If
Udo Jürgens ergert zich aan
Disco en punk^We moeten
eigen taai blijven
PLATEN
Meeslepend muziek-
drama, eens kasstuk
toen vergetenI
maar nu herontdekt
l'do Jürgens, de zoetgevooisde
Duitse schlagerzanger schijnt
niet de gemakkelijkste te zijn
tijdens interviews. Die repu
tatie heeft hij tenminste. De
schrijvende en fotograferende
pers, die zich in de kantine
van het Hilversumse NOS-
complex bevindt is dan ook
weinig optimistisch. De wer
kelijkheid blijkt echter an
ders te zijn, als hij een half
uurtje later gezellig zit te pra
ten en Der Udo, zoals hij ge
noemd wordt, zeer spraak
zaam blijkt te zijn.
Het succes van Jurgen begon
achttien jaar geleden. Op het
inmiddels minder in de be
langstelling staande Songfesti
val van Knokke werd hij toen
met het nummer „Jenny" uit
geroepen tot zanger met het
beste lied. Bovendien bereikte
het nummer de diverse hitpa
rades. De eigenlijke doorbraak
kwam drie jaar later. Op het
Eurovisie Songfestival bereik
te hij de vijfde plaats met
„Warum nur warum". Drie
jaar erna sloeg hij weer toe.
Voor Oostenrijk deed hij toen
mee. „Merci chérie" werd het
winnende lied en in een re
cordtijd werden niet minder
dan zeven miljoen exemplaren
verkocht „Die Eurovisie-on
derscheiding is een van de
meest waardevolle, die ik ooit.
gewonnen heb", zegt hij. Maar
het is niet de enige. In Knokke
werd hij met de ploeg eerste,
in Cannes kreeg hij tot twee
maal toe de Midem Trofee"
radio Luxemburg schonk hem
driemaal de fel begeerde
„Leeuw". Europawelle Saar
overhandigde hem tweemaal
de „Gouden Europa". Neder
land gaf hem een „Edison" en
Italië kroonde Udo Jürgens
met de „San Valentino d'Oro"
voor zijn prestaties.
Bij al deze onderscheidingen
kwamen ook nog eens twintig
gouden elpees, die nu de mu
ren van zijn riante villa sieren.
Om de lijst compleet te maken
zegt hij: „In Duitsland ben ik
in 1976 uitgeroepen tot „Zan
ger van het jaar" en het num
mer Ein ehrenwertes Haus"
werd het beste lied van hef
jaar" Het is daarom eigenlijk
niet zo verwonderlijk dat veel
van zijn composities door an
dere werden overgenomen, die
er dan ook weer succes mee
hadden. Zo werd Reach for
the stars", het eerste wereld
succes voor Shirley Bassey en
zingen en spelen Matt Monroe.
Frank Pourcel. Al Martino. Ja
mes Last. Nancy Wilson, Bren-
da Lee. Sacha Distel en Sarah
Va ugh zijn songs.
Udo zingt in veel talen zoals
in het Frans, Engels. Portu
gees, Spaans, Italiaans en zelfs
in het Grieks en Japans, maar
hij zegt: ,,'t liefst zing ik in het
Duits. Ik ben er trots op. dat
mag je gerust weten. Ik woon
in Duitsland en spreek Duits.
Waarom zou ik dan in het
Engels gaan zingen. Ik vind
dat cultuurverschraling. Dat
geldt niet alleen voor Duits
land, maar ook voor Neder
land. Ik vind, dat je heel goed
in je eigen taal kunt zingen.
Maar veel artiesten kiezen
deels door de mogelijkheid
van het internationale succes,
.deels uit gemakzucht voor het
Engels. Ik vind het verderfe
lijk. Wat blijft er op die ma
nier van je eigen cultuur
over''. Udo geeft toe dat het
niet gemakkelijk is om Duits
en Nederlands te zingen en
zegt: „De klanken zijn niet rit
misch. De zinnen stokken alle
maal op de g's en sch's, maar
je kiest natuurlijk de makke
lijkste weg, als je dan maar
hard meeloopt met de stam
pers in het Engels. Het publiek
zal eerder voor een Engelse
plaat kiezen dan voor een
Duitse, maar naar de tekst
wordt niet meer geluisterd.
Men laat het ritme van de
disco en punk kritiekloos over
zich heen gaan en heeft er
geen enkele boodschap aan of
de tekst onbenullig is".
