fog meer kleuren
ij Westland 19nu
GRwENTE FRfHT
BL OEMEN B#LLEIM
MET 112 LAMPEN
HELE JAAR RADIJS
~w
ieuw
tussentype tomaat
kans
pjgt
ij tuinder
an der Wild
achDES DIRECTEUR OVER CHRYSANT:
TULPENHANDEL OP LAGER PITJE
CHRYSANTEN WEER ERG IN TREK
AANBOD GLASSLA STERK GEGROEID
t 1971 EN TUINBOUW
LEIDSE COURANT,
PAGINA 9
doi
De gladiolenoogst is in voile gang. In de
produktie-gebieden grommen de rooimachi-
nes dag-in, dag-uit en worden dagelijks mil
joenen knollen naar de schuren gereden.
Daar draaien de ventilatoren en de verwar
mingsinstallaties op volle toeren om het
produkt snel te drogen. Daarna worden ze
machinaal gepeld en geteld om dan de reis
naar veiling of exporteurs te beginnen. De
gladiolenoogst is goed, maar ook beslist niet
meer. Er is geen enkele reden om er jubelen
de brieven over naar de familie te schrijven.
Maar klagen mag men ook niet.
Prij:
zen
Minder te spreken is men over de prijzen,
die inderdaad nog te wensen over laten. Het
zat er allemaal dik in, zo zeggen enkele grote
kwekers. Vorig seizoén waren er al gladiolen
te veel. Toen had de export vroeg ingekocht
tegen goede prijzen. De kwekerij zat toen
goed en de export kreeg de klappen. Het
teveel van het afgelopen seizoen had voor
de kwekerij een teken aan de wand moeten
zijn. Het overschot had voor dit jaar moeten
leiden tot een krimp van het areaal. Het
rode licht werd gemakshalve maar over het
hoofd gezien. Er werd niet of nauwelijks
ingekrompen. Daar komt nog bij dat de
exporteurs vroeg in het seizoen weinig of
geen orders in huis kregen en dat was mede
te danken aan de lage bloemenprijzen.
Haast met inkopen had de export dus niet
en nu ziet het er naar uit dat de kwekerij
de strop moet incasseren.
Enfin: het is nooit anders geweest. Het
achter de markt aanhollen is al zo oud als
de wereld. Een zeer sterke prijsdaling zal
wel weer een kleiner areaal tot gevolg heb
ben en dan is er voor de kwekers weer
reden om het allemaal een beetje rooskleuri
ger te bekijken.
Lelies
De leliekwekers zijn ook druk aan het
rooien. De Midcenturyhybriden zijn voor
een groot deel al uit de grond en nu is rjaen
bezig met de Speciosums. Dat de steeds
groter wordende uitbreidingen van de culti-
var Enchanment eens spaak moesten lopen,
stond als een paal boven water. Het heeft
vriend en vijand alleen maar verbaasd dat
het tot 1977 heeft geduurd voor de bom
barstte. De oogst van Enchantment is rede
lijk, al is er bepaald geen sprake van een
grove groei. De dikke maten lopen dan ook
niet bepaald niet over de mand. Dat maakte
de prijs voor de grotere maten iets vriende
lijker, maar dat deed de noteringen van de
kleinere bollen nog verder wegzakken.
Enchantment is bij de lelies wat Apeldoorn
is bij de tulpen. Er wordt gelukkig druk aan
gewerkt om de sterk overheersende positie
van Enchantment te gaan doorbreken door
de introductie van nieuwe lelies. Daarbij ligt
de zeer fraaie en zeer houdbare gele Con
necticut King aan de kop van het nieuwelin
gen-peloton. Op de tweede plaats volgt de
eveneens zeer houdbare donkerrode Purate,
ook al kleven er aan de laatste wel een paar
minder feestelijke gebreken. Mede door toe
passing van weefselkweek kan men nu van
nieuwe lelies snel grote partijen telen. Al is
weefselkweek allesbehalve een goedkope
methode.
