Jespers schuldig bevonden
aan poging tot moord
1
Italiaanse
bisschoppen
veroordelen
communisten
Dubieuze relaties
van mogelijke
ambassadeur VS
in Nederland
335^5
illME
lezers
Uraniumcontract
met Brazilië
is eigenlijk niet erg verstandig
Hypotheken
opnieuw
goedkoper
Den Uyl wil meer invloed
gemeenschaps-organen
AMERIKA EN USSR
TWISTEN OVER RECHTEN
VAN DE MENS
UCN-DIRECTEUR BOOGAARDT:
BINNENLAND/BUITENLAND
ZATERDAG 28 JANUARI 1978 PAGINA 7
AMSTERDAM Een groot aantal banken
heeft nieuwe verlagingen aangekondigd
van de hypotheekrente. De RABO-bank
heeft alle aangesloten banken geadviseerd
met onmiddellijke ingang de hypotheekta
rieven met een kwart procent terug te
brengen tot 8,5 procent.
De Rijkspostspaarbank hanteert sinds giste
ren een tarief van 8,25 procent voor normale
hypotheken en 8,5 procent voor tophypothe-
ken. in beide gevallen een kwart procent
minder. In navolging van deze banken heeft
het NV Bouwfonds Nederlandse Gemeenten
gisteren de taneven voor hypotheken over
de hele linie verlaagd met 0,2 procent. De
nieuwe tarieven zijn nu 8,1 pet. voor een
hypotheek van twee jaar, 8,3 pet voor vijf
jaar en 8,7 pet voor dertig jaar. Ook de
AMRO-bank heeft de tarieven met een
kwart procent verlaagd. Vijf jaar vast met
gemeentegarantie wordt 8,5 pet., standaard-
hypotheek wordt 8,5 pet., tophypotheek 8,75
pet. De verlaging van de hypotheekrente is
het gevolg van een daling van de rente op
de kapitaalmarkt over de gehele linie. Dit
betekent waarschijnlijk dat ook de verlaging
van de rente op spaargelden niet lang meer
op zich zal laten wachten.
Mr. Rietdijk:
Kansen voor
WD nog nooit
(Van onze parlementaire redac
tie)
AMSTERDAM „De kansen
voor de WD zijn nog nooit zo
groot geweest. Als wij de libe
rale gedachten van vrijheid,
verantwoordelijkheid en ver
draagzaamheid in de praktijk
waarmaken, dan zal de arg
waan die velen nog tegen ons
hebben als sneeuw voor de liba-
rale zon verdwijnen", aldus mr.
J. G. Rietkerk, voorzitter van
de WV-Tweede Kamerfractie
tijdens de viering van het der
tigjarig bestaan van zijn partij
gisteravond in Amsterdam.
„We zullen", zei Rietkerk, „de
mensen in dit land moeten over
tuigen dat we met ons liberalis
me niet voor één bepaalde be
volkingsgroep, maar voor alle
burgers willen opkomen".
GENT (Belga, UPI) - De Belgische
rechter-commissaris Guy Jespers is
gisteren door de jury van het Hoi
van Assisen te Gent schuldig bevon
den aan poging tot moord op zijn
vrouw. De jury achtte niet bewezen
dat Jespers zelf zijn vrouw heeft
vermoord. Ook werd Jespers schul
dig bevonden aan diefstal van 2,5 zing van de uitspraak van de jury
miljoen Belgische franken (170.000 trok het hof zich terug voor beraad.
gulden). Jespers' medeplichtige, de
barhouder De Craemer, is eveneens
schuldig bevonden aan poging tot
moord en diefstal van 2,5 miljoen
Belgische Franken.
De openbare aanklager in het proces
vordert vandaag de straffen tegen de
verdachten. Ook de verdedigers ko
men aan het woord. Het vonnis van
de rechtbank wordt maandag ver
wacht. Jespers en De Craemer kun
nen tot maximaal levenslang veroor
deeld worden.
