ïïSE»
t
.EVOHOF HEEFT ER WEER HET LAND
DUITS INITIATIEF
SNIJDT HOUT
FINLAND BLIJKT
VERRASSEND
GOEDKOOP
OP SPORTIEVE TOER
IN VORARLBERG
WILDWATERVAREN
IN OOSTENRIJK
'AGD
fvakanties zijn dit jaar niet goedko-
rew orden. En dat ondanks de toch
[aculaire verlaging van de minimum-
oopprijzen voor charterreizen, die
de oppermachtige Rijksluchtvaart-
,ge it (RLD) elk jaar worden vastgesteld
9tjn(jeschenning van de lijndiensten van
"do<rM' Nederlandse touroperators
jiverbiddelijke smaakmakers van onze
tijd hebben jaren achtereen op
"en Isverlaging aangedrongen en hielden
*e oog en bij laag vol, dat de geldende
mumverkoopprijzen door de overheid
tmatig hoog werden gehouden. En om
wijzen, dat zij gelijk hadden, strooi-
1 maze kwistig met waardebonnen, die
)l recht geven op hand- en spandienst-
ivaaraan de vakantieganger in feite
voq enkele behoefte had. Maar door het
tel arekken van dergelijke coupons
I met een totale waarde van 300 gul-
per geboekte reis toonden ze wel
ng dat wat hen betrof de prijzen dras
konden kelderen.
nu het eindelijk zover is en de RLD
itag is gegaan, komen de Touropera-
met vliegreizen op de vakantiemarkt,
gemiddeld tien tot vijftien procent
der zijn in vergelijking met 1977. „Een
st merkwaardige situatie", conclu-
l het blad VRIJ '78, dat consumenten
lichting geeft over vrije tijd, „want je
loch mogen verwachten, dat de Neder-
ke reisorganisatoren nu gretig het
imes in hun vliegpakketten willen zet-
om hun produkt aantrekkelijker te
?n. De RLD heeft ditmaal in elk geval
schuld: een vakantievliegreis naar de
del Sol mag volgens deze instantie
178 maar liefst 105 gulden minder
dan vorig jaar. En een chartertripje
het Griekse rozeneiland Rhodos zelfs
ilden minder en een reisje naar de
ische eilanden momenteel de kop-
bij de vakantiebestemmingen 199
39el<jen minder.
edraptans zijn de vakantievliegreizen duur-
3an fcn niet goedkoper geworden, zoals in
beloofd was. En de waardebonnen
'e 9geruisloos verdwenen.
staat tegenover dat de luchthavenbe-
..g in tegenstelling tot vroeger voor-
de I in de charterprijs is inbegrepen. Maar
Inog is het volgens VRLJ '78 niet te
rtemjiaren, dat de touroperators dit jaar
dooij forse prijsverhogingen uit de bus zijn
u De inflatie in de zuidelijke va-
dra gi1
kantielanden woekert lustig voort, maar
het effect daarvan wordt in vele landen
met name vakantieland nummer één
Spanje weer genivelleerd door een deva
luatie, die de Nederlandse gulden als be
taalmiddel voor diensten in het buitenland
sterker maakt dan ooit tevoren. Voorbari
ge veronderstelling van VRIJ '78: „De gro
te reisorganisatoren hebben geheime prijs
afspraken gemaakt en in onderling overleg
tot verhoging besloten. Het wereldje van
de touroperators is een griezelig wereldje.
Ze staan elkaar naar het leven, als het om
klanten gaat, maar daaraast worden er
binnenskamers „deals" afgesloten, waarin
geen enkele buitenstaander, ook de over
heid, niet of nauwelijks enig inzicht heeft.
Winstcijfers worden door touroperators
angstvallig achtergehouden. Ze vertikken
het om aan te tonen of ze goed of slecht
hebben gedraaid, komen alleen met grote
regelmaat aandragen met huilebalkverha-
len over gestegen kosten, die hun toch al
magere winstmarge verder afromen. Als
het over hun winsten gaat roepen ze jam
merend, dat die volstrekt marginaal en
irreëel zijn. Ze zouden hooguit twee pro
cent van de totale reissom bedragen. En
dat is te weinig om een gezond bedrijf mee
op te bouwen. Anderzijds worden in een
goed seizoen winstcijfers genoemd van
zo'n tien a vijftien procent".
