facelift
Ikon
niet redden
T
KNOFLOOK: GOED VOOR HART EN
ONTHULLEND VERSLAG VAN
ONTSTELLENDE GESCHIEDENIS
Het Enschedese cosmeticabedrijf Moara Shira is
niet meer te redden. Het faillissement is
aangevraagd. De overheid geeft geen cent
krediet meer. Honderdvijftig mensen op straat,
van wie negentig in Enschede en zo'n zestig
inspectrices in heel het land. Die laatsten
hadden tot taak door middel van harde
Amerikaanse praktijken enkele duizenden
schoonheidsconsulentes naar een grote omzet te
jagen. Die omzetten waren voor dit seizoen, dat
deze maand is begonnen, veelbelovend. Maar
het hoeft al niet meer. Het is gedaan met de
voedende crèmes en scheerwatertjes van Moara
Shira. Hoe kon dit gebeuren? Onderstaand een
onthullend verslag van de ontstellende
geschiedenis.
t. kl
entrJSCHEDE - Een veel te klein rokerig
tje in een Enschedees restaurant,
dikke honderd personeelsleden van
ra Shira krijgen het ongelooflijke
laai te horen, hoe hun bedrijf naar
knoppen ging. Levensgrote vraag
rbij: Waai- zijn de overheidscenten
'"leven? Een bedrag van vier en een
miljoen gulden.
vakbondsleider, in dit geval Piet Mer-
n van Mercurius, vertelt. „De adminis-
tie van Moara Shira was een rotzooi-
De leveringen klopten vaak niet. De
pectrices waren niet meer gemoti-
erd. De omzet daalde. De prognoses
Verlfrden niet bewaarheid en de overheid
geld pompen. Eerst twee en half
Ijoen, in april nog eens bijna twee
Ijoen. Hoe is het in hemelsnaam moge
dat dit geld verdween", vraagt Mer-
n zich af. En hoe komt het dat de
erheidgeen krediet van nog eens een
miljoen wilde geven, terwijl de voor-
:hten voor dit jaar goed leken?
ijn weet er wel een antwoord op.
rur Kloet van Moara Shira was in
dit jaar ook directeur van Sanders
ie te Vlijmen, praktisch de enige,
leverancier van het cosmeticabedrijf,
was een verwevenheid van belangen
sen beide bedrijven, zoals een vrij on
ding verkeer van aandelen. Daarom
het ministerie eerst van Kloet dat
Ie banden met Sanders zou doorsnij-
Economische Zaken wilde ook een
■e controle op zijn centen. En toen
besloot het ministerie om die bijna
miljoen erin te pompen.
7710.
XEFI t
13J inkrekening
de grootste crediteur, dat is wel duide
lijk. Sanders zelf zit ook in de proble
men. Wij hebben de sterkste indruk dat
een paar mensen in Zwitserland nu een
zeer vette bankrekening hebben."
Er is een onderzoek aangevraagd bij het
ministerie óm de centen te achterhalen.
„Onze grootste kritiek is", aldus Mer-
wijn, „dat de overheid niet in een goede
controle geslaagd is". Sanders Chemie
heeft Moara Shira in 1974 overgenomen.
Het bedrijf lag toen al op apegapen. De
administratie was toen al niet best.
Merwijn: „Als je er dan in vier jaar niet
in slaagt om je goedkeuring te krijgen
van de accountants, waar ben je dan in
hemelsnaam mee bezig"? Nog niemand
in de zaal reageert.
Merwijn: „Wij zijn ontzettend boos over
de manipulaties die er geweest zijn. Wij
hebben ook het zeer sterke vermoeden,
dat Sanders de enige leverancier was,
voor negentig procent. Hij had geen con
currentie,. dus kon Sanders zelf de prij
zen bepalen. Hij is ook de grootste credi
teur. Kijk, dit soort zaken moet zonder
meer boven tafel komen".
Een vrouwelijke sales-manager van Moa
ra Shira uit de zaal: „Meneer Kloet heeft
sinds april geen bemoeienis meer met
Sanders". Een vakbondsleider: „Maar dat
was een eis van de regering. Daarom
ook zijn alle aandelen in een Zwitsers
contract gestopt".
Geprofiteerd
Stem uit de zaal: „Meneer Kloet heeft er
ook van geprofiteerd. Hij had vorig jaar
een vaste onkostenrekening van honderd-
twintig mille, buiten zijn salaris om".
Merwijn schrijft de informatie ijverig op.
De zaal komt op dreef. De onderneming
sraad blijkt vorige week voor het eerst
in zijn bestaan bijeen geweest te zijn,
om te horen dat het overheidskrediet
niet kwam. „We zijn vier jaar bezig ge
weest om de OR op poten te zetten",
zegt Merwijn. Stem: „De OR is door
Kloet opgeheven. Hij heeft de mensen
gewoon gezegd: Je moet uit die bond
gaan". Merwijn: „De directie heeft de
OR getorpedeerd. Gewoon de zaak als
maar stelselmatig vertraagd". Stem:
„Daar hadden jullie als vakbonden eer
der aandacht aan moeten besteden".
