WASHINGTON: VREDE
IN MIDDEN-OOSTEN
IKAN ZONDER GENÈVE
Onnodige operaties en fraude kosten miljarden
Visserijberaad EEG:
moeizaam geploeter
Heyerdahl gered
uit ondiep water
Tientallen gewonden bij rellen in Malaga
Amerikaanse
gezondheidszorg
in beweging
Buitenland
LEIDSE COURANT/
WOENSDAG 7 DECEMBER 1977 pagina 11
MALAGA (AP) Terwijl het
openbare leven in de Zuid-
spaanse stad Malaga als gevolg
van een algemene staking vrij
wel geheel stillag en politieke
leiders de bevolking opriepen
niet de straat op te gaan is het
gisteren voor de derde achter
eenvolgende dag tot botsingen
gekomen tussen oproerpolitie
en betogers. Tientallen perso
nen raakten gewond bij de on
lusten, die uitbraken nadat dit
weekeinde een 19-jarige demon
strant om het leven kwam.
Door de 24-uursstaking reden er
geen bussen of taxi's en werd
er in fabrieken, winkels, bars,
eethuizen, bij banken en bij
kranten niet gewerkt. Luchtha
ven-, spoorwegpersoneel en
postbeambten hielden een lang-
zaam-aan-actie. In sommige ho
tels weigerde het personeel de
gasten te bedienen. De veer
dienst van Malaga naar de
Noordafrikaanse enclave Melilla
viel uit en ook in andere delen
van Andalusië werd de staking
gevoeld.
Politici en linkse vakbondslei
ders riepen de inwoners van
Malaga via de radio op rustig
te blijven en zeiden te zullen
aandringen op een parlementair
onderzoek. De regering heeft al
een politie-onderzoek gelast
naar de dood van de 19-jarige
betoger.
Ondanks de aanwezigheid van
politieversterkingen wierpen
linkse betogers wegversperrin
gen op, gooiden zij winkelruiten
in en vernielden zij telefooncel
len. De politie trad op met rub
berkogels en traangas.
„Nederlandse
bijdrage aan
NAVO
waardevol"
Eerste foto
Meteosat
Wandborden voor Unicef
Ten bate van het kinderfonds van de Verenigde Naties, Unicef, is een mooi
porseleinen wandbord op de Nederlandse markt gebracht. Het is de eerste uitgave
van een serie van zes of misschien twaalf. De serie heeft als titel meegekregen
„Kinderen van de wereld". De verkoopprijs is 37,50 per stuk waarvan 7,50 ten
goede zal komen aan Unicef Nederland. Voor de uitvoering is gekozen voor
pasteltinten, waarin geel en oranje overheersen.
BRUSSEL (ANP) „Nederland
levert een bijzonder waardevol
le bijdrage aan de gemeen
schappelijke verdediging van
de NAVO-landen", aldus het
overzicht van de huidige en toe
komstige defensie-inspanning
dat de ministers van defensie
van het bondgenootschap giste
ren in Brussel is voorgelegd.
Een knelpunt is de legering van
een tweede Nederlandse brigade
in West-Duitsland, die eigenlijk
niet in het kader van de korte-
termijnmaatregelen moet wor
den gezien. Nederland is ge
neigd dit meer als een lange-ter-
mijnmaatregel te zien, en ae
uitvoering van een eventueel be
sluit om een tweede brigade
naar de bondsrepubliek te zen
den zal in elk geval jaren ver
gen.
Nederland, West-Duitsland, de
Verenigde Staten, Engeland en
België hebben maandag in
Brussel besloten over het gehele
probleem van de tweede Neder
landse brigade een studie te ma
ken die in mei moet zijn vol
tooid, en op basis waarvan Ne
derland een politieke beslissing
moet nemen.
PARIJS (AFP) De Europese
meteorologische satelliet Me
teosat heeft zijn eerste foto van
de aarde doorgeseind, zo is in
Parijs bekendgemaakt door het
Europese Bureau voor Ruimte
vaart.
