URNHU6UIT
millimeter heeft attentiewaar de
Goede beroepskleding
onderdeel van welzijn
Beraad i n Amsterdamse
Dominicusgemeente
over crisis
in pastoresteam
ENGELSE THEOLOOG HASTINGS:
PRIESTER VRIJ OM TETROUWEN'
VAN ALLE MARKTEN THUIS
Hyacinth lijkt
zo eenvoudig
HT z/M
KORTE METTEN
Actie pater Koopman
leidt tot protest
bij kardinaal
BINNENLAND/
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 30 MAART 1978 PAGINA 11
In Nederland wordt door
1.750.000 mensen beroepskle
ding gedragen. Een losse
greep: verpleegsters, automon
teurs, pottenbakkers, chirur
gen, kraandrijvers, apotheker
sassistenten en hun baas, win
keiiers die hun delicatessen
zaak een imago willen geven
door bijvoorbeeld het hele per
soneel een bruin/oranje schort
voor te binden, leerlingen van
de huishoudschool... Deze be
roepskleding, vroeger bedrijfs
kleding genoemd, waarbij je
dacht aan de stofjas van de
boekhouder uit het verhaal
van Dickens, is een facet van
de samenleving, dat een socia
le functie heeft gekregen. Wie
het kloffie draagt, wil er goed
mee voor de dag komen en er
zich - bij sommige beroepen -
veilig in voelen. Geen arts
stopt zijn stethoscoop graag in
een smoezelig witte jaszak en
geen machinebankwerker
voelt zich safe in de buurt van
de grijpvingers van een dage
lijks te bedienen machine,
wanneer zijn overal scheuren
vertoont. Door beschadiging
van zijn werkkleding kan hij
prooi zijn van vliegwielen of
niet altijd voor 100% beveilig
de machinerieën.
Hier komen raakvlakken met
werkgevers- en werknemers
organisaties, die in het geval
van de elegantere „image"kle-
ding (schoonheidsspecialisten,
demons tratri ces), welke parti
culier wordt aangeschaft dan
wel grootschalig bij een Lin-
nenverhuurmij door de werk
gever gehuurd, minder aan de
orde komen. Voor alle be
roepskleding echter geldt: ze
moet helder, goed gerepareerd
en daardoor representatief
zijn voor de drager, milieu
vriendelijk worden behandeld
en geen risico's door slijtage
met zich meebrengen in be
drijven waar verborgen risi
co's aanwezig zija In juni 1977
werd door het toenmalige ka
binet bij de 2e Kamer een Wet
Arbeidsomstandigheden inge
diend met betrekking tot ge
zondheid, veiligheid en welzijn
van de mens op de „werk
plaats".
Voor 12 april
Minister Boers ma stond sym
pathiek tegenover het wetsont
werp, dat echter in het slop is
geraakt door de kabinetswis
seling. De huidige minister
van sociale zaken, de heer Al-
beda is niet minder geïnteres
seerd dan zijn voorganger,
maar dient van de Kamer ant
woord te krijgen op het indie
nen van een aantal artikelen
in genoemd ontwerp. En wel
vóór 12 april! Dan moet het
huiswerk door de Kamer zijn
afgemaakt! In afwachting van
de beslissingen die genomen
worden is thans te Tilburg,
alvast officieel gevestigd de
„Stichting Doelmatige Be
roepskleding", waarin verte
genwoordigers van Textiel-
Confectie en wasserijindustrie
elkaar hebben gevonden met(
het doel deskundig voorlich
ting te geven over aanschaf,
onderhoud en toepassing van
beroepskleding. Overheid
(waarvan zij gesprekspartner
wil zijn), werkgevers en werk
nemers kunnen er aankloppen
om voorlichting omtrent mate
rialen, verzorging, zindelijk
heid, maar ook de huisvrouw
door het hele land kan er te
recht. Een samenwerking dus
over concrete zaken in relatie
tot het welzijn van werknemer
en werkgever, in eerder ge
noemde Wet aangedragen. To
taal moeten wekelijks twee
miljoen stuks beroepskleding
door de molen, met andere
woorden gereinigd en onder
houden worden. Slechts 25%
hiervan krijgt professionele
behandeling. Anderhalf mil
joen stuks beroepskleding
wordt thuis door moeder de
vrouw in de tobbe flees was
machine) gestopt, waarvan
overigens niets dan goeds.
