Waaghalzen
tunnel
voor
Len
del
Ferro
leert
voetballers
beter
ademen
(Van een onzer verslagge
vers)
APELDOORN - Voor
Maarten Smelik (40) uit
Apeldoorn en voor Chris
van den Bergh (30) uit Soest
breekt morgenmiddag om
half drie op de uitgestrekte
vijver van het recreatieoord
De Beekse Bergen in Hilva-
renbeek het uur van de
waarheid aan. En het zee
honden-opvangcentrum van
mevrouw Lenie van 't Hart
in het Groningse Pieterbu-
ren kan daarvan de rijpe
vruchten plukken.
Smelik en Van den Bergh
zullen die middag namelijk
gezamenlijk pogingen in het
werk stellen om het onlangs
door de in Bussum woon-
achtigde Amerikaanse
stuntman Reo Ruiters ge
vestigde wereldrecord te
breken: varen mef een
speedboot door een bran
dende tunnel. Of liever ge
zegd: de waaghalzen Maar
ten en Chris zullen probe
ren niet minder dan drie
wereldrecords op hun naam
te schrijven.
De eerste boeken zij als Van
den Bergh erin slaagt de
boot waarachter waterskier
Smelik zich laat voorttrek
ken even vlugSals veilig door
de 70 meter lange en als een
fakkel brandende tunnel te
loodsen. Daarmee overtref
fen zij Ruiters in dubbel op
zicht, want die snelde in zijn
eentje door de „hel", zoals
men kortgeleden in de Vuist
van Willem Duys heeft kun
nen zien. Bovendien over
brugde Ruiters slechts een
afstand van 63 meter. Het
tweede record vestigt het
tweetal als beiden uit de
brandende tunnel tevoor
schijn komen en het derde
record wordt geboekt als
Chris van den Bergh erin
slaagt de tunnel met zijn
boot ook in tegengestelde
richting te „nemen".
De speedboot waarmee Van
den Bergh en Smelik zich
morgen op het water van de
Beekse Bergen zullen rep
pen, is een Fletcher die
voorzien is van een Mercu-
ry-motor, die een capaciteit
heeft van 150 paardekrach-
ten en die een waarde verte
genwoordigt van zo'n slordi
ge 25 mille.
Maarten en Chris zijn maan
den bezig geweest om zich
op hun recordpoguig voor te
bereiden. En dat zij daarbij
niet over het ijs van één
nacht gaan blijkt uit de pro
fessionele aanbak van wat
zij zelf „het proiect" noe
men. Allebei zullen zij
straks brandvrije, op ruim-
te vaartpakken lijkende cos-
tuums dragen, waarin ook
een autocoureur als Niki
Lauda zich geregeld hult
Ofschoon hun recordpoging
slechts een minuut of vijf in
beslag zal nemen, mogen
nochtans de risico's rfraar-
aan zij zichzelf blootstellen.
zeer zeker niet worden on
derschat Ondanks het po
tentiële gevaar dat beiden
bedreigt (een ongeluk ligt
immers in een klein hoekje)
staan de vrouwen van Maar
ten Smelik en Chris van den
Bergh pal achter hen.
Corne Smelik-van Wijger-
den (37) zegt: „Natuurlijk
zijn mijn kinderen en ik
bang. Toch beschouw ik het
voor Maarten als een enor
me uitdaging. Ik ben op de
hoogte vain de risico's die
mijn man loopt Maar voor
mij is het gewoon een
kwestie van vertrouwen.
Dat is het parool. Natuurlijk
gaan we kijken. Dat er on
verhoopt iets ernstigs kan
gebeuren daaraan moet je
nu niet denken".
