URN HUIS m
Wol: onvervangbare gift van
de natuur
EEN
VAN DE
DRIEHONDERD
Verhalen
Namiddagjapon in Russische stijl. Modieuze rok
metplissé. Bijpassende hoofddoek.
BINNENLAND LEIDSE COURANT maAinuaij i v cjuix>c.tx ivn f\
heeft Jöob den Uyl de toen ingeslagen weg
niet verlaten. Zijn nieuwe verzameling
„Een Zwervend Bestaan" toont ons de
auteur (althans de ik-figuur in deze verha
len) opnieuw op weg, en route, zich ver
plaatsend. De absurditeiten waar het zwer
ven toe leidt: ontmoetingen met deze en
gene, de vraag naar de zin of de redelijk
heid van je bedoelingen om op reis te gaan,
herinneringen aan het verleden, die even
opmerkelijk als zinledig zijn, kortom, het
bestaan in al zijn raadselachtigheid en
absurditeit.
Bob den Uyl is ook in deze bundel zeer
'op dreef, al mist hij hier de adem van de
wat langere verhalen uit zijn vorige collec
tie. Teveel blijft op het niveau van een
inval, een schets, waar meer mee te doen
was geweest Wellicht
Bob den Uyl komt overigens wel met een
paar fraaie construkties, zoals het verhaal
dat als beginzin heeft: „Over mijn innige
omgang met Christine valt weinig te vertel
len." Daarop volgt een uitgebreide verhan
deling over de zinloosheid van deze mede
deling als begin van een verhaal. Het
verhaal vertelt de beëindiging van de lief
desrelatie tussen de ik en deze Christine,
tengevolge van een gebeurtenis op het Sint
Pietersplein in Rome, tijdens een massale
audiëntie (het hele plein vol gelovigen)
waarbij de ik niet aan ziet komen dat
iedereen op een bepaald ogenblik (voor de
pauselijke zegen) op zijn knieën zakt, zodat
hij blijft staan. Dit tot ongenoegen en
ergernis van Christine, die dus ook niet
voor niets die naam draagt, terwijl de
schrijver zich in zijn ontregelende inleiding
juist afvroeg of Dolores misschien niet
beter zou zijn.
Daarin is Bob den Uyl het sterktst: de
ontregeling die hij aanbrengt in de werke
lijkheid en de verwachtingen van zijn lezer
op dit punt. Daarin ligt de humor van deze
verhalen dan ook duidelijk.
Truman Capote
„De Groeten aan Truman Capote" roept
Jaap Harten, die onder deze titel de meest
recente van de verhalenbundels publiceert,
die in deze rubriek besproken worden. Een
aantal satires, waarvan de eerste een paro
die is op Truman Capote's „Other Voices,
Other Rooms", het boek dat de Amerikaan
zijn eerste grote succes bracht. Een beetje
verwaaid en niet helemaal thuis in dit
boekje, waarvan de verhalen verder heel
wat dichter bij huis gesitueerd zijn dan dit
Capote-pastiche-verhaal.
Toch, de groeten aan Truman Capote. Met
allerlei ironie schrijft Jaap Harten over
een wereld van onwerkelijk leven, waar
zijn rake observaties de indruk wekken dat
die schijnwerelden angstig en onmenselijk
zijn. Indrukwekkend is in zekere zin het
verhaal rond Zarah Leander, die de auteur
ontmoet in een tent in Hamburg, waar hij
Jaap Harten
haar wil interviewen. Het beeld van ont
reddering dat deze vrouw te zien geeft, de
algehele afrekening die deze oude vrouw
is van de mythe die zij eens was (de
beroemde zangeres uit de oorlogsjaren),
dat is allemaal heel kundig gedaan.
Boeiend is ook het drietal verhalen in
dagboekvorm, waarin drie figuren hun
versie geven van een paar gebeurtenissen
waar zij bij betrokken zijn. Een jongen,
op reis met zijn moeder en haar vriendin,
ontwikkelt een homofiele relatie met een
acteur. Het verhaal wordt drie keer ver
teld: door de jongeman zelf, door de moe
der en door de vriendin, een actrice. Dit
alles in de sfeer van de incrowd van de
zestiger jaren in Amsterdam: Ko, Ank,
Mary, Ellen.