Tulpen
Intussen gaat de handel in tulpen voor
levering zomer 1978 nog door. De kooplust
wel op een lager pitje dan enkele weken
geleden. Er zijn zeer veel zaken in tulpen
gedaan en vaak tegen frappant beste prij
zen. Een verheugend verschijnsel is dat
Apeldoorn nu niet als prijsbreker optreedt,
zoals in het recente verleden zo vaak het
geval was.
Koopt men twaalven van Apeldoorn van het
zand nu bijvoorbeeld graag voor 8,50 per
100, een tulp als de dubbele gele Monte
Carlo staat op 21,- per 100 en voor de
witte cultivars Pax en Snowstar moet men
20,- op tafel leggen. Hiertussen ligt een
grote groep, waarvan de prijzen variëren
van 13,- tot 17.50 per 100. Kortom: uitste
kende prijzen en dat de handel momenteel
wat minder vlot gaat, is geen ongewoon
verschijnsel. We gaan nu snel naar de aan
vang van het broeiseizoen. Met name de
resultaten in de week voor Kerstmis willen
de tulpenhandel nog wel eens beïnvloeden.
Maken de afnemers m het buitenland dan
goede prijzen (en hebben ze weinig uitval)
dan zijn de exporteurs er wel als de kippen
bij om bij hun klanten op dat psychologisch
juiste moment aan de bel te trekken.
Zo ver is het nog niet. Voorlopig hebben de
profeten in het bollenvak weer druk werk
met het voorspellen van de omvang van het
tulpenareaal in 1978. Alle cultivars breiden
uit en speciaal Apeldoorn met de diverse
mutanten, zo beweren zij met nadruk. Het
wordt eind februari voor de statistieken op
tafel komen. En dan zal wel blijken of men
te maken had met valse profetie of niet
De vermaardheid van het Westland door de
teelt normaal-cultuurchrysanten, begint zo
langzamerhand zich duidelijker te presente
ren, nadat in de afgelopen weken het met
de aanvoer matig was gesteld. Maar afgelo
pen week was er een ruime presentatie inl
de diverse chrysantensoorten een bloem, die
duidelijk bij het grote publiek in trek is en
vermaardheid bezit door de houdbaarheid.
Uiteraard wreekt de ruime aanvoer zich op
de prijs, hetgeen viel te verwachten. De
herfst tekent zich duidelijk af in de veiling
hal met veelkleurige bloemen en groot sorti
ment In de CCWS is tijdig rekening gehou
den met die toenemende aanvoer. Niet al
leen het eigen personeel, maar ook veel
werkstudenten hebben hun vakantie benut
om de loodsen gereed te maken, zodat alles
een vlot verloop heeft.
Potplanten
van zaken. Maar wie weet keert het getij
zich, waarbij vooral de kwaliteit een steeds
groter plaats gaat innemen. In het totale
omzetcijfer kwam afgelopen week niet veel
wijziging met dat van de laatste weken, zo
rond de 9 miljoen gulden. Dat is wel flink
wat hoger dan in het vorig jaar, maar cijfers
zeggen ook al niet alles gezien de stijgende
kosten en devaluatie, zodat vergelijkingen
moeilijk zijn.
Snijgri
Daarnaast blijft de vijfdaagse veiling van
potplanten zich goed ontwikkelen en zorgt
voor een goede spreiding. De prijzen laten
nog wel te wensen over maar dat verschijn
sel doet zich ook op andere veilingen voor.