Recordjaar
Ondanks die verhoogde prijzen ziet het er
overigens naar uit, dat 1978 wat de vrije
tijdsbestedingen een nieuw recordjaar
wordt. Naar stellige verwachtingen gaan
7.680.000 Nederlanders met vakantie, het
geen neerkomt op 55 procent van onze
bevolking. En samen zullen ze rond 7
miljard gulden stuk slaan aan dagtochten,
tussendoortripjes en vakanties. Van dat
immense bedrag zal 4500 miljoen besteed
worden aan vakanties in het buitenland.
En dat bedrag staat in schril contrast tot
de uitgaven voor binnenlandse vakanties,
die ongeveer 1500 miljoen gulden zullen
bedragen. Tussen beide uitgaven gaapt
derhalve een kloof van 3 miljard gulden.
En ook dat is een (triest) record. In 1962
konden we op dezelfde balans nog 163
miljoen gulden overhouden (buitenlanders
gaven dat bedrag toen nog méér uit in ons
land dan wij besteedden in het buitenland).
Maar in 1966 kwam de definitieve kente
ring met een verlies van 182 miljoen. In
1973 was dat opgelopen tot 1,2 miljard, in
1975 tot 1,3 miljard, in 1976 tot ruim 2
miljard en dit jaar wordt dus een record
hoogte van drie miljard gulden bereikt, die
we juichend over onze landsgrenzen dra
gen.
De oorzaak van dit financieel debêcle is
bekend: Nederland is een peperdure va
kantiestreek geworden met prijzen, die
zelfs een Amerikaan met de ogen doen
knipperen. Daarbij is de service over het
algemeen bedroevend en werpt het klimaat
zich niet op als een trouwe bondgenoot in
onze strijd om liefhebbers voor onze ka
pokmatrassen aan Neerlands smalle kust
te ronselen. Gevolg: steeds meer Duitse
toeristen en van onze oosterburen moe
ten we het toch voornamelijk hebben
laten het afweten en verkassen liever naar
gebieden, waar ze er gegarandeerd warm
pjes bij zitten. Een trieste ontwikkeling, die
echter door de slimste en meest briljante
vrijetijdspropagandist niet meer te stuiten
is. We moeten leren leven met dat stijgend
tekort op onze nationale vakantiebalans.
Kruip door
Toch zullen de Nederlanders zich door
deze cijfers geen moment laten ontmoedi
gen. Integendeel zelfs. Tussen de malse
regenbuien door zullen in de komende
maanden ruim vier miljoen Nederlanders
over onze grenzen vluchten. Het grootste
deel van hen, namelijk 2,8 miljoen, doet
dat per eigen auto en zal de achterblijvers
regelmatig tracteren op de onontwarbare
verkeersknopen, die het op weg naar de
zon veroorzaakt heeft. Een aanzienlijk klei
nere groep van 580.000 vaderlanders, pre
fereert het vliegtuig. En de rest gaat per
trein, bus of boot.
De vliegvakanties zijn de kurken, waarop
de grote Nederlandse touroperators zich
drijvende houden. In grootte zijn dat Hol
land International met een omzet in 1977
van 662 miljoen gulden, de Rabobanken
(140 miljoen), Wagon Lits (120 miljoen),
Christoffel (100 miljoen) en Arkereizen en
Neckermann (beide goed voor 80 miljoen).
Samen verdelen ze de buit en samen ver
zetten ze van tijd tot tijd de bakens. Aan
vankelijk gold hun interesse alleen de
vliegvakantiemarkt, omdat daar winst- en
verlieskansen nauwkeurig berekend kon
den worden. Maar toen er in die sector
geen rek meer zat, werden ook de automo
bilist en de busreiziger als verloren zonen
aan de brede borst der reisorganisatoren
gedrukt. Tot het begin der zeventiger jaren
maakten de reisorganisatoren en niet de
klanten de dienst uit wat betreft het va
kantieaanbod, maar toen steeds meer klan
ten in spe besloten om op eigen houtje hun
vakantiedroom te verzilveren, kwamen de
touroperators prompt op de markt met een
rijk gesorteerd reispakket voor elk wat
wils.
In de boot
Nu moeten ook de thuisblijvers nog in hun
boot (vliegtuig, bus of eigen auto) worden
genomen. Dat zijn toch altijd nog zo'n zes
miljoen Nederlanders, die ook dit jaar niet
op vakantie zullen gaan. Voornamelijk
gaat het om mensen, die in minder-verste-
delijkte gebieden wonen en doorgaans een
lage opleiding hebben gehad. Geld blijkt
in de praktijk niet een doorslaggevende
factor te zijn om toch maar veilig op het
eigen honk te blijven. Dat geldt met name
voor de bejaarden, die vaak wel over de
financiële middelen beschikken om op va
kantie te gaan, maar opzien tegen de
rompslomp en het ongewisse avontuur.
