H
V
Zuidkoreaanse predikant Kim
zoekt steun in Nederland
MAGAZIJNRUIMTE
De atoomgeest is uit de fles
ondanks demonstraties
Staatsloterij.
2 e trekking
<5
Korte metten
665e
16 januari 1978
LERAAR HANDELSKENNIS
TE HUUR GEVRAAGD
vermande zonen bv
kerk
wereld
In hele wereld nu
2.282 bisdommen
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 17 JANUARI 1978 PACII
'01
KIJK OP KERNENERGIE
In een poging de discussie over
kernenergie enigermate doorzichtiger te
maken, schreef een van onze redacteu
ren een zevental artikelen, waar
ingegaan wordt op diverse aspecten
rond kernsplijting voor energiedoe
leinden. Om de lezer zoveel mogelijk te
gerieven volgt hieronder de „vertaling"
van enkele begrippen, die in de wereld
van de kernenergie gemeengoed zijn,
maar die daarbuiten weinig of niet
gebruikt worden.
URANIUM: dit wordt als erts in een
aantal landen (Sowjet-Unie, Amerika,
Zuid-Amerika, Australië, Brazilië,
India, Canada e.a.) aangetroffen.
Natuurlijk uranium bestaat voor 99,3%
uit niet splijtbaar uranium-238 en voor
slechts 0,7% uit het wèl splijtbare
uranium-235.
URANIUMVERRIJKING: om het
uranium te kunnen gebruiken als
brandstof in een kerncentrale moet de
splijtbare fractie verhoogd worden tot
3%. Dit gebeurt in een verrijkingsfa-
briek, waarvan er een in Almelo staat.
Wanneer uranium verrijkt wordt tot
90% en hoger is het geschikt voor
kernwapens. In theorie is het mogelijk
deze verrijkingsgraad te bereiken in
fabrieken waar doorgaans niet verder
wordt verrijkt dan tot 3 4%.
OPWERKINGSFABRIEK: in deze
fabrieken worden de bestraalde
splijtstofstaven uit een kernreactor
langs chemische weg behandeld. Die
behandeling bestaat uit het terugwin
nen van uraniumreie n en het eveneens
splijtbare plutonium, dit vooral als
splijtstof in een kweekreactor wordt
gebruikt als brandstof. Verder is
plutonium geschikt als grondstof voor
de nucleaire wapenindustrie.
KWEE KREACTOR: een kernreactor,
die meer splijtstof produceert (kweekt)
dan verbruikt. In Kalkar wordt er een
gebouwd; Nederland neemt hierin deel
voor 15% van de kosten. De andere
partnerlanden zijn: West-Duitsland,
België en Luxemburg.
PROLIFERATIE: hieronder wordt
verstaan het gevaar van verdere
verspreiding van kernwapens in de
wereld. In 1970 is het zgn. non-prolife
ratieverdrag (NPV) van kracht
geworden, dat er in voorziet dat aan
deze verspreiding een halt wordt
toegeroepen. Kernmachten als Fran
krijk en China hebben het NPV nooit
getekend, terwijl andere staten,
waaronder Brazilië' en India, dit
eveneens geweigerd hebben.
MEGAWATT: een begrip (afgekort als
MW) in de elektriciteitsproduktie, dat
staat voor 1 miljoen Watt, 10 tot de 6de
Watt. In dit rijtje horen verder thuis: 1
Gigawatt 1 GW of 10 tot de 9de Watt
en 1 Terawatt 1 TW of 10 tot de 12de
Watt.
DEN HAAG Een van de eerste stap
pen van de Amerikanen op het gebied
van het in de praktijk brengen van de
resultaten van de moderne atoomsplij-
tingstechnologie, was het installeren van
een kweekreactor. Naar verluidt was uit
deze deze reactor het plutonium afkom
stig voor de bommen, die Hiroshima en
Nagasaki met de grond gelijk maakten
en honderdduizenden doden eisten. De
ontwikkeling van dit type reactor paste
in het kader van een onderzeeboot-pro
gramma, dat in de jaren vijftig evenwel
werd afgesloten.
