tmmi
Het „Agnes" heeft een „wereld"
van dertig jaar achter zich
„Schildpad" Maaike van
politiethuis naar asiel
VAN VERDWENEN ZUSTERS TOT DUIZENDEN PEUKEN
'AD/REGIO
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen 'tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 21 JANUARI 1978 PAGINA 5
Om de „galerij der honden" te doorbreken
komt deze week weer eens een poes aan
de beurt Min of meer noodgedwongen,
want enerzijds was er eigenlijk geen goe-
de keus te maken in de hondenafdeling,
aangezien het verloop ineens weer bijzon
der groot was de vorige week. Anderzijds
was het in de afdeling katten dringen
geblazen. De beslissing om hier dan weer
wns een poes voor te dragen was dan ook
niet moeilijk. Een van de redenen dat het
ineens zo druk werd in de kattenhokken
ligt eigenlijk besloten in het verhaal van
Maaike.
Dit acht maanden oude poesje werd eind
november door de politie Alkemade op
straat aangetroffen. Kennelijk verdwaald
en niet wetend wat te doen. De normale
gang van zaken is dat het gevonden zwerf
dier een of twee dagen in het hok van het
politiebureau doorbrengt in afwachting
van een eventuele eigenaar. Komt deze niet
opdagen, dan wordt het betreffende dier
naar het dichtstbijzijnde asiel gebracht,
alwaar weer op een mogelijke eigenaar
wordt gewacht en intussen ook wordt uit
gekeken naar een nieuwe baas. Terug naar
Maaike. Na aanvankelijk in het politiehok
te zijn ondergebracht en verzorgd, werd zij
door een van de politiefunctionarissen
„ontdekt" en mee naar huis genomen. De
reden hiervan was dat de echtgenote van
de bewust politieman dol op poezen was,
en hoe meer ze er had hoe liever het haar
was. Zo belandden bijna alle soortgenoo-
tjes van Maaike eigenlijk op hetzelfde
adres! Een prima idee natuurlijk, zo'n pri-
vé-asiel, maar alleen zolang het goed gaat.
En hier ging het (natuurlijk) niet goed. De
bazin van het al aardig op een klein leger
tje lijkend aantal poezen werd allergisch
voor...poezenhaar. En op staande voet
moesten alle poezen ergens anders onder
gebracht worden. Hetgeen inderdaad zo
moeilijk is als men denkt. In etappes en
verdeeld over meerdere asiels kwam de
zaak echter toch rond, en werden alle
dieren ondergebracht.
Op deze manier belandde Maaike dan toch
in het asiel, alwaar ze nu. al anderhalve
maand vertoeft Samen met nog een aantal
vriendjes en vriendinnetjes uit Alkemade.
Ruimtegebrek maakt echter haar vertrek
uit het asiel zeer dringend. Verbazingwek
kend is echter dat het niet allang is ge
beurd. Want Maaike is een pracht exem
plaar. Ze heeft een schitterende tekening
van beige, rood/bruin en zwart haar. Vol
maakt gelijkmatig verdeeld. Het is dus
geen lapjeskat maar wat men noemt een
„schildpad". Maaike heeft grote zeegroene
ogen, die prachtig bij haar passen. En alsof
dit alles nog niet genoeg is: Maaike's ka
rakter kan wedijveren met de klasse van
haar uiterlijk. Ze is erg aanhankelijk, ook
voor kinderen waar ze bijzonder veel ge
duld mee heeft. Ze houdt erg veel van op
schoot zitten, maar haast evenveel van
spelen. Wat niet zo verwonderlijk is gezien
haar leeftijd. De bekende speeltjes (touw
tje, balletje, kluwen wol) doen het ook bij
haar erg goed. Maaike is nog niet gesterili
seerd. Waarschijnlijk omdat ze eerst te
jong was en er daarna geen gelegenheid
meer was. Hetgeen allemaal geen beletsel
wool. Een jaar na de tweede
■woorwereldoorlog werd in
willen Leiden een „onschatbaar
irfgoed" op poten gezet.
