Israël bestookt
Zuid-Libanon
Oorlog is
oorlog,
maar zaken
zijn zaken...
to suddenly
love your
neighbours.
n Carter dreigt met veto tegen energiewetten
9VN-RAPP0RT BESCHULDIGT
ISRAËL VAN MARTELINGEN
NIEUWE TRIESTE
RECORDS IN ITALIË
BIJ ONTVOERING
GRAAF GRAZIOLI
IN.
-BUITENLAND leidse courant, woensdag 9 november 1977 pagina 11
WASHINGTON Rtr/UPI) President
J Jimmy Carter heeft zich gisteravond
V rechtstreeks tot het Amerikaanse publiek
gewend in een poging zijn door het Con-
£l gres uitgeholde energiewetten alsnog ta
melijk ongeschonden over de streep te
trekken.
Carter kondigde aan dat hij zijn handteke-
i ning zal onthouden aan wetsteksten die
niet voldoen aan de volgende maatstaven:
Zij moeten billijk zijn voor zowel consu
ment als producent en niet ontwrichtend
werken op de economie.
Zij, moeten een bezuinigende werking
hebben.
Zij moeten de federale begroting niet
op onredelijk zware wijze belasten.
De president hield de Amerikanen voor
dat zij energie blijven gebruiken in een
tempo dat de economie en de veiligheid
van de natie in gevaar brengt.
Carters wetsvoorstellen zijn in het Congres
danig gehavend. Allerlei (volgens Carter
hoofdzakelijk ten gunste van de producen
ten opgestelde) amendementen hebben het
bezuinigende effect voor een groot deel
teniet gedaan. Huis van Afgevaardigden en
Senaat hebben dat overigens niet in gelijke
mate gedaan. Elke „kamer" van de Ameri
kaanse volksvertegenwoordiging pleegt
wetsvoorstellen zelfstandig te bewerken,
waarna een gezamenlijke commissie de
eventuele verschillen gladstrijkt. Dat ge
beurt momenteel met Carters energiepak
ket
Opvallend in dit verband was dat Carter
zich gematigd over het Congres uitsprak.
De president pakte wel onder uit de zak
tegen de Amerikaanse olie- en gasleveran
ciers die volgens zijn zeggen tuk zijn op,
het incasseren van „enorme gelegenheids
winsten", Hij riep de Amerikanen op zich
te verzetten tegen „speciale gunsten" voor
de olieindustrie door hun gekozen verte
genwoordigers in Washington te schrijven
dat zij het niet eens zijn met „de druk van
weinigen onder ons op kosten van de rest"
Ook de gewone Amerikanen hebben nau
welijks blijk gegeven de ernst van de
energiesituatie te beseffen. „Wij hebben de
afgelopen zomer meer olie en benzine ge
bruikt dan ooit tevoren in onze geschiede
nis", aldus Carter. „Steeds meer olie moe
ten wij uit het buitenland halen."
•JTEL AVIV (UPI) Israëlische
>au|jvliegtuigen hebben vanmorgen
voor het eerst sedert ruim twee
jaar geleden Palestijnse guerril
la' ladoelen in Zuid-Libanon be-
a stookt om raketaanvallen op de
QlNoordisraëlische stad Naharya
i^lte vergelden.
30) De aanval volgde kort nadat
'premier Menachem Begin had
IBgezworen dat „de dagen dat
joods bloed ongewroken vergo
ten kan worden, voorbij zijn".
Bij de aanvallen op Naharya
zijn sedert zondag drie mensen
omgekomen en vijf gewond.
Uit Beiroet heeft het Palestijnse
[persbureau Wafa gemeld dat Is
raëlische oorlogsvliegtuigen
[vanmorgen twee Palestijnse
[vluchtelingenkampen en min
istens negen dorpen in Zuid-Li-
tanon hebben gebombardeerd,
'ud-premier Yitzhak Rabin van
Israël vindt dat de Midden-Oos-
i^tenpolitiek van president Carter
„„ongunstig afsteekt bij die van
n-het tandem Ford-Kissinger. Ra-
bin, die dit jaar vlak voor de
door zijn Arbeiderspartij verlo
ren verkiezingen als gevolg van
een schandaal aftrad, is momen
teel in de Verenigde Staten.
