Dialoog Zuidmolukkers
ook met Indonesië nodig
flNïWAPENIiSöVEBlIS NU
NOOIT
PPR treedt uit
isolement
ficidócSowta/nt
Veel kritiek op nota
over neutronenbom
^Tnnenland
liefst
[ationaal
labinet
Jluwe olie
oédkoper
«Invasie van
icïioofdluizen
Sn Italië
L. C. MANTOUW VAN COMMISSIE-KOBBEN
Informateur met
groot gezag
DEMONSTRATIE IN UTRECHT
Vandaag
eis tegen
Menten
loon voor jong winkelpersoneel
Trein bij
Heiloo
beschoten
LEIDSE COURANT
MAANDAG 7 NOVEMBER 1977 PAGINA 7
leraie jongeren:
PHORST Het JOVD-con-
(onafhankelijke liberale
eren) dat ia terdag en zon-
in het vakantiecentrum
ugelen in Staphorst is gehou-
x, heeft twee moties aangeno-
n over de vorming van een
atuw kabinet. In de eerste mo
wordt gesteld dat een coali-
»r c van uitsluitend CDA en
i r/D ongewenst wordt geacht.
:enl JOVD geeft de voorkeur
een nationaal kabinet
in gar in PvdA, CDA, VVD en
iisH6 zouden moeten deelnemen,
befj zo'n kabinet niet tot de
^gelijkheden behoort, dan zou
Copen moeten komen met CDA,
en D'66.
tweede motie wordt een
(jtfoep op D'66 gedaan zich nog
ter^s goed te bezinnen op haar
jatsitie ten opzichte van de WD
een wordt D'66 gevraagd de WD
1 signaal te geven. De moties
|rden ter kennis gebracht aan
Tweede-Kamerfracties van
lcieverschillende politieke partij-
na, en aan de partijbesturen.
ng
fusieplan
1VP-AR-CHU
tx
mean onze parlementaire redac-
esci tie)
k0£N HAAG - Als het aan het
ocBemeen bestuur van het CDA
ig it, zullen in 1980 de drie CDA-
dbftijen KVP, ARP en CHU
in elkaar zijn opgegaan.
ijsV dit moment is het CDA een
_L_jeratïe waarin de drie nog
londerlijk bestaande christen-
mocratische partijen samen-
trken. Het algemeen bestuur
n het CDA heeft zaterdag in
list een fusieplan opgesteld,
jarin staat dat de besluitvor-
ingsprocedure over de sa-
ensmelting van KVP, ARP en
HU in het voorjaar van 1979
oet beginnen. Volgend jaar
Hen er oriënterende en orga-
satorische besprekingen tus-
n de drie partijen worden ge-
Kr)
)verleden na
^verdosis
heroïne
IRONINGEN - Een 24-jarige
losis heroïne.
et rïaar vriend trof haar levenloos
op de bank, met in haar
ronden. Het meisje was zowel
als verslaafd aan
g^roine. Haar huisarts was al
ppige tijd voor haar op zoek
.m€aar een plaats in een inrich-
»an08
ga
OTTERDAM (ANP) Een
;a an tal OPEC-Ianden heeft de
batste tijd zijn prijzen voor
j zijwe olie verlaagd om de ver
at iDop te stimuleren, zo meldt
et Engelse vakblad „Petro-
aum Economist",
biedt op het moment
oiortingen aan van tien tot vijf-
nden dollarcent per vat (vat is
liter). Koeweit doet dit al
nds september en heeft dit nu
Iten volgen door een verhoging
an zijn produktie met 28 pro
mt.
r gaan ook geruchten over
rijs verlagingen in Algerije en.
ran, maar deze zijn door de
etrokken regeringen ontkend.
- e
mil
)ri JtOME (AFP) - Ook in Italië
st-jieeft de hoofdluis „opgang" ge-
wnaakt. Na bijna een kwarteeuw
^et ongedierte met geweld
teruggekeerd op de scholen. In
zijn 30 onderwijsinstellin
gen, waaronder het lyceum „Ju-
jejjius Cesar", een van de grootste
de/an de hoofdstad, „overwel
digd" door de „pidocchi".
'mirn Palermo zag 30 procent van
;aade leerlingen van een duur par-
oe^Uculier instituut zich behoorlijk
^aangetast door de hoofdluis. In
7en^cos'a' eveneens op Sicilië,
^werden acht van de tien kinde-
door de plaag bezocht In
n^jpertua werden eveneens veel ge-
j/H^^allen geregistreerd.
