„Gratis heroïne" in Engeland een flop
DRUGSPECIALIST DR. DAVID MAIZELS: „HET BEVORDERT DE SLUIKHANDEL"
Parlement houdt met interpeiiatierecht sterke troef
STAD/REGIO
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1978' '"pagina!
LONDEN Piccadilly is het Mekka van
de verslaafden aan heroïne en andere
harde drugs, de liefhebbers van barbitu
raten en degenen die troost zoeken in
natuurprodukten als hasjiesj en marihua
na of in de chemie van LSD. De heilige
zwarte steen in dit Mekka is een metro
station, waar de subcultuur van tragische
mensen op zoek naar euforie samenklon-
tert. Er zijn openbare toiletten waar
spuitgasten water vinden om hun drug
dosis te verdunnen; er is een apotheker
die de hele nacht open is en vrijwel
uitsluitend recepten voor synthetische
heroïne en methadon onder ogen krijgt;
er wordt een levendige handel gedreven
in Chinese heroïne, die tweeënhalf maal
zoveel waard is als de farmaceutische. De
politie vindt er af en toe een lijk, gemid
deld een of twee keer per week.
Soho ligt dichtbij en de Chinese wijk, een
bron van heroïne van hoge kwaliteit.
Onder de arcades van Piccadilly lopen
magere wezentjes die verslaafd jzijn en
die zichzelf verkopen om de honger naar
hard-drugs te kunnen stillen. Op de „Dil-
ly" vind je tachtig procent van de Engel
se drugwereld in actie.
In de ziekenhuizen van Westminster en
Middlesex vind je ze ook: op brancards.
Deze beide ziekenhuizen krijgen zo'n vier
honderd gevallen van overdoseringen per
jaar. Vandaag de dag halen 3500 verslaaf
den aan hard-drugs hun „fix" op dokters
recept (en via een speciale kliniek bij
willige apothekers). Ze halen hun weke
lijkse voorraad heroïne of methadon op
(geringe aantallen gebruikers worden op
die manier onderhouden met cocaïne en
morfine) en in de meeste gevallen vertrek
ken ze in rechte lijn naar Piccadilly om
te ruilen en te verkopen. Ze geven de
voorkeur aan het straatprodukt, dat vaak
terwille van een speciaal effect („bang")
wordt gemengd met cafeïne en strychnine.
Ongeveer tien jaar geleden won Engeland
een goed stuk respect van de rest van de
wereld door de invoering van speciale
klinieken voor mensen die van hard-drugs
afhankelijk zijn. Die maatregel werd ge
zien als een uiterst beschaafde manier om
Al geruime tijd gaan er in ons land
stemmen op om verslaafden aan
hard-drugs de door hen gebruikte
middelen gratis en onder medisch
toezicht te verstrekken. Voorstan
ders van deze aanpak van het drug
probleem menen dat de verslaving
hierdoor kan worden onttrokken
aan de sfeer van criminaliteit. On
langs nog heeft de Raad voor de
Jeugdvorming een advies van deze
strekking aan de regering uitge
bracht. Tot nu toe wordt in ons
land uitsluitend het vaak in afkick
programma's gebruikte middel met
hadon gratis aan verslaafden ver
strekt. In Engeland heeft men met
het gratis verstrekken van heroïne,
morfine, cocaïne en andere drugs
inmiddels al veel ervaring opge
daan. Over de bevindingen daar
bericht onze correspondent Bert
van Velzen.
het drugvraagstuk te benaderen. De in
voering van de speciale klinieken sproot
voort uit een grote zorg: een steeds toene
mend aantal mensen raakte van hard
drugs afhankelijk. De hoop was dat via
de klinieken de hard-druggebruikers los
gemaakt zouden worden van een door
criminaliteit omgeven subcultuur, dat de
yerspreiding van de hard-drugs zou kun
nen worden afgeremd en dat de klinieken
zouden kunnen gaan fungeren als bases
voor rehabilitatie.
Dr. Daved Maizels van de „Drug Depen
dency Clinic" van het St. Giles Hospital
ziet per week ongeveer 160 mensen die
van hard-drugs afhankelijk zijn. Hij zegt:
„Het idee van de klinieken, waarvan er
nu 30 bestaan (14 in Londen) was de hele
zaak uit de criminele achtergrond te ha
len. Door het verschaffen van hard-drugs
op recept zouden de verslaafden niet meer
behoeven in te breken bij apothekers, op
rooftocht behoeven te gaan of in geval
van vrouwen zich behoeven over te geven
aan prostitutie. De sluikhandel zou ver
dwijnen, alsook de gevaren van geelzucht
en abcessen door onzuivere drugs en sme
rige injectienaalden".