Driekwart van de Nederlanders boven de
65 jaar gaat niet op vakantie. Hierbij zijn
echter niet de bezoeken aan familieleden
en kennissen geteld en dat is juist een
vorm van vrijetijdsbesteding, die favoriet
is bij bejaarden.
Toch hebben de professionele koffiedikkij
kers inmiddels becijferd, dat door de stij
gende welvaart steeds meer Nederlanders
in de toekomst een duik zullen nemen in
de vakantiezee. Volgens de prognoses zal
het aantal nift-vakantiegangers geleidelijk
dalen tot 15 20 procent tegen nu rond
40 procent.
Dat betekent derhalve een toekomst met
nog meer bussen, vliegtuigen en wel va arts-
blik, nog meer files en verstopte grensover
gangen, nog meer overvolle stranden en
lauwe zeeën vol doorregen vakantiespek.
Als lemmingen zullen de vele miljoenen
over stampvolle Autobahnen en door
dichtgeslibde luchtcorridors hun weg zoe
ken naar een branding, waar de hartelijke
reisleider al klaar staat met zijn fluitje om
de bokken van de geiten te scheiden.
En na weken zullen ze terugkeren op hun
uitgangspunt, waar de computers al klaar
staan om een nieuw dienstverband van elf
maanden aan te leggen.
Vakantie 1978: een zegen of een gruwel?
Straks zal weer blijken, dat de meesten er
weer geen zonnesteek mee zijn opgescho
ten.
itourage - entourage - entourage - entourage - entourage - entourage - entourage - entourage - entourage - entourage-entourage
ihof, het 150 hectaren grote recreatie-
in de polder Oostelijk Flevoland aan
r Veluwe Randmeer tussen Elburg en
iderwijk (vorig jaar 700.000 bezoekers)
nt vernieuwd en vergroot aan een
Iw zomerseizoen. In juni zal het Zuivel-
ljoen een fraaie boeren-kaasmakerij
er zijn. In de -paviljoens is de expositie
Rien Poortvliet met de originele aqua-
in uit zijn boek „Te hooi en te gras"
fen nieuwe jas gestoken. Daarnaast zijn
pxposities van aquarellen- en tekenin-
van de scheepstekenaar W. J. van Dijk
van tekeningerr van Twentse boerderij-
nolens en boerderijen,
ra is de tentoonstelling „Speelgoed Nu"
250 stuks hedendaags speelgoed,
iet kinderdorp staat nu een kabouter-
waar in 17 kijkkasten het beroemde
outerboek van Rien Poortvliet tot leven
dt gewekt. Voorts zijn er een muizen-
1, enkele creativiteitscentra, een india-
dorp en een spartelvijver.
ist het gratis treintje en de grote, ver-
iwde speeltuin, is de kinderboerderij
'ireid met een nieuwe paardenstal. In
veehouderijbedrijf is de pluimveeafde-
geheel vernieuwd.
de bouw van een toilettenèenheid voor
der-validen bij het hoofdrestaurant is
iccommodatie voor deze groep bezoe-
up to date geworden. De prijzen van
vohof zijn 7,50 voor volwassenen en
voor kinderen tot 13 jaar. Tot en met
ustus is het park met openbaar vervoer
ig^eikbaar vanaf station Harderwijk éfr
de bus vanuit Elburg.
De kuurplaats Lenzkirch in het Hoge
Zwarte Woud in Duitsland organiseert dit
jaar weer cursussen in houtsnijden. Ze
kosten 70 Duitse marken en worden onder
leiding van een bekende houtsnijder acht
dagen lang dagelijks gegeven van zes uur
's avonds tot negen uur 's avonds. Een
ideale mogelijkheid voor sportieve vakan
tiegangers, die een wandelsportvakantie
willen combineren met kunstzinnige activi
teiten.
In Gerolstein in de Eifel worden geologi
sche excursies georganiseerd. Men kan
kiezen uit acht bestemmingen en de gemid
delde duur van de wadelingen is drie uur.
men beklimt eerst de steile Gerolsteiner
Dolomieten en komt dan op de vindplaat
sen van versteende kreeften, zeelelies en
andere overblijfselen uit een tijdperk van
zo'n 400 miljoen jaren geleden. De wande
lingen worden gemaakt op de zaterdagen
en kosten drie marken. Inlichtingen over
houtsnijden en stenen zoeken bij het Duits-
Reis-Informatiebureau, Spui 24 in Amster
dam, telefoon 020-241293.
