Britse militairen kunnen
zonder bijbaan niet leven
Waldheim veroordeelt
Rhodesische actie
Werkelijke rente? Ho maar!
Koop ze in het buitenland
JURYLID MOET
NU AL AFHAKEN
Bejaarden in tehuizen
niet ontevreden
Cider lekkerder
dan champagne
buitenland
Akkoord over'smeerpijp'
in Oost Groningen
langlaufski's:
LEIDSE COURAN.
DINSDAG 29 NOVEMBER 1977 PAGINA 7
Enka sluit
Verenka in
Ierland
ARNHEM (ANP) De leiding
van de AKZO-ondememing En-
ka in Arnhem heeft definitief
besloten de ernstig verliesge
vende en geregeld door stakin
gen geteisterde staalkoord fa
briek Verenka in het Ierse Li
merick te sluiten.
Voor de ongeveer 1.300 perso
neelsleden zullen afvloeiingsre
gelingen worden getroffen. De
laatste acht weken heeft het be
drijf al stil gelegen door een
staking. Deze is een gevolg van
een interne vakbondsstrijd over
de vraag welke bond de werkne
mers mag vertegenwoordigen.
Verenka kwam m oktober 1075
al eens in het nieuws toen de
Nederlandse directeur dr. Tiede
Herrema uit Arnhem werd ge
gijzeld in het plaatsje Monaste-
VN veroordelen
met Z.-Afrika
samenwerkende
landen
NEW YORK (AFP) De alge
mene vergadering van de Ver
enigde Naties heeft gisteravond
een resolutie aangenomen
waarin landen worden veroor
deeld, die politiek, economisch
en militair samenwerken met
Zuid-Af rika.
„Met name," de Verenigde Sta
ten, Frankrijk, België, Groot-
Brittannië, West-Duitsland, Is
raël, Japan en Italië worden ge
noemd. De resolutie werd aan
genomen met 101 stemmen
voor, 12 tegen en 28 onthoudin
gen. De Verenigde Staten, Fran
krijk, West-Duitsland en Israël
worden nog eens „krachtig" ver
oordeeld voor de samenwerking
met Zuid-Afrika op het gebied
van kernenergie.
Wereldrecord
op hoge fiets
PARAMARIBO De 14-ja-
rige Surinaamse jongen
Sammetje Abrahams heeft
zondag in Paramaribo het
eerste „wereldrecord" in Su
riname gevestigd. Op een
13.17 meter hoge fiets op een
wiel legde hij een afstand af
van 6.20 meter.
In Suriname neemt men aan
dat hij de eerste in de wereld
is die op zo'n hoge fiets zo'n
eind heeft gereden. Het was
de tweede recordpoging van
Sam. Vrijdag was zijn eerste
mislukt. Zijn prestatie is op
de film vastgelegd. Deze film
zal samen met het rapport
van de jury worden opge
stuurd naar de organisatie
die dit soort record regi-
p -treert
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN, In Groot-Brit»
tannië krijgt niet alleen de
brandweer een hongerloon.
Ook de militairen verdienen
er zo weinig, dat ze niet kun
nen rondkomen zonder bij
baan.
Kolonel-vlieger William Page,
commandant van de lucht
machtbasis te West Drayton,
in het Engelse Graafschap
Middlesex, heeft ontdekt dat
bijna eenderde van zijn 1200
ondergeschikten, inclusief de
officieren, een bijbaantje te
hebben.
Honderd RAF-jongens arbei
den te Slough in een chocola-
defabriek, waar bovendien
nog 200 andere militairen, af
komstig uit nabijgelegen kam
pen - een daarvan is na NA-
VO-basis van Northwood -
werkzaam zijn. Als inpakkers
verdienen ze daar gemiddeld
19 pond netto voor een wer
kweek van vijftien uren.
