PvdA wil Kamer
desnoods van paas-
reces terugroepen
Campagnes Statenverkiezingen
langzaam maar zeker op gang
Bewindslieden moeten vermogen
in beheer overdragen
Basisgroepen besluiten tot landelijke raad
binnenland
Rekenkamer moet
belastingopgaven
politici controleren
2 Sn
850
LEIDSE COURANT/.
MAANDAG 13 MAART 1978 PAGINA 5
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Langzaam maar zeker
komen in de elf provincies de campag
nes voor de verkiezingen van de Staten
op gang- Op woensdag 29 maart worden
immers alle kiesgerechtigde Nederlan
ders in het stemlokaal verwacht om de
leden van hun provinciaal bestuur aan
te wijzen.
De belangstelling voor de statenverkie
zingen is welhaast per traditie klei
ner dan die voor de verkiezingen van de
Tweede Kamer en de gemeenteraden.
Dat houdt ongetwijfeld verband met de
aanzienlijk geringere bekendheid die het
werk van het provinciaal bestuur geniet.
En dat is weer te verklaren uit het feit
dat de discussies in de provinciale staten
vele jaren lang veel minder politiek ge
prononceerd waren dan die in Kamer(s)
en gemeenteraden.
In de werkzaamheden van de provincie
en de aard van de discussies in de Staten
is in de afgelopen tien jaar veel veran
derd. Het aantal taken van de provincie
is hand over hand toegenomen; was het
vroeger zo dat de Staten in het algemeen
slechts tweemaal per jaar bijeenkwamen
om grotendeels tamelijk technische dis
cussies te houden, nu is het zo dat er
vrijwel elke maand statenvergaderingen
gehouden worden, veelal met ook poli
tiek interessante debatten.
Men mag vandaag de dag de bevoegdhe
den van de provinciale besturen niet
onderschatten. De provincie heeft zeer
belangrijke taken op gebieden als ruimte
lijke ordening (vaststelling streekplan
nen, beoordeling gemeentelijke bestem
mingsplannen, contacten met de rijks
overheid), milieubeheer, waterstaat (we
genaanleg, veren, beheer van vaarwegen)
en landbouw. Ook wat betreft het toe
zicht op gemeentebesturen en waterstaat
is de betekenis van de provincie groot.
Steeds meer is de provincie zich in de
laatste jaren gaan bezighouden met
maatschappelijke aangelegenheden en
volksgezondheid, onderwijs en werkgele
genheid. Het is de bedoeling dat de in
vloed van de provinciale besturen op het
sociaal-economisch beleid in de komende
tijd veel groter wordt; enkele weken gele
den werd daarop met nadruk gewezen in
een openbare commissievergadering van
de Tweede Kamer over het regionaal-eco
nomisch beleid.
De toeneming van de betekenis van het
werk van het provinciaal bestuur heeft
ook haar weerslag op het karakter van
de discussies in de Staten. Wie regelmatig
dé vergaderingen van de Staten bijwoont
heeft kunnen opmerken dat de debatten
veel minder technisch geworden zijn en
de politieke verschillen aanzienlijk meer
naar buiten komen, wat de aantrekkelijk
heid van de discussies in de Staten uite
raard heeft vergroot.
De versterking van het politieke element
in het statenwerk is in 1974, na de staten
verkiezingen, ook gebleken tijdens de
besprekingen over de vorming van de
colleges van Gedeputeerde Staten (GS).
In vrijwel alle provincies werd toen hard
gewerkt aan een beleidsplan voor de
komende vier jaren. Aangenomen mag
worden dat na 29 maart in alle provincie
huizen hard aan een provinciaal beleids
plan gewerkt zal worden en dat in meni
ge provincie felle politieke discussies tus
sen de voorzitters van de nieuwe fracties
zullen plaatsvinden.
