Beeldspraak met componist Ton Bruynèl
TV-DRAMA ALS
VOLKSKUNST
TELEVISIE VANAVON
TELEVISIE WOENSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DINSDAG 16 MEI 1978 PAG]
Ofschoon in en rond Hilversum
figuren zich bewegen die geen heil
en geen brood zien in Nederlands
tv-drama - geen traditie, geen rou
tine, geen regelmaat en zelden bo
ven de middelmaat - en die het
daarom liever op Kojak c.s. hou
den, staan er dichter bij het tv-
vuur gelukkig ook mensen met
gans andere opvattingen daarover.
Een van hen is Rients Slippens. hoofd VA-
RA-drama, die televisie graag wil vergelijken
met de volkskunst van de middeleeuwen,
vooral daar waar die kunst steeds probeerde
aan te sluiten op wat onder het volk leefde,
wat het volk herkende, m.a.w. wat voor de
gewone mensen werkelijkheidswaarde had
Hij schrijft daarover in het Nederlands
Theater- en Televisiejaarboek 1977, jaren
lang uitgegeven in particulier beheer, maar
wegens het falen van fondsen nu overgeno
men door de staatsuitgeverij om dreigende
verdwijning te voorkomen.
Zonder dat het om louter nabootsing van de
dagelijkse werkelijkheid ging, konden de
makers van volkskunst niet onder de dwin
gende eis uit dat wat ze deden herkenbaar
moest zijn. De volkskunstenaar speelde in op
wat de „mens van nu" bezig hield. Televisie
drama kan in die zin vokskunst genoemd
worden, omdat het ook de mensen van nu
wil bereiken, anders zou men geen massame
dium hoeven te gebruiken, en in wil haken
op wat zij kunnen herkennen. Dit geldt voor
alle soorten drama, of het accent nu op het
onderhoudende en verstrooiende ligt of op
het maatschappij-betrokkene. De volkskunst
enaar kiest voor dit werk verder een vorm
die gewild is.
Slippens noemt als voorbeeld de Zweedse
dramaproduktie „Det loser sig", die de Prix
Italia in de wacht sleepte. Uitgangspunt van
deze produktie was de wens "om aandacht
te schenken in dramavorm aan de manier
waarop mensen geconfronteerd worden met
de sluiting van een fabriek en de gevolgen
daarvan. Er waren concrete voorbeelden en
één daarvan werd zorgvuldig geanaliseerd.
Schrijver Kenneth Ahl en regisseur Krister
Dahl zetten daarvoor een team mensen aan
het werk, onder wie de belangrijkste acteurs.
Het hieruit verzamelde materiaal uit ge
sprekken met de betrokken mensen leidde
tot een' soort blauwdruk van het beoogde
tv-spel. Met deze structuur als steun probeer
den vervolgens de acteurs via improvisaties
de door de oorspronkelijke personen beleef
de, strikt individuele emotie tot leven te
brengen. Dit proces werd gevolgd door de
camera, die de gespeelde handeling kon vast
leggen op het moment waarop het (opnieuw)
echt speelde. In de door schrijver en regie
aangereikte ruwe vorm vulden de acteurs
het echte drama in, nadat zij in gesprekken
met betrokkenen in staat waren opnieuw te
beleven wat de mensen zelf ook ervaren
hadden. Die acteurs waren als het ware die
mensen geworden. Het eindresultaat wekte
de indruk, dat de moeilijkheden rond de
fabriek nu ontstonden, dat de betrokkenen
er nu op reageerden en dat de kijker mee
maakte hoe dit doorwerkt op het persoonlij
ke vlak.
Slippens schrijft voorts de laatste te willen
zijn om te beweren, dat het zo nu allemaal
moet. Wel is het duidelijk, dat een dergelijke
vorm van tv-drama een goed voorbeeld biedt
van volkskunst en heel andere eisen aan de
team en de acteurs spelen niet langer een
rol, maar worden de mensen die zij uitbeel
den, maar dit toch dankzij hun vakman
schap. De regisseur fungeert wel als laatste
man. Hij moet een keuze doen uit alle uit
drukkingsmogelijkheden die hem op dat mo
ment ten dienste staan. Hij is de verteller
van het met de diverse elementen te compo
neren verhaal. Maar hij zou het niet kunnen
zeggen zonder de eigen inbreng van de be
trokkenen. Het effect van deze werkwijze is
dat er nauwelijks verschil bestaat tussen de
werkelijkheid en het tv-spel. De ontwikkeling
loopt van fictie naar werkelijkheid, van na
bootsing van de werkelijkheid naar de wer
kelijkheid zelf.
