Jlode Brigades moeten
lederlaag erkennen
Afghaanse premier:
wij zijn van
niemand een satelliet
estduitse kritiek
p uitspraak
[oge Raad
MORO ARCHITECT VAN
„OPENING NAAR LINKS
Europees kapitaal
maakt van Brazilië
grote wapenproducent
Tweede grote
politieke
moord in
Italië
^jTENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 10 MEI 1978
PAGINA 7
(Van onze correspondent)
Door Aldo Moro te vermoorden
gsfen de Rode Brigades de mislukking
~3id van hun streven om de staat te
VTrichten. Verre van hun doel te berei-
beeft de ontvoeringsactie van de Rode
hevpdes en de uiteindelijke moord op
i Moro juist gezorgd voor een nationa-
•nsgezindheid die de staat juist heeft
terkt.
1 de samen-
ing tussen
ten-democra-
)n communis-
waaraan de
Rode Brigades een
eind wilden maken,
lijkt sinds de ont
voering van Moro
een niet meer weg
te denken basis
voor het politieke
leven in Italië. Juist
sinds de ontvoering
van Moro en de
moord op zijn vijf
begeleiders op 16
maart is de com
munistische partij
de voornaamste
steunpilaar geweest
van de christende
mocratische rege
ringspartij.
Voor de staat is de
ontvoering van Mo
ro ook een gewone
misdaad. De daders
hebben niet de er
kenning van een
politieke status ge
kregen, die zij als
leden van een „ge
wapende partij"
voor zich opeisten.
Ook op het sociale
en psychologische
vlak hebben de ter
roristen een duide
lijke nederlaag ge
leden. Van meet af
aan heeft de hele
vakbeweging en de
„man in de straat"
de terroristische ac
tie afgewezen. De
terdoodveroorde
ling van hun slach
toffer heeft de Ro
de Brigades ook
vervreemd van an
dere uiterst linkse
groeperingen, die
zich aanvankelijk
op grond van hun
bezwaren tegen het
staatsbestel in Ita
lië neutraal hadden
opgesteld.
Maar ondanks hun
nederlaag hebben
de Rode Brigades
bewezen dat zij een zwaar bewaakte
geduchte macht stad Rome.
vormen, die welis- Met de blijvende
waar een slag, dreiging van nieu-
maar nog niet hun we ontvoeringen
oorlog tegen de heeft Italië zijn
staat hebben verlo- meest onbetwiste
ren. De staat is er leider verloren. Dit
nog niet in ge- zal zeker blijken
slaagd hen op te aan het eind van
sporen. De on- bet jaar bij de ver
macht van de staat kiezing van een
is gebleken uit het nieuw staatshoofd,
feit dat de Brigades Aldo Moro werd al-
in staat waren het gemeen beschouwd
lijk van Moro ach- als de beste kans-
ter te laten in het hebber voor deze
centrum van de post.
Bloemen en de vlag van de Christen Democratische
Partij geven de plek aan waar de Renault 4 stond.
ROME (AFP) De moord op
Aldo Moro is de tweede grote
misdaad tegen een belangrijke
politieke leider in Italië sinds
het begin van de eeuw. Van de
eerste was het slachtoffer Gia-
como Matteotti, de voorzitter
van de socialistische partij,
die in juni 54 jaar geleden
door de fascisten werd ver
moord.
Als leider van de oppositie on
der Mussolini reeds als pre
mier, stelde Matteotti gevallen
van corruptie in de fascistische
gelederen, alsook rechtsschen-
dingen en onderdrukkingsme
thoden aan de kaak. Hij werd
op 10 juni 1924 ontvoerd en
doodgestoken. Zijn lijk werd
pas 65 dagen later, op 15 au
gustus, gevonden in een dorpje
op 25 kilometer ten noorden
van Rome.
