>A*5*H
DE LACHSTUIP VAN KOREA
Agatha Christie, die momenteel opgenomen
wordt in de Engzlse Pinewood-studio's. Bette
Davis speelt in „Dood aan de Nijl" de rol van
een verwaande Amerikaanse societydame.
Haar tegenspelers zijn de Britten Peter Ustinov
en David Niven.
Bette Davis heeft het afgelopen jaar in nog drie
andere films gespeeld. Voor „Death on the
Nile" maakte ze opnamen in Egypte. Daarna
installeerde Bette zich in een fraaie suite op
de hoogste etage van het Londense Grosvenor
House Hotel aan Park Lane. Een auto van de
filmstudio komt haar 's morgens heel vroeg
ophalen, 's Avonds gaat ze al tegen tienen naar
bed. Tussen door laat ze zich weieens intervie
wen.
Beschouwt zij vroeg uit de veren komen en
tijdig gaan slapen als de beste manier om
eeuwig jong te blijven? „Jong", snauwt ze, „ik
voel me helemaal niet jong. Mensen die bewe
ren dat oud worden een mooi ding is, zijn gek.
Ik zal weer een afschuwelijke verjaardag heb
ben. Misschien graaf ik dan wel een diepe kuil
en laat ik mij aan niemand zien. Ik heb een
hekel aan jarig zijn.
„Ze zeggen, dat iemand van veertig nog in de
bloei van zijn of haar leven is, maar ik geloof
het niet. Toen ik veertig jaar werd, dacht ik
dat mijn leven voorbij was. En toen werd ik
vijftig, wat evenmin meeviel. Je moet rekenen,
dat het dan amper tien jaar duurt eer je zestig
bent. En nu word ik zeventig. Dat vind ik
afschuwelijk oud".
Dit kleine, tengere maar alleszins nog zeer
vinnige vrouwtje is echt geen katje om zonder
handschoenen aan te pakken. Haar hoge leef
tijd heeft de sterke karaktertrekken niet ver
zacht. Ze geeft toe, dat ze vaak ruzie krijgt met
haar medemensen. „Ik ben erg opvliegend",
zegt Bette. Ze heeft dan ook vier huwelijken
en evenveel echtscheidingen achter de rug.
Bette Davis: „Mijn gehuwde oudste dochter
heeft twee kinderen. Michael, m'n zoon, is
advocaat. En dan heb ik nog een dochter van
27 met een ongeneeslijk hersenletsel. Ze is nog
een kind van 6 jaar en zal nooit veranderen.
Dat geeft verdriet. Ik vond haar toestand altijd
bijzonder onrechtvaardig. En in dergelijke om
standigheden denkt iedereen er zo over. Toch
leer je te berusten in het onvermijdelijke.
„Ik praat vaak met God. Tegenwoordig heb ik:
echter wel de indruk, dat Hij met vakantie is.
Ik heb me al miljoenen keren verslagen ge
voeld".
Nu haar kinderen opgegroeid zijn, is haar werk
haar leven. „Uiteindelijk heb je daar nog het
meeste aan", zegt Bette Davis. „Ik was 39 jaar
toen ik m'n eerste kind kreeg. Toen had ik al
carrière gemaakt. Als de kinderen vroeger ge
komen waren, zou ik -met veel spijt- de film
vaarwel gezegd hebben. Wanneer je jong bent,
is je carrière van belang. In mijn meisjestijd,
toen ik er mee begon, heb ik echter veel
kinderloze actrices gekend, die vreselijk een
zaam waren".
Bette Davis laat zich haar opvattingen over het
leven niet uit het hoofd praten. „Met mijn
moeder was het net eender", vertelt ze. „Mijn
vader was een briljante advokaat, die echter
een hekel had aan kinderen. Toen ik 6 was,
werd hun huwelijk ontbonden. Daarna moest
mijn moeder hard werken om haar twee doch
ters alleen groot te brengen. Wij noemden
elkaar de drie musketiers. Wij hadden de hele
wereld tegen ons. Dat was een goede leerschool.
