nteigeningspolitiek op Westelijke Jordaanoever pnieuw in discussie ^3e Hollandsche Molen" heeft ?rtrouwen in de toekomst Politieman is te goedmoedig 99 Crachtig Vaticaans pleidooi bij VN voor informatie over bewapeningswedloop Fse Vertrekkende RAF'officier wacht straf wegens desertie PvdA boos over optreden van politie kerk wereld /ereldkampioenschap voetbal draagt om kritische houding VROUWENGILDE GAAT ZICH BEZINNEN OP KIEZEN EN DELEN Pastoraal Centrum Groningen vraagt bisschoppen om steun voor Braziliaans episcopaat PAG INENLAND/BUITENLANP LEIDSE COURANT Dl.". 1 >ERDAG 25 MEI 1978 PAGINA 7 Van een onzer verslaggevers) dam/Schiphol Al enkele meters iet glimmend asfalt van de land- n van Schiphol, valt het onmisken- illandse landschap in het oog. Hoe uniform lijkt de Haarlemmermeer gigantisch dambord in de kleuren en groen. In de Bollenstreek niet veel beter; hokjesgeest ver- jch door de bebouwing van de [eprezen geestgronden. Blokken ntjes en keurig rode daken, voor - de tweede auto die op zaterdag- door moeder wordt gewassen, plant afrikaantjes in de tuin en kinderen stil als vader een dutje het NLM-vliegtuig dat heel toepas- ity Hopper heet. lijkt het alsof je Madurodam vliegt. Miniatuur ste- Rotterdamse haven, bollenvelden deloze weilanden met koeien en als vliegen op de pudding. „Een lensionaal landschap", vindt de f ng „De Hollandsche Molen", die de dimensie het behoud van wind- ermolens wil stimuleren. Naast het de 950 overgebleven Nederlandse een stukje vaderlandse geschiede- tegenwoordigen, is de aangevoerde functie in het polderlandschap be- iiet overdreven. Met een bijna tradi- gebrek aan geld wil de vereniging >ud van molens in Nederland het ntal flink opschroeven, vereniging altijd heeft dwarsgeze- lat het ontbreken van een taak voor mige monumenten de restauratie in vallen tot een moeilijke zaak maakt, intjes aan de horizon zijn de macro- le consumenten die bij de warme s volkorenbrood afnemen. Er zijn Ierland nu 6 a 10 ambachtelijke die het malen van tarwe weer id hebben genomen. Tevens volgt aantal vrijwilligers in de vrije tijd leiding om straks bedrijfsmatig te malen. Terwijl in vroeger jaren de windmolens in de polder weer in gebruik konden worden genomen, ver groot het ambachtelijk perspectief de over levingskansen van de korenmolen. Sedert de oprichting van de vereniging „De Hollandsche Molen" in 1923 is er al veel werk gedaan. Met behulp van een beginkapitaal van de Rabobank heeft de vereniging 15 molens in eigendom gekre gen. Bij de restauratie van 35 molens werd in afwachting van de CRM-subsidie bijge sprongen. Verder wordt natuurlijk veel gedaan om de algemene belangstelling voor het nationaal molenbezit te stimule ren. Door bemiddeling van de vereniging gingen veel wiekendragers die in particu liere handen ten dode waren opgeschre ven, over in eigendom van gemeenten of provincies. Op aandrang van de vereniging werden veel molens weer goed onderhou den en werden herstelwerkzaamheden ver richt. De Nationale Molendagen zijn ook een idee van „De Hollandsche Molen". Op de eerste Molendag, zes jaar geleden, draaiden de wieken van 180 molens en tijdens de vorig jaar gheouden dag konden 800 windmolens in bedrijf worden getoond. Honderd jaar geleden waren er meer dan 9.000 molens in Nederland. Toen hadden ze nog een economische functie. Ze maal den graan, verplaatsten het water, zaagden hout en persten olie uit zaden. Nu zijn er nog maar enkele tientallen molens met een taak. Het merendeel is tot cultuur-histo risch monument geworden, tastbare illus traties van een rijk verleden, de unieke waterbouwkundige geschiedenis en de vroege industriële ontwikkeling die de 17e eeuw voor