's d" In de oude spelling werd
in september '46, met
lanta veel dubbele klinkers in
de open lettergrepen, met
chap sch's en een duidelijk ge-
Digen voei voor de naamvallen,
e J31 in de „Leidsche Courant"
maaie oprichting van een
ossen Katholieke HBS voor
hoeft Meisjes aangekondigd,
wien. pe gedachte daarachter
tmen was jn '42 al aangegeven
'ische door "Ie bisschoppen „in
)i0ce.een herderlijken brief":
avo, „Alleen het Katholiek
orale Ónderwijs sluit passend
aan bij het Katholiek Ge-
zin". Alle hoofdletters
ten spijt kwam al spoe-
lig een kentering in deze
^Hjndicatie, maar daarvan
MHwas op 4 september '47,
^^toen de HBS een feit
werd, nog niets te mer
ken: 36 leerlingen en 9
12 «(leerkrachten begonnen in
twee klaslokalen van het
oude schoolgebouw aan
30 Jde Boommarkt aan wat
Agnes S.G." heet.
iGeen meisje onder firma-
de ka naam, maar gewoon Ag
nes Scholengemeenschap.
Of liever: het Agnes Ly-
um, dat nu 30 jaar be
at.
fu moet je je bij feestelijke
irdenkingen nooit vastbinden
een exacte datum. Dat de
■ring van het zesde lustrum
,rt op 29 januari 1978 heeft
s Xair,,iet een samenvl°e"n6 van om-
,ante(l standigheden te maken. Voor-
Oijk naamste is, dat de uitbundig
heid rond 30 jaar Agnes het
.huidige leerlingen bestand
mannelijk en vrouwelijk
k] brood en spelen gaat bieden en
bij duizenden oud-leerlingen
iets wakker roept: een on
vervangbaar stuk van je jeugd
en een gelegenheid om weer
Mealeens een dag bij elkaar te zijn
op die zondagse reünie van 29
januari.
Rll Dertig jaar „Agnes" is niet eens
i/\ r- n I n nn f Unrtl k
zo erg lang. Er zijn heel wat
scholen die het al langer hebben
volgehouden. Maar „het Agnes"
wel de neerslag geworden van
een zich snel ontwikkelend tijds
beeld. De geordende gezapig
heid en straffe regelmaat, het
gescheiden opgroeien van bok
ken en geiten, de misschien wat
autoritaire boventoon van op
voeders en kennisbijbrengers, is
langzaam aan (of wellicht ook
wel snel) overgegaan in een pa
troon, dat bij het naderen van
de 21ste eeuw dertig jaar terug
nog ondenkbaar was. „Sint Ag
nes is „Agnes S.G." geworden,
aanduiding voor een veelomvat
tend pakket aan de vooravond
van de volwassenheid der sub
jecten. Niet in ernst, maar wel
speels wordt zelfs al gedacht
aan een andere bestemming van
die „A" van Agnes, bij voor
beeld „Alfrink",, of (van) „Agt",
of .Allende". Want de meisjes
van de Zusters van Liefde uit
Tilburg zijn niet alleen meer, de
jongens zijn erbij gekomen en
bovendien zou het begrip „Sint"
in twijfel getrokken kunnen
worden door niet-katholieke me
deleerlingen, die al zowat 20
procent van het gehele leerlin
gental uitmaken.
•Niemand hoeft over deze specu
latie in te zitten: Agnes zal wel
Agnes blijven. Trouwens, hele
maal echt „Agnes" is het sinds
1971 niet meer. In dat jaar
kwam „Maria" erbij, de Maria-
ULO van de Potgieterlaan die
al sinds 1913 bestond, aanvanke
lijk gevestigd aan de Haarlem
merstraat in een voor die tijd
zeer moderne conceptie met
elektrische verlichting en cen
trale verwarming: „Maria" was
lang niet gek, met haar marme
ren trap en gesmeed ijzeren
hekwerk. De ontmoeting, in het
decennium-der fusies, mondde
uit in de Agnes Scholengemeen
schap voor VWO, Havo en Ma
vo. Maar nog steeds kan rector
A. J. L. Tromm zeggen: „Bij het
kiezen voor deze school komen
ouders en leerlingen toch steeds
terug op hetzelfde uitgangspunt,
n.l. dat het een katholieke
school is en dat de daaruit
voortvloeiende levenshouding in
een eigen vorm resulteert'.
Zoiets zal ook in de lustrumvie
ring terug te vinden moeten
zijn, al lijken me optredens van
Jan Wolkers en „Heer Koot"
van het Simplisties Verbond
meer in de marge van die ge
richtheid te liggen. Hoewel het
bijna gesacreerde fluitwerk van
arbiterverschijning Frans Derks
op de sportdag in de Groe-
noordhal weer heel wat kan bij
trekken.