„Ik groeide op in New England de Noordooste
lijke staten van Amerika. Mijn strenge opvoe
ding heeft me later veel geholpen. Ik was zelf
ook een strenge moeder. Aangezien je in de
wereld toch af te rekenen krijgt met discipline,
kan het geen kwaad daar thuis al aan te
wennen".
Bette Davis maakt het de filmmensen met wie
ze werkt niet altijd gemakkelijk. „In geen enkel
vak kan je slagen zonder gehaat te worden",
meent ze. „Als je niet de lef hebt om je eigen
opvattingen te verdedigen en anderen tegen te
spreken, kom je nergens. Wij hebben allemaal
regisseurs nodig, maar je hoeft daarvoor je
eigen opinies niet verborgen te houden. Iemand
die dat heeft, is tenslotte geen papegaai. Als
een regisseur er geen lor van begrijpt, moet
je de durf hebben om hem dat te zeggen".
„Ik heb één keer toegegeven en dat betreur ik
nog steeds. Het was toen wij „The Letter"
maakten. Ik kwam in opstand tegen de manier
waarop een bepaalde scène gespeeld werd en
stormde woedend uit de studio. Maar de regis
seur hield vol dat hij gelijk had. Uiteindelijk
deed ik het zoals hij het wenste. Maar ik wist
dat het fout was. Later werd dat officieel
toegegeven."
ROGER SIMONS
Q PTTE LONDEN „Het publiek beseft niet
Kt" I I h eens hoe machtig het is", zegt Bette
I Davis, de laatste grote dame van
P IIIIA Hollywood. „Tegenwoordig is het in
Ij II |Vk films alles geweld wat de klok slaat.
Wnl Iv Brandende gebouwen, vreselijke on
gelukken. Ze filmen wolkenkrabbers,
i. umrj die in lichterlaaie staan of dalen af
IK WOlU nu tot in het diepste van de zee."
„God weet aan welke catastrofes ze nog zullen
beginnen. Zolang de mensen komen kijken,
zullen dergelijke films gemaakt worden. Daar-
rfflt vinH ilf om ze6 ik, dat het publiek zelf niet weet hoeveel
Udl VIIIU III invloed het heeft"
_f. _l jBette Davis houdt kennelijk niet van catastro-
tiTSCnUWêlllK fa'e dingen. „Het duurt vaak lang eer ik een
1 scenario in handen krijg dat mij bevalt", klaagt
ze boos. Vrouwen praten meestal niet over him
leeftijd, maar Bette Davis is de eerste om toe
te geven, dat zij geen tijd meer heeft om de
jaren zomaar voorbij te laten gaan.
ïn april wordt ze zeventig. Eerst dan komt
„Death on the Nile" klaar, een film naar de
gelijknamige detectiveroman van wijlen
zeventig,
De MASH-bezetting anno 1978. Staand vlnr: aalmoezenier Mulcahy (William Christopher). Radar (Gary Burghoff). majoor Charles Emerson Winchester (David Ogden btiers), winger
(Jamie Farr). Zittend vlnr: Hot Lips (Loretta Swit). kolonel Sherman Potter (Harry Morgan), Hawkeye (Alan Alda) en B. J. Hunnicutt (Mike Farrell).
HOLLYWOOD
Stage 9 is een
reusachtige, om
gekeerde schoe
nendoos, lomp af
stekend aan de
rand van een
„voor-oorlogse
wijk in Manhat
tan", een van de
vele nep-buurten
op het complex
van 20th Century
Fox, Hollywoods
op volle toeren
draaiende droora-
fabriek. De bruin-
gekalkte studio is
gegarneerd met
glimmende acht
cilinders. Op elke
hoek piekt een
zwaailicht met
bord „Bij rood
licht verboden te
claxoneren".