Een druggebruiker die geregistreerd wil
worden kan, in de wetenschap dat het
gebruik van hard-drugs als misdrijf wordt
gezien, tenzij op medisch recept voorge
schreven door een speciale kliniek, zich
laten inschrijven bij het Britse ministerie
van Binnenlandse Zaken. Barbituraten en
soft-drugs vallen buiten de regeling. Er
bestaat een vrij goede controle vooraf,
maar die houdt op zodra de geregistreer
de druggebruiker met zijn recept de kli
niek uitstapt. Dr. Maizels legt de gang van
zaken als volgt uit: „Van degene die gere
gistreerd wil worden, worden gedurende
drie weken urineproeven genomen onder
scherp toezicht, om te voorkomen dat hij
van iemand anders monsters zou lenen
met verbluffende sporen van Heroïne, co
caïne of morfine. Geen enkele patiént kan
bij ons op de deur kloppen met de mede
deling: ik wil een geregistreerde drugge
bruiker worden. Ze moeten een verwijs-
briefje tonen van hun dokter. We onder
zoeken de urine, zoeken naar sporen van
injectienaalden en we bekijken de algeme
ne gezondheid. Uit de urinemonsters kun
nen we buitengewoon exact bepalen of de
kandidaat verslaafd is aan heroïne, morfi
ne. barbituraten, amfetaminen of combi
naties van drugs en in welke mate. Het
blijkt dat poly-druggebruik een afzichte
lijk probleem begint te worden".
Het algemene idee van de speciale drug
klinieken was, dat bijvoorbeeld gebrui
kers van heroïne via het farmaceutische
produkt methadon zouden kunnen wor
den gebracht tot het via de mond innemen
van het vervangingsmiddel in plaats van
het in de aderen te spuiten. Daarna zou
de dosering geleidelijk aan kunnen wor
den verminderd totdat de patiént zou zijn
gerehabiliteerd. Mocht dat allemaal mis
lukken, dan zou voldoende heroïne of
andere narcotica kunnen worden ver
schaft op doktersrecept om de geregi
streerde verslaafde stabiel te houden.
Van de in Engeland geregistreerde hard-druggebruikers zoekt 95 naar
aanvullingen op het doktersrecept.
Het pakte niet zo gunstig uit als werd
gehoopt. Hier volgen enkele feiten uit
recente rapporten.
95 procent van de geregistreerde hard-
druggebruikers zoekt op Piccadilly naar
aanvullingen op het doktersrecept.
Ondanks het toezicht en de controle
lijdt 40 procent van de geregistreerde
druggebruikers aan geelzucht.
Bijna de helft lijdt aan ernstige abces
sen.
Er doen zich in Londen gemiddeld 400
overdoseringen per jaar voor.
Sommigen zien de kans om op een
„onderhoudsrecept" een redelijk normaal
leven te leiden, maar veel patiënten zijn
na 12 tot 15 jaar heroïnegebruik dood.
De geregistreerde druggebruikers ge
ven de voorkeur aan produkten die op de
„Dilly" te koop zijn boven farmaceutische
produkten die ze op recept kunnen krij
gen, gratis via de Nationale Gezondheids
zorg.
In 1975 bleek dat van de Geregistreer
de druggebruikers die in 1969 al waren
ingeschreven, 9 procent dood was, 51 pro
cent nog steeds heroïne op recept kreeg
en niet was gerehabiliteerd en dat 40
procent uit het zicht was verdwenen. De
geregistreerde druggebruikers vormen
slechts een klein deel van het totaal.
Volgens dr. Maizels is er niet yoldoen-
de geld om het drugvraagstuk ernstig te
kunnen aanpakken. Er is nauwelijks 6
miljoen gulden voor beschikbaar, waar
van meer dan 1 miljoen voor het verstrek
ken van de drugs zelf.
De drugs die op recept worden ver
schaft worden door de gebruikers zelf in
de apotheek gehaald (een apotheker mag
de klandizie weigeren, maar aan willigen
is geen gebrek)en er is dan verder geen
enkele controle op dat het produkt niet
onmiddellijk op wordt versjacherd.
De theorie van het Britse drugbeleid dat
tien jaar geleden begon is schitterend,
maar in de praktijk is er weinig van
terechtgekomen. Dat ligt niet alleen aan
het gebrek aan geld, maar ook aan de
aard van de druggebruikers zelf, die bui
tengewoon verweven zijn met hun landge
noten in de subcultuur, uiterst handig
kunnen manipuleren en in het algemeen
een slecht ontwikkeld gevoel van zelfbe
scherming hebben.
De Britse klinieken werken voor de „elite"
onder de druggebruikers, degenen die ver
slaafd zijn aan narcotica. De soft-drugs
en de barbituraten (welke laatste waar
schijnlijk een nog groter probleem opleve
ren dan heroïne) staan nog "buiten spel.
