Ko'sgrootste wens
werd nooit vervuld.
,,We willen geen
bloedbad in
Zuid-Afrika, maar
slechts verandering
op een
vreedzame manier
Opgaven Engels
niet zo simpel
Sir Bernard Docker,
Daimler overleden
Story komt met nieuwe feiten uit Ko van Dijk's leven!
Z%ENLAND
LEIDSE COURANT,
WOENSDAG 24 MEI 1978
eine man met het voorkomen van
de kluiten gewassen middelbare
r: Percy Qoboza (40), de vervolgde
•dacteur van Zuid-Afrika's enige
dagblad. Gisteren (dinsdag) was
(gevierde middelpunt van een inter
val gezelschap van krantendirecteu-
FIEJ, die hem in aanwezigheid
logwaardigheids-bekledcrs van al-
pit de Gouden Pen van de Vrijheid
[en. En dat alles uit blanke waarde
er de rol van Qoboza en zijn
anti-apartheidskrant The
W— na het publicatieverbod vorig
ingedoopt tot The Post ten
van de zwarte bevolking in het
jassenconflicten geteisterde Zuid-
loboza niet aan te zien dat hij van
tot half februari dit jaar m de
■nis heeft gezeten, zonder vorm van
omdat de Zuidafrikaanse regering
,krant een bedreiging zag voor het
lidssysteem in zijn land. Hij is niet
geradicaliseerd en gedesillusio-
ian uit de gevangenis gekomen,
•el blijkt dat Qoboza onveranderd
zijn ideeën van vreedzaam naast
leven van blank en zwart is blijven
!n een gesprek verduidelijkt Percy
dat als volgt: „Ik geloof niet in
van buitenaf en gewapende strijd,
it enige wat daaruit volgt zijn revo-
in moordpartijen. We willen echter
VOOlWoluties, we willen geen bloedbad,
I in|en slechts verandering door gelijk-
[n kansen op een vreedzame manier,
k dat wanneer we blijven praten,
mdenPen duur m08eliik is"-
iaald e toekenninê van de Gouden Pen
el va)' "^et 's n'et a^een een bekroning
ic 13$' maar vooral °ok voor alle zwarte
Al mLrs zowe* voor a*s na m'jn Sevan-
is nier
ip onder uiterst gevaarlijke omstan-
•n hebben moeten werken. Het is
lersteuning voor degenen die op dit
de gevangenis zitten of tegen
proces gaande is; het is tenslotte
tiersteuning voor de kranten in mijn
de moed gehad hebben te vechten.
Ie Zuidafrikanen",
ird hij in de gevangenis behandeld?
bs niet vergelijkbaar met de behan-
ivan Steve Biko (de zwarte verzets-
flie vorig najaar door mishandeling
in daf
t
Zwarte hoofdredacteur Percy Qoboza:
Prins Claus die gisteren in de Haagse Ridderzaal het congres van de internationale
dagbladuitgevers opende, drukt hier Percy Qoboza de hand. Qoboza zou de Gouden Pen
in'ontvangst nemen ook namens zijn blanke collega Donald Woods, hoofdrecacteur van de
verboden Daily Dispatch, die kans heeft gezien Zuid-Afrika te ontvluchten.
in de gevangenis stierf). Tegen hem waren
veel ernstiger beschuldigen uitgebracht.
Niemand mocht hem bezoeken, noch zijn
familie, noch zijn advocaat. Ik had een
heel ander straf regime dan hij. Ik was een
persoonlijke vriend van Biko. Hij was een
fijnzinnig mens. een zeer goed en groot
Zuidafrikaan. Ik kan niet ingaan op een
beoordeling van het gerechtelijk onderzoek
naar zijn zaak, want dat loopt nog. In de
gevangenis kreeg ik mijn familie en advo
caat tweemaal per weerk op bezoek en
daarom was het erg moeilijk voor ze om
me te mishandelen. Ik ben er van over
tuigd dat de internationale druk die is
uitgeoefend in hoge mate geholpen heeft
om mij vrij te laten. Als ze er niet was
geweest, zou ik nog altijd in de gevangenis
zitten en niet in Nederland zijn".
Percy Qoboza is niet geradicaliseerd na
zijn gevangenschap, maar daarom verde
digt hij niet minder fel zijn opvattingen.