De satelliet werd op 23 novem
ber gelanceerd. De eerste foto
werd opgevangen door het volg-
station in Darmstadt, West-
Duitsland. Volgens deskundigen
in Parijs moet worden afge
wacht of op 8 of 9 december
ook infra-rood foto's worden ge
seind. Is dat het geval, en zijn
die foto's goed, pas dan kan
worden gezegd dat de Meteosat
correct functioneert.
Amerikaans kind
ontvoerd in
W.-Duitsland
BRUSSEL (ANP) De ministerraadsvergadering
van EEG-ministers over de visserijproblemen, is
gisteravond Iaat afgebroken. Vandaag zouden er
bilaterale gesprekken gevoerd worden tussen Eu
ropese Commissie en de verschillende delegaties,
in de hoop op die manier deelakkoorden tot stand
te brengen.
Op 19 en 20 december wil men voorts gaan
spreken over het voorstel van raadsvoorzitter
Humblet over internationale regelingen tot behoud
van de visstand. Acht van de negen delegaties
konden het met die voorstellen eens zijn; alleen
Engeland bleef zich verzetten.
Minister Van der Stee is overigens zeer pessimis
tisch over de resultaten van de visserijbesprekin
gen. De Engelse weerstand tegen een regeling voor
maatregelen ter behoud van de visstand wordt in
Nederlandse kringen toegeschreven aan het Britse
wantrouwen tegen de plannen van de commissie
voor gemeenschappelijke conserveringsmiddelen.
Voorts is Engeland bang dat als het voorstel van
Humblet gevolgd wordt, Britse nationale maatre
gelen getorpedeerd kunnen worden door een ge
kwalificeerde meerderheid in de ministerraad.
Een tweede hoofdpunt waarover op deze conferen
tie veel gesproken is, is het voorstel van de
Europese Commissie over totale toegestane
vangsthoeveelheden van verschillende vissoorten.
Acht landen waren het er in grote lijnen wel over
eens, alleen de Britten gaven geen antwoord op
de vraag hoe groot zij zich hun deel hadden
voorgesteld.
Nederland heeft voor enkele vissoorten ook wel
wensen die verder gaan dan de Commissie wil.
Het wil volgend jaar nog graag een beetje maatjes
haring vangen en dus niet de Noordzeeharingvisse-
rij totaal stilleggen. En ook 8000 ton tong uit
Noordzee, Golf van Biskaje en Skagerrak in plaats
van 6000 ton.
IEIDELBERG (DPA) - Een
man en een vrouw die beiden
gemaskerd waren, hebben giste
ren in Dielsheim bij Wiesloch
in de Westduitse deelstaat Ba-
den-Würtemmberg een driejarig
Amerikaanse jongen uit de wo
ning van zijn grootouders ont
voerd. De vader van het kind
is een Amerikaanse militair die
bij Stuttgart is gelegerd.
Het motief van de ontvoerders,
van wie de man Engels sprak,
is niet bekend. Zij hebben zich
tot dusver niet tot de familie
gewend. De jongen woonde
sinds enige tijd bij zijn grootou
ders.
Sint Nicolaas
vult zak
lil
/«WASHINGTON (Rtr/UPI) De Amerikaan-
Jse minister van buitenlandse zaken Cyrus
My^nce heeft gisteren verklaard dat er een
M regeling van het Midden-Oostenconflict mo-
gelijk is zonder dat de vredesconferentie
van Genève wordt hervat. Tot dusver heeft
Washington steeds gepleit voor een spoedi
ge hervatting van de conferentie in Genève
en hebben de VS weinig belangstelling
getoond voor het voor-overleg waartoe
1 Egypte de betrokken partijen heeft uitgeno-
digd. Dit overleg begint volgende week in
JHcairo, nadat president Sadat vermoedelijk
^H«erst de Israëlische minister Mosje Dajan
m—
heeft ontmoet
Vance, die vrijdag een rondreis door het
Midden-Oosten begint, zei dat Sadat en Be
gin door psychologische barrières zijn ge
broken, die gedurende dertig jaar een voor
uitgang naar vrede hebben verhinderd. Als
gevolg daarvan is een proces op gang geko
men dat niet meer tot staan kan worden
gebracht. Zijn komende rondreis door het
Midden-Oosten is bedoeld om de vredesini
tiatieven van president Sadat te steunen.