Nog steeds gaat het slecht met de enchant
ment lelies. Voor de bollenkwekers ziet het
er ook niet zo best uit bij de huidige gang
oen
Het snij groen met prijzen tussen de 1.50 en
2.50 mag er nog wel zijn. De fresia lag vorig
jaar beter aan de markt, maar toen was de
aanvoer ook aanzienlijk lager dan nu rond
de vijf miljoen! De belinda doet het ook niet
slecht bij een gemiddelde prijs van 18 cent
vorig jaar. Met de gladiolen is het vrijwel
gedaan, de prijzen lieten dit jaar wel veel
te wensen over. Met gerbera gaat het aardig
met gemiddeld goed 40 cent, hetgeen beter
is dan vorig jaar om deze tijd. In de chry
santen is een verschuiving opgetreden nu
die van de normaalcultuur van meer beteke
nis is geworden. Er werd rond een gulden
besteed. Vergeleken bij het vorig jaar gaat
het redelijk goed in de prijzen. In de pot
planten blijken de groene soorten te wensen
over te laten, bloeiende planten waren beter
in trek. Zo zachtjes aan gaan de poinsettia
zich presenteren en dat zal weer een verras
sing worden met de gang van zaken voor
deze kerstspecialiteit+ Het is zoals met de
seringen in Aalsmeer waar altijd naar wordt
uitgezien rond deze tijd.
De telers van potplanten (en dat zijn er
tegenwoordig heel wat+) tonen zich tevre
den over de speciale aandacht welke tijdig
aan de afzet van dat produkt is besteed. De
maatregelen werken in het algemeen wel
doeltreffend ook wat de regelmatige aan
voer betreft, al is aanpassing noodzakelijk.
Er is een aparte ploeg samengesteld voor
het verhandelen van de potplanten, die aan
minimum hoeveelheden is gebonden. Met
ingang van deze maand is het verplicht
geworden om de normaal kascultuur chry
santen bij de CCWS aan te voeren in dozen
van 20 bossen, waarvan slechts in hoge
uitzondering kan worden afgeweken.
Met de te verwachten poinsettia-stroom zijn
in overleg met de V.B.N. eveneens nieuwe
voorschriften gegeven voor de aanvoer. Dat
betekent een nieuw geluid nu straks de
grootste chrysanten stroom zal zijn verwerkt
en ook de CCWS vol afwisseling is in de
bloemen.
Hoewel de aanvoer van glassla 1 miljoen
stuks achterblijft bij de aanvoer van vorig
jaar, is er toch sprake van een forse groei.
De afzet ondervindt duidelijk problemen.
Op de West-Duitse markt wordt concurren
tie ondervonden van Belgie en Italië. Dit
laatste land is aktie-ver als vorig seizoen.
Ook de export naar Engeland en Zweden
blijft achter bij die van vorig jaar. Al met
al stelt de vraag in binnen- en buitenland
teleur. Volgens de verwachtingen zal de
aanvoer verder groeien en zal de afzet moei
lijkheden blijven ondervinden. Prijsherstel
ligt daarom niet voor de hand. Er wordt
gerekend op een gemiddelde prijs die rond
de 13 cent per krop zal liggen.
Hoofdteelten onder glas
Veel paprikagewassen zullen de komende
maand de eindstreep halen. De nieuwe teel
ten starten in een aantal gevallen alweer
rond 1 december. Door de hoge prijzen voor
de rode paprika's, is de animo om groen te
plukken wat afgenomen. Naar verwacht zal
er de komende weken een verschuiving in
het aanvoerpatroon ontstaan, waarbij de
aanvoer van groen kleiner wordt en de
aanvoer van rood zal groeien. Aan de hand
van deze verwachting kan de prijs voor
groen wat oplopen en zullen de rode sorte
ringen iets goedkoper worden. Ook bij de
komkommers nadert het eind van de teelt
snel, de aanvoer laat dit al duidelijk zien.
Sinds een paar weken lagen de prijzen op
een goed niveau. De afgelopen week ont
stond er een ommekeer, de gemiddelde prijs
kwam op 57 cent per stuk terecht. De
kleiner wordende aanvoer heeft niet tot
gevolg dat de prijs veel zal oplopen, omdat
de exportaktiviteit van Griekenland naar
West-Duitsland groter aan het worden is. Bij
de tomaten is men in staat om de teelt
kunstmatig snel naar een eind te helpen
door het gebruik van ethrel. De opleving in
de prijs is er waarschijnlijk in veel gevallen
de oorzaak van geweest dat men de kwast
snel gepakt heeft en is gaan smeren. De
prijs van de tomaten daalde de afgelopen
week weer naar ruim 9 gulden per kistje
(A-export).
