Huis Beyers
Naudé
doelwit
van aanslag
Verpleger
5 jaar
veroordeeld
Vorming
kabinet in
Portugal haast
onmogelijk geacht
1.50
Solidariteit der Duitse democraten houdt vóór 45 op
Begin wil sfeer
topgesprek
niet bederven
Ballonvaarders
in koude regen
Niet elke naam is goed voor de Paus
buitenland.
lezers
LEIDSË COURANT
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1978 pagina 7
144!
Russisch dissidentenproces
T Alexander
Podrabinek.
MOSKOU (Reuter, Upi) Het jongste proces in Rusland tegen
e«n dissident is geëindigd met een vonnis van vijf jaar verban
ning voor de schrijver van een ondergronds boek waarin staat
dat de overheid de psychiatrie gebruikt om afwijkende menin
gen te bezweren.
De 25-jarige ziekenverpleger Alexander Podrabinek werd giste
ren veroordeeld wegens het in een kwaad daglicht stellen van
de staat na een proces van één dag in de stad Elektrostal op
60 kilometer ten oosten van Moskou. De stad is „gesloten" en
verboden voor buitenlanders.
Podrabinek zal zijn straf moeten uitzitten in Siberië of een ander
afgelegen deel van de Sowjet-Unie.
De zaak draaide rond een dossier dat „medicijn als straf' heet
en dat door Podrabinek werd samengesteld uit inlichtingen over
ruim 200 gevallen van dissidenten die naar psychiatrische zieken
huizen werden gestuurd.
Het dossier circuleerde eerst als gestencild stuk in de Sowjet-
Unie en het bereikte ruim een jaar geleden het westen. Het droeg
bij aan de steun voor een resolutie die in september van het
vorig jaar werd aangenomen op het internationale psychiatrische
congres in Honoloeloe en waarin misbruik van de psychiatrie
in de Sowjet-Unie werd veroordeeld.
In zijn verslag over het proces berichtte het Sowjet-Russische
persbureau Tass, dat Podrabinek „allerhand roddel en leugens"
had verzameld, die hij hier en daar zelf met vervalsingen had
aangevuld.
Zo zou Podrabinek een niet bestaand psychiatrisch ziekenhuis
in Novotsjerkassk in het zuiden van Rusland hebben opgevoerd
en was het niet waar dat in een andere inrichting een patiënt
werd doodgeschoten toen hij probeerde te vluchten.
Vrienden van Podrabinek zeiden dat de ziekenverpleger mede
werking aan het proces had geweigerd toen de rechter hem niet
toestond getuigen a décharge op te roepen.
TEL AVTV (AP) Premier
Menachem Begin van Israël
heeft gisteren gezegd dat zijn
kabinet de plannen voor vijf
nederzettingen op de bezette
westelijke Jordaanoever heeft
opgeschort om een „psycholo
gische goede sfeer" te schep
pen voor de vredesconferentie
in Camp David.
Begin zei dat het een ver
draaiing was om te zeggen dat
het plan voor de vestigingen
een Israëlische poging was om
de conferentie „te torpederen",
omdat het plan in het geheim
op 28 juni ad was goedgekeurd.
„Zeven weken voordat iemand
van zoiets als een conferentie
droomde".
De premier had gisteren een
ontmoeting met de parlemen
taire commissie over Buiten
landse Zaken en Defensie. Na
afloop vertelde Begin voor de
Israëlische radio dat hij een
telegram over de nederzettin
gen had ontvangen van de
Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken Cyrus Vance
en dat een paar uur later het
Israëlische kabinet had beslo
ten niets te doen aan de neder
zettingen totdat de conferentie
in Camp David was gehouden.
President Jimmy Carter van de
Verenigde Staten heeft Begin
en de Egyptische president An
war Sadat uitgenodigd voor
vredesbesprekingen op zijn
buitenverblijf in Camp David
op 5 september.
De geheime beslissingen over
de vestiging, op de westelijke
Jordaanoever lekten vorige
week uit> en dreigde de sfeer
rond de conferentie te beder
ven. Begin zei dat de vestigin
gen zouden moeten dienen als
militaire voorposten, maar hij
voegde eraan toe: „Tot op he
den zijn er geen voorbereidin
gen getroffen en we zijn nog
niet begonnen omdat we een
goede sfeer voor de conferentie
willen scheppen".