Volgens de oud-premier brengt
Carters „alomvattende" visie op
het Midden-Oostenvraagstuk de
vredeskansen in gevaar doordat
er „stellige standpunten" wor
den betrokken.
„De Verenigde Staten zijn daar
mee afgeweken van hun rol als
bemiddelaar", zei Rabin op een
persconferentie in Atlanta.
De vorige regering Ford stelde
zich beperkte en realistische
doelen een aanpak die ak
koorden opleverde, aldus Rabin.
Daarentegen stelt de regering
Carter zich het ambitieuze doel
alles te regelen en moet nog
maar worden afgewacht of dat
streven naar de „definitieve op
lossing" iets concreets oplevert
(in Genève).
NEW YORK Volgens een gis
teren bekendgemaakt rapport
worden in Israël herhaaldelijk
Arabische gevangenen gemar
teld, ondermeer met elektrische
schokken. Het rapport is opge
steld door een speciale commis-
jsie van de Verenigde Naties die
is ingesteld om het Israëlische
0et. optreden tegen Arabische ge-
„saivangenen te onderzoeken.
ima'De onderzoekers hebben hun
rapport voornamelijk gebaseerd
op de verklaringen van een Is-
raëlische advocate en op berich-
Qjten die zijn verschenen in de
Israëlische en de Europese pers.
Volgens het rapport worden de
martelingen in hoofdzaak be
dreven door agenten van de Is
raëlische veiligheidsdienst
De martelingen variëren van het
toedienen van elektrische schok
ken tot het onder hypnose bren
gen van gevangenen. Ook wor
den verdachten opgesloten in
„tsinoks", cellen die zo klein zijn
dat men er niet kan liggen. Te-
vens is het voorgekomen dat
Arabische gevangenen zich ten
overstaan van vrouwelijke Is
raëlische militairen moesten uit
kleden om vervolgens hun
„mannelijkheid te laten bespot
ten".
De martelingen worden door
veiligheidsagenten bedreven tij
dens de ondervraging van ver
dachten. In de periode dat de
veiligheidsdienst een gevangene
in handen heeft, is deze niet
toegankelijk, aldus de advocate,
Lea Tsemel. Alleen wanneer de
ondervrager daarin toestemt,
mag de gevangene een advocaat
ontvangen.
In het rapport worden persbe
richten aangehaald over het
wrede optreden van de Israëli
sche politie tegen demonstran
ten in de bezette Arabische ge
bieden. Ook wordt gezegd dat
Israël heeft geweigerd mee te
werken aan het onderzoek.
Off:
Korvet aan de ketting
is het korvet Goede Hoop dat in de Franse stad Lorient wordt gebouwd ten behoeve
van Zuid-Afrika. In verband met het door de VN aangenomen wapenembargo tegen
Zuid-Afrika is het korvet evenals drie andere schepen die in Frankrijk voor ZuidjAfrika
worden gebouwd, aan de ketting gelegd. De Zuid-afrikaanse bemanning zou
trouwens hebben geprobeerd het schip uit Frankrijk te smokkelen, maar het werd
onderschept en dit weekend door Franse oorlogsschepen naar Lorient teruggeleid.
Kiezers: liever meer werk dan schone lucht
Pittsburgh (AP) De kiezers in het district Alleg- om veranderingen te bewerkstelligen in de federa-
heny County van de Amerikaanse stad Pittsburgh le milieuwetgeving?"
kregen gisteren bij plaatselijke verkiezingen ook 121.468 mensen hebben hierop met „ja" geant-
enkele vragen voorgelegd, waarop zij met ja of woord, terwijl 53.621 personen „nee" hebben aan-
nee konden antwoorden. gekruist. Velen achten geen antwoord op de vraag
Een van de vragen luidde: „Moeten gemeentelijke mogelijk. Het district Allegheny is zwaar door de
en regionale gekozen funktionarissen zich inzetten werkloosheid getroffen.
