Meer aandacht van technische
hogescholen voor bedrijfsleven
Nieuw hoogtepunt
BEURSOUERZICHT
Om het benzineverbniik
te drukken moet uafentoe eens
naar uw banden kijken.
Oliereserve niet
onuitputtelijk
NOM-directeur ir. Wisman:
TEKST EN UITLEG
OVER DE WIR
Shell helpt,deel 8
FINANCIËN
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1978
Van onze correspondent
Leek „Er is een waarneem
bare veranderde opstelling
van het technisch-wetenschap-
pelijk onderwijs te bespeuren
ten opzichte van de industrie
en de daar aan de orde zijnde
ontwikkelingen. Deze opstel
ling van de technische scholen
is opvallend, temeer daar dit
in het verleden heel anders
lag", aldus ir. H. H. Wisman,
directeur van de NV Noorde
lijke Ontwikkelings Maat
schappij, bij de presentatie
van het jaarverslag '76 - '77 in
Leek.
Vroeger, zo stelde de NOM-di
recteur, besteedde de weten
schappelijke staf circa 50 pro
cent van hun tijd aan onder
wijs, de andere helft van de
tijd werd besteed aan onder
zoek. „Dit onderzoek werd
daarbij niet uitsluitend, maar
wel in belangrijke mate, ge
richt op het onderwijs, zonder
enige prioriteit aan ht bedrijf
sleven en de ontwikkeling
daarvan. In een dergelijke pas
sieve opstelling van het tech
nisch wetenschappelijk onder
wijs leidde ertoe dat de vraag
van het bedrijfsleven min of
meer bepalend was voor de
intensiteit van de telatie. Bo
vendien was de vraag vrijwel
uitsluitend beperkt tot de gro
tere ondernemingen", aldus de
heer Wisman.
Alhoewel de directeur terecht
opmerkte dat de ruimte binnen
de technische hogescholen voor
wetenschappelijk onderzoek, in
vergelijking tot vroeger duide
lijk in de verdrukking zit, mo
gen wij op een betere relatie
met TH's hopen. „Zo kan er
gezamenlijk gezocht worden
naar projecten, die zowel tege
moet komen aan de behoefte
van het bedrijfsleven, als aan
de verlangens van het onder
wijs". Bij de NOM zijn op dit
moment twintig onderzoekpro
jecten onderhanden. Bij een
niet nader genoemd aantal
daarvan is het technisch-weten-
schappelijk onderwijs inge
schakeld. De Noordelijke Ont
wikkelings Maatschappij juicht
die veranderende opstelling
van de technische-wetenschap
toe, omdat de maatschappij
vindt dat Noordelijke onderne
mingen in het algemeen te wei
nig gebruik maken van de mo
gelijkheden, die universiteiten,
hogescholen en instellingen als
TNO kunnen bieden.
Het Noordelijk bedrijfsleven
wordt gekenmerkt door een
groot aantal relatief kleine on
dernemingen. Dergelijke on
dernemingen hebben in het al
gemeen minder mogelijkheden
voor research en ontwikke
lingsactiviteiten, aldus het jaar
verslag. De NOM die voor zich
op dit terrein een grootse taak
ziet weggelegd: „Door speur
werken naar nieuwe produc
ten, technologische vernieu
wing, licenties en octrooien
wordt er naar gestreefd bouw
stenen aan te dragen voor pro
jecten in samenwerking met
derden. Voor eigen bedrijf en
voor nieuwe productiemoge
lijkheden in bestaande bedrij
ven", zo meldt het jaarverslag.
Volgens het jaarverslag valt er
ook een accentverschuiving te
constateren in de activiteiten
van de NOM. Die verschuiving
neigt dan in de richting van het
adviseren. Ook dat noemt de
heer Wisman een verheugende
ontwikkeling omdat vele pro
blemen binnen het Noordelijk
bedrijfsleven veelal toegechre-
ven kunnen worden aan „on
voldoende managementkwali
teiten aan de top van de onder
neming".
