rootwinkelbedrijf
egen betaald voetbal
zaterdagmiddag
Gevaar nieuwe
oliecrisis onderschat
'Eerste Euro-stembus
stap in goede richting'
Zestig j
Staatskundig
Gereformeerde
Politiek
£eidóe Sowutnt
Gedeputeerden en
ons belastinggeld
Politieke sfeer op
Antillen verbeterd
Concept-advies over
kruiswerk bij AWBZ
Van Amerongen met overtuigend pleidooi
voor nationale Russische romantiek
Spektakelshow
I3>iiMNENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 24 APRIL 1978
PAGINA 5
IMSTERDAM (ANP) - De Raad
?an het Grootwinkelbedrijf wil
liet dat de wedstrijden in het
letaald voetbal worden overgehe
veld naar de zaterdagmiddag, om-
lat dit de belangen van de detail-
ïandel zal schaden. Beduidend
imzetverlies zal er zeker het ge
volg van zijn, zo heeft de raad
aten weten in een brief aan de
2 betrokken Tweede-Kamercom
missies.
Met de brief reageert de raad op het
rapport „Gezonder betaald voetbal" van
een kleine stuurgroep die de vorige minis
ter van CRM in het leven heeft geroepen.
Volgens de raad is de zaterdagmiddag
uitermate geschikt om boodschappen te
doen en ook voor het zogenaamde „recrea
tieve winkelen in gezinsverband", dat ge
richt is op de aankoop van duurzame
gebruiksartikelen.
De stuurgroep had zelf al in het rapport
gezet dat bij het eventueel verplaatsen van
de wedstrijden naar zaterdag de winkeliers
de begintijd van 14.00 uur niet zullen
toejuichen. Daar is de Raad van het Groot
winkelbedrijf het helemaal mee eens en hij
voegt er nog aan toe dat elke aanvangstijd
op zaterdag bezwaren zal geven, gezien de
soms lange reistijden voor aanhangers van
uitspelende clubs. Als er dan toch op
zaterdag moet worden gespeeld, laat het
dan 's avonds zijn, schrijft de raad aan
de kamercommissies. Alleen dan worden
de belangen van zowel de detailhandel als
van het betaalde voetbal op evenwichtige
wijze gediend en wordt de voetballiefheb
ber-klant een vervelend dilemma be
spaard.
Hallen afgebrand
Bij een brand in de Nijmeegse voorjaarsbeurs zijn twee
houten hallen met stands in vlammen opgegaan. De
materiële schade is groot. De politie vermoedt dat de
brand is aangestoken.
SAMKALDEN, VOORZITTER EUROPESE BEWEGING:
jjoud-burqemeester Ivo Samkalden nam zaterdag de voorzittershamer van de heer J. Molenaar, tot dan
toe voorzitter van de Europese Beweging, over
(Van onze parlementaire redactie)
ROTTERDAM „De eerste rechtstreekse ver
kiezingen voor het Europese Parlement vormen
een bescheiden stap in de goede richting van
de Europese eenwording met een democratisch
bestuursstelsel. Pas dan begint de strijd over
de inhoud van de besluiten van het Europese
Parlement."
Dit zei de nieuwe voorzitter van de Europese
Beweging in Nederland, oud-burgemeester dr.
I. Samkalden van Amsterdam, zaterdagmiddag
op het congres van deze beweging in Rotterdam.
Hij volgde de heer J. H. C. Molenaar op die
de Europese Beweging twaalf jaar geleid heeft.
Samkalden kondigde aan dat de Europese Be
weging, niet het minst met het oog op de
Europese verkiezingen (die in ons land op 7 juni
1979 gehouden worden), een periode van krach
tige activiteit tegemoet gaat.
De Europese Beweging zal alles op alles zetten
om de Nederlanders te betrekken bij de Europe
se verkiezingen.
Minister-president Van Agt die het congres
eveneens toesprak legde de nadruk op de nood
zaak van een Europees energiebeleid, zeker nu
ons land zijn huidige positie van netto-energie
exporteur zal moeten verwisselen voor die van
netto-energie-importeur.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Vandaag is het zestig jaar geleden dat
in Middelburg de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)
werd opgericht. Onder leiding van achtereenvolgens ds.
G. H. Kersten, ds. P. Zandt, ir. C. N. van Dis en ds. H.
G. Abma heeft zij zich in deze zes decennia ontwikkeld
tot de stabielste en een van de meest principiële Neder
landse partijen. Al vele jaren kan zij bij verkiezingen
rekenen op ongeveer twee procent van de stemmen. De
SGP is met drie zetels in de Tweede Kamer, één in de
Eerste Kamer, vijftien in de provinciale staten en tiental
len in de gemeenteraden vertegenwoordigd.