Ongeveer 30 jaar nadien heeft de Ameri
kaanse president Jimmy Carter ver
klaard dat de Verenigde Staten de pluto-
nium-economie aan banden willen leg
gen. Dit met het oog op het gevaar van
een verdere verspreiding van kernwa
pens. Om te laten zien dat het hun ernst
is, hebben de Amerikanen de opwerking
tot plutonium, de belangrijkste grondstof
voor de nucleaire wapenindustrie die er
inmiddels zo'n 5 ton van verwerkt heeft,
voor onbepaalde tijd uitgesteld. Zij ho
pen daarbij dat andere landen hun voor
beeld zullen willen volgen - met name de
Sovjet Unie - maar de reacties zijn tot
dusver weinig hoopvol geweest. Het lijkt
er alleszins op dat de eenmaal geopende
Doos van Pandora niet meer gesloten zal
kunnen worden; de geest is uit de fles.
Met name de Russen hebben omstandig
laten weten dat zij de toepassing van
plutonium (in snelle kweekreactoren) als
een noodzaak zien, zowel economisch als
uit een oogpunt van grondstoffenvoorzie-
ning. En ook andere landen hebben Car
ter's uitlatingen geredresseerd met de
opmerking dat'het een typisch staaltje is
van „een rijke lui's filosofie". Ondanks
de aldus opgedane teleurstellingen is het
Amerikaanse programma met betrekking
tot de ontwikkeling van snelle kweek
reactoren herzien. En verder gaan de VS
grotere prioriteit geven aan het ontwikke
len van andere splijtstofcycli (o.a. van
thorium) om op die manier te trachten
de wereldvoorraden plutonium niet gro
ter te laten worden.
Maar zoals gezegd: de wereld lijkt weinig
genegen Carter op dit punt tegemoet te
komen. Het enige lichtpuntje met betrek
king tot dit stuk Amerikaanse politiek is
het feit dat de discussie rond het onder
internationaal beheer brengen van zowel
de opwerking van gebruikte splijtstof als
het recyclage-proces opnieuw is begon
nen. Daarbij gaat de Amerikaanse Nobel
prijswinnaar Bethe zover dat hij alle
kweekreactoren, waarin het gevaarlijke
plutonium wordt gebruikt onder een der
gelijke regeling wil brengen.
Opwerkingstekort
Zoals gezegd - plutonium, dè grondstof
voor kernwapens, dat in 1941 door de
Amerikaan Glenn Seaborg werd ontdekt,
komt niet in de natuur voor. Echter, een
land dat op grote schaal gebruik maakt
van kernenergie en weinig scrupules
heeft, kan er betrekkelijk eenvoudig aan
komen. In de bestaande kernreactoren,
meestal van het type lichtwaterreactor,
wordt (verrijkt) uranium gebruikt als
brandstof. Via een betrekkelijk simpel
procédé wordt uit het afval van deze
reactoren plutonium verkregen. Dit ge
beurt in zgn. opwerkingsfabrieken, waar
van er in West-Europa slechts enkele zijn:
Winscale (Engeland), Marcoule en Cap la
Hague (beiden in Frankrijk). In de Ver
enigde Staten bevinden zich opwerkings
fabrieken in Hanford, Idaho en Savan
nah River, alle staatseigendom. Particu
liere opwerkingsfabrieken bestaan niet
meer, althans - zijn niet meer operatio
neel. Oorzaak daarvan is o.m. het nieuwe,
veel stringentere vergunningensysteem,
waarbij nieuwe seismische criteria gel
den. Zo kreeg de opwerkingsfabriiek van
Allied General Nuclear Services in Barn
well geen vergunning met de opwerking
van gebruikte splijtstof te beginnen on
danks dat het concern reeds 250 miljoen
dollar in het project had gestoken. Het
zelfde gebeurde met de commerciële op
werkingsfabriek van Nuclear Fuel Servi
ces Inc. in West Valley, die in de periode
1966 - '72 600 ton splijtstof had opge
werkt. Het bedrijf zou echter opnieuw
600 miljoen in de fabriek moeten investe
ren om te voldoen aan de nieuwe seismi
sche normen, waardoor het afzag van het
aanvragen van een nieuwe vergunning.
