We
eten
allemaal
te
veel
Oneven
wichtig
eten
maakt
dik
Misverstanden
over
voeding
leiden
een
taai
leven
Den Haag - „Als je over
een bruine boterham met
kaas praat zie je de men
sen haast denken: Er is
intussen vast wel wat be
ters uitgevonden. Zo ver
zijn we ai gekomen". Die
verzuchting komt van
mevrouw Bonnie Buur-
ke, hoofd afdeling schrif
telijke voorlichting van
het Voorlichtingsbureau
voor- de Voeding in Den
Haag
Wo on we wat we eten?
Willen we 't eigenlijk wel
weten? Merkwaardig is,
dat de wetenschap -
waarop we toch graag
terugvallen als er vragen
rijzen - zich er pas de
laatste honderd jaar mee
is gaan bemoeien. Dat
had in elk geval tot ge
volg dat het begrip vita
mine zijn intrede kon
doen, maar tegelijkertijd
werd het natuurlijk on
vermijdelijk, dat sommi
ge onderzoeken van el
kaar verschillende uitsla
gen opleverden. In de
praktijk van alledag is
het vaak nog zo, dat men
zich houdt aan wat vroe
ger moeder is geleerd die
het weer van haar moe
der had enzovoort. Ter
wijl de wetenschap toch
heel wat meer kennis
heeft aangedragen en
dat nog doet. Inmiddels
is het zo, dat bij velen
van ons de voedingstoe
stand weer haast net zo
slecht is als vroeger, toen
er veel minder keus was
in het voedingspakket en
veel minder geld om het
te kunnen betalen. Aan
de ene kant komt dat
door eenzijdige voeding -
patat en kroketten, fris
drank en snoep - en aan
de andere kant door
overvoeding, te veel kaas
en melk.
Talloze misverstanden
leiden een taai leven. We
zeggen bijvoorbeeld:
„Koud weer vandaag,
flink eten maar". Maar
we denken er niet aan,
dat het alleen buiten
koud is en dat velen van
ons het overgrote deel
van de dag in verwarm
de ruimten doorbrengen.
Waarom dan meer en
vetter eten dan anders?
Dat is typisch een van
die uit vroeger eeuwen
overgeleverde wijsheden.
Dan is er de rage in half-
produkten. Velen gebrui
ken die niet om een ge
halveerde hoeveelheid
van het produkt naar
binnen te krijgen, maar
om meer te kunnen eten.
Waar blijf je dan? Er
komt een bericht in de
kranten: Amerikanen
moeten minder vlees
gaan eten, beter voor de
gezondheid, zo is daar
aangetoond. Onmiddel
lijk hier de reactie: Dan
zal dat ook wel goed
voor ons zijn. Maar weer
wordt één ding over het
hoofd gezien, namelijk
dat de Amerikanen ont
zaglijke vleeseters zijn
en wij maar kleine. Als
de Amerikanen het
vleesgebruik willen te
rugbrengen tot tweehon
derd gram, dan moeten
we wel bedenken dat de
meesten van ons nog
lang niet aan die twee
honderd gram toekomen.
Dringt het door dat we
bijvoorbeeld de zemelen,
zoals die voorkomen in
bruin brood, node kun
nen missen dan vinden
we de volgende oplos
sing: wit brood blijven
eten en zemelen kopen".
Het beste is volgens haar
de mensen zo goed mo
gelijk voor te lichten. Zij
stelt zich daarbij vooral
niet voor, dat er veel met
wijsvingers geheven
moet worden in de geest
van: „Dit mag niet en dat
moet". Je kunt best ver
tellen dat frisdrank be
paald niet tot de gezond
ste dranken behoort,
maar je moet er tegelij
kertijd begrip voor heb
ben, dat de mensen niet
op een soort nullijn ge
plaatst kunnen worden.