Merwijn: „De directie wilde geen potte-
kijkers". Groot applaus uit de zaal.
Merwijn: „Vorige week woensdag zijn ze
opgetrommeld om de kredietafwijzing
van de directie te horen. Toen hadden
we nog precies drie dagen de tijd om
nog wat te gaan doen. paaraan is de
zaak mede kapotgegaan. In vier jaar tijd
is viereneenhalf miljoen gulden in de be
erput gegooid". Applaus.
Een administrateur van Moara Shira:
„Toen we die laatste 1,9 miljoen van de
overheid kregen heeft de directie de staf
medewerkers nog een voorschot gegeven
om een auto te kopen, inclusief de secre
taresse. Daar was toen wel geld voor".
Later licht hij nog toe, dat vlak voor de
faillissementsaanvraag alle stafmedewer
kers hun onkosten vergoed hebben ge
kregen. De zaal reageert ontsteld. Een
paar inspectrices: „Wat een vuile schof
ten, van onze centen....".
Vies spelletje
In een reactie op de gebeurtenissen bij Moara Shira stelt Sanders-
directeur Mentink uitdrukkelijk dat hij Moira Shira niet als doch
ter-onderneming van Sanders wil zien.De verantwoordelijkheid
voor Moara Shira is na de financiële steun verplaatst naar de
overheid, vindt Mentink, die ook ontkent dat van de 200 mede
werkers van Sanders er 150 werkten aan produkten die bij Moara
Shira werden afgezet.Van de omzet van Sanders was niet meer
dan een paar procent afkomstig van Moara Shira, aldus Mentink.
ment dat ze ontdekken dat je lid van
een vakbond bent". Stem: „Die directeur
de Jong van Sanders is de grootste
schurk die in de zaak meespeelt"
Doodjammer
Bewijzen
Een jonge vrouw doet plots een openba
re bekentenis: „We hebben dinsdag bij
de directie onder druk een protocol moe
ten tekenen. Meneer Merwijn had voor
de radio gezegd, dat de directeur moest
opkrassen en nu moesten wij een verkla
ring tekenen, dat de staf en het perso
neel als één man achter de directie ston
den. Ik heb getekend, maar ik zeg
hierbij dat ik er niet achter sta. Er is
een heel vies spelletje gespeeld". Ze is
zichtbaar opgelucht.
Een vakbondsman: „Ik word net opge
beld door het ANP, dat ze een bericht
van Sanders hebben gekregen, waarin
staat dat ze niets met Moara Shira te
maken hebben. Niet meer dan enkele
percenten van de omzet. Ze vinden het
erg vervelend, maar willen er niet in be
trokken worden". Hoongelach uit de
zaal. Stem: „Je wordt op een ontieglijke
manier bedonderd".
Merwijn: „Sanders is een van de bedrij
ven, waar je op kunt krassen op het mo
Merwijn: „Ik ben bereid om dit aan te
nemen. Volgens mij heeft De Jong de
zaak al lang teruggekocht, maar toch
moeten we zo'n man niet in een ver
keerd daglicht stellen zolang we geen be
wijzen hebben". Wat moet er nu gebeu
ren? De vakbondsmensen achter de tafel
leggen uit, dat de bedrijfsvereniging we
gens gebrek aan gelden de salarissen
voor haar rekening neemt, naar gelang
de opzegtermijn. Maar hoogstens zes we
ken. Maar naar de onkostenvergoedingen
kunnen de mensen fluiten. „Er zijn
rayon-inspectrices bij die twee tot vier
mille van Moara Shira tegoed hebben.
Aan zaal-, advertentiekosten enz.". Een
inspectrice: „Wat beur ik nou van de
WW? Mijn man zorgt niet meer voor me,
ik heb drie kinderen en nog geen
minimumloon".
Merwijn: „U krijgt tachtig procent van
uw laatst verdiende loon. U krijgt
WW over kleedgeld, representatiekosten
en weet ik nog wat voor flauwekul meer.
We hebben u vroeger gewaarschuwd om
die kosten te laten inbouwen in uw loon,
maar toen hebt u niet willen luisteren.
Om te zien om hoeveel uren het gaat
moet u het contract erbij pakken". Een
vrouw: „Dat hebben we helemaal niet".
Ze oogst bijval. Sales-manager: „Wij wil
len met alle plezier onze salarissen op
schorten. Mijn inspectrices zijn daar in
grote meerderheid voor". Merwijn: „Dat
heeft alleen zin als er kans is dat het be
drijf blijft voortbestaan, maar vergeet u
dat maai-".
Sales-manager:,.Maar dat is toch dood
jammer. Alles loopt prachtig nu. Onze
campagnes zien er voortreffelijk uit. Wij
hebben een 'prachtig pakket voor dit
jaar, tegen zeer redelijke prijzen". Vak
bondsman: „Een curator wordt alleen
maar aangesteld om de zaak af te bou
wen. Tenzij er morgen een of ander Lief
Heertje naar beneden komt om het be
drijf te redden". Merwijn: „Er zijn con
tacten met de Overijsselse Ontwikkeling
Maatschappij, met burgemeester Wierin-
ga, met kamerlid Hessel Rienks, die er
vragen over gaat stellen, maar ik wil u
geen valse hoop geven".