Wat voor indrukken heeft „Ag
nes", na twee jaar Boommarkt,
Pelikaanstraat-Oude Vest-Van
der Werf straat tot 1966 en sinds
dien de zonnige en ranke ver
schijning aan de Eijmerspoel-
straat in het Houtkwartier, ach
tergelaten? Bij mij in elk geval
een hoogst opmerkelijke indruk,
want het enige dat op mij als
voormalige Haarlemse Trini-
teitsman heeft ingewerkt was
de aanblik gisteren van het
rooster vóór de hoofdingang,
waarop bemodderde schoenen
geveegd kunnen worden. Onder
dat rooster liggen een paar dui
zend sigarettenpeuken. Ik weet
niet hoe vaak de zaak wordt
schoongemaakt, maar het wa
ren stille getuigen van een „be
smette educatie" die ooit mijn
goeie ouwe rector Vlaar OESA
een stap dichter bij het graf zou
hebben gebracht. Het „afkij
ken" bij algebra was voor hem
al een gruwel; dan wees hij in
ingehouden vrome toorn naar
de hoek van de klas: „ga dóér
een minuut staan en ga dan
weer zitten..."
„Agnes" zal in die 30 jaar ook
wel iets dergelijks gekend heb
ben. Oud-leerlinge Regine Sies,
die in de jaren '50-'56 nog Schol-
te heette en thans tegen haar
eigen kinderen zegt: „Later zul
je graag nog weer eens terug
willen", vertelt over haar tijd als
„Agniet": „Ik geloof nu, dat
achteraf gezien erg essentieel
was in het onderwijs van toen,
dat we veel meer gedoceerd
werden. Meer feitjes, minder
achtergrond. Een docent van nu
hoeft niet meer bij zijn leerlin
gen aan te komen met ,,'t is zo,
omdat ik het zeg". Het was een
tijd, waarin alles veel dogmati
scher was en de jeugd meer
aannam van wat de ouderen te
zeggen hadden. De afstand tus
sen leerling en docent was ook
veel groter. Wij wisten geen
voornaam van een docent en als
we die wél wisten, deden we
daar erg giechelig over. Een le
raar van toen was veel meer
onbereikbaar dan die van nu:
het onbenaderbare gezag. Na
tuurlijk verzetten we ons op ge
zette tijden, individueel of klas
sikaal. Je werd dan uit de les
gestuurd en moest je melden bij
zuster Augustine".
Ook herinnert Regine Scholte
zich nog, dat het „onbenullige
De eerste twee klassen van de Kath. Meisjes HBS aan de Leidse Boommarkt. De negen docenten
zijn v.l.n.r.: zuster Victoire (Engels en Nederlands). A. H. Duindam (gymn.). Th. de Wit (Frans), pater
De Bruyn ofm (godsdienst), de directrice zuster Augustine (aardrijkskunde), H. Oltheten (biologie), zuster
Jesualda (tekenen), A. van Klarenbosch (wiskunde) en zuster Hendriks (handwerken).
strafwerk" vervuld moest wor
den op b.v. de vrije donderdag
middag. „Dan moest je terugko
men bij zr. Victoire of zr. Zita
om een grote, veelkleurige, in
elkaar gefriemelde kluwen wol
uit elkaar te halen". Dan had je
de feesten op het oude Agnes.
„Die waren zeer speciaal, uite
raard zonder jongens. Eens hiel
den we een handtekeningenactie
om zr. Augustine te bewegen,
jongens tot een feest toe te la
ten. Ze was onvermurwbaar. Op
het Agnes-feest op 21 januari
waren leerlingen vanaf de derde
klas verplicht nylons te dragen.
Die dag begon met een H. Mis
in de kapel van het toenmalige
Elisabethziekenhuis. Het school-
koor, dat best goed was, zong
onder Van Hagen een door hem
gecomponeerde mis. Het koor
verzorgde trouwens in die tijd
ook regelmatig het ziekenlof
voor de KRO-radio". Missa St.