Walter van der Kooi schrijft over het ont
staan van het tv-drama uit het toneel, dat
dit proces begon met een reportage van een
toneelvoorstelling in een schouwburg, het
geen ook nu nog gebeurt. De volgende stap
was het opnemen van een bestaand toneel
stuk in de studio, waarbij de regie grotere
mogelijkheden tot benadering kreeg. Fase 3
ontstond, toen toneelacteurs een stuk instu
deerden en dit in de studio speelden. Dit
bleef echter de schouwburg in de huiskamer,
met als voordeel dat dit voor de omroepen
een niet te dure zaak was. Langzaam aan
werd de tv zelf creatief door het in eigen
beheer produceren van drama. Drama dat
oorspronkelijk voor de tv geschreven moest
gaan worden. Maar zeker in een land als
Nederland zonder werkelijke toneelschrijf
traditie was het een probleem wie voor de
tv zou gaan schrijven. Een van de oplossin
gen is gevonden in het tot tv-spel of tv-serie
bewerken van bestaande verhalen en ro
mans. Zo kregen we een seizoen waarin de
boekenkast niet van de buis was weg te
denken. Het bewerken van Nederlandse boe
ken heeft als achtergrond, dat de kijkers dol
zijn op drama en zeker op dat van eigen
bodem. Origineel voor de tv geschreven
werk is heel moeilijk te krijgen Bij de
bewerking van een beroemd boek stralen al
meteen het prestige van auteur en kunst op
de tv-makers af. Het enige criterium hierbij
moet echter zijn, dat er goed tv-drama ont
staat. En daaraan ontbreekt het nogal eens.
Het verdient daarom de voorkeur, zo conclu
deert v.d. Kooi, om direct voor de tv bestemd
drama te schrijven, waarbij het realistische
genre tot nu toe alleen gemaakt werd door
de VARA, hetgeen al- iets zegt over de
invalshoek die daarbij gebruikt werd. Men
kan niet zeggen dat dit in alle gevallen gelukt
is, maar er werd wel iets in duidelijk ge
maakt over de manier waarop de samenle
ving in elkaar steekt. Uit wat uit het buiten
land op onze tv werd vertoond blijkt veel
direct geënt op de maatschappelijke verhou
dingen. De lijst is te lang om op te noemen.
Je kunt je alleen maar verbazen en treurig
worden over het feit dat deze zaken in ons
land zo zelden aan bod komen. In onze eigen
geschiedenis, onze politieke en sociale ver
houdingen ligt voldoende thematiek voor
Nederlandse tv-spelen. Maar wie zal dit ma
teriaal schrijven?
Scène met Marlies de Graaf en Leo Beijers uit de tv-serie „Klaverweide", waarin
de VARA graag een stuk volkskunst ziet.
makers stelt dan we tot nu toe gewend doen dan het registreren van wat wordt
waren. Waarschijnlijk als gevolg van de to- aangegeven. De conflicten in de laatste ja-
neeltraditie, waaruit ons tv-drama voort- ren, vooral in de boezem van de VARA met
komt, is het tv-spel vooral het werk van één de schrijverscollectieven rond „Klaverweide"
schrijver. Hij komt met een idee, werkt dat etc., wijzen erop, dat er wanneer het gaat
uit in dialogen en spelhandeling en de regis- Qm een dergelijke vorm van tv-aanpak niet
seur completeert dat met een aantal camera- langer een dominerende rol voor een schrij-
standpunten en bewegingen die niets meer ver is weggelegd. Hij wordt deel van een
Een heel ander verhaal is dan weer
wat Claus Brockhaus in zijn bijdra
ge aan de orde stelt: Onze acteurs
zijn allemaal prima vakmensen. Je
moet ze alleen weten te gebruiken.
En dat weten de meeste regisseurs
niet. Ze kunnen niet met de acteurs
omgaan. A
„Beeldspraak", het kunstprogramma
van de NOS, is dit keer gewijd aan
de componist Ton Bruynèl, die alles
mee heeft om te beantwoorden aan
het klassieke beeld van een compo
nist. Rustig formulerend en werkend
in een boerderijtje aan de Vecht.