De Verenigde Staten be
schouwt de Israëlische neder
zettingen in de bezette gebie
den als obstakels voor de vrede
en Sadat zegt dat circa 100
bestaande vestigingen ontman
teld zullen moeten worden
wanneer de gebieden in een
vredesovereenkomst weer on
der Arabisch gezag komen.
BEDFORD (Massachusetts) (AP) De Amerikaanse ballon
Double Eagle II, die drie mannen uit de staat New Mexico
vervoert, is gisteren in ijskoude regenbuiten en harde terecht
gekomen. Verwacht werd dat het water op de ballon zou
bevriezen, maar dat die extra-ballast niet ongelegen kwam.
De vlucht van de Double Eagle II was vrijdag te Presque Isle
in de staat Maine begonnen. Gistermiddag bevond hij zich
ongeveer 1500 kilometer ten wensten van Ierland, zwevend op
een hoogte van ongeveer 6.000 meter.
De ballonvaarders én hun helpers hopen dat de tocht morgen
voltooid kan zijn en dat de Double Eagle II de eerste ballon
wordt die een tocht van de nieuwe naar de oude wereld heeft
gemaakt.
(KPT) Als bij niet
telkens de lachlust van
de Romeinen wil op
wekkenmoet de opvol
ger van paus Paul us de
Zesde niet de eens
populaire pausenaam
Sixtus kiezen.
Komt het er in het
Engels al raar uit -
Sixtus the Sixth - in het
Italiaans kan het abso
luut niet: Sisto Sesto.
Een andere populaire
pausnaam, Gregorius,
lijkt eveneens uitgeslo
ten, nu er in Spanje een
geëxcommuniceerde
man is die zich tot
„paus Gregorius de
zeventiende" heeft laten
kronen.
„Dat is erg jammer,
want Gregorius is een
luisterrijke naam die
door zestien pausen is
aangenomen sinds de
heilige Gregorius de
Grote werd gekozen in
590", verklaarde een
Amerikaanse Jezuiet en
historicus.
Leo, eveneens een popu
laire
paus, zou bij de Italia
nen ook bijgedachten
oproepen. Voor hen is
Leo, Leone, en dat was
de achternaam van de
in juni voortijdig afge
treden president
republiek, die van cor
ruptie en belastingont
duiking werd verdacht
de
In Rome houden velen
het op namen als Pau-
lus of Johannes: alle
„papabili" onder de
kardinalen zijn, zeggen
zij, door Paulus de
zesde gecreëerd en door
zich Paulus de zevende
te noemen, zouden zij
uitdrukking geven aan
hun eerbied voor hem
„Giovanni" zou een
naam zijn die goed zou
vallen bij de Italianen,
die nog altijd met grote
vertedering terugdenken
aan Joannes de drieën
twintigste. En zij niet
Nobre da Costa
LISSABON (AP) De verdeelde poli
tieke partijen van Portugal zullen
niet deelnemen aan het nieuwe kabi
net van de door de president benoem
de premier Alfredo Nobre da Costa,
zo is gisteren te Lissabon vernomen.
De leider van de conservatieven, Dio-
go Freitas do Amaral, zei na een
ontmoeting met de premier dat de
vorming van een nieuwe regering met
de partijen „zeer moeilijk tot onmoge
lijk" zal zijn. Hij zei dat Da Costa
gedwongen zou zijn andere onafhan
kelijken over te halen zitting te ne
men in de regering.
Nobre da Costa werd 9 augustus door president
Eanes benoemd om de negende regering sinds
de democratische revolutie van 1974 te vormen.
Volgens Freitas do Amaral zal het nieuwe kabi
net zijn taak moeten beperken tot het voorberei
den van nieuwe verkiezingen.
