Maatregelen NAVO
na diefstal geheimen
Veel landbouw-
produkten kunnen
goedkoper
Europese
verkiezingen
gaan volgend
jaar niet door
Censuur in Zuid-Afrika treft bekroond blank boek
Nu ook zoon
van Mussolini
ontdekt
KONSUMENTEN KONTAKT:
Kapitalistisch
goochelen in
Oost-Duitsland
Nieuw onderzoek naar
dood Biko geëist
Advies aan Chinezen:
eet maar schoenzool
ib UITEN LAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 14 DECEMBER 1977 PAGINA 11
MILAAN (AFP) - Een zoon
van diktator Mussolini is in
Italië „ontdekt", zo laat het Ita
liaanse persbureau „Italia" gis-
1 teren weten.
1 Het gaat volgens het persagent-
- schap om de 57-jarige Glauco di
1 Salle, die het daglicht heeft mo-
1 gen aanschouwen als gevolg van
een verhouding, die de Italiaan-
se fascistenleider gehad heeft
met een jonge vrouw, Bianca
genaamd.
Britse brandweer
wijst loonaanbod j
van regering af
LONDEN (Reuter) De sinds i
14 november stakende Britse
brandweerlieden hebben giste- j
-ren een door de overheid goed
gekeurd loonaanbod afgewezen.
•Geboden was een onmiddellijke
•loonsverhoging van 10 procent
.plus verdere verhogingen over
;twee jaar, zodat zij in december
„1979 zouden zijn gekomen op'
[het peil van de geschoolde ar-
beider.
De stakers eisen een onmiddel
lijke loonsverhoging van 30 pro
cent, die de overheid niet over-
'een kan brengen met het pro-
(gram tot bestrijding van de in
flatie.
DEN HAAG/BRUSSEL (ANP) De
Europese commissie moet haar land-
bouwprijsbeleid drastisch wijzigen.
Dat zegt Konsumenten Kontakt naar
aanleiding van de succesvolle ver
koop van kerstboter. Als de prijs
daalt, wil de consument namelijk
roomboter kopen. Ook voor andere
produkten waarvoor overschotten be
staan, gaat dat volgens de consumen
tenorganisatie op. Deze produkten
zijn vlees, fruit, graan, wijn en zui-
velprodukten.
Terwijl de landbouwministers van de Europese
gemeenschap hun best doen om de boterberg
te laten slinken liet in de Volksgezondheidsraad
die gisteren voor de eerste maal in de Europese
geschiedenis is gehouden, de Belgische staatsse
cretaris Luc Dhoore weten dat er nu maar een
eind moet komen aan de tegenstrijdige verkla
ringen over de gevolgen van het eten van boter.
Volgens sommige onderzoekers zou het eten
van boter allerlei kwalen bevorderen. Luc
Dhoore vindt dat de kwestie eindelijk eens
objectief onderzocht moet worden.
De Volksgezondheidsraad liet gisteren overi
gens weten dat roken, te veel eten en drinken,
de EG-lidstaten handen vol geld kosten om via
de gezondheidszorg de kwalen die er door
ontstaan te bestrijden.
De Landbouwministers van de Europese Ge
meenschap hebben gisteren waarschijnlijk een
economisch einde gemaakt aan de z.g. Butter-
fahrte. Het gaat hier om tochtjes op zee (ook
vanuit het noorden van Nederland georgani
seerd) die leiden tot buiten de territoriale wate-
Mensen die zo'n uitstapje maken krijgen
de gelegenheid om, tegen sterk verlaagde
prijzen landbouwprodukten te kopen,
voornamelijk boter.
'«Illlllllllllilllllllllllllllllllllllllllli
Supporters"
Bij iedere internationale thuis
wedstrijd van de volleybalver-
eniging Starlift word je gecon
fronteerd met het feit dat je
geen ..genodigde" van deze ver-
i eniging bent. Wat je dan wel
I bent, is een van de „gewone"
supporters. Supporters zijn vol-
tot de brandweer I gans de programmablaadjes
haar zou komen i van eerder genoemde verem-
ging „hard nodig"; aan hen
dankt Starlift de winst van de
redden. Deze op
name is gemaakt a^Tl otariul at
tijdens een felle I Bespeelde wedstnjden
brand in de
slaapvertrekken
van meisjesstu
denten van de
universiteit van
Providence. Ten
minste acht
meisjes kwamen
om het leven,
van wie enkele
toen zij uit het
raam waren ge
sprongen.
