O verheid mag medewerking niet
straffen met meer beperkingen"
Leiden speelde rustig met vuur
J. M. SILVESTER
KR UIDENIERSSCHEP
AZL-DIRECTEUR DRS. VERHEIJ IN ZWARTGALLIGE NIEUWJAARSREDE:
Vuurwerk van Trial
op feest LVTC
MAANDAG 2 JANUARI 1978
LEIDSE COURANT
PAGINA 3
Leiden - De Leidse politie en brandweer
hebben één van de rustigste Oudejaarsvie-
ringen meegemaakt sinds jaren. De brand
weer hoefde slechts één keer uit te rukken
om een vermeend grote kerstboombrand
te doven; de politie had het wat drukker,
maar veel meer dan de poederblusser op
kerstboombrandjes te zetten hoefde de
Leidse Hermandad niet te doen.
Kerstboombranden waren er overal in Lei
den. Eventuele escalatie werd-soms zelf
voordat de bossen fijnsparren werden ont
stoken-vroegtijdig de kop ingedrukt. Vuur
haarden van enige betekenis werden aan
getroffen in de Merendonk, de Roombur
gerlaan, de Tomatenstraat en de Sophia-
straat. Bij de twee laatstgenoemde adres
sen was sprake van enig verzet, tegen de
pretbedervende werkzaamheden van de
politie, maar tot handgemeen kwam het
niet Verbaasd was de politie toen men
nadat men de Gemeentereiniging een po
tentiële brandstapel van de Rijndijk had
laten verwijderen ook door volwassenen
protesterend tegemoet werd getreden. „Het
ontsteken van vuren op de openbare weg
is nu eenmaal verboden. We beginnen er
in de regel echter nooit aan om iemand
te arresteren, omdat het moeilijk is om de
brandstichter aan te wijzen", aldus een
woordvoerder van de politie.
Persoonlijke ongelukken bij het afsteken
van vuurwerk deden zich niet voor. De
Eerste Hulp Dienst hoefde geen enkele
maal uit te rukken voor Leidenaars die
belangstellend vlak naast een stuk vuur
werk waren blijven zitten na onsteking, of
Leidenaars die in hun vrije tijd een ver
schrikkelijk wapen met vroegtijdige onste
king in elkaar hadden gezet. Ook het ont
steken van precisievuur op stadgenoten
hebben de meeste Leidenaars-waarschijn
lijk nagelaten. De verbroedering onder de
afgebrande kerstboom met oliebollen en
mousserend vocht speelde waarschijnlijk
een grotere rol dan het uitvechten van
persoonlijke vetes op kanonslag en drie-
traps raket, en mede daardoor komt het
waarschijnlijk dat de grootste hoeveelheid
vuurwerk in jaren die ooit op de Leidse
straatklinkers en de half-zwaar bewolkte
lucht werd losgelaten een minimum aan
lichamelijk, geestelijk en materieel letsel
heeft achtergelaten.
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN „Wellicht is het teveel gevraagd dat
onze medewerking door de overheid beloond
wordt, maar wij zullen er ons niet bij neerleggen
wanneer wij hiervoor gestraft worden met nog
meer beperkingen". Deze krijgshaftige taal viel
vanmiddag te beluisteren uit de mond van de
algemeen directeur van het Academisch Zieken
huis van Leiden (AZL), drs. J. B. M. Verheij. In
een nogal zwartgallige nieuwjaarsrede zette de
AZL-directeur voorts grote vraagtekens bij de
ontwikkeling van de gezondheidszorg in het alge
meen en de positie van het AZL in het bijzonder.
„Zowel het wetenschappelijk onderwijs als de
gezondheidszorg genieten de negatieve belangstel
ling van de publieke opinie en ook van de belang
rijke politieke partijen binnen en buiten de rege
ring". stelde de ziekenhuisdirecteur. „De Academi
sche Ziekenhuizen die tot beide werelden behoren,
staan dan ook samen met de medische faculteiten,
in het brandpunt van een restrictief (beperkend
- red.) beleid. Dit dwingt ons tot een verhoogde
kritische beschouwing van onze taken en middelen
teneinde vaak unfaire aanvallen, vanuit een door
zelfkritiek versterkte positie te weej-staan", aldus
de heer Verheij.
niet voor een totaal nieuw complex naast het
bestaande ziekenhuisterrein. „De uitermate kwalij
ke kwaliteit van dit besluit kan alleen maar ver
klaard worden door het feit dat het genomen werd
door een demissionair kabinet in het wellicht
meest deplorabele jaar van onze parlementaire
geschiedenis", zei de algemeen directeur van het
AZL.
