Geef Europa
uw stem"
ook de leus
in Leidse dreven
Werkloosheid in
regio Leiden weer
iets gestegen
WD moet idee van
polarisatie verlaten
Nieuwe Komedie thans
eindelijk in beweging
Achtste Nederlandse'lederschildpad
sinds 1777:
volhouder, maar niet voor de soep
TAPTADE 77*
Archeologische
commissie zoekt
naar Leidse
geschiedenis
nVAfTAD/iREGIO
Vrouwen snappen er het meeste van
VOORTGAANDE DALING IN ALPHEN
STRALINGSCOMMISSIE GEÏNSTALLEERD
1 b-
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 9 NOVEMBER 1977 PAGINA 5
LANGS
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
W V\
door Ton Pieters
>artij
loudt
mem
.Van
s ge-
komt
r de
rkie-
ioge-
ikele
wis-
lOUt-
fan|
ii
j
i „Euro" is een Europa-mascotte, een
hoogst onduidelijk dierlijk gevalletje
dat op een tweepotig rupsje met con
tactlenzen liikt „Euro" staat als pagi-
na-afsluitena stripie voorop bij „Euro
'7T\ extra bijlage bij de „Europaische
Zeitung". Rupsje Euro vindt tenslotte,
dat hij „Europa geluk wil brengen,
want ik vind een verenigd Europa
klasse". En als een Duitser klasse
zegt, bedoelt hij ook klasse. Al 28 jaar
lang verschijnt in de Bondsrepubliek
die Europees getinte krant Maande
lijks en uiterst appetijtelijk van aan
blik. Kom daar bij ons eens om, in
De Nederlanden. We hebben wel eens
horen praten over een Verenigd Euro*
pa, een Europees parlement, een be
weging die al die doelstellingen onder
schrijft en tracht te stimuleren. Maar
daar blijft het dan ook bij. Voor de
rest bemoeien de enthousiastelingen
Bijna twee meter lang -
om precies te zijn 1.75
mtr. totaal - en 1.39 mtr.
breed was de subtropi
sche lederschidpad die
zondag aanspoelde op
het waddengebiedje
Ameland. Het enorme
dier, 247 kilo een gaaf
exemplaar van een jong
wijfje, was dood. Vol
gens berekeningen aan
de hand van de „rigor
mortis" (lijkverstijving)
moest de schildpad even
vóór het aanspoelen de
geest hebben gegeven; te
lage zeetemperatuur.
Amelands jeugd en ou
deren verdrongen zich
maandag rond het we
zen, dat in de 15e eeuw
al - nog voordat Ameri
ka was ontdekt - „de
ridder van de zee" werd
genoemd. Wat er op
duidt, dat al in de mid
deleeuwen en uiteraard
daarvóór de lederschild
padden op hun omwe
gen langs de Europese
en Afrikaanse kusten
belandden. Prof. dr. L.
D. Brongersma, oud-di
recteur van het Rijks
museum van Natuurlij
ke Historie te Leiden,
was er verguld mee. „Ik
mag wel zeggen, dat het
een vervulling van een
van mijn liefste wensen
was".
„Dacht u nou werkelijk,
dat dit dier ergens op
zee overboord was gezet
omdat het dood zou zijn
gegaan? Mis. Het is ko
men zwemmen. In mei
1970 werd een schildpad
in Suriname gemerkt,
het exemplaat werd een
jaar later in het Afri
kaanse Ghana terugge
vonden, na een zwem
partij van ruim 6700 km.
Ze komen uit het Carai-
bische gebied en zwem
men vaak langs de Ame
rikaanse oostkust tot
New Foundland, of drij
ven met de Golfstroom
mee tot Brittannië,
Noorwegen, Frankrijk.
Er is nu sprake van de
achtste Nederlandse
vondst sinds 1777, toen
een schildpad „levend
werd gezien vóór Dom
burg". Sinds 1968 is dit
al weer het vierde dier.
Het zijn geen soepschild
padden, ze zijn te vet.
Wat moet je er mee?"
De dieren komen vaak
in groepen de oceaan
over. Voornamelijk
kwallen etend en toch
zien ze de kans zo groot
te worden. Het exem
plaar, dat in '68 werd
aangetroffen was op 2
cm. na twee en een hal
ve meter lang. Brongers
ma: „Men zegt, dat die
stomme beesten drie
meter lang kunnen wor
den, ma^r dat heeft nog
nooit iemand gezien. Het
aantal schildpadden,
van alle soorten, dat op
Europese kusten aan
spoelt is zeer groot; vele
honderden in elk geval.
