis
ter Boersma van Sociale Zaken, thans CDA-
Tweede Kamerlid, om in het kader van Bestek
'81 voorlopig te volstaan met een bezuiniging
van zes miljard gulden van de hand. „Wij houden
vast aan een bezuiniging van tien miljard tot
en met 1980. Alleen op de samenstelling van
dat pakket kunnen eventueel nog wijzigingen
worden aangebracht. Niet op de omvang".
Dit merkte gisteren in Washington minister An
driessen op onze vraag naar zijn standpunt
hierover op. De minister van Financien woont
de jaarvergadering van het Internationaal Mone
tair Fonds, aldaar bij.
Volgens Andriessen houdt zijn partijgenoot
Boersma rekening met een extra inkomensmati
ging in de komende jaren. „De ontwikkelingen
totnutoe wijzen er niet op, dat deze verwachting
gewettigd is. Het is absolute noodzaak om met
de plannen in de omvang zoals wij die hebben
voorgesteld, te starten. Als de inkomensontwikke
ling dan alsnog blijkt mee te vallen kan ons
programma eventueel altijd nog worden bijge
vijld. Wij moeten nu echter een koers uitzetten",
aldus de minister in Washington.
Drs. J. Boersma maakte zijn plan tot een eerste
bezuiniging van zes miljard gulden eind vorige
week bekend. CDA-fractievoorzitter Aantjes
steunde hem later in deze opvattingen. Zij gaan
van hetzelfde idee uit, maar in omgekeerde
volgorde: beginnen met zes miljard en wanneer
dit niet mogelijk blijkt, dat later „bijstellen".
Andriessen redeneert: nu volledig beginnen en
wanneer later blijkt dat volstaan kan worden
met een lager bedrag, dan aanpassen.
DEN HAAG (ANP) Minister Scholten en staatssecretaris Van
Lent van Defensie houden vast aan hun plan tot wedde ver laging
voor dienstplichtigen die na 1 januari in dienst moeten komen.
Dit voornemen gaat de dienstplichtige ongeveer 65 gulden netto
per maand kosten. In plaats van 720 houdt hij rond 660 gulden
netto over.
Wel willen de bewindslieden een studie voortzetten naar het
dienstplichtigenbeleid in het algemeen. Daarin moet de suggestie
worden meegenomen dienstplichtigen naar leeftijd te betalen
terwijl de dienstplichtige vrij is de opkomstleeftijd te bepalen
op 18,19 of 20 jaar.
Budgetair zijn er volgens de minister geen mogelijkheden de
weddeverlaging uit te stellen terwijl hij liet doorschemeren dat
de studie zeker niet dit jaar kan worden voltooid.
Dit werd doqr de bewindsheden van defensie meegedeeld na afloop
van een bijeenkomst met de vaste defensiecommissie uit de Tweede
Kamer. De weddeverlaging, die de soldij vaststeld op het minimum
jeugdloon van 19-jarigen en die een besparing van 60 miljoen
per jaar moet opleveren, is op verzet in de kamer gestuit terwijl
de belangenverenigingen met name van de Vereniging Van
Dienstplichtige Militairen, er heftig tegen hebben geprotesteerd.
ADVERTENTIE
MORGEN EN ZONDAG
Europa's grootste
dierenshow
„Beestenspul '78"
GROENOORDHALLEN
LEIDEN
6.000 dieren;
honden, katten,
konijnen, duiven
hoenders, cavia's,
ezels, geiten,
aquaria, terraria,
Concours Hippique en
TOPARTIESTEN
het vijftigste of vijfenzestig
ste jaar van de bezitter gel
dig te maken en zelfs wordt
bekeken of een rijbewijs
voor het leven zou kunnen
worden afgegeven.
Overigens zal een rijbewijs
met lange geldigheidsduur
niet worden uitgereikt aan
mensen die aan een bepaalde
ziekte lijden, die de rijvaar
digheid kan beïnvloeden.
(Van onze parlement, red.)
DEN HAAG Het ministe
rie van Verkeer en Water
staat is een aantal mogelijk
heden aan het onderzoeken
om rijbewijzen voor langere
duur geldig te maken. Mo
menteel zijn rijbewijzen
slechts vijf jaar geldig. Ge
dacht wordt nu onder meer
aan de mogelijkheid om het
rijbewijs tot biivoorbeeld
k,