Leidse Courant | 1978 | 4 september 1978 | pagina 5

PAUS AANVAARDT AMBT MET
INDRUKWEKKENDE VIERING

In opblaasboot je
de zee op: 4 doden

Politici zetten tanden in geluidshinder

Talenkennis van de
aankomende studenten
is ronduit gebrekkig"

Reddingspoging met leven bekocht

2-5 miljard
extra bezuinigen

BINNENLAND/BUITENLAND

LEIDSE COURANT/

MAANDAG 4 SEPTEMBER 1978 PAGINA 5

(Van onze correspondent)

ROME De eerste week van
het pontificaat van paus Jo
hannes Paul us I heeft een
paar aanwijzingen voor een
nieuwe koers opgeleverd. Dat
deze paus streeft naar een
versobering bleek gisteravond
duidelijk uit de plechtigheid
rond zijn installatie waarbij
o.a. de tiara, troon en draag

stoel ontbraken. Tijdens de
ontvangsten van diplomaten
en journalisten droeg hij ver
leden week een gewoon zil
veren borstkruis van massafa
brikaat: zijn gesmeed gouden
borstkruis heeft hij enkele ja
ren geleden afgestaan voor
een charitatief doel. Belang
rijker dan dit alles is een
passage in zijn toespraak tot
het corps diplomatique, waar

in hij als eerste paus uit de
geschiedenis omomwonden de
wens uitsprak voor een schei
ding tussen Kerk en Staat.

Tegen een dergelijke schei
ding, eeuwenlang in vele lan
den nagestreefd door als anti
klerikaal gedoodverfde politici
en in de Verenigde Staten
door Jefferson verankerd in
de grondwet, heeft de Kerk

De enige kardinaal die gisteren bij de gehoorzaamheidsbetuiging mocht blijven staan, waj
Nederlander Bernardus Alfrink. Knielen was voor de kardinaal, die wat moeilijk ter been i
niet mogelijk.

zich vroeger fel verzet. Later
heeft ze zich bij de feiten neer
gelegd, maar paus Johannes
Paulus heeft het onderscheid
tussen Kerk en Staat thans als
zeer gewenst aangemerkt. Aan
deze uitspraak wordt in Vati
caanse kringen grote histori
sche betekenis toegekend.
Nochtans was een groot aantal
staatshoofden en regeringslei
ders of hun afgezanten gister
avond aanwezig bij de paus
mis op het St. Pietersplein.
Onder hen was ook de Argen
tijnse president Videla. Tegen
zijn aanwezigheid was tevoren
fel geprotesteerd door Amnes
ty International en de Vati
caanse vakbonden, 's Morgens
vondt nog een protestdemon
stratie op de Piazza Navona in
Rome plaats. Het Vaticaan gaf
hem dezelfde behandeling als
andere staatshoofden. Neder
land werd vertegenwoordigd
door minister-president A. van
Agt en de minister van buiten
landse zaken, Van der
Klaauw.

Ongedwongen
begroeting

Voor het begin van de eucha
ristieviering bracht de paus
enige tijd in gebed door boven
het graf van Sint Petrus in de
naar hem genoemde kerk.
Voorafgegaan door 120 kardi
nalen begaf hij zich vervol
gens te voet naar het Sint
Pietersplein, waar een kwart
miljoen mensen van heinde en
ver was samengestroomd. Een
politiemacht van 10.000 man
zorgde onzichtbaar voor het
publiek voor de beveiliging.
Sommige toeschouwers zaten
's middags om twaalf uur al
op klapstoeltjes in de bran
dende zon te wachten. De
noorditaliaanse geboorte
streek van paus Johannes
Paulus liet door middel van
spandoeken en borden duide
lijk blijken dat ze royaal verte
genwoordigd was.
De installatie gebeurde op een
zeer eenvoudige manier. Kar
dinaal Pericle Felici legde de
paus het pallium op, een stola
met witte en zwarte kruisen
vervaardigd van de wol van
twee lammeren. Een bijna on-

Onder de hooggeplaatste gasten, die gisteren op het Sint-
Pietersplein in Rome de Pausmis bijwoonden. Devonaen zien (v.l.n.r
koningin Fabiola van België, koning Juan Carlos van Spanje en
zijn vrouw Sophie en groothertog Jan van Luxemburg met zijn
echtgenote Charlotte.