Inmiddels zijn de Syrische en Algerijnse
diplomaten in Cairo naar hun land vertrok
ken en zijn hun ambassadegebouwen verze
geld. Een verbreking van de diplomatieke
betrekkingen in het Midden-Oosten is echter
niet zo onherroepelijk als deze in de wester
se wereld zou zijn.
In Londen herstelt premier Begin van Israël
van een aanval van maagstoornis, die hem
vanaf gistermorgen op het bed hield. Die
zou te maken hebben met een voedselvergif
tiging, na een maaltijd die afkomstig was
van een centrale keuken in Londen.
Smeergelden
Amerikaanse
[bedrijven nu
verboden
WASHINGTON (AP) - De
Amerikaanse senaat heeft giste
ren zijn goedkeuring gehecht
aan een wetsontwerp dat Ame
rikaanse ondernemingen ver
biedt buitenlandse functiona
rissen om te kopen op straffe
een boete van een miljoen
dollar per overtreding.
De huidige Amerikaanse wetge
ving verbiedt buitenlandse om
koping niet. Het wetsontwerp
werd opgesteld nadat aan het
I licht was gekomen dat honder-
den Amerikaanse bedrijven op
»(a| grote schaal mensen hadden
day i omgekocht in het buitenland.
)nd Het wetsontwerp bepaalt ook
5IË dat Amerikanen die buitenland-
I se functionarissen omkopen,
maximaal 10.000 dollar boete
kunnen krijgen voor dit vergrijp
Fïfi plus vijf jaar gevangenisstraf.
Jeugdbende
pleegt
lijkschennis
(Van een onzer verslaggevers)
ENSCHEDE De politie van
Enschede heeft een vijftal jon
geren aangehouden die een in
braak hebben gepleegd in het
mortuarium van het ziekenhuis
De Stadsmaten. In een dronken
bui drongen zij naar binnen en
solden op ergerlijke wijze met
een lijk dat ze uit een koelruim
te hadden gehaald. Met de aan
houding van de vijf in leeftijd
variërend van vijftien tot
tweeëntwintig jaar heeft de En-
schedese recherche tevens
klaarheid gebracht in een groot
aantal vernielingen en inbra
ken die de laatste anderhalf
jaar in Enschede zijn gepleegd.
De politie verwacht in de na
bije toekomst nog twee arresta
ties te kunnen verrichten. Alle
verdachten zijn al eerder met
de politie in aanraking geweest.
Hel vaartuig van Heyerdahl bij de tewaterlating op 11 november, in de Iraakse
stad Qoerna.
BEIROET (UPD Een dhow (Arabisch kust
vaartuig) heeft het rieten schip Tigris waar
mee de Noorse onderzoeker Thor Heyerdahl op
dit moment in de Perzische Golf vaart, gered
uit ondiep water waar het vaartuig door tegen
wind en hoge golven terecht was gekomen.
„Sinds wij vier dagen geleden de Golf binnen
voeren, hebben wij moeten opboksen tegen
voortdurend wisselende winden en hoge gol
ven," aldus Heyerdahl in een gesprek met een
Britse radio amateur.
De Noor probeerde met een ploeg van 10 man
en een model van een Soemerisch scheepsont
werp, de zeevaartkundige geheimen van de
Soemerische zeelieden te achterhalen en te
ontdekken hoe zij in staat waren naar andere
landen te varen met hun in onze ogen gebrekki
ge kennis.