De opwerkingsfabrieken zijn een onmis-
bare schakel in de ontwikkeling van de
snelle kweekreactor. Het plezierige van
dit type reactor is dat deze meer pluto
nium produceert dan er oorspronkelijk
wordt ingestopt. (Vandaar de naam
kweekreactor) Energiedeskundigen in de
gehele wereld zien in deze kweekreactor
dan ook een ideaal middel om de toekom
stige energiehonger naar behoefte te kun
nen bevredigen. Blijft over het probleem
van de proliferatie en het feit dat pluto
nium een uiterst giftig en radio-actief
element is. (De periode waarin de radio
activiteit van plutonium gehalveerd is.
bedraagt zo'n 24.000 jaar.(
De Amerikaanse kernfysicus dr. Alvin
Weinberg zei op het IAEA-congres „Nu
clear energy and its fuel cycle" in Salz-.
burg over dit onderwerp dat alvorens
kweekreactoren op grote schaal gebruikt
worden, eerst het vraagstuk van de ver
dere verspreiding van kernwapens opge
lost dient te worden. Naar zijn mening
zouden kweekreactoren gebouwd moeten
worden in grote energieparken, waarin
ook de recycling van de splijtstof en de
afvalverwerking zouden moeten plaats
vinden. (In West Duitsland is het vlak
tegenover de Nederlandse grens liggende
Hümmling-gebied in deze zin genoemd.)
Ook de Russen hellen naar een dergelijke
zienswijze over, gezien hun plannen grote
nucleaire parken te stichten in het dun
bevolkte noordoostelijk deel van de Sov
jet Unie. In deze parken zullen snelle
kweekreactoren en lichtwaterreactoren
broederlijk naast elkaar komen te staan,
terwijl er tevens opwerkings- en verrij-
kingsfabrieken zullen worden gesticht.
De Sovjets willen deze parken een „om
vang" van 40 tot 50.000 MW geven; ze
hebben reeds plannen ontwikkeld voor
de bouw van een snelle kweekreactor van
1.600 MW
Participatie Nederland
Ook Nederland is, zij het zijdelings, be
trokken bij het ontwikkelen van snelle
kweekreactoren. Ons land neemt voor 15
procent deel in het (veel omstreden) Kal
kar-project, waarin naast West Duitsland
ook België en Luxemburg participeren,
terwijl men verder voorzichtig de ontwik
keling van de Franse Super-Phénix (1.200
MW) De in De Kalkar in aanbouw zijnde
„kweker" heeft een vermogen van 327
MW en zal naar schatting ruim 3 miljard
D.Mark kosten, terwijl de oorspronkelij
ke begroting voorzag in een investering
van 300 miljoen D.Mark. Dat laatste be
drag was veel meer in de buurt van de
460 miljoen gulden, die de 250 MW grote
Phénix-250 bij Marcoule aan de Rhöne,
had gekost. Kennelijk geschrokken door
èn de immense kostenstijging van Kalkar
èn de groeiende weerstand tegen kerne
nergie en de zgn. Kalkarheffing op het
elektriciteitsverbruik, besloot de Neder
landse regering niet mee te doen aan de
„Schnelle Briiter" van 1.350 MW, die in
West Duitsland op het programma staat.
De les, die de SNR-300, zoals Kalkar I
officieel wordt genoemd, bleek genoeg te
zijn.
Heel anders is de situatie in de Sovjet
Unie, waar men in 1973 een groot ongeval
met een snelle kweekreactor meemaakte.'
Het gebeurde met de reactor BN-350 bij
de stad Shevchenko aan de Kaspische
Zee. Reeds na twee maanden bedrijf op
vermogen werden ernstige lekken gecon
stateerd in de stoomgenerator. Geruchten
spreken van grote natriumbranden, en de
Amerikaanse satellieten registreerden
een verhoging van de radio-activiteit ter
plaatse. Inmiddels zijn vijf van de zes
secundaire circuits, die lekten gerepa
reerd en werkt men op 65 procent van
het maximale vermogen. De Russen heb
ben zich door dit ongeluk niet uit het veld
laten slaan en hun nucleaire bouwpro
gramma voorziet in 1990 dan ook in
evenveel kweekreactoren als lichtwater-
reactoren. Want kernenergie is in de Sov
jet Unie een uitgemaakte, niet voor dis
cussie vatbare zaak.