IfesCs

Carabinieri dragen een demonstrant het Sint Pietersplein af, nadat
hij had deelgenomen aan een demonstratie tegen de aanwezigheid
van de Argentijnse president Videla bij de ambtsaanvaarding van
paus Johannes Paulus I.

gedwongen karakter droeg de tafel zonder opsmuk. Op dat
begroeting der kardinalen met ogenblik brak spontaan een
wie de paus een voor een kort donderend applaus los van het
persoonlijk woord wisselde. publiek, dat een ding wel heeft
Na de zegen maakte de paus begrepen: Deze paus van de
een rondgang om het altaar, wereldkerk is een aardige
niet meer dan een eenvoudige vriendelijke dorpspastoor.

(Van een onzer verslag
gevers)
DELFZIJL Een dra
ma op de Dollard, de
binnenzee tussen Gro
ningen en Oost-Fries
land in Duitsland heeft
zaterdag waarschijnlijk
vier slachtoffers geëist.
Van twee hunner is het
stoffelijk overschot ge
boren. Het zijn de 48-ja-
rige Aldert Gernaat uit
Finsterwoide en de 31-
jarige Lutz Pohler uit
Deimenhorst bij Bre
men in Duitsland. Naar
de lichamen van twee
Duitse kinderen wordt
nog gezocht.

Er werd een grootscheepse
zoekactie georganiseerd
waaraan zowel de Nederland
se als de Westduitse waterpo-

litie deelnamen, ook werden
helikopters van de rijkspolitie
te Groningen en van de Luft
waffe van het eiland Borkum
ingezet.

De kinderen droegen zwem
vesten. Het is niet aan te ne
men, aldus de waterpolitie te
Delfzijl, dat de kinderen door
een boot zijn opgepikt. De
dode lichamen van Gernaat
en Pohler werden op een
zandbank ongeveer drie kilo
meter uit de kust gevonden.
Het is wel zeker dat Gernaat
de dood heeft gevonden tij
dens een poging de drie Duit
sers te redden, die in een
miniem opblaasbootje over
een woelige Dollard van
Nieuw-Statenzijl naar Emden
wilden varen.

Pohler kampeerde in een
klein tentje in Nieuw-Staten-
zi'jl. Zaterdagmiddag om
streeks één uur stapten hij en
de twee kinderen van naar
schatting zes en zeven jaar, in

het bootje dat nog zwaarder
werd belast door een aantal
volgepakte tassen en pro
viand. De sluiswachters waar
schuwden de Duitser. „Je
redt het nooit met dat boo
tje." Maar de man stond er
op dat de sluis voor hem
werd geopend. De sluiswach
ters gaven toe mede omdat de
kinderen goede zwemvesten
droegen. Het bootje had een
buitenboordmotor van plus
minus vijf pk. Het weer was
veranderlijk, af en toe buien
met veel regen en wind. Die
zelfde zaterdagochtend vroeg'
was Hildert Gernaat uitgeva
ren om op paling te gaan

Toen anderen omstreeks het
middaguur besloten de haven
op te zoeken liet Gernaat we
ten nog wat te willen blijven.
Niemand van de overige Fin-
sterwolder vissers maakte
zich daar zorgen over want
Gernaat stond alom bekend

'als een man die de Dollard
door en door kende. Hij had
bovendien al eerder zwaar
weer op het water met glans
het hoofd geboden. En het
weer werd opnieuw slecht op
de Dollard. Onder die om
standigheden moet Gernaat
het bootje van de Duitsers
zijn tegengekomen, dat toen
al lang niet meer tegen de
hoge golven op kon. Die mid
dag moeten de golven zeker
anderhalf tot twee meter
hoog zijn geweest.

