PvdA noemt nieuw
college „tweede keus
DE NIEUWE
WETHOUDERS
99
Scholieren bouwen huis op Leidato
OPSTELLING
CDA
GEMATIGD
Het college van de
verliezers
- STAD
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 6 SEPTEMBER 1978 PAGINA 3
(Van onze raadsverslaggevers)
LEIDEN - Het rood-liberale col
lege van PvdA en VVD dat gis
teravond uit de geïnstalleerde
nieuwe gemeenteraad werd geko
zen is voor de PvdA duidelijk
een tweede keus. Fractieleider
mr. Jit Peters noemde het „com
promis-college" een opportunisti
sche noodzaak, waar geen enkele
andere betekenis aan mag wor
den toegekend. „Wij betreuren
het dat dit college nodig is. Mis
schien is de samenwerking met
de VVD waartoe wij thans ge
dwongen zijn in de toekomst met
meer nodig. Er is nog geen ver
trouwen in de VVD-kandidaten
voor de wethoudersposten, maar
wij gunnen hen vooralsnog het
voordeel van de twijfel", aldus
de woorden, waarmee de PvdA-
leider de nieuwe bestuursploeg
verwelkomde.
Mr. Peters tekende daarmee de
scepsis die bij vrijwel alle raad
sleden tegenover de samenstel
ling van het nieuwe dagelijks
bestuur van Leiden bestaat.
Want niet alleen Peters om
schreef de links-liberale samen-
iod eeb
en een tweede keus. Zijn liberale
collega Kuijers liet zich in soort
gelijke bewoordingen uit, terwijl
Driessen (CDA) de term „het col
lege van de verliezers" en Glau-
bitz (D'66) de kwalificatie „koe
koeksei" hanteerden.
PvdA: Opportunisme
In het betoog van
de PvdA-fractielei-
der was „opportu
nisme" het sleutel
woord. Evenals al
zijn collega's stond
Peters uitvoerig
stil bij de formatie
geschiedenis van
de laatste maan
den en de linkse
koers uit het verle- Mr. J. Peters
den die gisteren ten grave werd ge
dragen. De PvdA-leider gaf ruiterlijk
het verkiezingsverlies van zijn partij
toe, zonder daar een oorzaak voor aan
te wijzen. Wel bestreed hij de gedach
te dat de klap die de PvdA in Leiden,
van de kiezers heeft gekregen te wij
ten zou zijn aan het verschijnsel pro
gramcollege. Vandaar ook dat zijn
.partij opnieuw naar zo'n soort college
heeft gestreefd en het heeft bereikt.
De keuze daarbij voor de WD was
blijkens de woorden van Peters een
puur opportunistische. Uitvoerig
stond de PvdA-leider stil bij het uit
sluiten van het CDA, volgens hem om
zowel programmatische redenen als
vanwege de gevoerde oppositie als de
harde verkiezingscampagne van het
CDA. Hij verweet de partij van mr.
Driessen „een weinig constructieve
opstelling".
Lovend liet Peters zich uit over de
bereidheid van klein links (PPR, PSP
en CPN) een alternatief te bieden
voor de WD. D'66 verweet hij om
.opportunistische redenen van de on
derhandelingstafel te zijn gelopen.
„We waren het eens over een pro
gram, als D'66 dan zo graag een wet
houder had willen leveren was er in
een links college dat' zij zelf heeft
geblokkeerd toch veel meer te halen
geweest", aldus Peters. Hij gaf toe dat
de weigering van de socialisten D'66
een wethoudérszetel toe te bedelen
een „strar was voor het blokkeren
van een links meerderheidsbewind.
Het verbreken van de linkse samen
werking viel volgens de PvdA-leider
zijn fractie bijzonder zwaar. Hij hield
de socialistische wethouderskandida
ten voor dat zij zich nauwgezet aan
het regeerakkoord met de WD zullen
moeten houden en zich anders dienen
te baseren op de eigen socialistische
visie, omdat hen anders absoluut een
terugroepen boven het hoofd hangt.
CDA: Verliezers
De winnaars vanl
de raadsverkiezin-1
gen, de Christen-1
democraten schil-1
derden het nieuwe f
collége af als „het
college van de ver- jj
liezers", daarbij
verwijzend naar
de verkiezingsuit-1
slag van 31 mei. In f
een overigens vrij Mr. N. Driessen
gematigd betoog citeerde de ondanks
gerommel binnen de eigen gelederen
toch nog met algemene stemmen ver
kozen fractievoorzitter Driessen, uit
voerig de krantenkoppen boven de
verslagen over de langdurige college
formatie.