Het gebruik van barbituraten en amfeta
mine (speed) neemt vooral onder de Britse
jeugd zorgwekkend toe. Maizels: „Ze wor
den naar ons verwezen, maar we kunnen
ze niet helpen. We zijn er niet op ge
bouwd. Plannen om hasj en marihuana
door huisdealers in bijvoorbeeld jeugd
centra onder controle te laten verspreiden
wijst hij categorisch van de hand. „In de
praktijk kan dat rampzalig blijken. Onze
eigen ervaring is dat we de sluikhandel
in drugs niet hebben teruggedrongen,
maar er in hoge mate toe hebben bijge
dragen".
De verwachting is dat heroïne niet erg
veel langer op recept in Engeland ver
krijgbaar zal zijn. Hooguit methadon.
BERT VAN VELZEN
Van onze parlementaire redac- plaats
tie
DEN HAAG Iedere aanhan
ger van het democratisch stel
sel zal het eens zijn met de
stelling dat het parlement een
reële invloed op het beleid
moet hebben en daartoe geïn
strumenteerd behoort te zijn.
De werkelijkheid is echter
helaas anders. Zo kan men
zich afvragen hoe groot de in
vloed van de Kamers der Sta-
ten-Generaal is op het buiten
lands beleid, zeker nadat de
regering over een bepaalde
zaak met een of meer andere
landen onderhandeld en over
eenstemming bereikt heeft.
Een ander voorbeeld is het
sociaal-economisch beleid. Hoe
gering ook de hoop is dat de
regering dit jaar met de socia
le partners overeenstemming
bereikt over het arbeidsvoor
waardenbeleid voor volgend
jaar, in het verleden is het
nogal eens voorgekomen dat
die overeenstemming bereikt
kon worden. Het parlement
kon er alleen ja en amen op
zeggen.
De problematiek komt telkens
weer terug. Ter illustratie en
kele actuele voorbeelden. Vol
gende maand houdt de Tweede
Kamer een debat over de pro
blematiek van de aardgasaan-
landingsplaats. Zoals bekend
gaat Nederland in de tachtiger
jaren aardgas uit Algerije be
trekken en wordt al geruime
tijd gediscussieerd over de
dit aardgas moet
„aanlanden". Allerlei stuur- en
studiegroepen hebben zich met
deze zaak beziggehouden, de
regering stelde zichzelf dit
voorjaar voor de keuze tussen
Maasvlakte of Eemsmond, de
betrokken lagere overheden
spraken in, maatschappelijke
organisaties stelden er rappor
ten over op, milieuverenigingen
kwamen in het geweer en ten
slotte hakte het kabinet een
paar weken geleden de knoop
door: het koos voor de Eems
mond. Vreugde in Groningen,
verdriet in Rotterdam.
Nu moet de Kamer zich over
deze principe-beslissing van de
regering uitspreken. Daar is
haast mee, want voor 31 okto
ber moet de definitieve beslis
sing genomen zijn. Natuurlijk:
de Kamer is er ook in de afge
lopen tijd enigszins bij betrok
ken, maar men kan niet ont
kennen dat de volksvertegen
woordiging thans, ook door de
te betrachten spoed, voor het
blok staat. Er is geen twijfel
over dat de Kamer de keuze
van het kabinet bevestigt De
invloed van het parlement op
het beleid in deze belangrijke
zaak is echter minimaal ge
weest.
Een ander voorbeeld: Urenco's
levering van verrijkt uranium
aan Brazilië. Dat biedt een wat
gunstiger beeld: ontegenzegge
lijk heeft de grote aandacht
van de Tweede Kamer voor de
noodzaak van de tijdige tot
standkoming van een deugde
lijk plutoniumopslagregime in
Brazilië gevolgen voor de ont
wikkelingen van de komende
jaren. Afgezien nog van de fei
telijke waarde van het in de
.letter of intent" voorkomende
voorbehoud kan men gerust
stellen dat mede als gevolg van
de parlementaire inbreng de
druk op alle betrokkenen om
tijdig dat opslagregime tot
stand te brengen bijzonder
groot geworden is. De Kamer
heeft daarin een zeer werk
zaam aandeel gehad, geheel in
de lijn van de relatief grote
Nederlandse invloed op het in
ternationale non-proliferatiebe-
leid.
Interpellatie
De Kamers kunnen ook in
vloed op het regeringsbeleid
uitoefenen door gebruik te ma
ken van het recht van interpel
latie. Dit recht is deze week in
de Tweede Kamer tweemaal
aan de orde geweest.
