Grensconflict tussen C ambodj a - Vietnam Arabische diplomaten in Londen bij aanslag op auto omgekomen Ecevit formeert Turkse regering Ondergang van Titanic luidde einde in van tijdperk der rijkaards Voorlopige autonomie Baskenland Paus: maatschappij verantwoordelijk voor geweld Indiër in Z.-Afrika overleden in politiecel BUITENLAND LEIDSE COURAN'" MAANDAG 2 JANUARI 1978 PAGINA 7 HONGKONG (Rtr) Cambodja en Vietnam hebben elkaar het afgelopen weekeind beschuldigd van agressie en wreedheden in omstreden grensgebie den. Hierbij zouden honderden militai ren om het leven zijn gekomen en een onbekend aantal bewoners. Cambodja heeft zaterdag de diplomatieke betrek kingen met Vietnam verbroken en de gehele Vietnamese staf in Phnom Penh tot 7 januari de tijd gegeven het land te verlaten. De luchtverbindingen tus sen beide landen zullen worden ge staakt. Premier Kieu Sampan van Cambodja beschuldig de het buurland Vietnam zaterdag van agressie en grensschendingen. Vietnam zou Cambodja be dreigen, en Vietnamese troepen, gesteund door vliegtuigen, tanks en artillerie, zouden tientallen kilometers op Cambodjaans gebied zijn doorge drongen. De Vietnamese aanval besloeg volgens Phnom Penh de hele 700 kilometer l^nge grens tussen beide landen. Cambodja maakt voorts melding van „de dood van talrijke Cambodjanen, verwoestingen en plun deringen" bij de Vietnamese aanvallen, en zegt dat de Vietnamese troepen nog slechter zijn dan die van Thieu en Ky, de vroegere machthebbets van Zuid-Vietnam. Als reden voor de aanval noemt Cambodja de hongersnood die in Vietnam zou heersen, en de oproep van de Vietnamese leiders om de rijst in Cambodja te gaan halen. Vietnam heeft zondag van zijn kant Cambodja beschuldigd van aanvallen en bezetting van Viet namese gebieden, waarbij dorpen zouden zijn vernietigd en oude mensen, vrouwen en kinderen zouden zijn gedood en verminkt. Vietnam en Cambodja zijn historische' vijanden. De landen kregen na de twee de wereldoorlog echter een gemeen schappelijk doel: de verdrijving van het Franse koloniale bewind, gevolgd door de Amerikaanse inmenging. Cambodja heeft nauwe betrekkingen met China, Vietnam met de Sovjet-Unie. Koning Khaled van Saoedi-Ara- bië (links) con doleert de nieuwe emir van Koeweit ter gelegenheid van het overlij den van de heerser van Koeweit Emir Sabah Salem al Sabah. Toren van Pisa wordt niet meer schever PISA De scheve to ren van Pisa raakt niet verder uit het lood, zo heeft prof. Giuseppe Toniolo gisteren be kendgemaakt. Sinds de 54,5 meter ho ge toren in de jaren 1174-1350 werd ge bouwd, is het bouw werk 2,5 meter in de leemlaag onder de fun damenten weggezakt. Voorts helde de toren ge leidelijk steeds verder over, de laatste jaren met circa 1,5 mm per jaar, waardoor de top nu 4,25 meter uit het lood staat. Dit proces is nu door on bekende oorzaak tot staan gekomen. (van onze correspondent Roger Simons) LONDEN— Scotland Yard veronderstelt, dat de moord op twee leden van de Syrische ambassade in Londen, gepleegd twee uur voor Big Ben het nieuwe jaar inluidde, een politieke aanslag was. Beide slachtoffers, een medische attaché en diens chauffeur, waren evenwel geen politieke figuren. De bom, die een blauwe Volvo zaterdagavond op de hoek van Staffordstreet en Albemarlestreet in de lucht deed vliegen, was precies groot genoeg en bovendien uiterst deskundig geplaatst. De auto werd totaal vernield. Beide inzittenden hadden geen schijn van kans om het er levend af te brengen. De Syrische ambassade beweert in volledige