Driessen konstateerde daarbij dat de
PvdA al meteen na de verkiezingen
de keuze voor de WD had gemaakt
en dat de hele stoelendans verder
alleen maar een spelletje is geweest
om voor de achterban deze zwaai
naar rechts aannemelijk te maken.
„Een links college zou immers hebben
betekend dat de PvdA weer regelma
tig door de" politieke mangel van de
kleine linkse partijen had gemoeten",
aldus'Driessen. In de formulering van
het liberale verkiezingsprogramma
lag volgens de CDA-leider de vrijage,
gevolgd door het huwelijk met de
PvdA al duidelijk besloten. „Uit niets
bli]kt dat de VVD .serieus heeft ge
poogd een college op zo breed moge
lijke basis te bewerkstelligen waaraan
dan ook het CDA zou hebben meege
daan", zo verweet Driessen de libera
len. Hij stelde dat de WD akkoord
gegaan was met wat er in het college
aan plaatsen vrij kwam en dat louter
gedaan had uit een „ongezonde vorm
van regeerwellust".
De CDA-leider zei te vrezen dat er
onder de rood-liberale club weinig
zal veranderen, dat allerlei initiatie-,
ven weer stuk zullen lopen op de
muren van de fractiediscipline. Toch
gaf de politiek leider van het CDA
te kennen dat zijn 11-mansfractie
zich niet onnodig in een oppositierol
zal laten dwingen. „We willen vanuit
onze positie en met ons verkiezing
sprogramma in de hand de volle be-
stuursverantwoordelijkheid dragen",
aldus mr. Driessen.
D'66: Kwetsend
Democratènleider
Glaubitz voelde f
zich gekwetst door I
de pogingen van
de WD om D'66
nog op de een of f
andere manier aan f
het college te bin-
den en aanbiedin
gen te doen zoals j
een comrmssoriaat ^H7G,aubiö
van de Leidsche
Duinwater Maatschappij (LDM). „Rin
kelen met een zak met dertig zilverlin
gen", vond Glaubitz, „onzedelijk en
grenzend aan omkoperij". De D'66-lei-
der benadrukte de onafhankelijke po
sitie van zijn partij nu deze door
PvdA en WD uit het college is ge
werkt, zoals hij dat zelf omschreef.
„Wij zullen dit regentencollege met
gepast wantrouwen bekijken en ons
eigen verkiezingsprogramma trouw
blijven zoals we' dat tot nog toe ge
daan hebben", aldus Glaubitz.
VVD: Stabiliteit
De liberale fractie
leider bracht het in
zijn speech niet
veel verder dan
het opvoeren van
de stabiliteit als
uitgangspunt voor
een nieuw stadsbe
stuur. „Bij ons was
het ook geen liefde
op het eerste ge-1
zicht, zelfs niet op Drs. f. Kuijers
het tweede, maar deze samenstelling
van het college was de enige mogelijk
heid de stad aan het stabiele bestuur
te helpen dat het zo nodig heeft.
„Afspiegelen op zo breed mogelijke
basis", noemde Kuijers dat Van hem
kwamen opnieuw lovende maar loze
woorden aan het adres van D'66.
CPN: Illusie
Volgens CPN-
woordvoerder
Hoeven is het eenl
illusie te menen
dat onder dit colle
ge een sociaal be
leid zal worden ge-
voerd dat de Lei-1
denaren kan be
schermen tegen de
bezuinigingen uit
Den Haag. Hoeven v- Hoeven
vroeg zich af of de rood-liberale club
de eindstreep wel zou halen. En vrees
de een aanzienlijke lastenstijging voor
de Leidenaars onder dit college. Ook
volgens de CPN zijn alle onderhande
lingen slechts een schetsvertoning ge
weest en was het resultaat al bij
voorbaat bekend.
