Gerard durft
GerarddèLange
Prof. Douma: bloeitijd van
het natuurrecht voorbij
2.996.-
Raoul Follereau (bestrijder van
de melaatsheid) overleden
Ontwikkelingshulp
bereikt armsten
in Colombia niet
Aanbiedin
van de weel
kerk
wereld
KORTE
METTEN
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 8 DECEMBER 1977 PAGINA 4 f
De piramide
der tirannie
In deze bundel heeft Hans Ra-
maer een aantal artikelen en
beschouwingen van Nederland
se anarchisten uit het tijdvak
1895—1966 bijeengebracht Aan
de hand daarvan schetst hij de
geschiedenis van de Nederland
se anarchisten: hun opvattingen
over klassestrijd en bolsjewis
me, kroon en altaar, arbeid en
vakbeweging, die Domela Nieu-
wenhuis als bekendste anarchist
dikwijls in zijn redevoeringen
beschreven heeft
De bloemlezing pretendeert niet
volledig te zijn, maar moet wor
den gezien als een aanvulling op
de bestaande recente lectuur,
die over dit onderwerp is ver
schenen. Een aanvulling die
overigens heel bruikbaar is, om
dat Ramaer facetten aan deze
literatuur heeft toegevoegd, die
tot voor kort nog onbekend wa
ren. De bundel eindigt met een
discussie over Provo, die helder
en boeiend wordt gepresen
teerd.
Hans Ramaer, De Piramide der
tirannie; Anarchisten in Neder*
land 29,50; Wetenschappelijke
Uitgeverij B.V. Amsterdam.
De kracht van
de geest
Mensen die het speuren naar de
innerlijke mens eens van een
andere kant, namelijk de luchti
ge, willen belezen, kunnen hun
hart ophalen aan „De kracht
van de geest",, een door Hilde
Bervoets vertaalde uitgebreide
studie over de zoek naar dë
innerlijke mens zoals die werd
beschreven door Adam Smith in
zijn boek „Powers of Mind".
Op de juiste momenten voorzien
van de spreekwoordelijke nodi
ge korreltjes zout behandelt de
ze op een uitstekend leesbare
manier de bonte mengeling van
innerlijke krachten en hen die
zich hier in meer dan een dag
taak aanwijden, waarbij de hu
moristische ondertoon niet
wordt geschuwd. Ofschoon dit
ook leken-geïnteresseerden in
staat stelt het boek van zo'n 370
bladzijden in een snel tempo
geboeid te lezen, maken de iro
nische beschouwingen over de
haast dwangmatige zucht naar
ontspanning het boek toch ook
niet tot een spotschrift. Weten
schappelijk verantwoord lijkt
het daarentegen ook zeker niet
op alle punten, gezien bijvoor
beeld het onder het hoofdstuk
„parapsygoochel" getekend pa
norama van paragnostiek en te
lepathie, waarin ook lepeltjes-
buiger Uri Geiler enkele malen
ten tonele wordt gevoerd.
Toch is het boek een „must"
voor diegenen die zich door de
innerlijke mens ook maar enigs
zins voelen aangetrokken. Het
geeft een relativerend beeld van
wat dit modeverschijnsel alle
maal heeft opgeroepen en laat
de lezer alleen al door de veel
heid van door de schrijver opge
dane ervaringen op zijn speur
tocht naar de innerlijke mens
herhaaldelijk instemmend glim
lachen.
Adam Smith: „De kracht van
de geest. Op zoek naar de inner
lijke mens". Uitgave van A. W.
Bruna Zoon Utrecht/Antwer
pen. Prijs 32,50.
Gerard de Lange heeft niet alleen zéér lage prijzen.
Gerard doet meer. Méér dan wiè ook.
1. Zéér lage prijzen.
2. Langste garantie.
3. Gratis bezorgen.
4. Spektakulaire weekaanbiedingen.
5. Levering op voorwaarden van de
Consumentenbond.
Een extra garantie op de koop toe.
Wie bij Gerard niet kan slagen, slaagt
nergens.
DROOCTROIVHVIEL
Kompakte droogautomaat van
zeer bekend merk, uiterst
geschikt voor kleinbehuisden.
Kapaciteit ruim 3 kg droog
wasgoed. Afmetingen:
hxbxd 67 x 49 x 49 cm
IGNIS:
2275
2345
br. inh. in liters
275 £99:- 598.-
345 £HÜ.- 948.-
INDESIT:
225 E
275 E
225
275
376.-
448.-
FRIGIDAIRE:
Cl 440
440
£59<-
1.198.-
MARIJNEN:
1224
225
475.-
ZANUSSI:
SL1605 T
SL 2501 2 P
DL 1400 T
SL 2400 A
160
250
140
240
ystr,
879T-
396.-
558.-
296.-
527.-
(Zolang de voorraad strekt).
