Actie tegen Nixons memoires
V eel kritiek
op kansen
jongeren in
^bouwbedrijf
Het doelpunt van minister De Ruiter
OP STADSVERNIEUWING
WORDT NIET BEZUINIGD
CcidócSoUALUlt
Zwarte minister had
teveel kritiek op
discriminatie Rhodesië
r „ICOOP GEEN BOEK VAN EEN OPLICHTER'
Rietkerk: PvdA
mede oorzaak
werkloosheid
VAD-zorgen
vergen meer tijd
Compromis over
leverantie van
vliegtuigen VS
^g|NN£nland/ buit enland
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 29 APRIL 1978 PAGINA 7
(Van onze correspondent Dick Toet)
et CDjWASHINGTON Als laatste en belangrijkste
van direct betrokken kopstukken
op pig33* oud-president Nixon een boekje open
'doen over het Watergate-schandaal. Zijn me
moires verschijnen op 15 mei, maar de discus
sies laaien nu al hoog op. De discussie in de
media speelt zich af rond de vraag of de
I memoires van deze uit zijn ambt gezette
president wel de moeite waard zijn om ge
drukt te worden,
ig (jjgf Voor twee jonge inwoners van Washington DC
is het geen vraag. Zij hebben een landelijke
bijd
actie op touw gezet, waarin wordt opgeroepen
het boek te boycotten. „Koop geen boek van
een „crook" (bedrieger, oplichter), aldus hun
devies. Stickers en teeshirts met die tekst
moeten hun boodschap verder uitdragen.
„Deze man heeft ons al'te veel geld en prestige
gekost", aldus Tom Flanigan (26), mede-eige
naar van een schoonmaakbedrijf, en Bill Bo-
leyn (29), mede-eigenaar van een restaurant.
Zij hebben bijna een ton bij elkaar gebracht
om hun actie te financieren. „Nixon heeft kans
genoeg gehad zijn verhaal te vertellen. Nu
vraagt hij er nog bijna 20 dollar per boek voor
ook", aldus Flanigan.
Het boek zal Nixon waarschijnlijk meer dan
10 miljoen gulden opleveren. De publiciteits
campagne draait al geruime tijd op volle toe
ren. Al voor de feitelijke publicatie zal Nixon
er een kleine 1,5 miljoen gulden aan over
houden. Bij vóórintekening kunnen namelijk
2500 zeer speciale uitgaven worden besteld
voor bijna 600 gulden per stuk. De zeer luxe
uitgave is door Nixon persoonlijk gesigneerd,
genummerd, in een fraaie leren band gevat en
voorzien van een goud-op-snee opdruk.
Ten behoeve van deze speciale uitgaven zijn
brieven gestuurd naar enkele honderdduizen
den mensen, van wie verwacht wordt dat ze
Nixon nog wel aardig vinden. Er zijn overigens
twee soorten brieven gestuurd. Een voor de
Nixon-fans door dik en dun, waarin de voor
malige president als een soort aartsengel wordt
afgeschilderd. En een voor de wat meer nuch
tere fans, waarin meer nadruk wordt gelegd
op de historische waarde van het boek. Deze
tweede brief eindigt met de opwekking, dat
zelfs de meest fervente Nixon-hater de laatste
50 pagina's met met droge ogen zal kunnen
lezen.
3 NI 1
Sem -L
ingj
UTRECHT Voorzitter D.
Dingemans van de landelijke
fongerenadviesraad van de fe
deratie bouw- en houtbonden
FNV heeft vanmorgen in Ut-
recht kritiek uitgeoefend op de
.wervingscampagne die de
^^^werkgevers onder jongeren
aan het houden zijn. Dinge
mans sprak op een grote jo»-
renmanifestie van de bo .en
in het Jaarbeurscongrescen-
9^ trum, waar de jongeren uit de
twaalf districten van de fede-
ratie hun verlangens naar vo-
1^ ren brachten over de werkge
legenheid, arbeidsvoorwaar-
[den, introductie, veiligheid,
^•gezondheid en inspraak.
|De werkgevers zeggen dat „een
vakman op hen kan bouwen".
kMaar", aldus Dingemans, „te-
enover de mooie toekomst die
zij voorspiegelen staan de be-
staansonzekerheid, het grote
j ongevalsrisico, de allerbelab
berdste introductie in het vak
en in het bedrijf, en de geringe
kans om je vak naar behoren
te leren, om nog maar te zwij
gen van de mogelijkheid dat je
»in de klauwen van een malafi
de onderaannemer terecht
J komt".