Het gegeven is inderdaad niet briljant,
maar de uitwerking en de toon waarin het
geschreven is (als een soort geëxalteerd en v
dom-dekadent gebabbel) maken deze drie
verhalen tot een aardig geheeltje. Verder
in deze verhalenbundel nog een modisch
slotverhaal dat eindigt in een citaat van
Lodeizen. De prietpraat die hier weer aan
de orde is, die eigenlijk in alle verhalen
uit deze „Groeten aan Truman Capote" zo
hinderlijk aanwezig is, maakt dat slotver
haal totaal onmogelijk.
JAN VERSTAPPEN
Wim Heerlngs: „Kou en Eenzaamheid",
verhalen, Uitgeverij Agathon, Bussum.
Prijs 14,90
Bob den Uyl: „Een zwervend Bestaan",
Uitgeverij Queride, Amsterdam. Prijs
19,90
Jaap Harten: „De Groeten aan Truman
Capote", verhalen. Uitgeverij Querido,
Amsterdam. Prijs 19,90
VAN ALLERLEI SOORT
Verhalen, verhalen, bijeengebracht in di
verse bundels, al dan niet rond een thema,
naar vorm wisselend en uiteenlopend. U
treft ze in de boekhandel bij stapels aan,
deze bundels. „Kou en Eenzaamheid" van
Wim Heerings is daar een voorbeeld van.
15 verhalen, waarvan er een paar echt wel
lezenswaard zijn, krijgen door het feit dat
zij gebengeld zijn in een boekje met zo'n
pretent^jze titel, teveel aandacht en ge
wicht. De kwaliteit van de meeste verha
len is daar dan niet toereikend voor.
Bob den Uyl
Het zijn minieme verhalen. Het titelverhaal
(dat als slot is opgenomen) bijvoorbeeld:
een man die in de nacht een eenzame rit
maakt, pikt een lifster op. Hij wil indruk
op het meisje maken en doet zich voor als
iemand uit de onderwereld, op weg naar
een overval. Wil hij zijn fantasie kracht
bijzetten door de overval inderdaad uit te
voeren, op een benzinestation, dan pakt
dat helemaal verkeerd uit. Niets meer dan
dat, en dat is dan nog wel aardig. Maar
een cliché-verhaal over een Napolitaans
misdadig jongetje, dat voor galg en rad
opgroeit („Napolitaans Jongensportret"),
een ciichê-verhaal als „Easy Going" over
een paar Belgische vechtersbazen die een
geheime opdracht in Afrika gaan uitvoe
ren, het is allemaal gering en zeer weinig
uitgewerkt.
tfEcn nvofvond bdstssn"
Na zijn fraaie verhalenbundel „Gods we
gen zijn duister en zelden aangenaam"
Tekst: Tiny Francis
Wol is een gift van de natuur die onvervang- medicinale vachten tegen doorliggen (verre te
baar is. De wereld zou er heel anders uitzien verkiezen boven synthetische „bedmatten"),
zonder deze soepele, voegzame, nederige mate- geen ratelende breipennen bij de televisie voor
rie die ons lichaam en ons milieu koestert, vaders dikke vistrui, geen puur wollen hemd
jes met mouwtjes voor bronchitis-kinderen,
Zonder wol geen lichte, uitwasemende dekens, die bijna niet te krijgen zijn, maar een schep
geen lekkere knuffeldieren voor de baby, geen antibiotica en doktersbezoeken uitsparen.
Vestlange truien met boorden (C&A)
Ze zijn maar bij enkele spe
ciaalzaken te koop (zoals de
Bonneterie) en dragen een
Zwitsers handelsmerk. Noch
baby noch kleuter protesteert
tegen dit ondergoed, want het
is vliesdun, kriebelt niet, maar
neemt vocht op zodat een kind
warm en droog gehouden
wordt. Door de bedekking van
het hele rugje tot over de
schouder, de borst met de flin
terdunne absorberende wol
krijgen bronchiale aandoenin
gen minder kans toe te slaan
dan bij hemdjes die juist de
delen van het kleine lijf die
vatbaar zijn voor kou (tocht)
bloot laten.