De hoge tomatenprijs werd mogelijk ge
maakt door het tijdelijk stilvallen van de
Spaanse export, hier is echter weer verande
ring in gekomen. In de periode van 4 t/m
7 november exporteerde dit land weer 1750
ton. Als de concurrentie van Spanje verder
toeneemt, zal dit voor de Hollandse tomaten
lagere prijzen tot gevolg hebben.
Overige gewassen
De top in de bloemkoolaanvoer is gepas
seerd, hierdoor krijgt de prijs de gelegen
heid om zich te herstellen. De gemiddelde
veilingprijs lag vorige week donderdag op
82 cent per stuk. Andijvie is, door het naar
verhouding nog steeds grote aanbod, goed
koop. De veilingprijs loopt soms sterk ui
teen, nl. van 36 tot 62 cent per kilo, dit wordt
veroorzaakt door grote verschillen in kwali
teit. Door een kleiner wordende aanvoer kan
de prijs iets oplopen.
De 200.000 aangevoerde bossen radijs von
den ook de afgelopen week vlot hun weg.
Voor goede radijs ligt de prijs op 60 cent
per bosje, deze prijs lijkt niet in gevaar te
komen.
Kwaliteitsverschil doet de prijzen voor prei
ook sterk uiteenlopen. Er is in een aantal
gevallen sprake van overrijpe herfstprei. Dit
is veroorzaakt door het zahte weer en de
lage prijzen. De lage prijs moedigde aan om
met oogsten te wachten, waardoor de kwali
teit achteruit ging De latere
herfstprei is van een goede kwaliteit, dit zal
ongetwijfeld zijn invloed op de prijs hebben
Afgelopen week schommelde de prijs rond
de 50 cent per kilo.
De aanvoer van witlof is nog steeds groot
en zal naar verwacht verder toenemen. De
kwaliteit stelt in veel gevallen teleur (lang,
los en dun lof). Toch is er op de binnenland
se markt sprake van een goede belangstel
ling. De gemiddelde prijs lag op 2,75 per
kilo.
Het ziet er naar uit dat de wekelijkse sprui-
tenaanvoer naar de 3 miljoen kilo groeit. Bij
een aanhoudend goede vraag wordt er gere
kend op een onveranderende veilingprijs
van 80 cent per kilo.
Voor bleekselderij betaalde men op de vei
ling gemiddeld 30 cent per stuk. Voor Chine
se kool lag de prijs op 21 cent. Boerenkool
werd afgedrukt tegen een prijs van 42 cent
per kilo.
van s
diëf aaU
n tijde
itend
e Jan
ïgen v
it en i
iden
>rm en
rdere,
lezer
oei kr
ilitair -
1 meer
uig,
lens is»
steren
goed
99
9 9
us: „l
LeoRNHUIZEN Tuinder
n der Wild uit Zevenhui-
leeft een tomaterassen-
staan van zo'n 3000 m2.
aat om een nateelt die 20
;eplant is. In totaal gaat
komef11 vijftien nieuwe rassen,
jnd d(horen tot het grove vlezi-
vart vv'Pe (meerhokkig) en tot
maker™6* tot vijfhokkige tus-
bepa-Pe- De rest van zijn
0 m2 grote bedrijf staat
n Petiet het ras Sobeto.
Uitgjt het volgend jaar na de
icommers weer Sobeto?
dat wordt het niet. Ik
En dan noemt de heer
l^^der Wild een ingewikkeld
Tier, want het uitverkoren
leeft nog geen naam. In-
2itie bij de heer H.D. de
r van het zaadhuis Van
lerg De Ruiterzonen leert
lat het hier een drie- tot
ikkige tomaat betreft. Hij
lus net tussen de grove
tomaat en de traditionele
(Steent- tot driehokkige tomaat
ese m(et aantal resistenties liegt
(óud^ °T: ,?™s\?rie ™eel"
t/m z/fysi0 s> Verticillium, twee
riumfysio's en knol.
i. Loictaf dat hij nog maar zo
en 14t was, een vijftig centime-
(Pap^ermoedde ik al dat dit de
Open' zou rijn. En dat is uitge-
en", stelt de heer Van der
3, Leii met voldoening vast. Hij
°°"17lert zijn oordeel niet alleen
i, Leid/e resistenties en vrucht-
i etser1- Ook de open bouw, de
sn zoinderlijk groene kleur en
teeg tevige bladstand zijn voor
en#l|i belangrijke punten.
