gedrocht
met
vele
gezichten
eveneens merkwaardige zaken afspelen. Met na
me skiffeur Peter-Michael Kolbe komt in het
nieuws. De Westduitser die in 1973 Europees
kampioen werd en ook de wereldtitel opeiste, is
naar zijn zeggen tijdens het Olympisch toernooi
in Montreal herhaaldelijk geprest stimulerende
injecties te accepteren. Zogenaamde vitamine-in
jecties. Kolbe knapte echter af na een onwaar
schijnlijk grote voorsprong te hebben genomen,
toen de Fin Karppinnen op de laatste honderden
meters volgens insiders onwaarschijnlijk veel op
hem goedmaakte. De Westduitse roeibond suste
de problemen door te stellen dat de twee injec
ties met respectievelijk een vitamine- en een
enzympreparaat geen kwaad konden aanrichten,
niet als doping beschouwd mochten worden en
in Oost-Duitsland op grote schaal zouden wor
den gebruikt.
- Ook in de voetbalwereld is het pilletje allang
geen onbekende meer. Tal van verzorgers heb
ben ergens wel een trommeltje waaruit geput
kan worden. Een bekende doelverdediger vertel
de: „Ik heb altijd maar gedaan of ik de zaak
doorslikte. Als er niet werd gekeken mikte ik
ze weg. Enkele heb ik er bewaard. Ik ben van
plan die dingen nog eens te laten onderzoeken".
De reacties van de spelers waren soms opmerke
lijk. En in West-Duitsland roept Franz Becken-
bauer uit: „Praktisch alles wat een gunstige
uitwerking heeft op de prestaties en het uithou
dingsvermogen van de spelers is nog steeds in
gebruik in de Bundesliga". KNVB-arts Kessel
tenslotte sprak in het verleden tijdens het we
reldkampioenschap voetbal het vermoeden uit
dat de Braziliaan Luis Pereira gedrogeerd zou
zijn. Kritiek die later werd ingeslikt maar die
toch werd geuit op een moment dat er bij het
gedrag van de Braziliaan vraagtekens konden
worden geplaatst.
- En zo kunnen we doorgaan. De atletiek wordt
bijna geregeerd door het gebruik van anabole
steroiden. Anderen proberen via electro-stimula-
tie tot succes te komen. Weer anderen maken
gebruik van de methode van de packed-cells die
in de pers ook wordt aangeduid met het woord
bloeddoping.
Race zonder uitzicht
De race zonder uitzicht tussen topsporters en
wetenschappers gaat inmiddels door. Na de am
fetaminen kwamen de hormonen, daarna de
doping via het toedienen van verse rode bloedli
chaampjes. En dat zal ongetwijfeld niet de laat
ste ontdekking zijn. Gevreesd moet dan ook
worden dat de grote evenementen in de toekomst
zullen worden beheerst door de uitspraken van
fysiologen en farmacologen. De paniek zal blij
ven. De onduidelijkheid zal triomferen. De sport
en de beoefenaar(ster) gaan er aan stuk. Er
wordt namelijk niets gedaan om een echte oplos
sing te bedenken. Verder dan het vaststellen van
nieuwe - overigens nog steeds niet waterdichte
controlesystemen - komt men niet.Ondanks de
vele ellende is er nog steeds geen maatregel
getroffen om gezamenlijk - en daaronder moeten
niet alleen worden verstaan artsen, bestuurders
en sportmensen maar ook het publiek - tot een
code te komen over het gebruik van stimuleren
de middelen.
De ene arts roept uit: stimulantia zijn zeer
gevaarlijk. Een ieder die ze in aanzienlijke hoe
veelheden gebruikt moet weten dat hij behoorlij
ke kans loopt zichzelf blijvend lichamelijk letsel
toe te brengen. Het is bovendien dom om stimu
lerende middelen te gebruiken. Ze kunnen wel
voor incidentele prestatieverbetering zorgen,
maar nimmer het prestatievermogen vergroten.