Buiten die muren het lawaai van
bouwend Utrecht en daarbinnen ul
tramoderne geluidstechnische voor-
Windkracht 16
In het informatieve jongerenprogram
ma van de EO is het onderwerp: „Ik
ben de wijnstok: jullie zijn de ran
ken."
Ned. I. 19.00 uur.
Deze dingen zijn
geschreven
De twaalfe aflevering van „De Bijbel
open" gaat over'overlevering en ont
staan van de tekst van het Nieuwe
Testament
Ned I. 19.30 uui
Zomer '78
Rien van Wijk produceerde en regis
seerde voor de TROS een muzikaal
programma rond Shirley, Champagne
en Lee Towers. Deze artiesten openen
vanuit Zandvoort het badseizoen 1978.
Ned.II, 19.24 uur.
Tatort
Erika Marquart wordt geobserveerd,
gefotografeerd en gevolgd. Ze blijkt
te voldoen aan de eisen voor een
lugubere transaktie. Horst Bremer
wordt verliefd op haar. maar het
blijkt al snel geen echte liefde te zijn.
Hij wil haar namelijk gebruiken om
zijn broers verloofde uit de DDR naar
West-Duitsland te smokkelen, waarbij
Erika een beloning van 5000 mark
wordt beloofd.
Ned. II, 20.27 uur
Sesjun
Cees Schrama presenteert vanuit het
Cultureel Centrum „De Flint" in
Amersfoort jazz en blues. Vanavond
spelen Lionel Hampton and his Giants
of Jazz.
Ned. II. 23.05 uur
Voor de kinderen
De AVRO brengt woensdagmiddag
een nieuwe aflevering van de Bere-
bios, waarin veel aandacht voor de
„Bereboot" en een filmpje van Char
lie Chaplin.
Woensdagmiddag Ned. I, 15.30 uur.
NEDERLAND 1
Teleac
18.20 Waarom werk je eigenlijk?,
afl. 4
NOS
18.50 Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
EO
18.59 Windkracht 16
19.30 De Bijbel open, afl. 12, slot
20.00 Heer, ik hoor van rijke ze
gen, zang en muziek
21.00 Nader bekeken
NOS
21.37 Journaal
21.55 Den Haag Vandaag
22.10 Beeldspraak (Ton Bruynèl,
de klank)
22.40 Journaal
NEDERLAND 2
NOS
18.50 Staatsloterij (699, trekking
2)
18.55 Journaal
TROS
18.59 Calimero, tekenfilmserie
19.12 De lynx, dierenfilm
19.24 Zomer '78, muziek en zang
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.27 Tatort, TV-serie (Transit in
Jensens)
22.10 Aktua TV
23.05 Sesjun (Lionel Hampton)
NOS
23.35 Journaal
DUITSLAND 1
18 00 Die Grashupfer-lnsel, jeugd
serie (Entdeckt!) 18.10 Papotin
Co, poppenshow 18.40 Peter
macht Hausaufgaben, tekenfilm.
18.50 Journaal. 19.00 Die Zwei
von der Tankstelle, TV-serie (Der
Heiratsantrag). 19.40 Oh dieser
Vater, TV-serie (Der nackte Vo
gel)
20.15 Hier und Heute
20.45 Salzburg und Salzburger
Nockerln
21.00 Journaal
21.15 Nonstop Nonsens
22.00 Report: Baden-Baden
22.45 Elnsatz in Manhattan (Ko
jak), TV-sèrie
23.30 Tagesthemen
24.00 Sport (boksen)
00.45 Journaal
DUITSLAND 2
18.00 Journaal. 18.10 Berufsre-
port (levensmiddelen). 18.40 Die
drehscheibe. 19.20 Marchen der
Völker, tekenfilmserie (Honga
rije). 19.40 Der rosarote Panther,
tekenfilmserie.
20.00 Journaal
20.30 Winchester 73
Amerikaanse speelfilm
(1950) van Anthony Mann
met James Stewart, Shel
ley Winters en Dan Duryea
in Western.