Stage 9 is al zes
jaar het strijdto
neel van het
4077ste Mobil Ar
my Surgical Hos
pital. waar „alles
wordt opgelapt,
behalve gebroken
harten". Zes
maanden per jaar
is MASH operatio
neel voor aan het
Koreaanse front
neergemaaide
Yankees. Terwijl
boven hun ver
doofde lichamen
de galgenhumor
hoogtij viert, wor
den ze met grove
steken dichtge
naaid en/of in het A1.u
gips gelegd. En Een 9raPle tussen Alan Alda (Hawkeye)
wie in deze leger- Hunnicutt.
groene bloedbank
tussen de grijp
grage handen van chirurg
Hawkeye doorglipt, weet
zich altijd verzekerd van
een troostende finale met
Father Mulcahy, die al pre
velend het laken over je
hoofd trekt. Soms wel elf
keer achtereen. Totdat de
regisseur er vrede mee
heeft.
Deze dag wordt er niet geo
pereerd. „Hot Lips" heeft
vrijaf. De camera staat ge
richt op het chaotische inte-,
rieur van Hawkeye's strak
gespannen onderkomen. De
vrijgevochten chirurg aan
wie acteur Alan Alda vlees
en bloed geeft, pokert met
zijn maat B. J. Hunnicutt
(acteur Mike Farrell). Het
derde poker-face is van
MASH-aalmoezenier Mul
cahy. aan wie acteur Wil
liam Christopher zijn zegen
geeft. Natuurlijk speelt
Hawkeye doorgestoken
kaart, wat de wereldvreem
de aal te laat in de gaten
krijgt.
Volgens het draaiboek van
„Mail Gall" (een van de 25
afleveringen, die er in een
half jaar tijd de studio uit
vliegen), moet korporaal
Radar het spel onderbre
ken met een stapel langver
wachte veldpost. Als de zo
achter de ploeg vandaan
gehaalde korporaal (acteur
Gary Burghoff) zich meldt,
grijnst Hawkeye: „Ahaa,
daar hebben we de Shet
land Pony Express...
Alleen Radar móét er om
glimlachen. Achter de ca
mera en de spotlights kijkt
men geroutineerd toe.
drinkt zonder te slurpen
koffie en loert af en toe op
het horloge. Er valt ook
weinig te lachen. Zeker niet
om deze poker-en-post-sce-
ne, die veertien keer over
moet, aangevuld met een
serie close-ups van de ac
teurs. Het geschater, dat u
en ik bij elke MASH-uitzen-
ding moeten aanhoren, is
ingeblikte lach, die er bij
de eindmontage tussen
wordt gefrunnikt.
Het nikkelen dienstfietsje
rustend op het bezwete
voorhoofd, de bivakmuts
scheef op de krullen, geeft
Gary Burghoff toe dat ook
dit dagje MASH geen dijen
kletser is. „Onze script
schrijvers worden steeds
serieuzer. De lach-of-ik-
schiet-toch-humor raakt
wat op de achtergrond. En
Radar past zich daarbij
aan." Gary, 33 en al kalend,
is de enige acteur, die uit
de gelijknamige anti-oor
logsfilm van regisseur Ro
bert. Altman is gelicht om
MASH ook op de televisie
tot een succes te bombarde
ren. „Eigenlijk was ik daar
wel mee ingenomen. Want
in de film kreeg ik nauwe
lijks tijd om het typetje Ra
dar goed af te schilderen"
Terwijl een make-up-man
een mee-etertje wegsmeert
op Radar's wang, vervolgt
Gary: „Nu na zes jaar
MASH heb ik Radar volle
dig onder controle. Ik hoef
dit brilletje en de muts
maar op te zetten en ik ben
en Mike Farrell (r
op slag de kinderlijke, blo
zende snotneus van een
korporaal" Eind september
werd Burghoff als „Best
supporting MASH-actor"
onderscheiden met een Em
my, de felbegeerde trofee
van de Amerikaanse televi
sie.