Van Moermansk tot Gi
braltar".
Vaak komen ze ver
minkt over, bijna gehal
veerd door een scheeps
schroef.
Een gestrande lederschildpad bij de Hondsbosse Zeewering, in 1972 gekiekt door dr. Hoogmoed.
De Amelandse schild
pad die aan Leiden
werd afgestaan bevindt
zich tot vrijdag in een
koelhuis te Roelofa-
rendsveen. In het week
einde komt de gestorve
ne naar Leiden om te
ontdooien. Daarna ont
fermt prof. Brongersma
zich over de lederschild
pad: „Ik mag 'm voorlo
pig voor anatomisch on
derzoek gebruiken, zo
lang de overblijfselen
bruikbaar zijn. Schedel
en hart blijven meestal
wel over, maar voor een
publieke tentoonstelling
hebben we weinig aan
zo'n lederschildpad. Be
waren is niet eenvoudig.
Dat zou moeten gebeu
ren in een kolossale
tank vol alcohol. Daai
zie ik niet veel in. Een
afgietsel van het exem
plaar zou een erg dure
zaak betekenen. Nee,
laat me er maar even
mee werken. Ik wilde al
eerder een paar van die
beesten uit elkaar snij
den. Nu is een wens ver
vuld. Ik ben er erg ge
lukkig mee. Zeker wel.'
Uit het Brabantse Rijer
kwam gisteren al de eer
ste „fanmail" van eer
jeugdige „Ranger", die
alles wilde weten van de
aangespoelde schildpad
„Die krijgt een net brief
je van ons terug", be
loofde museummede
werker dr. M S., Hoog
moed.
zich er maar mee, meent een goed
deel van de Nederlanders, die wel
andere zaken aan het hoofd hebben.
Eén en ander neemt niet weg, dat er een
Verenigd Europa in de maak is. Je kunt
er decennia over doen, een beetje spelen
ermee soms, met het idee, maar het moet
er eens van komen. De kroon moet eens
worden gezet op machtswellustige concep
ten van een caesaristische wereldbeschou
wing of verblinde napoleontische opvattin
gen. In Noord-Amerika is het min of meer
gelukt, maar in Europa zijn de historische
barricaden moeilijker te slechten. Gisteren
sprak ik gewoon even met Arnold Comelis
Bestelink, wonend in Leiden in de scha
duw van Krophollers Petruskerk, ambte
naar in Den Haag maar door alles heen
aangestoken Europeaan (pas terug van
Brussel, waar geestverwanten drie dagen
lang het vuurtje verder hebben zitten aan
stoken op een soort congres, dat zelfs het
terrorisme omvatte en in sommige uithoe
ken begrip kon opbrengen voor de doel
stellingen van het RAF-schrikbewind). Ar
nold Bestelink is in de spaarzame vrije
uren voorzitter-secretaris van de Europese
Beweging Nederland afdeling Leiden (ruim
200 leden in en rond Leiden, met een boom
die niet direct hoe langer hoe dikker
wordt, maar er komen er wel geregeld een
stuk of twee leden bij).
Niemand zit om Europa te springen. Als
je op zondagmorgen een Europese federa
list, met of zonder aktetas, langs de huizen
zou sturen, kreeg hij dezelfde ontvangst als*
een middernachtzendeling of een aange
sprokene in de Pinkstergemeente of een
Getuige van Jehova. Zoiets vermag Arnold
Bestelink te verdrieten, maar hij weet dat
uit iets gerings na verloop van tijd een
aandrift geboren kan worden die bijna
wereldomvattend is; laat staan een Europe
se Federatie. Daarom houdt hij vol. Hij
heeft er zelfs schik in. Hij zet zich in en
voorziet ieder geïnteresseerde van een sta
pel documentatie die bijna de omvang van
de Bijbel heeft aangenomen.
Nu mag het schijnen, dat ik de draak steek
met het Europese begrip van „eenheid".
Het is niet waar. Er valt geen draak te
steken, in dit opzicht De draak werd eens
overwonnen door St. Joris en dat was ook
al een Europese figuur, want ze kennen
hem in alle landen ten oosten van de
Atlantische oceaan. We mogen het allemaal
met Arnold Bestelink en zijn uniërenden
eens zijn: Europa begon ooit in brokstuk
ken, maar de oude wereld kan gelijmd
worden. Het is zelfs de hoogste tijd, want
de benarring rondom wordt benauwend.