WASAUTOMATEN:
AEG: gem. levensduur van
TurnetteS 10 j £048.-
Tuma S 10 j "£>f£-
Turna SL 10 j
Lavamat F 6 j 1
Domina 600E 10/15 j £622.-
Bella 800 E 10/15 j £96(1-
Bella 1000E 10/15 j lisl-
Lavam.2000E 10/15 j 158Ö.-
1065 RS 10/15 j £866.-
voor
716.-
795.-
895.-
696.-
1.176.-
1.396.-
1.436.-
1.746.-
1.296.-
BAUKNECHT:
WA 4704 6 j 909.- 565.-
WA 8000 6 j 677.-
WA 715 10/15 j L2T§- 847.-
WA 725 10/15 j 1.087.-
Kaiser keukens
verkrijgbaar in de
filialen: Amersfoort.
Amsterdam, Apeldoorn.
Arnhem, Dordrecht,
Eindhoven. Hilversum',
Leiden'. Nijmegen,
Roosendaal.
Rotterdam-C',
Schiedam', Utrecht en
Zwolle'.
levensduur van voor
BAUKNECHT:
WA 750 10/15 j £905.- 1.347.-
AS50?' 10 j IjOZ- 1.098.-
V 456 10/15 j £65?.- 1.145.-
V 471 10/15 j £84(5.- 1.296.-
V 940 10/15 j £723.- 1.298.-
ERRES:
AWD526 ER 8j £W$.- 895.-
INDESIT:
Europa 6 j 385.-
Mondial 6j £9*- 447.-
MARIJNEN:
LT1010 6 j 889.- 596.-
LT1020 6 j ^79.- 726.-
LT1040 6 j £fH9.- 695.-
MATURA:
Turbo 10/15 j 2^- 1.998.-
MIELE:
425 10/15 j vraag
400 A 10/15 j onze
422 10/15 j uiterst
423 10/15 j scherpe
436 10/15 j prijs
443 10/15 j
484 10/15 j
PHILIPS:
AWB126PH 10 j L2Ï5.- 898.-
AWB127PH 10 j £32l- 1.048.-
8 i y*r>.- 847.-
SIEMENS:
WA 45 10 j £0#.- 756.-
WV 7040 10/15 j £732.- 1.298.-
ZANUSSI:
DL 22
DL 23
SL 128 T
8 j £24<- 997.-
6 j lJiS.- 695.-
DROOGTROMMELS:
BAUKNECHT:
TRA 771
TRA 781
BOSCH:
T 450
T 470
IXfi.-
TM-
£06<- 796.-
ELECTROLUX: br. inh. in liters
TR 1240 copper 355
\j^r-
1.478.-
IGNIS:
2140
140
298.-
2160
160
yx,
398.-
2175
175
>k-
8*.-
518.
2225
225
498.
BAUKNECHT: br. inh. in Üters
kast TF1351 125 ,798.- 578.-
kist GT 29 280 £180.- 698.-
BLUE AIR:
kast UF140 140 JA*.- 398.-
IGNIS:
kist 4211
kist 4320
125 448.-
AFWAS AUTOMATEN:
£998".- 1.496.-
696.-
1>*£- 1.297.-
MIELE:
G 230 S
G 550
£227.- 685.-
STOFZUIGERS:
ELECTROLUX:
Z 305
Z 345
>16% 278.-
jiST- 378.-
"KAISER" KEUKEN NATUURLIJK BIJ GERARD DE LANGE
KEUKENSTUDIO'S
Massief eiken "Kaiser" keuken (type 4)
Leverbaar in blank, donker en groen eiken van
Lengte 270 cm
Diverse opstellingen mogelijk
Voorzien van kunststof aanrechtblad,
RVS spoelbak en afzetgedeelte
Inklusief Bauknecht apparatuur
Elektrische kookplaat roestvrijstaal
Elektrische oven met grill-aansluiting
160 liter koelkast
Wasemkap met diverse snelheden.
exclusief apparatuur
1.698
4J25:
(inklusief apparatuur)
De beste merken kunnen niet
goedkoper gemaakt worden,
maar wèl goedkoper verkocht. bewijst datèlkeweek!
Amsterdam-Rotterdam*-Den Haag-Utrccht-
Almelo-Amersfoort-Apeldoorn-Arnhem-Bergen
op Zoom-Brcda-Delft-Deventer-Dordrecht-
Eindhoven-Enschede-Haarlem-'s Hertogenbosch-
Hilversum*-Lciden*-Nijmegen-RoosendaaI-
Schiedam*-Tilburg-Zwolle*
★KEUKENSTUDIO'S
-sMAANDAGS GESLOTEN—
LEIDEN HAARLEM
Breestraat 122-124 Grote Houtstraat 167
donderdag koopavond
Fraaie chiffonblouse met wijde
vleermuismouwen. Een toast op de mode!