Andere militairen hebben een
bijbaan als taxichauffeur, bar
man of kruier in de vlieghaven
van Heathrow-Londea
Zevenendertig procent van de
getrouwde RAF-vliegers en 33
procent van de ongehuwde
zegt dat het moet bijverdienen.
Hetzelfde geldt voor 7 procent
van de gehuwde en 1 procent
van de ongehuwde officieren.
Militairen mogen bijwerk doen
op voorwaarde dat hun nor
male dienst er niet onder lijdt
Sinds ongeveer een week moe
ten bepaalde gespecialiseerde
eenheden van de RAF echter
naast het leger optreden als
plaatsvervangende brandweer,
met het gevolg dat ongeveer
2000 luchtmachtjongens geen
tijd meer hebben voor hun
bijbaan. Ze beweren dat hun
plaats in de chocoladefabriek
van Slough nu ingenomen
wordt door stakende brand
weermannen.
De Britse strijdkrachten zijn
volledig samengesteld uit be
roepsmilitairen. De lage lonen
- soldaten verdienen nog min
der dan de stakende brand
weerlieden - veroorzaken er
grote verbittering en ontevre
denheid.
RUIM 1200 GUERRILLASTRIJDERS GEDOOD
IN MOZAMBIQUE
NEW YORK/SALISBURY (RTR/UPI) - De secre
taris-generaal van de Verenigde Naties, Kurt
Waldheim, heeft gisteren de Rhodesische actie in
Mozambique waarbij 1200 zwarte nationalisten
om het leven zijn gekomen krachtig veroordeeld.
Het illegale regime van Salisbury heeft de kansen
op een vreedzame oplossing aanzienlijk vermin
derd, aldus Waldheim.
Eenheden van het Rhodesische leger en de lucht
macht voerden afgelopen weekeinde aanvallen uit
op twee van de belangrijkste bases van Mozambi
que en drongen hierbij 220 kilometer het land
binnen. Een vijfde deel van het guerrillaleger van
de Afrikaanse Nationale Unie van Zimbabwe van
Robert Moegabe zou zijn uitgeroeid.
Volgens een verklaring van het Rhodesische mili
taire opperbevel hebben de Mozambicaanse troe
pen zich niet in de strijd gemengd.
De minister voor militaire operaties, Roger Hwa-
kins zei, dat Rhodesië al enige tijd een concentra
tie van guerrillastrijders had waargenomen in
Zanla basiskamp. Oshua Nkomo, een van de
leiders van het Patriottisch Front deelde in Loesa-
ka mee, dat bij de bombardementen op het kamp
Chimoia ruim honderd vluchtelingen zijn omgeko
men, merendeels kinderen.
Mozambique heeft vorige week al melding ge
maakt van hevige gevechten bij Chimoia, maar
Salisbury verbrak pas gisteren het stilzwijgen over
de operaties. De actie werd een groot succes
genoemd. Een Rhodesische soldaat sneuvelde, acht
raakten gewond.
(Van onze correspondente Ami
van Vree)
BONN West - Duitsland zal
zich niet meer verzetten tegen
de in werkingt reding van de
zgn. „smeerpijp" die afvalwater
van de Oostgroningse karton -
en aardappelmeelindustrie in
de Eemsmonding gaat lozen.
Het veel omstreden project kan
daarmee op donderdag 1 de
cember van start gaan.
Het akkoord is gisteren bereikt
na een langdurig en moeizaam
onderhoud tussen minister Wes
terterp van Verkeer en Water
staat en de Westduitse minister
van Binnenlandse Zaken Maiho-
fer en diens collega van het
ministerie van landbouw in de
deelstaat iNeUersaksen. Afge
sproken is dat in principe alleen
gezuiverd afvalwater mag wor
den geloaasd, zoals reeds in
1972 was overeengekomen,
maar dat de Bondsrepubliek nu
„kennis neemt" van het feit dat
tot 1979 „voorlopig" ook onge
zuiverd afvalwater in de Eems
monding terecht zal komen. Ne
derland heeft daarmee een psy
chologische oorlogsvoering ge
wonnen die sinds geruime tijd
het smeerpijpproject heeft bege
leid. Voor de industrie in Oost-
Groningen, kampend met een
zeer hoge werkloosheid, is de
smeerpijp het enige alternatief
om de milieuvervuilende fabrie
ken in bedrijf te kunnen hou
den.