De moord op Matteotti veroor
zaakte, zoals die op Moro nu,
een golf van verontwaardiging
en emotie. Het fascisme raakte
in een crisis, maar herstelde
zich.
it smalle straatje Werd de auto, een Renault 4,
ietroffen met het stoffelijk overschot van Moro. De
s waar de auto stond is rechts onder.
LEVERING FOLKERTS
[onze correspondent Ami
free)
(BURG - De Bohdsrepu-
is verontwaardigd over
litspraak van de Hoge
dat de terrorist Knut
fcrts niet vanwege zijn mo
te aandeel in de ontvoe-
van Hanns Martin Sch-
aan West-Duitsland mag
len uitgeleverd omdat het
»j om een politieke daad
In de verschillende dag-
n en andere media zijn
it kritische commentaren
lenen.
iet ministerie van justitie
in. waar men gisteren de
frering van het oordeel
(gens nog niet had ontvan-
meent men dat de uit-
ak mogelijk verstrekkende
[enis kan hebben voor de
vervolging voor terroris-
|n de Bondsrepubliek. De
tsetfpert van de CDU-CSU-
jsitie Heinz Eyrich bekriti-
de uitspraak van de Ho
ld met de opmerking dat
ee het streven om deze
id als een zuiver crimi-
lelict op te vatten met een
(ongedaan is gemaakt. Als
in Den Haag aangenomen
jing gebruikelijke praktijk
Aropa wordt is een effectie-
lestrijding van terroristen
[neer mogelijk, aldus Eyri-
De plaatsvervangend frac-
Jorzitter van de FDP Hans
plhardt noemde de uit-
jak daarom zo merkwaar-
pmdat zij in strijd is met
Juropese Conventie ter be
lling van het terrorisme.
Conservatieve dagblad Die
j spreekt in een commen-
lover „het schandaal van
[Haag dat zijn gelijke niet
t". Het oordeel van de Ho-
laad, aldus het blad, „is het
nu toe grootste succes van
jerroristen in hun korte,
bloedige geschiedenis. Het
overtreft verre de Franse kron
kelwegen in de kwesties Abu
Daoed en Croissant* De karak
terisering van de daad als „po
litiek" in deze samenhang ver
schaft hen een aura van be
schermingswaardigheid, van
legitimiteit die voor de bandie
ten onbetaalbaar is en onget
wijfeld meer voor de verdere
toeloop naar de bende en meer
voor het begaan van nieuwe
moorden zal doen, dan waartoe
de hartstochtelijke appèls van
sympathisanten in staat waren.
Inderdaad: vanuit Holland
klinkt het tot in Italië door
Moro's foltering is een „politiek
delict", op één niveau geplaatst
bijvoorbeeld met de strijd te
gen Mussolini". Ook het Britse
blad Daily Telegraph heeft kri
tiek geuit op de uitspraak van
de Hoge Raad. Het blad vindt
dat deze uitspraak een tege
moetkoming is aan terreur.
Executie twee
Arabieren op
Cyprus uitgesteld
NICOSIA (Reuter) De da
tum van terechtstelling van de
twee Arabieren die veroor
deeld zijn wegens de moord op
de Egyptische uitgever en pu
blicist Youssef Sibai in Nico
sia, is gisteren door het Cypri
sche gerechtshof van 1 juni
uitgesteld tot 27 juni.
Het waarom is niet meege
deeld, maar vermoedelijk heeft
het hof tijd willen geven voor
een verzoek om gratie aan de
president van de republiek,
wanneer de aantekeningen in
hoger beroep falen.
ROME Met Aldo
Moro, sinds oktober
1976, voorzitter van
de Italiaanse Chris
tendemocratische
Partij, verliest Italië
de belangrijkste ar
chitect van de „ope
ning naar links" in de
christendemocr at i
sche politiek. Dankzij
deze opening naar
links kon de partij
van Moro een rege
ring vormen die
steunt op een brede
parlementaire basis.
Juist door die steun
was de regering-An-
dreotti in staat „nee"
te zeggen tegen de
ontvoerders van Mo
ro, in het besef dat
daarmee het doodvon
nis van Moro gete
kend was.