Maarten Smelik en Chris
van den Bergh: „Wij gaan
uit van duizend procent vei
ligheid, alles hebben wij tot
op de seconde en op de mil-
luneter nauwkeurig bere
kend. En niets ter wereld
kan ons van deze stunt af
houden. Het is voor ons een
project met een thema. We
doen het niet voor onze ei
gen publiciteit rnaar voor
het zeehonden-opvangcen
trum van Lenie van 't Hart
in Pieterburen". Het was in
een sauna in Putten d^t
Smelik en Van den Bergh
met elkaar de mogelijkheid
van de wereldrecordpoging
overwogen. En omdat de te
levisieactie „Geef om de na
tuur" uit financieel oogpunt
bekeken min of meer op een
flop was uitgelopen, hakte
het tweetal de knoop door
en besloten zij zich in het
ongewisse avontuur te stor-,
ten. „Wij hopen op een grote
publieke belangstelling want
driekwart van de inkomsten
is bestemd voor het opvang
centrum", zo melden de bei
de waterrotten. „In het ka
der van onze voorbereiding
oefenen wij geregeld in het
buiten bij de Nieuw-Vennep-
se onderwatersportvereni
ging De Kikkers. Zo'n dertig
kikvorsmannen zullen
straks een waakzaam oogje
in het zeil houden, want ver
geet niet dat de hitte in de
tunnel tussen de' 1000 en
1500 graden Celsius zal zijn.
En aan de buitenkant is de
ze 2200 graden. Het is zelfs
zo dat de tunnel, als die
eenmaal in lichtelaaie staat,
tot op een afstand van 25
meter niet kan worden be
naderd. De duikers blijven
dan ook op royale diepte.
Wij trainen ons er op om in
het geval er in de tunnel iets
mis gaat niet te ademen om
zo te voorkomen dafr onze
longen verbranden".
Ex-tenor Len del Ferro als een hedendaagse dokter Tulp in z'n anatomische les: „Voetbalplayers ademen verkeerd".
gericht op de middelmaat.
Zodra je gewoon middelma
tig bent is het okay, iede
reen vindt je aardig en je zal
je nek niet breken. Maar pas
op als je meer wil, als je een
ster wil worden. Dan stap je
uit de maat, dan kijken ze
je scheef aan, dan pas je
hier niet meer. Daar is Hol
land niet op gebouwd. Maar
er is talent genóeg".
Dat talent vreemde wegen
bewandelt weet Del Ferro
zelf meer dan iemand an
ders. „Zingen begon voor
mij als een joke, een grap
toen ik in dienst zat. Mijn
maat zei tegen mij: Hé, jij
zingt aardig, er is een grote
talentenjacht hier in New
York, je moet meedoen. Dat
heb ik gedaan en ik won. Ik
heb m'n hele opleiding toen
voor niks gekregen. Waarom
ik gestopt ben? Ik heb zo'n
twintig jaar gezongen, over
al on the world. En dat lijkt
van de buitenkant natuur
lijk prachtig mooi, maar je
leeft van de ene hotelkamer
naar de andere. Je weet op
een moment niet eens meer
of je nou in Italië of in
Amerika zit. Altijd hetzelfde
hotelontbijt. Altijd je mond
zoveel mogelijk dichthou
den, dat je maar geen kou
zal vatten. Ik had er genoeg
van. Ik wilde niet meer ge
trouwd zijn met een hotelka
mer. Ik wilde een vrouw en
een gezin. Een normal life".
In hoeverre je bij Len del
Ferro van een „normal life"
kan spreken, blijft een
vraagteken. Van operatenor
tot filmregisseur en adem-
leraar voor voetballers is
een stap die niet veel colle
ga's hem na zullen doen.
Misschien dat zijn propa
ganda voor de middenrif-
spier hem nog op Ernst
Happels selectielijst voor
Argentinië brengt. En als
dat niet lukt, heeft Len del
Ferro nog wel een paar an
dere noten te kraken.
BERT JANSMA
fonderdelen van het mense
lijk lichaam. Luchtpijp, lon
gen, hart en ribbekast als
stukken van een anatomi
sche legpuzzel die Del Ferro
als een hedendaagse dokter
Tulp bloot heeft gelegd en
hergroepeert in een Depex-
modelmens dat er wat ontei
gend op zijn babypiano bij
staat. Een stuk papier aan
de muur toont nog eens de
voordelen van de middenrif
ademhaling in Del Ferro's
eigenhandige grove schets.