Het al genoemde begrip inno
vatie, zo blijkt uit de toelich
ting wordt hierbij niet alleen
bedoeld in de zin van research
naar nieuwe hoogwaardige
producten, maar ook in de zin
van een nieuwe kijk op mana
gement. Met het lokken van
buitenlandse bedrijven naar de
Noordelijke regionen van ons
land heeft de NOM geen resul
taten kunnen boeken geduren-,
de de verslagjaren. Er wordt
meteen bijgezegd, dat de ver
wachtingen op dit punt ook
voorlopig maar op een laag
pitje moeten worden gezet, en
tenminste op korte termijn.
Want, zo meldt het jaarverslag
„de relatiekring in Japan en de
VS werd verder uitgebreid".
Afgelopen maandag
werd er op het Damrak
een mijlpaal bereikt. Het
algemene ANP-indexcij-
fer kwam die dag op 100.
We moeten tot 1976 te
ruggaan om een hoger
indexcijfer te zien. Op 5
februari van dat jaar
werd het 105,6. Later in
het jaar is het cijfer
schoksgewijs teruggelo
pen tot 80,6 op 13 okto
ber om daarna met ups
en downs (op 4 mei 1977
was het 99,5) tot het hui
dige peil op te lopen.
De stijging die het cijfer naar
de honderd bracht, is praktisch
te dankèn aan de sterk meeval
lende resultaten in het eerste
halfjaar van de internationale
concerns, van de banken, de
uitgeversmaatschappijen en
van verscheidene andere on
dernemingen. Ook de resulta
ten van de scheepvaartmaat
schappijen vallen de beurs
als de verwachtingen er bij
worden getrokken bij nader
inzien mee. Veel positieve be
drijf sberich ten dus in de twee
de helft van augustus die voor
een onverwachte koersstijging
hebben .gezorgd.
De hoos had dan nog een zich
zelf versterkend effect doordat
kopers in de markt stapten die
bij het zien van de koersstijgin
gen niet achter wilden blijven.
Voorts liet Wall Street zich de
vorige week van de goede kant
zien en zakte de dollar niet
verder.
De willige stemming was afge
lopen dinsdag plotseling ver
dwenen. Een lichte reactie zette
in die op woensdag voortduur
de. Er waren tegenkrachten
ontstaan, die sterker bleken te
zijn dan de zo gunstige be
drijf sberich ten. De dollar zakte
dinsdag plotseling in, waarna
woensdag een verdere daling
volgde. En dat door het bericht
uit de Verenigde Staten dat er
in. juli een onverwacht groot
tekort van circa 3 miljard dol
lar op de handelsbalans was
geweest. Met een slag ver
dween het vertrouwen in de
pogingen van de Amerikaanse
regering pm door een aantal
maatregelen de dollar te steu
nen. De invoer vooral van
olieprodukten is veel te
groot en zolang de Amerikaan-
se regering er niet in slaagt om
die invoer terug te dringen
blijft de dollar wankel.
Niet alleen de dollar reageerde,
ook Wall Street viel terug door
de ongunstige cijfers van de
handelsbalans maar ook door
het verder stijgen van de rente,
wat gezien wordt als een ver
der oprukken van de inflatie.
Wij willen verder nog aanhalen
dat de minister van Economi
sche Zaken zich deze week in
een toespraak heeft afgevraagd
of het wel tot alle groepen van
de bevolking is doorgedrongen
hoe gevaarlijk de situatie
terwijl hij verder zei dat her
stel van de uitgeholde positie
van het bedrijfsleven noodza
kelijk is om de bestaande wer-
gelegenheid te handhaven. Ook
werd deze week het rapport
bekend dat de internationale
economische organisatie Unc
tad heeft uitgebracht: er be
staat weinig kans dat de werel
deconomie in de komende
achttien maanden een krachtig
herstel zal laten zien met sterk
toenemende investeringen, een
duidelijke vermindering van de
werkloosheid en een belangrij
ke uitbreiding van de wereld
handel. De tegenkrachten
drukten het algemene ANP-in-
dexcijfer naar 99, een terugslag
die in feite erg meeviel. Het
betekent dat de ondertoon van
de markt goed is gebleven, dat
het vertrouwen van de beurs in
de markt niet geschokt is. Dit
kwam donderdag al tot uiting.
Wall Street was woensdag niet
verder teruggelopen, de dollar
was niet verder gedaald, de
berichten uit het bedrijfsleven
bleven gunstig. Dit resulteerde
donderdag in een lichte ople
ving, vooral bij de internatio
nale fondsen waardoor het al
gemeen ANP-indexcijfer die
dag weer naar 99,5 liep.
