Kom in de
kasmaar
doe't wel
per
fiets
GROENTE FRfNT
BL/ EMEIM B#LLEI\I
dag open voor publiek
Tuinders
zetten hun
bedrijven
Waar welkom?
WESTLAND (ZUID):
TOMATENPRIJS NA PASEN DALENDE
PRIJSVORMING NIET BEVREDIGEND
OP 8 APRIL OVERAL IN HET LAND
LAND EN TUINBOUW
LEIDSE COURANT
MAANDAG 3 APRIL 1978 PAGINA 9
wat langer wordt geexpen-
menteerd met „harde" spina-
zie-rassen die meer in de open
lucht kunnen worden geteelt
en met sla-soorten die wat
hoger op de steel staan zodat
de krop gemakkelijker los
kan worden gesneden, liefst
machinaal.
Er heeft zich in de afgelopen
jaren een revolutionaire tech
nische ontwikkeling in de gla
zen werkplaatsen van de tuin
ders voltrokken en het eind
daarvan is nog lang niet in
omzetten van de grond, plan
ten en potklaar maken, wordt
door de tuinders die door
gaans eenmansbedrijven run
nen, uitbesteed. Aan een soort
loonwerkbedrijven die met
groepjes van drie, vier tot tien
man tegen een vast bedrag
per „Rijnlandse" roe, een ou
de oppervlaktemaat die goed
is voor rond veertien vierkan
te meter.
Hoewel op een wat ander vlak
liggend kan in dat kader toch
ook wel de bedrijfsverzor-
In de volgende tuinbouwgebie
den zijn bezoekers op 8 april
welkom van 's morgens tien
uur tot vijf uur in de namid
dag (bij de genoemde adressen
beginnen routes door de kas
sen e.d.):
1. Tuinbouwgebied Roelofa-
rendsveen, Sotaweg, Roelofa-
rendsveen. (Informatie: G.
l'Amie, tel. 01713-3304).
Berkel en Rodenrijs (inf: W.
van Eindhoven, tel. 01892-
3074).
3. Tuinbouwgebied Zuid-Oost
Drente, in Erica en Klazina-
■veen. De opengestelde bedrij
ven worden dan.v. borden
aangegeven, (inf: P. Matena,
tel. 05915-1337).
4. Tuinbouwgebied Limburg,
Landweerweg, Venlo (inf: W.
Driessen, tel. 077-12171).
5. Tuinbouwgebied Westland,
Veiling Westland Zuid, Kon.
Julianaweg, *s Gravenzande
6. Tuinbouwgebied Sion bij
Rijswijk (Z.H.). Dit gebied
wordt dan.v. borden aangege
ven (inf: D. van de Vaart, tel.
015-140440).
7. Tuinbouwgebied Gronin
gen: Groenteveiling, Peizer-
weg, Groningen en Bloemen
veiling, Burg. Legroweg, Eelde
(inf: Dhr. Koeleman, tel. 05907-
3131).
8. Tuinbouwgebied Friesland,
Jan Politiekstraat 10, Ooster-
bierum.(inf: J. v.d. Veen 05100-
33441).
9. Tuinbouwgebied Vleuten bij
Utrecht, Bloemenveiling, Ut-
rechtseweg 109c, Vleuten (inf:
P. Koning, tel. 03407-2925).
10. Tuinbouwgebied Voorne-
Putten, Rockanje, vanaf gara
ge L. Mol, Molendijk 11. Roc
kanje. (inf: W. Rietschoten, tel.
01810-2566).
U. Tuinbouwgebied Rijns-
burg, start Bloemenveiling,
Oegstgeesterweg 174. Rijns-
burg (inf: Hemmes, tel. 01718-
29221).
De vetgedrukte adressen zijn
voor onze lezers gemakkelijk
te bereiken.