22.00 Journaal
22.20 Vom Prager Frühling ins
Exil
23.00 Gregory Peck, Hollywood
ohne Allüren
23.40 Das Musik-Portrat (Mozart,
Liszt, Jolivet)
00.50 Journaal
DUITSLAND 3
WDR: 18.00 Schooltelevisie.
19.00 Sesamstrasse. 19.30 Cur
sus algebra, les 32
20.00 Journaal
20.15 Lander, Menschen, Aben-
teuer (Von der Wis
zum Grab)
21.00 Journaal
21.15 1st die Rundfunkf
bedroht?, vakbond
van de TV
22.00 Momente
22.15 SpStere Heirat nich
geschlosaen.
23.00 Sport
23.30 Gewusst wie (Eine
grube für Findige)
24.00 Journaal
ENGELAND
BBC 1: 18.05 John Cri
Newsround. 18.10 Stopi
sport. 18.35 Roobarb. 18.40
naal. 18.55 Nationwide,
nieuws. 19.50 The Feathe
Father Gang, TV-serie
20.40 It ain't half hot Mui^
serie
21.10 The Standard, TV-sei
22.00 Journaal
22.25 Singapore, one
Dream
23.15 Sportnight
00.15 Play Golf
BBC 2:
20.00 Journaal
20.05 A Woman's Place?
20.30 Newsday, actualiteite
21.10 Chronicle
22.00 Rhoda, TV-serie
22.25 The Man Alive Reporl
23.15 Living on the Land
23.40 Journaal
23.50 The old Grey Whistle)'
muziekmagazine
00.50 Sport (tennis)
BELGIË
NEDERLANDS 1
18.00 Bereboot. 18.05
Mouse and the Quator Bac 1
voor de jeugd. 18.55 Wolf
Bietje, korte film. 19.05 Hun
tisch Verbond. 19.35 M<
19.45 Journaal.
20.10 Dolle Dinsdag, show
21.00 Verover de aarde
21.50 Ferre Grignard en O1
Adams, zang
22.30 Muziekwedstrijd KonE
sabeth
23.00 Journaal
BELGIË
NEDERLANDS 2
20.10 Slisse en Cesar, TV-
afl. 10
20.45 Panorama, actualiteit
21.10 Rozegeur, maneschij
liefde t
„A Mezzanotte va la rj
del pieacere", Italia
speelfilm (1975) vanl-
cello Fondati met Cl
Cardinale, Vittorio
man en Monica Vitti.
BELGIË FRANS
18.00 Aeiou, voor kleuters.
1,2,3 Cinéma..., voor de jj
18.30 Zigzag, spelprogri
18.45 TV F, voor de vrouw (<m
pignons). 19.15 Antenne-So"
gionieuws. 19.30 Journaal. L
Le Japon (Japan), document.
22.00 Journaal. 22.15 Entrée.
(jongeren in de landbouw). L
Journaal. e
BELGIË FRANS 2
18.45 Schooltelevisie. 19.5^'
voir-vivre (diëten en recep
20.25 La Corde au Cou (De 0
Boiscoran), TV-serie. 21.20 l
na Mercouri.
°cl)i
NEDERLAND 1
AVRO
15.30 Berebios
17.15 Gitaar spelenderwijs (2),
les 8
DUITSLAND 1
11.00 Journaal. 11.25 Das Fern-
sehgericht tagt. 12.55 Antiqiiita-
ten (Ver)führer (Polstermöbel).
13.05 Report: Baden-Baden.
13.55 Presseschau. 14.00 Jour
naal. 17.10 Journaal. 17.15 Expe-
drtionen ins Tierreich (Leben zwi-
schen Ebbe und Flut).
DUITSLAND 2
17.15 Turn mit! 17.25 Herr Daniel
passt auf. 17.30 Neuès aus Uh-
lenbusch.
ENGELAND
BBC 1: 7.38 TV-cursussen.
Schooltelevisie. 11.45 You&'
me, voor kleuters. 13.45
naai. 14.00 Pebble Mill, lunc£
gramma. 14.45 Bagouss.
Schooltelevisie. 16.55
School, voor kleuters. 17.201*
ley's Comets, kinderprograi
17.40 The Canal Children, jd0
BBC 2: 7.38 TV-cursussen. ff
Gharbar, voor Aziaten. 12.00P1
School. 12.25 Social ScienJ"
Post-experience. 17.55 TVJ
sussen.