In zwart of écru.
Maten 36 t/m 42
59.-
De jonge mode van
VROOMS DREESM ANN
Prof. dr. J. Douma van de theologische
hogeschool (gereformeerd vrijgemaakt) te
Kampen heeft gepleit voor het prijsgeven
van het begrip natuurrecht, omdat het
natuurrecht geen veilige gids is. De veili
ge gids is de Heilige Schrift.
Prof. Douma zei dit in zijn rede ter gele
genheid van de overdracht van zijn recto
raat aan prof. dr. L. Doekes. De Theologi
sche Hogeschool in Kampen van de gere
formeerde kerken vrijgemaakt dateert uit
de veertiger jaren. De hogeschool der gere
formeerde kerken is ouder en werd rond
de eeuwwisseling opgericht.
Prof. Douma verwijt de voorstanders van
het natuurrecht, dat zij in een cirkel rede
neren. Wat iemand voor juist en wenselijk
houdt, heeft hij tevoren in zijn natuurbe
grip gestopt om het er vervolgens weer uit
te halen. Dit verwijt geldt volgens hem ook
voor het rationele natuurrecht, 2oals Tho
mas van Aquino dat verdedigde.
De inhoud van het als absoluut aangedien
de natuurrecht is leeg en formeel, zegt
prof. Douma. Met bijvoorbeeld de stelregel
van „ieder het zijne geven" kan men alle
kanten uit. Ze zegt in de praktijk pas iets
als we er eerst wat ingelegd hebben. Wan
neer iemand in Zuid-Afrika voor integratie
is, haalt hij dat uit de stelregel, maar als
iemand voor eigensoortige ontwikkeling
van de rassen is, komt er volgens prof.
Douma subiet uit, dat bij „ieder het zijne"
wel apartheid maar geen algemeen kies
recht past.
Prof. Douma meent, dat de bloeitijd van
het natuurrecht voorbij is, ook al wordt
er in de protestantse orthodoxie nog rustig
van natuurrecht gesproken. Hij komt ui
teindelijk tot de conclusie, dat het natuur
recht in tegenstelling tot de Heilige Schrift
geen betrouwbare gids kan zijn. Ook al
zijn de Tien Geboden niet in een moderne
grondwet te plaatsen, daarom kunnen zij
nog wel grondslag zijn voor bezinning op
een protest tegen alle immoraliteit en on
recht, die tot in wetgevingen toe gesanctio
neerd worden.
Aan de hand van de Tien Geboden kan
- aldus próf. Douma - duidelijk gemaakt
worden dat het tot zegen voor de wereld
zou zijn als moraal en recht op deze voor
alle tijden en alle mensen geldende gebo
den zouden zijn afgestemd.
Raoul Follereau, bijgenaamd
de „apostel der melaatsen", is
dinsdag op 75-jarige leeftijd
overleden, aldus woorden uit
Parijs gemeld.
Follereau, wiens tweede bij
naam „zwerver van liefdadig
heid" was, heeft zich geduren
de bijna een halve eeuw, ge
holpen door zijn vrouw, inge
zet voor verbetering van het
lot van de lijders aan melaats
heid. Hij wilde bereiken dat
dezen niet slechts verpleegd,
maar ook als mens behandeld
werden.
Follereau was stichter van de
„internationale dag der me
laatsen" in 1954, een dag die
nu gevierd wordt in ongeveer
140 landen. Vierentwintig ver
enigingen in de wereld dragen
Follereau's naam en zijn on
dergebracht in een „Associa
tion Internationale des Fonda-
tions Raoul Follereau".
Op 14 april 1968 had Follereau
het voorzitterschap van de
stichting overgedragen aan
André Recipion, zonder zich
er echter geheel uit terug te
trekken. Ziek geworden in
1972, onderging Follereau ver
scheidene operaties. Zijn toe
stand verergerde op het einde
van de afgelopen zomer.
Kardinaal Vicente Enrique y
Tarancon van Madrid heeft
medegedeeld niet meer in
aanmerking te willen komen
voor een verkiezing tot voor
zitter van de Spaanse bis
schoppenconferentie. Hij is
dat nu zeven jaar geweest. Als
zijn opvolger wordt genoemd
de 49-jarige aartsbisschop van
Saragossa, Elias Yanes.