Maar van deze waardering is
tijdens een internationale wed
strijd bitter weinig terug te vin-
Van onze correspondent
Roger Simons
LONDEN De geplande
verkiezingen volgend
jaar voor het Europese
parlement moeten overal
uitgesteld worden omdat
Groot Brittannië onmo
gelijk tijdig klaar komt
net de nodige voorberei-
\ingen. Dit is het eerste
/tvolg van het feit, dat
Aet Britse Lagerhuis zich
gisteravond ir.et een
meerderheid van 97
stemmen uitgesproken
heeft tegen bet gebruik
van een eenvoudig kies
stelsel van evenrediger
vertegenwoo diging. De
Britten wil ien het bij
hun eigen c istrictenstel-
sel houden.
Het voorgestelde systeem
voor de Europese verkie
zingen steunt op een een
voudige meerderheid van
stemmen. Voor de Euro
pese vérkiezingen moet
het Verenigd Koninkrijk
dan verdeeld worden in
81 nieuwe kiesdistricten,
BERLIJN (AP) Een Oostduits
weekblad trekt van leer tegen
„kapitalistische vormen in de
goochelkunst", zoals bijvoor
beeld konijnen toveren uit het
kapitalistische symbool: de hoge
hoed.
Of dat dan maar moet gebeuren
uit eenvoudige petten of werk-
helmen is niet gezegd, maar de
goochelaars in de DDR wordt
wel aangeraden om zich met de
uitvoering van hun werk te rich
ten naar de leiding van de par
tij.
die elk een afgevaardigde
kiezen. Een dergelijke
verdeling vraagt echter
veel tijd. Groot Brittannië
zal dus vermoedelijk pas
in 1979 Europese verkie
zingen kunnen uitschrij
ven.
Volgens premier Callag-
han, leider van de socia
listische minderheidsre
gering, is dat helemaal
niet erg. De meeste Brit
ten vinden die verkiezin
gen trouwens weinig be
langrijk. Zij beschouwen
het Europese parlement
maar als een gewone ver
gadering. Het enige waar
over premier Callaghan
zich momenteel enige zor
gen hoeft te maken is de
mogelijkheid dat de Brit
se liberalen hem nu in de
steek zouden kunnen la
ten. Het voortbestaan van
Callaghan's socialistische
minderheidsregering
hangt immers af van
haar pact met de dertien
liberale Lagerhuisleden.
De liberalen rekenen er
op, dat het kiesstelsel van
evenredige vertegenwoor
diging aanvaard zal wor
den. Het oude Britse
distrcitsstelsel levert bit
ter weinig liberale afge
vaardigden op, wat uite
raard ondemocratisch is.
De liberalen voelen zich
verraden door de socialis
ten. Daartegenover staat
evenwel, dat alles bij el
kaar meer conservatieven
dan Labourleden voor
het oude kiesstelsel ge
stemd hebben. Voor de
liberalen zit er dus ook
geen brood in een even
tuele samenwerking met
de conservatieve partij.
De Westduitse minister van
defensie Georg Leber.
(Van onze correspondente Ami van cretaresse ervan wordt verdacht de ten dele
Vree) zeer geheime stukken naar buiten te hebben
BONN Vnlireim de HWdnitse gesmokkeld, wordt op diens eigen verzoek
BUXNIN volgens ae wesiauuse een discipiinair onderzoek ingesteld om
minister Leber van defensie hoelt erachter te komen of veiligheids voorschrif-
het strategische concept van de ten niet of slordig zijn nagekomen. Tot de
NAVO niet te worden veranderd afronding van het onderzoek wordt Laabs
als gevolg van de grootscheepse met verlof gestuurd. Minister Leber kondig-
spionage-affaire die maandag door de *even aan dt fe" strafrechtelijk onder-
«„„jo zoek wordt ingesteld tegen de onbekende
een krantenpubllkatie in de Bonds- ambtenaar die het geheime dossier met de
republiek in de openbaarheid is inhoud van de verdwenen stukken aan de
gekomen. Wel heeft het bondge- Frankfurter Algemeine Zeitung ter inzage
nootschap de nodige maatregelen heeft gegeven. Hij noemde dit net zo goed
getroffen in verband met het feit "verraac*" wat drie Oostduitse spion
dat een groot aantal NAVO-gehei- nen hebben gedaan.
uien in handen van het Warschau- Leber zal voor zichzelf geen politieke conse-
pact is gekomen. quenties uit de spionage-affaire trekken.