Donderdag slaagde de Kamer
er in via de interpellatie van
PvdA-er Marcel van Dam
het beleid van staatssecretaris
Brokx over de verkoop van
woningwetwoningen om te bui
gen. Terecht werd de bewinds
man ter verantwoording geroe
pen omdat hij vorige maand
een circulaire aan de gemeen
tebesturen heeft gezonden
waarin een niet onbelangrijke
beleidsombuiging wordt ge
meld: het rijk ziet af van de
toetsing van het beleid van ge
meenten en woningbouwver
enigingen op dit punt. Van
Dam en Brokx venijnig te
genover elkaar, zoals we ook
constateerden tijdens het debat
van deze zomer over de huur-
prijzenwet bestreden elkaar
fors. Het was echter de CDA-
fractie, die, in nauwe samen
werking met D'66, Brokx op de
knieën bracht. De staatssecre
taris gaat zijn huiswerk over
maken en maakt van de drie
nu geldende circulaires één
nieuwe circulaire waarin een
strak beleid ten aanzien van de
verkoop van woningen wordt
voorgeschreven. De rijksover
heid blijft toetsen. Een duidelij
ke nederlaag van de staatsse
cretaris die ook tijdens het wo-
ningbouwdebat van afgelopen
donderdagavond nogal onge
lukkig opereerde en een gebrek
aan feitenkennis etaleerde. De
invloed van de Kamer op het
beleid was aantoonbaar.
Het interpeiiatierecht is een be
langrijk goed, in het bijzonder
voor de oppositie, die op deze
wijze haar invloed kan verster
ken. Des te triester was het dat
deze week een interpellatie-
aanvraag van de PvdA-er
Pronk sneuvelde. Hem werd
door een meerderheid in de
Kamer geweigerd minister De
Koning (Ontwikkelingssamen
werking) te ondervragen over
diens besluit om vijf landen te
schrappen van de lijst van
achttien z.g. concentratielan-
den (waarop de Nederlandse
ontwikkelingshulp zich zeer in
tensief richt). De bewindsman
had daarover met de betrok
ken Kamercommissie in een
(besloten) „mondeling overleg"
van gedachten gewisseld, maar
Pronk stelde terecht dat dit
belangrijke besluit ook in het
openbaar ter discussie gesteld
moet worden.
Fractieleiders Aantjes (CDA)
en Rietkerk (WD) moesten in
het strijdperk treden om
Pronks aanvraag te bestrijden.
Naar hun mening zou deze
zaak veel beter bij de begro
tingsbehandeling (waarschijn
lijk in december) aan de orde
kunnen komen omdat dan De
Konings besluit in een „breder
kader" geplaatst kan worden.
Deze redenering werd terecht
door Pronk en zijn waarne
mend fractieleider Van Thijn
krachtig bestreden. Waarom
zou de bewindsman niet nu in
de volksvertegenwoordiging dit
zeer wezenlijke besluit verdedi
gen? Terecht wees Van Thijn
erop, dat de Kamer vrijwel al
tijd haar toestemming tot het
houden van een aangevraagde
interpellatie verleent. De parle
mentaire geschiedenis leert dat
er wel zeer belangrijke redenen
moeten zijn om een interpella
tie te weigeren. Die belangrijke
reden was nu niet aanwezig.
Het was zonder meer betreu
renswaardig dat de Kamer het
voorstel van haar voorzitter
Vondeling om de interpellatie
toe te staan verwierp (met 57
tegen 51 stemmen). Een gemis
te kans.
Eind juni schreef staatssecreta
ris mevrouw VederSmit
(Volksgezondheid) een brief
aan alle kerkeraden van de
Gereformeerde Gemeenten in
Nederland en Noord-Amerika,
de Gereformeerde Gemeenten
in Nederland, de Oud Gerefor
meerde Gemeenten, de Christe
lijke Gereformeerde Kerken en
de Gereformeerde Bond in de
Hervormde Kerk. Zij deed in
die brief een dringend beroep
op de ambtsdragers om te be
werkstelligen dat gewetensbe
zwaarden tegen polio-vaccina
tie zichzelf en hun kinderen
alsnog zouden laten inenten.
De resultaten van de oproep
van mevrouw Veder, vertegen
woordigster van de overheid
die toch door genoemde kerke
lijke groeperingen als dienares
se Gods wordt beschouwd, wa
ren bedroevend. Naast enkele
negatieve reacties kwamen er
ongeveer tien positieve ant
woorden op het ministerie te
rug. Maar die brieven waren
dan ook afkomstig van kerke
raden uit de hoek van de „Bon
ders" en de Christelijke Gere
formeerden in gemeenten,
waar van inenting al geen punt
meer werd gemaakt.