Heyerdahl zei met het vaartuig in ondiep water
te zijn beland bij een eiland bij Koeweit dat
de Soemeriërs Faklakah noemden. „Wij hebben
daar twee ankers verloren. Met behulp van
canvas zeeankers slaagden wij er echter in om
tot stilstand te komen". Later sleepte een dhow
de rieten boot naar een Russisch vrachtschip
dat het vaartuig in veiliger wateren bracht.
Na twee weken praktijkervaring met de Tigris
te hebben opgedaan, zei Heyerdahl dat het type
volkomen zeewaardig was. Alleen waren hij en
zijn bemanning er nog niet in geslaagd de
navigatie ervan volledig onder de knie te krij
gen.
Op 12 november is de Tigris in het Iraakse
Qoerna te water gelaten,, bij de plaats waar
volgens de overleveringen de Hof van Eden
zich bevond. Het schip begon de eigenlijke reis
op 23 november. Bij Qoerna stromen de Eu-
fraat en de Tigris samen. Korte tijd later moest
het schip naar de wal omdat het roer niet goed
functioneerde, wat een oponthoud van negen
dagen opleverde.
ZURICH Niet om de zak met
goede gaven te legen, maar om
hem te vullen trad Sint Nicolaas
maandag een bankfiliaal in het
Zwitserse plaatsje Oetwil am
See bij Zurich een bankfiliaal
binnen.
Samichlaus, zoals de Zwitsers
de Sint noemen, hield de 48-jari-
ge filiaalhouder een pistool on
der de neus en deze stortte toen
noodgedwongen een bedrag van
70.000 tot 100.000 gulden in het
„fonds" van de kindervriend.
Als dank werd het personeel
gebonden en gekneveld en de
kerstman verdween.
De speurende politie kon slechts
vaststellen dat er maandag tal
rijke Sinterklazen op weg waren
naar brave kinderen.
President Giscard d'Estaing en bondskanselier Helmut Schmidt lezen op hun gemak
hun krantje, in afwachting van het begin van een van de bijeenkomsten in het kader
van het Europese topberaad in Brussel.
Van onze correspondent Dick Toet
WASHINGTON De Amerikaanse rege
ring gaat de strijd aanbinden met de on
rustbarend stijgende kosten van de gezond
heidszorg. De nationale gezondheidsreke-
aing is opgelopen tot bijna 350 miljard
gulden per jaar. En hoewel men in de
Verenigde Staten niet over een paar dollars
pleegt te vallen acht men een bedrag van
350 miljard voor het op de been houden van
een dikke 200 miljoen mensen wat aan de
al te forse kant. Te meer, daar de rekening
in ijltempo blijft oplopen en er volgens de
overheid, die voor circa 42 procent Van de
kosten opdraait, wegen zijn om tot een
flinke vermindering te komen. In eerste
instantie denkt men daarbij de volgende
wegen te bewandelen: het tegengaan van
onnodige operaties; het bestrijden van de
zogenaamde „witte-boorden-fraude", ofwel
het indienen van valse, te hoge of gewoon
slordige deklaraties door medici, en het
drastisch beperken van het aantal röntgen
foto's
De Amerikaanse staatssecretaris voor
Volksgezondheid, Hale Champion, noemde
het aantal onnodige operaties onlangs „vol
strekt onaanvaardbaar". Hij deed een be
roep op artsen en patiënten om over elke
voorgenomen operatie, noodgevallen natuur
lijk uitgezonderd, nog eens een extra nachtje
te slapen.
Champion wil nog verder gaan: voor zo'n
„nachtje" wil hij wel gemeenschapsgeld be
schikbaar stellen, d.w.z. als arts en -of pa
tiënt twijfelen, mag er op kosten van de
zaak (ofwel de regering) een derde onafhan
kelijke arts te hulp geroepen worden.