„Welke schuld heb ik, wat heb ik fout
Tegen het hoofd van de afdeling Sociale gedaan?" vroeg hij gisteren op een drukbe-
Zaken van het ministerie, Laabs, wiens se- zochte persconferentie in Bonn aan de jour-
Wanneer je als „gewone" sup
porter later dan een uur vóór
de aanvang van zo'n wedstrijd
in de sporthal arriveert, kan je
alleen nog met veel moeite een
plaatsje vinden op een van de
twee buitenste tribunes, welke
overvol zijn omdat ze slechts
enkele honderden mensen kun
nen herbergen.
De hoofdtribune is op zo'n dag
"een heiligdom, die door een tien-
lllllllllllllllllllimillimillllllllll 'al suppoosten zeer streng
wordt bewaakt en waar je als
„gewone" supporter nauwelijks
naar mag wijzen; laat staan
hem betreden Dit nu is de tribu
ne voor genodigden.
Eenderde van de totale toe
schouwersruimte is dus voor ge
nodigden; hoewel het aantal ge
nodigden lang niet in deze ver
houding staat tot het totaal aan
tal toeschouwers.
Afgelopen zaterdag, bij de Eu
ropa-cup wedstrijd Starlift-
Hamburger S.V., kende de ont
vangst van de „gewone" suppor
ters een absoluut hoogtepunt.
Na afloop van deze wedstrijd,
waarbij natuurlijk hierboven
genoemde moeilijkheden zich
weer hadden voorgedaan, wil
den de supporters de droge ke
len smeren in de bar van de
nalisten „Ik hoef toch niet treurig te zijn sporthal. Maar wat een schrik
omdat een spion is ontmaskerd?" Tot stom- bij hel betreden van deze bar
verbazing van de aanwezigen bleek over
igens dat Leber tot maandag zelf niet op
de hoogte is geweest van de omvang en de
zwaarte van de spionage-affaire. Letterlijk
zei hij dat hem door lezing van het artikel
in de Frankfurter Algemeine „een licht was
opgegaan". Gevraagd naar de reden van
deze onkunde antwoordde Leber dat hij
toch niet alles kan lezen wat er op zijn
departement aan stukken wordt geprodu-
„Ik kan niet de hele dag krimi-story's zitten
lezen. Op het ministerie werken duizenden
mensen, het is geen broodjeswinkel om de
hoek!" Leber was kennelijk geërgerd door
de uitspraak van procureur-generaal Reb-
mann dat de jongste spionage-zaak ernstiger
is dan de affaire-Guillaume. „Niemand heeft
Rebmann gevraagd een dergelijke vergelij
king te trekken", aldus de minister.
Waarschijnlijk om het verschil
tussen de genodigden en de .ge
wone" supporters nog eens ex
tra te accentueren, had Starlift
de bar afgesloten voor het „ge
wone" publiek d.m.v. een groot
bord: „Alleen voor genodigden
en spelers". Om het „gewone"
publiek dan toch nog in de gele
genheid te stellen een drankje
te nuttigen, had men met een
groots gebaar enkele vierkante
meters van de bar voor dit doel
„vrij" gemaakt.
Na weer zo'n middag Europa
cup volleybal ga je je toch af
vragen of Starlift z'n supporters
wel zo hard nodig heeft.
Rijswijk, Een gewone supporter.
B. van Eekhout.
BELFAST BEREIDT ZICH
VOOR OP HET KERSTFEEST
Zelfs in het immer door aanslagen en anderszins bedreigde Belfast,
de hoofdstad van Noord-lerland. gaan de voorbereidingen tot het
kerstfeest gewoon door. getuige dit beeld in het centrum van de stad.
Geheel links waakt een legervoertuig over de winkelende menigte.