De woordvoerder van de socialisten Jorge Cam-
pinos verklaarde dat zijn partij haar uiteindelij
ke positie niet zou bepalen voordat Nobre da
Costa zijn programma aan de Nationale verga
dering had voorgelegd. Maar hij herhaalde de
weigering van de socialistische partij aan het
nieuwe kabinet deel te nemen. Eerder hadden
de conservatieven en de centrum-rechtse so
ciaal-democraten zich gereserveerd getoond aan
het nieuwe kabinet deel te nemen, maar zij
zeiden de vorming ervan niet onmogelijk te
zullen maken. De pro-Russische communisten
verwachten geen uitnodiging voor deelname. De
premier zei dat hij donderdag zal beginnen met
een nieuw kabinet.
Sombrero
Introduktie-
prijs:
100 gram
Een nieuwe special van uw
Keurslager. Vers gemalen
rundvlees gevuld met
pikante pusztacreme.
Opwindend lekker!
Eenvoudige bereiding: 2x4
minuten in dc koekepan
of op de barbecue.
K üw Keurslager
Vrouwen besmet met plutonium
LONDEN Drie vrouwen die werkzaam waren in het onderzoe
kinstituut voor atoomwapens in Aldermaston hebben een pluto-
niumbesmetting opgelopen die ruim boven internationaal erken
de veiligheidsniveaus ligt. Dit verklaarde gisteravond het minis
terie van Defensie in Londen.
die werkzaam waren in een speciale wasserij op
de basis ten westen van de hoofdstad, hadden twee keer zoveel
plutonium in hun longen als door een internationale commissie
voor radiologische bescherming als maximum is toegestaan. De
wasserij is hangende een veiligheidsonderzoek gesloten.
Rechten vrouw Saoedi-Arabïê verder beperkt
CAIRO (DPA) Volgens het in Caïro verschijnende dagblad
Al Goemhoerja van gisteren heeft de Saoedi-Arabische minister
van Binnenlandse Zaken, prins Nayef Ben Abdel Aziz, bepaald
dat noch Saoedi-Arabische noch buitenlandse vrouwen in Saoedi-
Arabië voortaan nog schouder aan schouder met mannen mogen
werken. De vrouwen mogen nu alleen nog werken waar geen
mannen zijn, zoals in ziekenhuizen, meisjesscholen of vrouwenor
ganisaties.
Vrouwen mogen in Saoedi-Arabië ook geen auto besturen.
JOHANNESBURG (Rtr) In Zuid-Afrika zijn gisteren aansla
gen gepleegd op de huizen van blanken die zich openlijk hebben
gekeerd tegen de apartheidspolitiek van de Zuidafrikaanse
regering, onder wie dominee Beyers Naudé, die eerst aan het
hoofd stond van het thans verboden christelijk instituut in
Zuid-Afrika. Eerst werden benzinebommen gegooid naar zijn
auto die naast zijn huis stond geparkeerd. Binnen een half uur
daarna werden de ramen stukgeschoten van het huis van de
73-jarige mevr. Helen Joseph, een andere vooraanstaande blanke
tegenstander van de apartheidspolitiek.
Beiden zijn in Zuid-Afrika zogeheten „gebannen" personen, die
krachtens de wet onderhevig zijn aan beperkingen van hun
bewegingsvrijheid en de mogelijkheden om contact te hebben
met andere mensen.
Daarnaast wordt een politie-onderzoek ingesteld naar de dood
van een gevangene op het Robben-eiland, Mputhe Johannes
Matsobane, die afgelopen woensdag gestorven is in het zieken
huis van de strengst bewaakte gevangenis in het gebied van
Kaapstad. Medisch onderzoek heeft uitgewezen dat Matsobane
op onnatuurlijke wijze gestorven is, zo luidt de verklaring van
het departement van het gevangeniswezen. De politie heeft vorige
week aan de familie van Matsobane verteld dat hij aan een
hartaanval overleden is.
Mode
Boeren
protest in
Frankrijk.
Varkens in de
straten van
Forges-ies-Eaux,
een stadje in
westelijk Frankrijk,
als levend protest
van de boeren uit
die streek. De
boeren hadden de
varkens vrijgelaten
uit een Belgische
veewagen,
woedend als zij
zijn over de
prijzen voor
varkensvlees dat
uit andere
EEG-landen
is.