Honderdvijftig koninklijke en
andere hooggeplaatste perso
nen uit heel Europa zijn deze
week te gast geweest bij de
doopplechtigheid van het zes
de kind van hertog Carl van
Württemberg en zijn vrouw
hertogin Diane. De plechtig
heid vond plaats op het slot
Altshausen bij Ravensburg.
Koning Juan Carlos van Span
je, ex-koning Simeon van
Boelgarije traden onder ande
ren op als peter. Hertogin Dia
ne is een dochter van de graaf
van Parijs. Het hertogelijk
paar zet zich in voor veel ker
kelijk werk. Dr. Georg Moser,
bisschop van Rottenburg ver
richtte de doopplechtigheid.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Geconstateerd
moet worden, aat zowel de
investeringen van de Neder
landse bedrijven als de hulp
verlening via de overheid de
armste bevolkingsgroepen
van Colombia onvoldoende
bereikt De Nederlandse ont
wikkelingshulp, die in de
vorm van kredieten aan Co
lombia wordt verleend, is na
delig voor die groepen. Veel
hulp komt het Nederlandse
bedrijfsleven ten goede in de
vorm van orders.
Tot deze conclusie komt een
rapport van de Kommissie
Ontwikkelingssamenwerking
van de Gereformeerde Kerken
in Nederland (KOS) op basis
van een onderzoek in 1974 ver
richt door een team van het
Sociaal Economisch Instituut
van de Vrije Universiteit van
Amsterdam. Dit COLEVAL-
rapport (COLumbia EVALua-
tife) is gistermiddag aangebo
den aan demissionaire minis
ter van Ontwikkelingssamen
werking, drs. J. P. Pronk.
Het rapport, waarvoor de ge
gevens bij de basis zijn ge
haald, constateert onder meer,
dat het beleid van minister
Pronk voor wiens werk tij
dens de aanbieding grote
waardering werd geuit in de
situatie toch nog weinig keer
ten goede heeft kunnen bren
gen, ondanxs herformulering
van de doelstellingen.
Voor wat het bedrijfsleven be
treft wordt onder meer ge
zegd, dat teveel bedrijven in
hun sociale gedrag ver achter
blijven bij wat zij in Neder
land gewoon zijn te doen. Ge
noemd worden het uitbetalen
van lonen beneden het be
staansminimum, het op grote
schaal gebruik maken van
koppelbazen, het belemmeren
of onmogelijk maken van au
thentieke vakbonden en het
misbruik maken van de vele
mazen in de zwakke Colom
biaanse wetgeving.
Het wordt nodig geacht bedrij
ven die zich aan uitwassen
schuldig maken, onder druk te
zetten, zodat tenminste enkele
negatieve effecten van Neder
landse investeringen teniet
worden gedaan.
Overigens stelt de KOS zich
voor volgend jaar consultaties
te beleggen, zowel met en over
het bedrijfsleven als over de
overheidshulp. Deze consulta
tie zou een nieuw beleid voor
technische en financiële hulp
moeten peilen. Mocht een der
gelijk beleid niet zijn te reali
seren, dan zou Columbia als
concentratieland moeten af
vallen.
Pinochet
wijst protest
kardinaal af
Kardinaal-aartsbisschop Silva
Henriquez van Santiago heeft
nul op het rekest gekregen
van president Pinochet van
Chili. Een scherp protest van
de kardinaal tegen het optre
den van politie en veiligheids
agenten is volledig door de
president afgewezen.
Kardinaal Silva Henriquez
had geprotesteerd tegen de
huiszoeking in een kerkelijk
gebouw, namelijk huize „San
Javier Xavier" in Munoa. Pre
sident Pinochet wijst er in zijn
antwoord op, dat in dat huis
een verboden politieke bijeen
komst plaats vond. Pinochet
noemt het de plicht van de
staat om „illegale activiteiten"
te voorkomen, ook wanneer zij
op kerkelijk terrein plaats vin
den.
De brief van Pinochet aan
kardinaal Silva Henriquez
werd reeds op 23 november
geschreven, maar nu pas ge
publiceerd. De generaal noem
de de vergadering in Munoa
van „vakbondsleiders en leden
van de verboden Christen De
mocratische Partij" een onder
deel van een grootscheepse po
ging om in Chili „een kunst
matig klimaat van agitatie" te
scheppen.
Pinochet wijst er vervolgens
op, dat de zusters dominica
nessen, die het desbetreffende
huis leiden, de politie toestem
ming tot huiszoeking gaven en
er actief aan meewerkten. Wat
betreft de diepe bezorgdheid
en smart van kardinaal Silva
Henriquez over het politieop
treden merkt Pinochet op, dat
hij ook „echt bedroefd" was
geweest, omdat in kerkelijke
gebouwen illegale politieke
vergaderingen gehouden wer
den.
