Rijkspolitie aan de slag op Endegeest
Verwarring rond Leidse uitslag
Linkse meerderheid nog duidelijker
Felicitaties voor CDA en
PvdA in Stadsgehoorzaal
ZO STEMDEN DE
LEIDSE WIJKEN
ONDERZOEK SPITST ZICH TOE OP VERMOGENS-DEUCTEN
HERTELLING LEVERDE VIJF
DUIZEND STEMMEN MÉÉR OP
STRAKS 23
VAN DE 39
RAADSZETELS
DONDERDAG 30 MAART 1978
LEIDSE COURANT
PAGINA 3
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN/OEGSTGEEST - De hoofd
officier van justitie in Den Haag, mr.
Rosingh heeft de rijkspolitie van
Oegstgeest opdracht gegeven een on
dersoek in te stellen naar gepleegde
strafbare feiten op het psychiatrisch
ziekenhuis van Leiden, Endegeest
Een woordvoerder van het Paleis van
Justitie heeft dat gisteren desge
vraagd meegedeeld. Het politleonder-
soek spitst zich vooralsnog toe op
mogelijk gepleegde vermogensdelic
ten op het gemeentelijk psychiatrisch
ziekenhuis.
Zoals deze krant al eerder meldde zijn
het in eerste instantie de verklaringen
geweest van de 23-jarige leerling ver
pleegkundige E. B. die de aanleiding
vormden tot het overwegen van een
politieonderzoek. Deze jongeman be
dreigde begin deze maand op een
middernachtelijk uur de directeur van
Endegeest, dr. G. Mojet met een lucht
drukpistool omdat hij hem te spreken
wenste te krijgen over vermeende mis
standen op Endegeest Toen de ge
neesheer-directeur daarop de politie
belde die de verpleegkundige arres
teerde, vertelde deze zijn relaas op het
politiebureau. Hangende een gerechte
lijk vooronderzoek is de verpleegkun
dige wegens bedreiging in voorlopige
hechtenis gesteld.
Vorige week donderdag kreeg dit inci
dent rond Endegeest een vervolg met
het uitdelen van pamfletten aan de
poort van het ziekenhuis. In de pam
fletten werden concrete beschuldigin
gen geuit aan het adres van een hoofd
verpleger van de afdeling Jongens
Voorgeest Hij zou zich onder meer
hebben schuldig gemaakt aan het ont
vreemden van levensmiddelen en van
schoeisel van een patiënt. Bij deze
actie werd een duidelijke relatie ge
legd met het nachtelijk incident bij de
woning van dr. Mojet die ook het
bekendmaken van vermeende mis
standen op Endegeest tot doel had.
Deze voorvallen en andere berichten
die het Openbaar Ministerie de laatste
dagen hebben bereikt, zijn voor de
Officier van Justitie voldoende aanlei
ding geweest om aan zijn voornemen
een onderzoek te laten instellen deze
week uitvoering te geven. Verwacht
wordt dat het politieonderzoek op En
degeest, waarmee gisteren officieel
een begin is gemaakt, zeker een
maand in beslag zal nemen. Het on
derzoek is vooral een zaak van de
Rijkspolitie Oegstgeest omdat Ende
geest op Oegstgeest-grondgebied ligt
De Leidse politie zal echter wel bij het
speurwerk worden betrokken, onder
meer door het horen van getuigen.
Hangende het onderzoek zullen in ver
band met aard en omstandigheden
geen nadere mededelingen van justi
tiële zijde worden gedaan. Die zijn
eerst na de afronding en mogelijke
processen-verbaal te verwachten, al
dus een woordvoerder van het Open
baar Ministerie.
Popsessie
Het Jongerencentrum Stats boadt xondag een Popsessie in
bet Volkshuis. Rond de popgroep Touchwood zai met nog
andere popmusici een boeiend programma worden afge
werkt Aanvang 20.00 uur, ingang Haarlemmerstraat 73.