Tot de verrassing van de week
behoorde de koersvorming van
de scheepvaartfondsen. Eind
vorige week maakte Neder
landse Lloyd bekend dat de
winst in het eerste halfjaar tot
ƒ9 miljoen was gedaald tegen
goed 44 miljoen in het eerste
halfjaar van 1977. Die terug
slag was in belangrijke mate te
wijten aan de waardevermin
dering van de dollar. Als pleis
ter op de wonde deelde het
bestuur mee, dat het voor het
tweede halfjaar minder somber
is gestemd omdat er wat meer
scheepvaartaktiviteiten worden
verwacht^ En deze week maak
te de KNSM bekend dat in het
eerste halfjaar quitte werd ge
speeld tegen een verlies van
enkele miljoenen guldens in
het eerste halfjaar van 1977.
Voor geheel 1978 wordt op een
bescheiden positief resultaat
gerekend.
Deze week was er opnieuw
kooplust met als resultaat, dat
de KNSM van donderdag op
donderdag met 10,50 steeg tot
97,50. Nederlandse Lloyd met
10,80 tot 88,50 en Van Om
meren (die later in de maand
de resultaten bekend zal ma
ken) met 10,- tot 153,50.
De internationale fondsen Ko
ninklijke Olie, Unilever en
Hoogovens konden zich goed
handhaven op het peil van vo
rige week. Philips steeg zelfs
1,20 tot 28,80 op donderdag
en AKZO 1,80 tot 34,80. Bij
de banken was wat meer bewe
ging, met uitzondering van de
op de plaats rust houdende Al
gemene Bank Nederland en
Amro-bank stegen de Neder-
landsche Credietbank en Sla
venburg enkele guldens en Ne-
derlandsche Middenstands-
bank ging zelfs 4,50 naar bo
ven tot ƒ311,- op donderdag.
Daarentegen waren in de ver-
zekeringshoek de verschillen
maar gering.
Van de hypotheekbanken heeft
de Friesch-Groningse Hypo
theekbank bekend gemaakt dat
de winst in het eerste halfjaar
met 15 procent tot goed 19
miljoen was gestegen. Op de
koers had dit, vergeleken met
verleden week, geen uitwerk
ing.
Tegengesteld was de ontwikke
ling bij de uitgeversaandelen.
Elsevier en VNU zakten (de
mooie resultaten waren kenne
lijk al voordien in de koersen
verwerkt) maar Audet, ICU,
Kluwer, Ned. Dagblad Unie,
Telegraaf en Wegener konden
oplopen.
Teleurstelling bij de papieraan
delen. Van Gelder die een
winst van bijna 6 miljoen in
het eerste halfjaar had (vorig
jaar een verlies van bijna 15
miljoen) zakte bijna ƒ5,- en
ook hier had de stijging al
eerder plaatsgevonden. Maar
Kon. Ned. Papierfabrieken
dook 10,- naar beneden tot
44,50. Deze week werd name
lijk uit het jaarverslag van de
NOM bekend dat dochteron
derneming Okto (51 procent
belang van de KNP) een verlies
van verscheidene miljoenen
had geleden.
Bij de bouwfondsen valt een
regelmatige stijging van Brede-
ro Verenigde Bedrijven op.
Donderdag was de notering
341,-. Een maand geleden was
dit nog circa 280,-. Een ander
bouwfonds dat geleidelijk in
koers oploopt is Volker. Don
derdag 155,-. Dit bedrijf zal
t.z.t. met Stevin fuseren.
Op de öbligatiemarkt waren de
koersen min of meer tot rust
gekomen al noteerden ver
scheidene leningen van de
Bank van Nederlandse Ge
meenten wat hoger. De 8 1/2
procentslening van Westsanen,
uitgegeven tot honderd drie
kwart is er goed ingegaan. Hoe
het de acht procents Amroban-
klening uitgegeven tegen hon
derd en een is vergaan, zullen
we volgende week wel aan de
weet komen.
Scheepvaart weer vast
AMSTERDAM 31 aug. Op
een overwegend beter Damrak
was het donderdag de scheep
vaartsector die het meeste op
viel. Dit keer was het Van Om
meren die vooropliep met een
bijna 4 hogere opening op
153,80. KNSM zette de opmars
van woensdag voort met 2,80
op 98, terwijl Nedlloyd 90
cent beter was op 88,90.
