Brazilië noemt
bericht kernbom
belachelijk
„Illegale" kinderen
ontdekt in Friesland
Brief van Luns
grove vervalsing"
Nieuwe duik naar
milj oenenschat
goudsehip Lutine
Vervroegd pensioen
niet alleen om
werkgelegenheid
Ziekenhuis moet
röntgenologen
52.000 betalen
FNV tot minister:
Wettelijke normen
nodig voor
beeldschermen
Georganiseerde reis wint
aan populariteit
BINNENLAND
LEIDSE COURANT/:
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1978 pagina 9
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „De regering heeft geen enkele
aanwijzing dat Brazilië voorbereidingen treft
voor het maken van een atoombom." Dit zei
vice-minister-president H. Wiegel gisteren na
afloop van de vergadering van het kabinet,
waarin ook een bericht van onze correspondent
in Brazilië Jos Schurink, over deze zaak aan
de orde is gekomen.
Minister Wiegel wees erop. dat Brazilië zich er
in het kader van het Urenco-contract toe heeft
verbonden geen goederen of materialen te ge
bruiken voor militaire doeleinden. Deze bereid
verklaring is meermalen herhaald. „Uiteraard",
aldus de heer Wiegel, „hebben wij onze ambas
sadeur in Brazilië erop gezet en gevraagd rap
port uit te brengen, in de eerste plaats over de
wijze waarop het bericht tot stand is gekomen."
Tegenover onze correspondent in Brazilië Jos.
Schurink verklaarde een woordvoerder van het
Braziliaanse ministerie van Buitenlandse Zaken
het bericht over de atoomboom in zijn land
„belachelijk te vinden". Hij verzekerde Schu
rink, dat het uit Almelo afkomstige verrijkt
uranium alleen voor vreedzame doeleinden ge
bruikt zal worden. „Daarover zijn garanties
overeengekomen, die Brazilië bereid is te geven
en die de komende maanden volledig worden
vastgelegd," aldus deze Braziliaanse woordvoer
der.
Hij erkende echter, dat Brazilië technisch wel
in staat is een atoomboom te maken. „Maar de.
capaciteit is één ding en de intentie is weer iets
anders."
Het socialistische Tweedekamerlid Ter Beek
vindt, dat Brazilië een nadrukkelijke verklaring
moet afleggen, dat het niet tot ontwikkeling van
een kernwapen zal overgaan.
Haars beslist
vandaag over
Marokkanen
DEN HAAG (ANP) - Staats-
I secretaris Haars van justitie
zal zeer waarschijnlijk van
daag beslissen wanneer en op
welke manier de groep van 77
illegaal in ons land verblijven
de Marokkanen uit Nederland
wordt gezet. Dit heeft een
woordvoerder van het ministe
rie van justitie gistermiddag
meegedeeld.
De staatssecretaris neemt haar
definitieve beslissing na ge
sprekken met onder meer Am
nesty International en enkele
kamerleden. Donderdagmor
gen heeft staatssecretaris
Haars gesproken met de ka
merleden mevrouw Haas (FV
dA), mevrouw Wessel (D'66) en
de heren Van den Broek (CDA)
en Geurtsen (WD). Woensdag
had zij een gesprek met verte
genwoordigers van Amnesty
International. De deelnemers
aan de gesprekken willen niet
ingaan op de inhoud daarvan.
Ook de voorlichtingsafdeling
van justitie weigert commen
taar.
De groep Marokkanen kreeg
zes weken geleden de aanzeg
ging om Nederland te verlaten.
Die termijn loopt deze week af.
Kabinet
wil behoud
Rijksinstituut
Oorlogsdocu
mentatie
DEN HAAG Minister Pais
van Onderwijs en Wetenschap
pen vindt zeer nadrukkelijk,
dat het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie moet
blijven voortbestaan. De mi
nisterraad deelt deze opvat
ting, zo heeft vice-premier
Wiegel gisteren medegedeeld
na afloop van het kabinetsbe
raad.
„Wij hebben grote waardering
voor hetgeen het instituut heeft
gedaan en nog doet en ver
wachten, dat er zelfs in toene
mende mate een beroep op zal
worden gedaan. Tot dusver is
het dienstbetoon van het insti
tuut alleen maar toegenomen"
aldus de heer Wiegel.
De mening van dit kabinet
wijkt duidelijk af van die van
de vorige regering, die een spe
ciale commissie instelde om na
te gaan op welke wijze het
rijksinstituut van prof. dr. L.
de Jong zou kunnen worden
opgeheven. De commissie heeft
dezer dagen rapport uitge
bracht aan minister Pais, die
bij deze gelegenheid zijn opvat
ting heeft kenbaar gemaakt.