G--
HONSELERSDIJK De Ne
derlandse tuinder klopt bij
ons aan. De man die onze
groenten teelt en onze bloe
men kweekt vraagt eens ex
tra onze aandacht. Dat wil hij
doen onder het motto „Kom
in de kas". Een uitnodiging
voor de consument om ge
woon eens een keer te komen
kijken in de keuken van zijn
bedrijf. Dat kan op zaterdag
8 april. In eerste instantie
natuurlijk in het Westland,
het gebied tussen Den Haag,
Rotterdam en Hoek van Hol
land, in de grootste „glazen
stad" van West-Europa, maar
ook in andere gebieden met
sterke concentraties van tuin
bouwbedrijven, tien in totaal.
Dat laatste is een uniek ge
beuren want hoewel al eerder
verschillende tuinders hun
kassen voor het publiek open
den, gebeurt dit nu voor het
eerst landelijk op een datum
in tuibouwstreken als Aals
meer, Bleiswijk Vleuten-De
Meern in Utrecht, Sion bij
Rijswijk, 's-Gravenzande in
het Westland, „Erica" in zuid
oost Drenthe en voorts nogal
gedecentraliseerde bedrijven
in Friesland, Groningen en
op Voorne-Putten (zie adres
sen elders op deze pagina).
Dat alles op initiatief van de
Vereniging van Nederlandse
Tuinbouw Studiegroepen en
in samenwerking met de Ver
eniging van Bloemenveilingen
en het Centraal Bureau van
de Tuinbouwveilingen in Ne
derland.
„We rekenen op zo'n acht tot
tienduizend bezoekers per ge
bied" zegt de enthousiaste 25-
jarige secretaris van de sectie
bloemen van de N.T.S., de
heer J. Kester. Die heeft'niet
alleen zijn eigen staf mede
werkers van de verschillende
studiegroepen warm voor de
actie „Kom in de kas" weten
te krijgen, maar zich ook van
de medewerking van in totaal
zo'n zes- tot zevenhonderd
man in verschillende delen
van het land verzekerd.
„Het mag wel eens aan de
grote klok gehangen werden
dat wij tuinders er toch maar
voor zorgen dat de consu
ment, hier zowel als in het
buitenland, het gehele jaar
door kan beschikken over ver
se groenten en fruit en op elk
gewenst ogenblik een bloeme
tje op tafel kan zetten", zeg
gen de doorgaans jongere, le
den van de studieclubs die
zich beijveren om op vaktech
nische gebied steeds bij te
blijven. De nieuwe ontwikke
lingen komen ook in de tuin
bouwsector niet van zelf tot
stand. Telkens moeten nieuwe
inzichten aan de man worden
gebracht en moderne technie
ken worden toegepast. Dat
vergt veel onderzoek, voor
lichting en bok erg veel durf,
met name waar het de teelt
van nieuwe produkten betreft
TEELTWISSELING
Vooral dat laatste speelt bij
de tuinbouw een grote rol. Zo
was vroeger het Westland be
kend om de druiventeelt. Die
is vrijwel helemaal verdwe
nen, mede door de invoer van
druiven uit Zuid-Europese
landen die veel goedkoper
kunnen worden geleverd.
Maar omdat het nog de vraag
is of die geïmporteerde drui
ven nu zoveel beter van kwali
teit zijn, heeft zich toch in het
Westland nog een bescheiden
druiventeelt kunnen handha
ven. Weliswaar slechts op een
paai' bedrijven.
Nu zien we nieuwe produkten
in de kassen verschijnen
zoals rettich, een langwerpig
soort radijs-wortel die vooral
in Duitsland erg gewild is.
Dan de paarse aubergine, de
koolrabi en de rammenas. Al
De tomatenhobbel, de handzaaimachine, allerlei
pootwerktuigen, tien. twintig jaar geleden nog volop
in zwang zijn in het Westland historie geworden.
De heer J. van Geest laat ze hier zien. Zaterdag
zijn ze te bewonderen in 's-Gravenzande.
digen tegen een betrekkelijk
geringe vergoeding de leiding
van een bedrijf op zich ne
men. De rampendienst komt
in werking op geheel vrijwilli
ge en kosteloze basis als ie
mand door storm of overstro
ming wordt gedupeerd.
