ROGER-
VIOLLET
wr r m
VIOLtÜT
J L
Alles wat ooit is
gefotografeerd
te zien bij
Jimmy Carter legt Plains geen windeieren
v-* w' 33 rr^-ïufi
mmH ROGer
Oe gevel van het boeiendste foto-agentschap ter wereld: Roger-Viollet in de Rue de Seine in Parijs. „Le Père Ollivier" vestigde er zich in 1880.
De archiefmappen in de Rue de Seine,
waaruit keuze gemaakt kan worden. Het
personeel moet academische graden heb
ben.
gebied zijn: de archivarissen, research-
medewerkers en bibliothecaressen (nage
noeg heel het personeel is vrouwelijk)
moeten allen academische graden hebben
en sommigen beschikken zelfs over zeer
hoge universitaire kwalificaties. Voor
nieuwe klanten is het steeds een verras
sing vast te stellen, dat elk lid van het
personeel de voortdurend aangroeiende
collectie praktisch van binnen en van
buiten kent.
De onderwerpen waarover Roger-Viollet
materiaal bezit, zijn nagenoeg onuitputte
lijk. Letterlijk elk land ter wereld is
vertegenwoordigd in de collectie. En over
elk land zijn er uitgebreide keuzes over
kunst, cultuur, architectuur, geschiede
nis, landschappen, typerende taferelen,
stadsgezichten, industrie, handel, am
bachten, volk, tradities, folklore.
De afdeling kunstfoto's vormt daarnaast
één van de meest opzienbarende kanten
van de firma: schilderkunst, beeldhouw
werken, oude en moderne kunst, Franse,
Amerikaanse, Assyrische, kortom alle
culturen, alle uitingen daarvan zijn in
fotomateriaal vertegenwoordigd. Daar
naast afzonderlijke onderwerpen, zoals
bomen, bloemen, insekten, dieren, sport,
meubels, landschappen, bergen, land
bouw, industrie, ijzersmeedwerk, binnen
huiskunst.
Voorts uiteraard de onafzienbare serie
portretten van beroemde, bekende en
totaal onbekende personen van de laatste
eeuw, en zelfs van lieden uit oude tijden,
inzoverre de foto's hun geschilderde of
gebeeldhouwde portretten voorstellen.
Voorts foto's over actuele verschijnselen:
luchtvaart, ruimtevaart, televisie, toneel,
film, en typische nieuwsfoto's, zoals van
de Eiffeltoren in aanbouw, van oorlogs
handelingen tot en met die in Vietnam
en het Midden-Oosten.
Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, teleur
gesteld de zaak van Roger-Viollet te ver
laten. Integendeel: zelfs de meest hoogge
spannen verwachtingen worden vaak
overtroffen door het onvoorstelbaar rijke
materiaal dat beschikbaar is. Niet alleen
de journalist, de schrijver en illustrator
vindt er praktisch alles van zijn gading,
maar ook degenen die de historie van de
fotografie bestuderen en pictorale bewij
zen voor historische voorvallen zoeken.
In de loop van de jaren heeft Roger-Viol
let wereldberoemde fotoverzamelingen
opgekocht, zoals die van Mercier, Lipnits-
ki, Harlingue, Lévy-Neurdein, Boyer en
Branger. De collectie van Lucien Mercier,
die vanaf 1880 talloze foto's maakte van
Parijs en omgeving, bestaat uit 30.000
glazen negatieven. Eén van de bekendste
foto's van deze collectie is die van de
irch
diK
tatifü
yeVflf
/an
begrafenis van Victor Hugo, dief
re keren afgedrukt is.
De verzameling van Harlingue
elf ton documenten en er w;
jaren nodig om deze te soi
afdrukken te maken. Harlingue'i
begon in 1870 de verzameling'
leggen en hijzelf ging daarmee<
zijn dood op 85-jarige leeftijd.
De collectie van Lévy-Neurde*™
negatieven vanaf 1865 en de
gave glazen platen bevatten fe®®?
opnamen van tal van Europese' du
de 19e eeuw (waaronder vele DseR
geheel en al in de oorlog ven£u^
en verder foto's van de Fra
oorlog van 1870, van de AmF^:
burgeroorlog, de Commune, de f dl
lisermg en medemisering van zc
reld. Om ze te rangschikken h#,tst
uiterst ervaren en bedreven arch
drie jaren nodig. Voor indt
wetenschappelijke documentatij
verzamelde opnamen van Boyei
ger onschatbaar, terwijl die van
een volstrekt unieke kroniek
het artistieke, literaire en tor
de Franse hoofdstad. Een van c
aanwinsten is een geheel comp
luchtfoto's van heel Frankrijk.