Wim Wenders
De film Alice in den Stadten van de Duitse regisseur Wim
Wenders draait vanavond in het Filmhuis aan de Breestraat
66. Deze film uit 1974 vertelt het verhaal van de Duitse
journalist Philip Winter, die in Amerika een eveneens Duitse
vrouw ontmoet die hem vraagt om op zijn terugreis haar
dochtertje mee te nemen. Als de moeder niet meer komt
opdagen gaat de journalist met het meisje op zoek naar haar
Vara-presentator Willem van Beusekom interviewt de PvdA-lijsttrekker bij de aanstaande raadsverkiezingen
Hans van Dam over de uiteindelijk hertelde uitslag van Leiden en zijn politieke consequenties.
LEIDEN Chaos en verwarring heer
sten gisteravond geruime tijd in de
Leidse Stadsgehoorzaal nadat burge
meester Vis de uitslag van zijn ge
meente aan de verzamelde belangstel
lenden had meegedeeld. In tegenstel
ling tot de kamerverkiezingen van vo
rig jaar kwam de uitslag van Leiden
nu rond de klok van half tien: vorig
jaar moesten de geïnteresseerden door
problemen bij het tellen van de stem
men zelf tot ver na middernacht wach
ten. De Leidse uitslag kwam gisteren
kort na die van steden die enkele ma
len groter zijn dan de Sleutelstad, zoals
Rotterdam, maar voor Leidse begrip
pen toch nog aardig snel. De tevreden
heid sloeg echter om in ergernis toen
van de uitslag maar erg weinig cijfers
bleken te kloppen.....
De PPR-delegatie sloeg het eerst alarm.
Een vertwijfelde Laurens Beijen spoed
de zich naar de Leidse burgervader met
de mare dat er weer eens niets van
klopte: zijn PPR had een veel beter
resultaat geboekt. De dames en heren
journalisten werden vervolgens in ken
nis gesteld en de plaatselijke voorzitster
van de radikalen mevrouw Volmer toog
naar het hoofdstembureau in het Stad
huis om haar beklag te doen. In allerlei
hoeken van de Stadsgehoorzaal togen
daarop lokale politici met zakcomputers
aan het rekenen en brachten hun eigen
Leidse uitslag in omloop. Intussen bleef
op het grote scorebord de nog alleszins
hoopgevende voorlopige uitslag van ze
telwinst voor CDA, D'66 en VVD (allen
1 zetel) en de PvdA (3 zetels) geprojec
teerd staan.
Merkwaardig was wel dat de uitslagen
van vier stemdistricten lange tijd ont
braken, terwijl ook de Leidse cijfers
maar niet op het metershoge beel-
scherm op het podium, waar de TV-uit-
zending te volgen was, vertoond wer
den. Iedereen informeerde bij iedereen
naar de juiste uitslag.
De aanvankelijk nog mild gestemde
reactie van „Leiden zou Leiden niet zijn
als er niet iets mis ging" sloeg echter
later op de avond om in een duidelijke
ergernis. Ofschoon er alles aan was
gedaan om er voor te zorgen dat de
Leidse uitslag deze keer wel op een
redelijk tijdstip via de TV kon worden
doorgegeven (er zijn zelfs cursussen in
stemmen tellen voor op touw gezet)
kwam er taal noch teken op het scherm.
Zelfs de totaal'-uitslag van Zuid-Hol
land werd door de Leidse hertellingen
vertraagd. En ja hoor, toen dan einde
lijk als een van de laatste provincies
Zuid-Holland zijn eigen successen voor
het CDA en de PvdA bekend kon ma
ken, vlak daarvoor kwam er ook helder
heid in het gegoochel met de Leidse
stemmen en percentages.
In de nieuwe uitslag bleken er zo'n 5000
Leidenaars meer hun stem te hebben
uitgebracht dan eerst door burgemees
ter Vis was gemeld, waardoor het op
komstpercentage met 5 steeg en dui
delijk uitkwam boven het resultaat van
vier jaar geleden (toen 72,9 nu 77,5
De aanvankelijke grote percentuele stij
ging van de PvdA werd in de nieuwe
cijfers wat terug gebracht. De grootste
verschillen lagen echter bij D'66 en de
PPR die in de nieuwe uitslag hun stem-
menaantallen met duizenden zagen stij
gen hetgeen ook resulteerde in een
winst van twee zetels, ten koste van
CDA en WD. Ook voor SGP. GPV en
RPF waren de nieuwe hertelde resulta
ten wat beter, al haalde deze combinatie
opnieuw de kiesdeler niet. Datzelfde
gold voor de CPN die er na de hertel
ling 500 stemmen bijkreeg. En toen
konden de heren politici opnieuw com
mentaar gaan geven op de Leidse uit
slag.