Los nog van het feit dat niemand exact kan
aangeven wanneer een hoeveelheid van een be
paald middel dan wel een combinatie gevaarlijk
wordt, blijken er eveneens artsen te bestaan die
heel andere opvattingen huldigen. Tijdens een
congres in Duitsland meenden de daar verzamel
de Duitse artsen - een deel van hen adviseert
o.m. het Westduitse Olympische Comité - dat het
gebruik van anabole steroiden niet gevaarlijk is
mits het proces wordt begeleid door een deskun
dig arts. Die moet dan wel weten dat hij het
gebruik er van alleen kan toestaan aan lichame
lijk volgroeide atleten. Een punt waarover de
medische wereld in de DDR weer heel anders
denkt.
Zuurtjes
Aardige zaken wanneer wordt bedacht wat enke
le gebruikers hebben ontdekt. De Zweedse dis
cuswerper Bruch verwacht niet ouder te worden
dan veertig jaar, omdat hij al tien jaar lang de
DEN HAAG Het is alweer een poosje rustig
aan het dopingfront. Na de veelbesproken tafe
relen rond een stel beroemde beroepswielren
ners die wel of geen stimul zouden hebben
gebruikt en de door sportarts Van Rompu ver
oorzaakte rel die de KNVB heeft doen besluiten
een onderzoek in te stellen naar het gebruik van
stimulerende middelen, is het stil geworden.
Een soort stilte voor de storm. Inmiddels is al
uitgelekt dat de door de KNVB beoogde contro
le op losse schroeven lijkt te komen staan,
omdat ruim twintig procent van de bij de
Vereniging Van Contract Spelers aangesloten
leden weinig trek beeft om medewerking te
verlenen. Helaas is voor het door dokter Mos
terd - lid van de medische commissie van de
KNVB - beoogde steekproefonderzoek een loya
le medewerking nodig om de inspanningen zin
vol te maken. Dat lijkt er op dit moment
kennelijk (nog) niet in te zitten met als gevolg
dat ook deze aanpak nergens in zal resulteren.
Misschien niet zo verwonderlijk want in doping-
land zijn het tot nu toe eigenlijk alleen maar
visies die aan de orde komen. Visies die zo
verschrikkelijk ver uiteenlopen - ook tussen de
deskundigen onderling - dat hiervan nog weinig
heil mag worden verwacht Bovendien wordt al
te vaak voorbijgegaan aan de realiteit met als
resultaat dat de sportman/vrouw langzamerhand
door de ontelbare recepten de medicijn niet
meer kan zien. Meer dan ooit tevoren is de vraag
actueel. Waar eindigt de aanvaardbare sportme-
dicijn en waar begint de doping?
Een vraag die niet alleen gesteld kan en moet
worden in de nationale maar ook de internatio
nale sportwereld. In het belang van alle sport-
beoefenaren(sters) want de tijd dat alleen doping
werd gebruikt in de wielrennerij is allang voor
bij. Fausto Coppi mag dan door velen worden
beschouwd als de „uitvinder" van de doping, ook
in andere takken van sport is de noodzaak van
het meedenken over dit probleem duidelijk ge
worden.
Voorbeelden
Enkele voorbeelden kunnen dat uiterst goed
onderstrepen. In de volleybalwereld maakt Loek
Willemstein van Starlift-Blokkeer na de wed
strijd tegen Real Madrid bekend: „Ik heb pep
middelen gebruikt, omdat er toch geen controle
was. Tegen mijn huisarts heb ik gezegd: geef
maar wat. Je gelooft het niet hè? Twee uur voor
de wedstrijd lag ik nog wel mooi in bed. Ik ben
in een paar dagen vier kilo afgevallen. En
eerlijk, die wedstrijd had niet langer moeten
duren, want ik stond op het eind te trillen op
mijn benen".
- In Italië kondigt een commissie van de Italiaan
se autosportbond aan dat zij een dopingonder
zoek zal houden onder deelnemers aan autora
ces. Coureurs die worden betrapt komen er het
eerste jaar nog goed af, maar in de toekomst
zullen strenge straffen worden opgelegd. Merk
waardig daarbij dat de Italiaanse maatregel niet
geldt voor de deelnemers aan rally's.