Datzelfde geldt voor al
cohol, maar daarom mo
gen de mensen nog wel
weten dat daar veel calo
rieën inzitten. Ook moe
ten mensen vooral niet
bang gemaakt worden,
dat heeft doorgaans een
effekt dat tegenoverge
steld is aan wat bereikt
moet worden. Het Voor
lichtingsbureau voor de
Voeding wil vooral op
een zo ongedwongen mo
gelijke manier weten
schappelijk gefundeerde
voorlichting geven, waar
mee mensen zelf verder
kunnen werken. Het
mooist zou zijn als daar
voor op school ook wat
meer mogelijkheden ko
men. Enige hoop is daar
bij gericht op het minis
teriële plan voor een
leerpakket met o.m. hy
giëne, verkeersgedrag,
welzijn en - ja, inder
daad, voeding. Al blijft
de voorlichting aan ou
deren uiteraard letterlijk
broodnodig. Weten alle
jonge moeders al, dat on
doelmatige voeding in de
eerste levensperiode van
hun kind later tot achter
stand op allerlei gebied,
ook geestelijk, kan lei
den?
in Nederland gonst het van de afslankdiëten, die
ruurlijk van mond tot mond gaan. Maar slechts zo'n
in procent van de bevolking houdt er zich serieus
ee bezig. „We eten allemaal te veel", zegt dr. Claude
tauchard, Frans specialist in voedingsleer en bestrij-
r van de zwaarlijvigheid. Hij wijdt de toename in
ihaamsgewichten aan een ondoordacht voedingspa-
&on en aan onvoldoende kennis van de eiwitconcen-
iten. Dik word je volgens hem door een onjuiste
mbinatie van koolhydraten, vetten en eiwitten,
renge persoonlijke kritiek moet dan ook worden
egepast op de samenstelling van het dagelijks menu
i een juiste verdeling te krijgen.
Chauchard ontwierp daarvoor een poster waarop
ecies te zien is welke voedingsmiddelen samen kun-
n worden gegeten. Maar helaas, de poster is in
iderland (nog) niet verkrijgbaar. De dichtstbijzijnde
nkel waar hij kan worden aangeschaft is de eerste
ogist die u in België tegenkomt. En verder is hij in
ankrijk verkrijgbaar bij drogisten en apothekers,
en leidt tegenwoordig een meer zittend leven door
v. het autogebruik, er wordt minder handenarbeid
^rricht en allerlei technische hulpmiddelen doen het
'fare werk. Het lichaam heeft daardoor minder be-
'efte aan brandstoffen. Maar we consumeren nog
enveel vetten, kaas en sauzen die dan ook een grotere
I dreiging zijn voor slanke lijn en gezondheid dan in
I Deger jaren,
liker is ook niet al te best. Dr. Chauchard acht het
bruik per persoon tweemaal zoveel als nodig en
ttig is. De meeste mensen staan er namelijk niet bij
1 dat ze behalve de klontjes in de koffie en de thee
k suiker binnenkrijgen via allerlei andere consump-
artikelen, zoals vruchten, sappen en frisdranken,
enmin houden zij rekening met de onzichtbare vetten
het vlees en gevogelte. Bij kip bijvoorbeeld zit het
este vet vlak onder het vel.
veel eten heeft bij veel mensen de nare bijwerking
t zij last krijgen van darmverstoppingen of constipa-
Bij trage stoelgang blijven veel „slakken" in het
haam hangen die weinig goeds uitrichten. Vandaar
dat men bij op medische indicatie voorgeschreven
vermageringskuren dikwijls begint de darmen drastisch
te ledigen.
Vetaanzetting stoort zich niet aan schoonheidswetten.
Sommigen worden dik boven het middel. Bij anderen
zet het „vet" zich vast op de maag of zakt naar heupen
en benen. Een gevolg van onevenwichtige voedingsge
woonten.
Hoewel, er zijn mensen die zich van alles ontzeggen
maar die van de lucht al dik lijken te worden, terwijl
er anderen zijn die gewoon alles eten wat in de buurt
komt en die toch sprietmager blijven. Het is oneerlijk
verdeeld in de wereld. Maar ja, voor hen bij wie elk
extraatje aantikt, de goede raad van dr. Chauchard om
ernstig aan zelfkritiek te gaan doen.
Verschillende hooggeprezen diëten (bijvoorbeeld van
Atkins) zijn achterhaald en staan zelfs te boek als
gevaarlijk. Daarom is het nodig om altijd de huisarts
te raadplegen als men op de een of andere manier
drastisch aan het vermageren gaat.