De laatste wereldoorlog was nauwelijks
geblust, of mannen als Adenauer en Schu
mann zagen in een vereniging-hoe-dan-ook
een wapen dat tegen de andere wapens
gebruikt zou kunnen worden.
Volgend jaar moeten de Europese verkie
zingen een feit gaan worden. We gaan eerst
nog een keer Kerstmis vieren. Daama zien
de nationale parlementen wel verder. Maar
het moet er van komen: een echt Europees
parlement, zonder het nationale element
helemaal te verdoezelen. Arnold Bestelink
heeft er helemaal naar toe geleefd. Twee
jaar stond hij met een voorlichtingsstand
op de Leidato: „Ik heb wel waargenomen,
dat er meer belangstelling is gekomen voor
het Europese streven. In ons land is 66 pet
het min of meer eens met de Europese
eenwording. Stijgende belangstelling dus,
gunstig voor die Europese Beweging, de
enige beweging die gaat zorgen voor de
voorlichting van de grote achterban. We
zorgen voor voorlichtingsavonden in Alp
hen (2), in de Bollenstreek (1), in Leiden
(4), met o.a. Schmelzer voor de Europese
Volkspartij en ook voormannen van socia
listische en liberale huize".
Gebleken is, dat bij het vrouwelijk gedeelte
van de bevolking meer belangstelling be
staat, voor de Europese gedachte, dan bij
de mannen. Vreemd, maar het is zo. Beste
link verzorgde op de laatste Leidato met
twee medewerkers de voorlichting die in
totaal 150 uur in beslag nam: ,3ijna 800
serieuze informaties werden verstrekt. Bij
de mannelijke Leidse bevolking boven de
50 jaar toonde 10 pet interesse, tussen de
25 en 50 jaar was het ca. 35 pet Bij de
vrouwen vanaf 25 jaar was dat ook 35 pet;
tussen de 16 en 25 jaar (mannen en vrou
wen) 20 pet De meesten vragen betreffen
milieu en energie (ca. 60 pet), slechts 15
pet. vroeg naar organisatie en zetelverde
ling en dat betrof voor het merendeel
leerkrachten in het onderwijs".
Voor Bestelink is het een soort hobby die
hem boeit Een hobby die nog niet iedereen
onmiddellijk zal aanspreken. Maar Europa
kan met een steeds grotere inzet van zijn
bewoners (denk maar eens aan dat speelse
rupsje Euro) vaste vormen gaan aanne
men. Ons werelddeel kan er mooi mee ziin.
„Geef Europa uw stem", zoals de leus voor
volgend jaar luidt
in
te
ta
:e
n
>f
-
n
LEIDEN De werkloosheid in het district van
het Gewestelijk Arbeidsbureau Leiden is in okto
ber weer iets toegenomen. Er zijn thans 2172
mannen en 832 vrouwen in de Leidse regio als
werkzoekend ingeschreven. De vraag naar ar
beidskrachten is bij mannen toegenomen met 203
en bedraagt nu 1426. Bij de vrouwen is er een
1 afname van 16. De vraag naar arbeidskrachten
l spitst zich toe op enkele beroepen in de sectoren
- metaal en bouw.
i Voor de woning- en utiliteitsbouw worden 87
burger-timmerlieden en 187 timmerlieden ge-
vraagd. Ook zijn er vacatures voor 83 metselaars
en 51 huisschilders. In de sector metaal kunnen
i 22 draaiers, 37 plaatwerkers, 46 constructiebank-
werkers, 23 machinebankwerkers, 21 pijpen- en
verwarmingsmonteurs, 38 automonteurs, 22 elek
trische lassers, 22 lood- en zinkwerkers en 46
electro-monteurs worden geplaatst.
De LTS-ers met afgeronde opleiding in bouw of
- metaal zijn in het algemeen vlot aan een werk
kring gekomen, zodat van deze jeugdigen vrijwel
geen werkzoekenden meer zijn ingeschreven.
De vraag naar vrouwelijke arbeidskrachten richt
zich niet in het bijzonder op een speciale groep.
Vraag van enige omvang bestaat naar winkel- en
kantoorbedienden. Voornamelijk jongeren kunnen
worden geplaatst
Het aantal werkzoekende schoolverlaters is enigs
zins afgenomen. In oktober stonden 63 jongeren
onder 17 jaar ingeschreven bij het GAB Leiden.
Het aantal ingeschreven jongeren van 17 tot en
met 22 jaar bedroeg 239.
