Computer
biedt
professionele
puzzelaars
s] prima
li toekomst
Solliciteren is
voorbereiden
je
terdege
van
i
ezins
en vc
ntwo(
i
pers
D«
bij
cen v
en va
natuurlijk alleen maar goed als je de juiste
volgorde aanhoudt.
Er komen ook brieven bij werknemers
binnen die zo krampachtig zijn geschre
ven, dat ze een saaie indruk maken. Dat
zijn die beruchte standaardbrieven.Ach
en over slordigheid hoeven we niet eens
te praten. Het spreekt vanzelf dat je een
net werkstukje aflevert en het liefst zonder
taal- en of spelfouten.
Nee, niet iedereen is schrijver, dat besef
ik ook wel, maar je kunt toch op z'n minst
trachten alle aandacht aan je sollicitatie
brief te besteden. U zegt het, ik twijfel ook
wel eens of iedere werkgever wel een
goede sollicitatiebrief zou kunnen schrij-
Waar valt en staat een sollicitatie eigen
lijk mee? Wat moet je als sollicitant juist
nalaten en wat moet je accentueren?
„Het is van groot belang dat je algemene
kennis van het bedrijf bezit. Enige kennis
van en inzicht in de functie is nooit weg.
Tijdens de ontmoeting met de werkgever
moet je de gesprekstechniek wat beheer
sen en je eigen bekwaamheden op een
plezierige manier duidelijk maken. Niet
opscheppen, maar ook geen onderdanige
houding aannemen. Toon je gëinterseerd,
maar blijf ook gereserveerd.
Ik geef maar enkele tips. Kijk, voor de
vuist weg solliciteren, zonder enige voorbe
reiding is op dom geluk vertrouwen. Dat
kan nooit goed aflopen".
„De vragen die je worden gesteld moet je
met reden omkleden in je antwoord. Niets
is dodelijker dan driemaal te antwoorden:
„Ik weet het niet". Een truc is bijvoorbeeld
om een vraag over te nemen door in je
antwoord een vraag te stellen. Je vraagt
dan naar de werkomstandigheden, of je
een studie moet volgen, welke perspectie
ven de functie biedt en welke beoorde
lingspunten de werkgever van belang
vindt.
Kom je aan het slot van een sollicitatiege
sprek vraag dan naar de afhandeling.
„Wanneer krijg ik bericht en welke proce
dures volgt u?" En als men is afgewezen
krijg je dan ook de motieven te horen?
Kortom solliciteren is je terdege voorberei
den".
rwaj
ag, natisering wordt doorgaans afge-
lerd als vijand van de werkgelegen-
.n niet ten onrechte. Tienduizenden
iplaatsen zijn door de invoering van
iter-gestuurde systemen al wegge-
ort? en evenzovele zullen er in de komen
den nog volgen. Dat neemt niet weg
vaiiutomatisering ook werk schept. An-
isdport werk weliswaar en veel minder
tscljr verloren gaat, maar toch: automati-
creëert arbeidsplaatsen. Wie nu een
Td heeft waarop een beroepskeuze
I worden gemaakt en bovendien een
kacte vakken gerichte belangstelling
n (j lijkt er dan ook goed aan te doen
ewaoopbaan als computer-deskundige te
kregen. „Aan automatiseringsspecialis-
pestaat nog steeds een tekort" weet
en P- Daalhuizen van de in Amsterdam
0-7>tigde Stichting Het Nederlands Stu-
[ntrum voor Informatica, kortweg
!5.0Pduid als Stichting Novi. „En voor-
r nu valt te overzien zal in die situatie
lopig geen verandering komen. Inte-
ieel. De beroepskansen blijven toene-
g i Alleen al tot 1985 moeten naar schat-
:tussen de 5000 en 8000 open plaatsen
worden vervuld".
Het beroep van computer-deskundige type
rend, zegt drs. Daalhuizen dat je een der
gelijke specialist kan vergelijken met een
beroepspuzzelaar. „De computer is een
apparaat dat routine-matige denkkracht
vervangt", aldus Daalhuizen. „De puzzel
die de computer-man moet oplossen is dit
routine-matige denken te vangen en te
vertalen in opdrachten waar de computer
mee uit de voeten kan. Computer-deskun
digen, tegenwoordig vaak informatici ge
noemd, zijn dus denkers. Creatieve pro
bleemoplossers voor wie het vooral van
groot belang is dat zij zich een nauwkeurig
beeld kunnen vormen van de behoeften
van de gebruikers van de computer. Zeker
de laatste jaren heeft in ons vak het
bewustzijn zich sterk ontwikkeld dat het
er bij automatisering uitsluitend om kan
gaan de problemen op te lossen van die
gebruiker. De computer moet zich aan
hem aanpassen en niet andersom. Vandaar
dat de specialist wiens taak het is voor die
aanpassing zorg te dragen verschrikkelijk
goed moet kunnen luisteren".
