JOHAN EN MARIAN
TOCH
TE LOSBANDIG
'Requiem vooreen zwaargewicht' film met Anthony Quinn
TERUGBLIK
TELEVISIE VANAVOND
hou t
het lJ
scherm
in het
oog
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
MAANDAG 12 DECEMBER 1977 PAGINA 2
In half Europa en daarbuiten bestond van
stonde af grote belangstelling voor Ingmar
Bergman's tv-serie „Scènes uit een huwelijk",
die door toneelman en filmer Bergman juist
daarom voor tv werd gemaakt, omdat hij
voor de door hem behandelde huwelijkspro
blematiek nu eens andere mensen wilde be
reiken dan de vaste groep theater- en bio
scoopbezoekers. Gezien de belangstelling
voor deze tv-serie in Zweden besloot hij er
in tweede instantie ook een film van te
maken, hetgeen ertoe leidde, dat de vertoning
van de tv-serie in de landen buiten Zweden
vertraging ondervond dooringrijpen van het
bioscoopwezen. Nochtans kwamen de Duitse
en de Belgische tv er aanzienlijk eerder mee
dan de NOS. Dit heeft de kijkdichtheid voor
deze serie in ons land mogelijk ongunstig
beïnvloed. Gemiddeld trok deze serie ruim
twee miljoen kijkers. Dit is minder dan de
helft. De waardering lag rond de zeven met
uitschieters naar boven.
Betekent dit nu ook, dat er herkenning op
trad? Dat men Bergman wenste te volgen in
zijn huwelijksoverwegingen, dat men de door
hem aangesneden problematiek als typerend
ervoer voor eigen ondervinding? De oordelen
daarover liepen uiteen. Niet alleen die tussen
tv-kijkers en filmbezoekers, maar ook bij de
tv-kijkers die de film niet hadden gezien.
Sociaal-psycholoog Hans Wentholt van de
NOS heeft, zoals we vorige week al meldden,
dergelijke vragen tot uitgangspunt gemaakt
voor een onderzoek waarvan het resultaat een
redelijke benadering mag heten van de werke
lijke ontvangst van deze tv-serie. Cijfermatige
gegevens en welomschreven oordelen van kij^
kers voeren hem tot een aantal conclusies, die
toch wel opmerkelijk mogen heten.
Zo wordt bijv. het beeld verstoord, dat gezin
nen eensgezind rond het tv-toestel zouden
zitten. Het tegendeel blijkt waar. Een tv-serie
als „Scènes uit een huwelijk" bleek in staat
scherpe scheidslijnen te trekken tussen de
gezinsleden en tegenstellingen op te roepen.
Zo keken vrouwen intensiever dan mannen,
die er niet zo'n boodschap aan hadden en
voorzover ze keken ook met een lagere waar
dering uit de bus kwamen. Zoons daarentegen
oordeelden gunstiger dan dochters. Religieuze
overtuiging speelde mede een rol in de beoor
deling. Onkerkelijken keken minder dan gelo
vigen, maar waardeerden hoger en katholie
ken konden meer begrip opbrengen voor hen
niet strokende huwelijksvrijheden dan protes
tanten. Verder bleek, dat hoe hoger de oplei
ding van de kijkers, des te minder men
geneigd was eigen normen toe te passen op
de beide hoofdrolspelers, Johan en Marian.
Vier op de tien kijkers zeiden zich in de
gevoelens van de beide echtelieden te kunnen
verplaatsen. Twee van de tien konden dat in
het geheel niet. Een kwart van de kijkers kon
dat soms wel en soms niet.