„De autoriteiten vertelden mij niet waarom
ze mijn krant The World sloten, (in oktober
1977; in maart dit jaar werd de krant Geen kansen
onder de titel The Post voortgezet) Er werd
geen enkele reden voor opgegeven. Ik
overtrad geen enkele wet. Ik ben ook hun
vijand niet. We vechten tegen niemand. We
geven alleen een krant uit, waarin we
reageren op de politiek van de regering.
We geloven dat die een gevaar is voor het
land. We geven voortdurend aan waar er
onrecht is. Verder proberen we blanken en
zwarten aan te moedigen om met elkaar
in gesprek te gaan in een poging een
oplossing te vinden voor onze problemen".
apartheid waar hij en zijn zwarte landge
noten dagelijks mee worden geconfron
teerd. „Mijn volk lijdt onder de vernederin
gen die het zich dagelijks omwille van zijn
huidskleur moet laten welgevallen. Die
vernederingen verbeitteren de mensen. Je
kunt niet in een restaurant gaan zitten,
want ze zijn alleen voor blanken; er zijn
geen onderwijsfaciliteiten want ze zijn al
leen voor blanken; je kunt geen baan
krijgen want ze zijn alleen voor blanken;
je kan geen promotie maken in je werk,
want dat is alleen voor blanken. Dat zijn
dingen die we anders willen want die
zorgen voor de spanning tussen blank en
zwart".
Qoboza betreurt het dat de zwarte bevol
king zelf geen kranten in Zuid-Afrika be
zit. „Door de rassendiscriminatie is het
voorlopig onmogelijk dat we zelf een krant
kunnen uitgéven. Je hebt er miljoenen
voor nodig en daar kunnen we bij de
banken geen leningen voor loskrijgen.
Mijn krant is een geval apart. Ze is het
eigendom van blanken die geloven in onze
zaak en mij door alle moeilijkheden zijn
blijven steunen".
Speciale kranten voor zwarten blijven voor
Qoboza echter een keiharde noodzaak. Qo
boza: „De kranten van de blanken willen
in het algemeen de bestaande situatie
handhaven. Zij tonen ook geen interesse
voor wat er onder de zwarten gebeurt. En
wat telt: zij dragen niet de hoop en aspira
ties van het volk uit".
Percy Qoboza heeft zich in de strijd die
hem is opgedrongen, in sterke mate geï
dentificeerd met zijn volk, ook al ziet hij
zijn taak louter als die van een nieuwsman
die politieke, lees: radicale problemen in
zijn krant wil. behandelen. Er is voor hem
dan ook geen denken aan dat hij zijn land
voor een aantrekkelijke job elders zou
willen verruilen, zoals hem wel is aangebo
den. „Ik heb mijn rol te vervullen in mijn
eigen land. Als ik mijn land verlaat, ver
loochen ik mijn volk. Ik kan helpen een
oplossing te vinden voor de problemen van
mijn land, maar ik help ze niet door naar
Nederland te gaan of naar de Verenigde
Staten".
In zijn dankivoord aan de FIEJ voor de
toekenning van de Gouden Pen van de
vrijheid klonk iets van de religieuze ver
voering door van Martin Luther King door
wie Qoboza zich geïnspireerd weet. Net zo
min als King is deze journalist een man
van het onverzoenlijke gevecht. Hij symbo
liseert veeleer de hoop die een snel slin
kend aantal zwarte Zuidafrikanen nog
koestert op een vreedzame regeling van de
rassentegenstellingen. De desperado's heb
ben hun intrede gedaan, zo heeft Qoboza
zelf geconstateerd. Soweto en de nasleep
is daarvan het duidelijkste voorbeeld. De
geweldloze actie van King dateert dan ook
al van vijftien jaar terug.
PAUL VAN VELTHOVEN
ft hvee?ngenis bij
■jlrid
d'1 1ALAJARA (AFPl In
örcielangenis van Guadalaja-
let et Madrid js gisteren een
ink-vu uitgebroken onder de
iJfonjer 100 gevangenen die
'Olwaidgtjneerd zijn.
fangenen staken dekens
e™s braad in brand, waarop
r de Aidweer het gebouw bin-
°Rte. De brand is nog niet
rijk tontröle.
Jaar (ge gevangenen klom-
iJ) Sevan£enisdak en
volgden vandaar de politie
au*9et gebouw omsingeld
het stenen. Twee gevan-
raakten licht gewond.