ABU verliest
geding tegen
uitspraak NKV
Utrecht (ANP) De NKV mag
van de Utrechtse rechtbank
zeggen dat er geen fatsoenlijke
uitzendbureau's bestaan, om
dat een dergelijke uitlating niet
beledigend is voor bepaalde
personen, maar bedoeld is om
een hele bedrijfstak te typeren.
Die conclusie kon gisteren ge
trokken worden na een proce
dure die de Algemene Bond
van Uitzendbureau's (ABU) bij
de Utrechtse rechter in gang
had gezet tegen het NKV.
Deze vakbond had vorig jaar
in het bondsblad geconstateerd
dat Nederland geen fatsoenlij
ke uitzendbureau's kent. De
radsman van het NKV wees er
gisteren op dat in het gewraak
te artikel niet was betoogd, dat
uitzendbureau's tegen de wet
handelen, maar dat het verhaal
slechts als waarschuwing aan
de leden moest gelden.
De ABU had een schadever
goeding geëst van 9,5 miljoen,
maar moet nu de zaak is verlo
ren de vijf mille betalen die de
NKV voor het proces had moe
ten maken. Het is niet duidelijk
of de ABU tegen de uitspraak
beroep aantekent.
Recordpoging achteruitlopen
ZUTPHEN (ANP) Vijf lopers gaan proberen het wereldrecord
achteruitlopen te verbeteren.
Op 23 augustus zal in Zutphen worden gestart voor een wande
ling van ruim dertig kilometer achterwaarts. Het bestaande
record is 29.8 kilometer en staat op naam van en groep uit Baarn.
Van Zutphen zal de wandeling gaan over Warnsveld, Vorden,
Ruurlo en Borculo om te eindigen in Neede.
Jarig
Prinses Irene van Bourbon Parma is morgen jarig
Zij wordt 39 jaar.
FERWERDERADEEL (ANP) De rijkspolitie
van Ferwerderadeel heeft in samenwerking
met de kinderpolitie van de rijkspolitie Leeu
warden vijf kinderen van Marokkaanse en Al
gerijnse nationaliteit weggehaald uit de wo
ning van mevrouw A. Knuijver-Stam te Mar-
rum. Volgens de politie zouden de kinderen
illegaal in Nederland verblijven.
Mevrouw Knuijver is in Friesland ooit de stu
wende kracht geweest van de Belgische charita
tieve instelling „De Vreugdezaaiers". Deze in
stelling. die in Gent zetelt, stelt zich ten doel
sloppenkinderen uit Parijs in België en Neder
land een zorgeloze vakantie te geven. Vorig jaar
werd mevrouw Knuijver als contactpersoon ont
slagen, omdat zij al te voortvarend te werk ging
Ze haalde zelf kinderen uit Parijs en deed
daarvan geen bericht aan de stichting.
Eind mei haalde mevrouw Knuijver weer twaalf
kinderen naar Nederland. Zeven daarvan wer
den ondergebracht bij gastgezinnen in Fries
land, vijf bleven bij haar thuis.
Volgens de politie hebben de gastgezinnen te
goeder trouw gehandeld, maar de papieren van
deze kinderen deugen ook niet. Men zag evenwel
geen noodzaak de kinderen daai weg te halen.
De kinderen worden in samenwerking met het
Rode Kruis in Frankrijk, weer zo spoedig moge
lijk naar Parijs gebracht.
BEJAARDENBELEID:
DEN HAAG - Het zou niet
juist zijn vervroegde pensione
ring alleen in te voeren om het
aanbod van arbeidskrachten te
verkleinen. Zo luidt het com
mentaar van de Nederlandse
Federatie voor Bejaardenbe
leid op de nota „Maken wij er
werk van?" van de Weten
schappelijke Raad voor het-
Regeringsbeleid, een nota die.
gaat over de verhouding tus
sen actieven en niet-actiéven
in ons land.
„Volstrekt vrijwillige vervroeg
de pensionering kèn aanvaard
baar zijn als de solidariteit ten
minste van twee kanten komt
Dat wil zeggen dat aan de an
dere kant ook de werksituatie
moet worden aangepast aan
oudere werknemers en dat de
manier waarop en het tijdstip
van pensionering moet worden
aangepast aan de persoon die
het betreft".
Volgens de Federatie moet ver
meden worden dat het vrijwilli
ge karakter van de vervroegde
pensionering wordt aangetast
door van die vervroegde pen
sionering een soort morele ver
plichting jegens de werklozen
te maken.