Verena Becker
wil haar proces
niet bijwonen
STUTTGART (DPA) - De 25-
jarige vermoedelijke Duitse ter-
roriste Verena Becker is giste
ren, enkele uren nadat het pro
ces tegen haar was begonnen in
Stuttgart-Stammheim voorlo
pig buitengesloten.
Zij had geweigerd vrijwillig
voor het gerecht te verschijnen
en was toen onder dwang bin
nengevoerd. Toen zij daama,
een schoen in de hand, aankon
digde het proces permanent te
zullen verstoren, sloot de rech
ter haar buiten.
Verena Becker had rechter Fi
scher toegeroepen: „U kunt de
zitting niet houden zolang ik
hier ben. Ik wil zolang buitenge
sloten blijven, tot ik zelf wat wil
zeggen".
Verena Becker staat terecht we
gens zes pogingen tot moord, lid
van een terroristische vereni
ging en roof.
De voormalige rechter Guy Jespers nu in het beklaagdenbankje.
GENT De eerste dag van het
proces tegen de Gentse rechter
Guy Jespers, die verdacht
wordt van moord op zijn vrouw
in juni vorig jaar, diefstal van
twee miljoen gulden, valsheid
in geschrifte en verboden wa
penbezit heeft al tot een kleine
sensatie geleid.
Bij de samenstelling van de ju
ry, gisteren, bleek dat een van
de kandidaat juryleden, Alfons
Bert, al 25 jaar lid was van de
gemeenteraad van Dender
leeuw, een functie die niet met
het jurylidmaatschap is te ver
enigen.
Het publiek in de zaal reageerde
fel toen dit aan het licht kwam,
omdat de Belgische wet in zo'n
geval voorziet in stopzetting van
de procedure, om eerst de Hoge
Raad een uitspraak te laten
Gesproken werd van een door
gestoken kaart, maar president
mr. Marcel de Peter wist een
uitweg. Hij zei dat het raadslid
nog niet was beëdigd als gezwo
rene, zodat het Hof alsnog offi
cieel bij vonnis kon bepalen dat
er een nieuw lid benoemd kan
worden.
Overigens ontkende Jespers gis
teren in alle toonaarden de be-
Noordzee
Proces tegen Gentse rechter
schuldigingen. Hij schoof alles
in de schoenen van de medever
dachte, Jacky van Renterghem
en playboy bareigenaar Luc de
Cramer. Laatstgenoemde moet
leverancier zijn geweest van het
bewijsmateriaal tegen de Gentse
rechter. In de aanklacht en de
verdedigingsnota beschuldigen
de verdachten elkaar overigens
van chantage.
grote
energiebron
ROTTERDAM - West-Europa
staat er wat betreft het bezit
van energiebronnen heel wat
I beter voor dan algemeen wordt
aangenomen. Deze stelling is
van prof. Peter Odell en dr.
Kenneth Rosing, beiden ver
bonden aan de Erasmusuniver-
siteit in Rotterdam.
Tijdens een lezing in het Engel
se Eastborne rekende Odell
voor dat West-Europa de ko
mende dertig jaar voor het
grootste deel zelf kan voorzien
in zijn behoefte aan energie.
Daarvoor is dan echter wel no
dig, aldus Odell, dat de eigen
olie- en gasvoorraden, met name
die in de Noordzee, volledig
worden benut.
Volgens de Rotterdamse hoogle
raar kan de Noordzee tweeder
de van de olie leveren, die West-
Europa nodig heeft. Dat is aan
zienlijk meer dan hij in eerdere
analyses had berekend. Het ver
schil verklaart Odell uit het feit,
dat het energieverbruik sinds
oktober 1973, toen de olieprijzen
verviervoudigd werden, aan
zienlijk minder harder groeit
dan in de jaren daarvoor.
