<(JSftaat de postcode in een
advertentie, gebruik die dan ook
als u daarop reageert en vergeet
ook uw eigen postcode niet^>
Hoea's bezoek bevestigt stille revolutie in Oost-Europa
s:
,,Roy de Eerste" weer heerser over Sealand
Ballonvlucht geslaagd:
droom van Jules Verne
werd werkelijkheid
Carter: Gesprek
BeginSadat
móet lukken
Toeristen in Londen
gaan zich te buiten
aan diefstallen
buitenland
te
DISSIDENTEN
OOST-EUROPA
SOLIDAIR
LEIDSE COURANT'
VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1978 PAGINA 11
LONDEN (DPA) - Het ru
moer rond het kunstmatige
platform „Sealand" voor de
zuidkust van Engeland, heeft
een nieuw hoogtepunt be
reikt. De vorige week afgezet
te „heerser" over het eiland,
Roy de Eerste, heeft de macht
terugveroverd.
Een week terug voerden twee
opdracht van Roy's
voormalige minister van Bui
tenlandse Zaken, Alexander
Achenbach, e
uit op het platform. Zij
meesterden de aanwezige be
wakers en zetten de 26-jarige
zoon van Roy, Michael, gevan
gen. Dinsdag werd Michael
met een helikopter in Den Met een helikopter landde
Haag op de vaste wal gezet en woensdagavond zoon Michael
„vrijgelaten".
Roy de Eerste, die bij de bur
gerlijke stand staat ingeschre
ven als Roy Bates, was bij het
gebeuren niet op het eiland.
Toen hij van de coup hoorde,
zwoer hij wraak te zullen ne-
op het 1.300 vierkante meter
grote platform. Hij had wat vormt van alle verwikkelingen
„spierballen" meegenomen en stamt uit de Tweede Werel-
met vereende krachten wer- doorlog toen het diende als
den de mannetjes van Achen- basis voor luchtafweerge-
bach overmeesterd. Korte tijd schut. De Britten hadden na
later kwam Roy de Eerste zich de oorlog verzuimd „Sealand"
persoonlijk ervan overtuigen en enkele soorgelijke plat-
dat zijn zoon het werk goed forms op te ruimen. In 1967
had gedaan. kreeg Bates het lumineuze
idee een
Het platform dat middelpunt bezetten
uit te roepen. Zichzelf riep hij
maar meteen uit tot vorst met
als titel „Roy de Eerste". Toen
enige tjd later de Britse mari-
probeerde de vorst van zijn
platform te halen, bleken de
kanonnen nog prima te wer
ken zodat de varende nationa
le trots van Groot-Brittannië
de platformen te gedwongen moest afdruipen,
r een vorstendom
CIA vreest
terreurgolf
WASHINGTON (Rtr) - De
Amerikaanse geheime dienst
CIA vreest dat de betrekkelijke
rust op het gebied van het in
ternationale terrorisme in het
komende halfjaar zal worden
verstoord door een nieuwe golf
van aanslagen in West-Europa.
De CIA is vooral beducht voor
het gevaar van Westduitse ter
reurorganisaties.
De Amerikanen zijn volgens de
plaatsvervangende minister
van justitie Benjamin Civiletti
al begonnen met maatregelen
ter voorkoming van terroristi
sche acties op de Olympische
winterspelen die begin 1980 te
Lake Placid in de Staat New
York worden gehouden.
Gesprek tussen
blank en zwart
in Johannesburg
JOHANNESBURG (AP) In
Zuid-Afrika heeft onlangs on
der de grootste geheimhouding
de eerste belangrijke dialoog
tussen blank en zwart plaats
gevonden.
Gerrit Viljoen, voorzitter van
de elitaire Zuidafrikaanse
Broedersbond en tevens rector
van de Rand Afrikaans Univer
siteit, sprak gedurende vier uur
met dr. Ntatho Motlana, voor
zitter van de commissie van
tien, een commissie van tien
vooraanstaande zwarten uit de
zwarte woongemeenschap So-
weto.