De wederkerige solidariteit zou
ook kunnen inhouden dat voor
de ouder wordende werknemer
het aantal mogelijkheden om
aan het werk te blijven wordt
uitgebreid. Dat kan, aldus de
NFB, door middel van om- en
bijscholing.
EINDHOVEN (ANP)
Het Sint Josephzieken-
huis in Eindhoven moet
de röntgenologen dr. P.
Klaver en dr. F. van
Zuylen in totaal bijna
52.000 gulden netto aan
achterstallig salaris uit
betalen. Dat heeft de
Eindhovense kanton
rechter gistermiddag be
paald in een civiele pro
cedure die door de spe
cialisten was aangespan
nen.
Eind 1972 werd het vermoeden
geuit dat genoemde "röntgenolo
gen op grote schaal fraudeer
den bij het indienen van de
declaraties. De ziekenfondsen
verbraken vrij snel daarna de
contacten met beide doktoren.
Op -hetzelfde moment traden ze
bij het ziekenhuis in tijdelijk
dienstverband. Het ziekenhuis
moest hiertoe wel besluiten om
de continuïteit van het werk
niet in gevaar te brengen.
In november 1976 veroordeelde
de rechtbank in Den Bosch
beide specialisten tot negen
maanden gevangenisstraf
waarvan zes voorwaardelijk.
Enkele dagen later werden ze
door het ziekenhuisbestuur
ontslagen. In juni 1977 werden
de heren Klaver en Van Zuylen
in hoger beroep vrijgesproken.
Het arbeidscontract tussen het
ziekenhuis en de röntgenologen
zou pas op 1 oktober 1977 aflo
pen. In een civiele procedure
eisten de doktoren een doorbe
taling van het salaris tot die
datum. Omdat ze voor het aflo
pen van die contractdatum al
weer elders aan het werk gin
gen, heeft de kantonrechter be
paald dat het ziekenhuis het
salaris slechts door hoeft te
betalen over de periode waarin
beide doktoren niet'hebben ge
werkt. Voor dr. Klaver is dat
bijna drie maanden en voor
dokter Van Zuylen bijna zeven
maanden.
Musis Sacrem
Het historisch concert- en toneelgebouw Musis Sacrem in Arnhem zal worden
gerestaureerd. Ook zal het van alle latere toevoegingen worden ontdaan. Het
oudste deel van Musis Sacrem dateert uit 1847.
Van een onzer verslaggevers
Aan de lange mysterieuze geschiedenis rond het
goudschip Lutine dat in de nacht van de 9de
oktober 1799 op de Westergronden voor Vlieland
en Terschelling verging, lijkt weer een hoofd
stuk te worden toegevoegd. Talloze bergingspo
gingen hebben slechts een zeer gering deel van
de enorme goudschat boven de golven gebracht.
Gisteren is de Nieuw-Zeelander Lyle Mortimor
gestart met een onderzoek naar de zeebodem
op en rond de plaats waar de Lutine moet
hebben gelegen. De jongste goudzoeker heeft de
beschikking over de modernste elektronische
apparatuur van de firma Oretech, gevestigd te
Schiphol-oost. Het bedrijf is gespecialiseerd in
het onderzoek naar voorwerpen op en in de
zeebodem. Naar sommigen beweren moet er
volgens huidige schattingen nog voor een slordi
ge zes miljoen gulden op de zeebodem liggen.
De heer Mortimor pleegt zijn onderzoekingen
a$\n boord van de Paraat, samen njet de direc
teur van het scheepswrakken^ ïuseum Waltangi
op Nieuw-Zeeland, de heer Kelly Tarlton. Het
schip heeft voorlopig Den Helder als thuishaven.
Mortimor en Tarlton maakten gisteren een te
rugtocht paar de Westergronden om de elektro
nische apparatuur te testen. „Wij zijn hoopvol
gestemd", verklaarden de beide Nieuw-Zeelan-
ders na afloop. Verwachten zij succes te zullen
hebben? „Het is net als met het zoeken naar
olie, je doet je werk en je hoopt dat je olie
vindt", aldus de heer Mortimor. Zij zijn zich er
terdege van bewust dat het wrak van de Lutine
in 1938 door de tinbaggermolen Karimata is
verwoest. Van een wrak is dan ook geen sprake
meer. Het onderzoek zal zich de komende veer
tien dagen, als het weer het toelaat, uitstrekken
over een oppervlakte van ongeveer twee vier
kante mijl op de Westergronden. Tot op dertig
meter diepte wordt de zeebodem nauwkeurig
afgetast.