Publiciteit
„We willen", zegt tuinder Van
Koppen, „best wel eens een
keertje in de publiciteit ko
men. Daar hebben we in het
verleden misschien wat te
weinig aan gedaan. Per slot
gaat het om een bedrijfstak
die bijna twee miljard aan
groenten en fruit en ruim an
derhalf miljard aan bloemen
omzet. Meer dan driekwart
daarvan gaat naar het buiten
land en daarvan zeker tachtig
procent naar Duitsland. En
acht van de tien bosjes bloe
men die men in Duitsland in
de etalages ziet staan of in
kiosken kan kopen zijn af
komstig uit Nederland. Alleen
de bloemensector van het
tuinbouwbedrijf, waarin ruim
8000 ondernemingen en een
kleine veertigduizend mensen
een boterham verdienen.
Allemaal zaken waarvan de
doorsnee-consument weinig of
geen weet heeft. En die men
toch in de tuinderswereld wel
eens uit de doeken wil doen.
In ieder gebied met de pro-
zicht. De behoefte maar voor- gings- en rampendienst wor- dukten en de middelen die ter
al ook de smaak van de con- den gezien. Die komt in het plaatse aan de organisatoren
sument, van de huisvrouw geweer bij ziekte als deskun- ten dienste staan,
vooral, speelt daar bij een
grote rol. Neem nu die vraag
naar „vlezige" tomaten nu
maar eens. Meegenomen van
vakantie-bezoekjes aan het
zuiden. Maar wel een produkt
dat veel zorg vein de tuiner
vraagt. Die vrucht rijpt in
zuidelijke steken in de zon,
die gratis schijnt. Hier moet
behoorlijk gestookt worden in
de kassen die ook geregeld
om onderhoud vragen. Men is
dus een beetje voorzichtig met
die super-tomaten die hier
nog geen drie procent van de
totale tomaten-produktie uit
maken maar op de Duitse
consumentenmarkt toch al
zo'n tien procent van het
marktaandeel betekenen. Men
zoekt ook naar energie-bespa
rende teelten. Want de stook
kosten lopen voor de tuiner
hoog op en vergen vrij veel
van het landelijk beschikbare
energie-kwantum. Overigens
niet zoveel als sommige bet
weters wel willen doen gelo
ven. Zo gebruit het Westland
minder gas, stroom en olie
dan een stad als Den Haag,
fabrieken niet eens meegere-
Arbeidsintensief
De Westlandse tuiner H. V.
van Koppen uit Naaldwijk, 34
jaar, gehuwd en vader van
twee kinderen, teelt op 6300
vierkante meter, geheel onder
glas, voornamelijk tomaten en
sla. Af en toe ook wat bloe
men zoals chrysanten. Daar
gaat nogal wat werk en tijd
in zitten. Trouwens de tuin
bouw is van oudsher erg ar
beidsintensief. En al zijn de
arbeidsmethoden verbeterd,
zo'n drie man per hectare
heeft men toch zeker nog no
dig. En in de bloementeelt
redt je het daar niet eens mee.
De afzet, sortering, verpak
king en dat soort werk alsme
de de toelevering van grond
en hulpstoffen leggen in deze
specifieke sector van de agra
rische bedrijvigheid beslag op
rond driekwart van het totaal
aantal arbeidskrachten dat al
leen al in het Westland op een
kleine vijfduizend man kan
worden gesteld. Tegen de dui
zend in totaal werken op de
veilingen, de rest is te vinden
in of rond de drieduizend be
drijven.
Veel werk in de kas, zoals het
's-Gravenzande Wie op 8
april aan de uitnodiging „Kom
in de Kas" gehoor wil geven
in het Mekka van de Neder
landse tuinbouw, het West
land, moet naar s'-Gravenzan-
de gaan. Dat kón natuurlijk
per auto, want in samenwerk
ing met de politie wordt er
alles aan gedaan om in de
behoefte aan parkeerruimte te
voorzien, maar het liefst zien
■de organisatoren dat men nu
eens per fiets komt. Het voor
deel is, dat onderweg eerst
goed de streek zelf kan wor
den bekeken en de verrassend
mooie plekjes kunnen worden
ontdekt, die er tussen de kas
sen te vinden zijn.
