Zorgen in België over
teruggang bloementeelt
GROENTE FRfHT
#EMEI\I B#LLEIM
Kassenteelt Sovjet-Unie
nóg in de kinderschoenen
w
VEEL KWEKERIJEN VEROUDERD
Gezondheid voorop bij
kleurrijke CBT-reclame
groente in West-Duitsland
9?
PAPRIKAMARKT ONVERANDERD
BLOEMENBEDRUF KOMT WEER OP GANG
BOLLENVAK HEEFT EIGEN RECHTBANK
LEIDSE COURANT,
MAANDAG 21 AUGUSTUS 1978 PAGINA 9
Brussel In België maken
de bloementelers en de han
delaren zich zorgen over de
gang van zaken. Het meest
opvallende is een teruggang
in de eigen teelt en ander
zijds toename van de import.
Gevreesd wordt dat binnen
niet lange tijd beiden op vrij
wel gelijk niveau zullen lig
gen en dus de eigen teelt
even groot is als de import
van bloemen.
In 1977 maakte de Belgische
import reeds 68 procent uit
van de Belgische produktie-
waarde en moest de binnen
landse produktie opnieuw ter
rein prijsgeven. In het afgelo
pen jaar nam de Belgische
export met slechts 3,66 pro
cent toe in opbrengst maar in
gewicht was er een verminde
ring met 5 procent.
De Belgische huishoudingen
besteedden in 1977 gemiddeld
56 gulden aan bloemen het
geen 14 procent meer is dan
in 1976. De aankopen voor in
huis stegen met 8 procent ter
wijl aan bloemen als ge
schenk 15 procent meer werd
besteed. Voor andere doe
leinden, voornamelijk graf
kransen, werd 24 procent
meer uitgegeven.
De stijging in geldwaarde was
niet zozeer een gevolg van
betere prijzen, want er werd
16 procent meer bloemen in
België gekocht Daarvoor
werd gemiddeld per stuk 81
cent betaald hetgeen vrijwel
gelijk is aan 1976. De beste
dingen per bloemsoort ver
schillen nogal.
Aan de top staan de freesia's
met ruim 47 procent, gevolgd
door anjers met bijna 25 pro
cent. Dan de rozen 8 procent,
chrysanten 5 procent en tul
pen 4 procent. Over het hele
land was de groei in aanko
pen verspreid evenals onder
alle sociale groepen.
Het aandeel van de bloemen
winkels in de verkoop liep
terug hetgeen trouwens ook
in Nederland het geval is. In
1975 werd ruim 70 procent
van de aankopen in winkels
gedaan, het afgelopen jaar 65
procent. Ook in België stijgt
de aankoop van bloemen in
de grootwinkelbedrijven. Op
de drie veilingen in Brussel,
Aalst en Edegem werd het
afgelopen jaar totaal voor 43
miljoen gulden omgezet, het
geen een stijging met 7 pro
cent betekent tegen 1976, wel
ke stijging uitsluitend door
hoger prijzen is veroorzaakt
want de aanvoer liep met 3
procent terug.
Hoge lonen
Vooral vanwege de hoge lo
nen wordt de teelt van aza
lea's in België bijna onmoge
lijk genoemd. Om die reden
wordt nationalisatie van deze
teelt noodzakelijk geacht, zo
meent het Vakblad van de
Belgische Tuinbouw. De
boomkwekerijen moeten drin
gend gaan zoeken naar nieu
we afzetgebieden.
Gesteld wordt dat de pot
plantenteelt zware concur
rentie van Nederland onder
vindt. België is in niet gerin
ge mate toeleverancier van
Nederland geworden. Men
meent dat de Belgische sier
teelt staat of valt met de
aankopen die door Frankrijk
worden gedaan. De aankopen
door West-Duitsland hebben
de tendens tot vermindering.
Als totaal zijn in het afgelo
pen jaar de prijzen voor bloe
men en planten-in België on
voldoende gestegen om de
kosten op te vangen.
Verouderd
Het Vakblad noemt de Belgi
sche kwekerijen verouderd en
te weinig of in het geheel niet
gemoderniseerd. Bepleit
wordt meer steun van de
overheid om hierin verbete
ring te brengen. Er moet een
nieuwe weg worden ingesla
gen door de Belgische kwe
kers en meer los van het indi
vidualisme dat nog steeds be
staat.