PPR: Links front
De enige resteren- I
de radikaal in de
raad, Laurens
Beijen, betoogde
dai als alternatief
van dit college wel
degelijk een links
front mogelijk was I
geweest. De steun
van D'66 was vol
gens Beijen te ver
krijgen geweest als L Beijen
de PvdA had doorgezet, maar deze
partij zou nu de linkse samenwerking
zelf getorpedeerd hebben. Het geklaag
over de onmogelijkheid aan D'66 een
wethouder te leveren kwam op Beijen
naar zijn zeggen „ziek" over. De PPR-
woordvoerder achtte het tekenend
voor de WD dat deze partij het CDA
zo hard had laten vallen. Hij zag dit
handelen geïnspireerd door de WD-
top in het land.
PSP: Verwerpelijk
Ook de PSP ver
werpt het nieuwe
rood-liberale colle
ge. Fractieleidstei
mevrouw Pas
schier vond dat
een links alterna
tief op kreten was
afgewezen zoals
ook de WD op
grond van loze
kreten was binnen- H. Passchier
gehaald. De PvdA zou zich achter de
opstelling van D'66 hebben verscholen
om haar uiteindelijke doel: samen
gaan met de WD te realiseren. Me-
vrouw Passchier riep de andere kleine
linkse partijen op de gelederen te
sluiten om „te proberen het ergste
tegen te houden en de spreekbuis te
zijn van diegenen in Leiden, die zich
door dit college niet vertegenwoor
digd voelen".
En dat zijn ze dan, de nieuwe
wethouders die Leiden de ko-'
mende vier jaar gaan besturen.
Van links naar rechts zittend
mevrouw mr. Jos Fase-Dub
belboer, wethouder van econo
mische zaken, personeelszaken
en gemeentebedrijven, lid van
de VVD, burgemeester dr. A.
J. Vis (VVD) en gemeentese
cretaris mr. H. Lodder. Staand
van links naar rechts, wethou
der A. Verboom (PvdA), volks
huisvesting, mr. C. Waal (Pv
dA). stadsontwikkeling, ruim
telijke ordening en verkeer,
drs. H. van Dam (PvdA), finan
ciën, D. Tesselaar (PvdA),
sport, onderwijs en samenle
vingsopbouw en drs. P. H.
Scboute (VVD), sociale- en ge
zondheidszorg, en CRM.
Alle wethouderskandidaten
kregen 22 van de 39 stemmen
uit de raad op zich verenigd.
In alle gevallen waren dat de
14 stemmen van de PvdA' en
de 7 van de WD. Ook oud-wet
houder B. Oosterman (nu raad
slid voor D'66) stemde op deze
kandidaten. Alleen wethouder
Waal kreeg nog een stem extra,
van D'66-leider Glaubitz en
kwam daarmee op 23.
Door de linkse oppositie wer
den tegenkandidaten gesteld
bij alle wethoudersverkiezin
gen. Voor Van Dam was dat de
socialist Groos, die 17 stemmen
op zich verenigd kreeg. Ook
het CDA stemde voor Groos,
kennelijk in de hoop dat afwij
kend stemgedrag van de PvdA-
dissidenten toch nog voor ver
rassingen zou zorgen. Toen
bleek dat de liberale en socia
listische gelederen zich sloten
stemden de CDA'ers bij de
i daarop volgende stemmingen
steeds blanco. Opvallend was
Klein links zorgde bij de stem
mingen voor 4 stemmen op
D-66'er Glaubitz (als tegenkan
didaat voor mevrouw Fase
(WD), 2 stemmen voor de so
cialist Mentzij en 6 voor Oos
terman (D'66) als tegenkandi
daten voor Schoute (WD), 4
stemmen voor de socialist Dui-
vesteijn en zijn partijgenote
mevrouw Hes als tegenkandi
daat voor Tesselaar (PvdA) en
zes stemmen voor PPR-man
Beijen als tegenkandidaat voor
wethouder Verboom (PvdA).
Bij de stemmingen voor de
post stadsontwikkeling werd
door klein links mevrouw Van
Dongen (PvdA) gekandideerd.
Zij kreeg als tegenkandidate
voor Waal (ook PvdA) 5 stem
men op zich verenigd.
LEIDEN Leerlingen van de drie
lagere technische scholen, de streek
school en de bedrijfstechnische school
in Leiden zullen op de Leidato een huis
bouwen met alles erop en eraan. Het
is de bedoeling dat de bezoekers van
de Leidato op die manier kennis maken
met de opleiding in de bouwnijverheid
en de bouwvak zelf.