- In de roeiwereld is bekend dat rieh daar
verwacht. Bij het onderzoek werd amietamini i
aangetroffen. Dat gebeurde eveneens bij de ren ai
ner Mottin. üj
Verslaafd j
el
Er gebeurt evenwel meer. Tal van gebruiken |e
van stimulerende middelen raken er aan verjc
slaafd. Het bekendste voorbeeld daarvan is Erii ;i
de Vlaeminck, de zevenvoudige wereldkampioen e,
die zonder pervetine niet meer kon leven. In zijl
strijd om het laatste beetje menswaardige be e.
staan ^veroorzaakte hij een schandaal waardooi
tal van bekende persoonlijkheden onder wil
erkende artsen voor het gerecht verschenen
Denk echter niet dat sportmensen als Eric d<
Vlaeminck alleen in België voorkomen. Ook ii
ons land hebben zich tal van onverkwikkelijkhe
den voorgedaan. Ook in Nederland is duidelijkst
geworden dat het slikken van stimulantia niel
ongestraft kan worden doorgevoerd. Niet zc
vreemd want als b.v. de elders op deze pagmiaj
afgedrukte lijst van verboden stoffen wordt be n
keken dan is het nuttig enkele dingen te beden-g<
ken. De gebruikte wekaminen behoren tot dl t
psychofarmaca, geneesmiddelen die op selectie i
ve wijze invloed uitoefenen op het centrale ze n
nuwstelsel. In die groep geneesmiddelen staal Ie
wekaminen onder de psycho-analeptica, stoffel 11
die stimulerend werken op de hersenen. Daar w
naast hebben zij een eetlustremmende werking lij
Ze vertragen de vermoeidheid en verhogen d< ij
alertheid. Kans op verslaving is groot Bijwerkin
gen kunnen zijn rusteloosheid, prikkelbaarheid,
spreekdrang, overmatig zweten, droge mond
werking op hart en bloedvaten, hoge of lag!
bloeddruk, collaps, etc. Bij labiele personen kun u
nen ook agressie, hallucinaties en paniek optre-
den. Verschijnselen dus die kunnen ontstaan
door het gebruik van pervetine, het middel
waaraan Eric de Vlaeminck is kapot gegaan.
En wat te denken van de analeptica die stimule
rend werken op het ademhalings- en bloeddru-
kregulatiecentrum in de hersenen. Een bekend,
middel uit deze groep is de coffeine. Het zou
te ver voeren om alle in zwang zijnde stimuleren-
de middelen te beschrijven. Het is ook niet nodig
want langzamerhand is iedereen die topsport
bedrijft wel 'n beetje thuis geraakt in die
zo vreemde en gevaarlijke doping-wereld. Elke
topsporter zal zich wel twee keer bedenken om
neusdruppels te gebruiken, omdat hij weet dat
daarin efedrine zit Efedrine dat de luchtpijpen
verwijdt en vooral wordt toegepast bij astma en
hooikoorts. Maar efedrine kan ook in de urine
worden opgespoord en is derhalve gevaarlijk
voor de topsporter. 0
Levensgroot
Kortom, de problemen zijn levensgroot Daar-1
achter zijn vooral de Belgen gekomen. Daar bei
wielrennen eerder dan wwlk land ook bij hel
dopingsprobleem betrokken, is indertijd beslotea
een speciale wet aan te nemen waardoor vervolg
ging mogelijk is. Inmiddels hebben «wp zuider-
buren al weer onderkend dat dit ook niet de
anabolen als zuurtjes heeft geslikt. Palle Sven-
son, de wereldkampioen worstelen, is er van
overtuigd dat hij door het gebruik van de anabo
le steroiden impotent is geworden. Kunnen dit
soort uitspraken eventueel nog met een korreltje
zout worden genomen, bedenkelijker is het dat
de genoemde groep Duitse medici van het con
gres in Freiburg voorbijgaat aan ervaringen van
om. de Utrechtse professor Biersteker die vol
gens een publicatie in een landelijk ochtendblad
heeft verklaard: „Ik kan het gebruik van anabole
steroiden niet accepteren. Je grijpt in in het hele
hormoonsysteem. Dat je er leveraandoeningen
aan kan overhouden is bewezen. Ook aan de
vermannelijkende effecten bij vrouwen hoeft
niet te worden getwijfeld. Er wordt meer gesug
gereerd maar dat is nog nooit wetenschappelijk
aangetoond. Er is op dit gebied, gelukkig maar
zou ik zeggen, nog nooit serieus met mensen
geëxperimenteerd".