De staatssecretaris was diep
teleurgesteld, hoewel ze later
zei, dat het geenszins haar be
doeling is geweest om schrifte
lijke reacties op te roepen. In
haar deze week aan de Tweede
Kamer gezonden overzicht van
de polio-epidemie (terecht aan
geduid als een „groeps-epide-
mie" en de bestrijding daar
van) schrijft mevrouw Veder,
dat zij van mening is, dat het
geen zin meer heeft als zij zelf
nog eens een persoonlijke op
roep tot inenting doet aan al
degenen die om godsdienstige
redenen vaccinatie tegen welke
ziekte dan ook afwijzen. In
plaats daarvan heeft zij haar
hoop nu gevestigd op twee
theologen, die zich op haar ver
zoek bereid hebben getoond,
een dialoog aan te gaan met de
gewetensbezwaarden
Op zichzelf is het een prijzens
waardig idee om personen van
het kerkelijk erf de bezwaarde
gelovigen in hun eigen taal toe
te laten spreken en hen op te
roepen „hun consciëntie te on
derzoeken". Maar wie een bee
tje thuis is in kerkelijk Neder
land, zal bij het lezen van de
namen van genoemde theolo
gen zonder meer moeten toege
ven, dat mevrouw Veder met
de keuze van deze personen de
spijker niet vol op de kop heeft
geslagen. De twee Godgeleer
den, beiden hoogleraar in de
ethiek, komen ieder uit een
kerkelijke groepering waar de
vraag „inenten of niet?" weinig
of geen rol meer speelt. Prof.
dr. J. Douma uit Kampen be
hoort tot de Gereformeerde
Kerk, onderhoudende artikel
31 van de Dordtse Kerkorde.
Een „Vrijgemaakt Gerefor
meerde", dus. In zijn groepe
ring is het inentingspercentage
bijna 100. De andere theoloog
is prof. dr. W. H. Velema uit
Apeldoorn, een man die vrij
veel gezag geniet in Christelij
ke Gereformeerde Kerken.
Rond vijfentachtig procent van
de leden van dit kerkgenoot
schap heeft geen enkel pro
bleem met vaccinatie. Er ligt
voor Velema slechts een ar-l
beidsveld van ongeveer 8000j
orthodoxe Christelijke Gerei
formeerden, die godsdienstigl
bezwaren tegen inenting hebl
ben.
De allerbelangrijkste groep ge
wetensbezwaarden kan men
echter vinden in de Gerefor
meerde Gemeenten in Neder
land, de Oud-Gereformeerde
Gemeenten en enkele afschei
dingen daarvan alsmede in een
deel van de Gereformeerde
Bond in de Hervormde Kerk.
Het is een misslag van de
staatssecretaris om geen enkele
voorstander van vaccinatie uit
die groeperingen te vragen, het
gesprek over die zo gevoelige
materie met hun geestverwan
ten te openen. De arbeid van
de genoemde twee hoogleraren
kan voor wat betreft de laatst-
vermelde groeperingen nauwe
lijks een succes worden. Want
de kardinale vraag is: kunnen
deze heren buiten hun eigen
kring ook gezag uitoefenen?
Met andere woorden: zal er
naar hen geluisterd worden
door leden van bijvoorbeeld de
Gereformeerde Gemeenten of
de Oud Gereformeerde Ge
meenten? Zij die de gevoelighe
den kennen, zullen het ant
woord niet moeilijk vinden.
Lakten H. Middelares za 19. zo 9.30 hoogmis.
11.30 euch.; H. Lodewijk za 10. 19; zo 8.30. 10
hoogmis. 11.30, 18. 19 plechtig Lof; O.L Vr. Onb.
Ontv. za 19. zo 9.30. 10.45. 12.15 en 18.30; H
Leonardus za 19. zo 9 lat. 10.45 ned.. 12 uur; St.
Antonius van Padua za 19. zo 9.30. 11 hoogmis.
12.15; H. Petrus za 19. zo 9. 10.30 hoogmis, 12 en
18; O.L. Vr. Hemelvaart zat 19 euch.. zo 8.30. 9.30.
11 euch.. m.m. van Dames en Herenkoor; - Oud Kath.
Kerk zo 10 hoogmis.
Aarlanderveen za 19, zo 7.30, 10.30 hoogmis:
dep. Ter Aar 9 hoogmis. 12;
Alphen a.d. Rijn H. Bonifatius za 19. zo 8.30
euch., 10 hoogmis, 11.30 euch.; H. Pius za 19. zo.
9. 10.30 hoogmis. 11.45; De H. Geest za 19. zo 9
en 11.30 euch.;
Boskoop za 17.30 in De Stek. 19 in parochiekerk,
zo 9.30 pn 10 par. kerk;
Hazerswoucte-Dorp H.H. Engelbewaarders za 19.
zo 8.10 en 11.30;
Hazerswoude-Rlji
19 euch., zo 8.45
Hoogmade za 19, zo 10;
De Kaag za 19 avondmis, zo 8,10 hoogmis:
Katwi|k a.d. Rijn za 19. zo 9.30 en 11.15: dep.