Een interessant element is ook dat de
leden van provinciale staten de Eerste
Kamer kiezen. Als er deze keer grote
wijzigingen in de samenstelling van de
Staten optreden zullen de politieke ver
houdingen in de Senaat in 1980 (als de
helft van de Eerste Kamer gekozen moet
worden) aanzienlijk kunnen veranderen,
wat ook voor de coalitie CDA-.WD (als
die in 1980 nog in stand gebleven is) van
betekenis is. Zoals bekend beschikt deze
coalitie ook in de Eerste Kamer over een
slechts geringe meerderheid (39 van de
75 zetels). De hier geschetste ontwikke
ling vergroot vanzelfsprekend het belang
van de statenverkiezingen van 29 maart
In de provinciehuizen en de partijen die
aan de statenverkiezingen deelnemen
wordt in deze weken hard gewerkt aan
het verschaffen van informatie over de
zaken die in de betrokken provincie aan
de orde komen. Met name in de provin
cies die met geldzorgen kampen zal het
stellen van prioriteiten voor de komende
jaren veel aandacht vragen.
Een vraag is nog hoelang de provincies
in hun huidige gedaante zullen blijven
bestaan. Zoals bekend bestaan er uitge
werkte plannen om tot een reorganisatie
van het binnenlands bestuur te komen.
Oud-minister De Gaay Fortman dacht-
aan de vorming van 24 provincies-nieu-
we-stijl met nog veel meer taken en
bevoegdheden dan nu het geval is. Gezien
de stand van zaken van dit moment is
niet te verwachten dat de statenverkiezin
gen van 29 maart de laatste zullen zijn
voor de huidige elf provincies; het zal wel
ergens in de jaren tachtig worden voor
de reorganisatie van het binnenlands be
stuur tot stand gekomen zal zijn.
In Den Haag wordt aangenomen dat
minister Wiegel het voorstel van zijn
voorganger om het aantal provincies tot
24 op te voeren zal wijzigen; hij heeft al
gezegd aan een kleiner aantal te denken.
De Utrechtse commissaris der Koningin
mr. Verdam sprak dezer dagen de ver
wachting uit dat het aantal nieuwe pro
vincies niet boven de twintig komt. Voor
Utrecht zou dat volgens hem kunnen
inhouden dat deze provincie goeddeels
intact blijft.
Al met al kan wel aangenomen worden
dat de huidige elf provincies de komende
vier jaren nog „gewoon" zullen functione
ren.
Nationaal
maal worden ze duidelijk gezien als een
graadmeter voor de landelijke politieke
verhoudingen. Zowel de regeringspartij
en als de oppositie zijn bijzonder beni-
wuwd naar de reactie van de kiezers op
de roerige gebeurtenissen van 1977, voor
al de kabinetsformatie. Niet voor niets
gaan tientallen landelijke politici in deze
weken het land door om op verkiezings
vergaderingen te spreken.
Er is volgens recente prognoses een kans
dat het CDA een deel van zijn geringe
achterstand op de PvdA zal inhalen; in
politiek Den Haag wordt een nek-aan-
nek-race tussen PvdA en CDA verwacht.
Het is van politiek zeer groot belang
welke van beide groeperingen op 29
maart als grootste uit de bus zal komen.
De WD kijkt eveneens met spanning
naar de stembusuitslag, mede in het licht
van de veranderde positie van de WD,
die van oppositiegroepering regerings
partij werd.
In politiek Den Haag wordt verwacht dat
de PvdA zich in vergelijking met 1977
ongeveer zal havenhaven, het CDA een
(geringe) winst boekt en de WD onge
veer gelijk blijft Vergeleken met de sta
tenverkiezingen van 1974 zal vooral de
WD een fikse winst in statenzetels beha
len. Zeer florissant ziet het er ook uit
voor D'66, dat in 1974 slechts twee staten
zetels verwierf (de partij was toen bijna
dood), maar nu een veelvoud daarvan zal
behalen. Niet onmogelijk is dat D'66 een
nog beter resultaat zal behalen dan vorig
jaar.