(Van onze correspondent Frans
Wijnands)
ROME Met de ontvoering
van de Romeinse graaf Massi-
miliano Grazioli heeft de Ita
liaanse onderwereld nieuwe re
cords gevestigd. Bijna twee
maanden voor het einde van dit
jaar zijn al meer ontvoeringen
geregistreerd dan in het topjaar
1975.
De 66-jarige Romeinse edelman
afstammeling van een oud en
een vooraanstaand geslacht
werd in de vroege maandag
avond klem gereden door vijf
gemaskerde en gewapende man
nen, toen hij zoals gebruikelijk
een inspectietocht per auto
maakte over zijn meer dan vijf
honderd hectaren beslaande be
zittingen.
De graaf stond bekend als een
rustig man die zich weinig gele
gen liet liggen aan het stadse
societyleven maar helemaal op
ging in het werken op zijn grote
boerderijen en het buitenleven.
Een van zijn pachters die hem
per auto volgde, was getuige
van de ontvoering, maar werd
door een van de bandieten on
der schot gehouden, zodat hij
geen enkele vorm van hulp kon
bieden.
De ontvoerders hebben zich ver
rassend snel telefonisch bij de
familie gemeld en een losgeld
van bijna zestig miljoen gulden
geëist De laatste tijd liggen de
hogere losprijzen gemiddeld
rond de drie vier miljoen gul
den.
De politie heeft in de loop der
jaren honderden arrestaties ver-
iciële uitslag
verkiezingen
v Suriname
Vf ARAMARIBO - Het hoofd-
«tembureau in Paramaribo
lieeft gisteren de officiële uit
slag opgemaakt van de verkie
zingen van 31 oktober. In totaal
zijn landelijk 123.720 stemmen
■yiitgebracht, waarvan 56.176 op
HTle Nationale Partij Kombinatie
van premier Arron en 54.583 op
™*le Verenigde Democratische
Partijen van Jaggernath Lach-
_jnon. Op grond hiervan werden
.aan de NPK en de VDP ieder
'e zes zetels toegewezen. Samenge-
voegd met de resultaten in de
e" Verschillende kieskringen is de
1 "uiteindelijke verdeling in het
^an hieuwe parlement: 22 zetels
^oA'oor de NPK en 17 zetels voor
ne VDP.
'sBrits smeergeld
^aaar vriend Sjah
'•8°I,ONDEN (AFP) - De Britse
ets>egering heeft in 1971 en 1972
lde f'oor de levering van Chieftain-
3rsteanks aan Iran een „commissie"
0 he/an een miljoen pond betaald
mc^an een persoonlijke vriend van
rijn Se Sjah. Dit is in een> getuigen-
VeicVerklaring voor de „Old Bailey"
8, Lonthuid door sir Lester Suffield,
zateln die jaren verkoopdirecteur op
het ministerie van defensie. Hij
"^Tiad persoonlijk toestemming
ft)or de commissie verleend.
£—Naar zijn zeggen is het geld
Aiieterecht gekomen bij sir Shapoor
]aRe porter, Brits onderdaan,
0 leivoonachtig in Iran en een per-
ladesoonlijke vriend van de Sjah.
!0 tReporter werd in 1973 door ko-
ig, hingin Elizabeth in de adelstand
9- Verheven vanwege de buitenge-
wone verdiensten die hij Enge-
"RAiand en Iran had bewezen.
n ku
28 (I
__Hoge commissaris
,voor vluchtelingen
eëdt af
1 GENÈVE (DPA) - De hoge
1 commissaris voor de vluchte
lingen van de Verenigde Naties,
Sadruddin Aga Khan, zal aan
het eind van dit jaar zijn ambt
neerleggen. Met ingang van vol
gend jaar zal Aga Khan de
A| functie van speciale adviseur
vlvan de VN-secretaris, Kurt
Waldheim, gaan vervullen.