Rijnsburg za 19. zo 10.30;
Langeraar za 19. zo 8.30. 10.00 H. Mis;
Leiderdorp H. Menswording za 19. zo 9, 10.30.
12;
Leimuiden za 19. zo 7.30, 9.30 hoogmis. 11.15;
Lisse Mariakerk; za 19 avondmis, zo 8.30, 10
(1ste H. communieviering) 11.30 Agathakerk za 19.
zo 8.30, 10, 11.30; Poelp. za 19. zo 9 en 11.30; H
H. Engelbewaarders za 19 misviering van de Zon
dag:; zo 8 en 11 en 17.45 laatste Mis, 9.30 hoogmis;
Nieuwkoop za 19. zo 7.30. 9. 10.45;
LEIDEN Herv. Gem. Hooglandse Kerk v.m. 10 ds.
E. M. Pannekoek, v.m. 11.45 Oecumenische studen-
tendienst. Marekerk v.m. 10 ds. A. J. de Jong, n.m.
5 ds. J. van den Heuvel. Ede. Maranathakerk v.m..
10 Mw. ds. M. H. van Everdingen Merenwijk v.m.
9.30 Pastor J. A A van Well. v.m. 11 Pastor J. A.
A. Well Bethlehemkerk v.m. 10 ds. J. Langenbach.
Bevrijdingskerk v.m 9 ds. M. H. Boogert, v.m. 10.30
ds. M. H. Boogert, (Herv. Geref. diensten). Vredes
werk v.m. 10 dr. A. J. Lamping (bevestiging) en, Mw.
ds. S T de Mey-Meulendijk (intrede) Ëglise Wallone
v.m. 10.30 Pasteur D. Ribs Academisch Ziekenhuis
vjn. 10.15 ds. P J D. van Malssen. Diaconessenhuis
v.m. 10.30 ds. H. B. 't Hot. Geref. Kerken: Zuiderkerk
10 ds. Sytsma, 19 ds. Hortensius. Petrakerk 10 ds.
Hortensius. 17 ds. Sytsma. Oude Vest 10 ds. Kooi-
stra. Maranathakerk 10 ds. v. Achterberg, 17 ds.
Kooistra. Bevrijdingskerk 9 en 10.30 ds. v.d. Bogert.
Groenhoven geen opgave. Jeugdavendiensten De
Mirt dhr. Spijker. Mierenest, 10 dhr. Kroon. Meren
wijk aula Valkenpad 9.30 en 11 euc./avondmaal.
Geref. Gem. 10 en 16.40 ds. Boogaard. Geref. Kerk.
Vr 10 en 17 ds. Gootjes. Geref. Gem. Ned. 11.30
en 17.30. Leesdiensten. Doopsgez en Rem. Gem.
11.15 Dienst. Ev. Luth. Gem. 10.15 Dienst Nieuw
Apost. Kerk 9.30 en 16. Diensten. Baptistengem. 10
ds v Mameren. Ev. Chr. Gem. 10 dhr Dikkes. Leger
des Heils 10 en 19.30. Samenkomsten. Zevenda-
aasdv. 11 ds. Bouwer. Ev. Centrum 10 dhr. Zijlstra.
Zendingsgem. Jeruel 18 samenkomst.
Aarlanderveen: Herv. Gem. 10 ds. Wolthaus. 19
dhr. Christie. Geref. Kerk 9.30 dhr Stolk, 19 ds. De
Vree. Chr. Geref. kerk 9.30 en 2.30 ds. De Joode.
^Rijnsburg.
ds. v.d. Heiden. Zwammerdam.
Abbenes: Herv. Gem. 9.30 ds. Eveleens. Veessen.
Alphen a.d. Rijn: Herv Gem Opstandingskerk
ds. v.d. Heiden. 18.30 jeugddienst. Adventskerk
18 30 dhr tasekaar. Maranathakerk 10 dhr Brouwer.
18.30 ds. Heemskerk. Baptistengemeente 10 ev Smit.
18.30 ds. Koekkoek. Marthastichting 20 gec. Dienst
Leger des Heils 10 en 19.30 samenkomsten. Volle
Ev Zending 10 samenkomst
Alphen—Oudshoorn: Herv. Gem. Goede Herder
9 gez.dienst. 10.30 idem. De Bron 9.30 gez.dienst.
18.30 Dienst, Ashram 9.30 Dienst, ds. v. Santen
Driehoorne 19 ds. Hoogendijk. Sionskerk 9.30 en
18.30 ds. Verploeg. Oudhoornseweg 10 ds. Oort.