Voor de klanten en bewonder
Roger-Viollet is het een grote g
ling te weten, dat deze unieke
zal "blijven voortbestaan, ook na
gaan van de tegenwoordige e
Monsieur en madame Roger-Vi(
ben namelijk bepaald dat de col
zij zich uit het actieve leven ten M
overgenomen wordt door de Bib
Mazarine, en dat één en ande
zoals tot dusver zal blijven funi
Merkwaardigerwijze (maar gezii
voortdurende evolutie waaraan
tie door uitbreiding onderhen
staat er geen catalogus. En hi
schriftelijke inlichtingen kan
het veel verkieslijker persoonlij!
ténaal waarin men geïnteresse
komen raadplegen. De snelheid i
heid waarmee het personeel pr^mo
gene weet aan te dragen,
op dat bepaald ogenblik bel:
heeft, vormt niet de geringste it ni
ring waaraan de bezoekers bloa
te staan. En de zeer speciale sfj
Rue de Seine maakt elk bezoel
dien tot een bijna intellectuele fij
rij.
De dagbladjournalist, die er ilj
materiaal voor een artikel zoekf
goed aan oogkleppen mee te r
zijn vak is de tijd kostbaar en a
bij Roger-Viollet laat verleitienr jj
der te kijken dan de map mei
schikbare materiaal over het
onderwerp, dreigt zoveel vert
verrijking) op te treden dat hij k
een maandblad kan gaan werkej
PARIJS Roger-Viollet is een bijna
magische naam voor ieder die fotogra
fisch illustratiemateriaal nodig heeft,
materiaal dat afwijkt van het gebruike
lijke alledaagse. Wat niet wegneemt dat
Roger-Viollet ook het alledaagse kan
leveren, maar met dit verschil, dat alles
wat uit de oude zaak in de Rue de Seine,
vlakbij het Institut de France, komt een
hele speciale, moeilijke te definiëren
poëtische inslag heeft Een foto van Ro
ger-Viollet van een kweekreactor is an
ders dan die van andere foto-agentschap-
pen. Misschien is het maar een idee,
misschien komt het door een zekere be
smetting van duizenden en duizenden
andere foto's uit hetzelfde huis, die min
der illustratie dan verhalend materiaal
blijken. Bij Roger-Viollet vindt men fo
to's, en honderden, duizenden, tiendui
zenden foto's, waarop men bijna letter
lijk nooit uitgekeken komt.
Het bedrijf is meer dan een eeuw oud:
in 1867 vestigde een zekere Laurent Olli
vier op de Seine-kade bij de Pont-des-
Arts het bedrijf. De meeste van zijn
klanten waren studenten van de nabijge
legen academie voor schone kiMsten, die
te arm waren om modellen te huren.
Andere klanten waren kr an te-illustrato
ren, die bij monsieur Ollivier, die weldra
„Père Ollivier" genoemd werd, foto's
kwamen kopen of huren om als voor
beeld te dienen voor hun gravures en
illustraties. Overigens gebruikten veel
kunstenaars in die tijd foto's als voor
beelden voor hun werk en Maurice Utril-
lo moet het procédé vaak toegepast heb
ben.
Enkele jaren later, in 1880, vestigde „Le
Père Ollivier" zich in de nauwe Rue de
Seine, achter het Mazarin paleis, dat
tegenwoordig het Institut de France is,
waar de Académie Fran^aise zetelt Hij
was daar dichter bij de kunstacademie
en zijn klanten en de firma is nooit van
deze plaats verhuisd. De grote ruiten
maken het mogelijk binnen de uitgebrei
de collecties klappers met foto's te zien,
maar in de vitrines wederzijds van de
hoofdingang en tegen één van de zijmu
ren prijken grotendeels vergeelde exoti
sche foto's en reprodukties van klassieke
oudheden, die jarenlang niet vervangen
zijn en meteen een sfeer van romantiek
en poëzie scheppen. En een foto van een
Eturuskisch fragment (als wij ons niet
vergissen) vormt met die van een klassiek
Grieks beeldhouwwerk en een foto van
een vermoedelijk Ceylonees strandbeeld
met hoge kokospalmen één voor tallozen,
die Roger-Viollet kennen, onvergetelijke
herkenning.