Voor een aantal kleine partijen ziet de
prognose voor 29 maart er somber uit,
vooral voor de PPR, de PSP en de
Boerenpartij (die concurrentie krijgt van
de Conservatieve Volkspartij, die gedeel
telijk uit oud-Boeren bestaat).
De campagne voor de statenverkiezingen
heeft, landelijk gezien, nog een rustig
karakter, maar daarin zal de komende
weken wel enige verandering komen!
E. J. MATHIES
Compliment
Zangeres Conny van den Bosch kreeg van de Franse zanger Charles
Aznavour complimenten voor haar optreden in het Gouden Stemmen
Gala '78 dat morgen op de televisie wordt uitgezonden. Conny van den
Bosch zingt daarin uit het repertoire van wijlen Edith Piaf.
HILVERSUM (ANP) - De
Leidse hoogleraar Victor Hal-
berstadt vindt dat de Algemene
Rekenkamer toezicht moet
gaan uitoefenen op de belas-
tingopgaven van politieke
ambtsdragers. De rekenkamer
zal die opgaven moeten toetsen
aan een gedragscode voor fi
nanciële handelingen die door
de politici zelf dient te worden
opgesteld.
„Ik voel mij als staatsburger
grotelijks belazerd door de hou
ding van politici zoals die is
gebleken uit de koopsompolis
affaire en de zaak-Lubbers. Het
is onbegrijpelijk dat in 1978 in
dit land, dat pretendeert een
volwaardige parlementaire de
mocratie te zijn, dit soort zaken
zo achterlijk gereld zijn. De po
litici van zowel links als rechts
moeten zich diep schamen", al
dus Halberstadt zaterdae in het
LEIDSE HOOGLERAAR:
VARA-radioprogramma" In de van de Raad van State, de Hoge
Rooie Haan. Raad, van Eerste en Tweede
Een gedragscode is volgens de Kamer, van belangrijke advie-
hoogleraar Openbare Financiën sorganen van de overheid en de
binnen een week op te stellen, ministers en staatssecretarissen)
Alle financiële handelingen van dienen erin aan formele regels
politieke ambtsdragers (leden te worden gebonden.
DAF-werknemers
veroordelen
staking België
EINDHOVEN (ANP) Enkele
honderden werknemers van
DAF-trucks BV hebben de afge
lopen week hun handtekening
[oet onder een petitie waarin
destaking bij de DAF-vestiging
in Oevel (België) wordt veroor
deeld.
De petitie is aangeboden aan
een vakbondsbestuurder. „De
oorzaak van de onrust in Oevel
moet liggen bij de industriebon
den. Een uur korter werken zul
len ze in Oevel, evenals in Eind
hoven best leuk vinden, maar
moet je daarom het voortbe
staan van het bedrijf en daar
mee de eigen werkgelegenheid
op de tocht zetten? De gedachte
alleen maakt de mensen in
Eindhoven woest. Dit kan geen
initiatief van het personeel al
leen zijn", zo zeggen de DAF-
werknemers uit Eindhoven. Zij
veroordelen eveneens de indus
triebonden NW en NKV die
zich solidair hebben verklaard
met de stakers in Oevel. Zij
overwegen hun lidmaatschap op
"WERF VAN DER VEER
POLYMARfM
HIS WA
Een grote stroom bezoekers heeft het afgelopen weekeinde de HISWA-
tentoonstelling in de Amsterdamse RAI bezocht. Vijftigduizend mensen
namen tot nu toe een kijkje op deze watersporttentoonstelling.
LUBBERS GEEFT VONDELING GELIJK:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „Uit het gebeurde trek ik
de les dat bewindslieden zichzelf waar
schijnlijk alleen nog in hun goede naam
kunnen beschermen als zij alle vermogens
bestanddelen in beheer overdragen en zo
weten te bereiken dat zij gedurende de
uitoefening van hun functie nooit krachtens
bandtekening enige zakelijke verantwoor
delijkheid voor de aanwending van het
vermogen hoeven te dragen".