Wethouder Van Dam in
wiens portefeuille ook de ge
meentelijke voorlichting thuis
hoort, noemde het ontbreken
van 5000 stemmen in de eerste
uitslag gisteren een onbegrijpe
lijke zaak. Ook hij wees erop
dat er uitvoerig over was ge
sproken om het tijdstip van het
bekendmaken van de Leidse uit
slag naar voren te verschuiven.
Naar het oordeel van de wet
houder lag het vooral aan bur
gemeester Vis dat alles gisteren
niet naar wens liep: „Vis is ver-
antwoordelijk, verkiezingszaken
is nog een van de weinige zaken
die in zijn portefeuille zitten,
maar het ziet er naar uit dat we
hem dat ook maar moeten afne
men", was de verbolgen reactie
van Van Dam. De wethouder
kondigde aan dat hij de gang
van zaken aan de orde zou stel
len in het college, opdat bij de
gemeenteraadsverkiezingen in
mei alles geolied zal verlopen.
Zoals bekend wil Leiden dan in
aanmerking komen om opgeno
men te worden in het landelijk
tv en radio-schakelprogramma
in verband met het feit dat de
Sleutelstad een van de weinige
steden in ons land is waar een
links programcollege het vier
jaar heeft uitgehouden.
(Van onze verslaggevers)
LEIDEN - Links Leiden zit op rozen.
Als de gisteren gehouden verkiezin
gen voor de Provinciale Staten ge
meenteraadsverkiezingen waren ge
weest dan was het huidige links pro
gramcollege met een winst van vier
raadszetels uit de stembus gekomen.
PvdA, D'66, PPR en PSP zouden sa
men goed zijn voor 23 van de 39
raadszetels die Leiden na 31 mei ter
beschikking heeft. De uitbreiding van
het aantal inwoners heeft ook een
uitbreiding van de gemeenteraad tot
gevolg zodat er straks twee zetels
meer te verdelen zijn. CDA en VVD
zouden van deze getalsuitbreiding
echter blijkens de uitslag van giste
ren niet meeprofiteren: zij zouden
hun respectievelijke zetels (9 voor het
CDA en 7 voor de WD) behouden.
De reformatorische combinatie van
SGP, GPV en RPF die nu één zetel
in de raad heeft zou deze aan het
linkerblok verspelen, evenals de CPN
die niet meer in de raad zou terugke
ren.
Dat was het politieke beeld dat gister
avond laat in de Stadsgehoorzaal, het
lokale verkiezingscentrum opdoemde
a een drastische herziening van de
.■erste uitslagen die aanvankelijk door
burgemeester Vis waren voorgelezen
(zie elders deze pagina). Een politiek
beeld dat tot groot enthousiasme aan
leiding gaf in de linkse gelederen en
tot enigszins bedrukte gezichten leidde
in confessionele en liberale kring.
„Ik constateer een steeds toenemend
aantal stemmen voor links in Leiden",
reageerde een glunderende wethouder
Hans van Dam die voor de PvdA
lijsttrekker is bij de gemeenteraads
verkiezingen van eind mei. „Onze stra
tegie is en blijft gericht op het winnen
van aanhang voor een links beleid
zoals dat door het zittend programcol
lege is gevoerd. Dat willen we de
komende vier jaar voortzetten en de
uitslag van deze verkiezingen geeft erg
veel hoop daarvoor", aldus Van Dam.
De aanstaande lijsttrekker van de
Leidse socialisten zag in het D'66
standpunt dat een college op zo breed
mogelijke basis dient te worden nage
streefd geen enkel beletsel voor een
voortzetting van het progressief pro
gramcollege. „Ik zie D'66 als een zeer
stabiele 'factor in een links beleid",
aldus Van Dam.