Een precieze aanduiding van de verschil
lende functies die in het computer-wezen
bestaan is volgens de als hoofd van de
afdeling leergangontwikkeling aan het No
vi verbonden Daalhuizen, moeilijk te ge
ven. „Het vak is nog zo jong dat de
functie-benamingen nog niet zijn uitgekris
talliseerd. Twee bij verschillende bedrijven
werkzame functionarissen die beiden als
software-deskundigen worden aangeduid
kunnen tamelijk uiteenlopend werk ver
richten". Een globaal beeld kan hij noch
tans wel schetsen: „Als je het arbeidsveld
van de automatiseringsspecialist situeert
tussen enerzijds de gebruiker en ander
zijds de computer, kan je je een schaal
voorstellen waarop die gebruiker uiterst
links staat en de computer uiterst rechts.
Daartussen in kan je dan een aantal func
ties plaatsen naar de mate waarin ze dich
ter bij de gebruiker staan of dichter bij
de computer. Van links naar rechts krijg
je op zo'n manier achtereenvolgens: de
informatie-analyst, de systeemontwerper,
de systeem-analyst en de applicatie-pro
grammeur. Daarbij moet je je voorstellen
dat de informatie-analyst de man is die in
eerste instantie met de gebruiker praat,
achterhaalt wat zijn wensen zijn, daarover
een rapport schrijft en dat rapport aan de
systeemontwerper geeft. De systeemont
werper vertaalt het vervolgens in termen
waarmee de systeem-analyst uit de voeten
kan. De systeem-analyst geeft de informa
tie nog verder gestalte en wel zodanig dat
de applicatie-programmeur er opdrachten
aan de computer van kan maken. Behalve
deze functies heb je ook nog systeem-pro
grammeurs en software-deskundigen. Dat
zijn functionarissen die zich op een ab
stract niveau bezig houden met de eisen
en mogelijkheden van computers in het
algemeen. Dus minder toegespitst op een
bepaalde concrete situatie. Deze functies
vind je vaak bij de fabrikanten van com
puterapparatuur. Nóg een andere functie
tenslotte is die van computer-operator. Hij
valt in zoverre buiten het bovengeschetste
kader dat hij minder te maken heeft met
het eigenlijke denkwerk en meer gericht
is op de bediening van de apparatuur. Zijn
opleiding ligt dan ook op middelbaar ni
veau, terwijl de opleiding voor alle andere
genoemde functies minimaal op hoger be
roepsniveau liggen. Informatie-analysten
en software-deskundigen hebben vaak
zelfs academisch onderwijs gevolgd.
De opleidingen voor computer-deskundi
gen worden deels gegeven aan instituten
voor dagonderwijs zoals universiteiten,
HTS-en en HEAO's. Voor een ander deel
aan instituten voor part-time en/of avon
donderwijs zoals het Novi zelf, het Econo
misch Instituut Tilburg, PBNA, LOI en het
Nederlands Talen instituut. Gevolgd aan
een instituut voor dag-onderwijs duren de
opleidingen door de bank genomen vier
jaar, inclusief de stage. Het cursorisch
onderwijs neemt, mits men overdag al in
het vak werkzaam is (wat doorgaans het
geval zal zijn) zo'n vijf a zes jaar in beslag.
In uitzonderingsgevallen leggen ook part
time studenten de opleiding in vier jaar
af.
Aan voorspellingen over de ontwikkelin
gen die de automatisering de komende
decennia zal doormaken, durft drs. Daal
huizen zich niet te wagen. „Een belangrijke
verschuiving waar we momenteel mee te
maken hebben is die van de administratie
ve automatisering naar wat doorgaans
wordt aangeduid als de bestuurlijke infor
matie-voorziening. Administratieve auto
matisering kennen we al heel lang. Daarbij
gaat het om automatisering van registratie
ve systemen zoals bijvoorbeeld salarisad
ministratie, kentekenregistratie, motorrij
tuigenbelasting, giro ziekenhuisadministra
tie enzovoort Hiervan onderscheidt zich de
automatisering van bestuurlijke informa
tievoorziening doordat het daarbij om ge
gevens gaat die nodig zijn om organisaties
of processen te kunnen sturen. Bijvoor
beeld de automatisering van marktgege
vens die de directie van een fabriek nodig
heeft om juiste investeringsbeslissingen te
kunnen nemen. Of de automatisering van
gegevens die nodig is om zeg 100 vrachtwa
gens in een bepaalde week 1000 vrachtjes
op de meest efficiënte manier kris kras
door Europa te laten vervoeren. Een prin
cipiële verandering in de aard van het
werk van een computer-deskundige brengt
die verschuiving evenwel niet met zich
mee. Twee andere belangrijke ontwikkelin
gen zijn de opkomst van mini-computers
en de vervolmaking van grote computers.