Vrouw: „Is die boel duur? Anders zou ik
zeggen, laten we het met zijn allen ko
pen". Gelach. Merwijn: „Het gaat om
forse bedragen hoor". Een marketing-ma
nager: „Overnemen, daar zie ik niets in,
maar wie heeft er baat bij, dat Moara
Shira kapot gaat? Juist, Sanders. En bij
wie moeten wij terecht voor onze pro
dukten? Juist, bij Sanders. Het antwoord
heeft u".
S!" Overname
Geen enthousiasme voor overname, con
stateren de vakbonzen. „Het wachten is
op een rijke Amerikaan", roept een
vrouw en een ander: „Dit is verschrikke
lijk. Daar zit ik straks weer tussen vier
muren".
De vergadering verloopt. Iedereen druipt
af. Verslagen.
Merwijn na afloop: „Wij vermoeden dat
Sanders straks weer opnieuw start Die
lacht in zijn vuistje en wij zitten er mooi
met de stuivers in".
HOMME KROL
KEULEN Reuter
Velen kunnen er
niet buiten; anderen
worden bij het
boren van de naam
al onpasselijk. Het
zou vampiers
afschrikken en de
doordringende geur
heeft aan menige
prille romance een
voortijdig einde
gemaakt
Let maar niet op
die geur, want
knoflook is
vermoedelijk de
beste medicijn om
een hartaanval te
voorkomen,zo zegt
professor Hans
Reuter, hoogleraar
aan de universiteit
van Keulen en
specialist in de
scheikunde van het
bloed. Hij is na een
langdurig onderzoek
tot de slotsom
gekomen dat
knoflook niet zomaar
een omstreden
culinaire lekkernij is,
maar dat het als een
ondergewaardeerd
medicijn mag
worden gezien.
Volgens de
hoogleraar is
knoflook een goede
remedie tegen de
opeenhoping van
vetten in het bloed,
die een grote rol
spelen bij het
ontstaan van
arteriosclerose
(aderverkalking) en
de vorming van
bloedproppen die de
aderen verstoppen
en dikwijls
hartaanvallen
veroorzaken. Deze
pathologische
veranderingen van
de aderen zijn
gewoonlijk het
gevolg van een
verkeerd dieet.
Knoflook is
hiertegen een goede
remedie, zegt
professor Reuter.
„Laboratori umonder-
zoeken laten zien dat
knoflook het
cholesterolgehalte
'van het bloed op een
normaal niveau
brengt, zodat
bijvoorbeeld
hartaanvallen
kunnen worden
voorkomen,aldus
de professor. Hij
heeft bij zijn
onderzoek gewerkt
met vrijwillige
proefpersonen die hij
capsules liet innemen
waarin een
hoeveelheid boter
gat. Sommige
capsules bevatten
uitsluitend boter,
terwijl aan andere
knoflook was
toegevoegd. Degenen
die boter met
knoflook aten
hadden veel minder
cholesterol in hun
bloed dan de
anderen. Volgende
proeven, die op een
andere manier
werden uitgevoerd,
toonden hetzelfde
beeld. De heilzame
werking van
knoflook kon al
binnen enkele weken
worden aangetoond.
Laboratoriumonder
zoek wees verder uit
dat knoflook niet
alleen het
cholesterolgehalte
verlaagt, maar dat
het ook een aantal
bacteriënsoorten
vernietigt Daarbij
waren de
veroorzakers van
tuberculose en
difterie. In sommige
gevallen bleek de
doeltreffendheid van
knoflook die van
traditionele
antibiotica, zoals
penicilline, te
overtreffen, zo
verklaarde professor
Reuter.
Volgens de
hoogleraar is een
belangrijk voordeel
van knoflook dat het
geen neveneffecten
heeft, afgezien van
zijn geur. ,Maar als
iedereen knoflook
zou eten, zoals in
vele zuidelijke
landen, hoeft die
geur niemand te
hinderen.Hij wees
erop dat in de
'traditionele'
knoflooklanden, de
Sovjet-Unie,
Griekenland, India,
China, er
opmerkelijk minder
gevallen van
aderverkalking zijn
dan in bijvoorbeeld
West-Duitsland.
Professor Reuter
geeft toe dat het te
ver zou gaan dit
uitsluitend aan de
consumptie van
knoflook toe te
schrijven. „Maar,
samen met andere
gunstige factoren,
vormt knoflook in
grote mate een
bijdrage aan een
betere gezondheid.
De bloedspecialist
beveelt aan bij het
koken verse
knoflook te
gebruiken aangezien
de plant bij de
bewerking veel van
zijn heilzame
eigenschappen
verliest. Hij raadt
daarom af
knoflookpoeder te
eten. „Dat is alleen
maar goed voor de
smaak, maar het
bezit géén medische
waarde.