Wol heeft het voordeel bij
brandgevaar (sigarettenpeu
ken op tapijt, gordijnen) eer
der te schroeien dan vlam te
vatten. (Brandweerlieden zijn
dan ook verplicht onder hun
outfit een geheel wollen onder
pak te dragen). Vliegtuigstoe-
len moeten met wollen stof
bekleed zijn (voorschrift) en
als in Amerika een zware ho
telbrand uitbreekt zal de pers
niet verzuimen misprijzend te
vermelden dat gordijnen en/of
interieurbekleding niet van
wollen stof was gemaaktIn
Amerika is men heel ver met
schroeitests. The Wool Bureau
Inc. New York, onderdeel van
het Internationaal Wolsecreta
riaat, dat in 19 landen ope
reert, heeft met tapijten voor
vliegtuigen, grote gebouwen,
huishoudelijk gebruik interes
sante proeven gedaan. Bij de
„Verticaal Flame Test" wer
den repen tapijt van wol, Po
lyester, Nylon, Rayon en Acryl
in een raming verticaal naast
elkaar opgesteld. Daaronder
werd een brander aangestoken
Het is niet de eerste maal dat we een Euphorbia in deze
kolommen lieten opdraven... (enige tijd geleden verscheen de
„Euphorbia Bupleurifolia" of „Kuifwolfsmelk" in de rubriek).
De familie is echter zo talrijk dat over hen alleen al een boek
kan worden geschreven. De wolfsmelkachtigen tellen wel 300
geslachten; de vertegenwoordigers ervan heten met elkaar de
„Euphorbiaceae", waarnaast eenjarige onkruiden, en cactusach-
tigen ook succulenten (vetplanten) voor komen. Een planten
soort dus die deskundigen aan het puzzelen zet wie is wie nu
eigenlijk? Diverse Euphorbia soorten (waarbij ook de Christus-
doorn, een wolfsmelk uit de granietbergen van het hoogland
van Madagascar zijn een mooi voorbeeld van vormconvergatie
(overeenstemming van planten en dieren die onder dezelfde
omstandigheden leven) in het plantenrijk. De cactusachtige
Euphobia's kan men vinden in steppen en woestijnen. Hier
halen de planten een geintje uit Al lijken ze verbluffend veel
op echte cactussen, ze hebben er geen relatie systeem mee.
In het beginstadium vertonen ze veel gelijkenis met de succu
lenten (vetplanten dus), maar later verdikken zich de stengels
en worden stekels. Ze krijgen zelfs harige kussentjes. Men zou
zweren met een cactus te doen te hebben, maar alleen een
ingewijde ontmaskert de plant door een kleine operatie toe
te passen: een sneed je in de opperhuid van de plant laat zien
dat er wit wolfsmelksap uit komt. Goed voorbeeld hiervan
is de Euphorbia Pseudocactus, wier naam veelzeggend is... Op
de Afrikaanse Kaap komen ook enkele leuke succulenten voor,
die zich als op een carnaval als cactus vermommen, maar „door
de mand vallen" omdat ze wolfsmelk bevatten. Een van de
aller-zeldzaamste familieleden ziet u hier op de foto. Het is
de Euphorbia Crispa uit Z-Afrika, een soort dahliaknol met
uitschietende takjes. Behandeling? Hoe meer blad hoe meer
meer water geven, 's Winters koel zetten (10-15gr.) want in de
wintermaanden zet ze bloem, die in het voorjaar uitkomt.
Tijdens de bloei langzaam meer gieten. Dit zeldzaam gewas
kost 49,50.
zodat ze vlam vatten. Na 15
seconden bekeek men het re
sultaat. Slechts 100% wollen
garen en een mix van 80% wol
en 20% nylon doorstond de
vlam-test, die wordt toegepast
voor alle vliegtuigstoelbekle-
dingen.
(De afbeelding is gemaakt 53
seconden na verwijdering van
de branders, die 13 seconden
nodig hadden om de repen
van gelijke lengte en dikte in
brand te krijgen.) Wol schroei
de voor minder dan 1/3 van de
proeflap; bij Polyester, 100%
Nylon en Acryl waren de re
pen goeddeels door brandplek-
ken verprutst. Er bestaan ook
proeven met methenamine
blokjes, maar die met bran
ders geven betrouwbaarder re
sultaat. De „sigaretten-test"
toont dat een brandende peuk
in een wollen tegel een kleine
(soms nog weg te borstelen)
schroeiplek toont: bij Nylon,
Polyester en Acryl beperkt de
schade zich tot een brandgaat-
je van een millimeter of vijf,
zes middellijn.