De woordvoerder van Sadrud
din Aga Khan noemde geen re
den voor het aftreden van zijn
jchef. In Geneefse VN-kringen
r^/j wordt het niet uitgesloten
geacht dat de hoge commissaris
zich met zijn stap in een gunsti-
hJge uitgangspositie wil manoeu-
s? vreren voor de opvolging van
nsj Waldheim. Hij was al eerder
>ntJ genoemd als mogelijke secreta-
M rï^eneraal van de organisatie,
)4 maar hij werd toen te jong
geacht en de keuze viel op Wald
heim.
if it looks
it could be a
bomb
report it at once to the
POLICE
Posters met waarschuwingen hangen overal: het kan
een bom zijn.
SALISBURY - „Rhodesië is
super driving on Shell," zeg
gen de stickers en de officiële
toeristenfolders, die op kosten
van onze multinational in
Rhodesië worden gedrukt Is
Shell een warm supporter van
het blanke elitebewind in
Rhodesië? Je zou het haast
denken. Is er dan geen inter
nationale boycot uitgevaar
digd tegen Rhodesië? Zeker,
maar het is toch bekend, dat
die internationale regels niet
gelden voor slimme zaken
mensen. De lijn van Shell-
Rhodesia naar de vaderlandse
huis-, tuin- en keukenaandeel
houders zal best wel ergens
onderbroken zijn. Dat handel
sembargo is alleen maar voor
de kleintjes.
Philips is ook zo'n geval. Er
is geen radiozaak in Rhodesië,
waar geen kwaliteitsprodukt
van onze gloeilampenkeizer
over de toonbank gaat „Hoe
komt u nu aan die produk-
ten?" vraag ik een willekeuri
ge middenstander. Vragen
naar de bekende weg. „Uit
Zuid-Afrika natuurlijk. Wij
kunnen niet onbeperkt verko
pen, omdat de regering de in
voer van buitenlands spul aan
zienlijk aan banden heeft ge
legd. anders hadden we nog
veel meer variatie gehad".
Van Doome's Automobielfa
brieken delen met Britisch
Leyland de Rhodesische auto-
bussenmarkt De DAF is ook,
wil CKN1C Imslf©
Just
understand
them.
onder het pseudoniem EM,
enorm populair bij de Afrika
nen. „De onderdelen komen
van DAF-Zuid-Afrika, de as
semblage doen we hier".
De internationale boycot, de
sancties, het is alles zo lek als
een mandje. Behalve de Ne
derlandse firma's doen ook de
Franse en de Japanners uitste
kende zaken. Vier jaar geleden
was ik ook in Rhodesië, en
toen waren de gevolgen van de
boycot duidelijk te zien: oude
„opa"-auto's „met touwtjes
aan elkaar gebonden". Nu
gloednieuwe Renaults, Maz
da's en Toyota's. Je kunt ze zó
ophalen in de winkel.
Een Afrikaan: „Zo'n boycot
werkt natuurlijk alleen maar
als de betrokken bedrijven
zelf ook willen, dat er iets
verandert in dit land. Als iede
reen zich gehouden had aan
de boycot, hadden we hier al
lang een zwart bewind gehad".
De Rhodesische economie
heeft in het begin, toen de
internationale gemeenschap
het rebellenregiem van Ian
Smith in de ban deed, een
flinke klap gehad. De uitvoer
kelderde en niet alles kon
meer worden ingevoerd. Blank
vernuft en de zwarte arbeids-
massa hebben toen voor een
klein Wirtschaftswundertje ge
zorgd. Alles wat niet meer kon
worden ingevoerd moest in
Rhodesië worden gemaakt-
kleine industrietjes schoten
als paddestoelen uit de vrucht
bare Rhodesische grond. Loop
maar eens rond in een wille
keurige supermarkt, de SPAR
bijvoorbeeld, ook populair in
het Rhodesische. De manager:
„Wat ik niet heb? Da's moei
lijk. Ja, vis in blik, dat is nog
niet aangekomen uit Zuid-
Afrika. Verder is er alles.
Kijkt u zelf maar. Kunt u me
dan zeggen, wat we niet heb
ben?".
Ik dwaal langs de rijelijk ge
vulde schappen. Zeven ver
schillende soorten tandpasta,
Macleans en zo, „Made in Rho
desia", vier soorten toiletpa
pier, idem dito, en ga zo maar
door.