Vraagtekens
Kwalijk
Drs. Verheij plaatst vervolgens een aantal vraagte
kens bij de werkgelegenheidssituatie in de gezond
heidszorg. „Ook ons ontgaat de ratio van het
streven om een van de weinige nog bloeiende
bedrijfstakken als de gezondheidszorg te kortwie
ken in een tijd waarin onder andere het weinig
arbeidsintensieve slachten van echte kuikens om
willen van de werkgelegenheid gesubsidieerd
wordt", merkte de heer Verheij cynisch op. „Ook
wij hebben onze twijfels over een beleid dat de
werkgelegenheid in ons bedrijf dreigt te verklei
nen, terwijl dagelijks duidelijker wordt dat het
belangrijkste soelaas voor ons structureel werkge
legenheidsprobleem gezocht moet worden in de
dienstensector. In dit verband zijn wij benieuwd;
hoe in de academische ziekenhuizen het beleid der
vakcentrales zal uitpakken ten aanzien van de
samenhang tussen loonmatiging en werkgelegen
heid", aldus drs. Verheij.
Drs. Verheij memoreerde in zijn beschouwing over
wat 1977 allemaal bracht en de uiteindelijke keuze
voor de nieuwbouw van het Academisch Zieken- Buitenlanders
huis. Zoals bekend koos de ministerraad voor een
nieuw ziekenhuis op de plaats van het oude en Over het inzetten van buitenlandse werknemers
merkte de ziekenhuisdirecteur in zijn nieuwjaars-
speech op het ook unfair te vinden dat geklaagd
wordt over het schoonmaken van de gebouwen,
terwijl wij in een land met 250.000 werklozen
gedwongen zijn daarvoor een beroep te doen op
de bewoners van de stoffige gebieden rond de
Middellandse Zee. „Met u zijn wij verbaasd over
het feit dat het publiek dagelijks hogere eisen stelt
aan onze verpleging, terwijl wij verplicht zijn in
een land met jeugdwerkloosheid verpleegsters uit
Engeland aan te trekken", stelde de AZ-directeur
verontwaardigd. Verheij vroeg zich in dit verband
af waarom ook aan de veiligheid en beschikbaar
heid steeds hogere eisen worden gesteld en tegelijk
opleiding en honorering zo beperkt dat bij aanwe
zigheid van een toenemende schare van acade
misch gevormde werklozen de toevlucht genomen
moet worden tot de Balkan-landen en Engeland.
„Ook al zijn we blij met deze buitenlanders, omdat
ze niet alleen bereid zijn het werk te doen, maar
het nog goed doen ook".
Tegenover alle tegenwerking en onbeantwoorde
vragen plaatste drs. Verheij de positieve houding
van de AZL-leiding. „Laten we hopen dat de
regering en oppositie ten aanzien van ons deielfde
realiteitszin zullen opbrengen als wij ten aanzien
van hun besluiten", stelde hij. Als blijk van de
positieve benadering noemde de algemeen zieken
huisdirecteur het aanvaarden van beperkende
maatregelen door het Leidse AZ nog lang voordat
deze in het regeringsbeleid waren opgenomen.
„Het moge voorts blijken uit het feit dat we bereid
waren de Annakliniek over te nemen, wat leidde
tot een beddenreductie en dat we ons bereid
hebben verklaard de Jelgersmakliniek over te
nemen met een zelfde resultaat". Ook noemde de
heer Verweij het feit dat het AZL het enige
academisch ziekenhuis in Nederland is dat de
gevolgen van het bezuinigingsbeleid opving in een
sluitende begroting.
Naar het oordeel van de ziekenhuisdirecteur zou
de rijksoverheid deze medewerking wel eens wat
meer kunnen waarderen, in plaats van steeds
nieuwe beperkende maatregelen op te leggen:
„Immers, een dergelijk beleid zou niet alleen
funest zijn voor onze motivatie, maar, ook in
Leiden, voet geven aan de opvatting dat er zowel
in bouw als in exploitatie, geen sterker argument
is dan het voldongen feit resulterend in betreurde
maar niet weg te praten tekorten".
Verwachtingen
Ook naar het gemeentebestuur haalde de heer
Verheij in zijn nieuwjaarsrede uit: volgens hem
heeft de gemeente Leiden uiteindelijk een door
slaggevend advies gegeven inzake de keuze voor
de nieuwbouw van het AZL, dat leidde tot het
door het ziekenhuis niet gewenste plan Z. Verheij
zei dan nu ook van het gemeentebestuur mede
werking te verwachten bij de uitvoering van de
plannen en op het nakomen van de gedane toezeg
gingen te rekenen. „Naast maatregelen die nodig
zijn om het sportterrein snel ter beschikking te
krijgen denken wij aan de communicatiemogelijk
heden met de preklinische torens en het Leids
Regionaal Revalidatie Centrum, die door het afwij
zen van plan C op de tocht zijn komen te staan",
aldus drs. Verheij.
