Leidse Courant | 1978 | 20 mei 1978 | pagina 23

DA van federatie naar fusie

Ondernemingsrecht

eheel

m een wet

fhell-aandeelhouders

botie Pax Christi en

tegen
Kairos

Bedrijfsnieuws

Alaska oorzaak
olie-overschot

ginJANCIËN

INGE ONDERNEMERS VERLANGEN:

Deze klant van u
leest per dag
gemiddeld
drie kwartier
in de krant.

Achteruitgang

electrotechnische

detailhandel

KNSM neemt
rol als koploper
over van KLM

.RIGE CHU OP WEG NAAR HET EINDE

Politiek

Partij

Parlement

LEIDSE COURANT

ZATERDAG 20 MEI 1978 PAGINA 23

O.50d,

9.00d)

11.50

I6.00
Ï3.70»

3.80 Van een onzer redacteuren)
5;50kA Voorzitter Hans de Kinkelder
370d'onff Mana?ement NCW wil. dat er
n'30ffompleet ondernemingsrecht komt
2,30 pi alle deel wetgevingen inzake de
1.00 neming worden samengebracht. „AI-
70^10 kan vanuit één conceptie op de
6 50eOiem'n£ recht worden gedaan aan de
L50 Ifdheden en de verantwoordelijkhe-
l.30elie medewerkers, ondernemingslei-

jn kapitaalverschaffers moeten heb-

m de doelstellingen van de onderne-

jte realiseren", zo zei hij gisteren bij

ining van het voorjaars-congres van
;anisatie.

de onderneming betreffen-
versnipperd als een lappendeken,
r wordt geen recht gedaan aan een
9.2fochtige afstemming van de rechten

en plichten van kapitaal, leiding en arbeid schappelijke belangen en verantwoorde-
binnen het samenwerkingsverband van de lijkheden hebben. Het is hoogst bedenke-

onderneming.

Over de medezeggenschapsgedachte bleek
De Kinkelder van mening te verschillen
met VNO-werkgeversvoorzitter Van Veen.
Deze laatste ziet de medever anwoordelijk-
heid als een gevolg van medezeggenschap.
Volgens De Kinkelder is het omgekeerde

lijk hoezeer de wetgeving terzake van de
machtsverdeling binnen de onderneming
dreigt te verworden tot een speelbal van
het politieke en maaschappelijk krachten
spel".

CNV-voorzitter Jan Lanser zei in een toe-

het geval: De mens is verantwoordelijk en spraak, dat zeer wel te verdedigen is, dat

heeft derhalve recht op medezeggenschap.
Hij toonde bezwaar tegen de komende wet
op de ondernemingsraden omdat de O. R.
het karakter krijgt van een controleappa
raat in plaats van een op samenwerking
gericht medezeggingschaps-orgaan van de
onderneming. „En dan die stromingen in
de maatschappij tevreden te stellen, die
ontkennen dat de bedrijfsgenoten in de
onderneming naast specifieke ook gemeen-

kapitaalverschaffers, die bewust door geld
het bestaan en functioneren van onderne
mingen mogelijk maken, zeggenschap
moeten hebben. Zij zijn volgens Lanser
niet minder verantwoordelijk als zij, die
dat door hun arbeid doen. „Het is echter
de vraag of dat er per definitie toe moet
leiden dat de kapitaalverschaffers niet
minder invloed mogen hebben dan de di
recte bedrijfsgenoten".

liokbeton

®f^ilDRECHT - NV Schok-
U3JQ (52 pet belang van
81.31#) heeft vorig jaar een
81,4Qsolideerde winst behaald
48*4rl 0,5 tegen 0,3 min
96 50® omzet daalde van
9498 tot 80,3 min. Voorge-
06.7(Kei'd de winst toe te voe-
i6,0Qan de algemene reserve,
g9arna 6,4 min zal bedra-
08 80° staat in het jaarverslag.
oe[50ltember kwam de produc-
14,10) gang voor het giganti-
^■^©GEM-project in Saoedi-
Hierdoor werden de
Q6'6dëe gevolgen van de situa-
D77ode thuismarkt ingeperkt.
05.00iad van Bestuur merkt op
^•öQïze order Schokbeton een
36,40grijke ervaring rijker zal
-ivorden die van betekenis
innen zijn bij het verkrij-
an eventuele nieuwe op-
ten uit het Midden-Oos-
>4,50!