Sprinkhanen
volwaardig
voedsel
JOHANNESBURG Volgens
professor H. R. Hepburn en dr.
G. Mitchell, beiden verbonden
aan de universiteit van Witwa-
tersrand in Zuid-Afrika; vor
men sprinkhanen een zeer pro
teïne-rijk voedsel dat als het
ware zo uit de lucht geplukt
kan worden.
De drie miljoen sprinkhanen
per hectare waaruit zwermen
doorgaans bestaan, vertegen
woordigen volgens beide ge
leerden ongeveer 65.000 ton ge
concentreerde, door de lucht
aangevoerde proteïne.
In 1968 werd 150.000 liter in-
sektendodend middel gebruikt
om sprinkhanen in het noorden
van Afrika uit te roeien. Dat
geld zou Volgens Hepburn en
Mitchell beter besteed hebben
kunnen worden aan het vangen
van de dieren voor voedsel.
Bende onderschept geldtransport
LONDEN (AP) In de Lon-
dense buitenwijk Banstead
heeft gisteren een bijzonder
feilloos en snel werkende ben
de een gewapende auto voor
geldtransport aangehouden en
vrijwel geheel leeggeplunderd.
De buit bedroeg omgerekend
drie miljoen gulden.
De bende had eerst met behulp
van twee gestolen auto's een
ongeluk in scene gezet, com
pleet met een op de grond lig
gend „slachtoffer" en een
„agent" die het verkeer regel
de. Toen de geldauto de laan
binnenreed, op weg naar een
bank, werd hij door drie ande
re, eveneens gestolen auto's,
klemgereden en opengebroken.
De hele operatie werd geklaard
in precies vier minuten.
'pi
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten.
Pauskeuze
Als ik zo lees wat een tiental
rk theologen, waaronder de
heer Schillebeeckx en enkele
vooraanstaande leken allemaal
naar voren brengen met be
trekking tot de pauskeuze, dan
denk ik ,nou nou, deze heren
die het allemaal zo goed weten,
wat zouden dat een pracht zie-
leherders zijn geweest, wat is
er voor de katholieke christe
nen veel verloren gegaan door
hen op een professorenstoel te
zetten. „Eerst onze eisen be
spreken", dicteren ze. Ze weten
het zo goed. Om zo'n ideaal
mens voor de Sédes Apostolica
te vinden, lijkt mij onmogelijk,
of ze zouden O.L. Heer zelf
moeten terug roepen. Ik denk
wel dat we het met een schep
sel Gods zullen moeten doen
tot het einde der tijden. De
eisen klinken net zo onrealis
tisch als de eisen destijds in de
enquête-formulieren voor de
bisschopskeuze. Als men nu
eens had gezegd „In Rome zijn
thans genoeg wijze mannen
aanwezig om zelf de beste keu
ze te maken. Dat hierbij de H.
Geest hen verlichte. We zullen
ons bij hun keuze neerleggen".
Klinkt dit soms te deemoedig?
Laat ons eens denken aan de
slagzin van de Bond zonder
Naam: „Vertil u niet aan eigen
gewichtigheid".
Den Haag A. Meijer ing.
Marokkanen
Het door Staatssecretaris me
vr. Haars voortgezette voortref
felijke vreemdelingenbeleid
van haar voorganger Zeeval-
king heeft in de zaak van de
illegale Marokkanen de emo
ties van Hervormd Nederland
en ds. L. Ruitenberg losge
maakt, terwijl mevr. Haas-Ber
ger van hun Partij v.d. Arbeid
-zij het aarzelend -te kennen
heeft gegeven dat er geen rede
lijk alternatief was. In tegen
stelling tot eerdere berichten
staan CDA en WD achter het
beleid van Haars; de PvdA
heeft het voortgezette beleid
van Zeevalking uiteraard niet
kunnen afvallen, hoe graag die
partij natuurlijk mevr. Haars
en het kabinet Van Agt de
grond in zou boren. Ruitenberg
schrijft, zoals gebruikelijk, in
houdelijk tegenstrijdig. Hij
schrijft over zijn hoge achting
voor het op andere wijze mens
zijn en ofschoon hij lage ver
wachtingen heeft van deze
(welke?) regering, valt het hem
door het terugdrijven van de
182 Marokkanen toch nog te
gen. Haars en Van Agt zullen
overigens niet wakker liggen
van Ruitenberg's „oordeel".