In de eerste plaats dient iemand die aan de lijn wil
gaan doen de calorieën in de gaten te houden en verder
veel water te drinken in plaats van koffie, thee, limona
de en alcohol. Er is zelfs een dieet waarbij de betrokke
ne alleen vlees mag eten en liters water moet drinken.
Het schijnt uitstekende resultaten te hebben, maar een
dergelijk dieet mag beslist niet zonder controle van de
dokter, omdat er zeker gevaren aan kleven voor mensen
die niet in een optimale conditie zijn of die aan
bepaalde ziektes lijden.
Enige raadgevingen om te vermageren uit het voor-
schriften-arsenaal van dr. Chauchard:
O Streef naar een fysiek en geestelijk evenwicht (Door
gymnastiek, sport etc. te beoefenen). Leer ontspannen
te eten naar eigen smaakbehoefte en alleen als u honger
hebt zonder daarbij te veel „verboden stoffen" te
nuttigen.
9 Probeer het eens met drie maaltijden, waarbij een
behoorlijk ontbijt en een zeer lichte avondmaaltijd ten
gerieve van Klaas Vaak. Met een volle maag slaapt men
namelijk minder plezierig. De spijsvertering moet
's nachts niet te intensief aan het werk zijn.
9 Stop met de zelf opgelegde strenge diëten, die geen
rekening houden met de oorzaken van het overgewicht.
Alleen een arts kan die met enige zorg vaststellen.
9 Weeg u gedurende de eerste week van „goed-samen-
gestelde-maaltijden-nuttigen" elke twee dagen. Vervol
gens elke veertien dagen. Maak een gewichtskaart,
waarop gewichtsvermindering door een gebogen lijn
wordt weergegeven,
Probeer meer te genieten van uw eten gedurende
de vermageringsperiode, bijvoorbeeld door de smaak
van de gerechten tot u te laten doordringen (kauwen
met gesloten ogen, zegt dr. Chauchard). Door minder
en selecter te eten verbetert het smaakvermogen.
9 Drink water naar behoefte. U verliest minimaal 1,5
liter water per dag door transpiratie en urinelozing,
zodat men toch gauw drie liter moet drinken voor een
goede doorspoeling van de nieren. Drink geen alcolhol,
volle melk of frisdrank. Neem om te beginnen elke
ochtend een glas water op de nuchtere maag en een
glas voor het slapen gaan.
9 Wantrouw suiker (die is vervangbaar door zoetstof).
Suiker zit al in taart, gebak, rijst, meelspijzen, gedroog
de groente, aardappelen. Rauwe groenten zijn tussen
haakjes erg gezond: Ze bevatten proteïne, mineralen
en vitaminen.
Vermijd sauzen en het „aanmaken" van groente.
Drie lepels vinaigrette-saus, twee klontjes boter en een
portie mayonaise bevatten bijvoorbeeld even
veel calorieën als een flinke biefstuk.
9 Neem geen medicijnen zonder doktersadvies.
De normale voeding per persoon mag dagelijks 30
calorieën per kilogram lichaamsgewicht bedragen. Voor
iemand van 70 kilo dus 2100 calorieën.
Na een „vermageringskuur" moeten z.g. „beschermde"
voedingsmiddelen aan het dieet worden toegevoegd,
zoals melk, melkprodukten, kaas, eieren, groenten, fruit
en „cereals".
Hiernaast een lijstje van de hoeveelheid calorieën in
een aantal voedingsmiddelen:
Hors d'oeuvre
50 gram worst of paté 200 cal.
1 pasteitje 600 cal.
1 pizza 300 cal.
1 avocado 250 cal.
Vlees
1 varkenskotelet 400 cal.
100 gram bloedworst 500 cal.
zuurkool met vleestoebehoren 600 cal.
Boterham met worst 400 cal.
Wie mayonaise aan het beleg toevoegt, verdubbelt de
hoeveelheid calorieën.
Eieren
twee zachtgekookte eieren 150 cal.
twee gebakken eieren 300 cal.
Groente
100 gram gekookte groente 150 cal.
100 gram peulvruchten knolgewassen 150 cal.