De ontmoeting tussen Viljoen
en Motlana was georganiseerd
door Willem de Klerk, hoofdre
dacteur van het dagblad „Die
Transvaler".
dl
Smith zou bereid
zijn tot gesprek
LONDEN (AFP) Volgens de
Jondense Daily Mail zou pre-
r Ian Smith van Rhodesië
bereid zijn aan de ronde
tafel te gaan zitten met Joshua
Nkomo en Robert Mugabe van
het patriottische Front, de Ver
enigde Guerrillastrijdmachten
van Rhodesië. Het zou de con
ferentie van alle partijen zijn
die Engeland en Amerika wil
len en die zou worden voorge
zeten door de Britse minister
van buitenlandse zaken David
Owen.
Premier van Agt:
Brazilië maakt
géën A-bom
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Minister-presi
dent Van Agt heeft gisteren
als minister van Buitenlanse
Zaken ad interim aan de
Tweede Kamer meegedeeld
dat Brazilië niet bezig is met
het maken van een atoombom.
,De regering heeft ook geen
enkele aanwijzing dat Brazilië
van plan zou zijn een kernwa
pen te laten maken", aldus Van
Agt. Hij antwoordde daarmee
op vragen van de CDA-Twee-
de-Kamerleden Van Houwelin-
gen, Scholten en Gualtérie van
Weezel.
„Bij monde van haar woord
voerder heeft de Braziliaanse
regering officieel laten weten
dat de persberichten volgens
welke zij opdracht gegeven zou
hebben tot de vervaardiging
van een atoombom onjuist
zijn", schrijft Van Agt.
EVREUX Met de
landing van hun ballon
Double Eagle II in een
korenveld bij Evreux,
ongeveer 80 kilometer
ten westen van Parijs,
hebben de drie Amerika
nen Ben Abruzzo, Max
Anderson en Larry New
man de oude droom van
Jules Verne precies 150
jaar na diens geboorte
jaar verwezenlijkt.
Sedert meer dan een eeuw
heeft de mensheid geprobeerd
de Atlantische Oceaan per
vrije ballon over te steken. Ze
ventien pogingen mislukten,
waarbij in totaal zeven mensen
het leven verloren. De drie
mannen die er nu in geslaagd
zijn de Oceaan over te steken,
worden dan ook als helden ver
eerd. De Franse regering heeft
ze gouden medailles beloofd,
president Carter heeft ze op
het Witte Huis uitgenodigd, ze
zijn geëerd in de Amerikaanse gelegd in 137
Senaat en een Londense bar
man heeft zijn nieuwste cock
tail de „Silver Balloon" ge
noemd: wodka, grape-fruit-sap,
poire William en Crème de
noyaux, een drank met een zil
veren kleur; de consument
krijgt beslist een zweverig ge
voel.
De drie Amerikanen waren
vrijdag vertrokken van het ei
land Presque bij de Ameri
kaanse staat Maine. Zij hebben
de ongeveer 5000 kilometer af-
Zowat heel het Franse
dorp Miserey bij Evreux was
uitgelopen om de landing van
nabij mee te maken. Kort voor
zij de grond raakten hadden de
drie de vlaggen van de Ver
enigde Staten en Frankrijk ge
hesen. Met hun valhelmen nog
op, met dikke stoppelbaarden
en zichtbaar vermoeid werden
zij door de dorpelingen verwel
komd.
Abruzzo, Anderson en New
man hadden eerst nog willen
doorvliegen naar het vliegveld
Le Bourget bij Parijs, om een
landing te maken op de manier
van Charles Lindbergh in 1927.
Maar de wegvallende wind en
de naderende duisternis deden
hen besluiten de ballon eerder
aan de grond te zetten. Met een
helikopter werden de drie naar
Parijs gebracht waar hen een
hartelijk welkom wachtte. Zij
De historische landing van de Double Eagle II bij Evreux
ontvangst van Lindbergh te
hebben, mocht een van de drie
de nacht doorbrengen in het
zelfde bed waarin Lindbergh
na zijn historische vlucht gesla
pen had.
De ballon heeft de reis niet
overleefd. Na de landing zakte
hij in elkaar, om vervolgens
door souvenierjagers in stukjes
te worden gescheurd.
