We moeten
van het stempel
conservatief
In CDA voeren behoudende
krachten de boventoon
Andere functie
voor Kalma
CHRISTELIJKE WERKGEVERS
HALEN UIT NAAR NW
Nieuwe toevloed
illegale arbeiders
Industriebond CNV
ook bereid tot
harde acties
Regering houdt
Volvo-bedrijf
in stand
8 binnenland
LEIDSE C0URAN1
VRIJDAG 6 JANUARI 1978 PAGINA 9
MR. J. RIETKERK, HET
NIEUWE GEZICHT VAN DE WD
Rietkerk, niet de man van de harde
oppositie.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „Als de WD oppositiepar
tij was geworden, zou ik bedankt hebben
voor het fractievoorzitterschap. Ik ben er
de man niet naar om harde oppositie te
voeren. Ik werk liever opbouwend en
verzoenend dan afbrekend."
Mr. J. G. (Koos) Rietkerk, het nieuwe
gezicht van de WD, opvolger van Hans
Wiegel die de pet van fractieleider verruil
de voor een ministerssteek. Op 13 decem
ber, een dag voor zijn vijftigste verjaardag
werd Rietkerk unaniem door Kamerfractie
en partijbestuur van de WD aangewezen
als de nieuwe politieke aanvoerder der
liberalen. „Ik kan me wel slechtere ver
jaardagscadeautjes voorstellen", zegt hij
relativerend.
Onlangs kon je in de wandelgangen der
Tweede Kamer horen: „Het enige dat Riet
kerk en Wiegel gemeen hebben is, dat ze
beiden brildragend zijn". Dat is uiteraard
enigszins overdreven, maar het duidt wel
treffend aan, dat karakter en verschij
ningsvorm van de oude en nieuwe fractie
leider nogal wat verschillen vertonen. Wat
in een gesprek met Rietkerk het meest
opvalt is zijn bezadigde en nuchtere ma
nier van optreden en spreken. Zelf geeft
hij van zichzelf aan, dat hij „wellicht wat
meer genuanceerd is" dan zijn voorganger.
„Maar", zo voegt hij eraan toe, „ik weet
niet of ik de mensen altijd zo zal weten
te boeien, zoals Hans deed."
Koos Rietkerk werd geboren in Boskoop,
als eerste zoon van een kinderrijk gerefor
meerd echtpaar. „Al gauw verhuisden mijn
ouders naar Lisse. Daar heb ik mijn jeugd
doorgebracht. We hadden het niet erg
breed thuis, maar ik mocht wel studeren.
Na de HBS behaalde ik ook nog het
gymnasium-diploma en daarna wilde ik in
Leiden rechten gaan studeren. Maar daar
was echt geen geld voor, dus toen heb ik
met allerlei klusjes zelf mijn studie bij
elkaar verdiend. In 1952 studeerde ik af
en kreeg toen meteen een mentale klap,
omdat ik niet aan de slag kon komen.
Negen maanden ben ik werkloos geweest.
Uiteindelijk kwam ik als onbezoldigd me
dewerker op een advocatenkantoor, maar
al gauw daarna kon ik in dienst komen
van een emigratiekantoor in Den Haag.
Voorlichting, adviezen juridische bijstand
geven aan emigranten. Ik heb nog de reis
meegemaakt van de honderdduizendste
Nederlander die na de oorlog naar Canada
emigreerde. Toch ging ik na een paar jaar
denken: „Moet dit nou mijn levensdoel
zijn, mensen het land uit helpen? Ik wil
me eigenlijk veel liever bezighouden met
de opbouw van het land". En zo kwam ik
terecht bij de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten, als juridisch medewerker."
„In die tijd, ik was toen inmiddels ge
trouwd, begon ik mij hoe langer hoe meer
los te maken van de Vrijgemaakt Gerefor
meerde Kerk, waartoe ik behoorde. Ik
voelde me beklemd in het kerkelijke kader.
Ik had het gevoel dat de kerk bleef stil
staan en dat ik zelf steeds meer groeide
in mijn denken. Ik vond ook dat de kerk
zich te eng opstelde tegenover mens en
maatschappij en zich te weinig bemoeide
met de maatschappelijke vraagstukken.