Dit schrijft oud-minister Lubbers in een
„weerwoord" in NRC-Handelsblad van za
terdag naar aanleiding van een ingezonden
stuk van Tweede-Kamervoorzitter Vonde
ling een dag eerder. Vondeling deelde daarin
mee dat hij Lubbers in 1973 (toen deze
minister werd) o.m. geadviseerd heeft het
beheer van zijn hele vermogen volledig over
te dragen aan een notaris, een accountant
of een stichting met deskundige bestuursle
den en zich er niet mee te bemoeien zolang
Lubbers minister zou zijn. „Zo'n kleine in
greep geeft volledige bescherming aan ver
mogende ministers die zelfs iedere schijn
van machtsmisbruik willen vermijden en
zich bij voorbaat willen beschermen tegen
de geldzuchtige duivel in ons" aldus Vonde-
Jongen overleden
aan overdosis
heroïne
Rotterdam ianpi Een 16-
Arige Rotterdamse jongen is
vrijdagmiddag dood aangetrof
fen op een toilet op de tweede
verdieping van het Rotterdam
se Groothandelsgebouw. Vol
gens de politie is hij overleden
aan het gebruik van een over
dosis heroïne.
Naast hem lagen onder andere
een lepel, een stuk zilverpapier
een injectiespuit, de gebrui
kelijke attributen van een heroï-
neverslaafde.
ling. Lubbers schrijft nu dat Vondeling ge
lijk had.
Lubbers geeft in hetzelfde weerwoord een
uiteenzetting over de beweegredenen van
hem en zijn broers om af te zien van
investeringsaftrek „die toch legaal verkre
gen was en zonder enige oneigenlijke toepas
sing van belastingwetgeving".
Lubbers: „Als geld gestoken wordt in onroe-r
rend goed zijn er fiscaal twee wijzen van
benadering, de zogenaamde „zakelijke" en
de „niet-zakelijke". In het eerste geval wordt
investeringsaftrek genoten maar wordt bij
verkoop te realiseren winst belast. In het
tweede geval wordt geen investeringsaftrek
genoten maar is winst bij verkoop volledig
belastingvrij.
Wij kennen in Nederland, ten onrechte, nu
eenmaal nog geen vermogensaanwasbelas-
ting. Wat uit fiscaal oogpunt gunstiger is
wordt uitgemaakt door de hoogte van de
investeringsaftrek enerzijds en de inschat
ting van de via inflatie te verwachten waar
destijging anderzijds. In de praktijk bestaat
zowel de ene als de andere vorm. Zo men
in ons belastingstelsel al vraagtekens zet kan
men dat zeker zo sterk doen bij het feit van
de belastingvrije vermogensgroei als bij het
effect van de investeringsaftrek, en straks
van de Wet op de investeringsrekening".
„Toen ik mij akkoord verklaarde, eind 1974,
dat ook voor mijn risico geld geïnvesteerd
werd in onroerend goed, zag ik dan ook
geen reden op fiscaal-morele gronden een
duidelijke voorkeur uit te spreken".
„Daarnaast stelde ik wel als voorwaarde dat
ik, evenmin als met het risicodragend bezit
in het bedrijf Hollandia, macht noch verant
woordelijkheid, dus enige beheer, zou moe
ten kunnen uitoefenen. Feitelijk was aan die
voorwaarde voldaan zodra ik niet-beherend
vénnoot was. Ook voor een niet-beherend
vennoot geldt echter dat hij in fiscale zin
„bedrijfsmatig" onroerend goed heeft. Wel
nu, waar in het maatschappelijk verkeer en
in de publieke beoordeling deze begrippen
kennelijk niet goed te onderscheiden zijn
had ik ook geen niet-beherend vennoot moe
ten en kunnen zijn. De nu ontstane verwar
ring bewijst dat ik indertijd onzorgvuldig
heb gehandeld. Daarom ook was er eigenlijk
indertijd geen keus en was alleen de vorm
van zg. privé-belegging mogelijk. Welnu, tot
die situatie te geraken, impliceert het afzien
van investeringsaftrek. Tot zover oud-mi-
nister Lubbers.