ons land tot een gouden eeuw maakte. Wat in Nederland gebeurt, wordt altijd bijzonder grondig gedaan. Het verwaarlo zen van het molenbezit verliep rechteven redig met de intrede van de techniek die plotseling onmisbaar scheen. Molens, boer derijen, oude ambachten en ook de natuur maakten razendsnel plaats voor snelle au to's, radio en tv. lopende band. betonnen huizenblokken, flats, maagzweren en hart kwalen. En nu zijn ze ineens duidelijk op retour. De mensen van „De Hollandsche Molen" zijn erg blij met de toenemende bewust wording, 6500 inwoners van Nederland zijn actief lid van de vereniging die toch nog graag wat meer leden zou willen tellen. Met een grootscheepse werf actie wil men het ledenbestand tot 10.000 opschroeven. Door een verbreding van het draagvlak kan het servicepakket van de vereniging worden uitgebreid en kunnen meer aktivi- 'eiten worden georganiseerd. Cen andere belangrijke functie van „De Jollandsche Molen" is het bemannen van e gerestaureerde molens. Het gilde van rij willige molenaars dat ressorteert onder le vereniging, telt op het moment 270 molenaars. Ze hebben een gedegen oplei ding ondergaan met als afsluiting een pit tig examen dat een groot aantal kandida ten uiteindelijk nog teveel is geworden. De vrijwillige molenaars die de molens van de diverse gemeenten, provincies en de ver eniging draaiende houden, zijn stuk voor stuk vakmensen die niet onderdoen voor de bijna uitgestorven ambachtelijke mole naar. In hun vrije tijd en in de weekeinden bedienen zij de molens. Bovendien verrich ten de vrijwillige molenaars het noodzake lijke kleine onderhoud en trekken bij de eigenaar van de molen aan de bel als grote reparaties nodig zijn. Een aantal gildele- den volgt nu ook een opleiding om straks hel vak van ambachtelijk molenaar te beoefenen. De interesse van de consument voor eerlijk en echt brood, garandeert het welslagen van dit laatste project. De ledenwerfactie van de vereniging „De Hollandsche Molen" begint zaterdag 3 juni met de opening van een gerestaureerde watermolen in Hank (gemeente Dussen). De opening en de ledenactie wordt in het jeugdtelevisieprogramma „Stuif es uit" aan een groot publiek geïntroduceerd. In formatie kan worden ingewonnen bij „De Hollandsche Molen". Prins Hendrikkade 108, Amsterdam tel. 238703. Een Noord-Limburgse windmolen _1J SALEM (RTR) Bij monde van er van defensie Ezer Weizman heeft aëlische regering dezer dagen ont lat zij van plan is landerijen op de Westelijke Jordaanoever die parti- eigendom van Arabieren zijn, te enen om er zes grote nederzettingen aden te vestigen. er Weizman zei op een bijeenkomst ;n parlementscommissie dat er geen •n bestaan voor landonteigening op schaal en dat er geen wijziging is ïen in de Israëlische politiek op dit Eerder was van regeringszijde mee- d dat de Israëlische autoriteiten mens zijn grote stukken land op de lijke Jordaanoever die van in het land wonende Arabieren zijn, te on- en om de bouw van zes steden moge maken waarin rond 160.000 Joodse sten moeten komen te wonen. Burge er Elias Friej van Bethlehem heeft namens Arabieren die op de Weste- Jordaanoever wonen, verklaard dat aëlische bezettingsautoriteiten sinds de vorige maand alle particuliere transac ties hebben bevroren voor zover het gaat om grond die eigendom is van Arabieren die in het buitenland wonen. Friej vroeg om eep regeringsonderzoek in dit verband. Volgens bewoners van de Westelijke Jor daanoever hebben de Israëlische autoritei ten landerijen van in het buitenland wo nende Arabieren laten omheinen. Friej zei tegen verslaggevers dat 70 tot 80 percent van de landerijen op de Westelijke Jor- daanover eigendom is van mensen die in Zuid- of