Dok medicijnen kunnen
noeilijkheden veroorzaken
Bonden
wijzen
verlaging
salaris
leraren van
de hand
Teroveraar Cortes in
jlexico onzichtbaar
Telegraferen door
de aarde heen
aarom moeten bewoners
iet hun vingers van
hun huis afblijven?
)rugs mee naar het buitenland? Vergeet het maar
NOG ENKELE DAGEN
VERKRIJGBAAR VOOR F 2150.
BOEK VAN DE MAAND:
SPELEN MET PUZZELS.
SPELEN
MET PUZZELS
[OF. PRIEMUS IN BOUWFONDSBLAD:
fTENLAND
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
VERENIGDE
STATEN
onze correspondent Jonathan Steele)
XACA Na 2000 kilometer rijden
r Mexico komen we aan in Oaxaca
Ier ook maar één standbeeld van
es gezien te hebben. De enige visuele
wijzing naar de grote veroveraar van
land is een van de prachtigste muur-
iilderingen van Diego Rivera in het
^^lionaal Paleis in Mexico-stad. Rivera
j Cortes als een wrede zwakzinnige.
jco lijkt er een vreemde liefdesaffaire op na te
HM fen met het eigen verleden. In de VS begint de
feiedenis van de eerste Amerikanen pas sinds
1 in de belangstelling te komen, maar in Mexico
Indiaan de kern van de nationale traditie. Van
m herinnert daar aan, van de Cuauhtemoc-brou-
W Ij in Montery, genoemd naar de laatste Azteken-
m 9 Tig, tot het standbeeld van Montezuma in het
van de hoofdstad.
aca ligt op een hoog en warm plateau, vanwaar
Interamerikaanse snelweg ons naar beneden
r de vochtig hete laagvlakten langs de Stille
jan zal brengen. Benito Juarez bracht daar zijn
d door. Hij was Mexico's grootste Indiaanse
l de man die echt Montezuma op de Europeanen
roken heeft Juarez was een Zapotec-Indiaan.
Oostenrijker Maximiliaan, die door Napoleon III
keizer naar Mexico gestuurd was om van hem
fe zijn, werd door Juarez eerst het land uitge-
rd en later geëxecuteerd. Het huis van Juarez
t ergens in een achterafstraatje in Oaxaca, waar
Dude Indiaanse vrouwen een gerimpelde hand
>uden voor een aalmoes.
ringerige Indiaanse kinderen proberen namaak-
ïk porselein aan de toeristen te slijten. Je hoeft
lang in Mexico te zijn om te begrijpen dat de
Stitutionaliseerde Indianenverering ook namaak
(et is een misschien gerechtvaardigd stuk cultu-
nationalisme om nog wat identiteit te behouden
fiover de kolos aan de noordelijk zijde van de
Grande. Maar de duizenden Indianen die zo
lelijk onderaan de Mexicaanse sociale ladder
fi, hebben daar geen baat bij. Ten zuiden van
ico-stad begint de lucht merkbaar warmer te
Sen. We houden een picknick en eten verse
fado, terwijl we een prachtig uitzicht hebben op
jesneeuwde Popocatepetl. De dorpen beginnen
iteeds slaperiger uit te zien. De zilverkleurige
ten op het plein staan leeg als we langs rijden
Ie dakpannen van de kerktorens glinsteren in
itille middag. De dag van een dorpeling begint
na de schemering.
ico gaat er prat op een van de meest democrati-
Op weg naar
Panama deel T
De correspondent van The Guardian in
Amerika, Jonathan Steele, heeft tijdens de
debatten over een nieuw Panama-verdrag
met zijn gezin een autotocht gemaakt naar
het land dat het Panamakanaal van de
Verenigde Staten gaat overnemen. Hij
schetst in zijn reisverslag een beeld van de
staten die hij op zijn reis passeert.
Vandaag het tweede deel.
sche landen van Zuid-Amerika te zijn, hoewel er
maar één echte politieke partij is. Met enige over
drijving vertelt een aanplakbiljet op een muur bij
de stad Puebla ons dat „de beste mannen in Mexico
uit de Partido Revolucionano naar voren komen".
De volgende dag zien we op een muur bij Oaxaca
een voor iedere toerist op weg naar de ruines van
Monte Alban zichtbare, ruigere aankondiging: „Vrij
heid voor alle politieke gevangenen". Er wordt een
familie met een drie-jarig dochtertje genoemd dat
blijkbaar ergens vastgehouden wordt De autoritei
ten hebben deze leuze tenminste niet laten wegschil-
deren.