"St zo VROEG
iden).
metjiieuwe rassen in het tus-
pe ge
ngst.
eldenyeek kwam er per 100 m2
e Sctiiddeld 400 kg van af. De
90-17iwe grove vleesrassen
achf irden eveneens hoger, ge-
ïkenirfleld 505 kg. Waarom
dt er volgend jaar geen
Mo4g ras geplant? De prijzen
ma t de grove vruchten vielen
twijk)' niet tegen.
lingeitactor arbeid weegt zwaar,
aerstnhet grove type blijkt het
an kl<)]uut noodzakelijk te zijn.
eken-verwerking van de tomaat
teren, verpakken, tran-
Nieuwe vlezige aanwinst: Larma
sport) is afgestemd op een
ronde vrucht. De Belgen sor
teren al hun vleestomaten
met de hand. Mechanische
sortering zou te veel beschadi
ging geven.
De heer De Ruiter: „Wij stre
ven er naar om alle goede
eigenschappen van de twee
tot driehokkige tomaat in de
drie- tot vijfhokkige tomaat in
te bouwen. De praktijk, tuin
der en handelaar, moet dan
maar uitmaken welke de beste
is. Naar onze mening, past de
grove tomaat niet op grote be
drijven.
Voor de kleinere kwekers die
een beroep kunnen doen op
gezinsarbeid ligt dat anders.
Het tussentype is op het mo
ment evenwel nog niet zo
vroeg als Sonato of Sonatine.
Voor het komende, vroege sei
zoen wordt dan ook voor 70%
Sonatine gezaaid, 10% Sonato
en 20% Nemato. Dat wil zeg
gen zaaien tot 5 november. Na
die datum ziet de verdeling er
als volgt uit: 60% Sonato, 20%
Nemato en 20% Sonatine. So
natine wordt zoals bekend eer
der gezaaid, omdat de periode
tussen zetten en oogsten drie
dagen langer duurt dan bij
Sonato. Wanneer men tenmin
ste even vroeg wil oogsten.
TIJD
In deze rassenproef staan ook
twee nieuwe vlezige rassen
van Van der Berg De Ruite.
zonen. Er zijn de volgende re
sistenties ingebouwd: virus,
drie fysio's van meeldauw,
Verticillium en twee fysio's
van Fusarium. Men streeft
naar een hoger percentage B-
en BB-tomaten. De A's en C's
liggen vaak nog wat aan de te
hoge kant De trossnoei blijft
voorlopig nog noodzakelijk. Al
zit het er wel in dat deze fac
tor ingebouwd kan worden.
Een andere wens op verede-
lingsgebied ligt in het kwali-
teitsvlak, de stevigheid laat
nog te wensen over. ,,'t Is een
kwestie van tijd", stelt de heer
De Ruiter nuchter vast Een
periode durft hij niet te noe
men, maar er wordt hard aan
gewerkt. Dat is duidelijk.
Tuinder Van der Wild: „Ik wil alleen nog maar dit type".
Idijs met verlichting
nerd: ir De vorig jaar tot
rahamjmd 19nu omgedoopte
Bt kent vandaag de dag
i reed kleurenscala. De
,n9 'Ufle kleuren zijn, of ko-
QöSCmnenkort in de handel:
roze, paars, rood-bron-
inje, oranje-bruin, wit,
^^^^■ood-wit, paars geve-
"Was het in 1976 nog
en kleine gok om deze
nt de naam mee te ge-
e prachtige Westlands-
dit jaar blijkt dat de
aanwinst zijn naam
I en dwars waard is.