Bijzonder in de omgeving van
Gent beijveren honderden
buitenlandse firma's zich om
tegen lage prijzen hun klan
ten te bevoorraden.
De Belgische kwekers moeten
het vooral zoeken in centrali
satie van het aanbod en voor
uitstrevende methoden zowel
in teelt als handeL
DEN HAAG Het Centraal
Bureau Tuinbouwveilingen
(CBT) laat bij de start van
ieder seizoen een stroom
kleurrijke affiches los op het
Westduitse publiek. Dit jaar
springt met name een serie in
het oog, die opvalt door de
persoonlijke benadering van
de consument.
„Ik ben Karin Roemer, sekre-
taresse, 1.63 lang en weeg 49
kilo", zo staat er naast de
afbeelding van een lieftallige
jongedame, die even de vol
slanke rug naar het type-ra-
telwerk heeft gekeerd om te
vertellen dat ze eenmaal per
week een groentedag inlast.
En wel omdat ze beslist haar
gewicht wil behouden. Bravo!
Jëmtm-Simmi
iyiti timw
JfUfat JfltiffXf
do* rtöüJ&itö.
Als ze maar de rest van de
week de „Bratwurst" laat
staan.
Voorts vermeldt de affiche, in
keurig door Karin getypte let
tertjes. dat een komkommer
slechts 30 kaloriën bevat.
In 100 gram kropsla zitten
'overigens maar 12 kaloriën.
Dit staat te lezen op een twee
de affiche, terzijde van een
opgewekte jonge huismoeder
die trots met een harer sprui
ten voortstapt. De boodschap
penmand vol met frisse sla-
kroppen. Ten slotte komt de
jeugd als derde doelgroep
naar voren op een affiche met
in schoolschrift: „Mijn vriend
jes noemen mij Tomaten-Tim-
mi omdat ik zo graag tomaten
eet. Maar ik ben altijd de
snelste. Mijn moeder zegt dat
komt door de vitaminen in de
tomaten". Jimmi scheurt rond
op zo'n vervaarlijk rolplank-
je. Alleen voor de fotograaf
stond de knaap even stil om
er vervolgens weer pijlsnel
van door te gaan met een
tomaat tussen de hapgrage
kaken.
Alle drie. de kleurenaffiches
meten 60 bij 84 cm en kunnen
uitsluitend door de Westduit
se afnemers van de Hollandse
exporteurs bij het CBT be
steld worden.
K. VROMANS, NA BEZOEK AAN USSR-TUINBOUW:
NAALDWIJK —.De kassen
teelt in de Sovjet-Ünie staat
nog in de kinderschoenen. De
teelttechnische kennis is nog
gebrekkig, vooral bij het la
gere personeel. Maar omdat
men over veel en goedkope
arbeidskrachten kan beschik
ken, zijn de kosten voldoende
laag te houden, waardoor het
eindresultaat al gauw hoog
genoeg is. Tot deze conclusie
komt de heer K. Vromans uit
Naaldwijk in een uitgebreid
verslag, dat hij in juli maak
te over een bezoek aan een
landbouwtentoonstelling in
Moskou en aan glastuin
bouwgebieden bij Charkow
en Kiev.
In zijn verslag geeft de heer
Vromans eerst een overzicht
van de groenteteelt in de Sov-
jet-ljnie. Naast de groentepro-
duktie op de grote kol- en
sovchozen (zij voorzien het
land voor zestig tot zeventig
procent van groente) zijn er
ook nu nog wel kleine parti
culiere stukjes grond van on
geveer een halve hectare te
vinden, waar men ook groen
te teelt. De grote gespeciali
seerde bedrijven bezitten be
halve de vollegrond ook plas
tic of glazen kassen. De grote
glas/foliecomplexen zijn
al te vinden rondom de grote
steden zoals bij Moskou, Kiev,
Charkow, Leningrad, Rostov,
Riga en in de noord Kauka-
Op de landbouwtentoonstel
ling in Moskou trof de heer
Vromans vleestomaten aan,
die naar Westlandse begrip
pen bont van kleur waren.