VN: Indonesië
geen aanspraak
op Oost-Timor
NEW YORK (AP) - De Alge
mene vergadering van de Ver
enigde Naties heeft de Indone
sische aanspraken op Oost-Ti-
mor van de hand gewezen en
de bijzondere commissie voor
dekolonistatie de kolonisatie
een missie naar het gebied te
sturen om de onafhankelijkheid
ervan te bespoedigen. Een reso
lutie hiertoe werd met 67 tegen
26 stemmen en 47 onthoudingen
aangenomen.
De Indonesische ambassadeur
bij de Verenigde Naties, Anwar
Sani, verklaarde dat de bevol
king van Oost-Timor, een' voor
malige Portugese kolonie, haar
zelfbeschikkingsrecht al heeft
gebruikt door te kiezen voor
opname in de republiek Indone
sië. Hij zei dat het in 1978 op
nieuw aan de orde stellen van
de kwestie Oost-Timor „onaan
vaardbare inmenging in de bin
nenlandse aangelegenheden"
betekent van een soevereine
staat en een lidstaat van de V N.
Het uitsturen van een missie
noemde hij „bijzonder onrealis-
Advokaat Biko's familie beschuldigt politie
PRETORIA (AP) - De advo
caat van de familie Biko, Syd
ney Kentridge, heeft voor het
gerechtshof van Pretoria de
Zuidafrikaanse politie beschul
digd van het afluisteren van
telefoongesprekken van artsen
die betrokken zijn geweest bij
de lijkschouwing van steve Bi
ko.
Het gerechtshof buigt zich over
de omstandigheden rond de
dood van de 30-jarige Steve Bi
ko, eens een leider van Zuid-
Afrika's zwarte bevolking. Biko
werd op 12 september dood in
zijn politiecel aangetroffen en
de doodsoorzaak werd door de
lijkschouwers vastgesteld als
hersenletsel.
De Zuidafrikaanse politie heeft
sinds het van kracht worden
van de noodmaatregelen de be
voegdheid post te openen, tele
foons af te luisteren en andere
inbreuken op de privésfeer te
plegen zonder dat iemand daar
toestemming voor hoeft te verle-
Jimmy Carter
tweemaal
op rondreis
WASHINGTON (Reuter) - De
Amerikaanse president Jimmy
Carter heeft het voornemen om
op 28 of 29 december te begin
nen aan een grote buitenlandse
rondreis, die hij eerder deze
maand liet schieten om steun te
zoeken voor zijn energie-maat
regelen. De reis zal in tweeën
worden gedeeld. In het voorjaar
zal hij nogmaals op pad gaan.
Van de 24 banken, financieringsinstellin
gen en kredietbemiddelaars - waaronder
garages die auto's in huurkoop verkopen
- die door de Consumentenbond zijn
gevraagd naar de rente van een lening
van 3000 voor de aankoop van een
auto, noemden maar vijf het juiste rente
percentage. De meeste andere gaven een
veel lager percentage op dan de werke
lijke rente, terwijl sommige alleen maar
maandelijkse terugbetalingsbedragen
konden noemen.
In enkele gevallen kostte het nogal wat
moeite om de geldschieters en bemidde
laars zover te krijgen dat ze een renteper
centage noemden. Soms ook wordt een
„disconto-percentage" genoemd, een ma
nier om een laag rentepercentage te be
reiken. Een discontopercentage wordt af
getrokken van de hoofdsom van de le
ning. Dit betekent dat men bij een lening
van bijv. 1000 maar 900 in handen
krijgt: een discontopercentage van 10
procent dus. Het discontopercentage
heeft echter niets te maken met de wer
kelijke rente. De Consumentenbond acht
het noodzakelijk dat bij het verlenen van
kredieten de werkelijke rente wordt ver
meld. De klant heeft namelijk ook onvol
doende informatie aan het maandelijks
terug te betalen bedrag. De bond krijgt
evenwel geen steun van het ministerie
van CRM, omdat er te weinig eenvormig
heid zou bestaan in kostenstructuur en
renteberekeningswijze. Maar de Consu
mentenbond gebruikt juist als argument
dat hei noemen van de werkelijke rente
percentages kan leiden tot een dergelijke
gewenste eenvormigheid.