Uit Amerika stammen ook de
proeven dat wit tapijt door
verschillende belichting van
spotjes of» kleurlampen kan
veranderen in gloeiend rode,
mosgroene, goudgele of neu
traal 'blauwe vloerbedekking
voor mensen die van een on
derkoeld interieur houden met
bijvoorbeeld chroom-buis
meubelen. Een tikje steriel
maar wel stijlvol. „Tapijt is
hoe men het belicht", roept het
„Wool Bureau new Technical
Services Center" in Woodbury
Long Island, waar de interna
tionale experimenten gehou
den worden. Chemische- en
andere tests zijn daar aan de
orde van de dag, uitgevoerd
door woldeskundigen en we
tenschappers. De hele wolpro
ductie is onderhevig aan een
nieuwe techniek om het pro-
dukt zo vederlicht, vuilafsto-
tend, brandveilig en kleurecht
te maken. Dit laatste noemt
men „colourtolerance" (kleur-
tolerantie). Ook de reflectie
van het licht speelt bij inte
rieur-wol een rol van beteke
nis. Hiervoor doet men tal van
belichtingsproeven met licht
bronnen vanuit verschillende
hoeken. Hierbij interessante
uitkomsten. Ca 10% van de
mannen is vrijwel kleuren
blind: ze zien nuance-verschil
len niet. Oudere mensen rea
geren visueel minder goed op
de „blauwen" dan jongeren.
Een mixture van de primaire
kleuren rood, groen en blauw,
in juist evenwicht toegepast,
maakt vloerbedekking wit!
Een sensationeel kleurenspel,
dat de mathematische basis
vormt van moderne systemen
van kleurcombinaties.
Huisvlijt
acteurs en actrices onder me(,.,.
uit de Hammond-serie en f a
Wrekers verleenden medewerPJ"
ing aan de tot standkoming v£r
het boek; hun gezichten komt'
uan ook tegen bij het doorblad;nde
Een andere groep wolfans zit bf^a
de televisie 's avonds graag t£
pijten te knopen; wand- c
vloerkleden, bedomrandingeu
spreien, lopers, gekke beestei^
wandkleden te maken. Met er
Dan zijn er in de wolsector na
tuurlijk handbreigarens, waar
honderden vrouwen graag in
grasduinen. De nieuwste brei-
wol is van een garen, vermengd
met Lurex, waarvan prachtige
dikke truien zijn te breien naar
de volumineuze mode van dit
seizoen. Geïnteresseerden kun
nen zich in hun leunstoel laten
voorlichten door kleurige brei-
boeken als „Kreatief", breimode
wol winter 1976/77 van het Ned.
Wolsecretariaat, de organisatie
die achter het Wolmerk staat.
Kwaliteitswijzer „Wolmerk" is
een nieuw etiket op de achter
kant van ieder Wolmerktapijt,
dat informatie geeft over zwaar
gebruik, gebruik van huiskamer
etc. „Kreatief" is opgezet door
de redactie van Ariadne,
maandblad voor handwerken,
Dan is er Lana, een prachtig
blad voor breisters van het Wol
secretariaat en het nieuwe Dub
beldikke Hema Breiboek, waar
in meer dan 200 modellen met
duidelijke beschrijving. Diverse
levenslang plezier. Scheel!
jeswol publiceerde „Smyrnary:
1976/77" met beschrijving van
patronen, te maken op voorgej^
schilderde Scheepjes stramie
nen. Deze knooptechniek i
gauw aan te leren en het gaailli
wat in onze dynamische tij<
aardig is, snel. Ook Lethen (fai
Clos Leembruggen BV te Lei*
den) weet de hobbyisme) (er zijl
ook „knopende" mannen) goe^ n;
voor te lichten met het hand»^,
werkboek Lethen „Smyrn»jph€
Hobby" met allerlei soorte^de
haardkleedjes en „Lethen Soeifre,
dan hobby" vouwbladen me^m
verschillende knooptechnieker^e
voor gevorderden; zelfs een begt t
werkt stramien kan de voorkan^g
van een koffer versieren...Dit allaa]
les in adembenemende kleurTOd;
combinaties: zonnegeel, oranjee g,
paarsnuancen en fuchsia me^iaj,
zwart (wandkleed). Verder breiBor
lectuur: Breiboek „Trois Suisgt00
se". Het najaar nadert, wol ruktder
Gebreide kussenovertrekken van royale afmetingen voor
het zitje bij de haard of zo maar neergesmakt als
sierkussen op de bank... (Fisherman zuivere scheerwol).
Uit Hema-Breiboek.
BREESTRAAT151 -153
TELEFOON 12.45.86