l6,Ooi-

Peek en CIoppenburg-Lampe

De nettowinst van Peek en
Cloppenburg-Lampe, Neder
land NV is in het op 31 januari
geëindigde boekjaar 1977-1978
ten opzichte van 1976-1977 ge
stegen van 8,4 min tot 9,5
min. Voorgesteld wordt het di
vidend te verhogen van 24
tot 26 per aandeel van 100.
Van Melle Van Melle NV
(biscuits en suikerwerken) in
Rotterdam heeft over 1977 een
nettowinst behaald van bijna
2,4 min (1976: 2,42 min) op
een met 13 pet (8 pet) gestegen
omzet. Voorgesteld wordt een

onveranderd dividend van
3,40 per aandeel van 20. In
de meeste landen van Europa
en met name daar waar Van
Melle eigen verkooporganisa
ties heeft, nam de verkoop toe.
De opbrengsten uit West-Duits-
land en België blijven goed,
maar de lage inflatie in West-
Duitsland maakt prijsverhogin
gen bijna Onmogelijk.

Ahog-BOB Ahog-BOB. Ex
ploitatie- en Projektontwikke-
ling NV in Den Haag stelt voor
over het in 1976 verdubbelde
kapitaal het dividend over 1977
onveranderd vast te stellen op
3,30 per aandeel van 20.
Dit is mogelijk omdat de winst
na belastingen is gestegen van
ca. 925.000 tot bijna 1,4
miljoen.

DEN HAAG Door ontwikkelingen in de vraag- en aanbodver
houdingen is de winstgevendheid in de electrotechnische detail
handel danig achteruitgegaan. Tot deze conclusie is het econo
misch instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf gekomen bij
een onderzoek, waarbij de rentabiliteitsgegevens van 140 detail
handel bedrijven onder de loep werden genomen.

Het resultaat van dit onderzoek, dat is verricht in opdracht van
de Unie van electrotechnische ondernemersorganisaties, is, dat
het gemiddeld economisch resultaat in 1977 in doorsnee negatief
is geworden. Het economisch resultaat kwam neer op een verlies
van vijf procent van de omzet, terwijl in 1973 het gemiddeld
economisch resultaat nog een winst van 0,5 procent van de omzet
was. De gemiddelde winstgevendheid is vooral een gevolg van
de scherpe daling van de bruto winst en in mindere mate gevolg
van gestegen kosten. In grote lijnen speelt zich in deze branche
een ontwikkeling af, die zich reeds veel eerder in de levensmidde
lensector heeft voltrokken. Er heeft zich een sterke schaalvergro
ting voorgedaan, die gepaard is gegaan met een scherpe prijsstel
ling.

De markt voor electrotechnische artikelen is voornamelijk een
vervangingsmarkt geworden, waardoor de omzetgroei is gedaald,
de koopgewoonten van de consument zijn veranderd en er zijn
nogal wat bedrijven gekomen, die met de discountformule wer
ken. Dit zijn factoren, die een belangrijke rol hebben gespeeld
bij de achteruitgang van de wistgevendheid. In de periode 1973
tot 1977 is het aantal ondernemingen in deze branche met
ongeveer 400 verminderd.

ROTTERDAM (ANP) Volgens het Britse vakblad Petroleum
Economist is het niet alleen de olie uit de Noordzee, maar ook
en vooral die uit Alaska, die het huidige overschot in de wereld
veroorzaakt. Alaska levert nu al ongeveer 1,2 miljoen vaten (vat
is 159 liter) per dag, terwijl de raffinaderijen aan de Amerikaan
se westkust, waarvoor deze olie in de eerste plaats bestemd
was, slechts ongeveer de helft kunnen afnemen.

Dit betekent dat ruim 500.000
vaten per dag elders afgezet
moeten worden. Het zijn vooral
de Afrikaanse leden van de
Opec, die van deze situatie de
gevolgen ondervinden. Libië,
Algerije en Nigeria produceren
een soort (lichte) ruwe olie, die
wat kwaliteit betreft ongeveer
gelijk is aan die uit Alaska en
de Noordzee. Deze landen heb-

'4,00!