De Haagse Ballon Club, de eni
ge heteluchtballonvereniging in
Nederland, heeft de overtocht
een geweldige prestatie ge
noemd die de club niet van
plan i
WASHINGTON (Reuter) -
President Carter van de Ver
enigde Staten heeft gisteren
gezegd dat een mislukking van
de topconferentie met presi
dent Sadat en premier Begin,
die op 5 september in Camp
David begint, kan leiden tot
een nieuwe oorlog.
Hij legde er daarbij de nadruk
op, dat hij niet direkt een op
lossing v^n het vraagstuk ver
wacht, maar wel hoopt dat de
partijen „een kader zullen kun
nen opstellen voor vrede in de
toekomst". Carter zei dat de
bijeenkomst in Camp David
voor hem een politiek zeer ris
kante zaak is. „Als wij geen
succes bereiken, zal ik een deel
van de schuld moeten dragen".
In brieven aan de Arabische en
Israëlische leiders had hij eni
ge vereisten voor de komende
conferentie uiteengezet. Hij
wees erop dat zijn uitnodiging
weliswaar snel was aanvaard,
maar dat Sadat en Begin hun
onderhandelingspositie niet
hebben gewijzigd. De snelle
aanvaarding van zijn uitnodi
ging door de twee leiders
noemde hij „een aanwijzing
voor goede trouw".
Op zijn persconferentie ver
klaarde Carter voorts dat de
VS niet geneigd zijn een han
delsembargo tegen de Sowjet-
Unie af te kondigen. Elk con
tract voor de uitvoer van Ame
rikaanse goederen naar dat
land zal echter zorgvuldig wor
den onderzocht. Carter kondig
de verder aan dat hij zijn veto
zal uitbrengen over een besluit
van het Congres om tegen de
bedoeling van zijn regering
twee miljard dollar uit te trek
ken voor de bouw van een door
kernenergie voortbewogen
vliegdekschip, ten koste van
fondsen die volgens de presi
dent nodig zijn voor de Navo.
De verwachting is dat het Con
gres zich bij het veto zal neer
leggen. In een verklaring zei de
president, dat het door het
Congres beoogde vliegdekschip
het kostbaarste schip zou wor
den dat ooit gebouwd is. Vol
gens hem zouden daardoor
middelen waarover de VS be
schikken, worden verspild en
het militaire vermogen van
Amerika worden verzwakt
WENEN Poolse en Tsjechoslowaakse dissidenten hebben een
gemeenschappelijke solidariteitsverklaring uitgegeven na een
geheime bijeenkomst begin augustus ergens in het grensgebied
tussen de beide landen. In de verklaring wordt herinnerd aan
de inval van de troepen tien jaar geleden en teruggeblikt op
de beweging voor mensenrechten in beide landen. „De ideeën
van de Praagse lente en de Poolse Democratische Beweging
leven nog steeds en wij zullen daarom actie ondernemen in
de geest van onze idealen", aldus de verklaring.
De Sowjetrussische natuurkundige Sergei Polikanov heeft na
mens de groep dissidenten die toezicht houdt op de naleving
van de slotverklaring van Helsinki een solidariteitsboodschap
gestuurd aan hun Tsjechoslowaakse geestverwanten. Twee on
dertekenaars van Charta '77, Frantisek Hejl en zijn vrouw
hebben Tsjechoslowakije mogen verlaten. Gisteren kwamen zij
in Wenen aan.
(Van onze correspondent)
LONDEN Een van de onplezierige bijver
schijnselen van de toeristeninvasies in Lon
den is een enorme toeneming van het aantal
winkeldiefstallen. Zelfs standaardboetes van
duizend pond sterling die sedert een maand
worden uitgemeten, kunnen het euvel niet uit
de wereld helpen.. Enkele dagen geleden
werd zelfs een boete van 13.000 gulden opge
legd aan een Iraakse vrouw, maar gistermor
gen stonden opnieuw dertig buitenlandse
winkeldieven terecht. Ze verschenen in de
rechtbank van het Londense Westend me(
vrienden en tolken en met het excuus dat
in de meeste gevallen aangevoerd was dat
ze de weelderige uitstalling van dure con
sumptiegoederen van hoge kwaliteit in Ox
ford Street niet konden weerstaan.