Wie dan in 's-Gravenzande
naar de veiling Westland-Zuid
gaat loopt het comité: Open
dag Tuinbouw" daar recht in
de armen. Een grote ballon
geeft het beginpunt aan van
een route, die een zeer veelzij
dig beeld van de moderne
Westlanse tuinbouw geeft. Via
een tomatenbedrijf, waar de
koude teelt beoefend wordt,
stapt men zo een stooktoma-
tenbedrijf binnen met onder
meer teelt op voedingfilms en
toepassing van biologische be
strijding. Radijs, ijbergsla en
ja, zeker druiven vipdt men
op het derde bedrijf. De dit
jaar sterk in de belangstelling
gekomen vleestomaten staan
gebroederlijk samen met de
Amaryllisteelt op het ernaast
gelegen bedrijf, dat weer ge
volgd wordt door een chrysan-
tentuin. Fresia's vindt men bij
de zesde gastvrije tuinder,
wiens buurman met behulp
van een computer in het ketel
huis de nog maar bij enkele
Westlandse bedrijven beoefen
de courgetteteelt laat zien.
Met chrysanten, convillis en
gerbera's wordt de rij van
tuinbouwbedrijven afgesloten.
Terug naar de veiling wordt
de belangstellende bezoeker
een exportbedrijf compleet
met verpakking van groenten
Bleef de tomatenprijs voor de Pasen aar
dig hangen, nu na de Pasen is de prijs
voor de A-I-tomaten gedaald van 5,36
naar 4,46 per kilo. Hierdoor ligt de prijs
nu 5 centen per kilo lager als vorig seizoen.
Het zijn vooral de landen Marokko en de
Can arische Eilanden die veel tomaten op
de Westeuropese markt afzetten. Het eerste
land is weer erg aktief in West-Duitsland
en Frankrijk. De Canarische export is
hoofdzakelijk op Frankrijk gericht De
Hollandse aanvoer van tomaten blijft ge
stadig groeien, voor de eerste week van
april wordt er gerekend op een aanvoer
die ongeveer gelijk zal zijn aan die van
vorig jaar, namelijk zo'n 3000 ton. De prijs
lag toen rond de 4 gulden per kilo. Op 22
maart heeft de Commissie van de Europe
se Gemeenschappen de referentieprijs
voor tomaten vastgesteld voor de maand
april. Deze zal per 100 kg netto gewicht
voor alle grootte sorteringen 350,72 be
dragen. Let wel deze referentieprijs heeft
alleen betrekking op de in kassen geteelde
tomaten. Er moet voor de komende week
in ieder geval op lagere prijzen gerekend
worden.
Komkommers ook goedkoper
De komkommerprijs wist ook geen stand
te houden, deze daalde van 80 cent per
stuk voor de sortering 41/51 naar 52 cent
per stuk. Op het, ogenblik ligt de prijs 14
cent per stuk lager als vorig seizoen. De
totale aanvoer verschilt niet zoveel met die
van vorig jaar. De export naar West-Duits
land viel wel wat kleiner uit dan vorig
seizoen, nl. zo'n 1500 ton. In de eerste week
van april werd er vorig jaar nog 72 cent
per stuk betaald voor de sortering 41/51.
Dit is onder de huidige omstandigheden
beslist niet mogelijk, de prijs zal waar
schijnlijk nog iets dalen.
Sla-aanvoer stabiel
Er worden op het ogenblik wekelijks zo'n
26,5 miljoen kroppen sla aangevoerd. De
hoge noteringen van voor de Pasen konden
ook hier geen stand houden. Voor de
sortering 21 kg en op daalde de prijs naar
26 cent per krop. Deze prijs ligt op gelijke
hoogte met die van vorig seizoen. Waar
schijnlijk ondergaat de aanvoer geen ver
dere uitbreiding, waardoor het mogelijk is
dat de prijs vast blijft.