De SGP streeft al sinds haar oprichting naar een regering
op grondslag van de in de Heilige Schrift geopenbaarde
ordening Gods. Zij is een partij die gevormd wordt door
hen die de oude beproefde reformatorische beginselen op
staatkundig gebied tot erkenning gebracht wensen te zien
en die open staat voor allen die dit verstaan, ongeacht tot
welke kerkformatie zij behoren. De leden van de SGP zijn
in het algemeen afkomstig uit de Nederlands Hervormde
Kerk (Gereformeerde Bond), de Christelijk Gereformeerde
Kerken, de Gereformeerder Gemeenten en de Oud-Gerefor
meerde Gemeenten.
Een zeer belangrijk uitgangspunt is de „onverkorte handha
ving van artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis
zoals die werd goedgekeurd door de synode van Dordrecht
van 1618 en 1619, welk artikel neerkomt op: het is de dure
roeping van de overheid als Gods dienaresse Gods Woord
en wet tot regel en richtsnoer voor het regeringsbeleid te
stellen".
De SGP deed in 1922 haar intrede in de Tweede Kamer.
Ze maakte al snel geschiedenis door het amendement dat
ds. Kersten in 1925 indiende om de gelden voor de gezant-
schapspost bij het Vaticaan van de begroting van Buiten
landse Zaken te schrappen. Het amendement werd aan
vaard door de meerderheid van de Kamer, waarna een vier
maanden durende kabinetscrisis ontstond. Lange tijd later
werd het gezantschap bij het Vaticaan weer ingesteld.
De leden en kiezers van de SGP bevinden zich vooral op
de Veluwe, kleine'delen van Friesland en Overijssel, de
Zuidhollandse eilanden en Zeeland.
De partij heeft zich steeds -krachtig teweer gesteld tegen
wat genoemd wordt een „triomfalisme" van de Rooms-
Katholieken in ons land, socialisme en humanisme, zaken
als vaccinatie, zondagsontheiliging en werelds amusement.
Ze kan gerekend worden tot de rechtse partijen van ons
land.
Maar hoezeer de SGP ook tegen vele zaken en ontwikkelin
gen is, ze is terdege ook een positief gerichte groepering.
Zo stelt ook de huidige fractie in de Tweede Kamer zich
op, die gevormd wordt door ds. H. G. Abma, ir. H. van
Rossum (een zeer deskundig man op gebieden als water
staat en ruimtelijke ordening) en C. N. van Dis jr. Ds.
Abma, hervormd predikant, die niet alleen de Kamerfractie
leidt, maar ook partijvoorzitter is, heeft de touwtjes strak
in handen.
Onderwijzer
aan rk school
lijsttrekker van
CPN
TILBURG (ANP) - De 27-jari-
ge Tilburgse onderwijzer B.
Hartstra, die voor de komende
gemeenteraadsverkiezingen de
CPN-Iijst in zijn woonplaats,
aanvoert, moet zijn lidmaat
schap voor de CPN opgeven,
wil hij zijn baan aan de kath
olieke lagere school in Tilburg
behouden.
Het bestuur van de stichting
rk-scholen Tilburg-noord heeft
hem dit te verstaan gegeven,
zich baserend op een artikel uit
de acte van benoeming voor
katholieke onderwijzers.
Bij zijn tijdelijke aanstelling in
1975 heeft Hartstra, die belei-
dend katholiek is, gezegd lid te
zijn van de CPN. Daartegen
bestond toen geen overwegend
bezwaar. Zijn vaste aanstelling
een jaar later kreeg hij echter
pas, nadat hij schriftelijk ver
klaard had zijn lidmaatschap
te hebben opgezegd.
Een half jaar later werd hij
echter tochweer lid van de
CPN, waar het schoolbestuur"
achter kwam toen de kandida
tenlijsten voor de gemeente
raadsverkiezingen verschenen.
Openbaar
vervoer 5%
duurder
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG De tarieven
voor bus, tram, trein en metro
zullen per 1 oktober aanstaan
de met 5 procent omhoog gaan.
Minister Tuijnman (Verkeer
en Waterstaat) kondigde deze
landelijke verhoging zaterdag
middag aan in het VARA-ra-
dioprogramma „In de Rooie
Haan".
De verhogingen zijn noodzake
lijk in verband met de steeds
stijgende exploitatielasten voor
de openbaar vervoerbedrijven.