Van de punk muziek begrijpt
Udo Jürgens ook niet veel, hij
zegt: „De Rolling Stones deden
in het begin van de jaren zes
tig precies het zelfde. Met veel
ophef wordt deze muziekuiting
als iets nieuws gebracht maar
het is helemaal niet nieuw en
dan komt er nog bij dat
„punk" ageert tegen succes in
het algemeen, maar wel streeft
naar dat succes. Punk is eigen
lijk geen punk meer als het
eerste succes geboekt is. Groe
pen als The Jam, The Clash
hadden dus eigenlijk al lang
niet meer moeten bestaan,
maar ze zijn er nog steeds,
waar blijft die filosofie dan".
Wat zijn eigen werk betreft is
Udo de afgelopen maanden
met het Duitse voetbalelftal in
de studio bezig geweest. „We
hebben in drie weken tijd een
elpee opgenomen. Binnenkort
zal de elpee en een single ver
schijnen. De single heet „Bon
nas diaz Argentina" en zal
worden uitgebracht in Duits
land en Argentinië. Het was
heel prettig werken met die
jongens. Ik hoop, dat ze in
Argentinië net zo veel succes
zullen hebben als in de platen-
studio.
Mijn eigen elpee is een maand
of twee geleden klaar geko
men. Op het ogenblik ben ik
druk bezig met de promotie
ervan, daarom ben ik ook
naar Nederland gekomen en
doe ik radio- en televisie-optre
dens.
Udo Jürgens, het idool van
tienduizenden vrouwen over
de hele wereld wordt via het
intercomsysteem van het
NOS-complex opgeroepen. Hij
heeft nog tien minuten voor
dat hij moet optreden. Af
scheid nemend zegt hij: „Het
is een vermoeiende dag van
daag met al die interviews en
dit televisie-optreden tussen
door, maar ja. dat hoort er nu
eenmaal allemaal bij".
Will Beumer
Wet Willie Het achtste al
bum alweer van deze west-
coast formatie, met drie nieu
we leden. Was het peil wat
ingezakt, met het nieuwe bloed
erbij - al zijn de meeste num
mers door oudgediende Mike
Duke geschreven - klinkt op
„Manorisms" wederom vrolij
ke. ongecompliceerde muziek
door, waaraan rock ten grond
slag ligt. Hier en daar wat
bluesy-elementen („So Blue"),
wat salsa („Streetcorner Sere
nade") of wat regelrechte
homkv-tonk How'bout
You") Een elpee van constan
te kwaliteit. Niet zo geweldig
bijzonder, maar lekker swin
gend. mede door het uitsteken
de drummen van Theophilas
Lively. (Epic).
Jean-Luc Ponty Met zijn
vaste begeleidingsgroep vol
eminente muzikanten, heeft
deze kleine Franse meester-
violist de langspeelplaat
„Enigmatic Ocean" opgeno
men, twee plaatkanten vol
schitterende rock-jazz. Ponty -
indertijd cum laude geslaagd
aan het conservatorium van
Parijs - weet zijn klassieke
muziek- en jazz-verleden uit
stekend te combineren met
zijn rock-er\aringen (bijvoor
beeld bij Frank Zappa) wat
keer op keer platen van hoge
kwaliteit oplevert. Na Frank
Zappa heeft Ponty onder an
dere in John McLaughlin's
Mahavishnu Orchestra ge
speeld, maar de rock-jazz die
hij nu met zijn eigen groep
maakt is doorzichtiger: Het
rockelement is de basis waar
op de zes werkelijk virtuoze
muzikanten hun jazz-capriolen
uithalen. Zowel stemmige pas
sages als vurig spetterend so-
lowerk en knallende groeps-
climaxen zijn te beluisteren op
deze instrumentale „must".
Luister naar „Mirage" en naar
eet titelnummer (Atlantic).
Deniece Williams -r- Een op
vallend vrouwtje, deze Denie
ce. dat merk je direct op
..Song bird" Haar stem schiet
van laag naar hoog. is soms
scherp, dan weer overgevoelig
Haar techniek komt nog hel
dichtst bij Minnie Ripperton.
al kan die nog een enkel oc-
taafje hoger. Zo verschillend
haar stemmogelijkheden zijn,
zo veel verschil zit er ook in
de composities, waarvan som
mige zelf geschreven, en een
enkele door producer vriend
en toeverlaat Maurice White,
de sterke man achter Earth,
Wind and Fire. Logisch dat
het openingsnummer erg veel
E. W F invloeden kent De
rest van de composities zijn
dan wat meer jazzy dan wat
softer, maar hoofdzakelijk
toch geent op swingende funk.