Agnitae van muziekleraar en
toonkunstenaar Van Hagen in
de Hartebrugkerk. Ik las een
knipsel uit die dagen in onze
krant, een recensie van de hand
van grand old lady Jo Kort-
mann, die part noch deel had
aan een zetfout, maar het lijkt
wel erg Freudiaans: „Verdeeld
in sopranen en alten werden de
verschillende delen, zijnde: In
troïtus, Graduaal, Kyrië, Allelu
ja, Offertorium, Benedictus en
Agnes Dei door de meisjes ge
zongen". Het Lam Gods was in
de loden zetregel vervangen
door de patroonheilige van die
dag: Agnes; „gematigd modern
gebouwd op 't contrapunt en op
de tekst geïnspireerd". Jawel...
Na die Mis was er een gezamen
lijk ontbijt (eigen brood, appel
tje van de school). Later op de
dag, in het Antonius Clubhuis
of in de schouwburg, was er het
Grote Toneelstuk, waaraan jon
gens niet mochten meedoen. Re
gine was een meisje met toeval
lig lage stem en ze moest tegen
haar zin een ander meisje om
helzen. zij het „heel voorzich
tig". „Al die herinneringen ko
men nu weer op je af. Na het
eindexamen werden de geslaag
den, overladen met bloemen, in
een „Jan Plezier" naar huis ge
bracht, gevolgd door de hele
school op de fiets, zo hard mo
gelijk bellend. Sinterklaas vie
ren deden we al op een alterna
tieve" wijze, al kenden we die
uitdrukking toen nog niet. Nu
komt de Sint op een surfplank,
bij ons kwam hij op een step.
Het dragen van lange broeken
of het niet dragen van kousen
en sokken was ten strengste ver
boden. Daarom vonden 's mor
gens en 's middags buiten voor
de school hele verkleedpartijen
plaats in de winter rokken over
de broek brok en 's zomers wit-
aan...
Het katholieke stempel was ma
nifest, zoals Regine het uitdrukt:
twee keer in de week schoolmis
in de kapel van de zusters; niet
verplicht, doch ten zeerste aan
bevolen. Retraite van drie da
gen: meditaties en daartussen
door zaten de Agnieten (vanaf
de derde klas) muisstil in de
klas uitgezochte boeken te lezen.
Het leek op een conclaaf: je
mocht de klas alleen verlaten
voor een bezoek aan de kapel
of een gesprek met de priester.
Over andere behoeften wordt
niet gesproken. Regine Scholte
heeft nog één anecdote, die door
de nog op aarde vertoevende
Zusters van Liefde sans rancu
ne en cum grano salis moet
worden opgevat: „We kwamen
na een vakantie terug op school
en bemerkten, dat aan de MMS-
zijde in de gang om de paar
meter spiegels waren opgehan
gen. Aan de gymnasiumzijde
geen. Toen wij hiertegen be
zwaar maakten, was het ant
woord: „Jullie moeten je aan de
wetenschap wijden en hebben
dus geen spiegels nodig..." Regi
ne zegt vandaag: „Mijn moeder
had gelijk, zoals ik hoop ook
ooit gelijk te krijgen, toen ze zei:
later zul je graag weer eens
terug willen. We hadden op Ag
nes een goede tijd".
Het „Agnes" broedt verder als
een kloek en levert elk jaar
rond de 250 kuikens af voor de
maatschappij. Ze doet dat sinds
enige tijd ook in een dependan
ce aan de Potgieterlaan. Twaalf
honderdvijftig leerlingen. Het
hoogtepunt lijkt bereikt, wat het
aantal betreft. De zusters van
Liefde zijns sinds '59 uit het
zicht van Agnes verdwenen,
maar ze zullen nooit weg te
denken zijn, omdat zij Agnes'
kindsheid bepaald hebben. In
zwart habijt en gericht op de
eeuwigheid; hoewel het verhaal
gaat, dat zuster Augustine „on
der de kap nog weieens aanzij-
gingen aanwijgingen geven..."
Vreemd allemaal, of niet zo
vreemd. De schoolagenda mocht
alleen worden gebruikt voor het
optekenen van huiswerk, niet
als album voor filmsterren en
andere idolen. Het was de ge
woonte, dat de'leerlingen voor
de gaande en komende leraar
de deur openden. Gerookt werd
er nooit, gesnoept zelden. Drugs
kende men alleen uit boeken en
sex was een onbekend woord of
bleef in het duister.
Agnes in 2000? We weten er
niets van. Er is een leraar die
zich best kan voorstellen, dat
Agnes dan gefusioneerd is met
een LTS, een biologisch-dyna-
mische tuinbouwschool, een LH-
foO-opleiding en met een Moe
der-Mavo. Het aantal leerlingen
zou dan 2000 kunnen bedragen.