Aardappelen
200 gram gekookte aardappelen 200 cal.
200 gram patates frites 800 cal.
200 gram chips 1100 cal.
Toetjes of nagerechten
een stuk vers fruit 70-100 cal.
100 gram gedroogd fruit 300 cal.
100 gram nootjes 550 cal.
een portie ijs 300 cal.
1 reep chocolade 50 cal.
1 eetlepel honing of jam 170 caL
1 vruchtengebakje 400 caL
1 slagroomtaartje 500 caL
Dranken
1 uitgeperste citroen 20 caL
1 uitgeperste sinaasappel 70 caL
1 glas frisdrank 120 caL
1 kop koffie zonder suiker en melk geen caL
1 glas volle melk 250 caL
1 glas magere melk 60 caL
Brood
een croissant 150 caL
een toastje 30 caL
een boterham 200 caL
De
aardappel
eters
van
Todtnauborg
In het Schwarzwald
waar de bomen in de
herfst gele, oranje, rode
en gouden bladerkronen
hebben en die in de len
te getooid zijn met de
tederste groene kleuren,
ligt het „luchtkuuroord"
Todtnauborg (op onge
veer 10 kilometer van
Freiburg). Om dat predi-
caat „Luftkurort" te
krijgen wordt de lucht
twee jaar meteorolo
gisch gemeten door we
tenschappers om aan be
paalde normen van
„reinheid" en „puur na
tuur" te voldoen. En in
dat reine gebied op de
1500 meter hoge Feld-
berg ligt een kleine boer
derij met de naam
„Haus Revita", die on
der leiding van Elfriede
Fuhr-Schubnell (57) aan
te corpulente en over
werkte dames een kuur
tje biedt dat op zijn
zachtst gezegd wat
vreemd aandoet:behal
ve tijdrovende speciale
behandelingen zoals rug-
massage, reflexmassage,
lymphdrainage en een
luxe onderkomen krij
gen de gasten alleen
maar aardappels te eten.
Tien lekkere, dikke,
vette aardappels per
dag, een hele week, ach
ter elkaar. Een heerlijke
kluif voor liefhebbers
van dit knolgewas en
dat, naar Frau Fuhr ver
zekert, „alle slakken uit
het lichaam haalt". De
aardappelkuur maakt
slank, gezond en fit. Gif
tige stof wissel ings-af-
valprodukten die de
huid pukkelig maken en
het humeur bederven,
gaan met de aardappel
tjes samen de laan uit.
En dat alles voor 650
DM. Wie niet intern bij
Elfriede wil afslanken,
kan in de buurt een
goedkope kamers huren.
In een der duurste hotels
in het Schwarzwald,
Parkhotel Adler in Hin-
terzarten, met groot
park en zwembad, mas
seur, tennis- en kegel
baan, kapper en wat al
niet meer, kost een ka
mer met ontbijt DM 55
per dag. In het kleine
Todtnauborg komt men
nog heel wat voordeliger
onder dak.
Elfriede Fuhr heeft heel
wat in haar mars. Behal
ve dat zij ervaren
schoonheidsspecialiste is,
kent ze elk kruidje in de
omgeving. IJverig loopt
ze dagelijks te zoeken,
maar ook bezorgt ze
haar klanten de nodige
lichaamsbeweging door
ze op kruidenzoektocht
de wei in te sturen. Want
er zijn heel wat verse
blaadjes nodig: voor de
cosmetische behande
ling, de baden en voor de
maaltgden. Kruiden ho
ren bij de kuur! De dag
begint met een kruiden-
bad. Hierin zit een af
treksel van bieslook (in
het voorjaar vers uit de
kruidentuin), hertshooi
(een van de soorten
hertshooi is in ons land
beter bekend als Sint-
Janskruid), duizendblad
(een andere benaming
voor vederkruid), bonen
kruid en vijftig tuinboon-
schillen. Natuurlijk is er
heel wat werk aan voor
af gegaan voordat de
kruiden in het badwater
komen (trekken, zeven)
zodat de gast niet in de
bieslook en het bonen
kruid ligt de drijven. Het
kruidenmengsel ziet er in
vloeibare vorm zeer
schappelijk uit, ver
mengt zich prima met
het badwater en geeft de
huid een fikse oppepper.