ONTWIKKELINGEN ROND UC-PROJECT
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De fractie van de Partij van de
Arbeid in de Tweede Kamer zal de Kamer van
paasreces laten terugroepen als de ontwikkelin
gen met betrekking tot het ultracentrifugeproject
daartoe aanleiding geven. Kamerlid Relus ter
Beek (PvdA) kondigde dit zaterdag aan in een
VARA-radio-uitzending. Het paasreces van de
Kamer begint donderdagavond en duurt tot 4
april.
Zoals gemeld nam het kabinet vrijdag nog geen
beslissing met betrekking tot de recente ontwikke
lingen bij Urenco (de gemeenschappelijke Neder-
lands-Brits-Westduitse onderneming) en de plan
nen voor levering van verrijkt uranium door Uren-
co aan Brazilië. Minister Van der Klaauw (Buiten
landse Zaken) had donderdag de Kamer toegezegd
dat hij, als het kabinet afgelopen vrijdag beslissin
gen zou nemen, de Kamer of de betrokken Kamer
commissies begin deze week zou informeren. Nu
het kabinet blijkens mededelingen van premier
Van Agt pas komende vrijdag tot conclusies kan
komen, kan de Kamer vóór haar paasreces geen
vergadering meer aan deze zaak wijden.
Ter Beek sprak van een „treurige ontwikkeling"
met betrekking tot het UC-project. Volgens hem
Dodelijk
ongeluk
Op de weg
langs de Bos
baan in het Am
sterdamse Bos
heeft een auto
mobilist in de
nacht van zater
dag op zondag
het leven verlo
ren, toen hij met
grote snelheid
zijn Jaguar te
gen een boom
te pletter reed.
stoffelijk
overschot van
de man moest
worden uitge
zaagd.
zal Nederland nu onafwendbaar moeten kiezen:
of deelneming en levering aan Brazilië op de
voorwaarden waarmee ook Groot-Brittannië en
West-Duitsland akkoord gaan, of Nederland zal
zich uit het project moeten terugtrekken. „Als niet
aan de in de motie-Houwelingen vertolkte extra
garanties voldaan kan worden, zal Nederland zich
terug moeten trekken", aldus Ter Beek.
Het PvdA-Kamerlid verwacht dat het kabinet vrij
dag een tussenweg zal proberen te vinden, in die
zin dat Nederland zal proberen vóór 1981 (het jaar
van de eerste levering van verrijkt uranium aan
Brazilië) een wereldwijde regeling met goede ga
ranties tegen misbruik tot stand te doen brengen.
Hij vindt dat niet haalbaar. „Die uitvlucht van het
kabinet geef ik geen enkele kans op succes", zei
Ter Beek, die de hoop uitsprak dat het CDA „zich"
niet met dit kluitje in het riet zal laten sturen".
Het PPR-Kamerlid dr. Leo Jansen heeft de rege
ring telegrafisch vragen gesteld naar aanleiding
van de uitspraak van de directeur van Uranit, de
Duitse partner in Urenco, dat Uranit in Gronau,
even over de Nederlandse grens, zelf een UC-fa-
briek wil laten bouwen. Volgens Jansen zou dat
in strijd zijn met het indertijd gesloten „verdrag
van Almelo".
PvdA in
geweer tegen
j Glimmerveen
AMSTERDAM (ANP) - Het da
gelijks bestuur van het gewest
Amsterdam van de Partij van
de Arbeid gaat bij de kiesraad
in beroep tegen de beslissing
van het centraal stembureau in
Amsterdam, een lijst-Glimmer-
veen toe te laten bij de gemeen
teraadsverkiezingen.