Tenslotte heeft ds Ruitenberg
goed geboerd bij de orthodoxie
(ofschoon hij zich vrijzinnig en
(religieus?) socialist noemt).
Een bijzonder verstandig
woord schrijft dr H. Bartels te
Amersfoort: een zaak van belij
den en een zaak van beleid.
Tenslotte hulde voor de eerlijk
heid van de (echte) vrijzinnig
en religieus socialistische prof.
dr. Sperna Weiland. Overigens
ben ik het niet geheel met hem
eens, maar zijn en mijn tole
rantie laten de hoogachting on
verlet
Voorburg
J. Keijzer
Terrorist in
Israël verborgen
PARIJS (Reuter) Volgens
het Parijse dagblad l'Aurore
van vandaag houdt een voor
malige Westduitse stadsguer-
rillero die gezocht wordt door
zowel zijn ex-kameraden als
door de politie, zich schuil in
een Israëlische kibboets.
Hans-Joachim Klein wordt vol
gens l'Aurore beschermd door
de Israëlische geheime dienst
in ruil voor informatie over
guerrillatraining in Irak en
Zuid-Jemen.
Klein zou bescherming zoeken
tegen op wraak beluste ex-col
lega's, die hem kwalijk nemen
dat hij aanvallen op vooraan
staande joden in Berlijn en
Frankfort heeft helpen verijde
len.
correspondent Ami
een eervolle wijze van de lastige partijge
noot te ontdoen. Anderen geloven dat Fil-
bingers populariteit en aanhang, die de
CDU van Baden-wtirtemberg de absolute
meerderheid in het parlement bezorgde,
ook na het gebeurde van de afgelopen
maanden vooral onder oudere burgers nog
zo groot is, dat zijn afscheid van de poli
tiek wel eens stemmen zou kunnen gaan
kosten.
Hoe het ook zij, de man die zich steeds
meer als een gezalfde koning dan als een
gekozen ministerpresident beschouwde en
die zich gedroeg alsof hij en hij alleen het
geweten van de staat vertegenwoordigde,
is nog niet van het toneel verdwenen, tot
schade van zijn partij en van het aanzien
van de Westduitse democratie.
Filbinger, ook nu nog van zijn moreel
gelijk overtuigd, is daarentegen begonnen
aan het vormen van een legende. De legen
de namelijk dat zijn val een gevolg zou
zijn van een lastercampagne, van een door
links gesmeed complot om zijn reputatie
te vernietigen en daardoor zijn partij in
discediet te brengen. Afgezien van de dui
delijk bewijsbare onjuistheid van deze op
vatting, kwam deze stellingname van Fil
binger, die zich altijd beschouwde als de
behoeder van het christelijk conservatieve
erfgoed van de Duitsers, nog niet eens zo
onverwacht. Veel merkwaardiger was dat
ook de CDU bereid bleek aan deze legen
de-vorming deel te nemen. In een interview
verklaarde secretaris-generaal Geissler de
discussies rond de aftreden minister-presi
dent te beschouwen als „onderdeel van een
campagne om het spook van het rechts-ra
den had gedwongen! Was het om een
lastercampagne gegaan Gasteren is leugen
achtig iets kwaad over iemand zeggen),
dan had de CDU zich toch als één man
achter Filbinger moeten stellen en hem tot
het einde toe moeten verdedigen? Maar tot
die slotsom komt Geissler niet. Het com
plot dient volgens hem om de aandacht
van het links-extremisme af te wenden en
wordt mede gevoed door mensen als
Brandt en Bahr, respectievelijk voorzitter
en secretaris van de sociaal-democratische
SPD. En om de cirkel rond te maken voegt
Geissler er in één adem aan toe dat het
toch te denken moet geven dat in Europa
christen-democraten ontvoerd en ver
moord worden door lieden die zich links
noemen ert^die zich ter motivering van hun
daden op het marxisme berdepen.