Ook waren er augurken of
zeer kleine komkommertjes.
paprika die puntig en klein,
plat en rond was. Verder was
er witte kool en sla, die rede
lijk van kwaliteit waren. De
bloemkool was er klein en los.
Bij de teelt van tomaten
houdt men in de kassen - de
meeste glazen kassen zijn in
1971 gebouwd door Prins
N.V. uit Dokkum en Voskamp
en Vrijland uit 's-Gravenzan-
de - hetzelfde temperatuurni-
veau aan als in Holland. De
opbrengst is zo'n zestien kilo
gram per vierkante meter. In
Holland is dat vijfentwintig
tot dertig kilogram per vier
kante meter. De grond wordt
elk jaar ontsmet met formali
ne of er wordt gestoomd. Men
poot de tomaten in februari/-
maart. Men kent er dezelfde
ziekten en ook de beregening
wijkt niet veel af van die in
Holland. Tijdens het sorteren
worden alleen de grootste en
kleinste tomaten eruitge-
haald. Het binnenland is de
afnemer en geïmporeerd
wordt voornamelijk uit Bul
garije. In het lopende vijfja
renplan wil men het kassen-
gebied uitbreiden tot achttien
duizend hectaren. Er wordt
ook sla in de kassen geteeld.
In vijf dicht opeen getikte
bladzijden heeft de heer
K. Vromans uit Naaldwijk
een interessant reisverslag
opgesteld over zijn bezoek
I aan de glastuinbouw in de
I Sovjet-Unie in juli. Omdat
wij meenden, dat tal van
i lezers van onze land- en
tuinbouwpagina geïnteres
seerd zouden zijn in de
ervaringen van de beer
Vromans publiceren wij
vandaag een uittreksel uit
zijn interessante rapport
fabriek gestuurd. De prijzen
worden door een prijzenco-
mité vastgesteld.
Op de sovchos „Zorsja" nabij
Kiev, zo schrijft de heer Vro
mans in zijn reisverslag, heeft
men zeven hectaren aan plas
tic kassen op de totale grootte
van de sovchos van driedui
zend hectaren. In de kassen,
die met gaskachels worden
verwarmd, werken in totaal
tweehonderd mensen. Omge
rekend is dat één man op de
360 vierkante meter kas.
Dank zij de verwarming kan
men de teelten daar in decem
ber beginnen. Het seizoen
loopt tot juli, maar door het
slechte weer stonden de ge
wassen er tijdens het bezoek
- eind juli - nog in.
Het gebeurt met een rijdende Volgende teelt
installatie, die van de ene
kant naar de andere over het
veld rijdt. Daardoor is de pro
duktie van komkommers,
kool, tomaten en aardappelen
flink gestegen. Gemiddeld
wint men tien tot per hectare
groente meer door de irriga-
- Irrigatie
De sovchos, die de heer Vro
mans nabij Charkow bezocht
was 6.000 ha. groot Een ge
deelte daarvan werd voor
groenteteelt gebruikt. Men
produceert drieduizend ton
per jaar. Het volgende vijfja
renplan wil men dit met dui
zend ton verhogen. Over de
irrigatie die men hier toepast
is men zeer goed te spreken.
tie.
De kwaliteit van de prod uk-
ten moet voldoen aan bepaal
de staatsstandaarden. Op de
plaats van de produktie
wordt de kwaliteit gecontro
leerd door een keuringsin
stantie. In januari sluit de
stad, waar zo'n sovchos mees
tal bij gelegen is, een con
tract af over de te leveren
hoeveelheid groenten en der
gelijke. Tijdens het groeisei
zoen kan dit echter gecorri
geerd worden. Wanneer de
produktie erg groot is wordt
het teveel naar de conserven-
In de tussenliggende vier
maanden worden de kassen
weer geheel opgeknapt voor
de volgende teelt: tomaten en
komkommers en als bij teelten
sla en dergelijke. De teelten
worden al in december opge
zet, omdat men dan vroeg in
produktie is en zodoende de
beste prijzen kan maken. Dit
kost echter wel ongeveer
tweeënhalf miljoen kubieke
meter gas per jaar. Dat is dan
over het hele complex 35 ku
bieke meter gas per vierkante
meter. In Nederland vragen
de tomaten 50 kubieke meter
en de komkommers zo'n 65
kubieke meter per vierkante
meter. De gemiddelde tempe
ratuur bedraagt in de winter
in het gebied rondom Kiev -15
graden Celcius, in de zomer
19 graden Celcius.