Zes jaar Radar moet toch
op den duur een blijvend
litteken worden in je car
rière?
Burghoff lacht wat zuur en
knikt: „In dit Hollywood
ontkom je niet aan compro
missen. Kijk, Radar is mijn
beste vriend. Niet alleen
omdat hij me een Cadillac,
een prachtige villa, kortom:
roem en rijkdom heeft ge
geven. Maar Radar is ook
het eenzame manneke in
me, wat ik in mijn jonge
jaren erg lang ben geweest,
omdat' mijn lieve ouders
nauwelijks tijd voor me
hadden. Ik ben het met je
eens, dat Radar toch een
keer uit mijn leven moet
verdwijnen, wil hij me als
acteur niet kapotmaken.
Het liefst zou ik hier alles
willen verkopen om terug
te gaan naar New York,
waar ik begonnen ben.
Weer theater doen om mijn
talenten bij te punten..."
Schuift het brilletje terug
op de neus en grijnst: „Elk
succes heeft zijn prijs".
De camera heeft nu het
nachtleger van kolonel
Sherman Potter onder
schot, wiens nachtrust aan
flarden gaat door een
Schreeuwende Mulcahy.
„Korporaal Klinger is er in
een nachtjapon vandoor",
roept de aalmoezenier
steeds weer. In een andere
hoek van Stage 9 genieten
Alan Alda en Mike Farrell
intens van een partijtje
schaak. Geen camera in de
half opgetrokken officiers
kantine,-waar een nostalgi
sche juke-box het decor do
mineert.
Iedereen op de set is het er
mee eens, dat zonder Alan
Alda als Hawkeye Pierce
MASH zich onvoorwaarde
lijk zal moeten overgeven.
Ook de Century Fox-bon
zen weten dat. Niet voor
niets heeft Alan behalve
een vorstelijk salaris ook
de vrijheid gekregen om
scripts te schrijven, afleve
ringen' te regisseren en te
wijzigen wat hem niet aan
staat. Ook dwingen ze de
snedige chirurg niet om
zijn huis in Leonia (New
Jersey) te ruilen voor een
kasteel aan de Californi-
sche kust. Elke vrijdag
vliegt Alan dan ook naar
zijn vrouw Arlene en drie
dochters aan de oostkust.
Pas met MASH is Alda be
roemd geworden. Twee
Golden Globes, het visite
kaartje van de Buitenland
se Persclub in Hollywood,
een Super Emmy en een
mand vol Gouden Appels,
toegekend door de Holly
wood Vrouwen Persclub,
zijn hem onder oeverloze
loftuigingen uitgereikt. Op
de lijst van meestbegeerde
tv-persoonlijkheden heeft
hij lang nummer 1 gestaan,
met zijn brutale kop en
brede schouders uitstekend
koffie. Voor William Chris
topher betekent deze serie
het einde van een leven van
sappelen. Amper drie jaar
geleden genoot hij als ac
teur nog het applaus van
stoffig publiek in uitgeleef
de patronaten.
Voor Harry Morgan is het
commando over MASH
4077 de zoveelste rol in zijn
ruim veertigjarige loop
baan. De in Detroit als Har
ry Bratsburg geboren ac
teur werd ontdekt tijdens
een cursus welsprekend
heid, die hij volgde als stu
dent in de rechten aan de
universiteit van Chicago.
Na meer dan vijftig films
en iets minder televisie-rol
len, sust de 62-jarige Mor
gan, zwaar pratend door de
wijdopen staande neusvleu
gels, „ruzies" tussen de
licht aangebrande „Hot
Lips" (Loretta Swit), de al
tijd op scherp staande
Hawkeye en sinds kort
de arrogante snob met
de opgeblazen naam Char
les Emerson Winchester.
Een majoor om op te schie
ten.