Midden—Amerika wonen. „Sinds de oorlog van 1967 zijn wij in staat geweest namens hen landtransacties uit te voeren". Maar op 12 april, aldus Friej, liet een hoge Israëlische functionaris ons weten dat hij nieuwe instructies had gekregen. Volmach ten werden niet meer erkend en „transac ties betreffende land dat geacht werd ver laten te zijn mochten niet meer afgesloten worden". Friej zei dat de ontkenningen van de Israëlische autoriteiten op dit punt „geen cent waard zijn". De met elkaar in strijd zijn de officiële verklaringen duiden op een geschil achter de schermen over de vraag of de publika- tie van plannen tot vestiging van nederzet tingen wel juist is, nu er steeds meer wrijving over de kwestie ontstaat tussen Israël en andere landen. De ultra-nationa listische groeperingen willen zo snel moge lijk doorgaan met de vestiging van Joodse nederzettingen, maar er zijn ook leden van de regering die zich zorgen maken over de kans op verdere verslechtering van de betrekkingen tussen Israël en de V S. Het grootste deel van het land dat al voor Joodse nederzettingen is gebruikt, was voor de oorlog van 1967 eigendom van de Jordaanse regering. De Israëlische autori teiten hebben zich het recht voorbehouden dit land te gebruiken voor de vestiging van nederzettingen of andere doeleinden. Een Israëlische regeringswoordvoerder zei dat er alleen maar een Joodse nederzetting kan komen op land dat vroeger van de Jordaanse regering was of op land dat aan niemand toebehoort TOPAMBTENAAR BINNENLANDSE ZAKEN; Breda (ANP) Aan de menta liteit van de Nederlandse poli tieman moet het nodige veran deren. De Nederlandse politie man treedt nogal eens te laco niek en te goedmoedig op, waarmee zijn eigen veiligheid in het gedrang kan komen. Dat zei mr. J. M. de Graaf, directeur-generaal voor open bare orde en veiligheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken, gisteren op het congres van de Nederlandse Politie bond in Breda. Mr. De Graaf zei, dat die laconieke houding van de politiemensen waar schijnlijk verband houdt met de Nederlandse volksaard. De Nederlanders is vaak geneigd te denken, dat het allemaal zo'n vaart niet zal lopen. Mr. De Graaf zei, dat gebeurte nissen in het recente verleden echter hebben aangetoond, dat die goedmoedige laconieke in stelling in deze moderne tijd niet meer op zijn plaats is. Een mentaliteitsombuiging van de politiemensen is daarom gebo den. De Nederlandse politie man moet alerter gaan optre den, vindt mr. De Graaf. Aan die mentaliteitsverandering moet ook bij de politieoplei ding de nodige aandacht wor den besteed. Dat moet indrin gend en zeer frequent gebeu ren, aldus mr. De Graaf. „De veiligheid van de politiemensen is niet alleen gebaat bij mate riële zaken zoals betere bewa pening en kogelvrije vesten". (Van onze correspondent Roger Simons) Londen Eerste luitenant-vlieger Niall Walshe (26) is vast van plan op 31 mei de Britse luchtmacht voorgoed vaarwel te zeggen, ook al loopt hij dan gevaar als deserteur beschouwd te worden. Walshe heeft een jaar geleden al schriftelijk zijn ontslag gevraagd. Het werd toen prompt geweigerd door het ministerie van Defensie in Londen. Luitenant Walshe is verkeerscontroleur op een luchtbasis in Anglesey. Met ruim vierhonderd vijftig andere RAF-offi- cieren verlangt hij terug naar het burgerleven, omdat het Britse leger erg slecht betaalt. Walshe heeft een buitenland se baan van verkeerscontroleur op het oog, waaraan een jaarsalaris verbonden is dat tienmaal meer bedraagt dan wat hij verdient bij de Britse luchtmacht Walshe werd m 1970 ingelijfd bij de RAF. Na een driejarige opleiding bracht hij het tot eerste luitenant. Normaal is zijn