003561
003S61
076326
de andere series
Prijzen van
J 50.000 zijn gevallen op alle nummers 048521
f 5.000 zijn gevallen op alle nummers 069219
2.000 zijn gevallen op alle nummers 009138
f 2.000 zijn gevallen op alle nummers 010900
f 2.000 zijn gevallen op alle nummers 094410
2.000 zijn gevallen op alle nummers 053895
J 2.000 zijn gevallen op alle nummers. 059438
En prijzen van
J 1.000 op alle nummers eindigende op 8166
400 op alle nummers eindigende op 026
200 op alle nummers eindigende op 203
100 op alle nummers eindigende op 151
1 100 op alle nummers eindigende op 682
I 50 op alle nummers eindigende op 94
j 50 op alle nummers eindigende op 77
15 op alle nummers eindigende op 3
DON BOSCO MAVO
ST. ANTONIUSLAAN 7
SASSENHEIM.
Met spoed gevraagd:
voor 8 toturen per week.
Voor het volgend schooljaar w.s.meer uren.
Sollicitaties en inlichtingen bij de directeur,
tel. 02522-11644 (school)
tel. 02522-12496 (huis).
i Personeel
faangeboden J
Voor al uw gas- en verwarming
sproblemen naar landelijk er
kend INSTALLATEUR G P. de
Haas. Tel. 071-124310-140919.
i Huish. pers.
gevraagd
Gevraagd: FLINKE WERKSTER
voor maandag en vrijdag van 9
tot 14 uur. Teylingerhorstlaan
16. Wassenaar, tel. 01751-79705.
bij bushalte 43 en 91.
^Winkel/kappers
7 pers, gevr.
Slagerij de Roode vraagt net
WINKELMEISJE, liefst met erva
ring, Sieboldstraat 12-14, Lei
den. tel. 12.16.03.
i Diversen
pers, gevr.
Gevraagd vakbekwame JONGE
MAN plm. 18 jaar. voor vast op
dahlia- en bloembollenkwekerij.
Th. Clemens. Leeweg 3. Noord-
wijkerhout. Tel. 02523 - 2002.
Wij vragen voor onze rozenkwe
kerij een vaste MEDEWERKER,
leeftijd pl.m. 17/18 jaar. N. M.
Koot. Tuindersweg 16. Wou-
brugge. Tel. 01729-8176.
Gevr. voor enkele uren per dag
LIEVE OPPAS voor baby van 1
maand. Tel. 124986.
Voor onze zaak winkelcentrum
Oe Kopermolen vragen wij een
CHEF SLAGER en een ZELF
STANDIG WERKENO SLAGER.
Hoog loon. Aanmelden: Slagei
Van der Zalm. Kopermolen 13.
Leiden, tel. 071-149172
123118
i Woonruimte te
huur aangeb.
FEEST- TONEEL- en CABARET
AVONDEN. Nu ook in nieuwe
zaal. Bruiloften, diners, koffieta
fels. lunches. Inl. dagelijks Anto-
nius Clubhuis. Lange Mare
41-43. tel. 131626.
i Woonruimte te
huur gevr.
Onderwijzeres zoekt KAMER of
etage in Leiden, omgeving sta-
tlon. Tel. 01751 - 11260.
Student medicijnen zoekt KA
MER in of rond Leiden, tel.
02502 - 6753.
Student geschiedenis zoekt
DRINGEND KAMER. tel. 070
93.40 27.
A s. echtpaar zoekt ETAGE of
FLAT in Leiden of Leiderdorp,
huur tot plm. 425.-. Event,
koop tot 90.000.-. Tevens be
leggingspanden gevraagd tot 1
miljoen. Inl. 's avonds na 6 uur
071-891941 (aanbod flat of
ge). Tel. 141252 (voor beleg
gingspanden)
11e,
VLOEROPPERVLAK PLM.300m!