De maximum-snelheid in Mexico is meer dan schap
pelijk: 100 kilometer per uur, maar om van al die
100 kilometer gebruik te maken zou pure zelfmoord
zijn. Behalve voor een stukje woestijn hier en daar
ten noorden van Mexico waar de wegen kaarsrecht
over het plateau schieten, zijn wij niets dan zeer
kronkelige wegen tegengekomen. In de hoofdstad
parkeren we onze stationcar in een garage omdat
er op straat geen plekje te vinden is. Mexico-stad
schijnt getroffen te zijn door een auto-epidemie. De
zenuwachtige nieuwe eigenaars herken je meteen.
Ze zitten te knoeien alsof ze voor het eerst met een
meisje uit zijn.
Diego Rivera stierf 20 jaar geleden, en we waren
net op tijd om een speciale herdenkingstentoonstel
ling te zien. Zijn muurschilderingen maakten op ons
allemaal een diepe indruk en de kinderen hadden
ook veel plezier in het half afgetakelde huis waar
hij enige jaren met de schilderes Frida Kahlo
gewoond heeft
Van buiten is het huis helemaal helblauw geschil
derd en in de tuin staat het vol pre-Columbiaanse
beeldhouwkunst. Ongeveer 100 meter verder staat
het fort waarin Trotzki vermoord werd.
Maar wat een enorme afstand ligt er nu tussen die
twee huizen. Op Frida's ezel zie je een onvoltooid
portret van Stalin. Zijn borstbeeld staat in een kast
in de slaapkamer. Bij dat andere huis, op 5 minuten
lopen afstand, moet je op een metalen deur kloppen.
Dan leidt de conciërge je binnen in wat vroeger
Trotzki's domein was. Je kunt zijn bureau zien, de
gaten in de slaapkamermuren die over zijn gebleven
na de mislukte mitrailleuraanval en Trotzki's graf
onder een denneboom.
Vroeger leken de twee huizen minder ver van elkaar
te staan. Het Stalinisme van Rivera's laatste levens
jaren kan nu uitgelegd worden als een krankzinnig
terugverlangen naar de boezem van de partij die
hij zo vaak aangevallen heeft en die hem zo vaak
aangevallen heeft.
Het was Rivera die Trotzki hielp toestemming te
krijgen in Mexico te komen wonen en Trotzki komt
vaak op Rivera's muurschilderingen voor. Rivera
heeft Stalin maar één keer geschilderd, als een
wrede zwakzinnige, net als Cortes.
(Copyright The Guardian)
(Van een onzer
verslaggevers)
SN HAAG Begin dit jaar zaten
Igens officiële cijfers van het minis-
ïe van Buitenlandse Zaken 365 Ne-
rlanders, verspreid over 45 landen,
rangen. Niet minder dan 201 van
b zitten (vaak voor vele jaren) vast
gens het bezitten, gebruiken, smok
ten en verhandelen van drugs. Men
idt de drugarrestanten niet alleen
de warme landen als Algerije (6),
ailand (7) en Spanje (22), velen wor-
0 ook gevangen gehouden in Duits-
id (65), Zweden (25) en België (11).
jst: ft de vakanties voor de deur heeft
vereniging van reclasseringsinstel-
gen een voorlichtingsfolder samen-
Jteld „Drugs mee? Vergeet het
far!" die op grote schaal verspreid
worden en waarin duidelijk wordt,
t het buitenland, dit in tegenstelling
1 Nederland, met harde hand op-
edt en straft.
5 len staan er waarschijnlijk nit bij
I dat ook medicijnen, zoals slaappil
len, zenuwpoeders, pijnstillende mid
delen en verdovende middelen, aan
warme grenzen vaak tot ernstige moei
lijkheden aanleiding kunnen geven.
Voor een vreemd doosje of pakje kan
men uren of dagen worden vastgehou
den. Zorg daarom voor afschriften van
recepten voor medicijnen.
Marihuana en hasj zijn beslist overal
in het buitenland verboden. Ook de
dertig gram „voor eigen gebruik", die
in Nederland is toegestaan, is in het
buitenland verboden. Tientallen Ne
derlanders zitten hiervöor al honder
den jaren gevangenisstraf in het bui
tenland uit.
Van enige begeleiding bij arrestatie is
in veel landen geen sprake. Pro deo-
advocaten kent men ook niet overal.
Daarbij komt nog dat buitenlandse
gevangenissen (vooral rond de Middel
landse Zee) veel aan comfort missen
en dat ook het eten daar veel te wen
sen overlaat.