Behalve aan poging tot moord en
diefstal bevond de jury Jespers ook
schuldig aan valsheid in geschrifte,
lasterlijke aangifte en verboden wa
penbezit. De vrouw van Jespers
werd op 28 juni 1976 verdronken in
de badkuip aangetroffen. De rechter
werd al beschuldigd van moord in
het jaar daarvoor, toen explosieven
in haar auto waren geplaatst. Toen
wist Rosine Jespers echter voortijdig
uit haar brandende auto te komen
Jespers vriend De Craemer had de
rechter-commissaris beschuldigd
van moord op zijn vrouw. De Crae
mer gaf toe dat hij en een garage-ei
genaar. Jacques van Renterghem,
waren betaald voor het plaatsen van
de bom in de auto. maar het zou om
een onschuldig explosief zijn gegaan.
Van Renterghem is vrijgesproken
van poging tot moord
In de Belgisch-Limburgse gemeente Peer, niet ver van de Nederlandse grens, is vandaag
het hele centrum ontruimd, nadat een Oostduitse tankwagen met 15.000 liter azijnzuur-
anhydride er bij een slippartij enkele benzinepompen wegmaaide en kantelde. De wagen
nnnpllik met de u'terst 9'ft'9e lading was op weg naar Agfa-Gevaert in Westerlo. Brandweer
uiiyciur\ en CjVjeie bescherming legden een dam van zandzakken rond de wagen voordat de
tank werd leeggepompt. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor.
ROME (AP) De permanente raad van de Italiaanse episcopale
conferentie heeft gisteren een verklaring uitgegeven waarin de
communistische partij van dat land wordt veroordeeld en haar
toewijding aan raeervormigheid van geestelijke en religieuze
waarden in twijfel wordt getrokken.
De verklaring, een van de krachtigste van de afgelopen jaren tegen
het communisme, is het resultaat van een weeklange bespreking
over de economische, politieke en ethische problemen in Italië.
De Italiaanse bisschoppen hadden de bijeenkomst gepland voor
het christendemocratische minderheidskabinet van premier Giulio
Andreotti 12 dagen geleden als gevolg van de eis der communisten
om met regeringsverantwoordelijkheid te worden belast ten val
kwam. Wel wordt in de verklaring gewezen op „het delicate
moment" van de hedendaagse toestand in Italië
De permanente raad drukt zijn zorg uit over garanties betreffende
geestelijke en religieuze waarden, met de opmerking dat met
dergelijke garanties problemen bestaan in sommige landen met een
marxistisch bewind en dat „ook in ons land" geen gebrek is aan
bezorgdheid, „niettegenstaande mondelinge verzekeringen van het
tegendeel".
(Van onze correspondent Dick
Toet)
WASHINGTON - Nathan
Landaw (45), een schatrijke
Amerikaanse bouwonderne
mer. die zeer hoog op de lijst
staat om de nieuwe Ameri
kaanse ambassadeur in Ne
derland te worden, blijkt al
vele jaren nauwe contacten te
onderhouden met vertegen
woordigers van de georgani
seerde misdaad in de Verenig
de Staten. Volgens „The Was- v
hington Post", die een uitvoe
rig onderzoek aan de handel
en wandel van Landau heeft
gewijd, is de ongekroonde
gokkoning van Washington
DC en omgeving, Joe Nesline,
onder meer opgetreden als ad
viseur van Landaw bij de
bouw van een casino in Atlan
tic City (New Jersey). Nesline
heeft ook contacten met de
gokwereld in Nederland.
De relatie tussen Landaw en
Nesline, is onlangs aan het
licht getreden bij een huiszoe
king in Nesline's appartement
zou ik die om advies hebben Neline, die onder meer nauw
gevraagd. Mijn advocaat wist betrokken is bij de exploitatie
echter alleen Nesline als ex- van een casino aan de Adriati-
pert te noemen", heeft Land- sche kust in Joegoslavië, blijkt
aw tegenover „The Washing- al eerder contact over casino-
ton Post"" verklaard. Volgens zaken te hebben gehad met
„The Washington Post" staat Landaw. Hij zou onder meer
Nesline al zo'n veertig jaar tot als tussenpersoon zijn opgetre-
ver over de grenzen bekend den tussen Landaw en Ed-
als de „peetvader" van de go- ward Cellini over de bouw van
kwereld in Washington en wij- een casino op het Nederlandse
de omgeving. Antillen-eiland St.-Maarten.