Gevaar
Het gevaar van het verstoren van het evenwicht
tussen spieren aan de ene kant en pezen en
gewrichtsbanden aan de andere kant wordt dui
delijk onderkend, maar niet iedereen is bereid
daaraan de enige juiste conclusie te verbinden.
Om welke redenen dan ook blijft het succes wel
of niet ten bate van het nationale belang voorop
staan. Of de sportbeoefenaars daarmede nu blij
moeten zijn laat zich raden. Volgens de geruch
ten heeft de bekende Franse ex-wielerprof Gui-
mard zijncarrière moeten beëindigen wegens
onwillige knieën. Eddy Merckx, een keer in de
Giro betrapt op dopinggebruik - zelfs koning
Boudewijn kwam toen in actie om de hele zaak
maar zo snel mogelijk in de doofpot te krijgen
-, zou volgens verhalen van enkele- voormalige
ploegmakkers in zijn hoogtijdagen gebruik heb
ben gemaakt van'het door de Zweed Ecklund
in de jaren zeventig ontwikkelde systeem van
packed-cells, de bloeddoping.
Het is een techniek waarbij topsportlieden kort
voor een start extra zuurstofrijk bloed in de
aderen wordt gepompt. Volgens dr. Ecklund is
hij er in geslaagd het prestatievermogen van
sommige atleten te verhogen met zes tot tien
procent. Als men weet dat op een tien- kilometer-
race 'n prestatieverbetering van een procent in
de eindtijd vijftien seconden uitmaakt, kan men
zich de gevoelens indenken van degenen die het
tegen zo'n uitstekend voorbereide atleet moeten
opnemen. Tegen deze achtergrond is het in
wezen volkomen onbelangrijk geworden of de
atleet nu zijn eigen bloed krijgt toegediend dan
wel het bloed van een donor. Het gaat vooral
om het principe. Het is even eenvoudig als
onnatuurlijk. Ongeveer drie weken voor de te
leveren prestatie wordt - om de eerste mogelijk
heid aan te houden - rond een halve liter bloed
aan de sportman/vrouw onttrokken en vervol
gens ingevroren. In de rode bloedlichaampjes
wordt de zuurstof aan de hemoglobine gekop
peld.
In de periode tot de datum waarop de prestatie
moet worden geleverd, past het lichaam zich bij
de nieuwe situatie aan. De extra toediening voor
de start zorgt vervolgens voor een „knaleffect".
Zozeer zelfs dat dokter Howald in 't Zwitserse
maandblad „Jeugd en Sport" al heeft gesteld dat
het bestaansrecht van de topsport definitief ver
loren zou gaan bij een verdere toepassing van
bloeddoping. Maar ook hiermede is niet iedereen
het eens. De te vroeg overleden dr. De Jongste
zag meer na- dan voordelen. Hij meende dat het
hart en dus ook het hele longvatenstelsel de
halve liter extra ineens moeten verwerken en
meende dat zo iets kort voor een krachtenslopen-
de race niet aan te bevelen was. Volgens hem
zou het zoeken naar een nog meer uitgewogen
trainingsprogramma de oplossing zijn om presta
ties als van bijvoorbeeld Lasse Viren te evena
ren.
Slachtoffer
Wie er echter ook gelijk heeft, vast staat wel
dat de topsporter het slachtoffer is van al het
wetenschappelijk geëxperimenteer en gekrakeel.
Zelfs al wordt beweerd dat alle betrokkenen het
beste voor hebben. Niet voorkomen kan worden
dat talrijke sportboefenaren gefrustreerd raken
en in enkele gevallen zelfs blijvende schade
oplopen. Tommy Simpson die in 1967 op de Mont
Ventoux de laatste adem uitblies was het be
kendste slachtoffer. Er zijn er in het recente
verleden echter meer geweest. Knut Jensen rolde
tijdens de Spelen van 1960 ineens dood van zijn
fiets. In zijn lichaam werden sporen van amfeta
mine en ronicol aangetroffen. De bokser Jupp
Else raakte tijdens een titelgevecht in een coma
waaruit hij niet meer bijkwam. Als doodsoor
zaak werd een dosis pervetine vastgesteld. De
voetballer Jean Louis Quadri verwisselde het
hpdpr* vnnr hot hiprnnmoolc p»r^nr Hon or.it