Uiteindelijk heb ik weloverwogen mijn
kerkelijk lidmaatschap opgezegd, maar dat
wil beslist niet zeggen dat ik daarmee
a-religieus of anti-kerkelijk ben gewor-
„Bovendien, ik moet toegeven dat mijn
christelijke opvoeding nog altijd in mij
doorwerkt Mijn doen en laten wordt nog
regelmatig door christelijke normen en
waarden beïnvloed. In dezelfde tijd dat ik
uit de kerk stapte, nam ik ook afscheid
van de partij die ik van huis uit was
toegedaan, de ARP. Ik voelde me veel
meer aangetrokken tot de WD".
„In de zestiger jaren, toen ik was gaan
werken voor het Centraal Sociaal Werkge
vers Verbond, werd ik in Rijswijk, waar
ik toen woonde, actief lid van de VVD. Zo
kwam ik uiteindelijk terecht op de kandi
datenlijst voor de Tweede Kamer. In 1967
was ik opeens volksvertegenwoordiger,
vier jaar later staatssecretaris van Sociale
Zaken in het kabinet-Biesheuvel, daarna
weer Kamerlid en nu dan fractieleider."
Welke koers gaat de WD met Rietkerk
dan het roer varen?
Rietkerk: „Een echte liberale koers, waarin
verdraagzaamheid en vrijheid centraal
staan, waarin een tussenweg wordt aange
houden tussen het collectivisme dat de
PvdA voorstaat en het absoluut vrij laten
van maatschappelijke en economische
krachten, zoals de oude liberalen dat wil
den. We moeten ook af van het stempel
„conservatief', dat we de laatste jaren
steeds kregen opgedrukt Ik bestrijd dat
de WD conservatief is, maar als men hier
en daar beweert dat het wel zo is, dan
moeten wij maar eens overduidelijk het
tegendeel proberen te laten zien. En kijk
maar eens in ons nieuwe partijprogram:
wat daar nu in staat over zaken als demo
cratisering, milieu, ontwikkelingshulp en
emancipatie kun je toch waarachtig niet
conservatief meer noemen".
„Er wordt de laatste tijd nogal eens gezin
speeld op een mogelijke toekomstige sa
menwerking van WD en PvdA. Ik sta
daar niet afwijzend tegenover. Maar mo
menteel staat de PvdA nog geheel dwars
op onze partij, vooral wat betreft de so
ciaal-economische beleidsterreinen. Maar
op het gebied van de geestelijke vrijheid
zijn we het vaak roerend eens. Wat dat
laatste betreft ligt er juist een groot span
ningsveld tussen ons en het CDA. Ik hoop
dat in de toekomst ons land slechts drie
politieke stromingen zal kennen, namelijk
PvdA, CDA en WD, en dat die drie
gewoon onderling uitwisselbaar zullen
worden. Ik heb er daarom ook geen zin
in om in de komende tijd verder te polari
seren ten opzichte van de PvdA. We moe
ten natuurlijk niet alle tegenstellingen ver
doezelen, maar het belangrijkste is, dat we
met de PvdA een dialoog aangaan zonder
kretologie."
Rietkerk geeft toe, dat hij wel enigszins
opziet tegen de zware taak die hij als
fractieleider en uitstippelaar van de politie
ke koers van de WD moet vervullen. Hij
heeft zich dan ook losgemaakt van enkele
nevenfuncties die hij tot nu toe naast zijn
Kamerlidmaatschap bekleedde: adviseur
van het VNO en voorzitter van de WD-af
deling in zijn huidige woonplaats Wasse
naar. Daar staat echter tegenover dat hij
lid blijft van de raden van commissarissen
van een tweetal bedrijven, waarvan hij de
naam niet wil noemen: een scheepswerf in
Rotterdam en een „bedrijfje op de Velu-
Verwacht Rietkerk dat de aanhang van de
WD zal blijven groeien?