Aldo Moro werd op 23
september 1916 gebo
ren in Magie, in de
zuidelijke provincie
Lecce. Hij was een
briljant student in de
rechten aan de uni
versiteit van Bari,
waar hij, pas 24 jaar
oud, tot lector werd
aangesteld. In 1946
werd hij gekozen als
afgevaardigde naar
de grondwetgevende
vergadering, die een
constitutie voor de
jonge republiek moest
opstellen. In zijn kies
district Bari werd hij
vervolgens steeds her
kozen. In 1949 trad
Moro als staatssecre
taris van buitenland
se zaken toe tot de
regering van de Gas-
peri.
Na te hebben gefun
geerd als minister
van justitie en minis
ter van onderwijs,
werd Moro in 1959 po
litiek secretaris van
de christendemocrati
sche partij, die net
een hevige interne
crisis doormaakte. Hij
redde de eenheid van
de partij, en bewerkte
de „historische draai"
naar een bondgenoot
schap met de socialis
ten. In 1963 werd Mo
ro de premier van de
eerste centrumlinkse
regering van Italië.
Hij bleef premier tot
juni 1968, een record
dat alleen door Alcide
de Gasperi is gesla
gen.
In de volgende rege
ring trad Moro op als
minister van buiten
landse zaken. Van no
vember 1974 tot ja
nuari 1976 was Moro
tot april 1976, toen hij
zijn laatste centrum
linkse regering vorm-
De verkiezingsneder
laag van de centrum
linkse partijen bracht
de christendemocra
ten in een moeilijk
parket, waarin geen
werkbare regerings
meerderheid te forme
ren viel. Opnieuw
verschafte Moro zijn
partij de sleutel tot
de oplossing. Inmid
dels gekozen tot par
tijvoorzitter, slaagde
Moro erin zijn partij
te winnen voor de
idee van politieke sa
menwerking met de
communisten, zonder
dat de communisten
rechtstreeks deelna
men aan de regering.
WASHINGTON - Brazilië is
met behulp van Westeuropees
kapitaal hard op weg een van
de grootste wapenleveranciers
in de wereld te worden. Dat
is de strekking van een aantal
geheime diplomatieke rappor
ten die volgens Amerikaanse
defensiedeskundigen grote
verontrusting teweeg hebben
gebracht in Amerikaanse rege
ringskringen.
President Carter heeft er tij
dens zijn bezoek van enkele
maanden geleden aan Brazilië
al een „hard" gesprek met zijn
Braziliaanse collega over ge
had. Tekerjend voor de slechte
verstandhouding tussen beide
landen is het feit, dat de Brazi
liaanse president intussen een
uitnodiging van Carter voor
een tegenbezoek van de hand
heeft gewezen. De situatie
wordt volgens politieke waar
nemers vooral hoog opgeno
men, omdat Brazilië niet ge
neigd is zich iets van interna
tionale afspraken aan te trek
ken. „Wij leVeren aan ieder
land dat ons om wapens
vraagt, of dat nou Zuid-Afrika.
Israël, Rhodesië of Syrië is",
zou een Braziliaanse diplomaat
in Washington hebben ver
klaard.
De ontwikkeling van de Brazi
liaanse wapenindustrie is in
een stroomversnelling geko
men, nadat een overeenkomst
tussen Brazilië en de Verenigde
Staten, waarin wordt bepaald
dat alleen de Verenigde Staten
wapens aan Brazilië mochten
leveren, vorig jaar werd opge
heven. Sindsdien hebben voor
al Westeuropese wapenfabri
kanten grote interesse in het
enorme Zuidamerikaanse land
(groter dan de Verenigde Sta
ten) getoond. Zeker elf grote
wapenfabrieken uit West-Duits-
land, Italië, Frankrijk, België
en Engeland zijn bezig fabrie
ken op te zetten in Brazilië. Die
bedrijven worden gerund door
Europeanen, maken gebruik
van Braziliaanse arbeiders, ter
wijl de Braziliaanse regering
steeds een meerderheidsaan
deel in de fabrieken opeist.