Papieractie in Merenwijk
Voor het nieuw te bouwen kerkelijk centrum in deMeren-
wijk wordt zaterdag 7 januari weer een oudpapieraktie
gehouden. In november van het afgelopen jaar was de aktie
een enorm succes. Er werd toen ruim 9500 kilo bijeenge
bracht. Goed voor ongeveer vierhonderd gulden. Daarom
heeft de bouwfondscommissie gemeend, ook in het nieuwe
jaar weer dergelijke akties om touw te moeten zetten. Men
kan het oud papier zaterdag kwijt bij de vrachtauto op het
parkeerterrein van winkelcentrum de Kopermolen, vlak
naast de visboer, tussen 9.00 en 16.00 uur.
Rijksdaalderconcert
De violist Antonin Rous en de pianist Frans van Ruth
verzorgen woensdag 4 januari een rijksdaalderconcert in de
kapelzaal van het K&O-gebouw aan de Oude Vest 45 in
Leiden. De toegang tot het concert bedraagt zoals de naam
al zegt 2,50 en in die prijs zijn een kopje koffie en een
programma inbegrepen. Uitgevoerd worden werken van
Schubert. Prokovjev en Joseph Suk. Het optreden van beide
musisci begint om 20.15 uur. Het gratis kopje koffie kan
tussen 19.30 en 20.15 uur worden gebruikt. Kaartverkoop bij
K&O aan de Oude Vest of telefonisch 141141 en 141200, op
de avond eventueel nog aan de zaal.
Transcendente meditatie
De stichting onderwijs in de wetenschap der creatieve
Intelligentie afdeling Leiden houdt woensdag 4 januari in
het museum van volkenkunde aan de Steenstraat een lezing
over transcendente meditatie. De lezing begint om acht uur.
De toegang is gratis.
De Leidse formatie Trial open
de het nieuwjaar dit weekeinde
met een swingend concert tij
dens het „Goede Voornemens-
feest" van het LVTC aan de
Breesti'aat.
Gitarist Wim Hakkart had de
plek ingenomen van André de
Werdt, die door muzikale be
zwaren het veld had geruimd.
De nieuwkomer speelde alsof
hij al jaren deel uitmaakte van
de formatie. Het 600 man koppi
ge publiek toonde veel waarde
ring voor het optreden. Vooral
de eigen nummers als „Sha
me, shame", „Fire" en „So hot
tot handle" werden op open
doekjes onthaald.
Drummer Ard Bausch was na
een langdurig ziekenhuisverblijf
ook weer present en speelde
met zijn collega's de sterren van
de hemel. Binnenkort verschijnt
van Trial de single „Queen of
the road". Wellicht zal deze
schijf de doorbraak betekenen,
die Trial al zo lang verdient.
W. P.
ADVERTENTIE
Fleurop voor..
wie ziclrti rotje is geschrokken
Doei 'n mens yued: een bloemengroei.
„Van
sommige
klanten heb HANGT VANDAAG
ik de sleutel
in mn
portemonneeIN DE WILGEN
LEIDEN Het afscheid van het jaar 1977
betekende tevens het afscheid van één van
de laatste Leidse representanten van het
aloude kruideniersvak; de heer J. M. Sil
vester, die op de kop af 40 jaar lang zijn
gruttersbedrijfje aan de Haven 38b dreef
in voorspoedige samenwerking met zijn
vrouw hangt per vandaag de kruideniers-
schep in de wilgen en gaat van een mag
je aannemen welverdiende rust genie
ten.'
„We hoeven niet van de armoe te sluiten
hoor", aldus elimineert de in het vak vrien
delijk vergrijsde Silvester mogelijke specu
laties over de zoveelste kleine zelfstandige
die ten onder ging aan schaalvergroting en
wanbeleid van het gemeentebestuur. „Mijn
vrouw is nu 65 en de dokter wil dat we
in verband met de gezondheid stoppen. Ik
heb nog zitten dubben of ik nou personeel
zou aannemen of niet, maar waar vind je
tegenwoordig personeel dat lange dagen
wil maken met bovendien het zware be-
zorgwerk aan huis", aldus de heer Silves
ter.
Klanten
De bezorgende activiteiten van een kruide
nier vormen een geschiedenis op zich.
„Vroeger had ik 140 klanten bij wie ik de
waren thuis bezorgde. Tegenwoordig zijn
het nog er nog 80, maar ik zou er zo veel
meer kunnen krijgen als het niet zo'n
verschrikkelijk sjouwwerk was. Vroeger
hoefde je veel minder te verslepen. Mijn
klanten vinden het erg jammer dat ik
ermee ophou. Van de meesten wist ik al
ongeveer van te voren wat ze elke week
nodig hebben en van sommige klanten heb
ik zelfs de huissleutel in mijn portemonnee
zitten. Ik krijg dagelijks nog afscheidsge
schenken van de klanten, wat erg leuk is",
aldus Silvester.