Dan volgt de cosmeti
sche behandeling, waar
aan al niet minder na
tuur te pas is gekomen.
De crèmes worden aan
de gast aangepast. Basis
voor alles is een neutrale
crème. Daaraan wordt
naar behoefte een ex
tract van spoorelemen-
ten, mineralen, vitami
nen, roosmarijn, venkel
en rozenbladeren toege
voegd. Het ontbijt wordt
opgeluisterd door een
ontslakkende kruiden
thee, in 15 minuten ge
trokken van weer water-
afdrijvende bieslook, 20
gram salie, 20 gram la
vendel, 30 gram bramen
bladeren, duizendblad,
bonenkruid en bonen-
schillen. Alles uit de
Schevarzwalder aarde.
Maar wie het thuis wil
proberen: de kruiden
zijn gedroogd bij grote
drogisterijen en apothe
kers te verkrijgen. De
avondthee bij Elfriede
wordt verrijkt met 90
gram lindebloesem. In el
ke kop gaat een flinke
theelepel van de kruiden.
Hiervan wordt de thee
getrokken en later weer
gezeefd.
Als lunch en middageten
worden aardappelen ge
serveerd, uiteraard weer
in combinatie met krui
den. Een menu waarvan
men, eentonig maar ge
vaarloos, per week tien
pond kan afvallen. Deze
kuur kan van juni tot
februari worden gevolgd.
Na februari even wach
ten op de nieuwe aardap
pelen.
Er zijn veel mensen die
denken dat aardappels
dik maken. Maar aard
appelen bevatten per 100
gram slechts 100 calorieën
(bruinbrood heeft er
250). Het eiwitgehalte is
2 procent, vet zit er nage
noeg niet in (0,15 pro
cent). Koolhydraten (18,9
procent) worden door
het lichaam omgebouwd
tot „vet", dat voor de
gezondheid todh nodig is,
maar in de vorm van
dierlijk vet weer onge
zond mag heten. Aardap
pels hebben een zeer
hoog kaliumgehalte (520
mg per ons) en juist deze
stof is de grote slakken-
uitdrijver die we alle
maal nodig hebben na
een al te overvloedige
maaltijd. Verder bevat
dit knolgewas een rijk
dom aan mineralen en is
het een der weinige voe
dingsmiddelen die na
tuurlijke vitaminen A be
vatten. Verder zitten alle
B-vitaminen en de onont
beerlijke vitamine C
erin.
Mevrouw Fuhr wordt he
lemaal lyrisch als ze over
haar methode begint. Ze
noemt aardappelen licht
verteerbaar en een uit
stekende basisvoeding.
In tegenstelling tot brood
en suiker die in de maag
verzuren.Misschien
overbodig het te vermel
den, maar de aardappe
len uit Todtnauborg wor
den in de schil gekookt,
want juist daaronder zit
ten de meeste vitaminen.
Asta Scheib,"journaliste
bij een Duitse krant, ver
loor begin dit jaar na de
decembersmullerij in ze
ven dagen vier kilo. Haar
vriendin An gelik a Boese,
kon in drie dagen vijf
pond vaarwel zeggen.
Hebben ze zich beroerd
gevoeld tijdens dé*kuur?
„Vaak ben ik in de ver
leiding geweest om wat
kwark bij mijn aardap
pels te nemen", biecht
Angelika op. „Ik dacht,
waarom ben ik zo idioot
om me strikt aan dat
dieet te houden? Maar ik
ben ervoor beloond dat
ik het heb volgehouden.
Ondanks de knorreftde
maag. Als het te erg
werd verdeelde ik mijn
rantsoen over de hele
dag. Alles bij elkaar ben
ik erg tervreden".
Men kan de aardappel-
kuur thuis doen, maar
het is moeilijker om in je
eentje „de poot stijf te
houden" dan met lotge
noten.
Vincent van Gogh
zal bij de vervaardi
ging van zijn „aard
appeleters" nooit
hebben kunnen be
vroeden, dat de aardt
appel anno1978 weij
uitverkoren als ver-
mageringsmiddé).