.00
.50
.60
.00

5.20
2,10

0^50 HAAG De motie van de werk-
Kairos en de vredesbeweging
2iodChristi Nederland tegen de steun
I9.005hell aan de apartheid in zuidelijk
^■^a is door de aandeelhoudersverga-
'□g van de Koninklijke Nederlandse
950)leum Maatschappij (KNPM) niet
S.OOehandeling genomen. De motie
5.001 niet op de agenda en daardoor
^•^behandeling, statutair niet moge-
60^)e voorzitter van de jaarvergade-
2^00 president-commissaris Wagner,
4,00 voorzitter C. Groenendijk van de
80Qgroep Kairos echter wel toe zijn
2 ^b toe te lichten.

3[g|jandeelhouders hadden geen goed
6JXP over voor de motie en onderbra-
(Ie toespraak van de heer Groenen-
«nomet u'troePen als ..gezeur" en
Q'jjjmunistisehe agitatie". De motie
7;5(jKairos en Pax Christi is gericht
9,'ooj de Koninklijke Shell-groep, die
6.50 beide groeperingen ervan wordt
luldigd steun te verlenen aan de
leid in zuidelijk Afrika èn de boy-
;gen Rhodesië te ontduiken. De
heeft 60 procent der aandelen
Ie Shell.

In de motie werd aan het bestuur van en hij kon ook niet ingaan op het

de KNPM gevraagd „met kracht te be- verzoek, gedaan door een vertegenwoor-

vorderen dat de betrekkingen van de diger van de industriebond CNV, de

Kon. Shell Groep met Zuid-Afnka, Na- heer De Vries, om de olieleveranties aan

mibië en Zimbabwe (Rhodesie) op korte
termin worden beëindigd" Dit houdt
volgens de motie in: geen leveringen en

Rhodesië te staken. Wat de gevraagde
beëindiging van de werkzaamheden van
de Koninklijke Shell in Zuid-Afrika be-

vervoer van olie en olieprodukten naar treft zei de heer De Bruyne, dat juist

Zuid-Afrika en Namibië en daardoor
ook niet (indirect) aan Rhodesië, verder
geen beschikbaarstelling van personeel,
technologie en kapitaal aan de drie

van de kant van zwarte leiders, onder
andere van chief Buthelesi erop wordt
aangedrongen, dat de Koninklijke Shell
in Zuid-Afrika blijft. Ook het eigen

genoemde landen, en tenslotte sluiting personeel van alle rassen dringt daarop
van de vestigingen in Zuid-Afrika en aan. De heer De Bruyne voerde verder
aan, dat een delegatie van de Wereld
raad van Kerken na te zijri' geinfor-
meerd over de wijze van werken van
en Pax Christi gemachtigd de motie in het concern in zuidelijk Afrika, heeft
te dienen Hierbij bevonden zich het erkend, dat de Zuidafrikaanse dochte-
aartsbisdom Utrecht, de paters Francis- ronderneming van het concern een
canen, de Kapucijnen en de Witte Pa- vooruitstrevend beleid voert en dat dit
ters, alsmede de stichting Hivos van het beleid ook tot belangrijke vooruitgang
Humanistisch Verbond. op sociaal gebied heeft geleid, en voorts

President-directeur De Bruyne ant- dat het Shellbedrijf in dit opzicht tot
woordde op de mQtie, dat de Koninklij- de beste in Zuid-Afrika behoort,
ke Shellgroep niet in kan gaan op het
verzoek om de betrekkingen met de
landen in zuidelijk Afrika te beëindigen

ters Van der Stoel van Buitenlandse
zaken en Lubbers van Economische Za
ken naar aanleiding van het tot stand
komen van de EEG-code voor onderne
mingen in Zuid-Afrika, aan de Konin
klijke/Shell het volgende hebben meege
deeld: De regering meent dat de huidige
situatie in Zuid-Afrika meer dan ooit
een beleid vereist dat gericht is op de
emancipatie van de niet-blanke bevol
king van Zuid-Afrika, aangezien zulks
een belangrijke voorwaarde vormt voor
de gewenste geleidelijke en vreedzame
verandering in Zuid-Afrika. Zij is van
oordeel dat het bedrijfsleven in Zuid-
Afrika aan de emancipatie van deze
bevolkingsgroep een waardevolle bij
drage kan en zou moeten leveren.