onze kerheid te verkeren betreffende de drijfveer van deze aanslag. Scotland Yard houdt rekening met talrijke mogelijkheden. De twee Syriërs kunnen slachtoffers zijn van de huidige Arabische twees palt. De medische attaché en zijn chauffeur hebben echter niets te maken met de recente politieke gebeurtenissen in het Midden-Oosten. Beide slach toffers bevonden zich hooguit een jaar in Londen, waar alle belangrijke Arabische ambassades nu een zogeheten medische attaché hebben. Dergelijke diplomaten zorgen voor de talrijke Arabische patiënten, die tegenwoordig naar Lon den komen om zich daar op kosten van hun land te laten verzorgen in dure privé-klinieken. Derge lijke zieken zijn lang niet allemaal schatrijke oliesjeiks. De Syrische ambassade acht het waarschijnlijk, dat haar medische attaché zaterdagavond patiën ten en hun verwanten heeft bezocht in het Londen- se West End. Door het geweld van de explosie werd zware schade aangericht aan gebouwen in de omgeving. MADRID (Reuter) De Spaan se regering heeft zaterdagoch tend vroeg, na langdurig kabi netsberaad, voorlopige autono mie verleend aan Baskenland, maar de provincie Navarra krijgt de mogelijkheid tot het houden van een referendum daarover. De weifelende houding van Na varra om zich bij de drie andere Baskische provincies aan te sluiten had de goedkeuring van de regering van de overeen komst van vorige maand tussen de regering en Baskische verte genwoordigers opgehouden. ANKARA (AP) De leider van de linkse Turkse I Republikeinse Volkspartij, Bulent Ecevit, is gisteren door president Fahri Koroturk verzocht een nieuwe i regering te vormen, nadat de vijf maanden oude 1 conservatieve coalitieregering van premier Soelei- man Demirel zaterdag met 228 tegen 218 stemmen i door het parlement naar huis was gestuurd. Ecevit zei tegenover verslagge vers te hopen binnen een week gereed te zijn met het samen stellen van zijn kabinet. Volgens kringen rond Ecevit is hij voor nemens een regering te vormen die steunt op veertien onafhan- kelijken en drie afgevaardigden van twee kleine partijen, bene vens zijn Republikeinse Volks partij in de 450 zetels tellende volksvergadering. De Republi keinen beschikken over 214 af gevaardigden. De nieuwe regering zal een eco nomische crisis, toenemend poli tiek geweld en slepende conflic ten in het buitenlands beleid moeten aanpakken, welke de oorzaken zijn geweest van de val van de regering-Demirel. In diplomatieke kringen wordt aangenomen dat Ecevit vrijwel onmiddellijk na zijn eventuele ambtsaanvaarding een vredes offensief zal beginnen inzake de kwestie Cyprus, dat waarschijn lijk een voorstel inhoudt voor een topberaad met de Griekse premier Konstantijn Karaman- lis. Onder het premierschap van Ecevit bezetten Turkse militai ren in 1974 het noordelijke deel van Cyprus, waarna Ecevit zijn functie neerlegde wegens on overkomelijke meningsverschil len met zijn coalitiepartners. Vaticaanstad (DPA) Paus Paulus heeft in zijn nieuwjaarstoespraak de maatschappij verantwoorde lijk gesteld voor het overal aanwezige geweld. Zijn toespraak stond in het teken van Wereldvredesdag, die in de r.k. kerk op 1 januari wordt gevierd. De maatschappij is volgens de paus „zielloos en harteloos gewor den". Dit leidt vooral bij de jongeren tot frustraties en geweld, die zich richten tegen bepaalde structuren der moderne samenle ving. Het verzet der jongeren richt zich tegen het feit, dat de maatschappij van hen „passieve werktuigen" wil maken, maar ook tegen hun leven in materiële