Pohler had het ankertje uitge
gooid omdat wel duidelijk
was dat hij in dit weer nim
mer Emden zou bereiken.
Gernaat heeft hem geholpen
de plek herkenbaar te maken.
Hij bevestigde een boei en
een lege jerrycan aan de an
kerkabel en nam de drie op
varenden van het Seepferd in
zijn boot. Gernaats schip had
op dat moment als gevolg van
de hoge zee, water gemaakt.
Op het moment dat hij de
buitenboordmotor startte
schoot het scheepje met de
neus in de lucht. Het water
in de boot stroomde naar ach
teren, mede door het grote
aantal mensen in de boot ver
dween de achterkant onder
water, die daarop kapseisde.
De vader van Gernaat, de 72-
jarige Pieter Gernaat, die
vrijwel zijn hele leven op de
Dollard heeft doorgebracht,
trof de twee bootjes enkele
uren later ondersteboven lig
gend in het water aan. Ger
naat sr. pikte een tweetal tas
sen op uit het water en voer
haastig terug om hulp te ha
len bij de sluiswachterswo
ning. Niet veel later kwam de
grootscheepse actie op gang.

(vervolg van de voorpagina)

Worden de doelstellingen voor dat jaar gehaald dan wordt het
bedrag gebruikt waarvoor het bestemd is; zo niet dan wordt
het gebruikt voor verlaging van belastingen of sociale premies
en wordt het daarmee onderdeel van de totale bezuinigingsopera
tie.

De werkgevers zijn van oordeel dat de overheidsmaatregelen
getoetst moeten worden op hun effect voor de concurrentiepositie
van het bedrijfsleven. Een meer reële inschatting van de inciden
tele loonsverhoging (1,5 a 2 procent) is nodig.

Enkele andere voorstellen van de werkgeversorganisaties:

een nieuwe werkloosheidsverzekering die WW, WWV en RWW
vervangt met een in de tijd aflopend uitkeringsniveau.

omvorming van ziektewet en WAO tot één ziekteverzekering
nieuwe stijl;

herziening arbeidsongeschiktheidsmaatstaf: resterend arbeids
vermogen uit de WAO halen en onder de werkloosheidsverzeke
ring brengen:

ambtenaren moeten eveneens onder de werknemersverzeke
ring gaan vallen;

uitkeringen van AOW/AWW. WAO, AAW, AKW en ABW
waardevast maken; dit geldt ook voor de minimumuitkeringen.
Tenminste moet de huidige index worden omgezet in de gemeng
de loonprijs-index.

over alle uitkeringen voortaan dezelfde premies inhouden als
over het brutoloon van de werknemers.

Vandalisme op kerkhof

VAALS (ANP) - Een of meer
onbekenden hebben in de
nacht van zaterdag op zondag
een aantal grafstenen van het
joods-protestants kerkhof in

Vaals vernield. Over de om
vang van de schade is nog niets
bekend. De rijkspolitie stelt
een onderzoek in.

Vliegverkeer meer vertraagd

Schiphol ANP Acht vlieg
tuigen van Nederlandse lucht
vaartmaatschappijen met be
stemmingen in Zuid-Europa
zijn gisteren met vele uren
vertraging vertrokken als ge
volg van de stiptheidsacties
van de Franse luchtverkeers
leiders.

Een KLM-toestel met bestem
ming Palma de Mallorca had
de grootste vertraging, name

lijk zes uur. De andere machi
nes vertrokken met vertragin
gen van drie tot vijf uur naar
Palma, Ibiza en naar Portugal
en Joegoslavië.

De actie van de Franse ver
keersleiders zou tot vandaag
duren, maar als hun eisen niet
worden ingewilligd bestaat
echter de kans dat hun acties
later worden voortgezet.