Uit het voorlichtingsmateriaal
van de werkgevers blijkt vol-
i gens Dingemans, dat ze zeer
lange werkweken normaal vin
den. „De sociale nadelen wor
den afgekocht door betaling
van enkele overuren". Hij
voegde hieraan toe, dat ar
beidsomstandigheden die geva
ren opleveren voor de veilig
heid en gezondheid van de
werknemers worden afgedaan
2t opmerkingen als „bouw
vakkers zijn stoere jongens,
bouwvakkers zijn geen pap
kindjes".
De werkgevers maken zich vol
gens Dingemans ook niet zo
druk over de toekomstige
werkgelegenheid. Jongeren die
nu besluiten het lager beroeps
onderwijs voor de bouw te
gaan volgen, hebben geen en
kele garantie dat ze over onge
veer acht jaar ook werkelijk
aan de slag kunnen.
Voorzitter S. J. van Eijkeien-
burg van het Algemeen Ver
bond Bouwbedrijf reageerde
's middags op de kritiek van
de jongeren. Hij zei, dat de
werkgevers de jongeren met
hun voorlichtingsactie alleen
maar" de weg willen helpen wij-
zen bij het maken van een
verstandige beroepskeuze. Hij
onderstreepte het belang van
een goede opleiding, omdat
vakmanschap zijns inziens het
beste wapen tegen werkloos
heid is. Een betere introductie
op de bedrijven is een wens,
waar de werkgevers zo spoedig
mogelijk aan willen voldoen.
BREDA (ANP) Mede door
het beleid van het kabinet Den
Uyl is een geweldige, onaan
vaardbare werkloosheid ont
staan. In een paar jaar tijd
werden de overheidsuitgaven
met vijftig procent opgevoerd.
Daarom moet er nu sterk be
zuinigd worden. Ook Den Uyl
erkende vorig jaar dat bezui
nigd moest worden, maar de
moeilijke beslissingen schoof
hij voor zich uit.
Zo haalde vrijdagavond de
WD-fractievoorzitter Koos
Rietkerk uit naar zijn collega
fractievoorzitter van de PvdA
Den Uyl op een bijeenkomst in
Breda. Rietkerk stelde dat voor
de oplossing van de economi
sche problemen gezocht moet
worden naar een beter even
wicht tussen hulp aan weinig
perspectief biedende bedrijven
en steun aan ondernemingen
die een product op de markt
brengen waar in de toekomst
wel vraag naar is.
Jeneverstokerij
In het Limburgse Pos-
terholt heeft de politie
gisteren bij een inval
in een nieuwe schuur
een grote illegale je
neverstokerij aange
troffen. De stokerij
had een capaciteit
van 6000 liter per
week. Twee mensen
zijn gearresteerd.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HELDER „De regering zal op de
stadsvernieuwing niet bezuinigen, maar
niet-bezuinigen betekent natuurlijk niet
dat aan alle hooggespannen verwachtin
gen kan worden voldaan. Stadsvernieu
wing is eigenlijk nog maar betrekkelijk
kort geleden van de grond gekomen en dat
is bepaald niet makkelijk gegaan. Hier en
daar zijn goede resultaten zichtbaar. De
aanzetten van de laatste jaren zouden
eigenlijk moeten leiden tot een forse ver
hoging van het budget van stadsvernieu
wing nu. Dat kan niet. Die middelen zijn
er niet".
„Het feit dat er niet bezuinigd zal worden
brengt de stadsvernieuwing al in een bij
zondere uitzonderingspositie. Ik denk dat
stadsvernieuwing zo'n onderwerp is waar
voor nooit voldoende geld beschikbaar zal
zijn", aldus minister Beelaerts van Blo
kland (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Or
dening) vanmorgen op een internationaal
symposium in Den Helder.