„Dat is voor mij voor 100 procent zeker",
antwoordt hij resoluut. „Een jaar of zes
geleden nog bestond de aanhang van de
WD voornamelijk uit mensen die het in
de maatschappij al een beetje gemaakt
hadden. De grote verdienste van Wiegel is
geweest, dat hij de idealen van de WD
heeft weten te vertalen voor de gewone
mensen. Ik weet zeker dat die trend zich
zal doorzetten. Dat houdt wel een uitda-"
ging in voor mijzelf. Maar ik zal mijn best
doen".
DICK VAN RIETSCHOTEN
OUD-MINISTER DUISENBERG:
(Van onze parlementaire redactie)
VELP In het CDA voeren, net als in de
VVD, behoudende krachten de boventoon.
Het mislukken van de kabinetsformatie
met de PvdA is niet allereerst te wijten
aan incidentele oorzaken. Er is namelijk in
het CDA een zeer sterke stroming die sa
menwerking met de WD verkiest boven
de samenwerking met de PvdA. Dat zei
oud-minister Duisenberg gisteravond in
Velp op een bijeenkomst van drie PvdA-af-
delingen.
Het is de politieke fout van de PvdA ge
weest, aldus Duisenberg, de kracht van die
heimelijke voorkeur onvoldoende te hebben
onderkend.
Zowel in het CDA als in de WD zijn
verlichte, vooruitstrevende minderheden te
vinden, maar het blijven minderheden. Per
sonen, én het uitoefenen van macht lijken
bij beide partijen boven het program de
voorkeur te hebben.
Het CDA wil ons graag laten denken, zei
Duisenberg, dat Nederland politiek een drie
stromenland is: de sociaaldemocraten, de
liberalen en, met een geheel eigen plaats en
visie, de christen-democraten. Laten we voor
die valstrik oppassen, aldus de oud-minister.
We doen er beter aan uit te gaan van een
grovere tweedeling. Aan de ene kant de
vooruitstrevenden, de parijen die positieve
veranderingen in onze maatschappij willen,
zonder daarbij tot ongenuanceerde afbraak
van verworvenheden over te gaan. De
hoofdvertegenwoordigers hier zijn PvdA en
D'66. Aan de andere kant dan de overwe
gend behoudende groeperingen, de hoeders
van gevestigde verhoudingen en vooral
machtsstructuren, de WD en het CDA.
Dr. Duisenberg zei dat in het regeringsbeleid
geen radicale omkeer verwacht mag wor
den. Ook nu weer zal het beleid worden
gekenmerkt door het zetten van vele kleine
stapjes. Maar vele kleine stapjes na elkaar
in dezelfde richting brengen je uiteindelijk
wel helemaal door de bocht, zei hij. De
afgelopen vier jaren ,zijn de stapjes linksom
geweest. Nu zal het de andere kant opgaan.
Maar op korte termijn zal dit nog nauwelijks
opvallen. De eerste signalen voor het rechts
afslaan zijn nu al waarneembaar.
„In zo'n wereld kunnen wij niet leven"
REGULARISERING HEEFT
WEINIG GEHOLPEN
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT In Nederland zijn
sinds de regular isatiemaatrege-
len in 1975 minstens vierdui
zend nieuwe illegale gastarbei
ders het' land binnengekomen
door de falende controle aan de
grenzen.
Dit meent de Federatie Neder
landse Vakbeweging (FNV) die
het totaal aantal illegale, gastar
beiders schat op zeven tot tien
duizend. Volgens de FNV vor
men zij een dankbaar object
voor malafide werkgevers die
het niet nauw nemen met de
CAO en de werkomstandighe
den. FNV-bestuurder C. Com
mandeur gelooft dat het vooral
om die werkgevers gaat die
door de regularisatie hun goed
kope illegale werknemers kwij
traakten en zich geen legale
werknemers kunnen veroorlo
ven. Die werkgevers zij® nu
weer „in de markt" voor illega
len omdat de regularisering ge
leid heeft tot c°n nieuwe vraag
naar illegalen. Dt illegalen zijn
voor de FNV een doorn in het
oog omdat illegalen een deel
van de veertienduizend werklo
ze buitenlanders in de weg zit
ten die wel legaal zijn maar
misschien juist wel - daardoor
niet aan de slag kunnen komen.