Van de internationale waarden
ging Unilever 1,20 omhoog
naar 127,90 en Kon. Olie een
gulden naar 135,50. Akzo was
een dubbeltje beter op 34,20,
Hoogovens een halve gulden op
40,30 en PhiÜDS 20 cent op
28,70. KLM won -80 cent op
155,30, terwijl Heineken 1,50
'duurder werd op 109,30.
Deli was iets lager, waartegen
over een winst stond voor HVA
van 60 cent op 60,90. De
banken waren eveneens licht
verdeeld met 40 cent winst
voor AMRO bank en een ver
lies voor ABN van een halve
gulden. Bij de staatsleningen
hadden kleine verliezen de
overhand.
De lokale markt lag er redelijk
bij. De opvallendste verschui
ving deed zich hier voor bij
Het papierfonds vóel
ruim 4 terug naar 44,50. De
toestand rond de meerder
heidsdeelneming Okto, door de
KNP nog als redelijk optimis
tisch beoordeeld, blijkt volgens
het jaarverslag van de NOM
slechter te zijn dan werd aan
genomen. KNP kreeg hiervan
nu de rekening gepresenteerd.
Elsevier, die een winststijging
van 19 pet heeft bekendge
maakt, ging desondanks 6,50
terug. Friesch-Groningsche Hy
potheekbank liep onder in
vloed van de goede halfjaarcij
fers 4 op naar 125,50.
Snoepfabrikant Kiene was in
herstel, terwijl ook fondsen als
Blydenstein Willink, Inventum,
Bergoss en Jean Heybroek het
goed dederr. Daartegenover
stonden wat grotere verliezen
bij Verenigde Glas en Van der
Vliet-Wernink.
Op de actieve markt bleven de
koers gedurende beurs tijd
dicht bij huis. De staatsfondsen
begonnen wat aan te trekken.
Donderdag kon worden inge
schreven op een 50 min grote,
15-jarige, 8,5 pet lening van
Wessanen tegen een koers van
100,75 pet De lening gaat er,
om in Wessanenstijl te blijven,
in als koek, zo werd gezegd.
AMSTERDAM (ANP) De
Amerikaanse Exxon Corpora
tion heeft nooit beweerd dat de
oliereserves van de wereld vrij
wel onuitputtelijk zouden zijn.
De maatschappij is juist van
mening dat energiebesparing
noodzakkelijk is om de be
schikbare reserves niet te snel
uit te putten. Dit heeft Esso
Nederland BV meegedeeld in
een reactie op een bericht in
het Franse ochtendblad Le Ma-
tin, dat een zeer optimistisch
beeld gaf van de hoeveelheden
olie die nog voorhanden zij op
de wereld.
Le Matin publiceerde maandag
een uittreksel van een „ver
trouwelijk" Exxon-rapport,
waarin de wereldoliereserve
werd geschat op 430 miljard
ton. Het betreffende rapport
(„Exploration in Developing
Countries") is niet vertrouwe
lijk, zo zegt Esso Nederland, en
is gebaseerd .op mondelinge
verklaringen van Exxon-perso-
neel voor Amerikaanse over
heidsinstanties.
In het rapport wordt een over
zicht gegeven van de schattin
gen van een groep van 28 olie
deskundigen die vorig jaar op
de wereld-energieconferentie in
de Turkse stad Istanboel hun
mening hebben gegeven over
de mogelijke oliereserves ter
wereld. Hun ramingen liepen
uiteen van 170 miljard tot 430
miljard ton. Tweederde van de
ramingen bestreek een marge
van 230 miljard tot 300 miljard
ton.
Zakrekenmachine sterk in opmars
(Van onze economische redactie)
DEN HAAG Ruim een kwart van alle Nederlanders boven
de vijftien jaar lost zijn rekenprobleem op met een zakrekenma-
chientje. Het apparaat is het meest gewild bij mannen (64 proc.)
in de leeftijdsgroep van 20 tot 24 jaar.
Dat blijkt uit een onderzoek dat het Hilversumse bureau Into-
mart eind vorig jaar onder 2.500 Nederlanders heeft ingesteld.