Het zijn voornamelijk buitenlanders die de
Londense superwinkels bestelen. De winkels
in Oxford Street hebben extra personeel in
dienst genomen om erop toe te zien dat de
klanten betalen wanneer ze de winkel verla
ten. In de meeste gevallen zijn de goederen
voorzien van merktekens die een piepgeluid
gaan maken wanneer de waar onbetaald de
deur uitgaat. De winkels worden verder be
waakt door netwerken van televisiecamera's
en beeldbuizen in ingesloten circuits en door
reflectors. Het komt niet zelden
dat winkeldieven bij hun aanhouding
reageren alsof ze bedreigd worden met de
galg.
De verbeeldingskracht van de winkeldieven in
Londen lijkt onbegrensd. Ze lopen met nieuwe
schoenen de winkel uit, terwijl ze de oude
laten staan en soms rennen ze met armladin-
gen kleding de straat op om dan in een
gereedstaande taxi te verdwijnen. De eige
naars van de winkels hebben zich aaneenge
sloten om de winkeldiefstallen zo doelmatig
mogelijk te bestrijden. Zij waren het die de
boete van duizend pond sterling voorstelden
die nu bijna een maand wordt toegepast.
Maar de zware boetes hebben tot nu toe niet
veel uitgehaald.
ADVERTENTIE
pttpost
LONDEN (Reuter) Engeland
heeft gisteren bekendgemaakt
vanaf uiterlijk 24 september
de haringvangst in het Britse
deel van de Ierse Zee te ver
bieden. Tot aan die datum zal
een vergunningenstelsel wor
den gehanteerd om de vangst
te reguleren.
Als de maatregel doorgaat zal
vanaf 24 september de haring
vangst verboden zijn in vrij
wel alle Britse wateren. Vol
gens de Britse minister van
landbouw en visserij, John Sil-
kin, heeft Londen besloten tot
eenzijdige maatregelen omdat
BRITS VERBOD
HARINGVANGST
IERSE ZEE
de landen van de Europese
Gemeenschap het op een bij
eenkomst in juli niet eens kon
den worden over gezamenlijke
maatregelen ter bescherming
van de haringstand.
JOHANNESBURG (AP)
Drie Zuidafrikaanse politiea
genten uit Empangeni aan de
Indische oceaan, zullen zich
voor de rechtbank moeten ver
antwoorden voor de dood van
een 22-jarige zwarte gevange-
Het slachtoffer, Paulus Ncane,
overleed op 13 juli aan de ge
volgen van een ernstige afran
seling die hij op het politiebu
reau in Empangeni had gekre
gen. Vlak voordat hij in een
ziekenhuis overleed zei hij dat
hij aan zijn polsen was opge
hangen en daarna werd gesla-
Zuidafrikaanse
politiemannen
voor de rechter
gen om hem te dwingen te
vertellen waar hij een hoeveel
heid gestolen geld had verbor
gen. Ncane werd ervan be
schuldigd bijna 25000 gulden te
hebben gestolen uit de auto
van een veehandelaar.
(Van onze correspondente Hella Piek)
BOEKAREST Een goede fee vertelt
president Ceausescu, maarschalk Tito, Ja
nos Kadar van Hongarije, Edward Gierek
van Polen en zelfs de Bulgaar Todor Jiv-
kov en de Tsjech Gustav Husak, dat hij
drie wensen mag doen die in vervulling
zullen gaan. Het antwoord is altijd hetzelf
de Allemaal vragen ze. om drie bezoeken
door de Chinezen. Waarom?, vraagt dan
de verbaasde fee. „Omdat dat inhcudt dat
Chinese troepen zes maal de Sowjet-Unie
moeten doorkruisen."
Dit fantasietje doet doorlopend overal de
ronde, in heel Oost-Europa, zelfs iq de
delen die tot de trouwe volgelingen van het
Kremlin gerekend kunnen worden. Nu
voorzitter Hoea Kwo-feng een bezoek
brengt aan Roemenië en Joegoslavië - hij
arriveerde gisteren in Boekarest - wordt
het sprookje gedeeltelijk werkelijkheid.
Hij komt zonder leger en op zijn reis kon
hij in vrede over het Sowjet-gebied vliegen.