Een dergelijke vereenzelviging of juist niet
met de hoofdfiguren heeft niet alleen met de
inhoud te maken, maar zeker ook met de
vorm. Bergman, die in tal van films van zijn
hand prachtige beelden kan scheppen, waarin
hij natuur en objecten mede sfeer en symb
oliek laat bepalen, zag hier in deze produktie
van af. De beide spelers komen vrijwel hun
huis niet uit, gaan zelden verder dan de
slaapkamer, die normaal genomen tot meer
dient dan tot eindeloos doordrammende ge
sprekken, waarmee deze film vol zit. Bergman
heeft dit zo gedaan om het volle effect te laten
vallen op het woord, omdat juist in het woord
de structuur van dit huwelijk volledig zicht
baar wordt. Maar dit vergt van de kijker wel
veel concentratie. En dan nog dit: Bergman
heeft kinderen uit verschillende huwelijken,
maar is niet in staat tot contact met kinderen,
ook niet zijn eigen kinderen. In alles wat hij
doet in film etc. schittert het kind door afwe
zigheid, ook in deze tv-serie. Dit heeft nadelig
gewerkt op de herkenning van de problema
tiek, omdat in mislukkende huwelijken vooral
de kinderen de grootste rol spelen. Wentholt
werkt dit gemis en de invloed daarvan op de
waarde-beoordeling niet verder uit. Hij laat
het bij een constatering, zo goed als hij ook
verder niet ingaat op de „aard" van het hier
aan de orde zijnde huwelijk. Marian vertelt
op zeker moment, dat hun huwelijk gebaseerd
is op een liefde, die niet uit verliefdheid is
ontstaan, maar gegroeid uit wederzijdse waar
dering, toen zij al langer met elkaar optrok
ken. Deze keuze maakt het Bergman mogelijk
het wedervaren tussen deze mensen klinisch
te behandelen, emoties pas toe te laten als
het echt niet anders kan.
Bij het merendeel van de kijkers stelt Went
holt een positieve waardering vast voor dit
Bergman-produkt, ook al wijst men in ver
schillende opzichten de gedragslijn van beide
echtelieden af. Maar ook vond men het wel
een vreemde, onpersoonlijke film, die een
saaie indruk naliet.
Zij die zich door deze tv-serie aangesproken
hebben gevoeld, zeggen dit te danken te heb
ben aan de herkenbaarheid van de gevoelens,
aan de vergelijkbaarheid van eigen ervarin
gen dan wel van wat men meent dat inherent
is aan het huwelijk. Bij wie die herkenbaar
heid niet optrad, had men als klacht moeilijk
heden met de te vrije huwelijksopvattingen.
Met name had men moeite met het sexueel
contact tussen van elkaar gescheiden mensen.
Ook voor wie het huwelijk als onverbrekelijk
geldt, wordt dit als buitenechtelijk ervaren,
nog los van het onvermogen aan te voelen
dat in deze vorm van buitenechtelijkheid een
zekere spanning gelegen kan zijn.
Een van de vragen, die Wentholt stelde aan
ondervraagden was wie men als een koude
dan wel warme persoonlijkheid ervoer, Johan
of Marian. Deze laatste wordt vaker „warm"
aangevoeld dan Johan. Toch is het nog niet
de helft van de kijkers die Marian als „warm"
beschrijft Vrouwen \onden Marian wat vaker
„warm" dan mannen. Zeven van de tien
kijkers zijn het niet eens met de huwelijksop
vattingen van Johan en Marian, wat waar
schijnlijk ook weer te maken heeft met de
al eerder genoemde „aard" van het door
Bergman gekozen huwelijk. Deze „veroorde
ling" staat echter weer los van de bereidheid
van dezelfde kijkers om die opvattingen te
respecteren. Nochtans komen er oordelen uit
die onder woorden worden gebracht als „ba
naal", „oppervlakkig" of zelfs „losbandig".
Een kleine groep kijkers vond Johan en Ma
rian wel heel eerlijk: „Ze bespraken alles".
Bevreemdend vindt Wentholt het, dat kijkers
van 50 jaar en ouder de levenshouding van
Johan en Marian gemakkelijker accepteerden
dan jongeren. Wentholt vindt hiervoor een
verklaring in het gehele reactiepatroon op
deze serie. „Scènes uit een huwelijk" kwam
zo indringend over, dat men „vanuit de verde
diging" reageerde. Personen, die zich in een
vergelijkbare situatie bevinden als Johan en
Marian, kwamen daarmee anders tegenover
deze beide echtelieden te staan dan kijkers
die deze problemen nog voor de boeg hebben
en daardoor meer behoefte hebben aan tradi
tionele of optimistische huwelijksopvattingen.
Het gaat hierbij om de eigen gevoelens van
de kijkers, wanneer men deze bedreigd voelt.
In een dergelijk beeld past, dat men vaak toch
sympathie voor de hoofdpersonen kan op
brengen en zelfs de hele serie als goed er
vaart, maar dat men zelf toch niet graag zo
zou willen zijn.