Een zangersademhaling
voor voetballers. Del Ferro's
therapie gaat ook het eigen
gezin blijkbaar niet onge
hoord voorbij, want zoon
Michael die de versnaperin
gen komt aanreiken vraagt
vader Leonardo nog eens:
„Waar zit nou precies die
middenrifspier?". Pa trekt
nog wat extra strepen, maar
de twaalfjarige zoon gaat
voorlopig slechts met ge
sterkt onbegrip huiskamer-
waarts. Het is een kwestie
van tijd, en een kwestie van
wennen. Zoals alle activitei
ten die Del Ferro buiten z'n
klassieke partituren opera
tioneel maakte dat waren.
„Robert Long?" roept Del
Ferro uit. „Robert Long heb
ik gezegd dat-ie andere din
gen moest gaan zingen toen-
ie still bij die poproep was.
Hij was een pupil van mij.
Nog voor-ie naar Japan
ging. Een festival met alle
maal big names. En Robert
Long komt ervan terug met
de prijs voor de best perfor
ming artist. Look, wat-ie
hier op z'n foto schrijft: Aan
mijn geweldige, niet-calvi-
nistische leermeester Len.
Die jongen heeft now een
eigen stijl. Een een elpee
gemaakt die verkocht is
zoals nog nooit een elpee
verkocht is in Holland". Wil
ly Alberti zong opera-aria's
met Del Ferro's wijze lessen
onder de buikriem, zelfs
Reinder Zwolsman deed het
zingend via Del Ferro on
roerend goed. Het lijkt in
middels verleden tijd. Want
Del Ferro is met nog een
andere pijl van zijn boog
bezig: Filmregie.
Busy met Benjanino
Del Ferro: „Voor de televi
sion maak ik een serie films
over big names in de mu
ziek. Look, een platenmaat
schappij gaat een serie uit
brengen met oude opnamen
onder de titel A legendary
performer. En dan kom ik
met een special over die
man. Ik heb al een aflever
ing ready, met Giacomo
Lauri-Volpi. Een van de
greatest tenors aller tijden.
Is 86 en zingt nog altijd de
hoge C. Hier zijn z'n brieven
aan mij. Hij woont ergens
bij Barcelona in Spanje in
een geweldig huis. De straat
waarin hij woont is naar
hem genoemd. Ik ben now
busy met een aflevering
over Benjamino Gigli, ik
heb good contact met zijn
dochter die nog leeft en ik
heb zelfs de rechten om
haar stem te gebruiken. Ik
heb ontzettend veel material
gekregen in Roma. films, fo
to's, brieven. Hier is een ko
pie van een brief van Gigli
een paar jaar voor z'n dood
waarin hij z'n einde al aan
kondigt. Ik wil met die film
serie verder gaan, Toscani-
ni, Caruso. Ik heb contact
gelegd tussen platenmaat
schappij en Alitalia om tot
samenwerking te komen. En
ik heb volmacht gekregen
verder te onderhandelen.
See the possibilities?" De
ex-Othello knipoogt hevig
met een verstandhouding
waarin het dagelijks brood
geen geringe rol speelt.
Slim, slimmer, Del Ferro,
maar de met een ringbaard
getooide, gebruinde zanger-
op-het-zijpad blijft er sym
pathiek bij. Hij slaat je op
je schouders, prikt je in je
buik, kijkt je doordringend
aan en brengt't enthousias
me voor z'n eigen creatieve
vindingrijkheid voor hon
derd procent over. Een ster
die z'n stem aan de kapstok
heeft gehangen en al twaalf
-jaar lang nieuwe noten op
een andere wijs verzint in
een land zonder sterren.