PRETORIA (DPA) Rechtsgeleerden aan de blanke Zuidafri-
kaanse universiteiten hebben een nieuw onderzoek geëist naar de
dood van negerleider Steve Biko. Biko overleed tijdens zijn
gevangenschap aan hersenletsel.
„De onthullingen over de manier waarop politieke gevangenen
worden behandeld maken", aldus professor Johan van der Vijver,
„niet alleen een nauwkeuriger onderzoek naar de dood van Biko
noodzakelijk maar moet er tevens een onderzoek worden ingesteld
naar alle voorgekomen sterfgevallen tijdens gevangenschap".
PEKING (AFP) Het Volksdagblad van Peking meent dat
de Chinezen te veel aanzitten aan een welvoorziene dis en
raadt hen aan terug te keren naar het eenvoudige voedsel
dat tijdens de „lange mars" genuttigd werd: gekookte
koppelriem en idem schoenzool.
Het artikel is waarschijnlijk verschenen met het oog op
oud en nieuw, voor Chinezep altijd een gerede aanleiding
om feest te vieren.
JOHANNESBURG (UPI) Wanneer Zuid-
afrikaanse schrijvers hun pennevruchten
binnenkort nog eens via een „Samizdat"
(een ondergrondse pers op zijn Russisch)
gaan verspreiden, ligt dat minder aan hun
politiek afwijkende denkbeelden dan aan
een ongelooflijke intolerantie van de cen
sors. Die fatsoensrakkers menen en
zeggen het ook plompverloren dat al
leen zij in staat zijn uit te maken wat de
burgerij wil lezen. Veel Afrikaander au
teurs hebben hun buik vol van die menta
liteit.
De gevoelens van frustratie in die kring
bereikten onlangs een crisis toen de be
roepsinstantie van het Censuurbureau als
nog de roman „Magersfontein, O Magers-
fontein" met haar banvloek trof. Toen dit
boek van Etienne Leroux vorig jaar ver
scheen, werd het bekroond met de CNA-
prijs voor literatuur. Hogere lof is er voor
een in het Afrikaans geschreven werk niet
te behalen Leroux wordt door velen be
schouwd als de „belangrijkste hedendaag
se prozaschrijver" van Zuid-Afrika, terwijl
„Magersfontein" werd bejubeld als het be
langrijkste satirische werk dat ooit in het
Afrikaans verscheen. Hunne hoogmogen-
den van de censuur hebben niettemin be
paald dat het maar ongelezen moet blijven.
De schrijver André Brink, die zelf ook
door de censuur is getroffen, beschouwt
het verbod als een „definitieve zege van
de politiek op de kunst". Volgens Brink
geeft het blijk van „de puriteinse geestdrij
verij die in de hele geschiedenis steeds
symptomatisch is voor een regime met
totalitaire tendensen".
De opperste censor, rechter Lammie Sny-
man, en vier andere zedemeesters betrok
ken begin november de voormalige syna
goge van Pretoria, waar anders de grote
politieke processen plaatsvinden. Achter
de groene tafel hoorden zij vijf dagen lang
de pleidooien pro en contra Leroux' boek
aan. De verdedigers noemden „Magersfon
tein, O Magersfontein" een diepgravende
satire op de hele Zuidafrikaanse maat
schappij. Vergoeilijkend werd opgemerkt
dat slechts weinigen in den lande het
ontwikkelingspeil hebben om te kunnen
doorzien wat de schrijver bedoelt.
Na een beraad van veertien dagen, kondig
den Snyman en de zijnen echter aan dat
de literaire waarde van „Magersfontein"
weliswaar buiten kijf stond, maar dat het
boek toch werd verboden vanwege vieze
woorden, „platvloerse verwijzingen naar
de geslachtsdaad" en godslastering dit
alles „ter bescherming van de maatschap
pij. zoals die belichaamd wordt door de
gewone man".
Leroux verkeert in een groot en kakelbont
gezelschap. Vanzelfsprekend is alles wat
maar naar porno zweemt in Zuid-Afrika
verboden. Datzelfde geldt echter voor niet
weinige Nobelprijswinnaars en ook hon
derden andere binnen- en buitenlandse
schrijvers bij wie de erotiek slechts zijde
lings of „funktioneel" ter sprake komt.