Hoe ver de genoemde percentages uiteen
lopen, blijkt uit het volgende lijstje (de
Consumentengids noemt meer voorbeel
den):
geldschieter
Alg. Bank Nederland 13,0 16
Atam (Citroen) 8,0 22
Valkenbosch (Datsun) 11 21
Swart (Fiat) 11 21
Gem. Kredietbank 8,5 14
Rabo bank 6,5 16
Wittebrug (VW) 7,0 20
Er zijn slechts vijf instellingen die het
werkelijke rentepercentage hebben ge
noemd: Alcredis, Amro-bank, Avista, Ne-
derl. Middenstandsbank en Nutsspaar-
bank.
Directies van bejaardentehui
zen zouden er goed aan doen
vooraf meer schriftelijke in
formatie te verstrekken aan de
bejaarden die van plan zijn in
het tehuis te gaan wonen. Bij
opname worden namelijk no
gal wat eisen gesteld en beper
kingen opgelegd waarmee de
bewoner-in-spe geen rekening
heeft gehouden. Zo mag 70
procent geen huisdieren mee
brengen. Ook eigen vitrage is
ongewenst (50 procent) en het
eigen bed mag door 30 procent
van de bejaarden niet worden
meegenomen. Minder bezwaar
is er tegen muziekinstrumen
ten (21 procent) en het eigen
vloerkleed is nog minder een
probleem (18 procent).
Dit blijkt uit een enquête die
de Consumentenbond heeft
gehouden onder 350 bewoners
van bejaardentehuizen. Over
de privacy in een bejaardente
huis is men over het algemeen
wel tevreden. De meesten heb
ben een eigen kamer die ze
kunnen afsluiten. Veel bejaar
den zouden wel wat meer keu
ze willen hebben ten aanzien
van de maaltijden. Op het
ogenblik is het zo dat vaak
gegeten moet worden wat de
pot schaft.
Hoe het precies zit met de
verzorgingsprijs weten vele
bejaarden niet. Waarschijnlijk
komt dat omdat veel bejaar
den bijstand krijgen. Wat be
treft het gevoel van financiële
betutteling dat veertien pro
cent van de thuiswonende be
jaarden hebben ligt het bij de
bewoners van tehuizen beter:
acht procent vindt dat zij be
tutteld worden. Ook is men in
tehuizen meer van mening
over voldoende geld te be
schikken.
Negentien procent van de on
dervraagden vond de huisre
gels knellend. Veel gehoord
waren daarbij de volgende
klachten: Voor tien of elf uur
binnen zijn; geen schoonge
maakt fruit als er geen bezoek
is; geen honden; met opgebeld
mogen worden via het tehuis;
maaltijden te vroeg; binnenko
men van het personeel tijdens
afwezigheid; niet zelf mogen
wassen; niet zelf een arts mo
gen consulteren; iedere week
onder begeleiding in bad en
het feit dat kinderen onder de
zestien niet zonder geleide het
tehuis binnen mogen.
En tenslotte de inspraakmoge
lijkheden: de meeste tehuizen
hebben een bewonerscommis
sie maar te vaak komt het
voor (38 procent) dat door de
directie nooit vergaderingen
met de bewoners worden uit
geschreven waarin de gang
van zaken in het tehuis be
sproken wordt. Slechts in een
derde van alle tehuizen wordt
vaker dan eenmaal per jaar
een dergelijke vergadering ge
houden. Overigens laat de be
langstelling ervoor ook te wen
sen over.