diensttijd pas afgelopen in 1990, maar omdat hij vrijwillig met vervroegd pensioen wil gaan, zou hij al in oktober 1981 mogen vertrekken. Walshe weigert echter nog zo lang te wachten. Normaal wordt van een jonge Britse beroepsofficier ver langd, dat hij in dienst blijft tot hij 38 jaar is, of zestien dienstjaren achter de rug heeft. Hoewel hij kan vragen om vrijwillig met vervroegd pensioen te mogen gaan, acht de RAF zich niet verplicht direkt toe te stemmen. Als een dergelijk verzoek afgewezen wordt, kan men appelleren Groot-Brittannië verlangt zelden, dat iemand tegen zijn zin onder de wapenen staat. De strijdkrachten, die volledig bestaan uit vrijwilligers, verwachten evenwel tenminste drie jaar dienst voor ieder jaar opleiding. Aangezien de oplei ding van piloten vandaag de dag drie jaar duurt en ongeveer één miljoen pond kost, wordt er van hen ver wacht, dat zij nadien nog minstens vijf jaar in dienst blijven. Daarbij komt nog dat specialisten, zoals verkeers- controleurs, pas mogen vertrekken zodra de nodige vervan gers gevonden zijn. Luitenant Walshe is in hoger beroep gegaan tegen de beslissing om hem zeker nog tot oktober 1981 onder de wapenen te laten staan. Als hij op 31 mei 1978 zijn luchtbasis verlaat met de bedoeling er niet meer terug te keren, kan hij inderdaad gearresteerd en voor de krijgsraad gedaagd worden wegens desertie. Walshe voert evenwel aan, dat hij geen enkel contract afgesloten of ondertekend heeft Derhalve beschouwt hij zich niet letterlijk gebonden aan de RAF. Britse officiers aanstellingen steunen uitsluitend op een eed van trouw aan de Koningin, die echter geen enkele juridische betekenis heeft. Van de manier waarop het departement van Defensie de zaak Walshe in het reine trekt, zal afhangen of andere ontevreden RAF-officieren zijn voorbeeld zullen volgen Rotterdam (ANP) Na het gewest Zuid-Holland heeft nu ook de gemeenteraadsfractie van de PvdA in Rotterdam stelling genomen tegen de manier waarop de Rotterdamse politie een vijftigtal actievoerende vrouwen heeft behandeld. De vrouwen wilden afgelopen vrijdagavond met de zedenpolitie spreken over 'sexueel geweld' en deden een poging het hoofdbu reau binnen te dringen. Daarbij ontstond een schermutseling en kregen twee vrouwen klappen met een gummiknuppel. De raadsleden, mevr. R. Ton en mevr. R. Hof menen dat de schermutseling veroorzaakt is door het 'provocerende' optreden van de politie. Zij willen van B en W weten wie er instructies heeft gegeven de vrouwen niet te ontvangen en eventueel geweld tegen hen te gebruiken. Ook willen zij van het college horen wat voor maatregelen het denkt te nemen om deze 'uitwassen' in de toekomst te voorkomen. Ja ^Hlk; B Vatikaan heeft krachtig gedrongen op nog veel tere informatie over de be leningswedloop in de we- L Het is aan de onvoidoen- informatie te wijten, dat omvang van de tragedie, boven de mensheid hangt, wordt erkend, commentator van radio aan, die onder verant- •rdelijkheid staat van het iselijk staatssecretariaat, zei dit naar aanleiding van de bijzondere zitting der Verenig de Naties over ontwapening, die in New York wordt gehou den. De Vatikaanse radio wees erop, dat de thans bestaande wapenen, de conventionele en de nucleaire, voldoende zijn om alle leven op aarde meer malen te vernietigen. Ge vraagd werd of er wel garan ties mogelijk zijn, dat deze vernietigende kracht met op een kwaad ogenblik door nala tigheid, overhaasting of zelfs waanzin, losbreekt. Gewezen werd ook op de krankzinnige verhoudingen, bijvoorbeeld tussen het geld dat aan bewapening wordt be steed en aan de wereldgezond heidszorg en ontwikkelings hulp. De wereldgezondheids organisatie krijgt de