Koel politiek afscheid van Kruisinga
Golden Mild
£cidócSoivtant
Eerste Kamer betwijfelt nut
onderwijs-planburea u
v°lvansV$
^AMqinteer
binnenland
Mr. W. Scholten
nieuwe minister
Sociale
dienstplicht
19-jarigen
nodig
Niet-rokers
komen meer
aan hun trekken
Nederland verliest terrein in het buitenland
Napraten in de Kamer
BEZWAARSCHRIFT PPR
TEGEN UITBREIDING
UC-FABRIEK INGEDIEND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 8 MAART 1978 PAGINA 13
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister-president Van Agt is erin
geslaagd heel gauw een opvolger te vinden voor
de afgetreden dr. R. Kruisinga als minister van
Defensie. Mr. W. Scholten, oud-Kamerlid en nu
nog lid van de Raad van State, wordt de nieuwe
defensieminister. Evenals Kruisinga heeft hij zijn
sporen in de CHU verdiend.
Willem Scholten is op 1 juni 1927 in Deventer
geboren. Na de HBS studeerde hij aan de Belas-
tingacademie in Rotterdam, waama hij in de
belastingdienst kwam. Na enkele ambtelijke ran-
j gen te hebben doorlopen, werd hij belastinginspec-
teur en bureauhoofd bij de directie belastingen
i van het ministerie van Financiën. Hij was redac
teur van het Weekblad voor Fiscaal Recht.
1 Na functies in de christelijk-historische jongeren-
1 groepen te hebben bekleed, werd mr. W. Scholten
m 1963 üd van de Tweede Kamer voor de CHU.
Als kamerlid hield hij zich o.a. met belastingzaken
bezig. Hij is verder landelijk secretaris van de
I CHU en lid van het Europees Parlement geweest.
Mr. Scholten was staatssecretaris van Financiën
i in het kabinet-Biesheuvel (van half juli 1971 tot
half mei 1973). Daarna was hij weer lid van de
Tweede Kamer voor de CHU tot hij per 1 maart
1976 werd benoemd tot lid van de Raad van State.
CNV-JONGEREN
IN NOTA
UTRECHT (ANP) Verplichte maatschappelijke
dienstverlening gedurende een jaar voor 19-jarigen
is een mogelijkheid om de bestaande hoeveelheid
werk eerlijker te verdelen en een bijdrage te
leveren aan de bestrijding van de jeugdwerkloos
heid.
Dit schrijft de werkende jeugd CNV in een discus
sie-nota over de instelling van de maatschappelij
ke, sociale dienstplicht. Daaronder wordt begrepen
„het gedurende een bepaalde tijd verplicht ver
richten van werkzaamheden, die als onaangenaam
worden ervaren en/of tot nu toe niet worden
verricht ofschoon er maatschappelijke behoeften
aan bestaan". Enige jaren geleden hebben de
CNV-jongeren al gepleit voor twee „arbeidskrach
ten" op één stoel.
De 19-jarigen kunnen uitstel van de dienstplicht
krijgen als zij nog een bepaalde studie willen
afronden. De sociale dienstplicht geldt zowel voor
jongens al voor meisjes. Het weigeren van de
dienstplicht moet voor de betrokkenen „conse
quenties hebben in de strafrechterlijke sfeer",
aldus de nota..
Voor de vervulling van de maatschappelijke
dienstplicht moeten alleen maar functies in aan
merking komen die aantoonbaar niet via de vrije
arbeidsmarkt kunnen worden bezet. De dienst
plicht mag niet concurrerend werken en er moet
een maatschappelijke behoefte bestaan aan de
goederen en diensten die worden geproduceerd.
Bovendien is het volgens de CNV-jeugd wenselijk,
dat de dienstplichtigen gedurende hun diensttijd
werkzaamheden verrichten, die niet direct aanslui
ten bij hun beroep of de opleiding die ze hebben
gevolgd. Als het werk eentonig en eenvoudig is,
dan zou het mogelijk moeten zijn om de periode
in twee stukken te delen, aldus de nota. Gevolg
is wel dat het aantrekken op grote schaal van
buitenlandse krachten vermeden moet worden.
(Van onze parlementaire redactie)
Den Haag De Eerste Kamer zal pas op 21
maart een beslissing nemen over het wetsvoor
stel tot instelling van een onderwijsplanbureau.
Dat bureau zal allerlei studies moeten doen over
de ontwikkelingen op het gebied in de toekomst.
Het voorstel daartoe was afkomstig van het
vorige kabinet. Minister Pais (Onderwijs en
Wetenschappen) heeft het wetsvoorstel gehand
haafd.