(Van onze parlementaire redactie)
Den Haag Het is een verheugend
teken dat de belangstelling voor de
Zuidmolukse problematiek in de afgelo
pen maanden sterk is toegenomen. In
allerlei geledingen van de Nederlandse
samenleving bestaat een krachtige vraag
naar informatie over dit vraagstuk en
op vele niveaus is een dialoog tussen
Nederlanders en Zuid-Molukkers gaan
de.
Vrijdag aanstaande heeft in dit kader
opnieuw een belangwekkende ontmoe
ting plaats: in het Koninklijk Instituut
voor de Tropen in Amsterdam wordt een
studiedag gehouden waarvan de organi
satie in handen is van de vredesbeweging
Pax Christi Nederland en de Pemuda
Masjerakkat (Vrije Zuidmolukse Jonge
ren). De beide organisaties, die al maan
den met de voorbereiding ervan bezig
zijn, willen de mogelijkheden en onmoge
lijkheden van het RMS streven bespreek
baar maken in de Nederlandse samenle
ving. Terecht constateren ze dat de poli
tieke kant van de problematiek door de
Nederlanders tot dusver wordt onderbe
licht en voorzover besproken als
onhaalbaar wordt afgedaan
Een werkgroep van de beide organisaties
vindt dat een maatschappelijke aanpak
van het Zuidmolukse vraagstuk op niets
uitloopt als men niet (tenminste) tegelijk
de politieke aanpak bespreekt. „Zolang
de politieke aanspraken van de RMS niet
serieus genomen worden faalt ieder be
leid en faalt iedere toenaderingspoging".
De werkgroep vindt dat de Nederlandse
politici zich niet kunnen beperken tot de
constatering: „Wij respecteren de politie
ke idealen van de Zuid-Molukkers in
Nederland, maar delen ze niet". (Citaat
minister Van der Stoel in het Tweede
Kamerdebat van eind juni). De politieke
aspecten van het probleem komen, zoals
bekend, uitvoerig aan de orde in het
debat dat de Tweede Kamer binnenkort,
naar aanleiding van een nog te verschij
nen nota van de regering, aan de Zuid
molukse problematiek gaat wijden. De
Zuidmolukse gemeenschap kijkt met gro
te spanning uit naar dit debat waarvan
ze heel wat verwacht. Het is vanwege het
belang dat aan deze zaak gehecht wordt
dat op dit moment een intensieve voorbe
reidende discussie plaatsvindt waaraan
verscheidene Kamerleden meedoen. Zo
zal op de Amsterdamse studiedag van
volgende week vrijdag een viertal des
kundige Tweede Kamerleden optredea
Op de 6tudie dag wordt een groot aantal
beleidsfiguren verwacht.
Een van de inleiders is de heer L. C-
Mantouw uit Tiel, bekend als mede-voor
zitter van de commissie-Kobben. Hij pro
beert een opening te maken in de in de
afgelopen jaren stukgelopen discussie
over de politieke aspecten van het Zuid
molukse vraagstuk.
Volgens Mantouw is de RMS bereid om,
na erkenning van het zelfbeschikkings
recht, de soevereiniteit in te brengen in
een overkoepelende Indonesische ge
meenschap waarin de autonomie gega
randeerd is en waarin bestuurd wordt
volgens democratische beginselen. „De
Zuidmolukse leiders streven naar een
oplossing in overeenstemming met alle
volken van Indonesië. Mantouw ziet de
inhoud van de staatsrechtelijke regeling
tussen de RMS en Indonesië als een zaak
van die partijen. Derden, bijvoorbeeld de
Verenigde Naties, kunnen behulpzaam
zijn bij het zoeken naar een oplossing,
met name door steun te bieden aan de
onderliggende partij.
Nederland blijft in zijn visie mede-ver
antwoordelijk voor wat er na de soeverei
niteitsoverdracht tot ontwikkeling kwam.
Het was immers mede-ondertekenaar van
een op internationaal niveau gesloten
verdrag en de daaraan voorafgaande in
ternationale afspraken (Linggadjati, Ren
ville, Ronde Tafelconferentie e.a.). Deze
verantwoordelijkheid moet nu getoetst
worden en vorm krijgen op grond van
de situatie van vandaag. „In de eerste
plaats betekent dit dat de Nederlandse
regering haar houding dient te wijzigen,
de houding met name als zou Nederland
verwege zijn koloniaal verleden onge
schikt zijn om zaken die zich met betrek
king tot de RMS hebben ontwikkeld in
de internationale aandacht te brengen,"
aldus Mantouw. Hij merkt in dit verband
op dat Nederland zich immers niet onge
schikt acht als het gaat om bevrijdingsbe
wegingen in andere landen, bijvoorbeeld
in Zuid-Afrika en Latijns-Amerika. Dat
is een goede zaak, maar selectie op dit
gebied komt wat onwaarachtig over.