In vergelijking met de tweede week van
augustus is er vorige week op de paprika-
markt weinig veranderd. Het aanbod van
groene paprika groeide nog iets en kwam
boven de 300 ton per week. Met deze
aanvoer had de handel wel de nodige
moeite. Vooral ook, omdat de paprika-
stroom vanuit Italië naar West-Duitsland
onverminderd aanhoudt Hierdoor ontstaat
er op deze markt minder ruimte voor de
groene paprika uit Holland. Het gevolg van
deze situatie was dat de gemiddelde prijs
rond de negentig cent per kilo bleef steken.
Voor de komende week lijkt er weinig
verbetering in de situatie mogelijk alleen
een kleiner aanbod kan voor wat meer
ruimte zorgen waardoor de prijs wat kan
oplopen. Bij de rode sorteringen bleef de
aanvoer zich op een gunstig niveau bewe
gen, hierdoor wist de prijs zich te handha
ven. De gemiddelde prijs lag op 2,08 per
kilo. Van de rode paprika wordt een wat
kleiner aanbod verwacht, waardoor hogere
prijzen niet uitgesloten zijn.
Komkommerprijs hoger
Het sterk teruglopen van de aanvoer bij
komkommers heeft ertoe bijgedragen dat
de gemiddelde noteringen weer wat hoger
kwamen te liggen dan de week ervoor.
Vooral de lichtere sorteringen konden be
ter in prijs meekomen. De gemiddelde
prijs van de sorteringen 41-61 klom met
zeven cent per stuk en kwam hierdoor op
35 cent Op de Westduitse markt verandert
er niets, Nederland is er nog steeds heer
en meester. De export naar Engeland stelt
al enige weken teleur, deze bedraagt sinds
enkele weken de helft van die van het
vorige seizoen en komt neer op zo'n 50 ton
per week. Denemarken neemt daarentegen
duidelijk meer af dan vorig jaar. Voor de
komende week zal het aanbod weinig ver
anderen, hetgeen ook van de prijzen wordt
verwacht
Tomaten ook weer duurder
Bij de prijsvorming van tomaten krijgt
men de indruk dat dit volgens een „jo-jo
principe" tot stand komt De ene week
loopt de prijs van 96 cent per kilo op naar
1,37 in de erop volgende week. Vervol
gens daalt hij weer naar 86 cent en in de
afgelopen week werd er gemiddeld 1,26
per kilo betaald. Het was vooral de sterke
concurrentie van Italië, Roemenië en Bel
gië die een ongunstige invloed op de prijs
vorming uitoefende. De afgelopen week
Kas met netmeloenen.
was de situatie duidelijk gunstiger. Ver
wacht mag worden dat de aanvoer geleide
lijk kleiner gaat worden, waardoor de prijs
minder in gevaar komt.
Overige gewassen
aubergines neemt nu we
kelijks verder af. Dit heeft er de afgelopen
week niet voor kunnen zorgen dat er hoge
re prijzen mogelijk werden. De gemiddelde
prijs bleef op 2,18 per kilo. Voor de
komende week worden er wat hogere prij
zen verwacht De afzet van het grote sla-
aanbod blijft moeizaam verlopen. Ook de
afgelopen week kwam dit weer duidelijk
in de prijzen tot uitdrukking. Gemiddeld
werd er 14 cent per krop betaald. Hier zal
voorlopig weinig verandering in komen.
Het spruitenseizoen is dit jaar eerder van
start gegaan dan vorig jaar. De prijzen zijn
echter minder hoog. Voor de A-sortering
werd 1,20 per kilo betaald.