Naar zijn mening is er geen twijfel moge
lijk dat stadsvernieuwing ons zeer lang zal
bezighouden. De achterstand is beangsti
gend groot, de oplossingen zijn moeilijk en
bijzondre kostbaar en de mensen waar het
om gaat behoren tot de meest kwetsbare
groepen in de samenleving. „Voor die men
sen wil de regering zich sterk maken",
aldus de bewindsman.
Stadhuis bezet
Leden van de actiegroep „Blijf van mijn lijf" hebben gisteren
een deel van het Rotterdamse stadhuis bezet uit protest tegen
de uitwijzing van een 16-jarig meisje uit de Kaapverdische
eilanden. Het ministerie heeft toegezegd dat het meisje, Manuela
Correia Ca bral, tot dinsdag in Nederland mag blijven. Tegen
middernacht heeft de politie de bezette ruimten in het stadhuis
ontruimd.
„Het kabinet neemt zich voor om uiterlijk 1 april a.s. over
ae vermogensaanwasdeling een voorstel in te dienen". Dat
deelde minister-president Van Agt half januari mee in de
regeringsverklaring bij de presentatie van het nieuwe kabi
net. Het kabinet was 27 dagen over tijd, want het wetsvoor
stel ging donderdag naar de Tweede Kamer. Uit deze
vertraging kon worden geconcludeerd dat het kabinet moei
te had om tot eenstemmigheid over een compromis-oplos
sing te komen. Een oplossing waarbij moest worden ge
schaafd en gesleuteld aan de aanvankelijke voorstellen van
het kabinet-Den Uyl.
Het kabinet-Van Agt beschouwt de V.A.D. als „een baken
op de weg naar rechtvaardiger inkomensverhoudingen".
Het principe - werknemers laten delen in de overwinst van
de onderneming - wordt volgens het kabinet in ruime kring
gedeeld. Dat is het probleem dus niet. De moeilijkheden
beginnen pas, als de vraag aan de orde komt in welke mate
werknemers een part van de overwinst toebedeeld moeten
krijgen én op welke wijze dat moet gebeuren. Het kabinet
speelde op tijdwinst door de wetgeving te splitsen: een wet
voor de individuele vermogensaanwasdeling - een opgesier
de winstdelingsregeling - en een wet voor een collectief
V.A.D.-fonds. Maar dat laatste wetsvoorstel komt te zijner
tijd, want de problemen hierover zijn binnen het kabinet
nog niet opgelost. Een interim-regeling kan als een-nood-
sprongetje misschien wat lucht geven in de politiek-netelige
kwestie.
De zorgen zijn voor het kabinet dus de wereld nog niet
uit. Wat het nu te voorschijn heeft getoverd, heeft niemand
nog tevreden kunnen maken. Voor de vakbeweging deugt
er niet veel van. De regeringspartijen houden slagen om
de arm en zullen het regeringsvoorstel zo nodig naar de
wensen van de eigen achterban bijkleuren. De oppositie
intussen maakt zich sterk voor een stormaanval. Hoe hecht
is de coalitie om die te weerstaan? Een probleem voor
premier Van Agt, die de komende maanden genoeg politie
ke puzzels voorgelegd zal krijgen.
WASHINGTON
(RTR) Tussen de
regering-Carter en
het Amerikaanse
Congres lijkt een
compromis in de
maak over de om
streden kwestie van
de leverantie van
jachtbommenwer
pers aan Israël,
Saoedi-Arabië en
Egypte. De rege
ring verlangde aan
vankelijk dat de le
verantie als een ge
heel zou worden
behandeld. Zou het
congres wijzigingen
willen aanbrengen,
dan zou de regering
het gehele voorstel
intrekken.
De democratische
senator Frank
Church deelde gis
teren mee dat nu
een afzonderlijke
behandeling van de
drie wapenleveran
ties mogelijk is. Wel
behoudt Carter
zich het recht voor
eventueel alle lever
anties te annuleren,
als het congres er
radicale wijzigin
gen in aan brengt.