Bodegraven: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 ds.
Salvatorkerk 9.30 ds. Richter HD, 18.30 ds. Broogers.
Bethlehemkerk 9.30 ds. De Vreugd HD 18.30 ds.
Richter Geref. Kerk 9.30 en 18.30 (jeugddienst) ds
Buitenhuis.
Boskoop: Dorpskerk 9.30 ds. Heymans HD, 18.30
Stelwagen De Stek 9.30 ds Stelwagen. Geref. Kerk
9.30 en 17 ds. Dijkstra. Chr. Geref. Kerk 9.30 en
17 ds. Langevelde.
Hazerswoude: 9.30 en 18.30 ds. Geertsema Geref.
Kerk 9.30 en 17 ds. Versluys.
Hoogmade: Herv. Gem 10 dr. V. Vliet.
De Kaag: Herv. Gem. 9.30 ds. De Vries. Scheven-
ingen.
Katwijk a.d. Rijn: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds.
Teygeler, 18 ds. De Jong. Ontmoetingskerk 10 ds.
Gebraad, 18.30 ds. Teygeler Geref. Kerk 9.30 en 17
Dienst
Katwijk aan Zee: Herv Gem. Nieuwe Kerk 10
ds Arkeraats. 18 ds. Kool. Oude Kerk 10 ds. De
Vos, 18 ds. Hovius. Ichtuskerk 10 ds. Van Roon, 17
ds. Vroegindewey. Pnielkerk 9.30 ds. Hovius. 18 ds.
De Vos,. School 10 ds. Boer Geref kerk Vredeskerk
en Triomfatorkerk diensten 9 30 en 17. Chr. Geref
Kerk 10 en 17 Dienst des Woords. Geref Kerk Vr
10.15 ds. Hoff HA, 15.30 idem. Volle Ev. Gem 9.45
ds. Bulthuis. Soefiebeweging 16 eredienst
Noordwijk-Binnen za 19. zo 8. 10 hoogmis. 11.30;
Noordwijkerhout St. Jozef za 19 euch met zang;
zo 8.30 en 10 euch. m. zang; St. Victor za 19. zo
9.30 hoogmis, 11
Oegstgeest St. Willibrord za 19, zo 9, 10.30, 12;
Nleuwveen za 19, zo 9 en 11
Nieuw Vennep za 10 Avondmis, zo 9.30 hoogmis.
11;
Noorden za 19.30, zo 9 en 10 hoogmis;
Noordwijk-Maria ter Zee za 19. zo 9.30 hoogmis,
11 (samenzang)
Koudekerk a.d.Rijn: Herv Gem. 10 ds. «a.
Linden, 18.30 ds Boogert, Leiden. Geref Kerk 9.30
dr. Vlijm. Leiden, 19 ds. V. Nierop, jeugddienst.
Leiderdorp: Herv./Geref. Kerken 10 ds. Geursen.
Hoofdstraatkerk 10 ds. Doesburg, 18.30 idem. Schep-
pingskerk 9 en 10.30 ds. Knorthe 17 ds. V. Loenen.
Leimuiden: Herv. Gem. 9.30 ds. De Vree. Geref.
Kerk 9.30 en 19 Diensten.
Llsae: Herv Gem. Dorpskerk 10 ds. 't Hooft.
Pauluskerk 10 ds. de Gelder HD. 19 ds Boon.
jeugddienst. Geref Kerk 10 ds. De Wit. 19 Herv /Ge
ref. jeugddienst Pauluskerk. Chr. Geref. Kerk 10 en
16.30 ds Van Dijken. Geref. Gem. 10 ds. Hekkenberg
HA. 16 ds. Hakkenberg nabetrachting. Geref Kerk
Vr BV 9 ds. Schuurman, 19 ds Moggre, Rijswijk
Nieuwkoop: Herv. Gem. 9.30 ds. Bronsgeest. 18.30
jeugddienst. Geref. Kerk 9 30 ds. Warner. Utrecht.
18.30 ds. v.d. Ree. Chr. Geref. Kerk 9.30 Dienst, 14.15
ds. Hamstra.
Nleuwveen: Herv. Gem. 9.30 en 18.30 ds. Mole-
Nieuw Vennep: Herv Gem. 9.30 ds. den Herder,
19 Dienst. Geref. Kerk 9.30 ds. Wijngaarden, 18.30
idem.
Noordwijk: Herv Gem. Diensten Voorstraat 10
en 19. Sole Mio 9. Hoofdstraat 10.30. De Rank. Ichtus
10. en 15.30. Geref. Kerk Hoofdstraat 10.30 ds.
Bonaventura za 18.30 euch. ned., zo 9 euch ned.