Maar men kan van haar niet
verwachten dat ze een overal
met smeer, olie of chemica-
liën-resten wekelijks puntgaaf
aan haar man teruggeeft, die
mogelijk graafwerk doet of als
wetenschappelijk medewerker
op een lab met bacteriën zit
te spelen. Voor beide beroepen
(greep uit vele...) hoezeer ui
teenliggend, is hygiënische be
handeling en veiligheid van de
tijdens de werkzaamheden ge
dragen kleding, een eerste ver
eiste.
Slijtage
De doelmatigheid van be
roepskleding wordt in grote
lijnen bepaald door bescher
mende werking. Dus geen po
lyester overal repareren met
katoenen garen, dat in de was
machine aan slijtage onderhe
vig is (zodat plotseling tijdens
het werk scheuren kunnen
ontstaan), draagcomfort en in
bepaalde gevallen ontsmetting.
Of het industriële ondernemin
gen betreft, dienstverlenende
bedrijven, ziekenhuizen of het
knappe meisje in de parfume
riezaak, de chauffeur van de
bus of die van de staatssecre
taris (uniformen vallen ook
Grootscheepse en profes
sionele aanpak vereist
voor behandeling kwets
bare beroepskleding.
onder „beroepskleding"), de
kleren die de betrokken werk
nemers dragen, hebben speci
fieke eisen. De Stichting, die
heden van start ging, werkt
samen met het Institutt voor
Reinigingstechnieken TNO te
Delft, onder welks auspiciën
ze opereert. De Stichting pleit
voor een wettelijke regeling
met betrekking tot beroepskle
ding (zoals deze reeds in Bel
gië en Engeland functioneert)
en wijst erop dat door profes
sionele verzorging 2000 nieuwe
arbeidsplaatsen in wasserijen
ontstaan. Volgens TNO zou er
dan 62% water, 86% zuurstof
en 87% fosfaten minder wor
den verbruikt omdat de reini
ging op brede basis wordt ver
richt. Een consulente, Me
vrouw K. Parche zal zich met
voorlichting aan betrokkenen
(ook huisvrouwen) bezighou
den met betrekking tot mate
riaalkeuze, slijtage en andere
wetenswaardige zaken. De
voorzitter van het Stichtings
bestuur, de heer G. L. Croo
nen: „in de naaste toekomst
zal de Stichting er zeker toe
overgaan om ten overvloede
een keurmerk als waarborg te
voeren voor diegenen met be
roepskleding, die specifieke
aandacht verlangt.
•Trouwen is toch al een
dure business en dan
komen er nog de niet
geringe kosten van het
kaartjes drukken bij...
In Atelier „De Schape-
kop" in Veere is niet
alleen schapewol, eike
houten jflanken-kaas-
kasten en dergelijke in
de „natuursector" te
koop, maar op bestelling
leverbaar zijn ook (dub
bele) trouwkaarten met
toepasselijk knipwerk
van de silhouetkunste
naar W. Th. Lever,
wiens werk hangt in het
Museum van Knipkunst
te Westerbork (Gr.). Op
de witte kant van de
kaart kunnen Jan Dub
beldam en Mieke Tiere
lier met zwarte pen
schrijven dat ze gaan
huwen (zie links). Hon
derd kaarten met enve
loppe 40,-.
•Heel wat anders: in
Den Haag werden er in
1977 alleen al 4,820 fiet
sen gestolen, waarvan er
906 werden achterhaald.
Goede beveiliging dus
noodzakelijk. Geheel
nieuw onbreekbaar
fietsslot „Assa" van ge
hard staal, dat zelfs een
moker weerstaat (zie fo
to) voor 24.50 (alle er
kende rijwielhande
laars).