Toch afscheid van burgemeester
Oude Pekela

OUDE PEKELA. Een aantal
inwoners van Oude Pekela, die
met verbazing ervan kennis
genomen hebben, dat b. en w.
van deze gemeente geen offi
cieel afscheid van oud-burge
meester Sake van der Ploeg
willen nemen, gaat toch een
waardig afscheid voor deze
omstreden man voorbereiden.
„Het gaat, aldus dit comité, om

(Van een onzer verslaggevers)

LEIDEN De rector-magnificus van de Leidse
Universiteit, prof. dr. D. Kuenen heeft vanmid
dag, bij de opening van het academisch jaar,
een felle aanval gedaan op het voorbereidend
wetenschappelijk onderwijs, het VWO. Hij be
klaagde zich met name over de geringe kennis
van buitenlandse talen en de wijze van stude
ren bij aankomende studenten. „Velen komen
naar de universiteit met een gebrekkig talen
pakket," aldus prof. Kuenen. „Met een Frans
studieboek hoef je bijna nergens meer aan te
komen. En zelfs de kennis van het Duits is in
vele gevallen pover."

Een staflid van de subfaculteit scheikunde zag
zich notabene genoodzaakt een Duits leerboek
voor de studenten te vertalen in het Nederlands.
„Hoe gaan deze jongelieden straks de Neder
landse cultuur en wetenschap uitdragen naar de
buurlanden? Nederlands spreekt men buiten
ons taalgebied bijna niet. Willen we blijven
communiceren, dan moeten we andermans talen
spreken," aldus de Leidse rector. „Het toegeven
aan gemakzucht van jonge mensen, die nog niet
kunnen inzien wat de consequenties zijn van
hun zorgeloosheid, of hun luiheid, is bescha
mend voor degenen die verantwoordelijk zijn
voor de voortgang van dit proces van verpaupe
ring."

Professor Kuenen constateerde verder dat de
grote zorg die aan de studie van de eerstejaars
wordt besteed, niet de waardering van alle
studenten geniet. „Er wordt te weinig gebruikge-

maaKt van de geboden gelegenheid, en met
name het volgen van college's, praktika en
werkcolleges is te gering. Er is een aanwijzing
dat het falen van veel studenten niet alleen ligt
aan de universitaire organisatie, als wel aan de
misvatting over wat studeren nu eigenlijk is, bij
aankomende studenten."

Ook op de overige Nederlandse hogescholen en
universiteiten is vandaag het academisch jaar
geopend, behalve op de Erasmus-universiteit in
Rotterdam. Daar gebeurt dat op 11 september.
Een aantal rectores zit de huidige opbouw van
het wetenschappelijk onderwijs en de (rege-
rings)-visie op de toekomst niet lekker. Prof. dr.
M. Janssen, de scheidende rector-magnificus
van Groningen zei: „Het belang is in de eerste
plaats dat er hoognodig een lange termijn-visie
moet komen op het hoger onderwijs, en in de
tweede plaats dat hervormingen zo'n plan niet
in de weg moeten staan."

De voorzitter van het bestuur van de Nijmeegse
universiteit, ir. Van Lieshout, was van mening
dat een raamwet en een staatscommissie voor
het hoger onderwijs een betere weg vormen
naar hoger onderwijs dat is aangepast aan de
behoeften van de maatschappij in de komende
decennia, dan de weg die nu wordt gevolgd.
„Het structurele antwoord op het beginsel 'ho
ger onderwijs voor velen', is niet gegeven,"
aldus ir. Van Lieshout. „De nood van heden
frustreert de visie op en de discussie over het
onderwijsmodel van morgen."

een fatsoensnorm. We hebben
hem destijds met feestelijkhe
den ingehaald, nu moeten we
hem uitluiden. Ondanks verve
lende gebeurtenissen is er on
der de burgerij toch veel waar
dering voor deze man".