Hij kreeg gisteren in de Eerste Kamer te horen
dat het CDA en de WD „grote reserves" en
„grote aarzeling" hebben om het wetsvoorstel
toch te steunen.
Dr. van Hulst (CDA) wees er op dat het sociaal-
en cultureelplanbureau zich al intensief met het
onderwijs bezighoudt „Nergens heb ik kunnen
vinden dat dit planbureau zijn activiteiten in de
onderwijssector zal staken", zei Van Hulst
Dr. Kopman (PvdA) en Van Waterschoot (PPR)
konden zich met de instelling van het planbureau
verenigen.
Ook dr. Zoutendijk (WD) toonde zijn bedenkin
gen. Hij noemde het waardevol dat op het gebied
van het onderwijs planning tot stand wordt
gebracht. De WD is er echter niet voldoende
van overtuigd dat het planbureau voldoende
objectief en onafhankelijk zal werken.
Vermist
jongetje
blijkt
verdronken
ASSEN (ANP)
De politie van As
sen heeft gisteren
tegen middernacht
het lijkje gevon
den van de 2-jari-
ge Laurens Hei-
dinga. De jongen
werd sinds maan
dagmiddag ver
mist. Zijn lichaam
is gevonden in een
vijver, niet ver
van de ouderlijke
woning in Assen.
De bekende zeiler Johnny Kraaykamp presenteert een
nieuw model zeilboot; „De Klomp", speciaal bedoeld
voor beginners en kinderen. De Klomp is een jol met
een breedte van 1,80 meter en een diepgang van 0,80
meter. Het casco is van polyester; de duurste uitvoering
kost 8650.—.
HOLTEN (ANP) Voor
bet eerst is er nu ook
een wegrestaurant waar
niet-rokers aan hun
trekken komen. De be-
drijfsleiding van bet
restaurant, dat staat
aan de E-8 nabij de at-
j slag Holten, beeft beslo-
I ten om tien tafels te
reserveren voor de nico-
tine-scbuwende bezoe
ker. Dit beeft de Stich
ting Volksgezondheid
en Roken bekend ge
maakt.
Volgens de Stichting is
het reserveren van rook
vrije ruimten in een
stroomversnelling geko
men. „In steeds meer
horeca-bedrijven, zie
kenhuizen en andere in
stellingen zijn rookloze
gedeelten te vinden".
Directeur A. H. Pon-
foort van de Stichting
Volksgezondheid en Ro
ken zou graag zien dat
de niet-rokers meer op
hun rechten gingen
staan. „Het wordt nog
onvoldoende onderkend
dat de ruim 4 miljoen
rokers in ons land de 10
miljoen niet-rokende Ne
derlanders niet eens vra
gen of zij misschien last
van hun gewoonte heb
ben, ook niet aan de vele
honderdduizenden met
aandoeningen van de
luchtwegen, astma,
bronchitis of allergieën",
zo schrijft Ponfoort in
een persbericht ter gele
genheid van de opening
van het niet-roken ge
deelte in het wegrestau
rant.
De assistent-manager
van het restaurant, zelf
een verstokt roker, be
sloot tot de instelling j
van het rookvrije ge- 1
deelte omdat hij van me
ning is dat een restau
rant haar klanten servi
ce dient te verlenen. Vol
gens hem is een prettige
atmosfeer daar een on
derdeel van. „Voor de
niet-roker is dat een at
mosfeer zonder rook",
zegt hij.
MINISTER VAN AARDENNE BEZORGD?
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De nieuwe WD-minister van
Economische Zaken, drs. G. van Aardenne,
maakt zich zorgen over de ontwikkeling van
onze economie. De wereldhandel is, na een
aanvankelijk hoopvolle ontwikkeling, vorig jaar
slechts weinig toegenomen en van die stijging
heeft Nederland niets meegekregen. Integendeel,
onze export nam in 1977 af. En als we de te
ver doorgeschoten kostenontwikkeling niet te
rugdringen, zo zei de minister, dan wordt onze
concurrentiepositie nog slechter en zullen we
nóg meer terrein verliezen.