■■■Jetineerden eisen verbe-
van de levep^rnstandig-
In de gevangenis.
lukte
ieling bus
jonge
Kjes
EN (AP) Vier Tsje-
waken hebben vannacht
hiddel van een gijzeling
I ht de grens met West-
and over te steken,
as het Westduitseradios-
Deutschlandfunk kaap-
e aspirantvluchtelingen
stad Cheb een bus met
fer 30 jonge meisjes en
ten zij de chauffeur naar
>r ns te rijden. Tsjechoslo-
k e grenswachten blok-
-S in de grensovergang met
antserwagen en wisten
h kort vuurgevecht de
I te overmeesteren. Bij
ie zouden drie kinderen
d zijn geraakt.
cnuwe minister
te i justitie.
Rhodesié
°°Oemd
.IB
»a,
m Muzorewa's verenigde
ale Afrikaanse raad
C), zal de zwarte Londen-
focaat Byron Hove, als
minister van justitie in
pie opvolgen.
Harige Hove, die was
(dragen door de UANC,
•orige maand door de
igsregering ontslagen
hij in het openbaar had
;teld meer zwarten dan
;ver in functies bij de
blanken gedomineerde
en rechtelijke macht te
Deze benoem mg-
;k moest de geest van
3 maart in Salisbury
akkoord over een
meerderheidsbewind
liegelen. Zijn verklarm-
de (hen kwaad bloed bij de
(n in overheidsdienst.
d wisselen
Argentinië
DS AIRES (AP) De
e Argentijnse politie
legenen uit het buiten-
ie de wereldkampioen-
jen voetballen bezoeken
herinnerd dat de „veilig-
laats Waar men geld kan
en de officiële „Casas de
(wisselbureaus) zijn.
dat veilige bedoelt zij
chijnlijk dat men daar de
kans loopt te worden
:ht.
^ocammd
(Van onze onderwijsredac-
DEN HAAG Zowel in
kringen van het lager be
roepsonderwijs als het
voorbereidend wetenschap
pelijk, onderwijs, waar gis
teren Engels op het pro-
gramma stond, was men
bepaald „not amused" over
de opgaven. Wat moeten de
LBO-kandidaten met een
literaire tekst van Graham
Greene?, vroeg onze LBO-
zegsman zich af. Maar ook
de VWO-leraar betwijfelde
of zijn leerlingen raad wis
ten met een zo moeilijk be
grip als b.v. „qualification
hunting".
Om nog even bij het Engels
voor het LBO te blijven:
vooral het eerste gedeelte,
de tekst met de ogen vra
gen, viel bij een aantal lera
ren in slechte aarde. „Weer
een literair fragment", ver
zuchtte een leerkracht, doe
lende op „Strangers in the
night" uit de 21 short sto
ries van Graham Greene.
Het bezwaar tegen dergelij
ke teksten is vooral het
taalgebruik. „Dat is heel an
ders dan het normale En
gels. Daar komt nog bij, dat
het een gedeelte was uit een
veel langer stuk, zodat er
moeilijk vat op te krijgen
was. De kandidaten moes
ten ér zelf maac achter zien
te komen, wat eraan vooraf
gegaan was", aldus deze
leerkracht. Over de rest van
het Engels was men bij het
LBO wel te spreken.
LEAO - LLO
Het lager landbouwonder
wijs moest zich gisteren
buigen over het examen
handelskennis. Het was re
delijk veel, maar niet moei
lijk. Het probleem van het
berekenen van bedrijfseco
nomische winst had men ei
genlijk niet Verwacht. Veel
leerlingen hadden dan ook
met tijdnood te kampen.
Bij het lager economisch en
administratief onderwijs
was ook Frans gisteren aan
de orde. Het waren leuke
teksten, wel pittig, maar zo
danig gekozen dat de on
derwerpen de leerlingen
aanspaken, zoals b.v. het
vraaggesprek met de wiel
renner Jan Janssen.
Het lager technisch onder
wijs had tenslotte nog na
tuurkunde. Twee volle klo
kuren had men er echt wel
voor nodig, want het werk
was moeilijk en vroeg veel
inzicht.
MAVO
Mavo-4 had voor scheikun
de twee soorten opgaven:
een van het rijksleerplan en
een van de commissie mo
dernisering leerplan schei
kunde. De leerlingen moes
ten zelf even zien welke op
gave ze moesten maken. In
tegenstelling tot andere ja
ren was er in de sector van
het rijksleerplan maar één
opgave. In opgave 3 moest
een stroomketen getekend
worden. Voor kandidaten
die natuurkunde in hun
pakket hebben was dat een
kleinigheid, voor kandida
ten met alleen scheikunde
wat moeilijker. De meer-
keuze-vragen leverden geen
uitgesproken moeilijkheden
op.