•Om van top tot teen
bruin te worden: een
„zonnedivan" waarvan
de „matras" bestaat uit
buizen, die Ultra-Violet
te stralen A uitzenden
en de gevaarlijke stralen
B hebben uitgezeefd.
Wie wil kan er drie da
gen op liggen zonder te
verbranden, maar is wel
gebronsd! Dure grap:
2995,-.
Tekst: Tiny Francis
De hyacinth is een bolgewas, aldus beschreven door Wim Ouds-
hoom in zijn boekje „126 bollen en knollen in kleur": „Een bol
bestaat uit een korte stengel (de bolschijf of bolbodem en uit dikke,
vlezige bladeren - de bolrokken of bolschubben -). Een bol is dus
eigenlijk een stengel met bladeren. Op de top van de bolschijf
bevindt zich een eindknop die uitgroeit tot een plant boven de
grond.
De bol wordt leeggezogen jen behoeve van de uit de plant
voortkomende bladeren en bloemen. Bij de tulp is de bol in één
groeiseizoen verbruikt. De bol van de hyacinth blijft meerdere
jaren bestaan. Niet de hele bol wordt „opgegeten", aldus Ouds-
hoom,, ,/naar alleen de buitenste rokken of schubben worden
leeggezogen, terwijl er van binnenuit steeds nieuwe bijkomen". De
hyacinth, die zo verrukkelijk geurt is er in vele, vele tinten. De
oorspronkelijke hyacinthus hybride (wit) ontstond al eeuwen gele
den, terwijl de Hyacinthus oriëntalis, gevonden in de omgeving
van Bagdag al omstreeks 1560 als bol naar West-Europa is gereisd.
De in het wild voorkomende soort heeft maar 6-12 bloemetjes of
nageltjes per tros. Apart zijn gele hyacinthen, die maar weinig
gekweekt worden, trouwens echt geel zien ze niet, meer écru zouden
we in modeterm zeggen.
De „Jan Bos" is een veel voorkomende rode hyacinth, die echter
niet zo kleurvast is. Bovendien komen er soms groene nagels in
de top voor, wat niet door de kwekers wordt gewaardeerd. De
groep paarse hyacinthen is belangrijk omdat ze leuk is te combine
ren, hoewel de kweker ze qua produkt van minder betekenis acht
dan de blauwe hyacinth (donker-midden-blauw en lichtblauw).
(Middenblauw lijkt in kleur op Delfts blauw.) Tot de beste in deze
groep behoren Marie" en ,JBlue Jacket": Roze hyacinthen zijn
romantisch; er zijn uitstekende soorten in deze groep, bijvoorbeeld
de Marconi" (donkerrose) en „Pink Lady". Gevuldbloemige hya
cinthen kan maar een enkele kweker leveren. Het is misschien
wel leuk om te weten dat er in de 18e eeuw f J00,- tot 600,-
per stuk voor deze bloemen werd besteed, een prijs alleen voor
de „happy few". Tegenwoordig kan geen voorjaar het zonder
hyacinthen in de tuin of van de bol gesneden bloemen in de kamer
doen. Zet ze stevig in een vaas, want ze klappen eerder om als
ze onderling geen verband houden. Gelukkig helpt het blad een
beetje bij het schikken.
VAS
OORT
ERPLA
In de Dominicus-gemeente in Amsterdam be
raadt zich op het ogenblik een vijftiental
werkgroepen over de toekomst van deze ge
meente, die elke zondag honderden belangstel
lenden uit Amsterdam zelf en uit vele plaatsen
in West - en Midden-Nederland trekt.
Aanleiding tot dit beraad is het conflict, dat
is ontstaan binnen het vier man tellende team
van pastores, met name tussen de teamleider
pater Nico Versluis en de pastores Henk Hille-
naar. Jan Nieuwenhuis en Pieter van der Ven.