Is er over deze tv-serie veel nagepraat? Bij
een kwart van het aantal kijkers is dit inder
daad gebeurd en dan vooral bij kijkers, die
ongeveer de leeftijd van Johan en Marian
hadden, d.w.z. tussen 30 en 50 jaar'. Kijkers
in dezelfde levensfase als Johan en Marian
hebben film en tv-serie als „dicht op de eigen
huid" ervaren. Maar diezelfde groep waar
deert deze tv-serie om haar inhoud het laagst.
Zoals Johan en Marian zouden zij toch niet
willen leven, te losbandig, althans niet wat zij
van het huwelijk verlangen en ervan wensen
te maken.
Johan en Marian hadden een huwelijk, dat niet uit liefde, maar uit wederzijdse waardering was gesloten.
In de film „Requiem voor een zwaarge
wicht", die de TROS vanavond uitzendt,
speelt Anthony Quinn de rol van bokser
Mountain Rivera, die de bokssport vaar
wel heeft gezegd. Hij is op zoek naar een
andere baan, waarbij hij hulp krijgt van
de maatschappelijk werkster Grace Mil
ler. Het is niet gemakkelijk er een te
vinden maar ten slotte slaagt Grace toch
en bezorgt hem een baan in een zomer
kamp als sportinstructeur. Door dit zoe
ken voor hem voelt ze zich steeds meer
tot hem aangetrokken. Als Maish Ren-
nick, de manager van Mountain, een
beroep op hem doet om nog één keer te
boksen, zegt hij in eerste instantie nee,
maar als hij er achter komt dat zijn
manager in financiële moeilijkheden zit
is hij bereid alsnog te boksen.
Ned. 1,19.57 uur.
Ontdekkingsreizen
In de buurt van Zuid-Italië, Griekenland
en Italië filmde cineast Bruno Vailati
voor de eerste maal de archeologische
rijkdommen, die daar op de bodem ver
borgen liggen. Zo zijn er beelden van een
2700 jaar oud scheepswrak, waarin een
aantal kunstschatten verborgen zitten.
Ned. 1,19.04 uur.
Winteravond
In de Hervormde Kerk van Vreeland
maakte regisseur René Stokvis een pro
gramma dat past in de donkere dagen
voor Kerstmis. Aan het programma wer
ken o.m. mee Nana Mouskouri, die hier
voor speciaal naar Nederland kwam. Ze
zingt „Es ist ein Ros entsprungen". Het
duo Saskia en Serge brengt „Mary's little
boychild". Nico Haak heeft een liedje WfSkGTS
over een artiest die hoopt met Kerstmis
thuis te zijn en Liesbeth List zingt een
nummer van haar nieuwe elpee. Iedere
meewerkende artiest kondigt zijn optre
den zelf aan met een korte tekst.
Ned. I, 21.50 uur.
Kris Pusaka
In de vorige aflevering van de Kris Pusa
ka zagen we dat Santos, die ondanks alle
voorzorgsmaatregelen toch naar Indone
sië was vertrokken met de Kris, gedood
werd. De kris die een omstreden wapen
blijkt te zijn speelt ook in de aflevering
van vanavond weer een belangrijke rol.
Ben heeft namelijk tot tweemaal toe een
zeer merkwaardige droom.
Ned. II, 19.25 uur.
De Wrekers wecken samen met de Cana
dese agent Bailey, die een tip heeft gekre
gen dat een jonge Russische agent per
parachute op het Ontario-meer zal lan
den. Dit gebeurt inderdaad, maar de Rus,
Czibor, blijkt zwaar gewond en heeft
maar nauwelijks tijd om een pakje te
begraven. Voor hij sterft, zegt hij: „De
geheime basis". Purdey, Steed en Gambit
gaan op onderzoek uit.
Ned. II, 20.25 uur.
Muppet-show
NEDERLAND 1
Teleac
18.30 Leren, hoe doe je dat?
NOS
18.45 Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
TROS
19.04 Ontdekkingsreizen onder
water, afl. 3
19.57 Requiem for a heavy
weight, Amerikaanse
speelfilm (1962)
NOS
21.35 Journaal
TROS
21.50 Kerstliederen
22.30 De magische berg, Java-
documentaire
23.20 Symbiose
NOS
23.24 Journaal
NEDERLAND 2
den
18.55 Journaal
KRO
19.05 Wickie, de Viking, TV-serie
(afl. 57)
19.25 De Kris Pusaka, TV-serie,
afl. 7
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.25 Terugkeer van de Wrekers,
TV-serie
21.15 Muppet Show
21.45 Sanford en Zoon, TV-serie
22.10 Brandpunt
KRO/RKK
22.50 't Zand 33, omroeppasto
raat
KRO
23.15 Verwachting, Kerstgedach
te
Socutera
23.20 Vissers van het Victoria-
meer
NOS
23.30 Journaal
DUITSLAND 1
WDR: 18 Nieuws uit Noordrijnland-
Westfalen. 18.05 Koren uit dit gebied.