Jirecteur, de heer J. M.
jk, somt graag de sterke
ïin, wai van het Westland-sorti-
r voorop. Het ras kan óók in
Toont^ter geteeld worden. De
n dan fen zijn niet alleen aan
in zijn open. De lager aan de
Peter eplaatste komen ook tot
Padcfecht Dat is vooral be
en mek bij bindwerk. In de
ren, gei
de fi^
rntje" j
vaas sorteert het een voller
effect. Hij kan geteeld worden
bij een lagere temperatuur,
zo'n twee graden minder. Zeer
lang houdbaar. Vijftien pro
cent meer planten per m2.
Weinig gevoelig voor ziekten
en insecten.
De nieuwe kleuren vallen uite
raard vooral op in het overwe
gend witte en gele wintersorti-
ment. Juist omdat het oor
spronkelijke exemplaar violet
was, rechtvaardigde dit de
verwachting dat er nog veel
andere kleuren zouden uitko
men.
„Een roze bloem bezit eigen
lijk het hele kleurengamma
nog. Als je puur geel hebt
weet je dat er geen andere
kleuren meer in voorkomen."
De heer Van Dijk zet vervol
gens uiteen dat Fides niet op
spontane mutaties gaat zitten
wachten. Het is van groot be-
Westland-19nu: zeer fijne
vorm
lang zo snel mogelijk te weten
welke kleuren er in zitten. De
planten worden daartoe be
straald op het Instituut voor
Toepassing van Atoomenergie
in de Landbouw (ITAL). Naast
vele onbruikbare mutanten,
blijkt dein uiteindelijk welke
interessante tinten er nog bij
kunnen komen.
NAVRAAG
De naam Westland-19nu wist
door te dringen tot de consu
ment. Vooral de goede houd
baarheid maakte indruk. Bij
navraag bleek de bloemist
evenwel niet altijd op de hoog
te van de rasnaam. Er zijn ook
zoveel rassen! 't Is niet zo, dat
ze er niet zijn. Op de CCWS
werden in september 1,1 mil
joen takken geveild. Daar ko
men de andere bloemenveilin
gen dus nog bij. Sommige han
delaren kennen de Westland-
19nu nog onder de oude naam
Starlet. Ook daar zit een stuk
je verwarring.
tijd de lampen naar het ande
re gedeelte van de kas. Twee
weken eerder is hier ingezaaid
en met lichte bijverwarming
staan de plantjes nu zover bo
ven de grond dat na ongeveer
twee weken verlichten ook de
ze radijs oogstbaar is. Daarna
herhaalt zich het hele proces
in het eerste gedeelte: grond
na het oogsten teeltklaar ge
maakt, inzaaien, ca. twee we
ken bijverwannen, lampen er
boven rollen en na ca. twee
weken oogsten.
Normaal worden, via een tijd
klok, om elf uur 's avonds de
lampen ontstoken. Is het ech
ter overdag erg donker, dat
wil zeggen dat het licht zwak
ker is dan drieduizend lumen,
gemeten door een op het dak
van de schuur aangebrachte
lichtcel, ook dan gaan de lam
pen automatisch aan.
Omdat het licht de radijs van
boven bestraalt, wordt het ge
was en worden de knolletjes
in feite intenser en regelmati
ger belicht dan door de altijd
schaduw gevende zon. Zonder
belichting zou de teelt van 8
tot 10 weken duren met een
niet zo gelijkmatige ontwikke
ling van de radijsknolletjes.
Loosduinen Dankzij het
toepassen van verlichting in
de kassen, kan men ook in de
wintermaanden Hollandse ra
dijs van prima kwaliteit ete»
n. Honderdtwaalf lampen van
ieder 400 watt hangen er in
de kassen van de heer Spies,
die zijn bedrijf heeft aan de
Madepolderweg in Loosdui
nen.
Zesenvijftig verrolbare licht
bronnen per duizend vierkante
meter. Wanneer in één helft
van de kas de belichte radijs
oogstbaar is, dus niet meer
bestraald behoeft te worden,
verrolt men in een paar uur