Geheel buiten het boekje valt
de gospel „God is amazing"
waarin wel het flexibele stem
geluid van Deniece extra op
valt. (CBS)
Rufus De nieuwe zesde el
pee „Street player" van de in
1973 opgerichte Amerikaanse
formatie Rufus met zangeres
Chaka Khan is zeker zo swin
gend als de vorige plaat „Ask
Rufus". Gevuld met funk en
soft soul zal hij vooral in dis
cotheken veelvuldig gedraaid
worden. Chaka's melodieuze
stemgeluid, waarmee ze vrij
hoog kan zingen, klinkt voor
treffelijk op bijvoorbeeld
„Best of your heart". De groep
zou een stuk minder klinken
zonder haar. Rufus maakt op
deze elpee weer gebruik van
violen en blazers, maar ook de
toetsenmstrumer.icn bespeeld
door Kevin Murphy en David
Wolinski blijven een belang
rijk onderdeel van de muziek
vormen. Het gaat bij Rufus
vooral om de muziek want de
teksten, die door de leden ge
schreven worden, zijn niet veel
zeggend en vrij simpel. (ABC)
Commodores Een staaltje
van professionalisme toont het
„Live"-dubbelalbum van „The
Commodores" dat opgenomen
werd in 1977 tijdens hun uitge
breide tournee door de Ver
enigde Staten. Vanaf het eer
ste nummer „Won't you come
dance with me" tot het laatste
nummer op kant vier „Too hot
ta trot" is het een swingend
geheel, met veel muziekstijlen
maar voornamelijk funk. Het
luistergenot, verhoogd door de
versterker extra hard te zet
ten, wordt niet verpest door te
veel applaus en gepraat tus
sendoor. maar de elpee biedt
een aaneenschakeling van
nummers, die door zanger Lio
nel Richie voorzien worden
van uitstekende zang. Zoals op
alle „live"-elpees staan ook op
deze plaat de grote hits als
Sweet love" en het sentimen
tele „Just to be close to you".
Het is een prima plaat gewor
den die in de platencollectie
van een Commodores-fan niet
mag ontbreken. (Motown)
Chrystal Gayle Deze lang
harige Amerikaanse schone,
een nieuwe ster aan het zange
ressen-firmament. blijkt he
laas niet een hele langspeel
plaat vol te kunnen zingen op
het niveau van haar single
..Don't make my brown eyes
blue". Dit nummer is zonder
meer de uitschieter op de de
buut-elpee „Chrystal Gayle".
die verder vooral gevuld is
met na ar country en folk rie
kend repertoire. Juist in de 'n
beetje nachtclub-achtigë num
mers, zoals „Don't iten „I
wanna come back to you" is
Chrystal's gevoelige, warme,
prachtige stem in alle rust te
bewonderen; legt zij er ook
emotie in. In de overige num
mers zingt ze weliswaar even
eens prima, maar een beetje
ongeïnteresseerdvlak. té
moeiteloos. De orchestraties
op de plaat zijn ongelooflijk
saai. Chrystal heeft beslist een
fantastische stem. maar ze
doet er te weinig mee. (EMI-
Bovema
Dan Hill Een hier tot voor
kort onbekende Canadees. Ti-
na Turner zette hem in het
zonnetje tijdens haar concert
onlangs, toen zij Sometimes
when touch" zong. ook te vin
den op Hill's nieuwe elpee
„Longer Fuse". Een typische
ballad, en dat is waarin Dan
Hill gespecialiseerd is. Zeer
easy-listening, met eenvoudige,
strak in de hand gehouden
begeleiding. Zijn sterkste kant
is wel de tekst, veelal auto-bio
grafisch („McCarthy's day" en
„Still not used to"), zeer direct,
en veelzeggend. Het enige dat
Dan Hill opbreekt is het ge
brek aan afwisseling in muzi
kale aanpak. Het album wordt
daardoor op den duur eento
nig. en dat is toch jammer,
zeker omdat hij met z'n stem
- die soms wat weg heeft van
Bruce Springsteen - veel zou
kunnen doen. Een elpee (voor
lopig) voor 's avonds laat.