18.10 Ortswechsel. 19.15 Hier und Heu-
te 19.45 Spiel um 4 tel vor 8: Was
sich liebt das neckt sich.
20.00 Journaal
20.15 Panorama
21.00 Advents- en kerstliederen
21.45 Auf der Suche nach der W«
Een (documentair) antwoord
de vraag of in de Bondsrepi
bliek te veel mensen te
22.30 Journaal
DUITSLAND 2
18.20 Fahrt ins 8laue, muzikale tri
19 Journaal. 19.30 Aus Forschung ui
Technik, wetenschappelijk magazine.
20.15 Kontakte, partnerschap
21.00 Journaal
21.15 Kindheid, Berufung und ersl
Erlebnisse des Venozianei
Giacomo Casanova
Italiaanse speelfilm ulf 1
van Luigi Comendni over
befaamde Voneöaanse I
23.20 Journaal
DUITSLAND 3
WDR 18 Sesamstrasse 18 30 Physiki
cursus, afl 26. 19 Sandmannchei
19 05 Ihre Heimat, t
19.15 Die Hauptschule, documentaire
19 45 Tele-Gramme.
20.00 Journaal
20.15 Spatere Heimat nicht auagesch
Kennismaking srubriek
Reinhard Münchenhagen.
21.00 De Cubaanse revolutie, doen
mentaire
21.45 Stifte Co, voor scholieren
22.15 Der Barbier von Seville, q
van Rossini
23.05 Journaal
BELGIE
NEDERLANDS 1
18 00 eereboot 18 05 Klein, kletn kla
terlje. 18.20 De kinderen van aparti
ment 47a, TV-serie 18 45 Open schoo
19.15 Sporttribune. 19.45 Journaal.
20.15 Micro-Macro, quiz
20.15 Grote lui. kleine lieden, TV-a
21.40 Ana Maria Vera, piano (Mozar
22.05 Journaal, Wetstraat
22.20 Open school
BELGIË FRANS 1
18.15 Seniorama. voor bejaarden
18.45 De socialistische gedachte. 19.1
Sport 19 30 Journaal 19 50 Un com
que nè. TV-spel 21 20 Ce que park
veut dire, wijsgerig gesprek 22.*
BELGIË FRANS 2
18 45 Sans faute, taalles. 19 50 Thanas
se et Casimir, TV-serie, afl. 11. 20.
Cabaret uit Doornik.
NEDERLAND 1
14.00 Schooltelevisie
DUITSLAND 1
10 Journaal. 10.05 Die Drehscheibe
10.25 Das Fernsehgericht tagt, TV-
rechtbank 11.55 Schulfest der schwer-
hórigen Kinder 12.05 Panorama 12.50
Presseschau 13 Journaal. 16.15 Jour
naal 16 20 Phonzeit (Donna Summer
en Neil Sedaka). 17.05 Kinder-Ver-
DUITSLAND 2
16.30 Mosaik. 17 Journaal. 17.10 Bilder
unser Erde (Antarktis). 17.40 Die Dreh-
scheibe.
DUITSLAND 3
HILVERSUM I
P P 18 19 Politieke Partij Radikalen
EO: 18 30 Nws 18 41 (S) Daar waar de
molens staan 19.00 (S) Ronduit. |onge-
renprogr 19 40 (S) De Bt|bel open
20.00 (S) Ga er eens voor zitlen. 20.55
(S) Tenslotte NOS: 21 05 (S) Hqbby-
scoop 21 30 (S) Voor blinden en slecht
zienden 21.40 Nordring Radio Prize
1977 Engeland BOND ZONDER NAAM
22 25 Praatje. NOS: 22.30 Nws. Boeren
bont VOO 22 55 (S) Informatieshow
met actual. 23.55 Nws
HILVERSUM II
NCRV: 18.00 Nws. 18.11 Hier en nu.