Bij arrestatie of dreigende arrestatie
in het buitenland adviseert de reclasse-
Veelzeggende" illustratie uit de
voorlichtingsfolder van de reclasserings-
instellingen
ring in elk geval zo snel mogelijk de
hulp van een Nederlandse consul te
vragen.
Bovendien adviseert de reclassering
mensen die ernstige moeilijkheden
hebben met de buitenlandse justitie
haar speciale bureau buitenland, ge
vestigd in Den Haag, in te schakelen.
Het bureau is enkele jaren geleden
opgezet om Nederlanders die in het
buitenland gevangen zitten of straf
rechtelijk vervolgd worden, te helpen.
Het bureau bemiddelt, informeert het
thuisfront, bezoekt in urgente gevallen
de gedetineerden en maakt voorlich
tingsrapporten. Het telefoonnummer is
070-637247. Buiten kantooruren kan
men contact opnemen met de ANWB-
alarmcentrale (070-264426), die tijdens
de zomermaanden het bureau buiten
land bijstaat.
Tenslotte nog twee belangrijke advie
zen:
Neem geen pakje mee voor anderen,
ook niet op de terugweg;
Laat onbekende lifters lopend de
grens passeren, met al hun bagage.
Men kan ze verderop weer opwachten.
WASHINGTON (KPD Natuurkun
digen van het Amerikaanse laborato
rium van de marine zijn bezig met
een telegTaaf die berichten niet, zoals
gewoonlijk, om de aarde heen maar
rechtstreeks door de aardbol heen
zendt.
Zij willen gebruik maken van de zeer lichte
atoomdeeltjes die neutrino's worden genoemd.
Deze verplaatsen zich met bijna de lichtsnelheid
en hebben een enorm doordringend vermogen,
voldoende om zelfs door het centrum van de
aarde heen te gaan zonder noemenswaardig te
verzwakken.
De man die de techniek het eerst voorgesteld
heeft, dr. Herbert Uberall, natuurkundige aan
de rooms-katholieke universiteit te Washington,
zegt dat een dergelijk communicatiesysteem vol
ledige geheimhouding garandeert. 'Een bundel
neutrino's trekt zich niets aan van storing en
kan door een buitenstaander niet ontvangen
worden. Het weer, kernontploffingen of zonne-
vlekkenstoring hebben er geen vat op.
Een neutrino-telegraaf zou weliswaar met erg
snel werken, maar gebruikt kunnen worden
voor geheime communicatie voor speciale mili
taire doeleinden.
Dr. Albert Saenz, leider van de groep onderzoe
kers, heeft het Amerikaans Natuurkundig Ge
nootschap meegedeeld dat over enkele jaren een
demonstratieproject gereed kan zijn.
Een neutrinobundel kan worden opgewekt door
een deeltjesversneller met hoge energie, zoals er
een staat in het Fermi-laboratorium te Batavia
in Illinois. De berichten worden zoals bij het
morsesysteem in pulsen gecodeerd en met ster
ke magneten in bepaalde richting door de aarde
heen uitgezonden.
Hoewel neutrino's niet rechtstreeks kunnen wor
den waargenomen is dat wel het geval met de
straling die zij opwekken wanneer zij door
water heen gaan. Daarvoor is dan wel een
enorme hoeveelheid water nodig.
Laat u inspireren door de doolhoven
van Kreta en Cornwall en bezoek die
van Paterswolde.
Lees ook waarom Daumier door het
dominospel en Dürer door het magisch
vierkant werd geobsedeerd. Maak de
bekende touwfiguur de „kattenwieg"
waar Maori-kinderen in Nieuw-Zeeland
zich ook mee amuseren.
Zet een brug van lucifers in elkaar,
vijl ondertussen zelfde onderdelen van
hetjapans kristal en bewaar uw
geduld bij het probleem van het
dubbele zijspoor.
En dat is nog maar een klein deel uit
de inhoud van Spelen met Puzzels.
Nu als Boek van de Maand verkrijg
baar bij de boekhandel.
Een klein labyrint, uitgehouwen in een muur
van de kathedraal van Lucca in Italië, nagemaakt
naar het echte labynnt van Daedalus op Kreta.
SPELEN MET PUZZELS
IN SPECIALE BOEK
VAN DE MAAND
OPLAGE:F21,50.
Na 6 mei f 34,50-
(De aanbieding is
geldig t/m 6 mei.