Deskundigen voorspellen in de loop van 1978
geleidelijk een zekere verbetering van de wereld
conjunctuur, maar bij die taxatie gelden vele
onzekerheidsmarges. Veel zal bijvoorbeeld af
hangen van de mate waarin de huidige onrust
op de valutamarkten kan worden bezworen en
de toenemende tendenties tot protectionisme
kunnen worden ingetoomd. Minister Van Aar-
Vandalisme
denne maakte zich ernstige zorgen over deze
twee zaken. Maar daaraan mag men de teleur
stellende ontwikkeling van onze export niet uit
sluitend toeschrijven. Eerder moet worden ge
dacht aan de verslechtering van onze concurren
tiepositie in de laatste jaren. „Ons binnenlands
kostenniveau is één van de hoogste in de we
reld". De stijging van de kosten moet dan ook
volgens de minister worden teruggedrukt tot het
nulpunt. Wat dit betreft zijn we op de goede weg:
voor 1978 lijkt een prijsstijging van beneden de
vijf procent binnen de mogelijkheden te liggen.
Maar dat mag de strijd tegen de inflatie niet
doen verslappen.
Terugdringing van kosten- en lastenstijgingen is
temeer van belang, aldus de minister tijdens de
behandeling van zijn begroting in de Tweede
Kamer, omdat er een ingrijpend structureel aan
passingsproces gaande is. Daarbij gaat het niet
alleen om de traditionele en vaak zwakke secto
ren en regio's maar ook om sectoren en regio's,
die tot voor kort als sterk te boek stonden. Er
moeten dan ook zodanige uitgangsstellingen wor
den gecreëerd, dat ook in de jaren tachtig wel
vaart en welzijn worden gewaarborgd en er
voldoende arbeidsplaatsen zullen zijn. Met name
zal Nederland zich moeten toeleggen op de pro-
duktie van hoogwaardige artikelen. De overheid
moet daarbij aktief ondersteunend optreden, zo
zei de minister, maar niet van bovenaf richtingen
voor vraag en aanbod opleggen. Wel moet zij
ongewenste ontwikkelingen afgrendelen.
De bewindsman wees er nog eens op, dat enkele
sectoren en grote bedrijven te maken hebben met
zeer grote problemen. „Het laat zich aanzien, dat
wij binnen afzienbare tijd voor zware beslissin
gen komen te staan om deze problemen het
hoofd te bieden". In dit verband noemde de
minister onder meer de scheepsbouw, waarvan
hij zei dat deze wellicht niet met 50 procent,
maar met 70 procent ingekrompen zal moeten
worden.
Een aanzicht
van het in aan
bouw zijnde sta
tion Minervalaan
in Amsterdam.
Alle ruiten wer
den kapot gesla
gen, hetgeen
een schade van
11.000 gulden
veroorzaakte. De
roltrappen wer
den voor een to
taal bedrag van
10.000 bescha
digd.
Dierenbescherming getroffen
door bestuurscrisis
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Nadat vorig jaar al de landelijk
voorzitter van de Nederlandse Vereniging tot
Dierenbescherming Johan van Dijk ontslag had
genomen, hebben nu ook de secretaris van het
hoofdbestuur I. M. de Klerk, de vice-voorzitter
F. J. Tikkemeijer en het lid mevrouw C. Elich
hun functie ter beschikking gesteld. Daarmee is
de Dierenbescherming in een regelrechte bestuur
scrisis beland.
Op de komende algemene ledenvergadering van
27 mei zal getracht worden de ontstane vacatures
opnieuw te vervullen. De achtergrond van de
ontstane moeilijkheden ligt volgens de aftredende
secretaris I. de Klerk voor een deel in persoonlijke
wrijvingen binnen het hoofdbestuur en voor een
deel in zakelijke verschillen van inzicht.
TOT diep in de nacht is er langdurig „nagepraat" in de
Kamer over het debat van vorige week over de neutronen-
granaat. En dat had verrassende gevolgen. Nadat vorige
week geen meerderheid gevonden kon worden voor moties
van de PvdA en het CDA, waarin het neutronenwapen werd
afgewezen, heeft een motie van D'66 het nu wel gehaald.
Het neutronenwapen is, aldus de Kamer, ongewenst en de
regering wordt gevraagd dit standpunt van de Kamer onder
de aandacht te brengen van Amerika en de andere NAVO-
bondgenoten.
Tevoren had premier Van Agt al toegezegd de NAVO te
informeren over de gevoelens van onbehagen in de Kamer.
Nu het standpunt van de meerderheid ten overvloede in
een motie is vastgelegd, zal de regering daar niet langs
willen en kunnen gaan. Formeel heeft de regering de
handen nu nog wel vrij voor het overleg binnen de NAVO
maar feitelijk is dat natuurlijk niet meer het geval.