SALISBURY (UPI) Het overgangsbewind
in Rhodesië heeft gisteren de Afrikaanse minis
ter van justitie Byron Hove ontslagen,, omdat
hij blijft weigeren een omstreden uitlating in
te trekken. Hove had een „positieve omgekeer
de discriminatie" voorgesteld om het aandeel
van de Afrikanen in de politie en in het
ambtenarenapparaat te vergroten. Ook had hij
de politie beschuldigd van wreedheden en het
lastigvallen van burgers.
Het bewind heeft een uitvoerend raad die be
staat uit premier Ian Smith, bisschop Abel
Muzorewa (tot wiens partij Hove behoort), Sitho-
le en Chirau. Het stamhoofd Chirau, op het
ogenblik voorzitter van de raad, verklaarde dat
Hove's uitlating een inbreuk betekent op het
interne akkoord. Hove had tot drie maal toe
geweigerd zijn uitlating in te trekken.
De 38-jarige Hove had zijn advocatenpraktijk
in Londen opgegeven om op verzoek van Muzo
rewa minister te worden in de overgangsrege
ring, waarin elke portefeuille door een blanke
en door een Afrikaan wordt beheerd. Na zijn
beëdiging op 14 april verklaarde Hove dat hij
het als zijn taak zag geleidelijk de wetten te
ontmantelen die jarenlang zijn gehandhaafd
door zijn blanke collega Squires. Deze wetten
beschermen alleen blanke belangen, aldus Hove.
Zijn kortstondig ministerschap was doorspekt
met een reeks van dergelijke incidenten. Hij
drong aan op snelle promotie van zwarte politie
agenten. omdat zij al jarenlang te lijden hebben
onder discriminatie. Zijn blanke critici vreesden
dat hij door dergelijke uitlatingen een uittocht
van blanken uit Rhodesië zou veroorzaken.
Half miljoen
jongeren
zonder huis
UTRECHT (ANP) Een hall
miljoen werkende jongerer
wachten in NedeHand op eer
huis. Van de beleidsnota, w^ar
mee staatssecretaris Van Dan
in 1975 de woningnood ondei
de jongeren te lijf wilde gaan
is nauwelijks iets terecht geko
men. In de nota werd uiitge
gaan van 10.000 goedkope wo
ningen; er zijn er slechts 120!
gebouwd.
Aldus het NW-jongerencon
tact in de „Zwarte woonkrant'
een aktiekrant. Volgens de jon
geren werden in de nota vai
Van Dam onmogelijke eisei
gesteld aan omvang, kosten e
kwaliteit van de huizen. Al j
men zich aan de prijs hielc
kwamen er slechts luxe kip
penhokken van de grond, akdu
de krant. De kwaliteit van d
Van Dam-woningen volden
echter niet aan de minimal
eisen voor woningwetwonir
gen. Bij veel gemeenten b*
staan nauwelijks plannen or
jongerenwoningen te bouwen.
(Van onze parlementaire redactie)
Den Haag Wat Bastia en PSV woens
dagavond op de Vinkeveense plassen van
Corsica niet deden, namelijk scoren, deed
de dag daarvoor justitieminister De Rui
ter in de Tweede Kamer wel. En nog wel
in eigen CDA-doel, dwars door de chris-
'ten-democratische defensie heen. Het ge
beurde tijdens het debat over de wets
voorstellen tot verruiming van de moge
lijkheden om een kind te adopteren, waar
bij tevens zou worden vastgelegd.dat de
positie van pleegouders tegenover die van
de werkelijke ouders van een pleegkind
versterkt zou worden.
In dat debat werd door de PvdA voorge
steld, om ook ongehuwd samenwonende
paren, homofiele paren en mensen die in
een commune leven de mogelijkheid te
bieden, als pleeggezin te fungeren. Vorig
jaar, bij de voorafgaande schriftelijke be
handeling van de voorgestelde nieuwe
adoptieregels had de PvdA hierop ook al
aangedrongen. Het CDA stond hierbij nu
niet bepaald te juichen: de christen-demo
craten gaan er immers van uit, dat het
gezin met gehuwde ouders de hoeksteen
van onze samenleving is en men vindt dan
ook dat deze samenlevingsvorm het beste
opvoedingsklimaat voor kinderen schept.