laatste tien jaar slechts 83 miljoen dollar voor de bestrijding van de pokken, een bedrag waar voor men nog geen strategi sche bommenwerper kan ko pen. Voor de bestrijding van de malaria in zesentwintig lan den krijgt deze organisatie 450 miljoen dollar, het derde deel van het bedrag dat een atoom- onderzeeër met raketbewape ning kost. De Vatikaanse radio citeerde voorts de recente cijfers van het SIPRI, het Stockholmse instituut voor vredesonder zoek, dat berekend heeft, dat dit jaar de landen gezamenlijk een bedrag van 400 miljard dollar hebben uitgegeven voor bewapening. „Deze reusachti ge bedragen, die aan bewape ning verspild worden, kunnen gezien de armoede en de hon ger onder de mensheid nooit gerechtvaardigd worden", al dus de Vatikaanse commenta- Het is het recht en de plicht der volkeren, aldus het Vati kaan, dat zij zich bewust wor den van de gevaren, die hun overlevingskansen bedreigen. Zij moeten druk uitoefenen op hun regeringen om die waan zinnige bewapeningswedloop af te remmen en zich uiteinde lijk te richten op meer con structieve en vredelievende doeleinden. ESTDUITSE KERK; e enthousiast „ja" zegt te- bet voetballen, moet ook idelijk „nee" zeggen tegen folteren. Aldus de West- iitse evangelische kerk in deze week gepubliceerde **jief aan alle sport journal is- laa'r 1 over de k°mende wereld- mpioenschappen voetbal Argentinië. blij} kerk, de grootste van est-Duitsland waartoe bijna helft van de bevolking be vraagt de politieke ulnten van de internationale n viort niet ,te vergeten. De "„ftief herinnert aan de politie- munt die Hitler in 1936 ^eft geslagen uit de olympi- he spelen te Berlijn, afgelopen twee jaar zijn in •gentinië 15000 personen ,itvoerd en sindsdien spoor loos „verdwenen". Het lot van de acht- tot tienduizend poli tieke gevangenen is onzeker. „Door folteringen probeert men bekentenissen af te dwingen en mensen af te schrikken van politieke me ningsvorming en activiteiten", aldus de brief, die ook wijst op het gevaar dat de wereld kampioenschappen politiek worden misbruikt, zowel naar het binnenland als het buiten land. De christelijke kerken m Ar gentinië hebben het niet ge makkelijk, constateert de brief, maar toch hebben ze niet nagelaten scherpe kritiek te uiten op het militaire regi me. In dat verband signaleert de Westduitse kerk de moedi ge verklaring van de Argen tijnse bisschoppenconferen tie, begin deze maand. De brief waarschuwt „bij alle voetbalenthousiasme" voor naïeve onbevangenheid. Door propaganda dient men heen te kijken. „We vragen alle sportjournalisten met open ogen en oren de hele werke lijkheid van Argentinië te be zien. Dit kan helpen om de problematische verhouding tussen politiek en sport nuch ter te doordenken". Wie de Argentijnse machtheb bers niet kritiekloos bevestigt, maar hun te verstaan geeft dat men ideologie en werke lijkheid weet te scheiden, zet zich in voor het serieus ne men van de mensenrechten, „En dat werkt door", aldus de brief van de Westduitse evan gelische kerk. „Hoe kies ik, wat deel ik?" is het nieuwe thema van het Katholiek Vrouwengilde dat deze week in de stadsschouw burg Casino te Den Bosch werd gepresenteerd. De lan delijk voorzitster, mevrouw A. Kreutzkamp-Schotel, leid de het onderwerp in terwijl zij afscheid nam van het ou de thema, waarop de leden van het Katholiek Vrouwen gilde, (33.000 leden in Neder land) zich hadden bezonnen, namelijk „gerechtigheid". Bewust kiezen maakt ons in staat bewust te delen met hen die minder hebben dan wij. Delen betekent aanwezig zijn voor alle anderen in onze in ternationale maatschappij, die het erg moeilijk hebben. Het uitgangspunt van het Katholieke Vrouwengilde zal altijd