(20th Century')
Waarschijnlijk leven er nog Milanese Scala in 1913, ging
wel een paar opera-fanaten
die zich herinneren dat ze zo'n'
vijftig jaar geleden „L'Amore
dei tre Re" (De Liefde van de
Drie Koningen) hebben ge
zien. Het werk van Italo Mon
temezzi op een tragisch-sym-
bolisch toneelstuk van Sem
Benelli werd toen enkele ma
len in de randstad gegeven
door de hier destijds geweldig
populaire Opera Italiana. Dat
was in feite een particuliere
Nederlandse instelling met ei
gen koor en orkest, die in
hoofdzaak werkte met Ita
liaanse dirigenten en solisten.
Uit financiële noodzaak moest
men het met regie en aankle
ding op een akkoordje gooien
maar zang en muziek kregen
het volle pond van het Ita
liaanse temperament en dat
deed het bij de nuchtere Hol
landers. Het werk dat werd
opgevoerd, mocht bekend,
minder bekend of onbekend
zijn, als de „Italianen" het
brachten, kon vrijwel elke
week donderdag- en zondag
avond op een uitverkocht Ge
bouw voor Kunsten en Weten
schappen worden gerekend.
Zeker als het natuurtalent Sa
ra Scuderi er bij was betrok
ken. Voor ingewijden is het
altijd een raadsel gebleven
hoe deze sopraan met minder
dan minimale opleiding haar
rollen instudeerde en ze vo-
kaal en dramatisch zó kon
overbrengen als zij dat met de
Fiora in „Drie Koningen"
deed.
Het werk van Montemezzi die
in 1952 in Californië overleed,
beleefde zijn première aan de
enkele maanden later al in
Parijs en Londen en kwam
begin 1914 onder Toscanini in
de Metropolitan Opera in
New York. In Italië en de
Verenigde Staten bleef het
werk tot de laatste wereldoor
log een kasstuk waarin zange
ressen als Rosa Ponselle, Ma
ry Garden, Maggie Teyte en
ook Grace Moore (wier histo
rische opnamen nog altijd
gretig aftrek vinden) grote
triomfen vierden.
De na 1945 in het vergeetboek
geraakte opera wordt nu op
nieuw onder de aandacht ge
bracht door de naar oude best
sellers hunkerende grammo-
foonplatenindustrie. Die hon
ger dient gelukkig niet alleen
de industrie maar heel vaak
ook de muziek, in casu de
opera. Dat is zeker ook het
geval wat Montemezzi betreft,
want al was die geen oor
spronkelijk genie, een zeer be
gaafd en gedreven componist
was hij zeker. Niemand min
der dan de grote Italiaanse
opera-dirigent Tullio Serafin
heeft zich altijd voor hem in
gezet en steeds volgehouden
dat zijn moeilijk ten tonele te
brengen D'Annunzio-opera
„La Nave" (Het schip 1970)
een meesterwerk was. Mis
schien wordt ook die opera,
die nooit succes had of kön
hebben, vroeg of laat nog wel
eens herontdekt.
De handeling van „Drie Ko-
ningep" heeft niets met de drie
koningen van Kerstmis te ma
ken. Ook wat atmosfeer be
treft doet de dramatische, in
de Middeleeuwen spelende in-
Affiche van Caldanzano voor de première in 1913 van
„L'Amore dei Tre Re".
houd denken aan „Pellél
Mélisande", waarmee de|
ziek echter nauwelijks ie'
meen heeft. Archibald!
vroeger met zijn barbaren
lië binnengevallen, heeftl
vorstenhuis van Altura va
troon gestoten en zichzell
heerser uitgeroepen. Hij f
oud en blind en droegJ
taak over aan zijn zoon f
fredo. Die is getrouwd
Fiora, een prinses van j
overwonnen volk die eq
verloofd is en een verhouj
heeft met Avito, een prin^
ook uit het overwor
voortkwam. Alleen
nen van taktiek heeft
Manfredo getrouwd en del'
giek is dat Manfredo ziel|
van haar houdt Als deze o
wenste echtgenoot er meti"
leger op moet uittrekken
aan de grenzen een ïny
tegen te houden, ontdekl
oude, blinde koning de
geoorloofde verhouding 1
Fiora en Avito. Hij steekt|
schoondochter dood, wat
gevolg heeft dat ook Manfi
en Avito zullen moeten i
ven. De symboliek dat F|
Italië verbeeldt en dat
over haar wil besch:
blind moet zijn, doet de t
woordige toeschouwer en j
teraar natuurlijk niets met
Dat doet de muziek van I
temezzi zeker wél, juist onj
die meer Verdi dan het r
verisme voortzet. Er is
lijk een overdaad aan gelu!