Zowel Landaw als Bagley be- Edward Cellini's broer Dino is
horen tot de betere kennissen een bekende topfiguur uit de
van president Carter. Hun' georganiseerde misdaad. Dino
kandidatuur voor belangrijke Cellini had volgens „The Was-
diplomatieke posten wordt als hington Post" onder meer een
zeer serieus beschouwd De casino op de Bahama's en een
president heeft bijvoorbeeld
wel eens gelogeerd in het lu
xueuze buitenverblijf van
gokclub in Nederland, voordat
hij zich wegens een ernstige
ziekte grotendeels uit het go-
zoon Je^diens vrouw en ver
schillende medewerkers van
Carter bezochten onlangs een
riant diner in de voor ruim
anderhalf miljoen gulden te
boek staande woning van de
Landaws in Bethesda. Daarbij
deed zich een opmerkelijk in
door de speciale politie-afde- cident voor toen lijfwachten
ley óp een eilandje voor de kwezen moest terugtrekken,
kust Georgia. Carters Nesline heeft ook goede vrien-
ling ter bestrijding van geor
ganiseerde misdaad in het ge
bied van Maryland, waar Nes
line woont, Bethesda in Mont
gomery County, vlakbij Was
hington. In Nesline's flat. die
deel uitmaakt van een appar
tementsgebouw dat eigendom
van Carter jr. geconfronteerd
werden met om het huis slui
pende vreemdelingen. Die
„vreemdelingen" bleken poli
tiemensen, die bezig waren de
autonummers van alle bezoe
kers te noteren. Landaw staat
■olgens „The Washington
is van Landaw, werden papie- Post" al meer dan een jaar in
ren gevonden, waaruit bleek de speciale belangstelling van
dat Landaw en een compag
non, de eveneens zeer bemid
delde Smith Bagley. Nesline
had hem aangetrokken als ad-
de afdeling bestrijding georga
niseerde misdaad van de poli
tie van Montgomery County.
Het casino-projekt in Atlantic
viseur voor de bouw van een City is door financieringpro-
casino in New Jersey. blemen overigens niet doorge-
den in Nederland. Volgens
„The Washington Post" heeft
Landaw eens Nederlandse
vrienden van Nesline (twee
echtparen met kleine kinde
ren) tijdens een bezoek aan
Washington uitbundig geïe-
teerd. Later hebben deze
vrienden Landaw op hun
beurt in Nederland danig ver
wend.
Volgens „The Washington
Post" heeft Landaw ook finan
ciële belangen in een zaak in
Florida, waarbij onder meer
de bekende „mafia-familie"
Carlo Gambino betrokken zou
zijn. Landaw heeft volgens
„The Washington Post" boven
dien nauw samengewerkt met
de bouwonderneming van Les
ter Matz, de man over wiens
„financiële vleierijen" de voor
malige vice-president Spiro
Agnew enkele jaren geleden
Bagley (42), erfgenaam van de gaan. Wel hebben Landaw en struikelde. Landaw en Matz
steenrijke tabaks- en staalfa- Bagley daar onder meer een
milie Reynolds en ook al kan- gesprek gehad met vertegen-
didaat voor een belangrijke woordigers van het Playboy-
buitenlandse diplomatieke concern, die ook geïnteres-
post (ambassadeur in Groot- seerd waren in een casino ter
Brittannië) ontkent de naam plaatse. Volgens „The Was-
Nesline ooit eerder gehoord te hington Post" zou Bagley de
hebben. Landaw kent Nesline Playboy-mensen onder meer
wel. maar zegt niet te hebben hebben aangeboden naar zijn
geweten dat hij een belangrij- buitenverblijf voor de kust
ke illegale gokfiguur was. Al- van Georgia te vliegen, waar
leen zijn advocaat zou bij Nes- hij ze als speciale attractie een
line advies hebben ingewon- nacht in hetzelfde bed waar
nen. „Als ik prins Rainier van president Carter
Monaco zou hebben gekend, heeft kon aanbieden.
zijn buren waar het hun cha
lets betreft in het luxe ski-oord
Aspen in Colorado.