Maar het tijdstip waarop hij komt is even
tekenend als het pure feit dat voorzitter
Hoea de stap naar Oost-Europa gewaagd
heeft. Deze berustte beslist niet op een
toevallige beslissing om de traditionele va-
kantietijd in dit deel van de wereld te
onderbreken.
Dit opzettelijke gebaar valt samen met de
tiende verjaardag van de Russische inter
ventie in Tsjechoslowakije.
Hier, evenals in Joegoslavië ziet' men het
bezoek als een aanschouwelijke boodschap
aan Moskou. De inhoud hiervan luidt dat
de tijden zijn veranderd en dat de doctrine
van Breznjev van beperkte soevereiniteit
zijn dreigingskracht gedeeltelijk, zo niet
geheel en al. heeft verloren. Enkele Euro
pese communisten beweren dat het punt
is bereikt waarop geen weg terug meer
mogelijk is. Rusland zou zijn model van
het communisme niet langer meer kunnen
opleggen en kan zijn onbetwiste greep op
het Warschau Pakt niet langer volhouden.
Anderen beweren dat Moskou de teugels
enigszins heeft laten vieren, maar dat de
enorme legermacht een immer aanwezig
geheugensteuntje is dat de teugels weer
künnen worden aangetrokken. Tot nu toe
heeft Peking slechts een figurantenrol ge
speeld op het veranderde toneel in Oost-
Europa.
De aanwezigheid van voorzitter Hoea on
derstreept echter een ontwikkeling die
zwaar beïnvloed is door de gebeurtenissen
van 1968 en die aantoont dat Rusland een
hoge tol moest betalen voor het smoren
van de Praagse Lente. Een combinatie van
faktoren, president Tito's terugtrekking uit
de Cominform in 1948 en de invasie in
Tsjechoslowakije in 1968, is waarschijnlijk
een belangrijke aanmoediging van het Eu-
rocommunisme in het westen geweest al
smede van een grotere onafhankelijkheid
zelfs in de Oostbloklanden.
Tien jaar geleden be;r;ep de Sowjet-Unie
zich er op dat „Internationalistische Com
munisten" in Tsjechoslowakije de hulp van
Moskou hadden ingeroepen om het land
te redden aangezien Alexander Dubcek de
communistische zaak geweld aandeed en
het land zodoende bedroog. Op de nacht
van 20 augustus reden de tanks Praag
binnen. Een paar weken later formuleerde
Breznjev zijn doctrine van beperkte soe
vereiniteit. die bedoeld was om gelijkge
richte „contra-revolutionaire afdwalingen"
te voorkomen. De doctrine maakte het
socialistische landen mogelijk tussenbeide
te komen als dat noodzakelijk was om
bescherming te bieden aan wat naar het
oordeel van het Kremlin de orthodoxe
Marxistisch-Leninistische lijn is.
Sinds 1968 hebben bijna alle landen van
het communistische blok het Kremlin-mo
del afgezwakt. Hongarije en Polen doen
hun uiterste best om een variatie van het
communisme met een menselijk gezicht te
ontwerpen, hetgeen aan Alexander Dub
cek zijn carrière heeft gekost. Onmiddelijk
na de invasie van Tsjechoslowakije geloof
de men zowel in Boekarest als in Belgrado
dat de Russen er weieens toe verleid zou
den kunnen worden door te zetten en een
snelle slag in hun land te slaan. President
Tito veroordeelde onmiddelijk in het open
baar de invasie in Tsjechoslowakije en hij
daagde Moskou uit door tijdelijk asiel te
verlenen aan een aantal Tsjechische lei
ders. Hij kondigde ook een algehele mobili
satie af. Dje spanning was nog duidelijk
te voelen m Roemenië in die drukkende
augustus, 10 jaar geleden. President Ceau
sescu, als enige van de leiders van het
Warschau Pakt distantieerde zich van de
invasie van Tsjechoslowakije. Op een
openbare vergadering beweerde hij vol
vuur dat schending van de soevereiniteit
van Oostbloklanden geenszins meer ge
rechtvaardigd is dan die van enig ander
onafhankelijk land. Roemenië had vol
doende bewijs dat de Russen een invasie
in hun land overwogen. Achter de scher
men waarschuwde president Johnson om
niet te interveniëren in Roemenië en na
een kommervolle week ontving hij verze
keringen uit Moskou dat de Sowjet-troepen
de grens niet zouden Overschrijden.