Het bestuur vindt het onaan
vaardbaar dat een kortgeleden
door de rechter verboden orga
nisatie, als de racistische Neder
landse Volksunie in de gelegen
heid gesteld zou worden onder
de naam van de als voorman
van de NVU bekendstaande
Glimmerveen aan de verkiezin
gen deel te nemen. Het bestuur
twijfelt er niet aan, dat de Am
sterdamse kiezers zo'n lijst geen
steun zouden geven, maar vindt
het onverdraaglijk dat een der
gelijke lijst van racisten op de
stembiljetten van de verkiezin
gen voor de Amsterdamse raad
zou komen onder welke naam
dan ook.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM In een over
volle Dominicuskerk te Am.
sterdam, waar basisgroepen en
kritische gemeenten uit heel
Nederland de gehele dag in een
ongedwongen sfeer congresseer
den, is zaterdag de „Basisbewe
ging van kritische groepen en
gemeenten in Nederland" opge
richt. Tevens werd besloten tot
instelling van een landelijke
raad, waarin een kleine veertig
vertegenwoordigers van groe
pen deel zullen hebben en die
tot het volgend congres in de
eerste helft van volgend jaar
het beleidsorgaan van de bewe
ging zal zijn.
De globale en voorlopige doel
stelling van dit hechter verband
na tien jaar voorbereiding is t
komen tot betere communicatie
en steunverlening onderling
het stimuleren van basisbewe
gingen waar deze nog niet zijn,
het onderhouden van internatio
naal contact en het scheppen
van een podium om landelijk
publiekelijk op allerlei zaken te
reageren.
De nieuwe landelijke raad zal
ook een organisatorisch en juri
disch model voor de beweging
moeten ontwerpen. Hij zal daar
bij rekening moeten houden met
enerzijds de huiver, ter vergade
ring uitgesproken, voor nieuwe
structuren en anderzijds met de
zeer uiteenlopende samenstel
ling in getal en aard van de
deelnemende groepen en ge
meenten.
Ook de richting, waarin de ba
sisbeweging moet gaan zal in de
komende tijd een onderwerp
van discussie vormen. Een van
de inleiders, de industriepredi
kant Roel Pomp bepleitte een
„zich mentaal en daadwerkelijk
losmaken van de middengroe
pen en meedoen in de beweging
van de basis, van de onderkant
van de samenleving".
Zijn stelling, dat de ervaring en
de praktijk van de socialistische
beweging daarbij als voorbeeld
en richtsnoer moest dienen dat
de basisgemeenten in hun maat
schappelijke opstelling de „oe
cumene binnen links" dienden
te bevorderen, werd niet door
iedereen onderschreven. In een
resolutie van de kritische ge
meente IJmond en de Studente-
necclesia Amsterdam werd wel
uitgesproken om aan dit onder
werp de hoogste prioriteit te
geven en het op het volgende
congres aan de orde te stellen.
Verkeerd
medicijn:
patiënt
overleden
LOCHEM (ANP) - De 37-jarige
Marokkaan B. is 16 februari in
het ziekenhuis in Lochem over
leden nadat hij bij een operatie
in plaats van bitterzout cocaine
had gekregen. Een gerechtelijk
onderzoek heeft dat aan het
licht gebracht.
In verband hiermee is zuster H.
J. C., hoofd van de afdeling
chirurgie van het ziekenhuis, ge
schorst. Binnen een week zal
mr. P. H. Cremers, officier van
justitie in Zutphen, beslissen of
zij wordt gedagvaard. Het wach
ten is op het rapport van het
toxicologisch onderzoek. Zuster
C wil dinsdag middels een kort
geding voor de president van de
rechtbank in Zutphen proberen
de schorsing ongedaan te krij-
hun zorg?
DEEL NUN ZORG-
DEEL MEE'!
VASTENAKTiE
GIRO UTRECHT