„No stars? Geen sterren in
Nederland? Oh no, Neder
land heeft een minderwaar
digheidscomplex van hier
tot de States. Alles is hier
MSTERDAM Ex-opera-
inger Len del Ferro lijkt
iog- steeds verbaasd over
ijn eigen mogelijkheden,
•/adat hij zijn actieve zang
carrière afsloot, heeft hij
vanuit zijn hoge honk bo
ven in de Mokumse A poll o-
laan alle dingen gedaan die
de strenge muze van de ope
ra verboden heeft: populai
re liedjes zingen, pop-arties
ten opleiden, coachen en de
weg van de publiciteit be
wandelen via allerlei muzi
kale kronkelingen. Kortge
leden is Leonardo del Ferro
zelfs gaan filmen en onder
getekende mag. in bet stu-
diootje boven zijn apparte
ment even wachten tot een
uitgever het pand verlaten
heeft met Del Ferro's hand
tekening onder het contract
tot het schrijven van een
boek, Stamina en Sport,
Uithoudingsvermogen en
sport. Del Ferro heeft nog
nooit van z'n leven een
boek geschreven, spreekt
een grillig maar overtui
gend mengsel van Ameri
kaans en Nederlands en
vraagt, als de uitgever ver
dwenen is, onmiddellijk:
„Hoe moet je zoiets doen?
Wat denk jij? Heb jij we
ieens een boek gemaakt? Ik
denk ik zal het maar op
tape in de microfoon inpra
ten en dan let it type out".
Verwondering mag Ameri
kaan Len del Ferro (46) dan
wel kennen over zijn succes
volle nieuwe escapades,
maar twijfels ho maar. Hij
ziet overal en nergens moge
lijkheden zijn talenten te
ontplooien en is voortdu
rend in levende tegenspraak
met het in muziekkringen
geldende credo „Dom, dom
mer, tenor". Die overtreffen
de trap gaat voor de man
die in de hoge regionen van
de opera triomfen vierde als
een begenadigde Othello
niet op. Zijn Verdiaanse
Moor klonk overal ter we
reld. In de New Yorkse Me
tropolitan Opera tot bij de
Sjah van Perzié. Del Ferro
zong naast heel groten als
Tito Gobbi en Maria Callas.
De complimenten van colle
ga's en kranten hangen
naast affiches en foto's aan
de muren van zijn studio.
Maar Del Ferro bracht z'n
zegekar eigenhandig tot stil
stand in Nederland, bij een
Nederlandse vrouw en
moest andere wegen vinden
om het te kunnen blijven
uitzingen. Geen c ging hem
daarbij te hoog, getuige se
ries kranteknipsels uit die
tijd die hem beurtelings af
schilderen als een muzikale
slimmeling en een barbaar
door zijn onorthodoxe les
praktijken met populaire
artiesten als The Cats, Con-
ny Vink, Willy en Willeke
Alberti, Robert Long.
IKflflnn-ïf
MlaüeftfH
Als coach van grammofoon-
platentalent is Len Del Fer
ro al lang geen nieuws meer
in Nederland, maar geen
nood. Del Ferro's voor een
tenor zeer gebruinde geluid,
barst a capella direct los in
een nieuwe solo: „Ik ben
busy met iets helemaal
nieuws. Ruud Krol en een
paar andere voetbal-players
zijn al bij me geweest om
lessen te nemen. Ik ben now
aan het praten met Dr. Kes-
sel voor het Nederlands
team dat naar Argentinië
gaat. Over ademhalingstech
niek. Voetballers halen ver
keerd adem. Na een match
zijn ze uitgeput. Als ze vol
gens mijn methode ademen
zijn ze nog zo vers als een
kippetje. Ze kunnen zo wéér
spelen. En do you know
waarom? Voel zelf maar,
hier, onder je schouders, als
je ademhaalt. Take a deep
breath en je voelt de span
ning. Dat is completely
wrong. Je moet met je mid
denrif ademhalen, dan ge
bruik je je longen optimaal,
je krijgt meer lucht binnen
en je raakt niet zo vermoeid.
Ik heb 't met voetbalplayers
geprobeerd en na een paar
sprints ging hun polsslag
nauwelijks sneller. You see?
Is's all about your midden
rifspier. That's an onwille
keurige spier, you know. Als
iemand slaapt, gaat z'n
ademhaling automatisch
over op z'n middenrif. En
dat is niet voor nothing. In
je slaap ontspan je je volko
men. Ik wil dat je die onwil
lekeurige spier gaat beheer
sen".
Dokter Tulp
Len del Ferro's werkvertrek
ligt bezaaid met kunststo
Met deze boot moet het morgen gebeuren. Veel zal afhangen van de stuurmanskunst van Chris van
den Bergh (rechts op de foto)