De voorman van de progressieve de
mocraten in Leiden, drs. Hans Glau-
bitz toonde zich gisteravond uiterst
tevreden met het resultaat van zijn
partij in Leiden. „Die 0,6% teruggang
is voor ons een heel mooi resultaat.
Ik hoop dat we er in zullen slagen
onze aanhang bij de raadsverkiezin
gen vast te houden", aldus Glaubitz.
Opt
ïmisme
Een optimistisch geluid kwam zelfs
van de nieuwe grote verliezer drs.
Laurens Beijen, lijstaanvoerder van
de PPR. Hij stelde dat zijn partij zich
had gehandhaafd op het niveau van
de (overigens teleurstellend verlopen)
kamerverkiezingen van vorig jaar.
„Maar ik verwacht bij de raadsverkie
zingen van mei een aanzienlijke toena
me voor mijn partij, omdat de PvdA
er dan zeker niet in zal slagen de
verkiezingen in het landelijke vlak te
trekken zoals nu wel is gebeurd. Voor
al bij de raadsverkiezingen zullen heel
wat stemmen van de PvdA naar de
PPR toevloeien en dat is Leiden ook
wel aan de PPR verplicht", zo vond
Beijen.
Geruststellend
CDA-lijsttrekker Driessen zag m de
toekomst van Leiden bij deze Staten
verkiezingen een goed uitgangspunt
voor de komende gemeenteraadsver
kiezingen: „Ik vind de uitslag gerust
stellend", aldus Driessen. Bij de raads
verkiezingen zullen vooral de Leidse
problemen een grote rol spelen. Over
de oplossing van die problemen wordt
zeer verschillend gedacht en dat zullen
de kiezers zwaar laten wegen". Ook
wees de CDA-aanvoerder op de onget
wijfeld geringere opkomst die bij de
raadsverkiezingen verwacht^ wordt,
waardoor de reformatorische combi
natie van SGP, GPV en RPF toch best
nog wel eens een raadszetel zou kun
nen bemachtigen. „D'66 is volgens mij
helemaal niet zo'n vaste steunpilaar
voor een linkse meerderheid en met
een onzekere factor als de PSP staat
het programcollege toch wel aardig op
de tocht", meende Driessen.
Verdeling raadszetels op basis
van uitslag provinciale staten
verkiezingen:
Politieke partij 1974
PvdA 1c
PPR
D'66
PSP
CPN
CDA
SGP-GPV
RPF
RKPN
WD
1978
18 (+3)
1 (-1)
3 (+2)
K-0)
0(1)
9 (-0)
0(-l)
7 (-0)
39
LEIDEN De twee grote over
winnaars van de Provinciale
Statenverkiezingen, de PvdA en
het CDA, reikten elkaar gister
avond in de Leidse Stadsge
hoorzaal de hand ter gelegen
heid van het succes, dat beide
partijen behaalden. Tekenend
was het in dit geval, dat lande
lijke politici dit manuaal ver
richtten en dat de meest be
trokken personen in deze mara
thon, de vertegenwoordigers
van de provincie zelf, het moch
ten stellen met een wat beschei
dener inbreng in het boeiend
politieke tafereel. Het waren de
minister van CRM, mevrouw
Til Gardeniers en de voormali
ge minister van buitenlandse
zaken uit het kabinet Den Uyl
Max van der Stoel die de mees
te aandacht kregen.
PvdA
De heer Van der Stoel, thans lid
van de Tweede Kamer voor de
PvdA, schreef het succes van
het CDA tijdens de statenver
kiezingen toe aan het verlies dat
DS '70 en de Boeren Partij gis
teren hebben geleden. Ook de
zogenaamde „geleende" kiezers
van de WD zouden volgens het
kamerlid wederom tot de chris
ten-democraten zijn terugge
keerd. Dat er gezien de recente
affaires, die zich afgelopen we
ken rondom het CDA hebben
afgespeeld (de kwestie van de
koopsompolissen en de zaak-
Lubbers) geen wantrouwen
naar het CDA van de kant van
de kiezers is uitgegaan, verwon
derde Van der Stoel. „We moe
ten toch nog maar afwachten of
de onderzoekscommissie, die
met de koopsompolissenaffaire
is belast niet meer onrechtmati
ge gevallen aan het licht brengt,
dan nu het geval is geweest",
aldus het kamerlid.