De verliezen bij het openbaar
vervoer zijn zo hoog, dat het
Rijk voor dit jaar bijna twee
miljoen gulden moet bijpassen
in de exploitatiekosten van de
vervoersbedrijven.
Minister Tuijnman deelde te
vens mee, dat hij in de strijd
tegen het toenemend vandalis
me in bussen en trams niet van
plan is om overal weer conduc
teurs te laten meerijden. „De
personeelskosten zijn toch al zo
hbog," aldus Tuijnman.
Mr. Van Wolferen
secretaris-generaal
V olkshuisvesting
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Met ingang van
15 juni is secretaris-generaal
mr. M. D. van Wolferen van
het ministerie van Onderwijs
en Wetenschappen benoemd
tot secretaris-generaal van het
ministerie van Volkshuisves
ting en Ruimtelijke Ordening.
Hij vevult daar de vacature
die ontstond door de benoe
ming van ir. Th. Quené tot
voorzitter van de Wetenschap
pelijke Raad voor het Rege
ringsbeleid.
De heer Van Wolferen (53) is
al 26 jaar werkzaam bij het
ministerie van Onderwijs. Hij
begon er als adjunkt-referen-
daris. In 1969 volgde zijn be
noeming tot secretaris-gene
raal. Het komt zeer zelden voor
dat een topambtenaar van het
ene naar het andere departe
ment verhuist.
Tweelingen
Ruim tachtig tweelingen op een plaat. Deze niet alledaagse foto kon in het
afgelopen weekeinde gemaakt worden toen ongeveer tachtig Zweedse tweelingen
per schip naar Nederland kwamen en in IJmuiden begroet werden door een tiental
Nederlandse tweelingen.
DEN HAAG (ANP) - Het ge
vaar van een nieuwe oliecrisis
wordt ernstig onderschat. Dit
is de strekking van een rap
port van het Nederlands Insti-
tuut voor Vredesvraagstuk
ken, dat door de heer J. van
Ginkel, medewerker van het
instituut, is samengesteld. Een
van de oorzaken, dat men het
gevaar van een nieuwe oliecri
sis ernstig onderschat is, het
geloof dat er wel tijdige oplos
singen voor het energiepro
bleem zullen komen.
Dit onverwoestbare geloof is
één van de oorzaken van het
uitblijven van maatregelen om
iets aan het energieprobleem te
doen. Politiek onpopulaire
maatregelen, die met het oog
op de toekomst noodzakelijk
zijn, blijken daardoor, zoals
president Carter van de Ver
enigde Staten heeft moeten er
varen, grotendeels onuitvoer
baar. Een andere oorzaak van
het uitblijven van maatregelen
is, dat men zich de oliecrisis
van 1973/'74 niet goed meer
herinnert.
De les van de oliecrisis is vol
gens het rapport dat kleine te
korten zeer ernstige gevolgen
kunnen hebben. Ofschoon in
1973/'74 achteraf gezien van
een echt olietekort niet kon
worden gesproken, waren de
politieke en economische gevol
gen buitengewoon ernstig. De.
onzekerheid over de door de
Arabische olielanden gevolgde
tactiek en de volstrekte twee
dracht waarmee het westen op
de dreiging van economische
ontreddering reageerde, riepen
veel ernstiger effecten op dan
alleen op grond van het daad
werkelijke energietekort nodig
was. Een gecoördineerde actie
in combinatie met een verstan
dig gebruik van strategische
reserves had een tekort zoals
zich dat tijdens de crisis voor
deed (vier a vijf miljoen vaten
olie per dag) zeker kunnen op
vangen.
Met de verkiezirtgen voor nieuwe Provinciale Staten net
achter de rug komen straks elf nieuwe colleges te staan
voor de verkiezing van Gedeputeerde Staten. In elke
provincie kunnen zes leden van G.S. worden gekozen. De
politieke krachtsverhoudingen zullen gaan bepalen hoe
die zetels over de partijen zullen worden verdeeld.
In de praktijk der na-oorlogse jaren is intussen gebleken,
dat in enkele provincies die zes dagelijkse bestuurders
voor de provincie te weinig zijn. Met name de provincies
Zuid-Holland (naar inwonertal veruit de grootste) en
Gelderland (naar oppervlakte de grootste) hebben zoveel
werk te verzetten, dat er best één of twee gedeputeerden
bij kunnen. De regering heeft dat ook ingezien en daartoe
via een wetsontwerp de mogelijkheid willen openen.
Alleen: het kabinet is veel verder gegaan en heeft die
mogelijkheid willen scheppen voor alle provincies.