Dit conflict, dat meer een kwestie is van samen
werking van personen dan van theologische
onenigheid, is voor Nico Versluis aanleiding
geweest zijn ontslag aan te bieden.
Dit ontslag is overigens nog niet aanvaard. Nico
Versluis heeft in plaats daarvan een studiever
lof gekregen van zes maanden. Ondertussen is
het de bedoeling van de werkgroepen om uit
te maken of de Dominicus-gemeente haar tot
dusver gevoerd beleid zal voortzetten of dat zij
meer het karakter zal krijgen van een gemeente
met eigen verantwoordelijkheid.
Het is de bedoeling dat de werkgroepen de
resultaten van hun overleg in mei inbrengen
en voorstellen zullen doen voor eventuele reor
ganisatie van het team van pastores. Ondertus
sen heeft Nico Versluis zich wel teruggetrokken
uit het teamoverleg der pastores.
Het blad „De Stad In" van de r.k. city-kerk
van Amsterdam besteedt uitvoerig aandacht
aan de ontwikkelingen binnen de Dominicus-
gemeente. De redactie meent dat er fouten zijn
gemaakt, toen in 1976 de opvolging van pater
Wim Tepe, (degene, die de Dominicus-gemeente
heeft opgebouwd.) werd geregeld. De redactie
spreekt van een regeling „met niet de nodige
zorgvuldigheid". Het blad is van mening, dat
dit de eigenlijke reden is, waarom Nico Versluis
„de mist is ingegaan".
„De stad in" is ook van mening, dat het binnen
het team ontbroken heeft aan goede communi
catie en dat er binnen het team te weinig
gedaan is om de dichtgeslibde kanalen weer
open te krijgen. Het blad betreurt dit, zowel
voor Nico Versluis als voor de Dominicus-ge
meente als geheel.
Het blad noemt de Dominicus-gemeente „een
vitaal stuk kerk in de Amsterdamse binnen
stad". Het zou doodjammer zijn, aldus het blad,
wanneer deze gemeente op korter of langer
termijn uit elkaar zou vallen. „De Stad In" sluit
zich aan bij de wens van de teampastores
Nieuwenhuis, Van der Ven en Hillenaar, dat
„de gemeente de veerkracht zal hebben om
door deze crisis heen te leven en als gemeente
te slagen waar wij (pastores) als team hebben
gefaald".
De bekende Engelse theoloog, Adrian
Hastings heeft medegedeeld, dat hij
voornemens is zich van de kerkelijke
celibaatswetgeving voor priesters en
religieuzen niets aan te trekken. „Na
veel nadenken en gebed ben ik tot de
oeslissing gekomen, dat ik als kath
oliek priester vrij ben om te trouwen",
schrijft hij in het blad „New Black-
friars".
Pater Hastings heeft overigens voorlo
pig geen plannen om in het huwelijk
te treden. Hij is ook geen tegenstander
van het ongehuwd blijven om gods
dienstige motieven. Hij schrijft daar
zelfs zeer grote waarde aan te hechten,
maar hij verklaart zich beslist te verzet
ten tegen de verplichte koppeling van
celibaat en priesterwijding.
Adrian Hastings is hoogleraar in de
theologie aan de universiteit van Aber
deen m Engeland. Hij heeft lang in
Afrika gewerkt. Grote bekendheid
kreeg hij indertijd door de publikatie
van een gedetailleerd rapport over de
massamoord door Portugezen in Wi-
riyamu (Mozambique).
Vorig jaar werd Hastings verboden om
in het openbaar de mis op te dragen,
omdat hij had gepleit voor geïntegreerd
onderwijs in Noord-Ierland en had ge
weigerd voor te gaan in de eucharistie.
wanneer bij het communiceren van de
gelovigen niet tevens de kelk kon rond
gaan. Dit jaar pleitte hij in de r.k.
kathedraal van Westminster voor we
derzijdse erkenning van het prieste
rambt in de Anglikaanse en de rk kerk
en 'voor intercommunie.