CDA
Minister Gardeniers was „opti
mistischer" gestemd dan Van
der Stoel. De bewindsvrouw
stelde, dat met de goede uitslag
voor het CDA er door de kiezers
blijk van is gegeven, dat het
kabinet Van Agt een groot ver
trouwen in het land geniet. Zij
vond het jammer dat de staten
verkiezingen teveel aan de lan
delijke politiek zijn opgehangen.
Wat de overloop van de WD
naar het CDA betreft merkte de
minister op, dat dit soort ver
schuivingen zich, bij welke ver
kiezingen dan ook, altijd voor
doen. Zij zag het zeker niet als
een vlucht van de VVD naar het
CDA. Het lijstverbond, dat de
PvdA, de PSP en de PPR met
elkaar hadden gesloten zag me
vrouw Gardeniers als een mis
leidende stap in de richting van
de kiezers. „Deze partijen ver
schillen teveel van elkaar om
een dergelijke samenwerking
tot stand te brengen", aldus mi
nister Gardeniers. Over de eer
der genoemde affaires waarmee
het CDA in opspraak zou zijn
gebracht, liet zij weten, dat het
een en ander door de publici
teitsmedia verkeerd is overge
bracht. „Het betrof in alle op
zichten legale handelingen, die
allang waren verricht, voordat
het voordeel ervan bij mijn
fractieleden bekend was gewor
den".
Het Tweede Kamerlid Portheine
(WD) vond in de druk bezochte
-Stadsgehoorzaal, dat de rege
ringscoalitie het er goed vanaf
Een gezellig onderonsje tussen minister M. Gardeniers-Berendsen van CRM (links) en
oud-minister M. van der Stoel in de Stadsgehoorzaal.
heeft gebracht. „Uit de uitslag
blijkt in ieder geval, dat de kie
zer zich tegen de oppositie heeft
afgezet. Het voormalige kabinet
Den Uyl heeft het puin wat
zijzelf niet heeft willen ruimen
naar de coalitie van Van Agt-
Wiegel geschoven", zo meende
de heer Portheine.
Samenwerking
De lijsttrekster voor de FvdA in
de kieskring-Leiden, Marietje
van der Molen, was uitermate
tevreden met de verkiezingsuit
slag. Zij zag de landelijke ten
dens van de verkiezingen weer
spiegeld in de provincie Zuid-
Holland. De kieskring-Leiden
had wat de PvdA betreft een
gunstiger resultaat laten zien
dan de algemene trend tevoor
schijn had gebracht. Eveneens
als andere politici meende de
lijsttrekster, dat de overheersing
van de landelijke politiek tij
dens deze statenverkiezingen te
groot is geweest.
LEIDEN Het zal niemand gisteravond voor de buis
ontgaan zijn, dat de PvdA en het CDA als de grootste
overwinnaars uit de provinciale verkiezingsarena zijn ge
stapt In Leiden is deze trend niet overal even duidelijk
te zien. De PSP bijvoorbeeld beeft gisteren in Leiden een
aardig succes geboekt Rekening houdend met een geringer
opkomstpercentage (ruim negen procent) heeft deze partij
zich in absolute aantallen versterkt als men kijkt naar de
uitslagen van de Kamerverkiezingen van mei vorig jaar.
551 stemmen is deze partij er sindsdien op vooruit gegaan.
Opvallend is eveneens het relatieve succes dat de WD in
de Leidse binnenstad heeft behaald: de VVD won vooral
in de binnenstad-zuid, de Pieterswijk.