Naar
beter
rijexamen
De Consumentenbond vindt
het onjuist dat het CBR het
monopolie bezit bij het afge
ven van rijbewijzen. Eén exa
minator beslist of iemand in
aanmerking komt voor een rij
bewijs. Het CBR probeert de
beoordeling zo objectief moge
lijk te houden, maar de ene
examinator is schappelijker
dan de ander. Met de rij
schoolhouders is de Consu
mentenbond van oordeel dat
de beoordeling mede overgela
ten moet worden aan de rij-in-
structeur, die beter dan de
examinator in staat is de rij
vaardigheid van de kandidaat
te beoordelen. Een examen
van drie kwartier is slechts
een momentopname, die kan
worden vertekend door exa
menzenuwen. Ook is de Con
sumentenbond voorstander
van loskoppeling van theore
tisch en praktisch examen:
eerst slagen voor theorie,
daarna pas beginnen met
praktische opleiding.
«t'de g
Langlauf of skilopen wordt
steeds vaker de tijdpassering
van vele wintersportvakantie
gangers. Hoewel ski's, schoe
nen en stokken meestal tegen
redelijk lage prijzen in de win-
tersportlanden worden ver
huurd zijn er toch veel mensen
die het liefst met een eigen
uitrusting de sneeuw tegemoet
gaan.
Maar het is moeilijk om uit het
grote aanbod een juiste keuze
te maken. Want het kiezen van
ski's mag niet alleen afhanke
lijk zijn van de mooie kleur.
Men dient bij het bepalen van
de keuze rekening te houden
met het gewicht van de per
soon die ze gaat dragen, met
de lengte en met het doel
waarvoor ze worden aange
schaft: wedstrijd-skilopen,
sportief langlaufen of rustige
wandelingen op langlaufski's.
In de Consumentengids is van
daag een testresultaat opgeno
men. Bij het onderzoek wer
den negentien verschillende
ski's onder de loep genomen.
Opvallend zijn daarbij de
prijsverschillen die bestaan
tussen Nederland enerzijds en
Duitsland en Oostenrijk an
derzijds. In Nederland zijn de
ski's veelal tientallen guldens
duurder. Het verdient dan ook
aanbeveling het ongeduld even
te bedwingen en de ski's pas
in het vakantieland aan te
schaffen. De meeste ski's kwa
men er bij de test goed tot
redelijk vanaf. Toch doet de
Consumentenbond een aanbe
veling. Voor toerski's Gange
afstanden): De Atlas LL Ski
Falun (ook in Duitsland te
koop voor twee tientjes min
der en dan nog inclusief bin-
dungen), de Blizzard Blue Bell
(in Oostenrijk en Duitsland
tientallen guldens goedkoper)
en de Völke Loippe Mikro
Kontakt (ook goedkoper in
Duitsland).
Voor hen die het wat rustiger
aan willen doen zijn er de
Adidas Langlauf Ski SL 2, de
Erbacher Sioux Fellstreifen,
de ski's van Fischer, de Kneis-
sel Loipe de Trax Nowax Ma
rathon en de Trak Nowax Ral-
ley. En ook hier geldt: elders
veel goedkoper.
Smaakproeven, gehouden door de Belgische, de Franse en de
Nederlandse consumentenbond, geven een uitkomst, die op
oudejaarsavond van pas kan komen: het is heel moeilijk cham
pagne te onderscheiden van een andere mousserende wijn. Bij
de smaaktest van de Nederlandse bond heeft een lekenpanel
drie merken champagne, twee merken sekt, twee mousserende
Duitse wijnen, een mousserende Italiaanse wijn en twee merken
cider geproefd. Het eindresultaat was schokkend: de cider werd
tenslotte het lekkerst gevonden. Als men een feestelijk drankje
wil schenken, hoeft dat dus echt niet met het „prestige" van
champagne te gebeuren. Men kan net zo goed iets goedkopers
schenken.