Voorts meent zij dat eenvormige en
collectieve maatregelen een betere kans
van slagen hebben dan individueel ge
nomen maatregelen van uiteenlopende
aard en dat de EEG-gedragscode de
gewenste aanzet daartoe kan zijn. Dit
betekent, aldus de heer De Bruyne, heel
iets anders, namelijk er blijven en je
best doen.

ben nu de grootste moeite om
de concurrentiestrijd vol te
houden, vooral omdat hun pro-
dukten nogal aan de prijs zijn.
Of beter gezegd: aan de prijs
waren, want alle drie de landen
hebben de afgelopen maanden
hun prijzen officieel verlaagd,
met bedragen, die variëren van
tien tot 31 dollarcent (23 tot 71
cent) per vat.

Daarmee onttrekken zij zich in
feite aan de afspraken, die zij
in het verband van de Opec
hebben gemaakt. Volgens de
Petroleum Economist geeft Ni
geria momenteel al weer kor
tingen op de nieuwe prijzen.
De officiële prijs voor Bonny
Light, de meest verkochte Ni-
genaanse oliesoort, is nu 14,12
dollar. Dat is 51 dollarcent
minder dan vorig jaar juli. De
Nigeriaanse regering had ech
ter weinig keus, aldus de Petro
leum Economist, omdat de pro-
duktie steeds afneemt. Die be
draagt nu 1,57 miljoen vaten
per dag, het laagste niveau van
de afgelopen drie jaar. Nigeria
heeft tevergeefs pogingen ge
daan de andere Afrikaanse
Opec-leden te bewegen tot een
gezamenlijke verlaging van de
produktie om zo een einde te
maken aan de overschotten.
Algerije en Libië hebben nu op
hun beurt hun prijzen moeten
verlagen, met tien a vijftien
dollarcent per vat. Hetzelfde
geldt overigens ook voor de
meeste producenten in het Mid
den-Oosten, alleen wijken die
officieel niet af van de Opec-
prijzen. Landen als Saoedi-
Arabië en Iran geven echter
wel kortingen. De Saoedische
olieminister Sjeik Yamani deel
de onlangs mee, dat de produk
tie in zijn land in maart 6,8
miljoen vaten per dag bedroeg
(recentere gegevens ontbreken
nog). Dat is 1,7 miljoen minder
dan normaal. Verscheidene
deskundigen verwachten, aldus
de Petroleum Economist, dat
de overschotsituatie zal aan
houden tot in het begin van de
jaren tachtig.

Amsterdam Op de Amster
damse effectenbeurs heeft
KLM haar rol als gangmaker
vrijdag overgedragen aan Ko
ninklijke Boot. Het scheep
vaartfonds schoot bij opening
4,80 omhoog naar 86,80.
KLM begon, mede door winst
nemingen. 5,50 lager op
172.

De internationals deden het
vrijdag rustiger aan en waren
meestal iets lager. Een uitzon
dering was Kon. Olie, waarvan
de kwartaalcijfers goed zijn
ontvangen. Het oliefonds no
teerde ex-dividend 123,80,
een winst van ongeveer 2.
Unilever verloor 0,70 op
111,30, Akzo 0,20 op 28
en Hoogovens en Philips ieder
0,30 op 32,10 respectieve
lijk 24.

Van de cultures was Deli 2.40
lager op 119,50, maar HVA
klom 1 omhoog naar 33,80.
Van Ommeren was 2,50 beter
op 130, maar Nedlloyd begon
een dubbeltje lager op 82,40.
De grote banken begonnen iets
hoger dan donderdag. Heine-
ken noteerde onveranderd
100,50, terwijl Nat. Nederlan
den 0,20 moest prijsgeven op
111,10.

De eerste noteringen in de
staatsfondsenhoek lagen wat
hoger. De uitgiftekoers van de
7,25 procents 15-jarige obliga
tielening van 125 min van de
Europese Investerings Bank is
vastgesteld op 100 pet. Hier en
daar verbaasde men zich in de
markt hierover, aangezien een
voorgaande lening van 125
min, eveneens een 7,25 pro
cents lening met een looptijd
van twintig jaar en een emis-

siekoers van 99,5 procent van
de Nederlandse Ontwikkelings
bank voor Ontwikkelingslan
den als mislukt wordt be
schouwd. Op deze lening, die
door de staat wordt gegaran
deerd, kon donderdag worden
ingeschreven

De lokale markt gaf een ver
deeld beeld te zien. waarbij de
verschuivingen meestal niet
erg schokkend waren. In ver
houding deden Ceteco, die ex-
dividend 2 hoger was en Van
Dorp. eveneens ex-dividend,
die 3 steeg, het nog vrij goed
Otra won f 3,50, Kloos 2,50,
terwijl ook Wyers en Stoom
spinnerij Twente goed in de
markt lagen. Sanders zette de
stijging voort en voegde nu
1,50 aan de koers toe op
127.