Liggingbinnen een straal van ca. 20 km.
vanuit IJmuiden
Ir. Justus Dirksstraat 12, Postbus 548
Telefoon 02550-19013, toestel 218
1970 BA IJmuiden
f
Onroerend
goed aangeb.
Te koop gezellig WOONlTDlS in
oud gedeelte van Leiderdorp.
Geen makelaarskosten. Vraag
prijs ƒ215.000.- k.k. Tel 071-
141677. na 17.00 uur.
LEIDERDORP. Meidoornstraat
14. goed onderhouden huis.
voorzien van voor- en achter
tuin. stenen schuur. Indeling:
entree, toilet, kelderkast, moder
ne keuken, ruime woonkamer
met erker, parketvloer, open
haard van schoon metselwerk,
thermopane beglazing. 1e verd.:
3 slaapkamers, douche, berging,
2e verd.: 1 ruime slaapkaner.
veel bergruimte. Prijs 207.000.-
k k. Inl.: MAKELAARDIJ ROMIJN
B.V.. Steenstraat 43, Lelden, tel.
071-140845.
i Onroerend
goed gevr.
t Onderhoud en
reparatie
RIOLERINGS
PROBLEMEN
bel direct 071-131046. wij staan
altijd voor u klaar, rioolreiniging
en ontstoppen met hoge druk-
spuiten, Lemy BV. bestratingen,
rioolreiniging. Hogewoerd 113.
GORDIJNEN GRATIS GEMAAKT
gordijnen gratis gemaakt
gordijnen gratis gemaakt
gordijnen gratis gemaakt
gordijnen gratis gemaakt
TAPIJTEN GRATIS GELEGD
tapijten gratis gelegd
tapijten gratis gelegd
tapijten gratis gelegd
MATEBA Haarlemmerstr. 214.
Leiden, tel. 071-122614
KUNST- en ANTIEKHANDEL T.
OOMS. Voor het vakkundig res
taureren van al uw schilderstuk
ken. porselein en aardewerk.
Ruim 30 jaar ervaring Tevens
woninginrichting en het goed
koopste adres voor omlijsten
van platen, foto's enz. Haarlem
merstr. 93. Leiden Tel. 126368.
i Dieren en
7 planten
Te koop jonge PAUWEN. S. de
Groot. Ommedijkseweg 9B. Zoe-
terwoude. Tel. 01715-2875.
Te koop aangeboden witte PER
ZISCHE POES. is gesteriliseerd.
Prijs nader overeen te komen.
Te bevragen Noordeinde 40.
Roelofarendsveen. Tel. 01713-
l Kleding en
kapsel
Bont. Uw hartewens in vervul
ling De grootste en goedkoop
ste bontzaak v Nederland. Dui
zenden korte en lange BONT
MANTELS vèr beneden de nor
male waarde! m. garantie. Desg
soepele kredietservice. De Bont
koning. Hoogstraat 97. Rotter
dam-C., tel. 010-117.117. Parke
ren v. zaak. BI] koop reisgeld
v. 2 personen terug (ook benzi
ne) Vrijdags tot 21 uur geo
pend
BONTMAMTELS! BONTHOE-
DEN! Bij Nederlands grootste
bontmagazijn vergelijkbaar 20%
30% goedkoper! Het bespaart
U veel geld! Volle garantie Kre
dietservice mogelijk. Het Bont-
paleis. Hoogstraat 153, Rotter
dam-C., tel. 010-14.33.37. Reis
geld bij koop terug. Vrijdags tot
21 uur open.
Doe-het-zelf
BENZINE 7 cent goedkoper. Bij
het benzinestation Meerzicht.
Noordwijkerhout (autoweg). Na
het tanken gratis vuilniszakken,
gratis koffie. Bij aankoop vart
benzinebonnenboek gratis au
toshampoo of bekledingsreini
ger cadeau. Nu ook bij ons
fotokopiën voor 25 cent. Tel.
02523-3783.