Hoewel een kleine minderheid in ons land voor invoe
ring van de neutronengranaat is kan toch de vraag worden
gesteld, of er nu reden is tortevredenheid. De Kamer heeft
het de regering in feite onmogelijk gemaakt op zinnige wijze
deel te nemen aan het overleg binnen de NAVO. En bij
een eventueel overleg met Rusland waarbij het al dan niet
invoeren van het neutronenwapen zou kunnen worden
„ingeruild" tegen ontwapeningsconcessies van het Warschau
Pact, zal de NAVO verdeeld en verzwakt zijn.
De Kameruitspraak kan uiteraard niet verhinderen dat
Amerika de neutronengranaat vervaardigt en dat West-
Duitsland het wapwen kan toelaten op zijn grondgebied,
dat gezien de aard van het wapen practisch het enige deel
van West-Europa is, dat daarvoor in aanmerking komt.
Los van dit alles is er vannacht opnieuw een duidelijk
verschil van inzicht aan het licht getreden tussen de twee
regeringsfracties WD en CDA. En de nieuwe minister van
Defensie bevindt zich sinds vannacht in de merkwaardige
situatie, dat hij ten opzichte van de neutronengranaat
practisch geen andere weg meer kan inslaan dan zijn
voorganger Kruisinga zo graag wilde.
Een grote uitslaande brand heeft gistermorgen in Rotterdam het bedrijf
Levoldt geheel in de as gelegd. Grote hoeveelheden verpakkingsmate
riaal en grondstoffen gingen verloren. Er deden zich geen persoonlijke
ongelukken voor, maar de schade loopt in de tonnen. Oorzaak van
de brand zou een defecte gastank van een vorkheftruck zijn geweest.
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG De Politieke Partij Radikalen heeft gisteren bij
de Raad van State het al aangekondigde bezwaarschrift tegen de
uitbreiding van de ultracentrifugefabriek in Almelo ingediend.
In dit bezwaarschrift wordt gezegd dat deze uitbreiding in strijd
is met artikel 19 van de Kernenergiewet.
De PPR vindt dat de beschikking van de regering waarin de
vergunning tot uitbreiding wordt verleend op enkele punten niet
aan de wettelijke voorschriften voldoet. Een van de tekortkomingen
zou zijn dat een artikel ontbreekt waarin de controle op het
afgevoerde verrijkt uranium geregeld wordt Verder wordt gezegd
dat een aan Urenco verleende (ongeclausuleerde) vergunning in
strijd zou zijn met het non-proliferatieverdrag dat ook door Neder
land ondertekend is.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister-president Van Agt
heeft gisteren geen enkel woord van waarde
ring voor dr. R. Kruisinga laten horen in
zijn verklaring voor de Tweede Kamer over
het aftreden van de minister van Defensie.
Van Agt verwees naar de brief die dr.
Kruisinga hem heeft geschreven. „Het is
treffend te constateren dat die uitvoerige
toelichting (van Kruisinga) niet stelt dat het
kabinet zou hebben gehandeld in strijd met
wat in het regeerakkoord staat over de
bewapening in de wereld in het algemeen
en de nucleaire wapens daarin in het bijzon
der. Kennelijk is ook de heer Kruisinga van
oordeel dat het kabinet in de onderhavige
kwestie in overeenstemming met het regeer
akkoord heeft gehandeld."
Volgens de minister-president doet de mede
deling van dr. Kruisinga niet ter zake dat
diens „persoonlijke standpunt over de neu
tronenbom al voor de vorming van het
kabinet aan een ieder bekend was". Van
Agt: „Deze mededeling zou alleen dan van
belang kunnen zijn, wanneer de heer Krui
singa vóór of bij zijn toetreden tot het
kabinet een voorbehoud zou hebben ge
maakt met betrekking tot deze reeds toen
aanhangige kwestie. De heer Kruisinga heeft
echter geen voorbehoud gemaakt."
In zijn ontslagbrief had Kruisinga gespro
ken over: „De ernstige meningsverschillen
die zijn gerezen in het kabinet omtrent de
produktie en de introductie van de neutro
nenbom". De minister-president zei hierover
dat in de ministerraad hierover is gesproken
met „de zorgvuldigheid die bij de ernst van
het vraagstuk der nucleaire bewapening
past". Van meningsverschillen, aldus mr.
Van Agt, laat staan ernstige, die het kabinet
in groepen zou verdelen, is daarbij geen
sprake geweest.