Kaboel Geflankeerd door
een gewapende politiechef en
vier soldaten heeft Noer Mo
hammad Taraki afgelopen za
terdag voor het eerst sedert hij
vorige week middels een coup
het nieuwe staatshoofd van
Afghanistan werd een perscon
ferentie gehouden. Het militai
re vertoon bij deze ontmoeting
met de binnen- en buitenland
se pers, die plaats had in het
huis van de afgezette premier
Daoed, was duidelijk bedoeld
om te verkondigen dat de mil
de, zachtsprekende Taraki, een
61-jarige herderszoon, autodi
dact, dichter en voormalig
journalist, nog stevig onder do
invloed staat van het leger dat
de coup ten uitvoer heeft ge
bracht.
Tijdens de persconferentie
schetste Taraki hoe de nieuwe
Afghaanse staat in elkaar moet
worden gezet. De hoogste
macht, zei Taraki. is het cen
trale commité van de Democra
tische Volkspartij. Het dage
lijks bestuur komt in handen
te liggen van een nationale re
volutionaire raad, die onder
haar 35 leden 5 militairen zal
tellen. Taraki zelf is behalve
„vader van de revolutie", presi
dent van de staat, voorzitter en
secretaris van het centrale
commité en voorzitter van de
revolutionaire raad, ook nog
premier in het 21 man tellende
kabinet dat dit verafgelegen en
economisch onbelangrijke
maar zeer strategisch gelegen
land gaat regeren. Er zouden
verkiezingen gehouden wor
den, zei Taraki. maar pas na
dat de toestand gestabiliseerd
was. Het is mogelijk dat andere
politieke partijen „toestem
ming krijgen om te opereren
Hoe groot het strategische be
lang 'van Afghanistan wel is
kan men zien op drie' uur rij
den ten noorden van Kaboel,
waai- de weg de hoogst gelegen
tunnel ter wereld inrijdt over
de beruchte Salang-pas. Op
ruim 3300 meter hoogte is het
hier zelfs nu nog ijskoud; ver
blindende sneeuwstormen teis
teren onafgebroken de Hindoe
Koesj; de sneeuW ligt twee me
ter hoog langs de weg. Maar
dank zij de ruim drie kilometer
lange tunnel die tien jaar gele
den in de bergen gegraven
werd is het nu betrekkelijk ge
makkelijk om van Kaboel de
bergen in te rijden en verder
naar de zuidelijke steppen van
midden-Azië. De reis duurt éen
lange, vermoeiende dag.
De Salang-tunnel is door de
Russen gebouwd. Ze deden er
tien jaar over en het heeft hun
meer dan 1,5 miljard gulden
gekost, zo'n half miljard per
kilometer.
Wie bij de ingang van de tun
nel staat en naar het zuiden
naar de Kaboel-vallei kijkt of
naar het noorden naar Tasj-
kent of Samarkand, vraagt
zich af waarom de Russen 1,5
miljard zouden besteden aan
een weinig gebruikte weg over
de Hindoe Koesj. Toch zeker
niet ten behoeve van de vracht
wagens die hier dagelijks vol
geladen met krenten over de
weg zwoegen?
Inderdaad niet, is het ant
woord. De Salang-tunnel werd
gebouwd om het mogelijk te
maken voor Russische con-
vooien, waarschijnlijk militai
re, van de steden en legerbases
van Oezbekhistan helemaal
naai- de Khyberpas te kunnen
rijden. Volgens militaire chauf
feurs kan dat binnen een dag
gedaan zijn. Met andere woor
den: Russische legercomman
danten kunnen, als ze dat wil
len, binnen zeer korte tijd hun
tanks aan de noordwestelijke
grens heb bei).