overvloed, waarin geen plaats is voor hogere idealen. Degenen, die hun toevlucht nemen tot geweld, zijn - aldus de paus - dikwijls maatschappelijk achtergestelden, mensen, die geen liefde hebben ondervonden, slachtoffers van ongerechtigheid of van politieke onderdrukking. „Hoe kunnen deze jongeren zich anders voelen dan de afgeschreven kinderen van deze anoniem® maat schappij, die hen heeft voortgebracht?" aldus paus Paulus, die alle christenen opriep tot gebed voor de vrede. Paus Paulus tijdens zijn toespraak gisteren bij gele genheid van Wereldvredes- JOHANNESBURG (AP) Een Zuidafrikaan van Indiase afkomst is op eerste kerstdag enkele uren na zijn inhechtenis- name in een politiecel overleden, zo is zondag voor de Sunday Times in Johannesburg bekend ge maakt. Verwanten van de overledene, de handelaar Moonsamy Pillay, hebben tegenover de krant mee gedeeld dat hij op kerstavond in de woning van een oom, en later op de avond in een arrestanten- wagen, door de politie was mis handeld. GEVLUCHTE JOURNALIST IN LESOTHO De Zuidafrikaanse journalist Donald Woods, aan wie de regering huisarrest in East-Londen was opgelegd, heeft kans gezien te vluchten en Lesotho te bereiken. Hij legde de afstand van 500 km liftend af. Ook zijn gezin vertoeft thans in Lesotho, dat politiek asiei heeft verleend. Woods was, naar aanleiding van de zaak Biko een van de felste blanke critici van de Zuidafrikaanse regering. Op de foto Donald Woods met zijn vrouw Wendy en, van links naar rechts, zijn kinderen Dillon, Jane, Duncan, Gavin en Mary. Woods en gezin gaan via Mozambique naar Londen. HERUITGAVE MEESTERWERK De ondergang van de Titanic, de onzinkbaar geachte, trotse vierpijper van de White Star Line, in de nacht van 14 op 15 april in de noordelijke At lantische Oceaan, betekende het begin van het einde van een époque. Een tijdperk, waarin de rijken werkelijk puissant rijk waren en waarin het grote publiek een intense belangstelling had voor alles wat maar vermogend en def tig was. Er waren in die tijd nog geen filmsterren of sport helden en het enige, dat iets kleur gaf aan het grauwe be staan van de massa, was de glans en de schittering van het leven van de kleine groep- rijkaards, die, met 190 fami lies, hun staf van personeel en hun immense vracht aan ba gage ruimschoots op het rampschip vertegenwoordigd waren. Aan dit tijdperk kwam definitief een einde toen in Serajewo Princips schoten knalden en oorlogs god Mars Europa vier jaar lang in zijn gepantserde ar men omkneld hield. maanloze nacht van 14 op 15 april doemde voor de boeg van de gewaarschuwde Tita nic een ijsberg op. Een snelle uitwijkmanoeuvre had alleen als resultaat dat het schip on der de waterlijn langs de berg schuurde met het gevolg dat de zijwand als een sardineblik over een lengte van 100 meter werd opengeritst. Vijfentwin tig minuten later was kapitein Smith overtuigd van de onder gang van het schip en gaf bevel de boten gereed te ma ken, noodseinen uit te zenden, vuurpijlen af te steken en stoom af te blazen. De passagiers waren minder overtuigd van de naderende ondergang want „God zelf was niet eens in staat om de Titanic te doen zinken" en ze bleven liever op het „veili ge" schip dan zich toe te ver- uouwen aan een dobberende sloep. Er waren trouwens geen sloepen genoeg, hoewel de Ti tanic er meer had dan het wettelijk minimum. Ook aan de toenmaals gebruikelijke gang van zaken, dat eerste klassepassagiers voorrang hadden op de tweede klassers en die weer op de derde klas sers werd in het