Mavo-3 had naast de vaste
opgave over electriciteit een
opgave over opwaartse
kracht en luchtdruk in ci
linders. Deze laatste opgave
bezorgde de kandidaten no
gal wat hoofdbrekens.
HAVO
Over de teksten Nederlands
voor het havo merkte onze
zegsman op, dat deze ook
dit jaar weer bijna alle gin
gen over maatschappelijke
en milieu-vraagstukken.
Iets meer variatie zou wel
gewenst zijn, vond hij.
Overigens noemde hij de
vraagstelling zeer duidelijk
en zeker niet te moeilijk.
Hij concludeerde dat de
tekst voor de doorsnee-leer
ling geen probleem hoefde
te zijn. Ten bewijze daar
voor wees hij glimlachend
op het door hem snel opge
zochte feit, dat een zeer
groot deel van de tekst te
vinden is in het zgn. „Dar-
boek" voor Mavo-4 en 3 (6e
druk 1977 nrs. 38 tot en met
121).
De teksten die het havo
voorgeschoteld kreeg voor
het examen Frans, illus
treerden duidelijk de nood
zaak het jaar door goed de
woordjes te leren. Wie het
idioom goed bestudeerd
heeft, zat goed. De moeilijk
heden scholen vooral in de
teksten 1 en 3. Tekst 2 over
het probleem van het ge
weld uit Le Figaro en de
tekst uit Le Soir over jeans
bewezen qua inhoud en
woordkeus dat eerstge
noemde krant als moeilijk
en elitair wordt ervaren, en
de laatstgenoemde makke
lijker leesbaar is en be
stemd voor een breder pu
bliek.
vwo
Zoals gezegd was men ook
in VWO-kringen niet ent
housiast over het Engels.
Zo wees onze zegsman
erop, dat bij de eerste tekst
het goede antwoord bij
vraag 1 niet geheel juist
was. Vraag 2 noemde hij
onduidelijk. Bij vraag 3
werd „ordinary" gébruikt
in de zin van „generally",
hetgeen de duidelijkheid
evenmin ten goede komt.
Bij vraag 14 was geen van
de vier mogelijkheden juist.
Achter vraag 17 plaatste hij
vier grote vraagtekens.
Tekst 5 kwalificeerde hij
als een „opeenhoping van
moeilijke woorden".
Het VWO-examen scheikun
de werd door de leraar, die
wij om commentaar vroe
gen, beter op peil genoemd
dan vorig jaar. Met name
vond hij het een winst, dat
dit jaar de nodige aandacht
werd besteed aan de kool-
stofchemie. De kandidaten
waren wat minder enthou
siast en hadflen zo hun twij
fels. Zij vonden het verve
lend dat begonnen werd
met een moeilijke opgave.
Dat werkt tijdverlies in de
hand.
VLOEDGOLF
De droeve resten van een vrachtwagen, die overvallen
werd door een geweldige vloedgolf, als gevolg van zeer
zware regenval in het noorden van Beieren.
POOLE Sir Bernard Doc
ker, oud-directeur van de
Daimler automobielfabrieken
is maandag op 81-jarige leeftijd
in een verpleegtehuis in de
Britse plaats Poole overleden,
zo heeft zijn familie gisteren
bekendgemaakt.
Sir Bernard kreeg grote be
kendheid via de roddelrubrie
ken van de internationale pers
van de jaren vijftig als echtge
noot van de mooie en onstuimi
ge Lady Norah Docker, die nu
71 is. Toen Lady Norah in 1949
met Bernard Docker in het hu
welijk trad, had zij een fortuin
geërfd van twee vorige echtge-
Terwijl de meeste Britten in
het begin van de jaren vijftig
nog in de greep waren van de
naoorlogse soberheid, leidden
Docker en zijn vrouw een luxe
leventje aan boord van hun
jacht „Shemara", dat meestal
ergens aan de Franse Rivièra
voor anker lag. Ze waren vaste
klanten van het casino in Mon
te Carlo en andere uitgelezen
etablissementen aan de Rivièra
Prins Rainier van Monaco
heeft hen nog eens uit zijn
vorstendom gezet, omdat Lady
Norah in een restaurant een
papieren vlag van Monaco aan
stukken had gescheurd.