Dus ook Zeeland, mét éen-tiende van de Zuidhollandse
bevolkingsomvang, zou van zes naar acht gedeputeerden
kunnen overstappen. Daarvoor kon een deel van de
Tweede Kamer weinig begrip opbrengen. En wel om twee
redenen: als het niet nodig is, omwille van het werk dat
verzet moet worden, dan is er geen enkel belang mee
gediend. Integendeel, dan kost het duur betaald belasting
geld. En ten tweede: het is niet onbekend, dat in enkele
provincies de taak van gedeputeerde nog steeds niet als
een volle dagtaak wordt beschouwd. Maar dat is het in
feite wel. Daarom is vanuit de Kamer ook sterk aange
drongen op een onderzoek naar de bestaande nevenfunc
ties van gedeputeerden, die niet uit de functie zelf voort
vloeien.
Wettelijk gezien zou een uiteenlopend aantal gedeputeer
den per provincie geen probleem vormen. De Gemeente
wet geeft in art. 86 ook aan, dat in gemeenten met minder
dan 2^.000 inwoners niet meer dan twee wethouders
mogen zijn, tussen 20.000 en 100.000 drie of vier en
daarboven ten hoogste zes. Het lijkt dan ook erg verstan
dig zeker in afwachting van de komende vorming van
mini-provincies, het inwonertal doorslaggevend te doen
zijn. De grens leggen bij rond anderhalf miljoen inwoners
voor ten hoogste acht gedeputeerden brengt in ieder geval
ddar verlichting, waar die ook noodzakelijk is.
(Van onze parlementaire re
dactie)
SCHIPHOL „De problema
tiek rond het onafhankelijk
heidsstreven van Aruba is
doorzichtiger geworden. In het
dezer dagen gevoerde overleg
tussen de regeringen van Ne
derland, de Nederlandse Antil
len en het eilandsbestuur van
Aruba is het tot een doorbraak
gekomen. Er is nu een sfeer
ontstaan waarin een open ge
sprek tussen alle betrokkenen
mogelijk wordt. Concluderend
kan ik zeggen dat mijn bezoek
een succes geworden is."
Dit zei een tevreden minister
Van der Stee (Nederlands-An-
tilliaanse Zaken) zaterdag bij
zijn aankomst op Schiphol na
een bezoek van twee weken
aan de Nederlandse Antillen.
Het was zijn eerste bezoek aan
dit overzeese rijksdeel.
Van der Stee maakte kennis
met alle zes eilanden., Het be
langrijkste deel van het bezoek
speelde zich midden vorige
week af toen onder zijn leiding
het „driehoeksgesprek" plaats
had, dat voorafgegaan was
door een lang gesprek onder
vier ogen tussen de Nederland
se minister en de leider van de
Arubaanse meerderheidspartij
MEP, Betico Croes.
Hugo van Dalen, de in 1976
gestorven pianoleraar van het
Koninklijk Conservatorium,
had een passie voor romanti
sche Russische muziek waar
van hij een omvangrijke col
lectie bezat. Het Haags Ge
meentemuseum heeft die in
het gebruik vaak nogal versle
ten bladmuziek voor verschei
dene duizenden guldens op
nieuw laten binden en opknap
pen en gaat nu een catalogus
maken om deze in ons land
waarschijnlijk unieke verza
meling toegankelijk te maken.
Natuurlijk is de collectie onge
lijk van kwaliteit zoals zondag
middag in de bibliotheek van
het museum bleek. Er zitten
heel opmerkelijke composities
bij en ook nogal verbleekte sa-
lonmuziek maar historisch is
alle reden is tot herwaardering
(ook naar aanleiding van Van
Dalens eigen publikaties) bleek
daarna in de aula waar Alex
van Amerongen, de Rotterdam
se promotor van de op gang
komende Balakirew-renaissan-
ce, een eenvoudige maar in
structieve causerie hield. Hij
wees er op dat Rosa New-
march en Calvocoressi veel de
den voor informatie over wat
zich in Petersburg met Balaki-'
rew als gangmaker en Rimski-
Korsakow, Borodin, Moes-
sorgski en Ciu als discipelen
afspeelde. Doordat Tsjaikows-
ki in het Westen het meest
ingang vond, vergeet men al
tijd dat Balakirew ook hem
inspireerde, getuige een voor
gelezen brief over de nu zo
populaire ouverture-fantasie
Romeo en Julia.