De FNV vindt dat nog maar een
middel rest dat werkelijk effect
heeft: met illegalen werkende
werkgevers flinke boetes geven
zodat de stroom illegalen op
droogt Verder vindt de FNV
dat „al is het een harde opstel
ling" illegalen van na de regula
risering terug naar hun land
moeten.
UTRECHT 8 Als onze maat
schappij niet via overreding en
overtuiging structureel kan
worden hervormd dan mag de
weg van harde acties niet wor
den geschuwd.
Pat stelt de industriebond CNV
ui de gisteren gepubliceerde no
ta „Meer Mens" waarin de bond
de concept-uitgangspunten for
muleert voor het beleid voor de
komende jaren. De nota komt
op het congres van de industrie
bond op 1 en 2 juni aan de orde.
De industriebond constateert
dat in onze maatschappij geld
eh macht vaak nog de doorslag
géven als het gaat om het ne
tten van beslissingen over za
ken waar mensen met hun tota
le bestaan bij betrokken zijn.
•Waar geld de macht nog be
paalt zal dit doorbroken moeten
worden. De gelijkwaardigheid
v'an alle mensen dient uitgangs
punt te zijn." De werknemers
zullen bewust moeten worden
gemaakt van hun positie. „Alle
werknemers zullen ervan over
tuigd moeten worden dat ze
géén slaven mogen zijn van
technische ontwikkelingen en
geen onderworpenen van de zo
genaamde wetenschap maar
verantwoordelijke mensen in
een verantwoordelijke maat
schappij."
Evenals de moederorganisatie
CNV acht de industriebond zo
geheten bedrijfstakraden waar
wergevers en werknemers in zit
ten, belangijke instrumenten om
de structuren op het niveau van
de bedrijfstakken en onderne
mingen te veranderen.
Die bedrijfstakraden zullen vol
gens de industriebond bindende
besluiten moeten kunnen nemen
over bijvoorbeeld het investe
ringsbeleid, de werkgelegenheid
en de technologische ontwikke
ling.
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG Voorzitter ir. J. de Wit van het
Nederlands Christelijk Werkgeversverbond NCW
heeft gisteren heel nadrukkelijk het streven van
vooral de vakbeweging NW, naar wat hij noem
de een gecentraliseerde, collectieve en gelijkge
schakelde maatschappij afgewezen. „Wij kunnen
dat maatschappijbeeld onmogelijk als ideaal zien,
wij willen in zo'n maatschappij niet leven. Als
christen willen wij dat niet, als ondernemer
kunnen wij dat niet."
Dit schept, zo zei de heer De Wit tijdens zijn
nieuwjaarspersconferentie, wel een afschuwelijke
situatie. Het is namelijk duidelijk, dat de linkse
vakbeweging dat ideaalbeeld stap voor stap wil
verwezenlijken, elke concrete eis dient om dat
maatschappijbeeld dichterbij te brengen, ook al
lijken de eisen op het gebied van medezeggen
schap, inkomensbeleid, winst-werk-overeenkom-
sten, structuurpolitiek geen onderlinge samenhang
te vertonen. Als je die achtergronden kent, is het
vrijwel onmogelijk om nog constructief overleg te
voeren over die onderwerpen. Aldus dreigt een
levensgevaarlijke patstelling. Dat leidt volgens ir.
De Wit tot maatschappelijk onaanvaardbare con
sequenties en tot toenemende polarisatie.
De NCW-voorzitter deed een beroep op het CDA
zich uit te spreken voor de particuliere onderne
mingsgewijze produktie als meest wenselijke vorm
voor de inrichting van onze economische orde. Het
te voeren economische beleid moet volgens de heer
De Wit uitgaan van een relatieve autonomie voor
de afzonderlijke onderneming en van de erkenning
van de positieve waarde van het markt- en prijs
mechanisme. Trouwens, zo voegde hij eraan toe,
Ir. J. de Wit: „We moeten oppassen voor
een levensgevaarlijke patstelling".
ons stelsel is al niet zuiver kapitalistisch meer,
overheidsbemoeienis speelt al een grote rol. De
ondernemers zijn zeer wel bereid mee te werken
aan nieuwe ontwikkelingen, maar zij moeten be
wegingsvrijheid houden om hun verantwoordelijk
heden te kunnen uitoefenen.