De oorspronkelijke verzameling van „Le
Père Ollivier" bestond uit ongeveer vijf
tigduizend negatieven, hoofdzakelijk van
kunstwerken, portretten, plein ten en die
ren. Later werd deze opgekocht door de
families Roger en Viollet. Zij hadden al
hun eigen collecties, die in de loop van
Archieven, opgeborgen in de door de Fanse
staat er beschikking gestelde zalen van het
„Petit Palais", meer dan vijf miljoen foto's
zijn op korte termijn (en veelal onmiddellijk)
beschikbaar.
de jaren sterk uitgebreid werden, met
name die van Henri Roger en zijn ooms,
Ernest Roger en Henri Viollet.
Henri Roger was ingenieur en een voor
aanstaand geleerde, de fotografie was
zijn grote liefhebberij en in 1882 begon
hij een eigen verzameling fotofrafieën
aan te leggen. Zijn oom Henri Viollet
verbleef vele jaren in het Verre Oosten,
waar hij tal van foto's maakte en tussen
1900 en 1902 bracht hij een indrukwek
kende fotografische documentatie uit het
Oosten naar Parijs. Momenteel zijn de
dochter van Henri Roger, Helène Roger-
Viollet en haar echtgenoot Jean Fischer
(die de „zaaknaam" Roger-Viollet aange
nomen heeft) de eigenaars van de gecom
bineerde collecties.
De grote ontwikkeling en de roem van
de firma begon na het eind van de
tweede wereldoorlog. Het merendeel van
de Parijse foto-agentschappen had de
oorlogsjaren niet overleefd of was er
zwaar door gehavend. Deels doordat zij
simpelweg opgeheven waren nadat hun
eigenaars verdwenen waren, deels door
dat zij door de bezetter uitgeplunderd
waren waren of geliquideerd werden we
gens collaboratie In 1945 werden dien
tengevolge vele collecties of wat daar van
overgebleven was, geveild, en daarbij
waren onschatbare documenten van foto
grafen die tijdens de bezetting gefotogra
feerd en hun negatieven bewaard had
den. Roger-Viollet kocht het overgrote
deel van deze geveilde foto's op en de
verzameling werd dientengevolge verrijkt
met documenten van historische waarde,
die in heel de wereld hun weerga niet
hebben.
Intussen wordt de collectie, die uit ruim
vijf miljoen zwart-wit foto's en 60.000
kleurenfoto's bestaat, nog praktisch da
gelijks uitgebreid, zodat de firma een
boeiende, maar ongebruikelijke combina
tie is van historisch fotodocumentatiema
teriaal en cliché's van de meest actuele
gebeurtenissen en verschijnselen.
De eigenaars trekken er nog voortdurend
op uit om nieuw materiaal te verzamelen,
en zowel madame als monsieur Roger-
Viollet, die beiden uitstekende vaklieden
zijn, hebben in veertig jaren heel de
wereld bereisd en gefotografeerd. Elk
jaar maken zij nog twee of drie grote
reizen om de wereld, haar bewoners,
haar gebeurtenissen en fenomenen door
zoeker en objectief te bekijken en vast
te leggen. Zij worden geassisteerd door
twee jonge vrouwelijke fotografen, die
ieder haar specialiteit hebben: de ene is
een „autoriteit" inzake Rusland en China,
de andere inzake Europa. En telkens
De Eiffeltoren tijdens de bouw in september 1888, voorbeeld van historisch materiaal van
Roger-Viollet.
wanneer deze vier reizigers van een re
portage thuiskomen, wordt de verzame
ling met duizenden exemplaren verrijkt.
Terwijl de firma gevestigd is op het
welbekende adres 6 Rue de Seine, waar
een ieder die fotomateriaal nodig heeft,
terecht kan, beschikt Roger-Viollet over
diverse afdelingen. In de Rue de Pont-
hieu zijn de donkere kamers en techni
sche afdelingen gevestigd, die per dag
vijfhonderd afdrukken kunnen maken.
In een magazijn ruim dertig kilometer
van Parijs is een archief gevestigd waar
in kranten, tijdschriften, boeken, enz. be
waard worden, waarin foto's van de fir
ma gereproduceerd zijn. En de Franse
regering, die sedert geruime tijd het uit
zonderlijk belang van de firma ingezien
heeft, stelt Roger-Viollet in het Petit Pa
lais twee kilometer rekken ter beschik
king voor het opbergen van negatieven
en archiefmateriaal.
Het personeel van de firma bestaat uit
dertig personen, die elk experts op hun
(Van onze correspondent Terry Coleman)
PLAINS, Georgia President Carter, die in zijn
geboorteplaats Plains een paar dagen doorbrengt
om wat uit te rusten en sorftball te spelen,
heeft misschien wel opgemerkt dat zijn dorp een
waar circus geworden is.