„De Zuid-Molukkers in Nederland vragen
geen erkenning van de kant van de Ne
derlandse regering van de RMS. Wel
vragen ze dat Nederland niet langer be
lemmert dat Zuid-Molukkers op interna
tionaal niveau naar voren brengen wat
door hen als waardevol en nastrevens
waardig wordt beschouwd. Als meest
geschikte podium om het RMS-streven
naar voren te brengen kan gewezen wor
den op een aantal organen van de Ver
enigde Naties."
Mantouw hoopt dat de Indonesische rege
ring ertoe bewogen kan worden om mee
te werken aan een open dialoog tussen
de Zuid-Molukkers in Nederland, in de
Zuid-Molukken zelf en elders, met name
op Java (In Jakarta wonen ongeveer
100.000 Molukkers).
„Het verdient de grootst mogelijke aan
beveling om uit Zuid-Molukkers samen
gestelde delegaties uit Nederland de kans
te bieden Indonesië te bezoeken".
Mantouw zou graag zien dat er een dia
loog komt tussen Zuid-Molukkers uit Ne
derland, de Molukken zelf en Java op een
nader te bepalen plaats, bijvoorbeeld in
Genève. Als onderwerpen voor zó'n ge
sprek noemt hij:
a. In hoeverre de werkelijke meningsvor
ming over een vrije en onafhankelijke
RMS kan worden gepeild;
b. Het bepalen van een uiteindelijk stand
punt hierover in een vrije uitwisseling
van meningen, waarbij mentaliteitsveran
dering of beïnvloeding niet uitgesloten
mag worden;
c. Hoe door middel van ontwikkeling
sprojecten (op onderwijsgebied e.d.) het
ontwikkelingspeil van de Zuid-Molukken
kan stijgen, mede ten bate van een men
taliteitsverandering.
De Nederlandse regering zou gevraagd
kunnen worden om haar verantwoorde
lijkheid te beperken tot het financieel
mogelijk maken van deze dialoog.
Het is de bedoeling dat dit voorstel tot
het houden van een gesprek tussen Zuid-
Molukkers uit Nederland en Indonesië op
de studiedag uitvoerig aan de orde komt.
De organisatoren hebben ook een uitno
diging gezonden aan de ambassade van
Indonesië in Den Haag.
In het licht van recente discussies is het
duidelijk dat een opening misschien ge
vonden zou kunnen worden op het staats
rechtelijke vlak, nl. dat de Indonesische
provincie van de Molukken een autono-
mer status binnen de republiek zou krij
gen. Van Indonesische kant zal daarop
geantwoord worden dat dit alleen be
spreekbaar kan zijn als deze statusveran-
dering ook door de Molukkers in Indone
sië gewenst wordt. Dat is het hete hangij
zer omdat de regering in Jakarta zal
zeggen dat zo'n voorstel in de volksverte
genwoordiging van de provide Molukken
naar voren moet komen en door de in
Nederland verblijvende Zuid-Molukkers
wellicht gezegd zou kunnen worden dat
die kans niet geboden wordt. Daarom
wordt op de studiedag voorgesteld eerst
tot een dialoog tussen de Molukkers te
komen.
H oewel in het afgelopen weekeinde half Nederland zich
in allerlei congressen heeft bezig gehouden met de partijpo
litiek, zal de grootste belangstelling ongetwijfeld zijn uitge
gaan naar het buitengewoon congres van de PvdA. Doordat
formateur Den Uyl slechts weinige uren tevoren zijn op
dracht had teruggegeven, had dit congres vooral interne
betekenis. De tweespalt in de socialistische gelederen was
wat op de achtergrond geraakt. De jongste mislukking van
Den Uyl was nu de welkome bliksemafleider voor het
interne partijgebeuren. De fiolen van de toorn zijn dan ook
niet uitgestort over Den Uyl, Van Thijn en zijn fractie, maar
over het CDA.