Oud-burgemeester Sake van
der Ploeg, voormalig kamerlid
en NW-bestuurder, heeft bij
verschillende groepen in Oude
Pekela als burgemeester nogal
wat weerstanden opgeroepen,
en daardoor veel spanningen
opgeroepen. Dit leidde tot zijn
ziekte, waardoor hij met ziekte
verlof en thans met ontslag
gegaan is.

Een lagedrukgebied, dat zich
hardnekkig boven Scandinavië
handhaaft, blijft nog steeds
van betekenis voor het weer in
ons land. Ook morgen komt er
nog geen verandering in de
noordwestelijke luchtstroming,
die daar het gevolg van is. Er
zal vrij veel bewolking zijn,
maar het blijft op de meeste
plaatsen wel droog. In de Scan
dinavische landen, vooral in de
1 zuidelijke gebieden is het nu al
l dagenlang onstandvastig weer.
Veel bewolking, perioden met
I neerslag en langs de kusten
i van Zuid-Noorwegen en Dene-
I marken veel wind. Boven Por
tugal, Spanje en Zuid-Fran
krijk kwamen vanmorgen en
kele kleine storingen voor, die
daar plaatselijk regenval ver
oorzaakten.

Vooruitzichten woensdag: Zon
nige perioden, maar later
plaatselijk regen. Iets hogere
middagtemperaturen. Weers
vooruitzichten in cijfers: voor
woensdag: Aantal uren zon: 0
tot 7. Min. temp.: omstreeks 10
graden. Max. temp.: omstreeks
18 graden.

Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 90 procent.
Kans op een geheel droog et
maal: 60 procent

Weerbericht van

Grote deelname

airborne-

wandeltoeht

Oosterbeek ANP De airbor-
ne-wandeltocht, die zaterdag
voor de 32ste keer in Ooster
beek is gehouden ter herden
king van de slag om Arnhem
in de Tweede Wereldoorlog,
heeft ruim 26.000 deelnemers
getrokken. Dat is iets minder
dan vorig jaar. De wandelaars
konden afstanden lopen van
10, 15 en 25 km. Het airborne-
museum in Oosterbeek, dat in
mei van dit jaar werd geopend,
maakte zaterdag van de gele
genheid gebruik de 50.000ste
bezoeker na de opening te ver
welkomen.

(Van onze parlementaire redactie)

DEN HAAG De Tweede Kamer begint mor
gen met de behandeling van een ontwerp-Wet
Geluidhinder. Drie jaar geleden kwam de toen
malige minister Vorrink al met zo'n ontwerp,
maar dat ontmoette toen van alle kanten veel
kritie. Het zou financieel onhaalbaar zijn, was
te perfectionistisch en legde te veel macht bij
de centrale overheid. Mede op basis van een
onderzoek door het adviesbureau Twijnstra en
Gubbe is het wetsontwerp daarom flink gewij
zigd. na drie jaar kunnen de politici er nu dan
hun tanden in zetten.

Enkele schoten voor de boeg zijn al gegeven.
Zo vindt de PvdA-fractie in de Tweede kamer
dat ook het reclamevliegen zou moeten worden
aangepakt. De betrokken bedrijven hebben hie
rop al met het woord „onzinnig" gereageerd.
Deze overlast zou niets voorstellen bij die van
een doorsnee-auto.

Geluidshinder (anders dan de grote Van Dale
voorschrijft spreekt het wetsontwerp van geluid
hinder, dus zonder „s") is in ons dichtbevolkte
land een actueel probleem. Vorige week nog
bracht een onderzoek van het CBS aan het licht
dat een kleine drie miljoen Nederlanders last
heeft van burengerucht Het heeft eigenlijk lang

geduurd voor de wetgever zich op dit terrein
heeft durven wagen.

Opvallend is echter dat het wetsontwerp zich
nog steeds voornamelijk tot de industrie richt.
En dat terwijl enquêtes uitwijzen dat het ver
keer en de buren veel grotere boosdoeners zijn.
Maar de Wet Geluidhinder wordt een technisch
stuk, er zit geen opvoedend element in. Het
privé-gebruik van allerlei lawaaierige dingen
blijft onbesproken.