algemeen de hand gehouden. Sterker nog, de lager geklasseerden vonden dit zelf de gewoonste zaak van de wereld. Pas toen het schip zich meer en meer rechtstandig ging ver heffen en het voor ieder duide lijk werd dat er geen redden meer aan was, brak de paniek uit. Om 2.20 uur, op 15 april 1912 sloot de oceaan zich defi nitief over de Titanic en over meer dan 1500 doden, terwijl de stoomboot Carpathia alles eruit perste om tijdig op de plaats van de ramp te zijn en daarvoor 57 mijl moest over bruggen, maar daarentegen de bemanning van de op tien mijl afstand gelegen Californian zich afvroeg waarom dat mooie vuurwerk (van de nood- pijlen van de Titanic) ophield. De marconist van de Califor nian sliep namelijk en zodoen de werden de radionoodseinen niet opgevangen. Pas toen de marconist zijn dienst hervat had en van de ramp vernam, stoomde de Californian met volle kracht naar de inmiddels gezonken Titanic toe. De ramp met de Titanic sloeg in als een bom. De Britten, in hun wiek geschoten, dat hun luxewonder van technisch ver nuft al op zijn eerste reis ver gaan was, compenseerden dit, geholpen door de Amerikaan se pers, met snorkende verha len over Britse mannenmoed. Paniek hadden uitsluitend Ita lianen of andere vreemdelin gen gezaaid en de Amerikaan se pers vond het zeer smeuïg, om van de stoker, die de in derdaad zéér koelbloedige marconist Phillips aangevallen had om diens reddingvest te gappen, een neger te maken. Uitvoerig werd er uitgeweid over het droeve lot van de rijken. Zo leidde het New Yorkse blad American zijn be richtgeving over de Titanic in met een geheel aan de omge komen John Jacob Astor ge wijd artikel. Alleen in de laat ste zin wordt opgemerkt, dat er ook nog 1500 anderen wa ren omgekomen. Van Astor is deze uitspraak bekend: „Een man, die een miljoen dollar bezit heeft het net zo goed als wanneer hij rijk zou zij- Ook het verhaal dat het schip ten onder ging terwijl de scheepskapel het „Nearer my God to Thee" speelde, staat op losse schroeven. Volgens som mige overlevenden speelde het orkest ragtime, volgens ande ren de episcopaalse hymne „Herfst" en volgens weer an deren speelde de kapel hele maal niet. Pas later realiseerde men zich hoeveel nonchalance aan de ramp ten grondslag had gele gen en hoe onnodig groot het aantal slachtoffers als gevolg van toen heersende misstan den was geweest. Vein die tijd af werden de veiligheidsmaat-- regelen herzien en werden de levensbelangen van de passa giers, in geval van nood, niet meer getoetst aan hun maat schappelijke status. Dit alles en nog veel meer is te lezen in de indrukwekkende heruitgave van Walter Lords beroemde boek „De Nacht van de Titanic", een rijk geïllus treerd meesterwerk, dat van begin tot einde boeit. T. VAN GRINSVEN Walter Lord, De nacht van de Titanic". Uitg. De Boer Ma ritiem. Prijs 39,50. Eerste klassepassagiers reisden in stijl. Mevrouw Char lotte Cardoza had veertien hutkoffers bij zich. Daarin zaten onder meer zeventig jurken, achtendertig veren boa's en eenennegentig paren handschoenen. Dit is een deel van de eerste klassebagage die, op deze foto, niet aan boord van de Titanic wordt gebracht maar aan dat van het zusterschip Olympic. Tot het gevolg van deze puissant rijken" behoorde nog een menigte van kamermeisjes, gouvernantes en wat dies meer zij. Zij hadden aparte binnenhutten en een apart promenade dek want het was in die dagen ondenkbaar dat men, behalve in dienstverband, zijn eigen personeel of dat van anderen zou kunnen tegen komen Emir Koeweit