De laatste vijf jaar is het aantal operaties
in de Verenigde Staten met meer dan 25
procent toegenomen en „populaire" opera
ties als het verwijderen van amandelen, het
wegnemen van de baarmoeder en de open-
hart-operaties zijn in aantal soms meer dan
verdubbeld. Met name de coronaire „bypass-
operatie", waarbij de belemmerde toevoer
van bloed naar het hart wordt ondervangen
door een „omleiding" via een meestal uit het
been gehaalde ader, staat de laatste maan
den in de Verenigde Staten ter discussie.
Vorig jaar vonden 70.000 operaties van deze
operaties in de Verenigde Staten plaats.
Gemiddeld kost zo'n operatie ruim 30.000
gulden. Dat maakt een totaal van ruim 2
miljard. Volgens een aantal medische des
kundigen was circa 50 procent van deze
operaties „discutabel", dat wil zeggen dat in
35.000 gevallen minstens ook een behande
ling met medicijnen ernstig overwogen had
dienen te worden.
De gezaghebbende New England Journal of
Medicine publiceerde onlangs een studie,
waarbij in dertien ziekenhuizen de resulta
ten waren onderzocht bij geopereerde en
met medicijnen behandelde hartpatiënten.
De uiteindelijke resultaten afgezien van
het feit dat een behandeling met medicijnen
meer tijd vergt verschilden nagenoeg niet.
Konklusie van de deskundigen: de vaak
verbluffende en snelle resultaten van de
bypass-operaties hebben een sfeer gescha
pen, waarin soms te snel tot een operatie
wordt besloten. Maar ook op andere terrei
nen speelt de regering met gevallen, waarin
te snel operatief wordt ingegrepen, of ander-
zins verspillend wordt gewerkt. Zo heeft een
speciale regeringscommissie onlangs 462 ge
vallen in 27 medische centra onderzocht,
•waarin bij vrouwen een borst of een deel
ervan was weggenomen. Konklusie: in 53
gevallen was onnodig of in ieder geval te
haastig geopereerd. Zeven gevallen werden
bestempeld als „duidelijk onnodig".
Dit jaar worden in de Verenigde Staten 241
miljoen rontgen-foto's gemaakt Dat is ruim
één per inwoner. Kosten: bijna 16 miljard
gulden. Een recent onderzoek heeft aange
toond, dat circa 30 procent van deze foto's
op zijn minst „niet strikt nodig" zijn. Moge
lijke besparing: vijf miljard gulden per jaar.
Onjuiste, te hoge en slordige deklaraties bij
de twee Amerikaanse overheidsinstellingen
voor medische hulp aan minder draagkrach-
tigen (Medicare en Me-dicaid) kosten de
schatkist jaarlijks minstens 5 miljard gul
den. Althans volgens een nog slechts vlucht
ig computer-onderzoek. De computer stuitte
bijvoorbeeld op de volgende „vergissingen".
een arts, die driemaal het wegnemen van
een baarmoeder had gedeklareerd, op zich
niets bijzonders, het had echter betrekking
op een en dezelfde vrouw; een arts, die
in één jaar 478 recepten voor een pótient
had uitgeschreven; een arts, die in één
jaar 33.918 huisbezoeken in rekening had
gebracht, d.w.z. dat de man 365 dagen lang
24 uur per dag werkend elke 15 minuten
een bezoek zou hebben afgelegd.
In het kader van de zogenaamde „witte-
boorden-fraude" gaat de regering ook spe
ciale aandacht besteden aan de verzorging
stehuizen. Dat deze „industrie", waar het om
puur particuliere ondernemingen gaat, zo
hier en daar uiterst luxueuse uitspattingen
kent, baart voornamelijk de familie van de
betrokken patiënten zorgen, maar dat ook
gedeeltelijk via overheidsgeld in stand ge
houden tehuizen er soms een Hollywood-ac-
tige allure op blijken na te houden, is een
onderwerp van meer algemene zorg. Bij een
grootscheeps onderzoek in de staat New
York werd onlangs in korte tijd voor circa
75 miljoen gulden aan onjuist besteed over
heidsgeld ontdekt. Gemeenschapsgeld bleek
door verzorgingstehuizen te zijn besteed aan
zulke weinig medische zaken als aandelen,
kostbare kunstwerken (bijvoorbeeld echte
stukken van beroemdheden als Renoir en
Matisse), bontjassen, immense drankvoorra
den en zelfs politieke bijdragen.