rijk geschakeerd melos I
een doorgloeid coloriet ir)nose
hartstochtelijke liefdessc#merc
en de taferelen waarin JMooi
noodlot toeslaat. Het orp^P^1
ondersteunt en reflecteertFn'&h
handeling voorbeeldig <ter».
daarin hoort men een wis vaP
werking met Wagners „Trii^aire
und Isolde", die bij ana)6 sc&
mogelijk niet eens te be wij-
valt. Montemezzi mag danverel
epigoon zijn geweest, hij f"oth<
een begaafd en geengagd"ga™
epigoon. Wie de „Drie Kojg m
gen" heeft gehoord, moet ov
afvragen of een opera van {i'"'
epigoon die zichzelf overt
niet meer recht heeft om c
een breed publiek te wori af°ë
ondergaan dan een onj™611
groeid werk of een uitgesp °P d
ken misser van een genie, ifct wc
ke stukken doorgaans eerj lekei
aan bod komen.
RCA dat zijn operarepertd
aan het uitbouwen is, heef tag
voor gezorgd dat de „Drie ern
ningen" technisch perfect h
de plaat kwam (RL 01945'ben
twee platen). Ook de bezetl1 r
is, met een paar geringe i1 v°l'
tricties, de moeite waard 'en
praktisch overal overtuige ake
wat bij een opera heel ku™
zegt. Jammer is dat de s >nos<
raan Anna Moffo, die de Fi 6
zingt, zich wel helemaal gi - b:
maar onmiskenbaar over h «-sei
hoogtepunt heen is. Haar tara
luid is wat te licht en
schraal en soms moet zij 2 tan.
wat forceren, wat te meer Vei
valt naast de volle, war hers
stem en de gemakkelijk 2 gelij
gende, ietwat baritonale teipizir
Placido Domingo. Deze zii Jnos
de Avito knap maar schiet t ai
zijn expressie toch soms n>rooi
te kort, mogelijk omdat hij bliek
veel te doen heeft. min
Verder niets dan lof. Bari! tar
Cesare Siepi als oude, blii past
koning (waarschijnlijk a* n
dankbaarste partij) heeft al 'ar c
re en noblesse. Een grote v actis
rassing is de bariton Pal
Elvira uit Puerto-Rico, e
zanger met een juweel van e
stem en een doorleefde vo
dracht. Alle hulde ook voor
Britse tenor Ryland Davies
de intrigerende kasteelwach
en verder vooral voor dirigf
Nello Santi, het London Syn
hony Orchestra en het Ambi
sian Opera Chorus, die all
duidelijk door het werk wi
den gegrepen. En dat ervai
de luisteraar natuurlijk ter
Zaterdag 18 februari - Het
tweede dêel van het eerste Ne-
derpunk Festival met Speedt-
wins, Panic en The Blitzz, Ne
derlands beste punkband, in
Paradiso te Amsterdam.
Ramses Shaffy en Heddy Les
ter treden op in het Waagthea-
ter te Delft
In Rotterdam staat de Ameri
kaanse Beserkley-band Earth
Quake op het podium van de
Eksit
Zondag 19 februari - Jazz met
Herbie Hancock Chick Co
res in de Doelen te Rotterdam.
Aanvang 20.15 uur.-
Vrijdag 24 februari - The Gol-
Concert
agenda
den Earring in de Groenoord-
hal te Leiden. Het voorpro
gramma wordt verzorgd door
Herman Brood His Wild
Romance. Aanvang 20.15 uur.
Concerten die alvast in de
agenda genoteerd kunnen
worden.
Vrijdag 10 maart - Nachtop
treden van de Franse zanger
Charles Aznavour in de Doe
len te Rotterdam.
Zondag 12 maart Twee optre
dens van Fats Domino and his
band in het Nederlands Con
gresgebouw in Den Haag.
Aanvang 19.30 uur en 23.00
Dinsdag 14 maart - Charles
Aznavour staat met zijn show
in het Nederlands Congresge
bouw te Den Haag.
Zondag 16 april - Shirley Bas
sey treedt op in de Doelen te
Rotterdam.
Dinsdag 18 en woensdag 19
april - Shirley Bassey zingt m
het Nederlands Congresge
bouw te Den Haag