De WD had zich niet zo duidelijk over
het PvdA-voorstel (dat overigens door de
andere progressieve partijen werd onder
schreven) uitgesproken, maar tussen de,
regels doorlezend en te oordelen naar haar
liberale beginselen kon je er wel van uit
gaan, dat ook zij niet bij voorbaat alterna
tieve samenlevingsvormen wilden uitslui
ten van het verzorgen van een pleegkind.
Mi-. De Gaay Fortman, die vorig jaar na
de verkiezingen fungeerde als minister van
Justitie, omdat Van Agt CD A-fractieleider
en formatie-onderhandelaar was gewor
den, had zich echter over het PvdA-voor
stel nogal op de vlakte gehouden. Welis
waar wees hij (tot vreugde van het CDA)
de mogelijkheid dat communes een pleeg
kind zouden kunnen opnemen, strikt van
de hand maar voor de rest zou de kinder
rechter maar moeten uitmaken, welke sa
menlevingsvormen als pleeggezin zouden
kunnen optreden. Geen woord over de
ongehuwd samenwonende man en vrouw
of over de homofiele samenlevingsvorm.
Maar wel een voorbeeld van twee samen
wonende zusters die een neefje verzorgen
en opvoeden, iets dat volgens De Gaay
Fortman op geen enkel bezwaar zou stui
ten.
En toen kwam het debat van afgelopen
dinsdag. De wijzigingen in de adoptiere
gels werden verdedigd door CDA-minister
De Ruiter, een man die er al diverse malen
blijk van had gegeven, op het justitieter-
rein aanzienlijk meer verlichte denkbeel
den te huldigen dan zijn voorgangers. Het
was te verwachten, dat de PvdA opnieuw
met het voorstel over de alternatieve sa
menlevingsvormen zou komen. Het CDA
zou hierop nog steeds afwijzend reageren
en wat de WD zou doen, was een groot
vraagteken, evenmin als te voorspellen viel
wat de reactie van De Ruiter zou zijn.
En wat gebeurt er? PvdA en CDA reageer
den precies volgens de verwachting en de
WD hield wijselijk haar mond en repte
met geen woord over de alternatieve sa
menlevingsvormen. De liberalen wachtten
af, wat de minister zou gaan zeggen. Men
wilde heel bewust vermijden, dat er bij
coalitiepartner CDA irritaties zouden ont
staan over uitlatingen die in christen-de
mocratische ogen te progressief en ruim
denkend zouden zijn.
Minister De Ruiter kwam aan het woord.
En tot verbazing en teleurstelling van het
CDA ging hij in zijn uitlatingen veel ver
der dan De Gaay Fortman vorig jaar had
gedaan. Hij liet de Kamer weten, dat hij
bij voorbaat geen enkele alternatieve sa
menlevingsvorm wil uitsluiten van het
recht op verzorging en opvoeding van een
pleegkind, sterker nog: ook communes wil
de hij niet uitsluiten. „Het gaat er niet in
de eerste plaats om, hoe het pleeggezin is
samengesteld, maar hoe de pleegsituatie
is", aldus De Ruiter. „Het belangrijkste is,
dat een kind voldoende zorg, liefde en
geborgenheid krijgt. De rechter moet uit
maken waar dat mogelijk is. Ik kan me
voorstellen, dat ook homofiele paren of
communes een goede pleegsituatie kunnen
scheppen".
Na dit schot in eigen doel, barstte niet
alleen de PvdA-tribune, maar ook die van
de WD in gejuich uit. „Een nieuwe lente,
een nieuw geluid. Wij zijn bijzonder blij
met de woorden van de minister", zo riep
WD-woordvoerder Nijpels. Het CDA luis
terde met bewolkte gezichten toe, maar dat
kon de WD nu niets meer schelen. Haar
afwachtende tactiek had succes gehad.