Aan de andere kant moest
Schokbeton ondanks de mel
ding van een hogere winst 2
prijsgeven. Orenstein zakte 9
en Wegener 4. IHC, die ex-
uitkering inIHC-Inc. aandelen
(buitenlandse deelneming) was.
zakte daardoor van 17.80 tot
9,50. Nogal flauw waren ver
der onder meer Meneba, Reiss,
Hero en NDU.

De actieve markt gaf geduren
de beurstijd wat flinke schom
melingen te zien. KLM bereikte
een dieptepunt van 169, maar
ook werd er op een zeker mo
ment 173,80 betaald. Gemid
deld veranderde er echter wei
nig. Deli zette het verlies om
in enige winst. De verbeterde
resultaten bij Estel leverden
Hoogovens ruim een gulden
winst op. ABN liep nog wat
door. De staatsfondsen boekten
enige verdere terreinwinst.

INCOURANTE FONDSEN

Alanheri (eert) jjj

Belg. F. Inc. Waard 15.6

Curasao (Mijnmij.) 6

Enraf Nonius 16

Fr -Gr H 20% 550

Grontmij 8

Holl Sea Search 7.7

Immofund 1962 150

Kon. Maastr Z.wit 36

Van Melle 55

Merwedijk 115

Nat. Borg 25.% 270

Nat Grondbezit 140
Nat. Grondbezit 100 450

Prins Dokkum 80

Ruys Beleggingen 185

VAT 18.30

Viba 395

BUITENLANDS GELD

(Prijs in guldens)
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische fr (100)
Duitse mark (100)
Ital. lire (10 000)
Portugese esc (100)
Canadese dollar
Franse fr (100)
Zwitserse fr. (100)

2.22- 2,32
4,02- 4,32
6,70- 7,00
105,50-108,50
25,00- 28,00
4,45- 5,95
2.01- 2.11
47.25- 50.25
113.25-116.25

Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenr sch (100)
Spaanse pes (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Joegosl. dinar (100)

47,00- 50,00
40,00- 43,00
38,50- 41,50
14,75- 15.05
2,66- 2,96
5.55- 6.80
51.75- 54,75
11.00- 13.25j

BEURS VAN NEW YORK

AFC Ind.
All. Chem.
Am. Brands
Am. Can.
Am Motors
ATT
Asarco
Bethl. Steel
Boeing
Can. Pac.
Chrysler
Citicorp
Cons. Edison
Du Pont
Eastm. Kodak

Ford

Gen. Electric
Gen Motors
Goodyear
III. Central
IBM

Kennecott
KLM

Mc D Douglas
Mobil

32 7/8
42 1/4
49 7/8
40 3/4
4 7/8
62 1/2
17

24 7/8

24 5/8

47 1/2

17 1/4

11 3/4

26 1/8

53 3/8

47 5/8

50 1/4

53 1/8

17 3/8
11 3/4
25 7/8
21 7/8
116 3/8
54 3/4
48 1/4
50 1/2
54 1/8

63 1/8 62
173/8 17 1/4
25 1/4 25 1/8
266 3/8 264 1/2
34 33 7/8
17 7/8 18 1/2
31 3/4 31 3/8
23 3/8 23 1/2
72 3/4 77 3/8
34 3/8 33 1/8
65 5/8 64

RCA

Rep.Steel
Royal Dutch
S. Fé
Sears R
Shell Oil
South. Pac
St Brands
Stud. Worth
Texaco
Uniroyal
Un. Brands
Unilever
Un. Corp.
Un. Techn.
U.S. Steel
Westinghouse
Woolworth