Het Vol veebedrijf, waarvoor de overheid opnieuw miljoenen guldens beschikbaar stelt.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De regering zal ook in de
komende jaren op grote schaal geld beschik
baar stellen om het Volvo-bedrijf in Born
waar 5300 mensen werken in stand te hou
den. Het bedrag dat de staat in het Volvo-be
drijf zal steken loopt tegen de 200 miljoen
guldens.
Daarnaast zal het Zweedse concern ook nog
vele tientallen miljoenen guldens beschikbaar
stellen om de produktie in Nederland in stand
te houden.
Minister Van Aardenne van Economische Za
ken heeft hierover overeenstemming bereikt
met de vakbonden en met de directie van
Volvo. De regering gaat het Volvo-bedrijf in
Born op twee manieren steunen. Enerzijds zal
de staat via de Nationale Investeringsbank
voor ruim 80 miljoen aan nieuWe aandelen
in het aandelenkapitaal deelnemen, waardoor
het totale Nederlandse aandeel stijgt tot 45
procent. Anderzijds zal de regering van de te
verwachten verliezen tot 1980 bijna 100 mil
joen gulden voor haar rekening nemen. Vol
gens minister van Aardenne zal Volvo in 1981
weer rendabel zijn. Het aandeel van de staat
in het basiskapitaal zal dan weer worden
teruggebracht.
Containers
bevatten
slechts" papier
(Van een onzer verslaggevers)
Ameland De vijf containers,
die in de nacht van dinsdag op
woensdag op de Noordzee over
boord zijn geslagen van een
Duits vrachtschip en die enkele
dagen de gemoederen van de
eilandbewoners danig hebben
beziggehouden, omdat de con
tainers kostbare gebruiksvoor
werpen zouden bevatten, zijn
gisteren op Ameland aange
spoeld. De samengestroomde
strandjutters en autoriteiten
moesten evenwel constateren,
dat de inhoud een andere was
dan men zich had gedacht: elke
container bleek 12 ton papier te
bevatten.
Overleden na zien van
dode buurvrouw
DORDRECHT (ANP) - De
dochter van een 70-jarige
vrouw vond haar moeder
woensdag dood in haar woning
te Dordrecht. Zij riep een buur-
vrouw te hulp. Toen deze, een
63-jarige vrouw was gearri
veerd raakte zij door de emotie
onwel en overleed ook zij.
(Van een onzer verslag
gevers)
ROTTERDAM - Van
daag of direct na het
weekeinde is de defini
tieve beslissing van
Rotterdamse burge
meester André van der
Louw te verwachten
over de eis van de
Haagse procureur-gene
raal mr. Van der Feltz,
hoofdinspecteur B. D.
Kalma als chef van de
Rotterdamse kinder- en
zedenpolitie te vervan
gen.
Van der Louw heeft gisteren
over de zaak-Kalma bespre
kingen gevoerd met de hoofd
inspecteur en hoofdcommissa
ris A. Vermeij van de Rotter
damse politie. Naar verluidt
zou de burgemeester aan de
heer Kalma een andere functie
bij de politie van de Maasstad
hebben aangeboden. De
hoofdinspecteur, die in rang
niet gedegradeerd wordt, heeft
dit aanbod in overweging ge
nomen.
Begin deze tfeek adviseerde
een groot aantal wetenschap-
VERWACHTING IN
ROTTERDAM:
pelijke medewerkers van de
Erasmus Universiteit de bur
gemeester om de opdracht van
de procureur-generaal eerst
ter beoordeling te zenden aan
de afdeling rechtspraak van
de Raad van State. Van der
Louw is hierop kennelijk niet
ingegaan, hij vindt dat nu, ge
geven de toch wel gespannen
verhoudingen binnen het Rot
terdamse politiekorps, snel
een beslissing moet vallen. Hij
is overigens bijzonder boos
over de handelwijze van de
procureur-generaal die, vol
gens het Rotterdamse college
van B. en W„ de burgemeester
(als hoofd van de politie) voor
de voeten loopt. Van der Louw
heeft de hoofdinspecteur im
mers al geruime tijd geleden
een „berisping" gegeven waar
tegen" Kalma bij de ambtena
renrechter in beroep gaat.