Taraki's nieuwe regering is nu
ruim een week oud. Tijdens
zijn persconferentie zei Taraki
dat zijn land vriendschappelij
ke betrekkingen zou onderhou
den met alle landen die politie
ke en economische steun aan
bieden aan de revolutionaire
regering. Maai- de vraag blijft
wordt Afghanistan nu weinig
meer dan een wegrestaurant
op de invasieroutes die uit Rus
land naar het zuiden gaan? Of
is het waar dat Afghanistan,
zoals Taraki zei, „de satelliet is
van niemand? Deze revolutie
werd uitgevoerd volgens het
Afghaanse model, een uniek
model, en geheel ons eigen".-
Ten eerste is er op zijn minst
één reden waarom Taraki de
Westerse pers „onbeschaamd
imperialistisch en propagandis
tisch" genoemd heeft. De coup
van 27 april, zei Taraki, was
veel minder bloedig verlopen
dan in de Westerse kranten
gestaan had.Hooguit 72 of 73
mensen en niet duizenden had
den de dood gevonden en er
waren maar een handvol ge
wonden gevallen.
De eerste berichten over wraa
koefeningen in Kaboel die dui
zenden slachtoffers geëist zou
den hebben, blijken nu niet
waar te zijn. Tienduizend do
den, volgens een zeer gerepu
teerde diplomaat, het klinkt al
lemaal even ongeloofwaardig
als de „72 of 7.3 doden" die
Taraki noemde. Het was onget
wijfeld een bloedige coup.
maar de cijfers die door de in
Kaboel gelegerde diplomaten
genoemd werden en door de
pers slaafs doorgegeven wer
den zaten er waarschijnlijk een
of meer nullen naast. Taraki
wilde niet ingaan op de vraag
of zijn Democratische Volks
partij een communistische par
tij is of niet. Marx wordt in het
partijmanifest niet genoemd.
zei Taraki, „maar het lijkt wel
of in het Westen een partij
zodra die begint te praten over
arbeiders, boeren of de gegoe
de bui-gerij gebrandmerkt
wordt als communistisch".
Een precies programma voor
de nieuwe Democratische Re
publiek is nog niet ontwikkeld,
maar deze lijkt op het eerste
gezicht een mengeling van
„klassieke" landhervormingen,
socialisme en wat onpraktisch
idealisme te zullen omvatten.
Het nieuwe Afghanistan zou
„vrede en begrip" willen zoe
ken met haar buurlanden Iran
en Pakistan, die beide het nieu
we regime erkend hebben.
Taraki, die trots is op zijn her-
dersafkomst, legde tijdens zijn
persconferentie uit waarom hij
de macht in handen genomen
had, en het leek mij dat de
Democratische Republiek in
derdaad althans het voorne
men heeft niet-gebonden te
blijven. Afghanistan was een
land dat snakte naar een revo
lutie. De in 1973 afgezette en
later verbannen koning liet al
zijn macht en invloed achter in
handen van zijn zwager Sardar
Mohammed Daoed. Deze zond,
zo gaat het gerucht, geregeld
geld naar de koning die in
Italië verbleef. Mannen als Ta
raki, en andere links georien-
teerden zoals Babrak Karmal
en de enige vrouw in de nieuwe
regering Anahita Ratebzad
vonden de openlijke sympathie
die Daoed voor de aristocratie
ten toon spreidde, stuitend.
Toen Taraki drie weken gele
den gearesteerd werd sloeg de
stemming in het land, die vol
gens Taraki de afgelopen twee
jaar toch al steeds meer ge
spannen was geworden, over in
militaire actie. Wat volgde was
niet meer dan de uitbarsting
van 2 jaar lang ingehouden
woede.
Copyright The Guardian.
Joyrider
van drie
turven hoog
HAMTRAMCK (AP) De
politie in Hamtramck (Mi
chigan VS) heeft gisteren
geruime tijd een auto ach
tervolgd die door het stadje
raasde met een snelheid van
nu en dan meer dan 150
kilometer per uur en waar
in men geen chauffeur kon
ontwaren.