Hastings wijst er in zijn artikel op, dat
het celibaat de priester veel handiger
te hanteren maakt voor degenen, aan
wie hij gehoorzaamheid heeft beloofd.
Een huwelijk maakt een priester veel
honkvaster, aldus Hastings, die verder
als zijn mening geeft, dat het clericalis-
me „het celibaat boven de ambtsbedie
ning plaatst" en daardoor de kerk
wurgt. Er is volgens hem geen zinnig
theologisch argument te vinden om het
celibaat algemeen verplicht te stellen.
Uiteindelijk is de celibaatswetgeving
aldus Hastings de uitdrukking van
een Zuideuropees clericalisme en van
de macht van de kerk over mannen en
vrouwen, van geestelijkheid over leken,
van Rome over alles.
In de celibaatswetgeving gaat het meer
om macht dan om iets anders, aldus
Hastings, die de Romeinse centralisatie
er verantwoordelijk voor stelt, dat het
celibaat zo absoluut wordt gehandhaafd
als op het ogenblik het geval is.
Het episcopaat van Kenia viert zondag 9 april de vijfentwintig
ste verjaardag van de oprichting van de hiërarchie met een
plechtige concelebratie in de kathedraal te Nairobi. Een kwart
eeuw geleden waren er drie bisdommen. Tegenwoordig telt
Kenia veertien bisdommen, waarvan er acht zijn toevertrouwd
aan Keniase bisschoppen. Bijna achttien procent van de bevol
king is katholiek.
De twee vrouwelijke religieuzen van Franse afkomst, Alice
Domon en Leonie Duquet, die begin december werden ontvoerd
in Buenos Aires, Argentinië, zijn vermoord. Dit zegt het „collec
tief voor de boycot van de organisatie door Argentinië van het
wereldkampioenschap voetballen", de COBA, die zich beroept
op „Zweedse bronnen". Volgens deze zijn de lijken van de twee
religieuzen geïdentificeerd, tussen anderen gedeponeerd, op de
stranden bij Bahia Blanca in het zuiden van Argentinië. De
identificatie zou al eind januari zijn verricht door een militair
met een hoge rang, die op zijn beurt een groep vrouwen ervan
op de hoogte stelde, die met de religieuzen samenwerkten. De
twee zusters waren actief in de beweging voor de mensenrech
ten.
De actiegroep Man-Vrouw-
Maatschappij (MVM), heeft in
een brief aan kardinaal Wille-
brands haar verontwaardi
ging uitgesproken over de
jongste anti-abortusactie van
pater Koopman.
Zij vraagt zich af hoe het „fa
natisme" van de groep-Koop-
man valt te rijmen met het
„bodemloze arsenaal van lief
de, dat de r.k. kerk preten
deert te willen zijn". MVM
vraagt de voorzitter van de*
Nederlandse bisschoppencon
ferentie „ook deze zoon van de
kerk Gods tót de orde te roe
pen en hem erop te wijzen dat
geen enkele motivatie ooit het
recht geeft tot a-sociaal en in
humaan gedrag".
Op 22 maart bezetten zoals
gemeld enkele tientallen mede
standers van pater Koopman
de abortusklinieken in Utrecht
en Bergen op Zoom. In Bergen
op Zoom richtten de demon
stranten vernielingen aan en
drongen de behandelkamer
binnen terwijl de arts P. Hou-
dijk met een ingreep bezig
was. De demonstranten moes
ten door de politie worden ver
wijderd.
De actiegroep MVM noemt een
dergelijke actie daadwerkelij
ke terreur. Dit naast de geeste
lijke terreur van de gebruike
lijke „smakeloze, seksistische
kleuren-folders inzake abor-
tus-provocatus met vervalst
fotomateriaal en met uit hun
verband gelichte citaten - pro
ducten van de geest van pater
Koopman", die „beogen vrou
wen te „bewerken" en mannen
buiten schot laten, alsof de
verwekker van de vrucht niet
even verantwoordelijk zou
zijn," aldus MVM