moeten zijn christen zijn in hart en nieren en van uit dit christen zijn uitdelen van al die dingen waarvan wy bewust weten dat wij ze eerder hebben gekozen, aldus mevr. Kreutzk amp-Scholten. Het afscheid van het vorig thema gerechtigdheid heeft van de driehonderd groepen. die het Katholiek Vrouwengil de in Nederland heeft, zesen veertig groepen in beweging gebracht: zij hadden daarvan in collages, schilderijen, teke ningen en handwerken die in Casino tentoongesteld waren uitdrukking gegeven. Op de vergadering in Den Bosch waren meer dan dui zend vrouwen als afgevaar digde van de 33.000 leden aanwezig en zij hebben gepro beerd om gestalte te geven aan de opdracht om als Ne derlandse Katholieke vrouw nr^e te denken over de inter nationale problemen. Over het thema „hoe kies ik, wat deel ik?", zei vice-voorzit- ster van het landelijk bestuur en afdelingsvoorzitster van de provincie Noord-Brabant, me vr. Mieke Smits, dat het the ma dat nu aangeboden wordt een thema is, dat zeker niet alleen bekeken moet worden vanuit het kleine gezinsver band, maar waarvan het erg belangrijk is om ook interna tionaal na te denken over wat katholieke vrouwen kunnen doen voor hun zusters in de derde wereld. Het Diocesaan Pastoraal Centrum van het bisdom Gronin gen heeft zich opnieuw tot de Nederlandse bisschoppen conferentie gewend om zijn ongerustheid uit te spreken over de Romeinse maatregelen tegen de Braziliaanse bis schoppen, in het bijzonder tegen aartsbisschop Helder Camara. Het dringt er bij de Nederlandse bisschoppen op aan, dat zij alle steun verlenen aan het Braziliaanse episcopaat. In maart heeft het Groningse Diocesane Pastorale Centrum zich ook reeds tot de Nederlandse bisschoppen gewend in verband met de reisbeperking, die aan Dom Helder Camara was opgelegd In zijn brief van 19 mei constateert het Groningse D.P.C. dat de officiële Romeinse ontkenning van een reisverbod aan Helder Camara niet klopt. Er is wel degelijk een reisbeperking, zo verklaart het D.P.C. uit zeer betrouwbare bron in Brazilië te hebben vernomen. Het wijst ook op de brief van de curie-kardinaal Baggio, voormalig nuntius in Brazilië, waarin -aldus het D.P.C.-„al- leen harde woorden staan en verwijten aan het adres van Dom Helder Camara van Recife". Rome zou menen, dat Helder Camara schade toebrengt aan de vredespolitiek van het Vatikaan. In dit verband herinnert het Groningse D.P.C. aan het verbod aan de Braziliaanse bisschoppen om verdere voor bereidingen te treffen voor de internationale studiedagen over de mensenrechten. Het D.P.C. verklaart, dat de Brazi liaanse bisschoppen zich over deze Romeinse inmenging zorgen maken in verband met de komende derde conferen tie van Zuidamerikaanse bisschoppen, die van 12 tot 18 oktober in Puebla in Mexico gehouden wordt. Die inmen ging loopt vooral via kardinaal Baggio en de secretaris-ge neraal van die conferentie, bisschop Alfonso Lopes Trujillo. Tot slot dringt het Groningse Diocesane Pastorale Centrum er bij de bisschoppen op aan, dat zij volledige steun zullen geven aan de voorzitter van de Braziliaanse bisschoppen conferentie, kardinaal Lorscheider. Ook vraagt het D.P.C. dat de Nederlandse bisschoppen kardinaal Lorscheider zullen meedelen, dat zij volledig het recht der plaatselijke kerken ondersteunen om de kant der armen te kiezen en dat zij met name de lijn van het engagement, zoals dat in de Zuidamerikaanse bisschoppen conferentie van Medellin in 1968 werd vastgesteld, voortge zet willen zien. De brief van het D.P.C. is ondertekend door vicaris-gene raal C.L.M Grasveld van Groningen en de volledige staf vjn het D.P.C.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1978 | | pagina 7