Deze curieuse opeenstapeling van dingen
die niets met elkaar te maken hebben is
in de Bondsrepubliek, ook meer dan dertig
jaar na de oorlog, niet ongebruikelijk.
Toen de militante journalist Bernt Engel-
mann, voorzitter van de Duitse Schrijvers
bond, onlangs Franz-Josef Strauss ervan
beschuldigde in de herfst van 1944 als
officier te zijn belast met het opkrikken
van de nazi-mentaliteit bij legerofficieren
en deze opdracht met élan te zijn nageko
men, reageerde Strauss' eigen orgaan de
„Bayern Kurier" furieus. Achter soortelij
ke berichten, aldus het blad, zit onmisken
baar de hand van Moskou, de SPD in
Beieren is een communistische mantelor
ganisatie en Helmut Schmidt zelf is fout
geweest in de oorlog.
In de Bondsdag stelde de CSU-afgevaar-
digde Kunz de regering de vraag, of er een
samenhang bestaat tussen degenen die tel
kens weer een klopjacht openen op het
oorlogsverleden van vooraanstaande CDU-
CSU-politici en anderzijds oostelijke gehei
me diensten.
Een ander recent voorbeeld dat de veelge
roemde „solidariteit der democraten" het
-;n de Bondsrepubliek nog al eens laat
'afweten, speelde zich af rond de" herden
king van de mislukte militaire opstand
tegen Hitler van 20 juli 1944. De Bondsda
gafgevaardigde Graaf Stauffenberg, zoon
van de kolonel die de bom onder Hitler's
tafel legde en daarna werd omgebracht,
tekende er bezwaar tegen aan dat Herbert
Wehner, fractie-voorzitter van de SPD, dit
jaar de herdenkingsrede zou houden. De
toenmalige communist Wehner, die zich na
de oorlog volledig van zijn jeugdovertui-
ging heeft gedistancieerd en zich sindsdien
een der meest democratische voormannen
van de SPD heeft betoond, kwam volgens
Von Stauffenberg daarvoor niet in aan
merking, omdat zijn verzet tegen dë Fuh-
rer van een andere aard was en op een
ander niveau stond dat dat zijn vader.
Hoewel Wehner zich onmiddellijk diploma
tiek terugtrok, heeft deze klap in het ge-
zieh van hun fractie-voorzitter veel kwaad
bloed bij de sociaal-democraten gezet
Zoals Frankrijk lange tijd heeft geleden
(en lijdt?) onder wat bekend geworden is
als het „complex van links", zo gaat de
Bondsrepubliek gebukt onder een „rood
bruin complex". De tweede republiek is
ontstaan in het tijdperk van de koude
oorlog en bij veel Duitsers in de angst voor
het communisme minctëns net zo groot als,
zo niet groter dan de angst voor het opra
kelen van het niet verwerkte nazi-ver leden.
Filbinger, die het als zijn taak en roeping
zag om het Avondland te redden van
communisten en socialisten, is van dit
complex een typisch voorbeeld. De herin
nering aan zijn optreden als marine-rech
ter in de oorlog had hij daarbij, verdron
gen, zo sterk, dat deze letterlijk uit hem
moest worden getrokken. In dit opzicht,
schreef de „Frankfurter Rundschau", is hij
geen buitenstaander, geen bijzonder geval,
maar een van ons, althans van de oudere
generatie. Hij is alleen maar „een bijzon
der vooraanstaand exemplaar van een ge
neratie waarvan de meerderheid na 1945
besloot, zo radicaal mogelijk te vergeten,
zo te doen alsof de nazi toendertijd bij een
gigantisch verkeersongeluk betrokken was,
dat zeer onaangenaam was maar dat toch
in de waarste zin van het woord door het
verwijderen van de puinhopen snel en eens
en voor altijd uit de weg kon worden
geruimd. Een meerderheid die er ook altijd
zeer onwillig op reageerde wanneer men
haar voorhield dat zij zich daarmee toch
wel een beetje te makkelijk van de zaken
had afgemaakt".
AMI VAN VREE.