H et meest kenmerkend was wellicht deze uitspraak van
Den Uyl zelf: „Er zal geen kabinet komen onder de vlag
van Den Uyl, dat een ander beleid zal voeren dan waarvoor
ik in de verkiezingscampagne heb gestaan". Die uitspraak
ontkent opnieuw, dat wij in de Nederlandse politiek met
minderheden leven, die door gevén en nemen een samen
werking tot stand moeten brengen. Aan die erkenning heeft
het gedurende de gehele formatie, meer dan vijf maanden
lang, geschort.
Verwacht mag worden dat de koningin vandaag nog de
knoop opnieuw zal ontwarren. Een informateur van CDA
ligt voor de hand. Het zal wél iemand moeten zijn met groot
gezag, in eigen kring en daarbuiten.
Beeld van de protestdemonstratie tegen de neutronenbom zaterdag in Utrecht dat voor
zich spreekt.
UTRECHT (ANP) Tijdens een anti-neutronen
bomdemonstratie zaterdag in Utrecht is er druk
uitgeoefend op de Nederlandse overheid om een
standpunt inzake dit veel omstreden wapen in te
nemen. Veel kritiek werd er geuit op de nota over
de neutronenbom die de ministers Van der Stoel
(buitenlandse zaken) en Stemerdink (defensie)
hebben uitgebracht.
Beperkte de woordvoerder van de PvdA, Harry
van den Bergh, zich tot een „ik had iets meer
verwacht over deze nota" - waarin de regering een
definitief standpunt over invoering van de N-bom
bij de NAVO-troepen opschort in afwachting van
meer gegevens en verder overleg- het Tweede
Kamerlid Fred van der Spek (PSP) verweet de
ministers „lafheid". De CPN-er Frits Dragstra
maakte de regering het verwijt de meest klemmen
de bezwaren tegen de N-bom onder tafel te hebben
geveegd en dat de nota slechts ten doel heeft „te
veranderen wat in de NAVO als een ongelukkige
introductie bij de publieke opinie wordt genoemd".
Aad Nuis van D '66 verklaarde dat „tenzij de
hoorzitting (vandaag in de Tweede Kamer) bewijst
dat de N-bom van marsepein is,'wij ervan over
tuigd zijn dat het ding er niet moet komen."
Leo Wecke van Pax Christi zag het nut van de
N-bom niet in omdat hij „de kozakken nog niet
zag komen" en Michel van Winkel van de PPR
tenslotte meende dat „de strijd voor de mensen
rechten in Oost-Europa door invoering van de
neutronenbom ongeloofwaardig wordt".
Op de demonstratie die door PvdA, D '66, CPN,
PPR, PSP, Pax Christie en het Interkerkelijk
Vredesberaad werd georganiseerd waren enige
duizenden, vooral jongeren, aanwezig.
ARNHEM (ANP) - De Politieke Partij Radikalen
heeft dit weekeinde de geïsoleerde positie vaar
wel gezegd, waarin de partij de laatste tijd
verkeerd heeft De kort voor de Kamerverkiezin
gen van 25 mei ingenomen positie, waarbij de
samenwerking met het CDA werd afgezworen,
met als gevolg daarvan een verwaterd regeerak
koord met de PvdA, werd zaterdag ingewisseld
voor een opstelling die in feite de samenwerking
met elke democratische partij mogelijk maakt
het CDA incluis.
In de eerste plaats zal die samenwerking gezocht
worden met progressieve partijen. Het radicalen-
congres, dat in Arnhem bijeen was, voelde er
echter bijzonder weinig voor de PvdA nadrukke
lijk de eerste plaats toe te kennen in de rij van
mogelijke partners. Deze opvatting veroorzaakte
een rumoerige situatie, doordat een aantal kandi
daten voor het nieuwe bestuur een grotere verbon
denheid met de PvdA tot uitdrukking brachten in
een motie. Tot de indieners van de motie behoorde
de in augustus afgetreden voorzitter Van Hooge-
vest, die nu medekandidaat voor het voorzitter
schap was.
Een woedend congres hoonde de motie weg, wilde
er zelfs niet over stemmen en hoorde vervolgens
hoe Van Hoogevest en zijn vrienden hun kandida
tuur voor het nieuwe bestuur introkken.
Tot voorzitter van het nieuwe partijbestuur werd
gekozen de 41-jarige H. Verbeek, een priester die
zich heeft losgemaakt van de kerkelijke hiërarchie
en die onder andere vice-voorzitter is var
PPR-Groningen.