Het is in deze nogal troebele sfeer, ondanks
in Amerika nog uiterst hoog gehouden „vrij
heid-blijheid-gedachte" niet meer zo verwon
derlijk, dat de roep om een grotere greep
van de overheid op het gezondheidswezen
hand over hand toeneemt. De American
Public Health Association, een invloedrijke
organisatie, waarvan ruim 50.000 gezond
heidswerkers lid zijn, kwam enkele weken
geleden, zelfs onomwonden met een pleidooi
voor een nationale gezondheidsdienst naar
Engels voorbeeld. De overheid betaalt nu al
bijna de helft van de gezondheidsrekening,
aldus de APHA, dat wordt in de komende
jaren steeds meer. Over 10, 20 of ieder geval
30 jaar betaalt de overheid het overgrote
deel van de gezondheidskosten. Dan is het,
aldus de APHA, maar het beste om nu met
de opzet van een goede nationale gezond
heidsdienst te starten.
Er is nog nog een andere ontwikkeling, die
de gezondheidsrekening aardig zou kunnen
drukken. Steeds meer medici en medische
instellingen gaan adverteren, aangemoedigd
door het feit, dat het hooggerechtshof on
langs een verbod voor advokaten om rekla-
me te maken, nietig verklaarde.
In sommige staten zijn medische adverten
ties -reklameborden van ondermeer tandart
sen en plastisch chirugen al geen ongewone
verschijning. De medische advertenties wor
den nu echter in het hele land gemeengoed
en ook ziekenhuizen beginnen zich in de
strijd om de gunst van de patiënt te mengen.
Een van de grootste ziekenhuizen in Was
hington de Washington Hospital Center
heeft bijvoorbeeld een in het oog vallende
advertentie ontworpen, waarin onder de af
beelding van een reddings-helikopter zaken
worden aangeprezen als een dag- en nach-
tongevallendienst en specialisaties op het
gebied van oogletsel, niertransplantaties en
bedrijfsongevallen. Het Sinai Hospitaal in
Baltimore laat het publiek via advertenties
weten: „Leer ons kennen, voordat u ons
nodig hebt".
Het meest agressieve op dit terrein komt tot
nu toe echter van de Washingtonse ex-dok
ter Barry Jacobs. Hij houdt mogelijke pa
tiënten via een fraaie brochure ondermeer
voor: „Hebt u er genoeg van voor de Cadil
lac en de dure club van uw dokter te
betalen?". Jacobs biedt een kompleet me
disch onderzoek met o.m. 25 bloedtesten aan
voor de adembenemende prijs van 137,50.
Een prik tegen allergie kost bij hem 2,50,
een elektro-cardiogram 37,50 en een abor
tus 300. Een bloeddruktest is bij dokter
Jaobs zelfs geheel gratis. Dat de reklame-
methode van dokter Jacobs gemeengoed zal
worden, is twijfelachtig. Hoewel Jacobs tot
nu toe door geen enkele officiële instantie
iets in de weg is gelegd, lijkt het onvermijde
lijk, dat de medische reklame uiteindelijk
zal worden voorgelegd aan het oordeel van
de réchter. Hoewel er nog in brede kring
grote bedenkingen bestaan tegen het rekla
me maken door medici, zou het er wel best
eens op kunnen uitdraaien, dat medische
reklame, binnen zekere grenzen, wordt toe
gestaan