Lady Docker pronkte ook met
een met goed beslagen Daim
ler, die volgens haar een goede
reclame was voor de autofa-
brieken. Sir Bernard werd ech
ter in 1957 om deze en andere
escapades van zijn vrouw ont
slagen als directeur van de
Daimler-fabrieken. De escapa
des van zijn vrouw zouden na
melijk de firma in discrediet
hebben gebracht.
ADVERTENTIE
i
Zijn leven lang verlangde Ko van Dijk vurig
naar kinderen. Maar zijn twee zoontjes waren
nog erg jong, toen zijn huwelijksgeluk alweer
in scherven viel. Daarna had Ko nog maar
één wens: heel oud worden. Omdat hij zijn
jongens zo dolgraag wilde zien opgroeien. Het
mocht niet zo zijn. De verjaardagscadeautjes
voor zijn oudste, Peter-Jan, lagen keurig in
gepakt op tafel toen zijn werkster hem vond....
Lees in de nieuwe Story de eerste
aflevering van de onthullende driedelige
serie over Nederland's grootste acteur.
Volgende week: Elke vrouw hield van hem.
En verder in de nieuwe Storv:
Lee ToweTS verdient tonnen, maar krijgt geen
cent. Vicky Leandros: „Getrouwd of niet, ik wil
twee kinderen hebben". Kiest prins Charles
een Nederlandse prinses?
Maffialeider
Colombo
overleden
NEW YORK (UPI) De be
kende maffialeider Joseph Co
lombo is in het St. Lukes Hos
pital in New York na een hart
stilstand overleden. Een
woordvoerder van het zieken
huis deelde mee dat de dood
van Colombo het gevolg is van
de verwondingen die hij in
1971 tijdens een schietpartij
opliep. Sinds die tijd verkeer
de Colombo in een toestand
van half-coma.
Colombo was 54 jaar oud. Hij
was de eerste maffialeider die
de publiciteit niet schuwde. Hij
kreeg zoveel invloed en macht
dat maffiabaas Gambino, bij
genaamd „de peetvader", hem
niet langer wilde steunen, fin
nen de maffiawereld kwam er,
ook als gevolg van familieve
tes, grote weerstand tegen Co
lombo. Tijdens een door hem
op touw gezet feest in New
York werd Colombo voor de
ogen van duizenden in 1971
neergeschoten.
Franciscaan had
Moro vrij
kunnen krijgen
(DPA)
ROME In een biechtstoel in
Milaan zou de Franciscaner
pater Enrico Zucca met een lid
van de Rode Brigades onder
handeld hebben over de voor
waarden voor het vrijkomen
van de later vermoorde oud-
premier Aldo. Moro. Voor 50
miljoen dollar zouden de Rode
Brigades Moro vrij hebben ge
laten.
Dit vertelt Zucca in het laatste
nummer van het Italiaanse
weekblad l'Espresso.
De pater zou minister-presi
dent Andreotti herhaaldelijk
schriftelijke"voorstellen hebben
gedaan, zonder daar ooit ant
woord op te krijgen. Volgens
Zucca had de Balzan-stichting.
waar hij zelf directeur van is.
een eerste betaling van twee
miljoen dollar kunnen doen en
binnen een paar weken het he
le losgeld bijeen kunnen heb
ben.
Bommeldingen
op cruiseschip
en filmfestival
Cannes
LONDEN (DPA) Een bom
melding heeft de 2400 passa
giers en bemanningsleden van
het Britse cruiseschip "Opa-
na" van de rederij P en O
gisteren acht uur lang in span
ning gehouden. Bij de Britse
strijdkrachten werd alarm ge
slagen.
Een bom werd niet gevonden.
Nadat de bemanning het schip
van voor naar achter had door
zocht, werd het alarm opgehe
ven. Drie militaire springstof
deskundigen behoefden niet
meer met een parachute bij de
"Orania" in zee te springen. In
1972 was er ook groot alarm,
omdat er op het passagiers
schip "Queen Elizabeth II" een
bom zou zijn. Ook toen werd
er niets gevonden.
Brandweerlieden hebben giste
ren na een anoniem telefoontje
een bom gevonden, die verbor
gen was in de grootste zaal van
het filmfestival in Cannes. Des
kundigen van de explosieven
opruimingsdienst brachten dr
bom op het strand tot ontplof
fing.