Zo werd ook duidelijk dat zeventien procent van alle bezitters
van zakrekenmachines het apparaat elke dag gebruiken. Als
belangrijkste nadeel van de zakrekenmachine kwam het verkeerd
aanslaan naar voren. Veel gebruikers vinden de toetsen te dicht
op elkaar zitten. Braun, opdrachtgever van het onderzoek, is
inmiddels begonnen met de ontwikkeling van een geperfectio-
neerder systeem, waarbij deze problemen uit de wereld worden
geholpen.
(Van onze sociaal-economische
redactie)
DEN HAAG - Het verbond
van Nederlandse Ondernemin
gen (VNO) heeft in verband
met de grote belangstelling
voor de VNO-bijeenkomsten
over de Wet op de Investerings
rekening (WIR) nu ook een
boekje over deze materie uitge
bracht.
Onder de titel "WIR-wijzer"
worden allerlei praktische kan
ten van de WIR behandeld,
voorbeelden gegeven en de ver
banden met de selectieve inves
teringsregeling (SIR) en de in
vesteringspremieregeling (IPR)
toegelicht. De voorlichting
richt zich hoofdzakelijk op de
beantwoording van concrete
vragen uit de bedrijven door
deskundigen van het VNO en
van het ministerie van econo
mische zaken.
Het 39 pagina's tellende boekje
is te verkrijgen bij de afdeling
documentatie van het VNO en
kost vijf gulden.
ADVERTENTIE
't Mag vreemd lijken, maar het
is echt waar: twee oorzaken van
een te hoog benzineverbruik
hebben te maken met uw banden.
Als b.v. de bandenspanning
te laag is,verbruikt u gauw een
paar procent meer benzine dan
nodig is.
Meer informatie daarover vindt
u in „Shell helpt,"deel 8.
Shell helpt
opeenSy.ll
verkooppunt.
Als de voorbanden onregelmatig slijten, is waarschijnlijk deuitlijning
ontregeld:dat betekent extra wrijving, dus méér benzineverbruik.
DONDERDAG 31
Actieve aandelen VK
AKZO 20 34.10
ABN 100 375.00
Amro 20 80.90
175,50
174,50
107,80
101.00
39,80
60,30
95,20
154,50
134,50
109.10e
88.00
150,00
28.50f
177.00
AUGUSTUS 1978
OPENING SL KOERS
34.20
374.50
81.30
135.10
176.00
175.00
109,30
Ommeren Cerl
Philips 10
Robeco 50
123.9
101
40,30
88.90
153,90
20.70
177.50
143,00
175.80
175.00
109.70
102.40
40,20
60,90
97,50
155.40
135.60
110,00»
88,50
153.50
28.80f
177.50
143,00
123,90
127,50
Binnenlandse Obligatie*
110,00 110.00 5 25 id 64 I-89
111,50 111.50 5 25 id 64 II
106.70 106.70 5 00 id 64-94
8 75 id 76-96
8 00 id 70-95
8 00 id 71-96
7 75 id 77-92
7 50 id 69-94
7 50 id 71-96
7-50 id 72-97
7 50 id 78-93
7 50 id 78-88
7 50 id 71-81
7 20 id 72-97
7 00 id 66 1-91
7 00 id 66 II
7 00 id 69-94
6 50 id 68 I-93
6 50 id 68 II
6 50 id 68 III
6 50 id 68 IV
6 25 id 66-91
6 25 id 67-92
6 00 id 67-92
105,60
106.40
104,70
104,40
104,00
103,50
103,50
102.20
102,20
102,20
102,80
103,00
103,20
102,30
107,30
106,40
105,60
103,60
102,20
102,20
102,20
102,80
103,00
103,20
102,50
50 id 60 I-85
50 id 60 II
50 id 63-93
25 id 59-84
25 id 60-90
25 id 61-91
25 id 63 I
25 id 63 II
00 id 61-86
00 id 62-92
3 75 id 53-93