overleden KOEWEIT (AP) De emir van het olierijke sjeikdom van Koe weit, sjeik Sabah Salem al-Sa- bah, is zaterdagochtend op 65- jarige leeftijd overleden. Kroonprins Sjeik Jaber Ahmad al-Sabah is tot nieuwe emir uit geroepen, aldus de bekendma king. De overleden emir regeer de zijn sjeikdom aan de Perzi sche Golf bij dekreet sinds hij in 1976 de vijftig leden tellende nationale vergadering naar huis had gestuurd. Trudeau: zo nodig, noodtoestand OTTAWA (AP) In een zater dag vrijgegeven vraaggesprek met de televisiemaatschappij CTV heeft de Canadese premier Elliott Trudeau gezegd de nood toestand te zullen afkondigen indien de provincie Quebec zich op illegale wijze probeert af te scheiden van de confede ratie. Deze waarschuwing is gericht aan het adres van de premier van Quebec, René Levesque, die na zijn verkiezingsoverwinning van 15 november 1976 verklaar de de overheersend Franstalige provincie naar onafhankelijk heid van het Engelstalige deel van Canada te zullen leiden. Golda Meir in ziekenhuis TEL AVTV (AP) Mevrouw Golda Meir, de vroegere pre mier van Israël, is zaterdag in het Beilinson ziekenhuis, even buiten Tel Aviv, opgenomen omdat zij zich niet goed voelde, zo heeft een woordvoerder van het ziekenhuis bekend gemaakt De 79-jarige mevrouw Meir zal nog enkele dagen voor observa tie in het ziekenhuis blijven, zo dat kan worden vastgesteld of zij een speciale medische behan deling nodig heeft, aldus de woordvoerder. ONTVOERDE JONGEN WEER VRIJ ATHENE (Reuter-Upi) De 8-jarige zoon van de Libanese zakenman Saud Zein die vrij dag in een badplaats bij Athene werd ontvoerd, is zaterdag avond vrijgelaten. De ontvoerders hadden aanvan kelijk een miljoen dollar voor de vrijlating van de jongen geëist. Volgens mevrouw Zein namen zij later genoegen met 500.000 dollar waama zij ten slotte beloofden de jongen zon der enige tegenprestatie naar huis terug te sturen. Sophia Loren verleidelijkste echtgenote SAN DIEGO (AFP) De Ita liaanse filmster Sophia Loren is gekozen als de „verleidelijk ste echtgenote ter wereld". Dit gebeurde gisteren in de Califor- nische stad San Diego door het „internationale genootschap van bewonderaars van vrou wen". Deze organisatie waarvan onge veer 25.000 mannen lid zijn, wijst sinds zes jaar jaarlijks ook de verleidelijkste resp. actrice, zangeres en adolescente aan. Ontvoerder Herrema mag trouwen DUBLIN (UPI) - De Ierse rege ring heeft toestemming verleend voor het huwelijk van dr. Rose Dugdale en Eddie Gallagher, die 20 jaar gevangemsstraf uitzit voor zijn aandeel in de ontvoe ring in 1975 van de Nederlandse bedrijfsdirecteur dr. Tiede Her rema In de gevangenis heeft Rose Dugdale het leven ge schonken aan het kind dat zij van Gallagher verwachtte. Zij is veroordeeld wegens kunstdief stal. Episcopaat Chili tegen referendum SANTIAGO (AP) Het episco paat van Chili heeft president Augosto Pinochet gevraagd om de volksstemming, waarin het Chileense volk moet antwoor den op de vraag of zij de mili taire junta steunt, ten behoeve van het „algemeen nut" uit te stellen of in het geheel niet te laten doorgaan. Pinochet gaf opdracht tot de volksstemming nadat de Ver enigde Naties onlangs een reso lutie aannamen waarin het Chi leense bewind beschuldigd werd van het schenden van de men senrechten. Pinochet heeft de zaak van het referendum op nieuw voorgelegd aan het ge rechtelijk controlecollege, nu de voorzitter van dit college, die tegenstander was, is vervangen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1978 | | pagina 7