„Merkwaardig eigenlijk", zo kon men later
in de wandelgangen horen, „dat een justi
tieminister in een centrum-rechts kabinet
zich progressiever opstelt dan voormalige
collega's in een zich progressief noemend
kabinet". De toekomst moet leren of dit
juist is.
VAN DER KLAAUW EN URENCO
Woensdag is opnieuw een hoofdstuk ge
schreven voor het, nu al, dikke boek over
de problematiek rond het ultracentrifuge-
project. Ditmaal was het een, met veel pijn
en moeite door de Tweede Kamer toegesta
ne, interpellatie van dr. Leo Jansen van
de PPR. Deze wilde minister Van der
Klaauw (Buitenlandse Zaken) aan de tand
voelen over de vraag of Nederland op dit
moment al dan niet nog een vetorecht
heeft met betrekking tot de leveranties
door Urenco van verrijkt uranium aan
Brazilië.
Wat in de afgelopen maanden nog niet
geschied was gebeurde ditmaal: Van der
Klaauw beet bijzonder fel van zich af. Hij
bevestigde dat het vetorecht al verloren is
gegaan in juli 1976 toen het kabinet-Den
Uyl akkoord ging met de ondertekening
van het „privaatrechtelijke" contract tus
sen Urenco (het samenwerkingsverband
van Nederland, West-Duitsland en Groot-
Brittannië) en Brazilië. Daarna heeft de
toenmalige minister van Buitenlandse Za
ken Van der Stoel wel een groot aantal
pogingen in het werk gesteld om binnen
de nog bestaande mogelijkheden extra vei-
ligheisgaranties voor de opslag van het
plutonium te verkrijgen, maar hij is, mede
doordat hij in tijdnood kwam, daarin niet
Omdat het geduld van de Urencopartners
opraakte, besloot het kabinet-Van Agt, snel
na zijn entrée, tot ondertekening van het
publiekrechtelijke contract over te gaan.
Vervolgens is (en wordt), niet het minst
onder druk van de Tweede Kamer - de
motie-Van Houwelingen -, getracht de part
ners alsnog te bewegen tot betere veilig
heidsgaranties.
De verdienste van het betoog van Van der
Klaauw was dat hij een ballon -doorprikte.
Hij maakte duidelijk - en het werd in feite
niet bestreden - dat de zwart-wit-tekening
die de huidige oppositie schildert niet op
gaat. Bovendien wordt er nu nog steeds
onderhandeld.
Zonder te willen beweren dat Van der
Klaauw ten aanzien van de Urenco-probh
matiek steeds sterk gehandeld heeft ka
men toch wel stellen dat hij thans krachti
strijdt voor de terecht verlangde beter
veiligheidsgaranties. Helaas zijn de kanse
op succes minimaal, gezien de houding va
de regeringen van West-Duitsland e
Groot-Brittannië (die overigens geleid wo
den door geestverwanten van de PvdA-le
ders), zodat er geen enkele aanleiding t'
optimisme is.
In de afgelopen dagen is in Den Haag wei
gespeculeerd op een mogelijk aftreden
Van der Klaauw als minister. Volgens d J
speculaties zou de WD-top hem wille
laten vallen.
Naar ons gisteren door WD-voorzitt
Korthals Altes is verzekerd zijn deze sp
culaties volstrekt ongegrond. „Er is gei
sprake van dat de leiding van de WD
haar Kamerfractie de heer Van d
Klaauw als bewindsman willen laten hee
gaan", verzekerde de partijvoorzitter ór
daarmee bevestigend wat minister Wieg
enkele weken geleden in een verkiezin
stoespraak betoogde.
Het wordt de hoogste tijd dat de Urenc
zaak uit de sfeer van de partijstrijd wor
gehaald. Voorop dient te staan dat de do
de motie-Van Houwelingen aangezweng
de pogingen om de Urenco-partners
overtuigen van de noodzaak van de ext
garanties door het héle parlement krachi
worden gesteund.