Nadien is président Ceausescu voortdu
rend zorgvuldig te werk gegaan om zijn
beleid van verzekering tegen interventie
door de Sowjet-Unie te versterken. De
buitenlandse politiek van Roemenië was er
altijd al op gericht naar alle kanten toe
goede kontakten te onderhouden, waaron
der met de Verenigde Staten en China,
terwijl ook de banden met de Sowjet-Unie
werden onderhouden- Ceausescu heeft zich
er voor gehoed zijn onafhankelijke beleid
niet al te ver door te voeren. Een econo
misch ontwikkelingsprogramma om het
land te industrialiseren en zijn economi
sche afhankelijkheid van de Sowjet-Unie
te verkleinen is de tweede doelstelling
teworden. Democratisering komt lager op
e lijst van prioriteiten. President Ceauses
cu heeft verklaard dat de Roemeense onaf
hankelijkheid slechts gegarandeerd kan
worden door de zaken in eigen land stevig
in de hand te houden. Elders in het Oost
blok heeft de invasie van Tsjechoslowakije
gediend als een scherpe waarschuwing te
gen andere pogingen om af te dwalen van
het pad dat door het Kremlin is aangege
ven. Maar het getij is geleidelijk aan het
keren. De Hongaren hebben in stilte vele
van de economische hervormingen waar
Dubcek voor stond, gedaan gekregen Hoe
wel ze de korte uitbarsting van vrije me
ningsuiting die in de zomer van 1968 in
Tsjechoslowakije opbloeide nog niet bij
benadering kunnen evenaren, zijn de Hon
garen en de Polen nu toch in staat om veel
meer te schrijven en zeggen dan tien jaar
geleden. Het is voor hen nu mogelijk om
te reizen en kontakt te hebben met het
Westen in een mate waardoor ze ook
steeds meer beïnvloed worden.
Hoewel de ligging en de economische te
korten van Polen haar bewegingsruimte
danig beperken i? het land toch veel libera
ler en haar regering meer pragmatisch en
flexibel dan tien jaar terug. Zelfs Oost-
Duitsland heeft concessies gedaan op het
vlak van consumptieartikelen, hetgëen een
decennium eerder een ondenkbare zaak
geweest zou zijn. Het toegeven dat wester
se goederen goed zijn voor harde valuta,
of voor hoge prijzen, is niet het soort
communisme-met-menselijk-gezicht dat
Dubcek voor ogen stoné. Ook betekent het
niet dat communistisch Oost-Europa be
reid is om over een pluralistisch systeem
westerse stijl te praten, laat staan het in
te voeren. Maar de landen uit het blok zijn
niet langer de communistische maatschap
pijen van het soort dat het Kremlin in 1968
in gedachten had. Spijkerbroeken en wes
terse ideeën zwakken openlijk de autoriteit
van het Kremlin af.
Er bestaat geen twijfel dat de Sowjet-Unie
vele pressie-middelen heeft toegepast oip
enkele ontwikkelingen in Oost-Europa te
voorkomen - niet in de laatste plaats om
dat uiteindelijk het volk van de Sowjet-
Unie zelf, zo wordt gevreesd, ook verre
gaande veranderingen zal eisen. Het is nog
te vroeg om te oordelen in hoeverre Mos
kou Oosteuropese landen zal toestaan hup
eigen weg te gaan. Het is zeker dat Oost-
Duitsland, de eerste verdedigingslinie van
de Sowjet-Unie tegen het Westen, nooit te
ver zou kunnen afdwalen. Maar nu de
Chinese leider hier door zijn aanwezigheid
onbelemmerd zijn gevoelens van oppositie
tegen hegemonie lucht, en zodoende tegen
de Sowjet-overheersing van Oost-Europa,
moet Rusland zich wel realiseren dat zijn
macht over zijn buren niet meer zo groot
is als die wel eens geweest is Voorzitter
Hoea heeft Rusland uitgedaagd binnen zijn
eigen invloedssfeer in de landen die Rus
land altijd van levensbelang voor zichzelf
heeft beschouwd
Copyright The Gui.fdian