Een passerende huisvrouw
(blank): „Wat ik mis in Rho
desië zijn de luxe artikelen en
nylon-produkten". Ook geen
halszaak. Nylon wordt ge
maakt uit olie, en die is op de
bon. Daar kan de Shell ook
weinig aan doen. Er wordt te
weinig uitgevoerd, en volgens
de economen moet de invoer
dan navenant worden terugge
bracht.
De uitvoer, zij het geredu
ceerd, gaat „gewoon" door. De
aandachtige toerist kan, geze
ten op het terras van een veel-
sterrrenhotel in Victoria Falls,
genieten van dit internationale
circus. Voor hem ligt de Zam
besi, die indrukwekkende wa
terstroom, die de grens vormt
tussen Zambia en Rhodesië.
Hoog boven de kolkende wa
termassa is een brug gebouwd,
die de spoorwegnetten van de
twee landen met elkaar ver
bindt Een keer of zes per dag
duwt een Rhodesische lokomo-
tief een reeks zwaargeladen
wagons tot precies de helft
van de brug. Niet verder. Daar
staat een lokomotief van de
Zambiaanse spoorwegen te
wachten. Deze maakt vast en
trekt de buit Zambia binnen.
„Zo komt Kaoenda elke dag
aan zijn Rhodesische bief
stuk", zegt een blanke tegen
me, en hij lacht spottend.
Zambia's president Kaoenda
is de aartsvijand van het
„blanke fascistische bewind in
buurland Rhodesië. De landen
bestoken elkaar zelfs met mor
tieren en napalm. Maar de
handel gaat door. Kaoenda's
onderdanen zullen zich dan
niet te goed doen aan Rhodesi
sche biefstuk, in ieder geval
gaat de maïs uit het buurland
er in als koek. Rhodesische
kolen houden de Zambiaanse
industrie draaiende, en moch
ten de spoorwegen in de soep
lopen, dan zijn er altijd nog
Rhodesische technici bij de
hand om de zaak te klaren. De
uitwisseling van spoorwegwa
gons met inhoud had tot voor
kort alleen 's nachts plaats,
omdat dit politiek gemarchan
deer het daglicht niet verdra
gen kon-
Er zullen weinig oorlogen, wei-
Campagne van blanke zakenlieden: hypocrisie of schul
dig geweten? In elk geval een oproep tot wederzijds
begrip.
nig boycots zijn, waar geen
zakenlieden hun hart aan op
halen. Zo ook in Rhodesië. Als
die verrekte burgeroorlog
geen roet in het eten had ge
gooid, had het best nog een
tijdje door mogen gaan zo,
met de „sancties" en „Koop
Rhodesische produkten".
Maar nu de oorlog twee mil
joen gulden per dag kost
(voornamelijk op te brengen
door het zakenleven) en de
dienstplicht menig secretares
se met de dagelijkse leiding
van de zaak opscheept, nu is
het gemor duidelijk te horen.
„Ian Smith moet zo gauw mo
gelijk tot een regeling komen
met de zwarte meerderheid",
zegt de zakenwereld. „En als
hij het niet doet, doen wij het
vast". Plotseling zijn de zaken
lieden een campagne begon
nen om de harmonie tussen de
verschillende rassen te bevor
deren. Alsof zij niet altijd met
hun verschillende lonen en
promotiekansen voor blank en
zwart de tweespalt tussen deze
rassen extra hebben aange
dikt „Je hoeft niet plotseling
van je buurman te houden,
maar probeer hem wel te be
grijpen", hebben de zakenlie
den gezet op een affiche,
waarop blank en zwart broe
derlijk staan afgebeeld. „Hy
pocriet", zegt een Afrikaan.
..Alsof in dit land twee mensen
van verschillend ras eikaars
buren mogen zijn".
Maar de handel en industrie
wedden nooit op één paard.
De Rhodesische Kamer van
Handelsbevordering, die bij
gebrek aan buitenlandse
klandizie zijn autoriteiten naar
het eigen land heeft verlegd,
is druk bezig de zwarte leiders
(het kader van morgen dus)
vertrouwd te maken met ui
terst belangrijke posities die
het blanke zakenleven in Rho
desië inneemt. Rondleidingen,
introdukties bij de blanke cap
tains of industry.