BELGIË
NEDERLANDS 1 ei,
II
16.30 Tip-Top, voor de jeugdfk
Shirley zingt „Nothing has
changed" in „Zomer '78"
De laatste aflevering van „Het
gat van Nederland" heette
merkwaardigerwijze „Geschie
denis van een plek". Wij kre
gen haar zondagavond bij de
VPRO te zien en het was uite
raard het programma dat mij
bijbleef uit al hetgeen ons met
de pinksterdag werd voorge
houden. Het zal mij trouwens
ook tot in lengte van dagen
bijblijven.
De „plek" was het concentra
tiekamp Amersfoort, waar tij
dens de oorlog Nazi-beulen als
Berg en Kotalla tekeer gingen
Geschiedenis ervan werd ge
schreven door Hans Verhagen,
die daarbij de niet geringe
steun kreeg van Armando,
vooral voor zover het de voor
geschiedenis betrof. De docu
mentaire bestond vrijwel uit
sluitend uit interviews met
mensen, die de hel van toen ter
plaatse hebben ondergaan. Al
len slachtoffers uiteraard,
maar onder hen een SS'er, die
destijds tot de „goeden" moet
hebben behoord. Hans Verha
gen voerde die gesprekken.
Meer dan ooit kwam aan het
licht hoezeer hij beschikt over
een feilloze „interview-tech-
j niek" die overigens daarom zo
uitermate doeltreffend is om
dat ze helemaal geen techniek
is, maar eenvoudig bestaat uit
een echte diepgaande belang
stelling voor mensen en ver
schijnselen. Zoals uit iedere
meter film bleek dat Verhagen
zich op het werk met een bijna
bezeten grondigheid moet heb
ben voorbereid. Die gesprek
ken waren dus op een volstrekt
integere manier zo onthullend
als het menselijkerwijze maar
mogelijk is. Maar daaronder
was natuurlijk weer een hoog
tepunt. Het verhaal dat de pas-
cifistische verzetsstrijder G.
Kleinveld met een welhaast
huiveringwekkende (bewogen)
exactheid vertelde. Dat de do
cumentaire, die bijna 3,5 uur
duurde, van minuut tot minuut
fascineerde, moet natuurlijk
ook aan de voortreffelijke
montage hebben gelegen, waar
in Wim Louwrier een beslissen
de stem had. Daarmee immers
werden met grote trefzeker
heid, maar zonder de geringste
kunstgrepen, achtergronden en
sferen blootgelegd, die de
„Plek" al is dat vervloekens-
waardige kamp dan ook allang
met de grond gelijk gemaakt
tot het einde der dagen een
perfide-duister oord zullen blij
ven doen. Men moet deze mo
numentale documentaire voor
al goed bewaren. Ook het verre
nageslacht zal toch nog wel
eens willen herdenken.
Van echt feestelijk vertier was
er met dit sombere Pinksteren
op het scherm eigenlijk weinig
sprake. Maar de KRO had gis
teravond dan toch wel de „Wil
lem Nijholt show". Die was
gebaseerd op het thema van de
gespleten persoonlijkheid. De
lieve Willem werd uitgespeeld
tegen de keiharde Nijholt,
maar tenslotte werden beiden
uiteraard toch weer verenigd
tot een uitstekende showartiest
die Willem Nijholt ongetwijfeld
is. Het dubbeloptreden leidde
wel tot de voor de hand liggen
de beeldgrappen en ook was er
iets te veel verklarende en dus
de vaart remmende tekst no
dig, maar het geheel leverde
toch zeker een prettig uurtje
divertissement op
Ook vertoonde de KRO nog
eens „Godspel", een film van
David Greene naar de gelijkna
mige musical van Stephen Sch
wartz naar teksten van het
Matte üs-Evangelie. Ik moet
zeggen dat ik persoonlijk niet
erg gesteld ben op deze profa-
naties-met-de-beste-bedoelin-
gen. Waarschijnlijk zou er niets
aan de hand zijn als je ook
maar enigszins zou kunnen vol
houden dat iedere overeen
komst met figuren uit de Bijbel
„op louter toeval berust". Maar
dat is met deze „Godspell" net
trouwens als met „Jesus Christ
Superstar" natuurlijk volstrekt
onmogelijk.