De aanvoer zal langzaam groeien, veel
gevolgen zal dit voor de prijzen niet heb
ben. De markt was de afgelopen week
weer ruim voorzien van andijvie, de klok
bleef stilstaan op een gemiddelde prijs van
40 cent per kilo. Door een aanhoudend
groot aanbod zal andijvie goedkoop blij
ven. Voor radijs was er sprake van een
lichte prijsverbetering, de gemiddelde prijs
per bosje kwam op 35 cent Hogere prijzen
lijken ook de komende week weer moge
lijk. De aanvoer van prei is sterk toegeno
men. De kwaliteit van de prei werd beter.
De meeste prei had een duidelijk langere
witte schacht De prijs bedroeg 67 cent per
kilo. Door grotere aanvoer kunnen de prij
zen de komende week lager komen te
liggen. Voor sperziebonen en snijbonen
werden er de afgelopen week weer goede
prijzen betaald. Ze brachten 2,55 en
4,50 per kilo op. Snijbonen kunnen de
komende week wat goedkoper worden.
Bloemkool bleef goedkoop, namelijk 65
cent per stuk. Door een ldeiner wordend
aanbod kan de prijs wat oplopen. Voor
ijsbergsla wordt er in de detailhandel re
clame gemaakt door receptenfoldertjes.
Voor dit gezonde, maar helaas nog weinig
bekende gewas, werd op de veiling 50 cent
per stuk betaald. Postelein bracht 1,16
per kilo op.
Het dieptepunt waarin de bloemhandel
tijdens de warmteweek terecht was geko
men, is gepasseerd. De koelere weersom
standigheden hebben in dat opzicht een
verbetering gebracht, ook al zullen de va
kantiegangers daar anders over denken. In
het algemeen trokken de prijzen weer op
al was dat niet over het totale front het
geval.
Voor de tij van het jaar zijn de aanvoeren
normaal. Ze namen vergeleken bij voor
gaande week toe en lagen rond de twee
miljoen bos of stuks hoger dan vorig jaar.
De trosanjers leverden met een miljoen
méér daartoe een flinke bijdrage.
De anjers normaalcultuur hadden we
moeite om het prijspeil van vorig jaar te
handhaven hoewel de aanvoer toch matig
was. Vergeleken bij de trosanjers is dat
verschil nog ongunstiger. De totale omzet
aan de CCWS beliep afgelopen week bij
een aanvoer van 25.488.923 bos of stuks
7.178.450.26 tegen zelfde week in het
vorig jaar een aanvoer van 23.480.685 bos
of stuks voor 6.374.569,30.
De snijbloemen gaven een omzet van
6.445.901.07 tegen 5.816.613,13 vorig
jaar bij een hoger aanvoer van ruim twee
miljoen bos of stuks meer:
De buitenlandse bloemen komen
zeer matig aan de markt, ruim 10.000 bos
of stuks met opbrengst van 4.423,60 te
gen bijna 200.000 bos of stuks vorig jaar
en opbrengst van 31.626,28 vorig jaar. De
potplanten kwamen met 392.737 iets rui
mer dan vorig jaar maar de opbrengst van
724.027,40 wijst op een wat hoger prijs.
De perkplanten blijven in aanbod stabiel.
Vooral de bloeiende potplanten zijn goed
in trek.
Er waren produkten die afgelopen week
met honderd procent in prijs stegen verge
leken bij voorgaande week. Van de geplo
zen chrysanten kan op korte termijn een
wat ruimer aanvoer worden verwacht, het
aanbod lag nu lager dan vorig jaar en ook
de prijzen waren op lager niveau. Bij de
Felicia Ameloides
lelies had enchantment het moeilijk, de
ander soorten deden het aardig. Irissen
bleven achter in prijs, leliekelken lagen
heel wat beter dan vorig jaar. De gladiolen
kwamen nu in groter partijen zij het van
heel wat minder betekenis dan bijvoor
beeld in Rijnsburg waar meer dan twee
miljoen bos werd aangeboden. Met betrek
king tot gemiddelde prijzen het volgende,
met tussen haakjes die van het vorig jaar
Amerikaanse anjers 16(18) trosanjers
25(24) anthurium 1.07(99) snijgroen 22(16)
jaarrond troschrysanten 22(16) idem geplo
zen 46(55) normaal 44(47) freesia 18(15)
gerbera 29(29) gladiolen 10(7) irissen 19(23)
leliekelken 26(56) lelietakken 28(24) grote
rozen 23(17) idem klein 16(13) soma 21(14)
belinda 15(10) red garnette 13(11).