„En al die mensen die nu hun
lessen draaien, gaan wéér over
de tong. En zo hoort het ook".
Erg belangrijk wordt de reünie
op 29 januari voor oud-leerlin
gen en oud-docenten. Van twee
tot acht uur in het schoolge
bouw. Men zegge en schrijve of
telefonere het voort 's Avonds
is er cabaret in de aula. De
volgende avond leest ruige Jan
Wolkers voor uit eigen werk dat
het kenmerk draagt van een
welgesnéden pen. Op 31 januari
wordt het lustrum officieel geo
pend en kan men gelukwensen
aanbieden; 's avonds-weer caba
ret Woensdag 1 februari is The
madag. Met een heel bijzondere
opening. Om 9 uur is er in de
eerstgebouwde protestantse
kerk van Leiden en wijde omge
ving, de Marekerk aan de Lange
Mare, voor het eerst een kath
olieke eucharistieviering. In reli
gieus opzicht een gedenkwaardi
ge datum. Deken Jan Schlat-
mann van Leiden gaat dan voor,
zoals dat heet in aangepaste ter
men. Er waren even moeilijkhe
den hierover binnen de „ge
meente", maar de Paapse stou
tigheden schijnen zelfs voor fer
vente hervormers aan kracht te
hebben ingeboet. Toch opmer
kelijk, want ik zie nog geen
Avondmaalsviering in de Lode-
wijk.
Ik noem nog maar even op, te
hooi en te gras, aangaande het
lustrumprogramma: een feest in
Spaanse stijl, een sportdag, car
naval in de aula en op vrijdag
3 februari een Kreatieve Dag
met van 9-4 uur een Totaalgeu-
ren, o.a. in „middeleeuwse sfe
ren" met zang, dans, muziek,
spijs en drank en artiesten on
der wie de Heer Koot, Jan Hein
Donner de schaakgrootmeester
en Ton Sij brands, de damcrack.
Slotfeest met Take Four (voor
mij mogen het er vijf zijn), Mas-
sada en nog veel meer op pop-
gebied. Zaterdag 4 februari
trekt het voltallig personeel met
aanhang (ca. 130 mensen) een
lange neus naar het Agnesge-
beuren en gaat een dagje uit om
te genieten van de natuur rond
de Holterberg in Overijssel.
Veel plezier, een hotelletje en
dan is het weer welletjes ge
weest. Daarna gaat Agnes S.G.,
weer verder het verschiet in.
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek „Bond
zoekt buis". In deze rubriek wordt een bond beschreven die
in bet asiel verblijft om daar een zekere dood tegemoet te
gaan.... tenzij het dier een goedis vindt De in de rubriek
beschreven bonden zijn alle door hondenbezitters naar bet asiel
gebracht Om uiteenlopende redenen, vaak begrijpelijk maar
soms ook volslagen onzinnig. De in „hond zoekt buis" beschre
ven dieren zijn alle goed gezond, hebben een wormkuur
ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen betaling van ca. 60
gulden ten bate van zwerfdieren zijn ze af te halen. Adres:
Nieuw Leids Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden. Tel.: 131670.
Geopend di. t/m vr. 10.00—12.00 en 14.00—17.00 uur. Zaterdag
van 10.00—12.00 en 14.00—16.00 uur. Zondag en maandag geslo
ten.
vormt deze kleine ingreep alsnog te laten
uitvoeren. Eén conclusie kan in ieder geval
getrokken worden uit dit betoog. Het is
beslist de moeite waard eens naar Maaike
(en haar soortgenootjes niet te vergeten)
te gaan kijken en dan zelf te oordelen.
Bur ley
Met Burley, de Duitse Staander van vorige
week is alles naar wens verlopen. Er waren
niet veel reacties, maar genoeg om een
geschikt thuis voor deze rashond te vinden.
Noordwijk is zijn nieuwe woonplaats ge
worden. In ieder geval lekker dicht bij het
strand...
BART SPIJKER
De moderne behuizing van dertigjarige Agnes S. G. aan de Eijmerspoelstraat in het Leidse Houtkwartier
Maaike is een pracht exemplaar
Ja twee jaaMro^^gnëT^ïaardëoude Vest-Pelikaanstraat.Tn de
rust van de binnenstad