„Het gaat goed", zegt direk-
teur Davis Brewer. „Laatst zei
één van de zwarte leiders - ik
zal zijn naam niet noemen -
nog tegen me na een rondlei
ding: we kunnen wel uw on
derneming nationaliseren,
maar niet uw ervaring". Dat
is toch wel een gunstig geluid,
hè, na al dat geroep om natio
nalisatie?".
Het zakenleven is als de dood
voor de nationalisaties als be
paalde zwarte nationalisten
Zimbabwe gaan regeren.
Daarom wordt er druk gedi
neerd en geborreld en worden
er vriendschapsbanden ges
meed.
„Als we hen er maar bijtijds
van kunnen doordringen, dat
het ook in het belang van een
zwart Zimbabwe is dat onze
bedrijven blijven draaien".
Cees Manders
richt vanwege ontvoeringsza
ken. De, schuldigen zijn tot zeer
langdurige gevangenisstraffen,
een aantal zelfs tot levenslang
veroordeeld, maar in de plaats
van de gearresteerden komen
ogenblikkelijk plaatsvervangers
die hun geluk willen beproeven
in deze miljoenenrace. Kidnap
ping is in Italië een dagelijkse
vorm van misdaad geworden.
Vaak tot in perfectie uitgevoerd.
Sinds 1974 zijn ongeveer twintig
mensen ontvoerd, van wie nooit
meer iets is gehoord.
Tabak: 4 maal
zoveel doden
als in verkeer
BRUSSEL (DPA) In het
Europa van de negen vergt
het roken viermaal zoveel
mensenlevens als het ver
keer op de druk bereden
wegen.
Volgens een studie van het
consumentencomité van de
Europese gemeenschap
overlijden jaarlijks in de
negen EEG-landen door ta
baksgebruik rond 240.000
mensen, terwijl in het ver
keer, slechts" 60.000 men
sen omkomen.
Sinds jaren wordt het pu
bliek deels met wettelijke
maatregelen tot een gedis
ciplineerd gedrag achter
het stuur opgevoed. Daar
entegen wordt er nog maar
nauwelijks gepraat over de
noodzaak van een strijd te
gen de tabaksverslaving, al
dus het comité.
Koch
burgemeester van
New York
NEW YORK (Reuter) de 52-
jarige Edward Koch is gisteren
gekozen als burgemeester van
New York. Hij was de officiële
kandidaat van de Democrati
sche partij, die in deze stad
ruim in de meerderheid is.
Koch kreeg 49 procent van de
stemmen.
Het is de tweede keer in de
geschiedenis dat New York een
burgemeester krijgt van joodse
afkomst Koch, die een jaar ge
leden nog niet serieus werd ge
nomen, toen hij als volslagen
onbekende zijn kandidatuur
voor deze Amerikaanse stad
stelde, heeft in zijn verkiezings
campagne gehamerd op een
praktischer aanpak van de pro
blemen van New York.
Doodstraf voor
kindermoordenaar
DOUAI (AFP) Wegens moord
op een negenjarig meisje is de
39-jarige Fransman Michel
Rousseau gisteren door een
rechtbank in Douai ter dood
veroordeeld.
Op 1 april van het vorig jaar
overweldigde Rousseau in zijn
huis het dochtertje van de bu
ren, Noria Medahi. Nadat hij
zich aan het kind had vergre
pen, sloeg hij het met een hamer
dood. Hij verborg het lijk onder
zijn bed om het na het vallen
van de duisternis naar buiten te'
slepen en vlak bij zijn woning
te verbergen.
China voorlopig
uit ILO
Genève (AP) De Volksrepu
bliek China heeft zich voorlo
pig teruggetrokken uit alle acti
viteiten van de I.L.O. (de inter
nationale arbeidereorganisatie
der V.N. en zal gedurende die
tijd ook geen contributie beta
len.
China heeft in 1971 de plaats
ingenomen van Taiwan, maar
sindsdien nog geen lidmaat-
schapgeld betaald. Het is de
I.L.0 al bijna 10 min dollar
schuldig.