Het oorspronkelijke ontwerp van de toenmalige
minister Vorrink was een zeer perfectionistisch
stuk, allerlei zaken werden tot in detail geregeld.
In de versie van minister Ginjaar zijn wel
diverse vereenvoudigingen aangebracht, maar
de structuur van het oude ontwerp is gehand
haafd. Er zijn nog steeds drie methoden om
overlast van geluid te beperken of te voorko
men. De eerste probeert de bron van het geluid
tc bestrijden (motor kalmeren of afdekken
bijv.), de tweede richt zich op de geluidsover
dracht (een aarden wal om een woonwijk), de
derde beziet de ontvangst (gebouwen voorzien
van geluidsisolerend materiaal). Deze drie be
strijdingswijzen gezamenlijk geschieden vanuit
een indicatief meerjarenprogramma, dat door

de minister elk jaar voor de eerstvolgende perio
de van vijf jaren moet worden vastgesteld.
De belangrijkste wijziging lijkt de vrij pincipiële
keus voor een minder centralistische aanpak. In
het oude ontwerp had vooral de centrale over
heid bijvoorbeeld veel te zeggen over het vast
stellen van geluidsnormen en het treffen van
saneringsmaatregelen. Nu zijn deze bevoegdhe
den terechtgekomen bij Gedeputeerde Staten.
Een zekere coördinatie is er nog wel, want
eventuele afwijkingen van de normen zullen aan
de goedkeuring van de minister onderworpen
zijn.

Een van de grootste moeilijkheden is de geluids
overdracht, met name de zogenaamde zonering.
Geluidshinder door wegverkeer kan men bij
voorbeeld tegengaan door de afstand tussen weg
en woning te vergroten. Binnen dergelijke zones,
ook om industrieterreinen e.d., mag het geluid
sniveau bepaalde waarden niet overschrijden.
Op dit punt bevat het nieuwe ontwerp verbete
ringen. Zo hoeft een bedrijf, waar om heen de
zonering nog niet definitief vaststaat, niet meer
jarenlang te wachten op een vergunning. De
werkgevers hebben al met al enige reden om
zich over het ontwerp-Ginjaar positiever uit te
laten dan drie jaar geleden het geval was.

Maar er blijven nog genoeg punten van twijfel

Zo zijn er geen strafbepalingen bij overtredin
gen van de Wet Geluidhinder. Alleen bij de
rechter kan de bevolking ageren. En dan is het
dikwijls te laat om de plannen van de ontwer
pers nog tegen te houden.

Ook het financiële aspect zal nog wel problemen
geven. Minister Ginjaar heeft zelf eens het
totaalbedrag van 2,5 miljard genoemd. Het is
de vraag in hoeverre het bedrijfsleven hiermee
kan worden belast, onder het milieurechtelijk
motto „de vervuiler betaalt". Dat past niet goed
in de politiek van het kabinet-Van Agt om het
bedrijfsleven zo veel mogelijk te ontzien. Maar
ook de gemeenschap kan er bij een taktiek van
bezuiniging eigenlijk nauwelijks voor opdraaien.
Een ander bezwaar is dat met deze nieuwe wet
de milieuwetgeving weer wat meer verbrokkelt
De drie belangrijkste wetten op milieugebied -
de hinderwet, de wet op de verontreiniging van
het oppervlaktewater en de wet inzake de lucht
verontreiniging - hebben ieder een eigen syste
matiek, met allerlei soorten heffingen om aan
de nodige gelden te komen. De Wet Geluidhin
der lijkt niet te gaan bijdragen aan de noodzake
lijke samenhang in de milieuwetgeving.

vanmorgen 7 uur

Mu. Nllë

Klagen'lurt mist
Kopenhagen regen

sr.