Te koop
aangeboden
HEUGAFELTTEGELS. Alle kleu
ren direct leverbaar. 5 jaar ga
rantie. Gemakkelijk te leggen
Tijdelijk Stanley mes cadeau bij
aankoop van min. 20 tegels.
Smits Woninginrichting. Mare
98. Vrouwensteeg 9. Tel.
123913.
Aangeboden: PARTU TULPEN
voor de kas in 4 soorten. Fa.
J.P. Hogenboom. Zuideinde 107.
Roelofarendsveen. tel. 01713-
Diversen
ONTVETTINGS- i
RINGSTHEE. 2 maal di
kopje trekken als the
slankt af. 100 gr.. 100 g»T
Drogisterij Boerhave. Ijbet
68. Leiden
KUNSTGEBITTEN REffc c
klaar terwijl u wacht I
beh, zat. van 9 - 11.3
uur. Maand, en dond. a
19 - 19.30 Fa. v. Bergrits
gouwen Schelpenkade
den Tel. 120794.
Grote KLAVERJASAVOpg
woensdag 18 januari 1
coteletten. kippen en.
andere prijzen. Aanvaifel
Inleggeld ƒ5.-. Ifcbb
Restaurant Groenendijkjtaa
96. Hazerswoude. Tel.y
900*naa
PAMFLETJE NODIG? D r 1
maakt er snel honderd at
zend op wit of gekleuri /ee
In één dag klaar! Dat
druk. Drukkerij Deltabac sê
jelaan 37. Zoeterwoude-
Tel. 071-899241.
GROTE KAARTAVONOpen
ADE. Vrijdag 20 jani wjj
20.00 uur in Café t Lag sd
Kruis- en klaverjassen
hoeve van de bejaardenl
Betere vakantie-woning |j
tenland 1978
Ook in de schoolvakarL]
zeer mooie woningen
direkt van operator (w
honderden guldens goe e
ige mereng
Ticino (Zw.). Karntenf
N. Italië, in de privësekto™
3-8 pers. In juni extra laen
i. Géén wachttijd! Vrln
Grote Boek 1978 met vr ni
a.h. Eerste Ned. Verhuurfa
totoerismebureau
jr.). Zwaluwlaan 4. Beroin
hoek. Tel. 010-147692 enn)
3318 3798.
Is
Diversen pers. gevraagd
Bel voor een aantal direkt beschikbare tijdelijke banen de
nente VAKATURELIJN van Uitzendbureau Luba: 071-134747.^
Nadere informatie geven de Luba kantoren in:
Leiden. Nieuwe Rijn 35. 071-140341
Leiden. Turfmarkt 11. 071-149745
Alphen. De Aarbof 67. 01720-94645
Gouda. Lage Gouwe 12. 01820-23311
Zoetermeer. Croesinckplein 19. 079-311515
Leidschendam. Winkelcentrum Leidsenhage. Weigeliapass
070-209361.
Peter Vins
weer
vrijgelaten
Peter Vins, zoon van de be
kende baptistenpredikant
Georgi Vins, die zelf in de
gevangenis verblijft, is vol
gens mededelingen uit Mos
kou uit hechtenis ontslagen.
Hij was op 8 december uit de
trein Kiev-Moskou gehaald en
gearresteerd op verdenking
van straatschenderij.
Tegen zijn arrestatie is uit bin
nen- en buitenland geprotes
teerd. In feite had de jonge
Vins (21) geen enkele aanlei
ding gegeven tot genoemde be
schuldiging. Wel had hij enke
le maanden geleden binnen de
Oekraïnse Helsinkigroep, die
de nakoming van de besluiten
van de conferentie van Helsin
ki in de Sovjet-Unie in het oog
houdt, de leiding op zich geno
men van de sectie voor gewe
tens- en godsdienstvrijheid.
Zijn arrestatie werd be
schouwd als een van de maat
regelen tot vernietiging van de
groep. Bij de vele protesten
was dat van de Amerikaanse
delegatie in Belgrado. Eerder
al was Vins voor de keuze
gesteld zijn activiteiten op te
geven of rekening te houden
met een gerechtelijk optreden.