Overige gewassen
De aanvoer van andijvie blijft wekelijks
groeien, met als gevolg dat de prijs steeds
verder daalt Eind vorige week werd er
gemiddeld 1,15 per kilo betaald. De ko
mende week zal de prijs iets lager liggen.
Na de Pasen daalde de gemiddelde prijs
voor de radijs met een kwartje per bos.
Deze prijsdaling valt hoofdzakelijk toe te
schrijven aan de sterk gegroeide aanvoer.
Het aanbod zal waarschijnlijk verder toe
nemen, waardoor de prijs nog iets kan
dalen. Voor spinazie blijft de prijs ook
wekelijks dalen. De afgelopen week werd
er 1,17 per kilo betaald, lagere noterin
gen liggen voor de komende week voor de
hand. De aanvoer van kasbloemkool is
groeiende, dit blijkt uit de aanvoer van de
grotere maten die aangevoerd worden.
Voor de „zessen" lag de gemiddelde prijs
op 2,75 per stuk. Snijbonen hebben het
primeurprijzen niveau enigszins verlaten.
Er kwam een prijs van 7,30 per kilo tot
stand. De prijs zal geleidelijk verder dalen,
hetgeen niet wil zeggen dat dit gewas
direkt goedkoop zal worden. De consu
ment zal de komende tijd nog steeds diep
in de beurs moeten tasten voor een maal
snijbonen. Ijsbergsla daalde in prijs, de
klok bleef staan op een gemiddelde prijs
van 1 gulden per stuk. Het gaat hier wel
om kroppen van 5 6 ons en soms zwaar
der. De normale kassla bereikt meestal een
gewicht van ongeveer 2 ons. (beter gezegd
200 gram, want over ons mag eigenlijk niet
meer gesproken of geschreven worden!)
Raapsteeltjes, een toch wel typische voor
jaarsgroente, behaalde een gemiddelde
prijs van 13 cent per bosje.
De prijsvorming bij de bloemen in de
afgelopen week is niet bevredigend ge
weest. Uiteraard waren de omstandighe
den voor de bloemenhandel gunstig, onder
meer door betrekkelijk koud weer in Euro
pa. Er waren grote verschillen in aanvoer
tegenover vorig jaar: chrysanten, gerbe
ra's, irissen, trosanjers waren er minder.
Als geheel was de aanvoer iets groter dan
in dezelfde week van het vorig jaar. Om
het met enkele cijfers te zeggen: de totale
aanvoer beliep ruim 35 miljoen bos of
stuks tégen 31 miljoen in dezelfde week
van het vorig jaar. Het totale omzetcijfer
was nu 15.725.502,66 tegen 8.963.885,75
vorig jaar.
Dat is voornamelijk te danken aan de
potplantenaanvoer, die sterk is gestegen.
Van 442.349 voor ƒ768.635,62 in het vorig
jaar tot 634.168 voor 1.196.852,94 afgelo
pen week, een verschil dus met zoiets van
40 procent. Het is een verschijnsel dat men
momenteel aan meer veilingen kan aan
treffen, zoals in Rijnsburg met een toena
me van 50 procent aan potplanten. Het
bewijst wel hoezeer de teelt van potplanten
is toegenomen. De vraag is nu alleen tot
hoever die toename mogelijk zal zijn zon
der dat er problemen gaan ontstaan van
een overvoerde markt. Vooral ook met het
oog op de concurrentie uit andere landen.
De perkplanten doen het nog rustig aan,
hetgeen waarschijnlijk een gevolg is van
de geringe animo om de tuintjes te bewer
ken. De omzet van buitenlandse bloemen
was iets hoger dan vorig jaar, toen voor
een bedrag van ƒ58.706,15 werd aange
voerd, tegen 70.000 nu.