Van der Louw heeft gisteren
zowel met Kalma als met Ver
meij besproken welke moge
lijkheden er voor de hoofdin
specteur binnen het Rotter
damse korps overblijven. Een
probleem hierbij is dat ver
scheidene onderdelen van de
politie al hebben meegedeeld
geen prijs te stellen op de
komst van Kalma.
Straffen tot 3,5
jaar voor
verdrinken
van Turk
AMSTERDAM!ANP) - De
rechtbank in Amsterdam heeft
vandaag gevangenisstraffen tot
drie jaar en zes maanden opge
legd aan de vijf jongens, die op
9 september de Turkse gastar
beider Ibrahim Uysal lieten
verdrinken, nadat zij hem voor
de grap in een gracht gooiden.
De Turk, die laat op de avond
door het groepje over de brug
leuning van de Torensluis werd
gewerkt, bleek niet te kunnen
zwemmen. Hij liet in Turkije
een vrouw én vier kinderen ach
ter.
Twee van de daders waren twee
dagen eerden=,==,UTRECH-
T— betrokken bij het in het
water gooien van een ander
slachtoffer. De rechtbank sprak
een hunner vrij, omdat in de
dagvaarding niet de juiste
plaats van het misdrijf was ge-
noenïd.
Zorgen over
criminaliteit
in Rotterdam
ROTTERDAM (ANP) De
Rotterdamse hoofdcommissaris
van politie A. Vermeij maakt
zich ernstig zorgen over de toe
nemende handel in verdovende
middelen en de daarmee ge
paard gaande criminaliteit in
de Maasstad.
Hij verwacht dat de handel in
drugs zowel als het aantal ver
slaafden dit jaar een verdere
stijging te zien zal geven. Op
een persconferentie gisteren
wees hij erop dat als gevolg van
het drugsprobleem het aantal
kleinere misdrijven zich sterk
uitbreidt. De verslaafden verke
ren voortdurend in geldnood, zo
onderstreepte hij, en zijn daar
door gedwongen tot diefstallen
uit winkels, huizen en auto's
over te gaan. Ook de jeugdpros-
titutie onder verslaafden neemt
steeds toe. De georganiseerde
misdaad in de Maasstad deit
eveneens onverminderd uit
Hoofdcommissaris Vermeij
vreest dat de verbindingen tus
sen de illegale gokhuis-exploi
tanten en andere criminele groe
pen een sterke stimulans zijn.
Oud-minister L. N. Deckers
Oud-minister
Deckers
overleden
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG- Op 94-jarige
leeftijd is op Nieuwjaarsdag de
oud-minister van Defensie en
oud-staatsraad Deckers overle-
den.Tot aan zijn dood heeft hij
in Den Haag gewoond. Hij is
echter, in alle stilte, begraven
in zijn- geboorteplaats Heeze
(N.Br.).
Mr. dr. L. N. Deckers was van
1918 tot 1929 lid van de Tweede
Kamer voor de Rooms Katholie
ke Staatspartij. In 1929 werd hij
minister van Defensie in het
derde kabinet-Ruys de Beeren-
brouck en daarna in het tweede
kabinet Colijn. In 1935 werd hij,
eveneens onder Colijn, minister
van Landbouw en Voedselvoor
ziening. Na de oorlog was hij
(tot 1958) lid van de Raad var
State.
Congrespartijleden
op de vuist
NEW DELHI (UPI) De India
se politie is gisteren in New
Delhi tussenbeide gekomen om
twee elkaar bestrijdende groe
pen leden van de Congres part ij,
die aan het vechten waren ge
slagen, uit elkaar te halen.
De vechtpartij brak uit na een
poging vain de door mevrouw
Gandhi geleide partijvleugel on
een organisatie in handen tt
krijgen die het officiële partijor
gaan uitgeeft De vleugel dit
geleid wordt door partijvoorzit
ter Brahmananda Reddy, ver
zette zich tegen deze poging
waarna het tot een handgemeen
op grote schaal kwam.