Verder staan er op de Zuidafrikaanse „In
dex" uiteenlopende zaken als de geschrif
ten van Mau Tse-toeng, Zuidkoreaanse
postzegelcatalogi, grappig bedoelde stic
kers. grammofoonplaten en films.
Snyman had, voor hij in 1976 op zijn
huidige post werd benoemd, zitting in het
Hooggerechtshof Toen hij optrad als chef
van de censuur zei Snyman: „Niet iedere
Afrikaner kan elk boek dat verschijnt
kopen om te bepalen of hij het al dan niet
de moeite waard vindt. Nu is er echter een
instantie die hem dat uit handen neemt.
Wij zullen hem gaan vertellen of hij een
bepaald boek mooi zal vinden".
Tot dusver reageerden de Afrikaander
schrijvers nogal laks wanneer de boeken
van hun in het Engels publicerende confra
ters werden vernietigd. Maar sinds het
verbod op „Magersfontein" is er een onge
kend hevige storm van kritiek opgestoken.
De Afnkaander auteurs zijn duidelijk ge
radicaliseerd.
„Wie is dan wel die „gewone man" die
beschermd moet worden?", bitste Wilma
Stockenstrom, om haar, eigen vraag me
teen te beantwoorden met: „Hij is van de
soort die grinnikte toen 'hij hoorde dat
Steve Biko dood was".
Ze doelde daarmee op het gegrinnik onder
leden van de Nasionale Partij, toen minis
ter van politie Jimmy Kruger hen meedeel
de: „Biko's dood laat me koud".
Leroux. zegt Rosa Keet van het Afrikaanse
schrijversgilde, is het slachtoffer geworden
van „een politiek systeem dat vijandig
staat tegenover de vrije meningsuiting en
nieuwe denkbeelden".
„Het is een verschrikkelijk teken van een
doodzieke maatschappij", meent André
Brink. „We naderen het punt waarop onze
schrijvers net zo zullen moeten werken als
de (dissidente) Russische collega's, die hun
manuscripten in het geheim van hand tot
hand laten gaan".
„De censuur is een monster geworden",
schreef liet Dagblad „Beeld" in een hoofd
artikel dat de schuld legde bij figuren in
de regering-Vorster „die gehoor blijken te
geven aan hyper-puriteinse sentimenten".
Zulke sentimenten zijn dan afkomstig van
groepen als „Zuid-Afrika: Aktie voor Mo
rele Beginselen". Deze club gaat er prat
op dat zijn leden „Magersfontein" uit de
boekwinkels hebben verbannen Een van
hun aktievoerders, Eddie van Zyl, geeft toe
dat hij het boek drie keer heeft gelezen
„zonder dat ik het begreep". Wat hem
echter wel trof was „het overmatige ge
bruik van 's Heren naam en de verdorven
Van Zijl zette alle scabreuze termen en
zinnen die hem niet bevielen op een rijtje
en leurde met dit lijstje bij 350 conservatie
ve predikanten. In die kring kreeg hij
voldoende steun om de zaak „Magersfon
tein" in tweede instantie aan het college
van rechter Snyman voor te leggen.
Etienne Leroux is een lange Afrikaanser
met een Paul Krugeriaanse baard die een
boerderij drijft in Koffiefontein, in het
droge hart van Zuid-Afrika. Hij heeft voor
een Afrikaander de best denkbare papie
ren. is dc zoon van een oud-minister, steunt
Vorsters Nasionale Partij, is lid van de
Academie van Kunsten en Wetenschappen
en won behalve twee CNA-prijzen ook nóg
■eens de HertzogprijS.
„Magersfontein" is zijn negende roman.
Aanvankelijk reageert hij op het verbod
met een schouderophalend. „Welke auteur
kan nu werken met het rode potloodje van
de censor in zijn achterhoofd?" Even later
valt ook hij echter fel uit naar die van
hogerhand opgelegde dictatuur van de
middelmatigheid. „Die zogenaamde smaak
van het volk", zegt Leroux met nauwverho-
len drift, „is een angstaanjagende, vage,
gevaarlijke, stompzinnige en niet te omlij
nen kreet, waaraan elke schrijver zich met
elke gram geestkracht die in hem is zal
proberen te onttmkken".