De werkloosheid in de diverse gemeenten van de
regio Leiden is als volgt:
Mannen Vrouwen
Alkemade 46 42) 20 20)
Katwijk 212 214) 88 74)
1505 (1486) 584 (543)
92 91) 61 54)
90 88)
45 40)
12 16)
105 100)
22 22)
29 25)
14 20)
44 32)
15 8)
5( 5)
56 46)
9( 8)
15 16)
5( 7)
Leiden
Leiderdorp
Oegstgeest
Rijnsburg
Valkenburg
Voorschoten
Warmond
Zoeterwoude
Overigen
2172 (2144) 832 (813)
Tussen haakjes de aantallen van vorige maand.
Alphen
Volgens het Arbeidsbureau Alphen aan den Rijn
is in dit gewest de werkloosheid de afgelopen
maand opnieuw iets afgenomen. Bij de mannen
daalde de werkloosheid met 19 en bedraagt nu
445, wat een percentage van 1,84 van de afhanke
lijke mannelijke beroepsbevolking betekent. Bij
de vrouwen nam de werkloosheid af met 14 en
bedraagt nu 219.
Het aantal werkloze mannen beneden de 19 jaar
is volgens het Arbeidsbureau 25 wat 5% betekent
van het totale aanbod van mannelijk personeel.
Het aantal vrouwen jonger dan 19 jaar bedraagt
40 hetgeen een lichte daling betekent. Vorige
maand was dit aantal 45.
De openstaande vraag naar personeel onderging
weinig verandering. Bij de mannen staan momen
teel 740 geregistr eerden bij de vrouwen bedraagt
de vraag op dit moment 106. Volgens het Arbeids
bureau is de werkloosheid onder de mannen ten
opzichte van verleden jaar met 10% teruggelopen.
Bij de vrouwen veranderde er weinig. De vraag
naar personeel steeg van 100 naar 740 arbeids
krachten ten opzichte van verleden jaar.
ADVERTENTIE
J*.*'**
Wij willen alle 6.000 bezoekers heel
hartelijk danken'voor hun aanwezig
heid tijdens de Taptade 77 en tot
ziens op 4 november 1978.
Pittige piepkleine
pikzwarte
pilletjes.
LEIDEN Wethouder C. Waal heeft onlangs de archeologische
begeleidingscommissie Leiden geïnstalleerd. Deze commissie zal
zich bezighouden met archeologisch onderzoek binnen de grenzer
van de gemeente Leiden.
De commissie bestaat uit prof. dr. P. Modderman, directeur var
het Instituut voor Prehistorie, prof. dr. H. Jansen van de vakgroep
middeleeuwse geschiedenis van de Rijksuniversiteit, dr. ir. H. var
Oerle, vertegenwoordiger Van de vereniging Oud Leiden, de direc
teur van de Rijksgeologische Dienst in Haarlem, de directeur
rijksdienst voor oudheidkundig Bodemonderzoek in Amersfoort
mevrouw H. Suurmond-van Leeuwen van de archeologische werk
gemeenschap voor Nederland, ir. H. Vos, directeur gemeentewer
ken, drs. M. Wurfbain, directeur stedelijk museum „De Lakenhal"
en mr. W. Downer, directeur van de gemeentelijke archiefdienst
In de afgelopen vijftien jaar zijn door de dienst gemeentewerken
tijdens de uitvoering van grondwerken, alsmede bij verbouwings
plannen in de stad vele onderzoekingen gedaan die een aanvulling
geven op de stadsgeschiedenis. Daar de geschreven geschiedenis
pas rond 1400 begint, is het volgens het college van groot belang
nauwlettend acht te slaan op de mogelijkheid aan de hand van
nog mogelijk in de bodem aanwezige bewoningssporen de stadsge
schiedenis van voor 1400 aan te vullen. Met name is de juiste loop
van de verschillende Rijnarmen nog niet voldoende in detail
bekend.
LEIDEN „De WD moet de
idee van polarisatie met de Pv
dA verlaten. Deze polarisatie
betekent namelijk dat het CDA
per definitie regeringspartij is.
Op zich niet ongewenst, maar
zo wordteen van de twee assen
van de Nederlandse politiek, de
tegenstelling confessioneel
niet-confessioneel, weggedrukt
door de andere as, de tegenstel
ling in dividual istiscb-coll ecti-
vistisch."
Dit zei de heer J. Wiebenga
gisteravond in Nieuw MINER
VA. Hij sprak op een bijeen
komst van de WD-Leiden. Wie
benga is burgemeester van Eel-
de (de jongste van Nederland)
en sinds enkele weken lid van
de WD-fractie in de Eerste Ka
mer. In Leiden is hij aktief ge
weest als gemeenteraadslid voor
de WD.