„*t Is al zover dat een hond niet meer een dutje
kan doen op de hoofdstraat", klaagt de broer van
de president, Billy Carter. Maar Billy heeft, net als
zijn dorpsgenoten, aardig munt geslagen uit het hele
gedoe.
Billy heeft een nogal bouwvallig benzinestation en
heeft de reputatie opgebouwd een ras-bierdrinker
te zijn. Zo groot is die reputatie dat toeristen bereid
zijn wel een dollar te betalen voor een leeg bierblik
je waar Billy zich over ontfermd heeft. Hij heeft
zelfs een agent ingehuurd en biedt aan voor 1000
dollar in het openbaar op te treden. Gloria, de
presidentiële zuster, zou begonnen zijn stukjes
grond in Plains te verkopen voor 5 gulden per
vierkante centimeter, totdat broer Jimmy er een
eind aan maakte.
Neef Hugh beveelt zijn antiekwinkel aan als de
beroemdste ter wereld. Als hij niet achter de kassa
staat is Hugh Carter staatssenator in Georgia.
Voor Plains is de benaming „kleine stad" zelfs al
wat misleidend. Eigenlijk is het niet meer dan een
dorp. Het inwonertal bedraagt 683. Langs de hoofd
straat, de enige straat die die naam verdient, staan
elf winkels of kantoren die uitkijken op de spoor
weg. Eén gebouw is een bank, éen. een lèrvekweke-
rij, er zijn acht winkels die alleen nog maar Jimmy
Carter-soevenirs verkopen. Een winkel is gebleven
zoals hij was.
De larvekwekerij is ook eigendom van Hugh Carter.
De larven zijn bedoeld als aas, en jaarlijks verzendt
hij 15 tot 25 miljoen larven over de post.
Ongeveer de helft van de bezoekers gaat naar
senator Carter's antiekwinkel, die minder antiek
verkoopt dan kitscherige soevenirs. Presidentiële
jo-jo's kosten anderhalve dollar 4,—). Het kook
boek van Hugh Carter, waarin 125 recepten voor
pinda's in staan, vliegt als warme pindabroodjes
over de toonbank. Hugh wil graag een getekend
exemplaar verkopen. Op de hoofdstraat zijn ook
Jimmy Carter-horloges te koop, waar het gezicht
van de president op staat, voor een kleine twintig
dollar 50,-). Voor maar 35 dollar cent is er een
vliegemepper te koop, met, u raadt het al, het
gezicht van de president op het mepoppervlak.
Er zijn ook mini-busjes die een rit rond het dorp
maken. Er is de Peanut Special-trein, die regelrecht
uit Disneyland lijkt ontsnapt, die de toerist voor 'n.
schamele twee-en-een-halve dollar langs het geboor
tehuis van Jimmy Carter brengt, de huizen van zijn
familieleden, de kapperszaak van de burgemeester
en natuurljk Billy's benzinestation. Het treintje
wordt in het typische zuidelijk Amerikaans aange
prezen en de toerist moet vooral zijn „fotomachine"
meenemen. Uitzonderlijk is de toerist die geen
fototoestel bij zich heeft.
De enige winkel die geen soevenirs verkoopt is
Turner's Handel in Ijzerwaren, die zichzelf de
„winkel die niet veranderde" noemt. Als dat waar
is dan moet meneer Turner ook verleden jaar in
zijn etalage, zoals nu, olielampen en oude grote
wasborden uitgestald hebben gehad. Buiten de win-
religieuze verhandelingen liggen. Op de
geschreven: „Jezus houdt van je, dus gliir
boekjes zijn gratis,en binnenin wordt de lei
nodigd een van de twee hokjes aan teK
afhankelijk van het feit of hij al dan nr
aanvaard heeft als zijn persoonlijke reddert
Plains lijkt vastbesloten haar beroemder
verlegenheid te brengen. Voor de oorsprT
pindaopslagplaats van Carter, nu ook eenc
winkel, wappert de Stars and Stripes (el
symbool in Amerika) over twee cocacolaif
Het meest ingenieuze soevenir is wel du
Carter flesopener, waarvoor wel 4 dollar r
12,50) voor moet worden neergeteld. HetL
het gezicht van de president voor, en dl
woordelijke vooruitstekende tanden dienel
kroonkurk er af te halen. Dat zou zcr
wanneer ze in Jolombey-les-Deux-Eglises J
le-kurketrekkers" zouden verkopen, metldi
-neus van wijlen Frankrijks grootste zoopouv
raai. i>ev,
copyright The <1