Vins was doorgegaan met zijn
werk. Tijdens zijn hechtenis
was Vins zodanig mishandeld,
dat hij dagenlang niet kon
staan. Doktershulp werd hem
onthouden, maar voor hij
werd vrijgelaten kreeg hij ver
sterkende middelen.
„Als de bevolking niet betrokken wordt bij de
economische groei en de opbouw van het land
zullen er ongelukkige dingen gebeuren. Daar
om hebben wij kritiek". Dit zegt dominee Kim
Kwan Soek, presbyteriaans predikant en secre
taris van de Zuidkoreaanse Raad van Kerken.
Ds. Kim is in Europa, voor bezoeken aan
Nederland, Engeland, Zweden, West-Duitsland
en de Wereldraad van Kerken in Genève. Hij
behoort tot de groep christenen die menen hun
regering kritisch te moeten begeleiden en die
hiervoor met gevangenisstraffen moeten beta-
politieke gevangenen financieel gesteund. De
aanklacht tegen hem was: misbruik van geld
dat gegeven was door de Duitse kerkelijke
ontwikkelingsinstantie „Brot fur die Welt".
De Zuidkoreaanse regering van president Park
regeert met harde hand om het „land tegen de
communistische dreiging van Noord-Korea te
beschermen". Ds. Kim benadrukt dat ook de
christenen van Zuid-Korea, anti-communistisch
zijn. Tegelijkertijd echter zien zij het gevaar
van een dergelijke houding, aldus ds. Kim:
„Zonder een democratie waarbij de bevolking
betrokken is zullen wij het verliezen tegen
Noord-Korea. Wij willen een constitutionele de-
Er bestaan al jaren scherpe conflicten tussen
staat en groepen christenen over de dictatuur
en de schending van mensenrechten in Korea.
Toch is het grootste deel van de bevolking erg
passief, aldus ds. Kim. De Koreanen hebben
een lange geschiedenis van armoede en politie
ke onderdrukking achter zich. Zij zijn nu blij
dat zij tenminste te eten hebben en als ze maar
drie maaltijden per dag hebben kan het hen
niets schelen wie er in de gevangenis zit en
of er mensenrechten worden geschonden, aldus
ds. Kim.
Ds. Kim bezoekt in Oegstgeest het zendingscen
trum van de hervormde kerk om te praten mei
een aantal ontwikkelings- en zendingsorganisa
ties zoals de Nederlandse Zendingsraad, de
Stichting Oecumenische Hulp, het gereformeer
de algemeen diaconaal bureau, de protestantse
medefinancieringsorganisatie ICCO en de
werkgroep mensenrechten van de Nederlandse
Raad van Kerken. Een aantal kerkelijke projec
ten voor de arme bevolking in Zuid-Korea
wordt door Nederlandse organisaties gefinan
cierd. Maar veel belangrijker vindt ds. Kim dat
er in brede kringen morele steun voor de
kerken in Korea komt.
Paus Paulus heeft in het afgelopen jaar vierendertig bis
dommen en aartsbisdommen opgericht. Het aantal katholie
ke bisschopzetels over de gehele wereld steeg daarmee van
2.248 tot 2.282.
Dit blijkt uit het nieuwe pauselijke jaarboek, waarvan het
eerste exemplaar dezer dagen door de kardinaal-staatssecre
taris Jean Villot aan de paus is overhandigd.
De nieuwe bisdommen liggen voor het grootste deel in de
derde wereld, vooral in Afrika. In het afgelopen jaar werden
154 nieuwe (aarts)bisschoppen benoemd (1976: 128).
Er zijn voorts 102 prelaturen (1976: 101), 22 vrije abdijen
(21), elf apostolische administraturen (12), negentien apostoli
sche exarchaten en 76 apostolische vicariaten.
Dit laatste aantal bleef onveranderd evenals het aantal
bisschoppenconferenties (97). Het Vaticaan ging in 1977 diplo
matieke betrekkingen aan met de volksrepubliek Kongo en
Papoea-Nieuw-Guinea. De Salomons Eilanden kregen een
apostolisch delegaat.