Nog steeds leeft bij vele Nederlanders de
gedachte, dat Finland bar koud, zeer ver
weg en bar duur is. Ver weg? in 22 uur
vaart men met de gloednieuwe Finnjet van
Travemünde in Duitsland naar Helsinki.
Dat is dus geen punt meer. Koud dan?
Statistieken bewijzen, dat de temperaturen
in Finland zomers vaak die van het Mid
dellandse Zeegebied overtreffen. Duur ten
slotte: een recent onderzoek heeft aange
toond, dat van elf Europese landen alleen
Frankrijk en Engeland goedkoper zijn.
Van alle Scandinavische landen was Fin
land verreweg het voordeligst. Finnlines
heeft een „Fin Camping Check" óp de
markt gebracht, waarmee men op alle
campings in Finland met tent of caravan
gratis kan kamperen. Ook kan men „Finn
Checks" voor hotels kopen, met deze' che
ques ter waarde van 65 finmarken (35
gulden) kan men terecht in 126 kwaliteibs-
hotel op basis van verblijf in een twee
persoonskamer, inclusief ontbijt en bedie-
ningsgeld. Voor een éénpersoonskamer
geldt een toeslag. Kinderen krijgen kor
ting. Deze „Finn Check" moet in Neder
land worden gekocht en is nu verkrijgbaar
bij Finnair, Tor Line, Scanialux, Info-
Scandic, Scandinavian Arctic Sunway en
de ANWB. Nadere inlichtingen bij het Fins
Verkeersbureau, Kleine Gartmanplantsoen
21 in Amsterdam, telefoon 020-233059.
De Oostenrijkse kuuroorden Hard en Lo-
chau aan de Bodensee bieden dit jaar een
sportief „doe-arrangement" aan. Men kan
hengelen, varen, schieten, kegelen, paard
rijden, zwemmen, zeilen, tennissen en
windsurfen. Ook worden tochten per koets
gemaakt en brengt men bezoeken aan
musea. Een welkomstdrink aan de stamta
fel staat al voor u klaar. Acht dagen half
pension in een herberg vanaf 240 gulden,
bij particulieren vanaf 120 gulden. Inlich
tingen Verkehrsverein, A 6911 in Lochau
of Verkehrsverein, A-6971 in Hard, Oosten
rijk.
Het wildwatervaren - allang een populaire
wedstrijdsport voor waaghalzen - kan nu
ook beoefend worden door vakantiegan
gers, die over een puike conditie beschik
ken. In Oostenrijk wordt deze spectaculai
re vorm van recreatie dit jaar voor het
eerst als vakantie-item geïntroduceerd. Ini
tiatiefnemer is Manfred Wallinger in Abte-
nau in het Salzburger Lammert al. Hij be
gint deze zomer met cursussen „kajak-
wild watervaren" voor beginners van 12
jaar en ouder. Wie goed kan zwemmen,
kan deze sport zonder noemenswaardige
kleerscheuren op te lopen snel leren. Het
oefengebied is een zeven kilometer lange
route van Oberscheffau tot Golling op de
Lammer. Per week is men ongeveer zestig
gulden kwijt voor instructie, begeleiding,
boot met complete uitrusting en georgani
seerde terugreis van Golling naar Abtenau.
In totaal zijn er acht boten beschikbaar.
Ookelders in Oostenrijk kan men de
kajaksport beoefenen. Vakantiegangers in
Bad Goisern kunnen terecht op de Hall-
Statter See en de rivier de Traun, in het
Salzkammergut kunnen tochten gemaakt
worden op een parcours van honderd kilo
meter „wildwater", waarbij men begeleid
wordt door ervaren wildwatergidsen.
De wilde wateren in Oostenrijk zijn inge
deeld in vier categoriën. Tot nog toe waren
ze exclusief speelterrein voor leden van
kajakclubs, maar dank zij promotor Klaus
Lehner kan deze opwindende sport nu ook
door vakantiegangers beoefend worden. In
Abtenau biedt de VW een „sport-actief-
arrangement" aan met t^nnislessen, berg
wandelingen en wildwatervaren. Nadere
inlichtingen bij Verkehrsverein, A-5441,
Abtenau, Oostenrijk. Of bij het Oosten
rijks Verkeers Bureau, Singel 464, telefoon
020-255933.