De hele binnenstad heeft de PSP gisteren rijkelijk voorzien
van stemmen. In alle zeven stembureaus kreeg de PSP meer
stemmen dan vorig jaar met de landelijke verkiezingen het
geval was. De andere partijen lopen wat achteruit als die
tien procent van de thuisblijvers van de uitslagen van mei
worden afgetrokken. In het gedeelte van het Levendaal en
de Plantage gingen de communisten erop vooruit.
In het Morskwartier hebben de uitslagen voor weinig specta
culaire veranderingen gezorgd.
Het CDA is nagenoeg constant gebleven in de Mors, terwijl
de PvdA in deze wijk met 600 stemmen terugliep.
Gezien de enorme winst die de PvdA in de Kooi heeft
opgestreken is het toch nog opmerkelijk, dat sommige straten
in de Indische buurt het CDA met forse sprongen omhoog
hebben laten gaan. Bij stembureau 24 ging het CDA er bijna
300 stemmen op vooruit. Het kiezerskorps is hier in de loop
der tijd wel drastisch gewijzigd doordat een heleboel gezin
nen uit deze buurt verkast zijn in verband met renovatie-acti
viteiten m hun straten. De op de PSP uitgebrachte stemmen
zijn absoluut gestegen in de Kooi. Een verdubbeling in
sommige buurten van het stemmental behoort dan ook niet
tot de uizonderingen. De WD blijkt in het grote kiesdistrict
in verhouding weinig aanhangers onder de bevolking te
tellen. Toch is het ook weer in de Indische buurt frappant,
dat zelfs de liberalen van 29 naar 212 stemmen zijn opge
klommen, terwijl de PvdA een verlies leed van ongeveer 170
stemmen.
D'66 zit in het Bos en Gasthuisdistrict
redelijk gebeiteld: er is nauwelijks een achteruitgang te
bespeuren met mei '77. De PSP is hier weer vooruitgespron
gen en hetzelfde kan voor wat sommige stembureaus betreft
worden gezegd voor de PPR. De VVD lijkt hier de grote
verliezer te zijn.
Traditioneel goed deed het CDA het gisteren in het Rooden-
burgersdistrict. Het stembureau aan de Lorentzkade haalde
als vanouds weer het hoogste aantal CDA stemmers met 468
tegenover de WD 262 en de PvdA 296 stemmen. De christen
democraten weten zich in de stembureaus 28 tot en met 38
verzekerd van een vrij stabiele aanhang. Zoals blijkt uit de
relatief geringe teruggang in de Burgemeester- en Professo-
renwijk. In een enkel bureau scoorde het CDA zelfs nog
een hoger absoluut stemmenaantal dan bij de laatste Tweedfe
Kamerverkiezingen. De PvdA verloor in het Roodenburger-
district verhoudingsgewijs wat meer stemmen als gevolg van
de geringere opkomst
In de omgeving van de Boerhaavelaan en de Leidse hout
neemt de WD nog steeds een leidende positie in. De
liberalen verloren weliswaar een kleine 150 stemmen in de
stembureaus 15 en 16 maar hebben hier nog steeds de meeste
aanhang. Het CDA is een goede tweede gevolgd door de
PvdA die iets meer kiezers moest afstaan dan het CDA. D'66
is in het Boerhaavedistrict sterk vertegenwoordigd met bijna
300 kiezers, een stabiel resultaat vergeleken met de laatste
kamerverkiezingen.
In de Merenwijk ging de strijd opnieuw in hoofdzaak tussen
de PvdA en de WD. Afwisselend moesten deze partijen een
absolute stemmen aantallen inleveren en zagen zij hun
aanhang ondanks de teruggelopen opkomst nummeriek toch
redelijk op peil blijven. De Rozen, Bloemen en Plaatsen
toonden opnieuw een overwegend liberaal kiezerscorps: de
WD steeg hier en kwam in dit district met 489 kiezers als
grootste partij uit de bus. Stembureau 52 (Broekplein 7)
meldde daarentegen weer een sterke stijging voor de PvdA
(van 284 naar 364 stemmen). In deze stembureaus wist de
PPR zich redelijk op het peil van 1977 te handhaven terwijl
de PSP in de Merenwijk een wat minder duidelijk herstel
doormaakt dan bijvoorbeeld in de binnenstad het geval was.