De „bouwput" op de Leidato is een
initiatief van de afdeling Leiden van het
Nederlands Verbond van Ondernemers
in de Bouwnijverheid. In de regio be
staat een schreeuwend tekort aan ge
schoolde medewerkers en de aannemers
uit Leiden en omgeving willen de jonge
ren er op wijzen dat de bouw goede
kansen biedt, mits van tevoren een goe
de vakopleiding is gevolgd. In het gehe
le land zijn er soortgelijke akties gaan
de.
De aannemers zijn bereid schoolverla
ters op hun bedrijven de nodige prakti
sche kennis bij te brengen naast een
opleiding bij voorkeur via het leerlin
genstelsel. Indien dat enigszins mogelijk
is wordt deze praktische opleiding op
een speciaal daarvoor ingerichte leer
lingbouwplaats gegeven. Op de Leidato
(van 8'tot en met 17 september) kunnen
alle gewenste inlichtingen over vakop
leiding en toekomstmogelijkheden wor
den verstrekt. Verder kunnen geïnteres
seerden hun licht over de kansen in de
bouw opsteken in de voorlichtingsstand
van de NVOB-aannemers. In deze stand
kan men eveïfeëns alles aan de weet
komen over nieuwbouw, uitbreiding, re
novatie en restauratie. Voorts zijn hier
inlichtingen te krijgen over subsidiemo
gelijkheden, technische voorschriften,
financiële aspecten etc.
Voor de officiële opening van de Leida
to op zaterdag w->rdt op vrijdagmiddag
om 16.00 uur in aanwezigheid van het
college van b. en w. van Leiderdorp
door de voormalige wethouder van
Volkshuisvesting, drs. E. Drenth een
gedenksteen onthuld op de eerste leer
lingbouwplaats in de regio Leiden. Deze
is gelegen in de nieuwe wijk Voorhof
in Leiderdorp.Het project bestaat uit
19 gesubsidieerde en 3 niet gesubsidieer
de woningen. Het ontwerp is van ir. J.
Franso uit Leiderdorp. De aannemer is
de bouw- en aannemingsmaatschappij
J. de Water uit Leiderdorp. Over deze
vorm van opleiding kunnen op de Lei
dato ook, inlichtingen worden verkre
gen.
LEIDEN Niet de winnaars, maar de verliezers van
de in mei gehouden gemeenteraadsverkiezingen zullen
de komende vier jaar in Leiden de dienst uitmaken.
De partijen die de meeste aantrekkingskracht op de
kiezers uitoefenen en daardoor een flinke winst boek
ten kijken gedwongen toe: het CDA, dat zijn harde
oppositie tegen het voormalig programcollege zag
beloond met twee zetels winst en D766 dat zich kon
verheugen in een even grote uitbreiding van zijn
fractie, nemen niet aan het college deel.
Voor beide partijen moet dit een hard gelag zijn. D'66
heeft daar dezer dagen ook geen misverstand over laten
bestaan. De driemansfractie van de democraten heeft
geen goed woord meer over voor de WD, die het
verwijt van woordbreuk naar het hoofd geslingerd
krijgt, maar ook in de houding van de rode broeders
van de PvdA zijn de democraten bijzonder teleurge
steld. Voor D'66 was immers geen plaats meer in het
pluche. Het slaan van de politieke brug tussen PvdA
en WD is de partij zwaar opgebroken: zij viel zelf
in het ravijn van de oppositie.
De teleurstelling van de democraten is heel begrijpelijk.
Zij zorgden er immers voor dat een van de eerste
rood-liberale colleges in ons land in een grote stad als
Leiden tot stand kwam. D'66 verrichtte de laatste
maanden baanbrekend politiek werk, want iedereen in
Leiden zou een jaar geleden een samenwerking tussen
de WD en PvdA in een college volstrekt onmogelijk
hebben gevonden. Zo zorgde D'66 voor een politiek
novum, dat in heel Nederland met grote interesse zal
worden gevolgd.