Echter zolang de
voorraad strekt.)
t „De gebruiker van een woning
iegar. eigenlijk niets. Van hem wordt ver-
ht dat hij met zijn vingers van de
ing afblijft. Bij de huurder ligt dat
luidelijkst, in de bouw is het niet veel
irs". Dat zegt prof. dr. ir. H. Priemus
et jongste nummer van het tijdschrift
iwfonds-Indruk", waarin de hoogle-
ahng in de volkshuisvesting aan de techni-
dhoek hogeschool te Delft fel uithaalt tegen
ucas)an zaken in de bouw en het beheer
as. l woningen.
Priemus toont zich een sterk voor-
fier van een actieve rol van de bewo-
I bij de bouw van woningen. Wat de
londigheid van de bewoners betreft,
ijst hij naar een onderzoek door hem
vintig jaar oude woningwetwoningen
'ateringen. Om de bouwprijs zo laag
ilijk te houden waren daar indertijd
isse kasten met een spijker aan de
genageld, zodat het stukje muur
achter de kast niet hoefde te worden be
hangen. Zijn onderzoek wees uit, dat na
twintig jaar nog vrijwel alle kasten op hun
oorspronkelijke plaats stonden en dat alle
bewoners zaten te hannessen met de in
richting en klaagden over problemen die
met het verplaatsen van die kast zouden
kunnen worden opgelost. Maar het huur
contract verbopd het verplaatsen van de
kast. En daarom had niemand de moeite
genomen die ene spijker uit de muur te
trekken en de kast óf het huis uit te gooien
óf die een andere plaats te geven, aldus
prof. Priemus.
Een ander voorbeeld betreft de keuze van
de voordeur. De industrialisatie in de
bouw is al zover gevorderd, dat de maten
van de voordeur in alle mogelijke verschil
lende woningen ongeveer gelijk zijn. „Het
zou dus weinig moeite kosten tegen de
bewoners te zeggen: dit is je voordeur, hier
heb je een catalogus met een 300-tal soor
ten voordeuren, zoek er maar eentje uit
Maar nee, die ene bouwer of die ene
architect kiest de voordeur. En wee de
bewoner die het in zijn hoofd haalt er een
eigen deur in te hangen. Dat zou aan
revolutie grenzen", aldus prof. Priemus.
De hoogleraar vindt dat de bewoners in
de huursector en de eigenaar-bewoners
teveel worden betutteld. Hij vindt, dat de
overheidsrol vooral gericht dient te zijn op
verdeling van woonruimte en woonlasten
„Zodra ik als bewoner te maken krijg met
een bouwproject, hoor ik volledig vrij te
zijn en moet ik niets te maken hebben met
een ambtenaar die iets vindt of niet vindt".
Prof. Priemus meent ook dat de zelfstan
digheid van de woningbouwverenigingen
veel te groot is geworden. Als een gemeen
te wat van hen wil, kunnen zij zich te
gemakkelijk verschuilen achter ministerie
le richtlijnen. De hoogleraar vindt, dat
woningcorporaties zich primair moeten
voegen in een lokale democratie.
Van een huurder wordt nog steeds verwacht dat hij met
zijn vingers van de woning afblijft.
DEN HAAG (ANP) De vijf centrales van overheids- en
onderwijspersoneel hebben unaniem het plan van minister Pais
van onderwijs en wetenschappen voor verlaging van de aan
vangssalarissen van eerstegraadsleraren afgewezen.
Dit is gisteren gebeurd in de vergadering van de bijzondere
commissie van georganiseerd overleg voor het onderwijs. Het
gaat bij de verlaging van de aanvangssalarissen van eerstegraad
sleraren om een „vertaling" van de eerder van kracht geworden
zogenaamde AJA-regeling. Daarmee werden de Aanvangssalaris
sen van Jonge Academici die ambtenaar willen worden met twee
termijnen verlaagd van 3045 gulden tot 2776 gulden per maand.
Voor de eerstegraadsleraren gold, dat zij vier periodieken zouden
moeten inleveren om van de 3314 gulden op de 2776 gulden per
maand te komen
Hierover waren destijds al onenigheden die leidden tot een
gerechtelijke uitspraak dat er opnieuw en beter overlegd moest
worden met de onderwijsorganisaties. Daarbij is naar voren
gebracht dat het salarissysteem in het onderwijs in belangrijke
mate afwijkt van dat voor ambtenaren. De vijf centrales menen
nu dat de samenhang binnen dit systeem voor het onderwijs
in onaanvaardbare mate dreigt te worden verstoord door het
plan van minister Pais.