28 5/8
26 1/2
56 7/8
37 1/4

28 1/8

26 3/4

56 3/8

37 1/4

24 3/4

34 1/4

33 7/8

26 7/8

64 5/8

24 7/8

7 7/8

25 1/8

7 7/8
9 1/2

50 3/8 51

45 1/8 43 3/4
29 7/8 29 7/8

21 1/4 21 3/8
20 3/8 20 3/8

DOW JONES INDEX

Industrie
Sporen
Nutsbedr

850 92 7 45
230.91 0.34
104 09 0.03
292.12 1.53

Van onze parlementaire redactie
laag vergaderen de drie christen-de-
i'atische partijen. Nog steeds afzon-
ik- De KVP komt in het Bredase
ichip bijeen, de ARP discussieert in
[eveen. De vergadering van de CHU
hem is het spectaculairst, want de
jOjviert feest vanwege het zeventigjarig
n. Tegen de achtergrond van poli-
j! problemen rtiogen die vergaderingen
jzo erg belangrijk lijken, maar dat zou
itat al te snelle conclusie zijn. De drie
'jen zetten namelijk verdere stappen
weg naar één partij, die over twee
Oi al op 1 juni 1980 een feit zou
ijen zijn. En dat is bij alle gepraat
Oipartijvernieuwing een belangrijk ge-
l Ruim tien jaar geleden kwamen de
e besprekingen tussen KVP, ARP en
j| over een samenwerking op gang. Na
timoeizame jaren was dat overleg gere-
ijerd in één CDA-kamerfractie. Over
3[ jaren zal de federatie van drie chris-
nocratische partijen worden omge-
b één partij.

Merk het aceent legt op tegenstellingen
e Nederlandse politiek bijv. tussen
en WD, of tussen CDA en PvdA
bet bedenken dat ook binnen het CDA
ptellingen bestaan die dienen te wor-
loverbrugd. Tegenstellingen bijvoor-
tussen werkgevers en werknemers,
ook tegenstellingen di^ voortvloeien

uit verschillende levenssferen. Nog sterker:
binnen het CDA gaan partijen fuseren die
vroeger echter geen politieke vrienden wa
ren. Toen op 9 juli 1908 in Leeuwarden
de Christelijk-Historische Unie werd opge
richt, was dat een afscheiding van de
AR-partij. De Savornin Lohman en Kuy-
per konden het met met elkaar vinden.
Een harde strijd over principes was aan
de „afscheiding^' voorafgegaan.

In de loop der jaren is het nooit gelukt
de ARP en CHU weer in één partij te
krijgen. Misschien was dit minder een
kwestie van echte politieke principes dan
wel van sfeer en mentaliteit. De ARP en
CHU laten verschillen zien die ook bijvoor
beeld PvdA en WD kenmerken. De ene
club bedrijft politiek, principieel en soms
bikkelhard, met een duidelijke partijkoers.
De andere club is wat minder hard, met
een wat losser verband, echt unie-achtig.
Of zoals unievoorzitter Van Leeuwen het
zegt; beminnelijk, gouvernementeel, ge
zagsgetrouw, altijd bereid tot samenspel
met anderen.

AR-voorzitter Hans de Boer wijdde van
daag ook aandacht aan het zeventigjarig
bestaan van de CHU en stelde daarbij dat
het verleden niet zo veel aanleiding geeft
tot hartelijke gelukwensen. Wie de pro
gramma's van ARP en CHU uit die dagen
bekijkt, komt tot de copclusie dat de ver
schillen geen scheiding wettigden. Wij heb

ben ons, aldus De Boer, wel eens geërgerd
wanneer sfeer- en mentaliteitsverschillen
werden genoemd als doorslaggevende re
denen om gescheiden te blijven optrekken.
De discussies binnen het CDA hebben ons
geleerd, dat die ergernis niet terecht was.
Binnen het CDA zijn er mensen die het
betreuren dat een tweede kabinet-Den Uyl
niet mogelijk was. Anderen juichen, omdat
het CDA nu samen met de WD regeert.
Bij dat juichen speelt natuurlijk mee dat
het CDA in de regeringscombinatie nu veel
machtiger is dan in het kabinet-Den Uyl.
Los daarvan zijn er genoeg CDA-ers die
de voorkeur geven aan samenwerking met
de WD. En ze kijken bedenkelijk als
fractievoorzitter Aantjes zich kritisch en
afstandelijk aan het adres van de WD
uitlaat. Ook AR-voorzitter De Boer deed
dit vandaag en zei: WD en PvdA zijn
beide uit op onze ondergang. Ze volgen
daarbij verschillende taktieken. De WD
ogenschijnlijk vriendelijk, maar onder
huids even vijandig als de socialisten. De
PvdA ruwer en directer en daardoor meer
ergernis verwekkend. Dat hebben van een
gemeenschappelijke vijand bindt soms
meer dan de huidige politieke situatie doet
vermoeden, aldus De Boer.