Van de zaterdagavond herin
ner ik mij hoofdzakelijk nog
een goede reportage van Will
Simon in Televizier Magazine
over de requiëmdienst, die in
Rome voor Aldo Moro werd
gehouden met daaropvolgend
enige terzake doende informa
tie over de duistere politieke
situatie in Italië.
HERMAN HOFHUIZEN
HILVERSUM I
PP: 18.19 Uitz. CDA. AVRO: 18.30 Nws.
18.41 Per Saldo. NOS. 19.15 Accoord,
amateur muziekbeoefening. 20.00 (S)
AVRO Totaal Theater (22.30 Nws
22 40 Radioioum.). 23 55 Nws
HILVERSUM II
NOS 18 00 Nws. KRO 18.11 Echo.
18.30 (S) Op Vleugels: pianomuziek
18.50 Verkenning sociaal-maatschap
pelijke informatie KRO-RKK 19 00
Kerk in meervoud 19 30 (S) Zin in
muziek. 20.00 Nws 20.05 Overwi
20.15 (S) Komponist en radio
Rudolf Escher (3). 21.30 Spel'I
1977-1978 NOS: 23.00 (S) Met heil)
op morgen. 23.55 Nws
HILVERSUM III
NOS 18 03 De vacaturebank 18.
NOS-maal VARA. 19.02 (S) Popr
strukhe. 20.02 (S) Nashville 21.'
Popdonder. ca. 23.02 (S) Wach
middernacht 00.02 (S) Nacht
draai 02 02 (S) Peter Holland
(S) Truck
Lionel Hampton is te gast in „Sesjun" van de TROS.
HILVERSUM I
TROS 7 00 Nws 7 02 Ontbi|t-soos,
Lichte en populaire klass. muz. 7.30
Nws 7.41 Aktua. 8 30 Nws. 8.36 Gym
v.d. huisvrouw 10 00 (S) Ramblers a
go go. muz. progr. 1030 Nws. 1033
(S) Kom eens langs in Scheveningen.
amus. progr. 11.45 (S) Cafè-chantant
12.26 Meded. voor land- en tuinbouw
12 30 Nws 12.41 Aktua 2. 13.00 (S)
Raad een lied, of niet, muzikaal en
telefoonspel. 13.30 (S) Sport na sport,
kinderprogr. 14.00 (S) Specialiteiten a
la carte, klass verzoeken 15.00 (S) Als
dat zou kunnen, verzoekprogr (15 30
Nws16 30 (S) Kernpunt, gesprekken
OVERHEIDSVOORL 17 20 Een uitz
van het ministerie van volkshuisvesting
en ruimtelijke ordening TROS 17.30
Aktua
HILVERSUM II
VARA 7 00 Nws 7 11 Ochtendgym
7 20 In de Roode Cirkel (8.00 Nws
8 50 Ombudsman 9.00 Even muziek
(1). NOS 9 20 Je moet wat worden
progr voor ouders en kinderen. 9 35
Waters! VARA 9 40 Even muziek (2)
iO.OO Radioweekblad, (11.00
11 30 De Franse opera (33) 1910- ra
12.00 Tongeren (België) Cen
13 00 Nws 13.11 Dingen van deM|;
13.30 Stoomradio 16 00 Nws.
Nathalie, hoorspelserie. 16.45 I el
grammofoonmuziek. 17.00 (S)
poleorkest. RVU 17.35 MensL
fouten in het verkeer (1). VARA:
Meded.
HILVERSUM III
KRO: 7.03 (S) Drie op je boter'
9.03 (S) Pep op drie. 11.03 (S)n
draait op verzoek verzoekverl ll.
12.03 (S) Drie tussen de middag.
(S) Pink Pop 1978
HILVERSUM IV
NCRV 7 00 Nws. 7.02 Het leöe
woord 7.08 (S) Te Deum Laud cf
7 30 (S) Preludium 9.00 Nws 9,( j
Schoolradio. 10.00 (S) Orkesl
12 00 (S) Tafelmuziek. (12.00 f13
werken uit de Romantiek. 12.30 6
ma-progr 13.30 Middagsymfeb
14.00 Nws 14 02 Verhalen uil dim
reldliteratuur 14 19-17.00 (S) El
Oneguine. opera van Tsjaikowsky oc