Zowel Landaw als Bagley beti
telen de publikatie van „The
Washington Post" als een las
tercampagne. Bagley beschul
digt de schrijfster van het arti-
kei, de redactrice Maxine
Cheshire, bovendien van
„wraakneming van een ooit
geweigerde lening". De redac
trice ontkent echter ooit met
Bagley over enige lening te
hebben gesproken
-r
Davos (ANP) De vrije onder
nemingsgewijze produktie zal
verder terug moeten treden ten
behoeve van een ordening door
gemeenschapsorganen op we
reld-, Europees en nationaal ni
veau. PvdA-fractie-leider drs. J.
den Uyl kwam gisteren in het
Zwitserse Davos tot die conclu
sie tijdens een inleiding op een
symposium van het European
Management Forum.
geroepen, in hevigheid toene- ten, de technische ontwikkeling
men", aldus Den Uyl. Een sa- wil beïnvloeden en tegelijk in-
„Als wij daartoe niet bereid menleving die de produktie mee flatie wil afremmen en werkge-
zijn, zullen de stagnatiever- wil laten bepalen door maat- legenheid veiligstellen, behoeft
schijnselen in de economie die schappelijke behoeften, die het een duidelijke taakstellende lei-
bij een aandeel van de collectie
ve sector in het nationale inko
men van meer dan vijftig pro
cent de democratie zou worden
bedreigd en de burgerlijke vrij
heden gevaar zouden lopen, op
geen enkele wijze gemotiveerd.
BELGRADO (AP) De Verenigde Staten Het hoofd van de Russische afvaardiging,
en de Sowjet Unie zijn elkaar gisteren op Yuli Worontsow, beschulde de Verenigde
de toetsingsconferentie in Belgrado op- Staten op zijn beurt van „lasterlijke" en
nieuw in de haren gevlogen over de kwestie „demagogische" aanvallen op zijn land.
van de rechten van de mens.
Arthur Goldberg, hoofd van de Amerikaan
se delegatie, verweet de Sowjet Unie in De rede van Goldberg was bedoeld om weer
krachtige termen gebruik te maken van wat meer vaart te zetten achter de stagne-
„afleidings manoeuvres", die erop gericht rende onderhandelingen over de opstelling
zijn te voorkomen dat de zaak van de van de slotverklaring. De conferentie lijkt
rechten van de mens en nog enkele andere volledig te zijn verlamd door het Russische
de slotverklaring.
die tijd is geen vooruitgang meer geboekt.
Mozambique laat
Nederlanders vrij
DEN HAAG (ANP) De Nederlandse kapi
tein Max de Graaf, zijn tienjarig zoontje
en een Britse boordwerktuigkundige die in
Mozambique waren aangehouden, zijn vrij
gelaten.
Dat heeft gisteren een woordvoerder van het
ministerie van buitenlandse zaken in Den
Haag meegedeeld. De vrijlating is te danken
aan de inspanningen van de Nederlandse
ambassadeur in Zambia, mr. G. van Vloten,
aldus de woordvoerder. Het is nog niet
bekend waarom het drietal werd vastgehou-
1
E
3rieven graag kort en
;uidelijk geschreven. De
edactie behoudt zich
et recht voor ingezon-
Jen stukken te bekorten.