11 latijn;
Oude Ade za 19. zo 8.30 en 10.30;
Oude Wetering za 19 avondmis, zo 8, 9.30
hoogmis. 11.30;
ftoelofarendsveen Maria Presentatie: za 19, zo
8. 9.30 hoogmis. 11; Petrusbanden za 19, zo 9.30,
hoogmis 11,12.15 uur.
Rijpwetering za 19, zo 7.30, 9 en 10.30;
Sassenheim Pancratiuskerk za 19, zo (hoogmis)
en 11 uur.
Stompwijk Laurentius za 19.30; zo 8. 9.30 hoog-
Bosman. 19 ds. Keuning. Vinkelaan 9.30 ds. Elgers-
ma. "19 dr. Jansen Gem dienst. Stichtingskerk 11
ds. Bouma, Sole Mio 9 dhr. V. Duin.
Noordwijkerhout: Herv. Gem. 10 ds. Kalkman,
gem. dienst.
Oegstgeest: Herv. Gem. Diensten: Groenekerkje
9.3(5 Pauluskerk 1 10, Gem. Centr, 10.30 en 19,
Endegeest 9.30, Diac.huis 10.30, Van Wijckersloot
16.30. Geref Kerk 10 en 19 ds. Vegter. Geref. Kerk
Vr. BV 8 45 ds. Vonk. 16 ds. v.d. Berg. Volle Ev
Broederschap 16 samenkomst.
Rijr.saterwoude: Herv. Gem 9.30 ds "De Kruijf,
19 ds. Heymans, Boskoop. Chr. Ger. Kerk 9.30 dienst,
14.14 ds. Bouw
Rijnsburg: Herv. Gem. Grote Kerk 9.30 ds. V. Niel.
17 ds. v.d Boogerd. Bethelkerk 9.30 Dienst, 17 ds.
v. Niel Geref Kerken Diensten, Petrakerk 9,30 en
17. Immanuelkerk 9.30 en 17 Maranathakerk 9.30
en 17.
Sassenheim: Herv. Gem. 9 en 10.30 ds. v.d. Meer
18 30 dhr Goedhart. Nieuwkoop. Geref. Kerk 9.30
ds. V. Santen. 17 dr V Oeveren, Rijnsburg. Chr
Geref. Kerk 10 en 17 ds. Rebel'Ned. Prot Bond
mis, 11. 18.
Voorhout za 1/,zo 9,10.30. 11.45;
Voorschoten za 19; zo 10 hoogmis. 11.30 euch
met zang; aula Noord Hofland 11 euch met zang.
Warmond za 19. zo 8.30.10 hoogmis. 11.30;
Woubrugge za 19. zo 10;
Zevenhoven za 19, zo 9 hoogmis, 10.45;
Zoeterwoude-Rijndijk Meerburgparochie za
euch. met koor; zo 10 hoogmis met koor, 12 mei
orgel en ned. liederen. 18 zonder koorzang;
Zoeterwoude St. Jan za 19.30, zo 9.30 hoogmis;
Chr. Dienaarkerk za 19. zo 8.30, 10 hoogmis. 11.30;
10.30 Mevr Heessels. Utrecht. V E Gem 19 samen
komst NPB.
Valkenburg: Herv. Gem. 9.30 ds Obergaauw, HD,
18.30 drs. De Raadt. Geref. Kerk 9.30 Dienst, 18.30
ds. De Raad in H. Kerk. Geref. Kerk Vr. S.30 en
17 Dienst des Woords.
Voorhout: Herv Gem. 10 Dienst
Voorschoten: Herv Gem. Diensten 9.30 en 19
Geref. Kerk 9.30 en 17 ds. De Zwart, aula 9.30
De Zeeuw.
Warmond: Herv. Gem. 10 kand. Bakker. Sassen
heim
Wassenaar: Herv. Gem. Diensten Dorpskerk 10,
16.30 en 19. Kievitskerk 10. Messiaskerk 10, Dorp?
centrum 9.30. Geref. Kerk Dorp diensten 10 en 19.
Zuid 10 ds. Hoekstra, Den Haag. 19 ds. v.d. Horst
Katwijk. Ned. Prot. Bond 10.30 ds. Werner.
Woubrugge: Herv. Gem. 9.30 en 18.30 ds. Blenk
Geref. Kerk 9.30 ds. v.d. Ree. 18.30 ds. Damsmi
Rijnsburg.
Zevenhoven: Herv. Gem. 9.30 ds. Nicoli. Gerei
Kerk 9.30 dhr. Koents. Amstelveen. 19 dr Vlijm
Leiden.
Zwammerdam: Herv Gem 10 en 18.30
Mostert. Geref Kerk 10 ds. v.d. Heiden, 18.30 <k
Bezemer. Ter Aar