3 50 k
I. 47
99,80 99,90
3 50 id 53-83
3 25 id 48-98
3 50 id 56-86
3 25 id 50-90
3 25 id 54-94
3 25 id 55-95
3 25 id 55-85
3 00 id Grb
3 00 id 37-81
3 00 id Grb 46
11 00 BNG 74-81
95,90
89,80
93,50
94,00
87,00
86,50
85,30
83,30
79.00
94.70
9 5(7 BNG 76-01
9 00 id 75-00
8 75 id 70-90
8 75 id 70-95
8 75 id 75-00
8 75 BNG 77-02
8 50 id 70-85
8 50 id 70-95
8 50 ib 73-98
Binnenlandse aandelen
Ass St R dan
AUDET
Aut Ind Rt
Ballast-N
BAM
Batenburg
Beek, van
Begemann
Boer Druk
Bols
BosKaJis
167,00
53,00e
113.80
300,00e
315,00e
220,00
128,00
285,00
104,90
690,00
2005,00
400,00
92,00
100,00
81,00
270,50
1285,00
1270,00e
332,00
330,00
75,70
174,00
1390,00
85,00
78,50
263,00
264,00
25,20
39,70
373.00
239,00
36,00
314,00
312,50
217,50
143,00
91,50
34,10
970,00
121.50
Naeff
Nat. Grondb
NBM-Bouw
2000,00
114,50
91.40
395,00
610,00b
177,50
78.60"
170.00
130.80
272,00
1270,00
1260,00
335,00
334,50
75.00
174.50
1400,00
84,00
78,50
265,00
266,00
25,30
39,80
1860,00
1100,00
52,40
58,50
187,00
376.00
242,50
Océ v.d.Gr
OGEM Hold
Orenstein
Rademakers
Reesink
Reeuwijk
Reiss en Co
RIVA
id eert
Rohte disk
Rommenhóll
Rijn-Schelde
Sanders
Sarakreek
Schev Expl
Schlumberger
Schokbeton
Schuitema
Schuppen
Grasso™'
222.00
145,50
92,00
33,90
951,00
125.30
73,20
112.00
119,50
82.00
94,80
185,00a
85,00e 86,50
184,00
119.C0
26,10
91,00
13,50
230,50
95,50
5aoo
738.00
112,00e
100,60
100,30
15,20
48.70
111,50e
186,00
121,00
26.50e
50,00
745,00
114,50
103,00
160.00e
102,60
93,30
91,40
91,70
87.40
95.90
90,00
93.50
88,10
86,50
94.00
87,00
86,50
85,30
84.90
92.00-
92,00
78,00
85.70
81,30
79,00
93,50
106,90 1 06,90
114,60 114,80
106,20 106,40
104,40
109,20
107,10
112.40
104,40
109,10
107,20
107,70 107,60
106,10 106,10
106,00 106,00
107.00 107,00
104,40 104,40
800,00
610,00
36,00
87,00e
57,90
31,00
418,00
101,00b
62,00
281,00
118,20
51,00
51,30
72,30
175,50
33,70
247.00
160,50
247,00
124,80
171,00
425,00
193,00
110,50
950,00
1110,00
147,50
259,00
65,00f
127.00
800,00
600.00
35,00
87,00f
58,50e
31.30
417.001
100,20e
62,20e
280,50
211,00
219,00
1235,00
117,80
51,00
51,00
72.50
175,50
34,10
245,00
244.00
126,70
171,00
425,00
195,00
112,00
950,00
1105,00
146,00
101.00e 101.00e
146,50
199,00e
346,50
279,00
199,00e
172,00e -
127,50
96,00
82,50
103,00
115.00
57,50
110,20
16,30
86,00
63,50
85,00e
85,00e
78,20
392,50
100.20
61.80
140,00
Blnn Bell. VG
B.O.G.
B ree vast
Converto
Sumabel
Tokyo PH(S)
327,00
73.50e
175.00
97,50
120,50
136,00
179,00
183,00e
187,50
530,00
131,00
465,00
147,00
124,00
513.00
98,00
77,80
55,00
102,50
146,00
101,00
125,00
121,50
136,50
179,00
179,50d
191.00
530,00
131.00
465.00
147,50
122,00e
514,00
93,00
78,30
149,10
101,00
125.50
ANP-CBS gemiddelde
(1970 100)
Int Conc. 83.10 83.40
Industrie 90.40 92.30
Sch - en l.vrt. 99,80 105.80
Banken 274.40 274.40
Verzekering 153,00 144.60
a laten
b bieden
d exdividend
e - gedaan-bieden