Assortiment
De ontwikkeling van. het kruideniersvak
heeft de heer Silvester, als 16-jarige begon
nen bij de coöperatie, van nabij meege
maakt. „Echte kruideniers zijn er bijna
niet meer. Van een kruidenier wordt een
assortiment van pakweg tweeëneenhalf
duizend artikelen verwacht, en dat is voor
kleine zaken bijna niet meer te doen. De
mensen kijken altijd verbaasd op als ze
bij mij nog waren zien als gort, boekweit
en grutten, het „Gut, hebt U dat nog is
dan niet van de lucht". Het is jammer dat
het kruideniersvak uitsterft. Vroeger wa-
ren er 230 van die kleinere levensmiddelen
zaken, nu zijn het er nog 40 in Leiden.
Geschiedenis
Het pad van een kleine zelfstandige kruide
nier gaat niet over rozen. De heer Silves
ter: „Toen ik 44 jaar geleden als leerjongen
bij de coöperatie begon verdiende ik vier
gulden per week, en daarvoor werkte je
van zes uur 's morgens tot 9 uur 's avonds.
Ik herinner me nog de openingsreclame
toen ik veertig jaar geleden in de zaak
kwam: „Bij aankoop van een pond kaas
voor 28 cent een ei cadeau". Tegenwoordig
kost dat ei 28 cent". Over gebrek aan werk
heeft een kruidenier niet te klagen. „Een
80-urige werkweek is niets bijzonders. Als
zelfstandige ben je alles tegelijk, inkoper,
verkoper, vervoerder, magazijnchef tot
boekhouder toe. Ik bof dan nog dat één
van mijn zoons accountant is". Niet bevor
derlijk voor de beperkte hoeveelheid vrije
tijd is het bestuurslidmaatschap van diver
se vakorganisaties. „Ik zit in het hoofdbe
stuur van de Nederlandse Kruideniers
Bond (de trotse letters ENKABE stralen
de klanten van de gevel aan de Haven
tegemoet), en verder in het bestuur van het
inkooporgaan Door Eendracht Sterk (DES)
en de plaatselijke middenstandsbond. Ver
der ben ik nog districtsbestuurder van de
Katholieke Kruideniersbond (nu federa
tief), een bond die me ooit nog eens heeft
gevraagd om haar voorzitter te worden.
Maar daar had ik helaas geen tijd voor.
Ik kap vandaag met alle besturen, want
ik heb me zelf altijd verschrikkelijk geer-
gerd aan mensen in besturen die niet in
de branche zitten, dus het zou inconse
quent zijn als ik dat werk voortzette",
aldus Silvester. Als vakbondsman heeft de
heer Silvester zich beijverd voor het ont
staan van een bond voor de gehele levens
middelenbranche, dus voor kruideniers,
bakkers, melkboeren en etcetera. „De
krachten worden dan zodanig gebundeld
dat je betaalde krachten kan gaan aantrek
ken, terwijl het nu allemaal in de schaarse
vrije tijd van een paar mensen moet. Maar
voorlopig zit het er nog niet in", aldus
Silvester.
Kruidenier J. M. Silvester: „Uw kruidenier, uw dokter''
Hoewel hij' niet vanwege een omzetdaling
de zaak sluit heeft de heer Silvester toch
wel iets gemerkt van de ruimtelijke en
economische bokkesprongen van gemeen
tebestuur. „Ze pesten de auto volledig de
stad uit, en dat is goed te merken, want
klanten van buiten zoals vroeger krijg ik
niet meer sinds hier éénrichtingsverkeer is
ingesteld en het parkeren nagenoeg onmo
gelijk is geworden."
Wat er verder ook met het statige, uit 1600
daterende pand aan de Haven gaat gebeu
ren, zeker is dat de voorbijgangers de
traditioneel witgejaste (Uw kruidenier, uw
dokter) bebrilde verschijning achter de
schitterende uit 1900 daterende kassa de
heer Silvester niet meer zullen kunnen
aanschouwen. Voorlopig blijft de familie
Silvester boven de winkel wonen, maar als
de gelegenheid zich voordoet „verkoop ik
het hele spul en gaan we weg", aldus de
heer Silvester, zij het met enige pijn in het
hart. „Ik heb altijd veel plezier gehad in
mijn werk, maar ik vind het ook erg fijn
dat ik mij nu aan mijn hobby's de reeds
stoffig geworden postzegelalbums op zol
der en de onaangeroerde wereldliteratuur
op de rijkelijk gevulde boekenplank kan
wijden".
FRANK BUURMAN