De „spookauto" kwam ten
slotte na tegen een omhei
ning te zijn gebotst tot stil
stand en er vluchtte een
klein kereltje uit dat ras kon
worden gevat.
Het was een jongen van 8
jaar en bovendien nog klein
voor zijn leeftijd ook.
Hij gaf toe de wagen'bij een
bezinestation te hebben ge
gapt. Het sturen was moei
lijk geweest omdat hij nog
maar net de straat voor zich
kon zien, door de spaken
van het stuur heen.
De kinderrechter zal moeten
uitmaken wat er met de
jeugdige joyroder die door
zijn moeder al als vermist
was opgegeven, zal ge beu-
Deense en Duitse
vissers willen
aetie nemen
KOPENHAGEN (DPAl - De
havens aan de kusten van De
nemarken en West-Duitsland
zijn het toneel van betogingen
van vissers.
Een actie-comité in Kopenha
gen wil honderden visserssche
pen per radio naar blokkade
ligplaatsen dirigeren. In de
Westduitse deelstaat Sleeswijk-
Holstein zullen Oostzee-vissers
met hun vaartuigen vermoede
lijk de sluizen van het Kieler-
kanaal blokkeren.
De Denen eisen van hun rege
ring bovenal verhoging van
voor dit jaar vastgestelde
vangstquota voor kabeljauw en
wel van 44.000 tot 64.000 ton.
De Westduitse vissers daaren
tegen willen voor alles duide
lijkheid aangaande de visserij-
grenzen in de Oostzee.
Ontslag Hove
gehandhaafd
SALISBURY (Reuter) De
uitvoerende raad in Rhodesië
heeft dinsdagavond verklaard,
niet terug te komen op het
ontslag van de omstreden
zwarte Rhodesische „co-minis
ter" van justitie Byron Hove.
In een na een bijeenkomst van
een hele dag uitgegeven com
muniqué wordt gezegd, dat bis
schop Abel Muzorewa, die be
schouwd wordt als de machtig
ste van de drie zwarte leden
van de raad, de bepaling van
zijn standpunt in deze kwestie
heeft opgeschort.
„Onjuiste
instelling tandarts
oorzaak van
tandbederf'
AMSTERDAM - Hel tand-
heelkundig apparaat in Neder
land is niet in staat om tandbe
derf massaal aan te pakken.
Dat ligt niet alleen aan de om
vang van dat apparaat (er zijn
veel te weinig tandartsen),
maar vooral ook aan de instel
ling van de tandarts zelf. Dat
schrijft het voorlichtingsinsti
tuut voor de suikerverwerken
de industrie (VISI) te Amster
dam. In landen waar de tand
arts wel de juiste instelling
heeft, blijkt cariës (tandbederf)
belangrijk te kunnen worden
teruggedrongen zoals in de
Scandinavische landen. VISI
meent daarentegen dat het vul
len van gaatjes zeker niet de
beste manier is om tandbederf
te bestrijden Het verbieden
van zoetwaren vindt het voor
lichtingsinstituut van de sui
kerverwerkende industrie
evenmin het juiste middel.
Waar het op aankomt, aldus
VISI is dat de patiënt geleerd
moet worden om zelf waak
zaam te zijn, goed te poetsen
en regelmatig naar de tandarts
te gaan.
De voorzitter van de Neder
landse maatschappij voor tand
heelkunde heeft de uitspraken
complete onzin en beledigend
voor de tandartsen genoemd.
Moskou: praten
over raketten
voor
middenafstand
BONN (Reuter) De West
duitse bondskanselier Helmut
Schmidt heeft gisteravond in
een televisie-vraaggesprek ver
klaard, dat de Sovjet-Unie be
reid is te onderhandelen over
de kwestie van haar kernra
ketten voor de middelgrote af
stand-