Het totale beeld van de snijbloemen lag
gunstiger dan vorig jaar, ook al moet
worden gezegd, dat er een grotere aanvoer
werd verwacht. De aanvoer bestond nu uit
ruim 35 miljoen bos of stuks voor
14.422.728,57 tegen ruim 30 miljoen voor
8.098.248,23 vorig jaar.
De gemiddelde prijzen waarvan we hier
een aantal doen volgen, tonen aan dat in
de grote lijn deze beter waren dan in
dezelfde week van het vorig jaar.
Anjers 33 (v.j. 23), trosanjers 32 (25), anthu-
rium 2,56 (1,94), snijgroen 30 (24), jaarrond
troschrysanten 77 (55), jaarrond geplozen
chrysanten 86 (65), freesia 28 (15), gerbera
48 (32). irissen 27 (18), leliekelken 59 (56).
lelietak 59 (56), grote cymbidium 67 (56),
-idem klein 39 (28), grote rozen 73 (32), idem
kle^. 18 (25), sonia 67 (29), belinda 45 (24),
tulpen 25 (15).
Opvallend is de ruimer aanvoer van iris
sen, met bijna 5 miljoen, ruim een miljoen
meer dan vorig jaar. Daarentegen zakte
freesia bij ruim 10 miljoen bos ongeveer
een miljoen terug.
Opmerkelijk zijn enkele gemiddelde prij
zen, zoals voor freesia, bijna het dubbele
van vorig jaar. Grote rozen, zowel als de
kleine rozen met eveneens rond het dubbe
le van die prijs. Overigens maakt men zich
ook aan de CCWS gereed om aan de
komende voorjaarsdrukte het hoofd te bie
den. Na de zozeer geslaagde tentoonstel
ling is de nieuwe hal in gebruik genomen
en dat komt het verloop van de veilingen
weer ten goede. In de zaal De Brug te
's-Gravenzande wordt op dinsdag 25 april
de algemene ledenvergadering van de
CCWS gehouden, waarin onder meer een
aantal bestuursverkiezingen moeten plaats
vinden. Aftredend zijn de heren P. A. J.
Enthoven, de voorzitter en J. J. M. Vijver
berg, bestuurslid, die beiden herkiesbaar
en bloemen getoond. Ook de
moderne radijsverpakking in
zakjes waar veiling Westland
Zuid onlangs grote bekend
heid mee verwierf, valt te be
wonderen. Vacuumkoeling,
krimptunnel, tuin bou wonder
wijs- en historie, het krijgt al
lemaal een beurt. Voor men in
de afmijnzaal via de klok pro
dukten kan kopen, ziet men
eerst nog een groentenexport-
bedrijf in volle gang. Het is
natuurlijk mogelijk om in een
infoi-matiestand, waar de be
kende Westlandse gastvrou
wen, die overal waar het West
land gerepresenteerd wordt
opduiken, ook nu weer aanwe
zig zijn, van alles over de
nieuwste groenten aan de weet
te komen. Tenslotte kan men
de produkten, die in de bedrij
ven zijn gezien ook zelf kopen.
Bijzonder daarbij is de ver
koop van paprikaplanten in
een pot, die men gewoon in de
huiskamer beetje vochtig
houden! zelf kan opkweken,
zodat men er later de papri
ka's van kan oogsten. Kunst
zinnige tips: in de entreehal
van de veiling houdt Tiny van
der Sar uit 's-Gravenzande
een expositie met haar typisch
Westlandse schilderijen en et-
Tuinder W. M. J. Groot-
scholten uit Naaldwijk
kweekte ze op. duizend
paprikaplanten in een pot,
bestemd voor de huiska
mers. waar moeder zelf de
rijpe vruchten eertijds kan
oogsten.
sen. Pak de fiets (of de auto)
en ga volgende week zaterdag
een dagje naar het Westland.
Zo groeien
de courget
tes. Erg in
trek bi de
Surinamers
en daarom
ook te vin
den op be
drijven ron
dom veiling
Westland
Zuid.