In een bibliotheek in Baltimo
re (VS) heeft een hoogleraar
van de katholieke universiteit
van Lyon een missaal van de
heilige Franciscus van Assisi
gevonden. Het missaal be
hoorde oorspronkelijk toe aan
de kerk van de heilige Nico-
iaas in Assisi en zou in 1208
de heilige Franciscus ertoe
hebben gebracht de eerste re
gel samen te stellen voor de
door hem gestichte orde.
De blanke Nederduits gerefor
meerde kerk van Zuid-Afrika,
die geldt als de steunpilaar
van het apartheidsbewind van
de regering Vorster, zal in
haar najaarssynode een reeks
anti-apartheidsvoorstellen te
behandelen krijgen, afkomstig
van de provinciale synode van
Kaapstad. Met name eist deze,
dat de generale synode haar
verbod op het huwelijk tussen
personen van verschillend ras
intrekt, omdat dit te ver gaat
en onbijbels is. Agdere eisen
hebben betrekking op de vor
ming van een interraciale sy
node en de openstelling van
alle kerken voor alle rassen.
Het katholieke Westafrikaan-
se weekblad „Afrique Nouvel
le" bestaat dit jaar dertig
jaar. Het werd opgericht door
de Witte Paters, de paters van
de Heilige Geest en de Sócie-
teit voor Afrikaanse Missiën.
Het eerste nummer bestond
uit één velletje. Belangrijke
drijfveren zijn altijd geweest
de ontwikkeling van de Afri
kanen, het recht van de arbei
ders om zich te organiseren,
politieke bewustwording en
de strijd tegen het racisme.
Ook is het een podium voor
de dialoog tussen christendom
en islam Het blad wordt mo
menteel geleid door een leek,
Alcine da Costa, en wordt ge
zet en gedrukt in Dakar (Sene
gal). Het heeft een oplage van
tienduizend stuks.
Kardinaal Hume van het
aartsbisdom Westminster
heeft alle werkende kathol ie-'
ken gevraagd om één uurloon
per week af te staan aan de
kerk. Hij doet dit in een brief
bij de begroting van zi)n aarts
bisdom. Het is voor het eerst
in Engeland, dat een katholiek
bisdom zijn begroting publi
ceert. Het aartsbisdom West
minster staat er financieel bij
zonder slecht voor. De schul
den van het aartsbisdom zijn
voornamelijk ontstaan door de
scholenbouw. In 1976 werd de
schuldenlast geschat op ruim
27 miljoen gulden.
De pastorale raad voor het
bisdom Berlijn heeft de gelo
vigen voor de komende vasten
voorgesteld een dag per week
niet naar de tv te kijken, on
der het motto: „Vrijdag geen
televisie Nu heb ik tijd voor
je".
Krachtige
groei
kerk in Assar
De katholieke kerk in lm
kan in de noordoostelijk
vincies van het land bogen
een buitengewone groei.
In Assam, dat grenst aan
na, Birma en Bangladesj n
het aantal katholieken in
afgelopen vijftig jaar toe
vierduizend tot een half
joen.
Volgens de India-kenner
het internationale katholie
missiewerk „Missio", de Fr<
se pater Lucien Schmitt,
een reis van zes weken do
India heeft gemaakt, vrag
hele volksstammen om pri
ters en godsdienstonderricht
In de provincie Nagalai
waar vijfentwintig jaar ge
den de eerste christenen
den gedoopt, wonen er nu
tigduizend.
Pater Schmitt verklaart de
sultaten onder de bergvolk
van Assam uit de soci
werkzaamheid van de kerk
der een bevolking, die al oni
het Britse koloniale bewii
werd achtergesteld en m
wantrouwen werd behandel
Het voornaamste aandeel
het sociale en pastorale pi
gramma van de kerk wol
geleverd door zusters uit 1
land zelf, die als „tourii
teams" georganiseerd V
Twee tot drie zusters trekki
zwervend als bedelmonnik!
van dorp tot dorp. Zij ond
richten de kinderen, vorm
de leiders en verlenen me
sche hulp. De eigen vormi
en toerusting van de zust
wordt financieel mogelijk
maakt door de missiecentr
in Aken.