MINISTERIE VAN BUITENLANDSE ZAKEN:
DEN HAAG (ANP) Een woord
voerder van het departement van bui
tenlandse zaken heeft gisteren ver
klaard, dat een in de publiciteit ge
brachte brief van de secretaris-gene
raal van de Navo, mr. J. Luns, een
grove vervalsing is.
Het gaat hier om een publikatie in een Belgisch
weekblad, te weten een afdruk van een brief
van Luns aan de ambassadeur bij de Navo. In
die brief stond, dat met hulp van vrienden bij
het Belgisch departement van defensie gewerkt
wordt aan een lijst met de namen van journalis
ten, die negatief zouden staan tegenover de
neutronenbom en bepaalde aspecten van de
politiek van de Navo en van Amerika. „Luns
heeft verklaard, dat de brief vals is. Nederland
sluit zich bij zijn verklaring aan", aldus de
woordvoerder van buitenlandse zaken. Volgens
hem kan ook uit het woordgebruik van de
afgedrukte brief opgemaakt worden, dat Luns
de brief nooit geschreven kan hebben. Het
Tweede-Kamerlid Roethof heeft gisteren vragen
over de affaire gesteld aan minister Van der
Klaauw van buitenlandse zaken.
Ondervoede
man met dode
vrouw hulpeloos
in huis
AMSTERDAM (ANP) Niet
in staat om hulp te halen heeft
de 92-jarige J. van Alewijn
enkele dagen in zijn woning op
het Van Oldebarneveldtplein
in Amsterdam gelegen, terwijl
zijn 86-jarige vrouw dood in
een stoel zat.
De politie vond het echtpaar
gisteravond na door buren te
zijn gealarmeerd. Zij hadden
de bejaarden al een paar dagen
niet gezien, maar wel de heer
Van Alewijn af en toe horen
roepen. De man bleek zwaar
ondervoed onder de tafel te
liggen.
Hij is in een ziekenhuis opge
nomen. De vrouw stierf vol
gens de politie een natuurlijke
dood.
Pais verlaagt
beginsalaris
le-graads
leraar
DEN HAAG (ANP) De vak
bonden in de onderwijswereld
hebben een onaanvaardbaar
uitgesproken over de aan
vangssalarissen voor le-graads
leraren, zoals die gisteren door
minister Pais van onderwijs
bekend zijn gemaakt. Begin
nende le-graads docenten ont
vangen met ingang van 1 au
gustus een salaris dat overeen
komt met de zg. schaal 112 met
0 dienstjaren van ambtenaren.
Voor een 26-jarige betekent dat
2832,- per maand, voor 27-ja-
rigen 2999,-, voor 30-jarigen
3498,-. Het maximum ligt bij
44 jaar op 5828,- per maand.
De maatregel is genomen in
het kader van de regeling aan
vangssalarissen jonge academi
ci en is gebaseerd op een norm-
betrekking van 29 uur per
week.
Over de nieuwe salarissen heb
ben aanvankelijk oud-minister
Van Kemenade en later zijn
opvolger Pais onderhandeld
met de personeelscentrales.
Een akkoord is daar nooit over
bereikt, omdat de centrales el
ke verlaging van inkomen af-
Invasie van
Chinese
studenten op
komst
DEN HAAG Nederland zal
een Chinees verzoek, Chinese
jongelui op Nederlandse uni
versiteiten en hogescholen toe
te laten, in welwillende over
weging nemen. Dit heeft een
woorvoerder van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken in
Den Haag verklaard. Hij voeg
de hier echter aan toe dat het
aan de bevoegde autoriteiten
in Nederland, in de eerste
plaats het ministerie van On
derwijs, is om hiervoor moge
lijkheden te vinden.
Een hoge functionaris van het
ministerie van Onderwijs zou
vandaag op de Chinese ambas
sade in Den Haag het Chinese
verzoek bespreken.
Woensdag is van diplomatieke
zijde in Peking vernomen, dat
de Chinese regering jaarlijks
enkele duizenden studenten,
voor haar eigen kosten, in wes
telijke landen een technische
universitaire opleiding wil la
tei volgen.
Van onze parlementaire redac
tie
Den Haag Het is nodig dat
de overheid een begin maakt
met het vaststellen van wette
lijke nonnen ten aanzien van
het gebruik van beeldscher
men. Dit stelt vice-voorzitter
Spit van het FNV in een brief
aan minister Albeda van So
ciale Zaken.
De toepassing van beeldscher
men heeft de laatste jaren, met
name in het bank- en verzeke
ringsbedrijf maar ook in de
journalistiek, een bijzonder
snelle vlucht genomen. Met de
ze indstrumenten typen bij
voorbeeld journalisten hun tek
sten op een televisiescherm in
plaats van op papier,
via een computer een snellere
verwerking kan plaatsvinden.