Het CDA komt er over twee jaren wel als
één partij. De CHU viert nu feest, maar
is als zelfstandige partij op weg naar het
einde. Samen met „die roomsen" in één

partij, welke rechtgeaarde unie aanhanger
had dat zo'n dertig jaar geleden nog kun
nen denken? Trouwens: ook ARP-ers heb
ben dikwijls moeite met de KVP-ers bin
nen het CDA, want voor politieke vrijblij
vendheid voelen ze niks. Het CDA zal een
heel eigen gezicht moeten hebben, met
duidelijke en voor de kiezers herkenbare
evangelische trekken. Het CDA is mede uit
historische nood teruggang in kiezers
die o.a. naar PvdA en WD zijn afgevloeid
geboren. Wanneer de nieuwe partij CDA
een eigen gezicht met markante trekken
zal hebben, niet te veel versluierd door
allerlei belangetjes, zal het waarschijnlijk
zijn centrumpositie in de Nederlandse poli
tiek nog wel blijven uitoefenen. Want dat
PvdA en WD het CDA buiten spel zouden
kunnen zetten door elkaar in een politieke
samenwerking te vinden, gelooft voorlopig
geen reëel denkend mens.

Antillen

De Tweede Kamer besteedde woensdag
vele uren aan een debat over de Neder
landse Antillen. Daar was alle aanleiding
toe omdat er beslissende jaren aanbreken
voor de verhouding tussen de beide rijks
delen, en die tussen de eilanden van de
Antillen onderling.

Het was voor de eerste maal dat minister
Van der Stee met de Kamer debatteerde
over de Nederlands-Antilliaanse zaken.
Toen hij deze portefeuille (naast die van
Landbouw en Visserij) in december voor
zijn rekening nam stond hij voor een
uitermate zware taak, niet alleen omdat in
de komende jaren essentiële stappen op
weg naar de onafhankelijkheid van de
Antillen gezet moeten worden, maar ook
omdat het al jaren broeiende conflict tus
sen de landsregering in Willemstad en het
eilandbestuur van Aruba in de loop van
vorig jaar was geëscaleerd. De dreiging
van een versplintering van de Nederlandse
Antillen was levensgroot aanwezig; de ka
nalen tussen de regering in Willemstad en
het eilandbestuur in Oranjestad waren,
zoals de minister dat uitdrukte, dichtge
slibd.

Van der Stee kreeg deze week in de Kamer
veel lof toegezwaaid, voor zijn politiek
werk, maar tegelijkertijd werd hij door de
parlementariërs gedrukt op de grote pro
blemen die nog wachten. De interne ver
deeldheid binnen de Antillen blijft een
vraagstuk, maar daarnaast baart de Antil
liaanse economie zorgen; met name op
Curasao is de werkloosheid onaanvaard
baar groot. Wat de Antilliaanse economie
betreft: het wachten is op het gereedko
men van het grote ontwikkelingsplan van
een gemengde -Nederlands/Antilliaanse

commissie van deskundigen. En wat de
staatkundige structuur aangaat zal zeer
veel afhangen van het komende beraad in
de Koninkrijkswerkgroep en het door pre
mier Rozendal ingestelde intereilandelijke
overleg.

De vraag wanneer de Antillen onafhanke
lijk zullen worden werd ook deze week in
de Kamer niet beantwoord. Mét de PPR-er
Waltmans zei de bewindsman dat de da
tum van de onafhankelijkheid in de eerste
plaats van de Antillen zélf zal moeten
komen. Nederland zal, zei Van der Stee,
de Antillen op weg naar de onafhankelijk
heid moeten stimuleren. De Kamermeer
derheid was het erover eens: geen over
haasting van de onafhankelijkheid, maar
ook geen uitstel tot Sint Juttemis.

Het is te hopen dat minister Van der Stee
in de komende jaren voldoende tijd zal
kunnen vrijmaken voor de nu wel erg
belangrijke portefeuille Antilliaanse zaken
Gezien de mede-verantwoordelijkheid van
ons land voor de Antillen zal de bewinds
man veel tijd en energie in deze materie
moeten investeren. In de afgelopen maan
den en ook deze week in de Kamer heefl
hij aangetoond'dat hij de aangewezen mar
is om namens de Nederlandse regering dt
Antillen op weg naar de onafhankelijkheid
te begeleiden, mede gezien het vertrouwer
dat hij nu al op de zes Antilliaanse eilan
den geniet.