De regering heeft bij herhaling laten weten
dat zij de grote bezwaren verbonden aan de
eventuele invoering van de neutronengra
naat onderkent. De regering zal die bezwa
ren in het NAVO-overleg blijven uiteenzet
ten. De minister van Buitenlandse Zaken
deelde dit mee in zijn verklaring voor de
Tweede Kamer op 28 februari. „De minister
van Buitenlandse Zaken legde deze verkla
ring uiteraard af namens het kabinet, der
halve mede namens de heer Kruisinga, toen
nog lid van het kabinet, die aan de opstelling
van deze verklaring had deelgenomen."
Van Agt zei verder niet te zullen ingaan op
de brief van de inmiddels afgetreden minis
ter. Wel wilde Van Agt een passage „uit
drukkelijk weerspreken", waarin het vol
gens Kruisinga een onware voorstelling van
zaken zou zijn dat de introductie van de
neutronenbom een zaak zou zijn van interne
N AV O-con sultatie.
Het ontslag van de heer Kruisinga heeft in
de grondslag en de politieke samenstelling
van het kabinet geen wijziging gebracht,
aldus de minister-president De Tweede Ka
mer heeft na deze verklaring van de premier
gisteravond en vannacht gedebatteerd over
de kwestie-Kruisinga. Wie gedacht had dat
allerlei vaagheden over dat aftreden door dit
debat zouden zijn weggenomen, is bedrogen
uitgekomen. Minister-president Van Agt
bracht ten opzichte van de oud-minister niet
de van hem bekende kameraderie op. Er
kwam geen woord van erkentelijkheid over
zijn lippen. Den Uyl noemde dit „onwaardig
en stuitend". Aantjes - christen-democraat
evenals Van Agt en Kruisinga - viel Den Uyl
op dit punt bij door te betreuren dat hij
„een stukje warmte" in de speech van Van
Agt had gemist.
Maar wat wil men? Van Agt sprak heel
duidelijk namens het hele kabinet. Vice-pre
mier Wiegel heeft mede zijn VVD-stempel
op de verklaring gedrukt en gedemonstreerd
dat hij de ex-minister geen enkele loftuiting
wilde toebedelen. Het zou aardig geweest
zijn, als meer duidelijkheid was geschapen
over de vraag wat dr. Kruisinga nu precies
heeft bewogen. Waren er andere factoren in
het spel dan alleen zijn houding inzake de
neutronengvanaat. Is Kruisinga wat over
spannen? Voelt de wat eenzame solospeler
zich miskend door zijn eigen partij? Voelde
hij zijn ambt als een te drukkende last?
Wel wist minister-president Van Agt te zeg
gen dat er van een „inhoudelijk geschil"
tussen Kruisinga en de andere leden van het
kabinet geen sprake was. En Aantjes zei dat
Kruisinga precies het standpunt van de
CDA-fractie had geformuleerd. De regering
en de CDA-fractie/Kruisinga verschilden al
leen wat betreft procedure en tactiek. Dat
kan, zei Aantjes, want de regering heeft een
andere verantwoordelijkheid en werkt niet
met een absoluut mandaat van de CDA-frac
tie. Het debat kreeg al gauw, vooral door
oppositieleider Den Uyl, een veel wijdere
strekking en werd een voortzetting van het
debat over het neutronenwapen van een
week geleden. Nu alleen niet de ministers
van Buitenlandse Zaken en Defensie achter
de regeringstafel, maar de in Marokko uitge
ruste en gebruinde minister-president.
Lukte het vorige week niet de Kamer tot
een uitspraak te brengen, dat was nu wel
het geval. Terlouw (D'66) had gezorgd voor
een voorzichtige motie, waarin de Kamer
uitspreekt dat de produktie van het neutro
nenwapen ongewenst is, een uitspraak dié
de regering liever niet wil doen. Want, aldus
Van Agt, wij hebben alleen te maken met
de eventuele invoering van dat wapen in de
NAVO. De produktie is een zaak van de
Amerikanen. Maar de regering zal wel in
gaan op de uitnodiging in de motie, om het
kamerstandpunt over te brengen aan de
regering van de Ver. Staten en de andere
NAVO-bondgenoten.
Dat is dan een winstpuntje uit het debat,
want de CDA-fractie (op tien leden na)
steunde de motie van Terlouw. De WD en
de kleine rechtse partijen waren tegen. Ge
zien het standpunt dat het CDA begin fe
bruari over het neutronenwapen heeft inge
nomen - een standpunt dat volgens Aantjes
nog recht overeind staat - kon het CDA niet
anders. Maar het zal Rietkerk (WD) en
vice-premier Wiegel wel enig tandegeknars
hebben opgeleverd.
wereldbekend aroma
f 25/2.60