18.40 (S) Muziek in vrije tijd. 19.30
Onderwijzen kunst of kunde? 19.50
(S) Psalm van de week. 20.00 Nft
20.05 (S) Werken'van Bartok 2105\V
Nederlandse muziek en toneel 2242
Een spellragment van Herman Heijer-
mans NOS 23 00 (S) Met het oog op
morgen 2305 Aktüal.overz Radio-tv
23 10 De krant van morgen. 23 20 Den
Haag Vandaag en om 23.52 Even op
adem komen, yoga 23 55Nws
HILVERSUM III
NOS 18 03 De vacaturebank. 18.10 (S)
NOS-maal AVRO: 19.02 (S) Het Steenen
Tijdperk 20 02 Radiojourn. 20.05 (S)
Superclean Dreammachine 21.02 (S) De
Negen-uur-jazz-show 22.02 Radiojourn
22 05 (S) Pirn Jacob's Platenscala. 23.02
Candlelightshow. TROS: 1.02-7.00 (S)
De Nachtwacht.
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) AVRO-klok.
(7.30 Nws. 7.41 Radiojourn.) 8.30 Nws.
8.36 Gym.v d.huisvrouw 8.45 De Groen
teman. 8.50 Morgenwijding 9.00 (S)
Dansmuz. uit de Weense Biedermeier.-
tijd. 9.15 Klavecimbelmuz. 10.00 Radio
Lawaaipapegaai. 10.10 Arbeidsvitami
nen. (10.30 Nws. 10.33 Radiojourn.)
11.30 (S) Rondom twaalf. 12 26 Meded.
voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
12.41 Radiojourn 12.55 Europa van
morgen. 13.10 (S) Pianomuz. 13.25
Beursplein 5 13.30 'n Middagje AVRO.
rnuz., inform, en service. )15.30 Nws.
15.33 Radiojourn.) 17.00 Voor ons ge
maakt (Door ons gekraakt OVER-
HEIDSVOORL. 17.20 Nederlands-Antil-
liaanse letterkunde. AVRO: 17.30 Nws
17.32 Radiojourn. 17.50 Toppers van
HILVERSUM II
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym 7.20
Het levende woord. 7.25 Badinerie 7.54
Overweging 8.00 Nws. 8.11 Echo. 8 30
Aubade klass. muz. 9.00 De Letter M
(1). 9.30 Scheepspraat. 9.35 Waterst.
9.40 De Letter M (2). 10.30 Ik sta hier
niet voor de banken te praten, school
radio. 11.30 Ouder worden we alle
maal: bejaardenprogr. 11.59 Bericht
In de Muppet-show treedt als speciale
gast het vroegere fotomodel Twiggy op.
Ze zingt een aantal liedjes maar is ook
te zien in de rol van melkmeisje.
Ned. II, 21.15 uur.
Mountain Rivera (Anthony Quinn) laat zich verleiden om nog eenmaal te boksen.
Twiggy treedt als speciale gast op in de Muppet-show.
Dit is inmiddels wel komen vast
te staan, dat de zondagavond de
meest belangwekkende in dit te
levisieseizoen is. En dat is niet
alleen omdat de VPRO dat
„vast" in de ether is, ofschoon
die omroep ook gisteren weer
enige programma's had, die ik
best had willen zien, al was het
maar het tweede deel geweest
van een documentaireserie over
de Bondsrepubliek, maar het
kon er eenvoudig niet van ko
men, omdat KRO aan de andere
kant een uitvoerig tijdsbeeld
bood van vijftien jaar Neder
lands cabaret. En dat laat een
mens zich natuurlijk toch niet
ontgaan. Samensteller en pre
sentator van het programma
was Han Peekei. Die deze zon
dag trouv/ens een ongekende ac
tiviteit aan de dag legde, want
hij was ook verantwoordelijk
voor „Heel de mens" en zelfs
(met Joost Reuten) voor „Zin
genderwijs R K K". Je was bij
na geneigd te spreken van een
televisie-avond die „menselijke
onmogelijkheden" mogelijk
maakte. Maar goed. Dat tijds
beeld dat overigens aansloot
op All You AlleYou Need...",
„Wie in
Nederland wil zingen". Welnu,
het aantal van degenen die zich
in ons lieve vaderland zingen
derwijs een weg door dit leven
trachten te banen liegt er niet
om. Dat vermoedden wij al,
maar wij zagen nu vele van hen
eens op een rijtje.