Van Amerongen demonstreer
de hoe Balakirew Russische
volksmuziek harmoniseerde,
rekening houdend met de oude
kerktoonsoorten. Hij speelde
van hem ook een geraffineerd
bewerkt Spaans volksliedje en
een gondellied, een berceuse
(met een curieuze uitbeelding
van een nachtmerrie van het
kind), een mazurka waarin
Chopin even persoonlijk is ver
werkt als later op een andere
wijze in mazurka's van Ljadow
en Borodin en préludes, weer
van Ljadow. Van Borodin was
er vérder een pakkend scherzo
(met glim- en schaterlach) en
van de later zeer Westers ge
worden Glazoenow (evenals
Ljadow leerling van Rimski)
een ludieke caprice-impromp
tu- J. KASANDER
UTRECHT (ANP) De Zie
kenfondsraad behandelt don
derdag een door vier van zijn
commissies opgesteld concept
advies over het onderbrengen
van kruiswerk bij de Algeme
ne Wet Bijzondere Ziektekos
ten. Het voorstel aan staatsse
cretaris Veder-Smit (Volksge
zondheid) houdt in dat een ba
sispakket kruiswerk per 1 ja
nuari een AWBZ-verstrekking
wordt en dat de contributies
voor kruisverenigingen blijven
gehandhaafd. Mensen die geen
lid zijn van een kruisvereni
ging zouden dan bij het inroe
pen van hulp een eigen bijdra
ge moeten betalen.
Het voorgestelde basispakket
omvat verpleging, verzorging
begeleiding en voorlichting in
geval van ouderdom, ziekte, in
validiteit, herstel of overlijden,
zorg tijdens zwangerschap, zui
gelingenzorg en kleuterzorg en
het in bruikleen verstrekken
van noodzakelijke verpleegarti-
kelen.
Mensen die minstens dertig
gulden per jaar contributie be
talen aan de kruisvereniging
hoeven voor hulp niet te beta
len. Niet-leden zouden een bij
drage van 75 gulden moeten
betalen als zij hulp inroepen,
aldus het voorstel van de Zie
kenfondsraadcommissies.
Omdat het kruiswerk door kor
tingen op de rijksbegroting in
grote moeilijkheden dreigt te
komen stelt het concept-advies
voor om op 1 juli bij wijze van
overgangsregeling al een be
drag van tien miljoen gulden
beschikbaar te stellen ten laste
van de AWR7.
Hulp aan
verslaafden
uitgebreid
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Een commissie
uit de Ziekenfondsraad heeft
voorgesteld bepaalde medi
sche voorzieningen van consul
tatiebureaus voor alcohol en
drugs voor subsidie in aanmer
king te laten komen.
Op donderdag gaat de Zieken
fondsraad daarover een advies
opstellen voor de staatssecreta
ris van Volksgezondheid. Het
gaat onder meer om verstrek
king van geneesmiddelen aan
drugsverslaafden die worden
afgekickt, urine-onderzoek en
hulp van specialisten die geen
deel uitmaken van de teams
van de consultatiebureaus.
Drugsverslaafden kunnen vaak
niet bij het ziekenfonds terecht
omdat ze niet zijn doorverwe
zen door een huisarts.
In het kader van hun wereld-
toernee bracht de Amerikaanse
roek-theatergroep de Tubes
gisteravond het eerste van een
serie van vijf concerten in Ne
derland ten gehore in een uit
verkocht Haags Congresge
bouw. Het feit dat de zes muzi
kanten en zanger Fee Waybill
al maanden reizen en trekken
om in alle windstreken op te
treden, had tot gevolg dat ver
geleken met het optreden enke
le maanden geleden in Neder
land, de wat minder subtiele
nummers zijn gaan overheer
sen in de anderhalf uur duren
de, wervelende show vol mu
ziek, verkleedpartijen en dans
van vier danseressen en een
danser. Desondanks blijft de
Tubes een bijzondere popgroep
die met veel inzet hoogwaardig
technisch spel combineert met
korte persiflerende toneelstuk
jes ter ondersteuning van de
tekst. De heren steken de
draak met vele facetten van de
Amerikaanse samenleving en
met trends in de popmuziek.
Zo werden de nichtenrock, de
punkmuziek en de uiterst sue-'
cesvolle popfilm „Saturday
night fever" over de hekel ge
haald, en werd met het num
mer „Don't touch me there" op,
sublieme wijze het verschijnsel
„erotische popmuziek" bela
chelijk gemaakt. Een van de
hoogtepunten van de show was
het nummer „Smoke, la vie en
fumer" waarin werd uitgebeeld
dat de wereld ten onder dreigt
te gaan aan het sigaretten ro
ken tot alles en iedereen blauw
ziet PAUL WESTSTRATi