Vrouwenhuis
De subsidie voor het „Vrouwen
huis" in de Anna Paulowna-
straat in Den Haag zou op slag
moeten worden ingetrokken. Dit
is misbruik van gemeenschaps
gelden. 'n Dergelijk grof onfat
soen tegenover twee integere
mensen (Van Agt en Wiegel,
red.) is schandalig Ik hoop dat
men een aanklacht tegen deze
„dames" indient
Mevr. R. Kronenburg Den
Haag
Amerikaanse
sneeuwstormen
geëindigd
CHICAGO (UPI) Aan de
sneeuwval in het Amerikaanse
middenwesten, in het gebied
rond de grote meren en in de
Ohio vallei is gisteren een
einde gekomen na twee dagen
van zware sneeuwstormen die
aan minstens 52 mensen het
leven hebben gekost en het ge
bied bijna volledig van de bui
tenwereld hebben afgesloten.
De nationale garde moest in
vier Amerikaanse staten in ac
tie komen. Duizenden mensen
strandden in de sneeuw of kwa
men zonder stroom te zitter
NVV/NKV ,egen
„eigen rijders"
GRONINGEN (ANP) De ver-
voersfederatie NVV/NKV is te
gen het toelaten van de zoge
noemde „eigen rijders" in het
taxibestel. Het optreden van
„dit soort randfiguren" is vol
gens de vervoersfederatie op
langere termijn schadelijk voor
het publiek.
Bovendien vormen zij een be
dreiging voor het sociale kli
maat in de bedrijfstak. „Door
hun eigen sociale kosten zoveel
mogelijk te drukken doen ze
ondernemingen met loonchauf-
feurs in feite valse concurrentie
aan", aldus de vervoersfederatie
NW/NKV die dit zegt in een
verklaring naar aanleiding van
problemen die in Groningen zijn
gerezen rond het taxibedrijf Ra-
tax.
Hoogleraren op de
bres voor vrijheid
van wetenschap
HANNOVER (DPA) Rond
600 hoogleraren en andere uni
versiteitsdocenten uit West-
Duitsland, Denemarken, Neder
land, Oostenrijk, Frankrijk en
Italië hebben gisteren in het
centrum van Hannover betoogd
uit protest tegen de „beperking
van de vrijheid der weten
schap" in de bondsrepubliek.
De hoogleraren en andere do
centen waren naar Hannover
gekomen om verzet aan te teke
nen tegen het ontslag van de
hoogleraar in de psychologie in
Hannover, Peter Bnickner.
Bruckner is een van de 13 do
centen aan universiteiten en ho
gescholen die een aantal docu
menten hebben uitgegeven over
de moord op de Westduitse pro
cureur-generaal Siegfried Bu-
back. Bij deze stukken bevond
zich ook een afdruk van een als
belasterend beschouwd artikel
ter herdenking van Buback dat
in een studentenblad was gepu
bliceerd.
Briickner is al in oktober 1975
tot betaling van een boete ver
oordeeld wegens begunstiging
van Ulrike Meinhof en haar me
destanders.
(Van één onzer verslaggevers)
ALMELO De directeur van Ultra Cen
trifuge Nederland, prof. dr. M. Boo-
gaardt acht het geenszins uitgesloten,
dat of West-Duitsland óf Engeland en
zo mogelijk zelfs beide landen de
overeenkomst om samen met Nederland
uranium te verrijken, na 1981 zullen
opzeggen (in dat jaar loopt het verdrag
van Almelo namelijk af). Dit naar aan
leiding van de houding van de Neder
landse regering om zowel de uranium-
verrijkingsfabriek in Almelo uit te brei
den, alsmede het Urencocontract voor de
levering van 2000 ton verrijkte uranium
aan Brazilië te verbreken. Overigens
voert Urenco met dit land besprekingen,
die de mogelijkheid openen dat na de
realisering van het eerste contract, nog
eens 1900 ton U-235 aan deze Latijns-
Amerikaanse staat zullen worden gele
verd.