Na de „stilte" van de vakantie begint zo
langzamerhand het bloemenbedrijf ook
weer op gang te komen. Zoals reeds eerder
aangekondigd in de ledenvergadering, gaat
de CCWS meer aandacht vragen op ver
schillende manieren waarbij ook gebruik
wordt gemaakt van de jongste beslissing
om importbloemen te gaan veilen.
Voor de komende week wordt geen over
matige aanvoer van bloemen verwacht bij
de thans geldende weersomstandigheden
hetgeen het prijspeil ten goede kan komen
Een unieke zaak: een branche die een
eigen rechtbank en een eigen wetboek
heeft. Dat is in het bloembollenvak nl. het
geval al meer dan zeventig jaar! De
rechtbank is het Scheidsgerecht voor de
Bloembollenhandel en het Handelsregle
ment voor de Bloembollenhandel kan zon
der overdrijving het wetboek worden ge
noemd. De uitspraken van het Scheidsge
recht zijn bindend. Een hoger beroep tegen
de beslissingen van de scheidslieden is niet
mogelijk. De bloembollenrechtbank wordt
voor het overgrote deel gevormd door
onpartijdige mensen-uit-het-vak, terwijl de
voorzitter, de plaatsvervangend voorzitter
en de secretaris juristen zijn.
Het Scheidsgerecht voor de Bloembollen
handel is in 1907 door de (toen nog niet
Koninklijke) Algemeene Vereeniging voor
Bloembollencultuur in het leven geroepen.
Het funktioneért tot vandaag de dag tot
volle tevredenheid van alle vakgenoten.
Dat is op zich al verwonderlijk in een
bedrijfstak, waar van oudsher de kwekers
en de exporteurs elkaar niet verder ver
trouwen dan ze elkaar zien.
Verwonderlijk ook omdat de vakgenoten
zelf jaarlijks een fors bedrag voor het
Scheidsgerecht op tafel moeten leggen.
Nooit zijn er stemmen opgegaan om het
Scheidsgerecht maar op te heffen, of zoals
de bollenkwekers dat plegen uit te druk
ken „af te schoffelen".
Voordelen
Van het nut van het Scheidsgerecht is
iedereen overtuigd. De voordelen springen
direct in het oog. Om te beginnen wordt
rechtgesproken door mensen uit het vak
zelf. Daar komt nog bij dat de uitspraak
er altijd op korte termijn komt en boven
dien zijn de kosten belangrijk lager dan
wanneer men een civiele procedure zou
aanspannen.
Het Scheidsgerecht is echter méér. Het is
ook een soort verzekering tegen misbrui
ken en onrecht. In het bloembollenvak
worden jaarlijks tienduizenden transacties
afgesloten, waarbij het vaak om zeer grote
bedragen gaat. Maar dat alles gebeurt
onder de beschermende paraplu van
Scheidsgerecht en Handelsreglement.
Goede mannen
Een beschermende paraplu omdat ook de
lieden wier geweten belangrijk ruimer is
dan voor normaal wordt aangenomen, zich
wel tweemaal zullen bedenken alvorens te
gaan proberen „de zaak te flessen" Zij
weten immers dat ze bij doorgewinterde
vakmensen in het Scheidsgerecht niet aan
boord behoeven te komen met bakerpraat
jes. De scheidslieden zijn volledig op de
hoogte en hun taak is dan ook heel sierlijk
omschreven als „Uitspraak doen als goede
r recht en billijkheid"
Samenstelling
In het Scheidsgerecht voor de Bloembol
lenhandel hebben zowel exporteurs als
kwekers zitting, hoewel de laatste groepe
ring de meerderheid heeft. Voor de belan
genbehartiging ter plaatse kan men be
schikken over een net van rond veertig
correspondenten. In nagenoeg iedere
plaats waar bloembollen worden geteeld is
een correspondent gevestigd
Hoe goed het Scheidsgerecht functioneert,
blijkt uit het... betrekkelijk kleine aantal
zaken dat jaarlijks moet worden behan
deld. De paraplu biedt afdoende bescher
ming. En mede daarom wordt er nooit
over „afschoffelen" gesproken