Maar niet alleen dat wapenfeit mag de partij voor zich
opeisen. In feite wist D'66 ook door een zeer consequent
handelen en strijden met open vizier de stad Leiden
te behoeden voor een links of rechts .(minderheids)
college. Die eerlijkheid en redelijkheid is D'66 nu hard
opgebroken. De sleutelpositie die het Redelijk Alterna
tief direct na de verkiezingen innam (iedereen was
duidelijk dat D'66 zou bepalen welk college er zou
komen) ligt nu in feite bij de WD. De PvdA heeft
het immers bij klein links, gezien de verwijten van
chantage en sabotage, goed verbruid. Van deze partijen
is harde oppositie te verwachten. Sinds deze kweek
teldt dat ook voor D'66 zelf en ook het CDA heeft
e vorming van dit college van verliezers niet in dank
aanvaard. Vooral het vallen van oppositiepartner WD
in de armen van de fel bestreden PvdA heeft niet alleen
de sfeer tussen PvdA en WD in Leiden grondig
verziekt maar zelfs de persoonlijke reakties tussen
verschillende leden van beide fracties aangetast. Kort
t: het CDA is al even woedend op de WD als
Verantwoordelijk
Toch verdienen zowel de Partij van de Arbeid als de
WD ondanks alles lof voor het feit dat zij althans een
serieuze poging hebben gedaan het stadsbelang boven
het partijbelang te stellen. Zij hebben zich uiteindelijk
niet laten verleiden door alle rumoer in hun achterban
die grote moeite heeft met dit unieke samenwerkings
verband. De bezwaren uit de PvdA-ledenvergaderingen
zijn in deze kolommen uitvoerig aan de orde geweest,
wat echter niet wil zeggen dat de liberale achterban
alles voor zoete koek geslikt zou hebben. Het partijsys-
teëm van de socialisten wijkt nogal af van dat van de
WD. De liberalen zullen de vuile was nauwelijks in
de krant terug zien, omdat de veranatwoording aan de
achterban daar pas later deze week in beslotenheid zal
geschieden, zonder dat er dan de mogelijkheid is nog
iets terug te draaien. Vast staat echter dat ook de
WD-ers zeer veel weg hebben moeten slikken alvorens
de rode club voorzien kon worden van een blauwe
rand.
Terecht is de PvdA zich bewust geweest van haar
bestuursverantwoordelijkheid als grootste fractie in de
raad, ook al was het verkiezingsverlies niet gering. Dat
zelfde geldt voor de WD. Beide partijen hebben mede
dankzij D'66 een Poolse landdag in Leiden voorkomen
en zorgen daarbij nog voor landelijk politiek nieuws.
De heilloze, scherpe polarisatie van de laatste vier jaar
links bewind maakt nu een geoede kans doorbroken
ie worden. Wanneer het CDA zich gematigd tegenover
dit college blijft op stellen kan zij wellicht over vier
jaar weer actief aan het college deelnemen. Een voor
alsnog gematigd kritische houding tegenover dit college
lijkt daarom niet alleen politiek het verstandigst, PvdA
en WD verdienen ook het voordeel van de twijfel, al
vormen zij dan een college van verliezers.
ARJEN BROEKHUIZEN
LVC-fUms
Het Filmhuis van het Leids Vrijetijdscentrum draait onder
het thema „Films uit de Derde Wereld" donderdag 7
september de Cubaanse film „Los Dias del Agua" (de
dagen van het water) van de regisseur Manuel Octavia
Gomez. Een verhaal over een eenvoudige boerenvrouw die
met water wonderen kan verrichten en daardoor een
gevaar wordt voor de artsen, apothekers en priesters, maar
ook voor de politieke autoriteiten, die dan ook korte
metten met haar willen maken.
Deze film is de eerste uit een cyclus die het Filmhuis
in de maand september op het doek brengt. De film begint
om 21.00 uur. Toegang 4,-. Voor leden van het LVC f 3,-.
,,A Streetcar named Desire
Het English Speaking Theatre Amsterdam speelt op vrijdag
8 september het toneelstuk „A streetcar named Desire" van
Tennessee Williams in de Leidse Schouwburg. Het stuk
wordt in het Engels gespeeld. Het handelt over de nare
situaties die kunnen ontstaan wanneer mensen wordt aan
geleerd dat een man mannelijk moet zijn en een vrouw
vrouwelijk; dat een vrouw haar zelfrespect verhest als ze
een slippertje maakt en een man afgaat wanneer hij zijn
vrouw niet overheerst. Om deze redenen kan de sterke
vriendschap die er bestaat tussen Stanley (Peter Mullen-
camp) en Blanche (Lesley Rosbach) zich niet verder ontwik
kelen. Aanvang 20.15 uur.