Mocht het tot een CDA-WD
kabinet komen (volgens Wieben
ga „tweede keus"), dan wil hij
daar ook D'66 bij betrekken. Dit
om D'66 niet de dankbare rol
van liberale oppositie te gunnen
en omdat deze partij haar
staatsrechtelijke vernieuwingsi
deeën in zijn ogen verlaten
heeft Verder pleitte hij voor
een regeerakkoord waarin niet
te veel details geregeld worden:
dit om een slagvaardig rege
ringsbeleid mogelijk te maken.
De spreker stelde ook voor een
partijcommissie voor binnen
landse zaken in te stellen. Deze
commissie zou de ideeën van de
WD over kwesties als de posi
tie van de Eerste Kamer en de
organisatie van het binnenlande
bestuur (bijvoorbeeld gewest-
vorming) uit te werken. Allebei
zaken die duidelijk om vernieu
wing vragen.
LEIDEN De Nieuwe Komedie lijkt een goede
weg ingeslagen te hebben met haar vormingsto
neel. Zij begint te begrijpen, dat het nuttige niet
zonder het aangename kan en heeft haar nieuwste
productie: „Gansch het raderwerk" derhalve veel
meer aangekleed dan haar vorige vormingsstuk
ken. Gisteravond in bet LAK konden vele scholie
ren daarvan de vruchten plukken.
Het Raderwerk, eindelijk weer eens een groter
opgezet stuk, behandelt de spoorwegstaking van
1903. Het is voornamelijk een historisch overzicht
vanuit de positie van de stakende arbeiders gezien.
Analyse blijft grotendeels afwezig of is verholen.
Ook de conclusies zijn voor de toeschouwers. De
parallel met de huidige tijd dient zelf getrokken.
Hopelijk is iedereen daartoe in staat Voor vor
mingstoneel wordt de tegenpartij, dekatholieke en
gereformeerde kerk, de anti-revolutionaire en libe
rale partijen, de werkgevers, gematigd afgeschil-
derd, hoewel het natuurlijk karikaturen blijven.
Maar in Het Raderwerk is De Nieuwe Komedie
tenminste eindelijk op zoek gegaan naar theatrale
effecten om de historische schets kracht bij te
zetten. In het decor zijn enige visuele verrassingen
opgenomen. Bovendien heeft tekstschrijver Otto
Dijk gezocht naar humor en die soms gevonden.
Zo wordt er herhaaldelijk geparodieerd: het bode
verhaal van het klassieke drama geïroniseerd; de
zalvende preektoon van de christelijke kerk goed
aangewend; de beroemde Hamlet-claus is evenwel
een te opgelegde kans.
Ondanks positieve tendensen blijft de Komedie
volharden in theatrale retoriek, die soms niet te
genieten is: bepaalde strijdstanden en -opstellin
gen, het zingen der strijdliederen, massa-regie
Ook sommigetechnische oplossingen van zich bui
ten het toneel afspelende handelingen horen niet
thuis in het beroepstheater. Maar er is beweging
in de starheid gekomen en dat is een goed ding.
PAUL VAN DER PLANK
LEIDEN Mr. K. J. Cath,
voorzitter van het college van
bestuur van de Leidse Universi
teit heeft vanmiddag de stra
lingsbeschermingscommissie
geïnstalleerd. Deze commissie
heeft als taak de besturen van
de Leidse Universiteit, het Aca
demisch Ziekenhuis en het J. A
Coheninstituut (instituut voor
radiopathologie en stralenbe-
scherming) te adviseren inzake
het gebruik van radio-actieve
materialen, over dé bescher
ming ervan bij gebruik en ten
slotte het begeleiden van de op
te richten stralings bescher
mingsdiens t.
De instelling van de stralingsbe
schermingscommissie is een eer
ste uitvloeisel van het vorig jaar
door drie instellingen aanvaarde
rapport „Herstructurering stra
lingsbescherming" van de ge
lijknamige werkgroep. Deze
werkgroep was ingesteld om te
onderzoeken op welke wijze de
instellingen een complexvergun
ning zouden kunnen verkrijgen
en of de bestaande bescher
mingsmaatregelen zouden kun
nen worden verbeterd. Het bezit
van een complexvergunning be
tekent dat gebruikers van radio
actief materiaal bepaalde wijzi
gingen in het gebruik ervan met
minder tijdverlies en minder ad
ministratieve rompslomp kun
nen aanbrengen.