In ons land loopt de AVRO
met MASH wat achter, zo
dat Hawkeye het nog altijd
aan de stok heeft met de
aartsdienstklopper majoor
Burns; de zuinig kijkende,
dikbetaalde acteur Larry
Linville. Maar die heeft
sinds het nieuwe seizoen de
MASH-troep de rug toege
keerd.
„Larry ging er langzaam
aan kapot, is me verteld.
Hij is terug bij het theater,
waar ik net vandaan kom",
verduidelijkt de als uit bé
ton gebeitelde acteur David
Ogden Stiers, de 34-jarige
opvolger van Linville.
Twaalf jaar heeft David
klassiek theater gedaan.
Om goed aan de kost te
komen, prees hij regelma
tig wat artikelen aan op de
televisie. Nu heeft hij een
twee-jarig contract voor
MASH, en hij is daar ge
lukkig mee. „Als je in dit
door Carter en de televisie
geregeerde land toch in een
Amerikaanse serie belandt,
dan ben je het beste uit met
MASH. Je ontmoet hier col
legiale, intelligente vaklui,
stuk voor stuk progressief,
op de bres voor gelijke
rechten en allen gezegend
met een verfrissend brok
humor".
Alan zeilt voorbij en fluis
tert: „Als David te vertrou
welijk wordt, begint ie al
tijd met zijn linkerbeen te
trekken."
De telefoon naast de koffie
bar rinkelt. David Ogden
Stiers neemt uitgestreken
op: „Met de Harry Morgan
Show". Alan schatert.
Vooral de oude stompen
van MASH willen steeds
vaker uitbreken. Zo heeft
Radar een eigen nachtclub
show, waarin hij danst,
drumt, grapjes verkoopt en
zingt. Met deze Gary Burg
hoff Show wil hij graag
richting Engeland om ook
over te wippen naar Neder
land. Of neem nou Haw
keye. Onlangs heeft Alan
Alda zijn nek uitgestoken
met de sterke hoofdrol in
de tv-film „Kill Me If You
Can"; een realistisch dra
ma over Caryl Chessman,
die, nadat twaalf jaar lang
zijn doodvonnis was uitge
steld, in 1960 in de Califor-
nische gaskamer aan zijn
einde kwam.
Of pak „filler" David Og
den Stiers, alias majoor
Winchester. Natuurlijk
speelt hij graag de wind
buil van MASH. „Maar een
goeie filmrol zal ik onmid
dellijk accepteren. Niet om
dat televisie slecht is. Film
is gewoon beter. Ook voor
je image."
Toch zwaaien ze niet voor
tijdig af. Want MASH bete
kent vast werk. Voor zo'n
twintigduizend collega's
schuilgaand in het Holly-
wood-leger van werklozen,
is dat een luxe.
MASH is de lachstuip van
de Koreaanse oorlog, die
ruim twintig jaar geleden is
afgelopen met een noncha
lante verdeling in Noord en
Zuid. De Amerikanen moe
ten er hard om lachen. Spo
radisch belt er een boze
Korea-veteraan om zijn gal
te spuwen over een frivool
fragment. Ook in Neder
land is de satire een vera
deming.
Wanneer krijgen we een
MASH over Vietnam, vraag
ik aalmoezenier Mulcahy.
„Over Vietnam kun je in
dit land geen grapjes ma
ken, die wond is nog te
vers."
Die van Korea is stevig ge
hecht. Alleen in MASH
trekt ze nog na.
TEKST: HANS TOONEN
FOTO'S: HANS ARTS en
20TH CENTURY FOX
boven coryfeeën als Bob
Hope, Henri Winkler, beter
bekend als de Fonz uit
Happy Days, en zelfs boven
John Wayne, de legendari
sche „Duke".
Uitgezakt komt pater Mul
cahy aansloffen met in zijn
spoor kolonel Potter, de
hopman van MASH. Onder
het bordje „Noord-Korea"
tapt het tweetal een beker
Gary Burghoff „Radar is het eenzame manneke in me