Peekei had 1960 als uitgangs
punt gekozen, omdat hij dat
jaar „als een scharnier in de
tijd" zag. En daar zit misschien
wel wat in. In ieder geval caba
retesk gezien. Hij trachtte het
trouwens ook met wat begelei
dende „tijdsbeelden" te adstrue
ren, maar veel om het lijf had
dat niet. Ook had hij voor het
beschouwde werk een inter
viewtje ingelast met de socio
loog Willem van den Berg, die
binnenkort op het Nederlandse
cabaret gaat promoveren en dat
was dan bijna een nummer op
zich.
Willem Duys had geen verras
send originele visie op de be
handelde vijftien cabaret-jaren.
Afgezien daarvan was het na
tuurlijk een heel onderhoudend
stuk televisie. Dat bleef het, ook
al had men zich soms een ande
re, meer significante repertoire
keuze kunnen voorstellen. Het
slotwoord werd zeer terecht ge
laten aan Koot en Bie, die ken
nelijk een speciaal nummer
voor de gelegenheid hadden ge
maakt.
Met dat al zou het overzicht
typisch een diverterend pro
gramma voor de zaterdagavond.
Solidaridad 12 00 In de Boerderij: licht
progr. 12.49 Overheidsvoorl.: uitz. vooi
de landbouw 13.00 Nws. 13.11 Echo
13 45 Voor de verandering progr. rond
gezinskatechese 14.00 Lange vingers,
schoolradio 15 00 In de wachtkamer.
16 00 Nws. 16 03 Spreekuur. NOS.
17.00 Het zal mijn tijd wel duren
progr. over milieuproblematiek 17.20
(S) Eurolight 17 40 Tambu: inform, en
verzoekplaten voor Antillianen in Ne
derland. 17.55 Meded.
HILVERSUM III
VARA van 7.00-8 00 Aktual. via Dingen
van de Dag 7.02 (S) Gesodemeurders,
een mieters progr. 9.03 (S) Pep-op-
drie 11.03 (S) Drie draait op verzoek
van mensen uit de sportwereld. 12.03
(S) VARA's zoekplaatje 14.03 (S) Spits-
beeld 16.03 (S) LP Top 20 en Tip LP.
17.03 (S) Alfred Lagarde.
HILVERSUM IV
TROS 700 Nws. 702 (S) Capriccio
9.00 Nws. 9.02 (S) Als reizigers onder
weg 9.30 (S) Van heinde en verre
10.00 (S) Opus tien tot twaalf 12.00 (S)
Intermezzo: operttemuz 13.00 De
meest verkochte klassieke tien. 13.20
(S) Koren-Korpsen: mandoline-orkest.
14 00 Nws 14 02 Om de kunst 14.30
(S) Guitariteiten. 14.45 (S) Belcanto-
rium: L'Ormindo, opera.
wanneer het kijkend volkje,
dunkt mij, meer in de stemming
is zich feestelijk rond het kastje
te scharen, zijn geweest.
Maar wat moet een mens
in hemelsnaam aan met die op
gewonden Japans-Chinese toe
standen van „Lin Chung"
„AVRO's Televizier-magazine"
had een item over een project
in Utrecht, waarin politie en
andere) hulpverlenende instan
ties mensen gaan bijstaan, die
het speciaal tijdens het week
einde moeilijk hebben. Een heel
sympathiek project natuurlijk,
en ook met het oog op het voor
afgaande zeker niet zonder bete
kenis. Jam Scholtens had een
goede reportage uit Portugal,
waar ook politieke moeilijkhe
den zijn uitgebarsten en in het
kader waarvan hij interviews
had met werkelijk iedereen, die
daar ook maar enigszins voor in
aanmerking kwam. E. Peere
boom veegde voor onze ogen
vrolijk de vloer aan met een
brochure van de industriebond
NW. Zijn al of niet gelijk waag
ik niet te beoordelen, maar hij
kwam in ieder geval tot een
schilderachtige conclusie: „Onze
economie is zinkend, maar
wordt nog net drijvende gehou
den op de gasbel". Een beeld
spraak die noopt tot enig pein
zen. HERMAN HOFHUIZEN