Prof. Boogaard' is van mening dat wan
neer de Nederlandse regering van oor
deel zou zijn geweest dat de levering van
verrijkt uranium aan Brazilië een onjuis
te daad is, zij dit op 14 juli 1976 had
moeten laten blijken, door het recht van
Veto in de zogenaamde gemengde com
missie te gebruiken. „Toen had minister
Van der Stoel neen moeten zeggen, als
de regering gewetensbezwaren had. Nie
mand in de wereld zou hem dat kwalijk
hebben genomen. Maar nu de zaak nog
eens terug te draaien, dat gaat niet aan",
aldus een bitter gestemde prof. Boo-
gaardt.
Vnjwel de voltallige UCN-directie volgde
donderdag vanaf de publieke tribune de
debatten in de Tweede Kamer omtrent
de omstreden uitbreiding van de UC-fa-
briek in Almelo. Prof. Boogaardt om
schreef een handeling, waarbij de Kamer
het Brazilië-contract zou willen annule
ren, als „contractbreuk", in plaats van
het uitoefenen van het vetorecht". Naar
zijn mening liggen er inderdaad schade
claims op Nederland te wachten, wan
neer het parlement zou besluiten het
Urenco-con tract met de Braziliaanse
staatsonderneming Nuclebras ongedaan
te maken. Hij wilde niet zeggen hoe groot
deze zijn. „Zeg maar tussen de 0,7 en de
4 miljard gulden", zo merkte hij op.
„Overigens moeten de principiële tegen
standers van dat contract niet janken
over de centen. Het gaat hen immer om
het principe."
Uit de woorden van prof. Boogaardt
blijkt ook dat Urenco het bij een geza
menlijke produktiecapaciteit van 2000
ton vemjkingsarbeid per jaar met wil
laten. „Economisch is zo'n bedrijf met
interessant. Het wordt pas een lollige
onderneming, wanneer je over een pro
ductiecapaciteit van 5 of 6000 ton per
jaar kan beschikken". In dat licht moeten
de pogingen van Urenco worden gezien
om zowel in Japan, Australië als Ameri
ka nieuwe verrijkingscontracten af te
Nederlanders) gerealiseerd zal gaan wor-
Prof. Boogaardt merkt op, dat 1 januan
1978 inderdaad de dead line was dat de
beslissing van de Nederlandse regenng
omtrent de uitbreiding kon worden geno
men. Hij wijst het idee van de hand als
zou het feit, dat in Almelo uranium wordt
verijkt, bijdragen tot de verspreiding van
kernwapens. Een ontwikkeling echter,
die wel door vrijwel alle Kamerfracties
werd gesignaleerd.
sluiten en te proberen Brazilië nog eens Overigens stelt prof. Boogaardt dat ge-
1900 ton verrijkt uranium te verkopen.
Overigens werd van de zijde van de
Duitse partner Uranit opgemerkt, dat in
dergelijke gevallen de Duitsers zullen
blijven opteren voor een eigen verrij-
kingsfabrieke in Gronau Volgens de
Uranit-bederijfsleider in Almelo,
zien de ernst waarmee de Nederlandse
regering zowel in het verleden als thans
de ontwikkeling op het gebied van de
verspreiding van kernwapens volgt en
zijn bezorgdheid gestalte geeft aan bij
voorbeeld het schenden van de rechten
van de mens. het „niet helemaal verstan-
Stockschlaeder willen in zo'n geval de dig is met een afnemer als Brazilië in
Duitsers zonder meer een eigen verrij- zee te gaan".
kingsinstallatie op Duits grondgebied
hebben. Met betrekking tot de thans
voorgenomen uitbreiding tot 2000 ton
GEZAMENLJKE productiecapaciteit van
de drie landen wordt er van uitgegaan
dat in Engeland 800 ton, en in Almelo
1200 (600 van de Duitsers en 600 van de
„Maar je legt zoiets voor aan de overheid
en deze heeft op 14 juli 1976 ja gezegd.
Daarom moet je nu niet proberen daarop
terug te komen. We hebben al genoeg
internationaal aanzien met name bij onze
partners Engeland en Duitsland ver
speeld", zo besluit hij.