Documentaire
van Roeland
Kerbosch
onderscheiden
Met zijn film „Brief aan
Vorster" heeft de Ne
derlandse cineast Roe
land Kerbosch op het
20ste Internationale
Film- en Televisiefesti
val in New York de eer
ste prijs gewonnen in
de afdeling documen
taires.
Fatale
conditietraining
Werkendara Zondagmiddag
is in Werkendam een 48-jarige
man uit Dordrecht tijdens een
conditietraining aan een har
taanval overleden.
De man was met een kennis
gaan fietsen toen hij in Werken
dam plotseling onwel werd en
dood in een greppel langs de
kant van de weg viel.
Troosteloos
Het oud-D'66-Ka-
merlid mevr.
Goudsmit is weer
eens uit het zadel
gewipt, ditmaal let
terlijk. Dat gebeur
de zaterdag tijdens
een St. Hubertus-
slipjacht op het
landgoed De Treek
in Leusden bij een
sprong over een
sloot. Hetgeen dit
wat troosteloze
plaatje opleverde.
11!
i
AMSTERDAM (ANP) Voor
de bijzondere strafkamer van
de rechtbank in Amsterdam is
vandaag de laatste fase begon
nen in het proces tegen de van
oorlogsmisdaden verdachte
Blaricumse miljonair en kunst
verzamelaar Pieter Nicolaas
Menten (78). Op de 22ste dag
van dit op 4 april jongstleden
begonnen grote proces zou de
zijr officier van justitie mr. A. Ha-
zijr bermehl zijn requisitoir houden.
Dl Menten "zou de oorlogsmisdaden in 1941 hebben gepleegd in twee
aar dorpjes die toen in het door Duitsland bezette deel van Polen lagen,
hi; dat nu tot Rusland behoort.
hei Het proces, dat geheel op video-band wordt vastgelegd, is hoogst-
verj waarschijnlijk buiten Duitsland de laatste grote zaak van
oen de berechting van oorlogsmisdrijven en misdrijven tegen de mense
hei lijkheid gepleegd gedurende de Tweede Wereldoorlog,
be- De rechtbank wijst op 14 december vonnis tegen Menten.
Steekproef NW wijst uit: Vaak (e WeilÜg
AMSTERDAM (ANP) Er wordt in Nederland veelvuldig de
hand gelicht met de arbeidsvoorwaarden voor jong winkelperso
neel. Vele jongeren die in de detailhandel werken verdienen
minder dan het minimum jeugdloon en krijgen geen compensatie
voor overuren, koopavond- en zaterdagmiddagwerk. Jongeren die
per week 50 uur werken zijn in de detailhandel geen uitzondering.
Tot deze slotsom is de groep Mercurius van de stichting NW-jonge-
rencontact gekomen na een onderzoek onder 150 werkende jonge
ren in de detailhandel, in verschillende delen van het land. Deze
vakbond hield zaterdag onder de titel „winkeldag" een demonstra
tieve bijeenkomst in Amsterdam.
Volgens de voorzitter van het Mercurius-jongerenwerk Fred Kagie,
zijn het vooral supermarkten, grootwinkelbedrijven, schoenwinkels,
textielzaken en dierenwinkels die het met de arbeidsvoorwaarden
niet zo nauw nemen. Voor het onderzoek werden 150 in de
detailhandel werkende jongeren ondervraagd. Het salaris van 50
hunner lag onder het minimum jeugdloon. De gederfde bedragen
varieerden van 40 tot 200 gulden per maand.
De KWJ-beweging van werkende jongeren in Arnhem, Zutphen
en Doesburg heeft in een brief aan minister drs. J. Boersma van
sociale zaken gevraagd om vervolging van werkgevers die het
minimum jeugdloon ontduiken.
(Van een onzer verslaggevers)
HEILOO Onbekenden heb
ben gistermiddag enkele scho
ten gelost op de trein Den Hel-
der-Alkmaar. Gezien de koge
linslag moet er gebruik ge
maakt zijn van één of meer
vuurwapens van zwaar kaliber.
Aan de voorkant van de trein
werd de linkerlamp kapot ge
schoten.
Over de motieven van de schietpartij tast men in het duister.
Baldadigheid wordt uitgesloten.
Omwonenden en treinpassagiers hebben verklaard meerdere scho
ten te hebben gehoord.
De schietpartij vond plaats kort nadat de trein het station Heiloo
had verlaten.
Op het centraal station in Amsterdam werd de trein op een speciaal
spoor gerangeerd, waarna de spoorwegrecherche aan een onder
zoek begon.