Welke gevolgen dat zal hebben valt nu nog
moeilijk te voorzien".
BEDRIJFSLEVEN KLAAGT STEEN EN BEEN
OVER SLECHTE BRIEVEN
de techniek-studenten aan de TH in Twen
te en enkele Gewestelijke Arbeidsbureau's
in oostelijk Nederland begonnen aan cur
sussen om de sollicitant wegwijs te maken
en het schrijven van brieven aan te leren.
Een van de initiatiefnemers is Arie van der
Kaay (31), beroepsconsulent bij het Gewes
telijk Arbeidsbureau in Almelo. Hij zette
een cursus, in de vorm van lesbrieven op
en de ervaringen zijn vrij gunstig.
„Nou vent, poets je schoenen, trek een
goed pak aan, spreek met twee woorden,
val meneer niet in de rede; bedank hem,
geef hem een stevige hand en vooral: blijf
jezelf.
Duizenden sollicitanten krijgen deze goed
bedoelde, maar in feite slechte raadgevin
gen mee als ze zich bij een nieuwe werkge
ver gaan presenteren. Ze weten eigenlijk
niet of nauwelijks wat solliciteren is en
over het schrijven van een sollicitatiebrief
kunnen ze geen zinnig woord zeggen. Dat
zijn zo de ervaringen van Arie van der
JKaay (31), beroepenconsulent.
„Het is eigenlijk vreemd, dat er zo weinig
over de methoden van solliciteren bekend
is, terwijl er jaarlijk misschien wel een
miljoen sollicitatiegesprekken plaats heb
ben. Daarin stoppen zowel werkgevers als
werknemers enorm veel tijd en energie en
dan zwijg ik nog maai* over de psychologi
sche kant van deze zaak".
Arie van der Kaay zag dat verscheidene
werkzoekenden in een acute nood verkeer
den. Toen hij nog bij het GAB Hengelo
(Overijssel) werkte, verzamelde hij met
zijn collega Ton Volker zoveel mogelijk
gegevens om de problemen van het sollici
teren eens op een rijtje te zetten.
„Het viel daarbij op dat zelfs afgestudeer
den van hogere technische scholen niet
wisten hoe een sollicitatie in haar werk
gaat. Het zal wel komen, denk ik, doordat
in bijvoorbeeld de lessen Nederlands of
maatschappijleer weinig aan „het sollicite
ren" wordt gedaan. Wat dat betreft waren
de HBS-ers en de MULO-ers vroeger wel
beter af. En het blijkt intussen dat veel
sollicitaties mislukken omdat zij zich on
voldoende, ja zelfs gebrekkig voorbereiden
op de te voeren gesprekken. Dat je beleefd
bent is vanzelfsprekend, maar is natuurlijk
niet essentieel voor het al dan niet met
succes solliciteren".
„Ik hoor vaak dat men zich stuntelig ge
draagt. Anders gezegd, velen kunnen zich
zelf onvoldoende „verkopen", terwijl solli
citeren toch eigenlijk koel zakendoen is.
Het komt erop neer dat men de techniek
van het solliciteren mist. Solliciteren heeft
meer te maken met strategie dan met
geluk". Veel sollicitatiebrieven worden ter
stond al terzijde geschoven, omdat ze niet
de juiste informatie geven of omdat ze
domweg vol fouten zitten en dan hebben
we het nog niet eens over taal- en schrijf-
en spelfouten. „Heel vaak", zegt Arie van
de Kaay, „zijn die brieven veel te lang, met
te veel niet direct terzake doende informa
tie. Een wergever of diens personeelchef
legt zo'n brief aan de kant en grijpt er
niet gauw weer naar".
„Dan heb je brieven die van de hak op
de tak springen. Maar juist een sollicitatie
brief moet een ijzeren logische opbouw
hebben. Als je bijvoorbeeld wilt vertellen
wat je eerder hebt gedaan of welke scho
len en opleidingen je hebt gevolgd, is het
II
Opjrijfsleven klaagt steen en been
Kruii veelal slechte sollicitatiebrieven
2.85. lenkomen nadat personeel is ge-
ron Solliciteren blijkt een vak te zijn
speciale vaardigheden nodig
geen enkele school brengt te-
deze sociale vaardigheid nog
Ook een academische titel
garantie voor een uitstekende
Nog onlangs klaagde de
hoogleraar Economie, prof. J.
het platte taalgebruik en de
van de Nederlandse taal
studenten.
illeen de taalfouten zijn in het
aanleiding tot veel teleurstel-
e manier waarop kandidaten
sollicitatiegesprekken presen-
wrevel. Een gebrek aan
en zakelijkheid wreekt zich
aak.
in het solliciteren zitten veel
dingen vast, althans meer dan
kandidaat wel vermoedt. Daar-
de vereniging van
in Rotterdam, die van