Onderzoeken hebben inmiddels
echter aangetoond dat een der
gelijke werkwijze niet zonder
gevaar is. Zo zou de van het
apparaat uitgaande straling on
der bepaalde voorwaarden het
gezichtsvermogen van de ge
bruiker kunnen aantasten.
Het voornemen van de rege
ring om ambtelijke aanwijzin
gen op te stellen voor het wer
ken met beeldschermen vindt
de FNV onvoldoende. Naleving
van zulke aanwijzingen zal im
mers nauwelijks kunnen wor
den afgedwongen.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De Neder
landse reisorganisaties bespeu
ren een duidelijke groei in dé
toeristenindustrie. Volgens di
recteur Ferry Franssen van
het Twentse reisbureau Arke
hebben dit jaar 1.910.000 Ne
derlanders hun vakantie laten
verzorgen door één van de
reisbureaus in ons land. Dat is
7meer dan vorig jaar.
Van hen gingen zo'n 770.000
vakantiegangers 1 per vliegtuig
naar hun plaats van bestem
ming, 450.000 per bus (een ra
zendsnel groeiende manier van
reizen, die volledig terug is van
weggeweest), 100.000 per trein
en 600.000 per eigen auto. Al
leen de treinreizen nemen in
aantal af, de rest zit duidelijk
in de snellift. Arke zelf heeft
in 1978 bijna 160.000 vakantie
reizen verkocht en is daarmee
in grootte de tweede tour-ope
rator van Nederland geworden.
De onstuimige groei van het
Arke-produkt bedroeg, vergele
ken met vorig jaar, maar liefst
20,3%.
Van de belangrijke vakantiebe
stemmingen, die in de Arke
programma's worden aangebo
den, is alleen Griekenland aan
de verliezende hand. Er wer
den negentien procent minder
reizen naar dit land verkocht.
Reden: gebrek aan accommo
datie en extreem verhoogde
prijzen. Het aandeel van de
andere landen nam toe van zes
procent (Oostenrijk) tot 214
procent (Amerika en de Baha
ma's). Ook Spanje is de klap
na de oliecrisis en de verwar
ring rond de dood van generaal
Franco volkomen te boven: Ar
ke alleen verkocht achttien
procent meer Spanje-reizen.
Opmerkelijk is, dat Joegosla-
vië-reizen (met een groei van
zestig procent) bij de Twentse
touroperator ook duidelijk tot
de zomertoppers behoren. En
dat, terwijl de andere reisorga
nisatoren louter negatieve ge
luiden over dit land laten ho
ren. Nieuw in de vier gidsen
zijn cruises in het Caraïbisch
gebied, een zeer uitgebreid In-
donesië-programma, wekelijk
se vluchten naar het maanei-
land Lanzerote, overwinte-
ringsreizen naar Malta (vanaf
12,50 per dag plus gratis één
auto per appartement) en char-
terreizen naar Israël. Met de
Israël-reizen heeft Arke een
primeur in handen, want tot nu
toe heeft de Israëlische lucht
vaartmaatschappij El Al alle
chartervluchten buiten de deur
gehouden.
Vooruitzichten voor zondag:
Overwegend droog met zonni
ge perioden. Middagtemperatu-
ren omstreeks 20 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor zondag:
Aantal uren zon: 2 tot 9
Min. temp.: omstreeks 13 gra
den
Max. temp.: omstreeks 21 gra
den
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 90 procent
Kans op een geheel droog et
maal: 70 procent
Een zone met veel bewolking
en plaatselijk regen, welke van
morgen ten westen van Ierland
lag, nadert langzaam ons land.
Daarbij neemt de activiteit ge
leidelijk af, zodat het morgen
overwegend droog weer zal
zijn. De kans is zelfs groot dat
af en toe de zon te zien zal zijn.
De depressie die de laatste da
gen bij ons voor plaatselijk en
kele buien heeft gezorgd ligt nu
boven het noordelijk deel van
de Noordzee. In de loop van
vandaag raken wij geleidelijk
uit de lucht waarin deze buien
tot vanmorgen in een afgelo
pen periode van 24 uur op het
vliegveld bij Leeuwarden 19
mm regen brachten. In Noord-
Italië is tijdelijk een einde ge
komen aan het fraaie en war
me zomerweer. Een depressie,
waardoor plaatselijk onweer
voorkomt, bevindt zich op dit
moment boven dit gebied.
Weerbericht van vanmorgen 7 u
sa: